SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI CĂNG THẲNG VÀ KIỂM SOÁT CẢM XÚC CHO HỌC SINH THPT QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Lĩnh vực: Chủ nhiệm TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT NGUYỄN SỸ SÁCH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ỨNG PHĨ VỚI CĂNG THẲNG VÀ KIỂM SỐT CẢM XÚC CHO HỌC SINH THPT QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Lĩnh vực : Chủ nhiệm Người thực : Hoàng Thị Minh Tuấn Trần Thanh Tâm Tổ chun mơn : Tốn-Tin-Văn phịng Năm học : 2021 - 2022 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com MỤC LỤC A I II III IV V B I 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.2 1.2.1 1.2.2 II 2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.3 2.4 III 3.1 3.1.1 3.1.2 3.2 3.2.1 Đặt vấn đề Lý chọn đề tài… Đối tượng nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu…………………………………………… Đóng góp đề tài…………………………………………… Cấu trúc đề tài……………………………………………………… Nội dung nghiên cứu Cơ sở lí luận Khái niệm căng thẳng ứng phó căng thẳng………………… Khái niệm căng thẳng ………………………… Biểu căng thẳng… Nguyên nhân căng thẳng lứa tuổi học sinh………………………… Khái niệm kỹ ứng phó với căng thẳng………………………… Khái niệm cảm xúc kiểm soát cảm xúc…………………………… Khái niệm cảm xúc kiểm sốt cảm xúc…………………………… Vai trị vấn đề kiểm soát cảm xúc lứa tuổi học sinh Cơ sở thực tiễn……… Thực trạng giáo dục KNS hỗ trợ tâm lý cho học sinh nhà trường THPT Thuận lợi…………………………………………………………… Khó khăn…………………………………………………………… Những khó khăn mặt tâm lý lứa tuổi học sinh THPT Những vấn đề tâm lý học sinh giãn cách xã hội học trực tuyến kéo dài………………………………………………………… Thực trạng cách ứng phó với tình căng thẳng kiểm soát cảm xúc học sinh nay…………………………………… Các biện pháp phát triển kĩ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp Biện pháp thứ nhất: Xác định rõ nguyên tắc giáo dục kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc Giáo dục kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc hài hịa với việc giáo dục kỹ khác Giáo dục qua hình ảnh người thầy Biện pháp thứ hai: Giáo dục, phát triển kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm soát cảm xúc cho học sinh qua tiết sinh hoạt theo chủ đề Chủ đề : “Giảm căng thẳng trước kì thi” 3 3 4 5 5 5 7 8 8 10 11 12 12 12 13 14 14 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 3.2.2 Chủ đề : “Bắt nạt học đường, im lặng hay lên tiếng” 3.2.3 Chủ đề : “Trí tuệ cảm xúc, kho báu người” Biện pháp thứ ba: Giáo dục, phát triển kỹ ứng phó với căng 3.3 thẳng kiểm soát cảm xúc cho học sinh qua nêu gương Biện pháp thứ tư: Giáo dục kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm 3.4 sốt cảm xúc cho học sinh qua hoạt động trải nghiệm đọc sách Biện pháp thứ năm: Phối hợp với phụ huynh vấn đề giáo dục 3.5 kỹ ứng phó căng thẳng kiểm soát cảm xúc cho học sinh 3.5.1 Tổ chức buổi họp phụ huynh đầu năm với chủ đề: “Trao yêu thương, nhận thấu hiểu” 17 23 27 3.5.2 Thường xuyên phối hợp hiệu với phụ huynh nắm bắt tâm tư học sinh có biện pháp tư vấn hỗ trợ kịp thời IV Kết đạt được…………………………………………………… Về kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm soát cảm xúc 4.1 Thành tích tập thể 4.2 C Kết luận kiến nghị I Ý nghĩa đề tài II Đề xuất …………… 2.1 Với GVCN 2.2 Với nhà trường quan quản lý giáo dục Phụ lục……………………………………………………………… Tài liệu tham khảo…………………… … …………………… 35 29 33 33 35 35 37 39 39 39 39 39 41 47 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Theo WHO, sức khỏe tâm thần xem phận tách rời định nghĩa sức khỏe, sức khỏe tâm thần tốt bao hàm trạng thái thoải mái, tự tin vào lực thân, tính tự chủ khả nhận biết tiềm mình, khả ứng phó với tình gây căng thẳng kiểm sốt cảm xúc Vì thế, chăm sóc sức khỏe tâm thần mang ý nghĩa quan trọng với tất sống hàng ngày Trong xã hội nay, học sinh nói chung học sinh THPT nói riêng phải đối mặt với nhiều vấn đề: kì vọng, áp lực từ phía gia đình, nhà trường kết học tập lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai, khó khăn trải nghiệm tình yêu đầu đời; tăng tiếp xúc với Internet, giãn cách xã hội học trực tuyến dài ngày dịch bệnh dẫn đến cô lập thiếu tương tác, nạn “bắt nạt học đường” diễn thường xuyên đời thực lẫn giới ảo…Đối mặt với vấn đề đó, kinh nghiệm kỹ sống em thiếu hụt dẫn đến tình trạng bất ổn tâm lý, nhẹ buồn phiền, lo âu, cáu gắt, nặng trầm cảm, chí tự sát, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng học tập chất lượng sống em Xuất phát từ thực trạng nêu trên, qua nhiều năm tìm hiểu, chúng tơi nghiên cứu, mạnh dạn áp dụng đề tài “Phát triển kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc cho học sinh THPT qua cơng tác chủ nhiệm” với mong muốn hình thành, phát triển cho em kỹ cần thiết nhằm biết cách giữ cân bằng, bình tĩnh đối mặt vượt qua khó khăn sống Đảm bảo cho em khỏe thể chất lẫn tâm lý, từ nâng cao chất lượng sống học tập, góp phần phát triển phẩm chất lực, đáp ứng yêu cầu đổi toàn diện giáo dục đào tạo II ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - Học sinh THPT - Đề tài tập trung nghiên cứu tác động căng thẳng tâm lý đến chất lượng học tập chất lượng sống học sinh, thực trạng ứng phó với căng thẳng kiểm soát cảm xúc học sinh Từ tìm biện pháp giáo dục phù hợp nhằm phát triển cho em kỹ mềm có ý nghĩa quan trọng sống em tương lai III PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu định tính - Phương pháp nghiên cứu định lượng, thu thập xử lý số liệu TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com - Phương pháp khảo sát thực tiễn - Phương pháp thực nghiệm - Phương pháp phân tích, tổng hợp IV ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI - Ứng phó căng thẳng kiểm sốt cảm xúc tốt giúp học sinh bình tĩnh, sẵn sàng đón nhận tình căng thẳng phần tất yếu sống Từ em biết cách hạn chế cảm xúc tiêu cực để có suy nghĩ định đắn giao tiếp công việc - Đề tài nguồn tư liệu để giáo viên tham khảo, đưa vào áp dụng giáo dục kỹ sống cho học sinh thông qua kết thực nghiệm có đối chứng để kiểm chứng tính khả thi đề tài V CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI Phần A Đặt vấn đề Phần B Nội dung Phần C Kết luận TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com PHẦN B: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 Khái niệm căng thẳng ứng phó căng thẳng 1.1.1 Khái niệm căng thẳng Căng thẳng hay gọi “stress”, phản ứng thể trước yêu cầu, áp lực hay yếu tố tác động đe dọa đến tồn lành mạnh người thể chất lẫn tinh thần Học sinh thường phải đối mặt với tình trạng căng thẳng học tập, trạng thái tâm lý nảy sinh áp lực từ thân, kỳ vọng học tập từ phía cha mẹ, thầy cơ, nhà trường, bạn bè thành viên gia đình Căng thẳng học tập tồn đồng thời hai mặt, mặt củng cố, thúc đẩy phát triển khả giải vấn đề trước khó khăn thử thách học tập Mặt khác gây áp lực lên học sinh, làm em thấy mệt mỏi, chán nản, sợ hãi Nếu hai mặt không giữ trạng thái cân ảnh hưởng khơng tốt tới hoạt động học tập sống học sinh 1.1.2 Biểu căng thẳng a) Về mặt cảm xúc - Khó chịu, lo lắng, buồn bã, có rơi vào trạng thái chán nản thờ - Cảm thấy thất bại, vơ dụng, khơng có giá trị - Ln có suy nghĩ tiêu cực sống, chí muốn tự tử để giải thốt… b) Về mặt hành vi - Nổi cáu, bực bội nóng tính, làm đau thân - Sử dụng chất kích thích rượu, bia thuốc - Xáo trộn sinh hoạt hàng ngày… - Mất tập trung, thích - Hay quên, trở nên vụng về, hấp tấp - Ăn có ăn q nhiều - Hay lảm nhảm c) Về mặt thể chất - Đau đầu, ngủ, vã mồ hôi… - Căng đau bắp - Sa sút sức khỏe lẫn trí tuệ 1.1.3 Nguyên nhân căng thẳng lứa tuổi học sinh a) Nguyên nhân chủ quan Các nhà khoa học rằng, căng thẳng không từ yếu tố bên khách quan tác động, mà cịn có ngun nhân từ nội bên cá nhân Có tình gây căng thẳng người lại không gây căng TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com thẳng người Ví dụ lứa tuổi học sinh, đối mặt với thất bại thi cử, có em biết chấp nhận thất bại tâm nỗ lực để làm lại từ đầu, có em học sinh tự giày vị, ốn trách thân, chí có em tự tử để giải b) Ngun nhân từ gia đình Nhịp sống kinh tế thị trường nhiều bậc phụ huynh vào vịng xốy cơng việc khiến họ khơng đủ thời gian để chăm sóc, quan tâm Cụm từ “con nhà người ta” nói việc bố mẹ thường xuyên so sánh với học sinh học giỏi, đạt kết cao thi cử để trích, phê bình hay đặt tiêu cho phấn đấu Khá nhiều bậc phụ huynh chăm đầu tư cho hết học đến học thêm để vượt qua kỳ thi, mà quên chia sẻ hỗ trợ em vượt qua khó khăn tâm lý học tập hướng nghiệp, chưa thực hiểu muốn gì, cần từ cha mẹ Bên cạnh đó, mát người thân, cha mẹ không hạnh phúc, … nguyên nhân khiến em rơi vào trạng thái bất ổn tâm lý c) Nguyên nhân từ nhà trường Mặc dù thời gian gần vấn đề tâm lý học sinh quan tâm lưu ý nhiều Tuy nhiên chưa thực phổ biến nhiều trường học Những hội trao đổi tâm lý em học sinh với thầy cha mẹ khơng nhiều Tình trạng “bạo lực học đường”, nạn kỳ thị, tẩy chay bạn lớp diễn thường xuyên Một số giáo viên nghiêm khắc, tạo nhiều áp lực cho em, cư xử cách thiên vị, ứng xử thiếu tính sư phạm với học sinh lớp làm cho em bị căng thẳng e) Nguyên nhân từ xã hội Kinh tế phát triển kéo theo tệ nạn xã hội theo mà xuất ngày nhiều Mặt trái chế thị trường tác động tiêu cực tới nhận thức em dẫn tới lối sống ích kỷ, bng thả, đua địi, thích hưởng thụ tạo tượng lệch lạc suy nghĩ hành động em Đặc biệt mạng xã hội xuất ngày phổ biến, giới trẻ tự do, thỏa sức thể tự giam lâu giới ảo, phận học sinh có lối sống bất thường, lập xã hội dẫn tới trầm cảm Đã có vụ tự tử áp lực học tập hay giết người mắc chứng rối loạn tinh thần, hậu việc nghiện game bạo lực lứa tuổi học sinh Mấy năm gần đây, đại dịch Covid-19 hoành hành khiến hàng triệu trẻ em không đến trường, em không gặp gỡ, vui chơi, học tập trị chuyện trực tiếp với khiến nhiều em có cảm giác tù túng, thiếu vận động, nặng mắc vấn đề thể chất lẫn căng thẳng tâm lý TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 1.1.4 Khái niệm kỹ ứng phó với căng thẳng a) Khái niệm kỹ ứng phó với căng thẳng Kỹ ứng phó với căng thẳng khả người bình tĩnh, sẵn sàng đón nhận tình căng thẳng phần tất yếu sống, khả nhận biết căng thẳng, hiểu nguyên nhân, hậu quả, biết cách suy nghĩ ứng phó cách tích cực bị căng thẳng b) Những cách ứng phó tiêu cực Lứa tuổi học sinh lứa tuổi thường gặp nhiều vấn đề gây căng thẳng, em thiếu hụt kỹ kinh nghiệm sống nên nhiều em lựa chọn biện pháp ứng phó tiêu cực nghiện game, đánh nhau, hút thuốc, uống rượu bia chí sử dụng ma túy đá, bỏ nhà bụi, tự tử… c) Các biện pháp ứng phó tích cực - Vận động: Khi thể vận động cách gia tăng khả sản sinh hormone hạnh phúc, làm giảm thiểu cảm xúc tồi tệ gặp phải - Giao tiếp trò chuyện người khác: Khi chia sẻ với người khác tránh q khích, bình tĩnh hơn, kiểm soát cân lại lệch lạc mặt cảm xúc - Tránh né tình gây căng thẳng: Khi dự đốn trước hậu tình gây căng thẳng, né tránh hạn chế tối đa việc để chúng xảy - Thay đổi tình huống: Trong trường hợp khơng thể né tránh tình gây căng thẳng cố gắng thay đổi - Chấp nhận điều thay đổi: Nếu cố gắng thay đổi khơng đem lại kết cách tốt biết chấp nhận điều thay đổi - Thích nghi, thư giãn giải trí: đọc sách, nghe nhạc… d) Những lợi ích có kỹ ứng phó với căng thẳng - Biết suy nghĩ ứng phó cách tích cực căng thẳng - Duy trì trạng thái cân bằng, khơng làm tổn hại sức khỏe, thể chất tinh thần thân người khác - Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với người xung quanh 1.2 Khái niệm cảm xúc kiểm soát cảm xúc 1.2.1 Khái niệm cảm xúc kiểm soát cảm xúc Cảm xúc phản ứng, rung động người trước tác động yếu tố ngoại cảnh Cảm xúc chia thành hai nhóm cảm xúc tích cực niềm vui, tự hào, phấn khích, cảm xúc tiêu cực sợ hãi, ghê tởm, giận dữ, … Kiểm sốt cảm xúc khơng phải loại bỏ cảm xúc thân, che giấu hay đè nén lại mà học cách kiểm soát để làm chủ TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com hành vi thái độ thân tình dù tiêu cực Hiểu cách đơn giản, kiểm soát cảm xúc đưa cảm xúc trạng thái cân thông qua nhiều phương diện ngơn ngữ, hình thể… 1.2.2 Vai trị vấn đề kiểm soát cảm xúc lứa tuổi học sinh Cảm xúc có sức mạnh định suy nghĩ chúng ta, đặt tảng cho suy nghĩ, hỗ trợ cho việc đưa định có hành động phù hợp Chính thế, cần biết kiểm sốt cảm xúc để có suy nghĩ, định đắn Đối với lứa tuổi học sinh, kiểm soát cảm xúc tốt mang lại nhiều lợi ích như: - Giảm thiểu xung đột mâu thuẫn với bạn học người khác - Mở rộng trì mối quan hệ - Gây ấn tượng tốt với người - Ít bị lợi dụng, dụ dỗ, lôi kéo, tham gia tệ nạn xã hội - Giúp việc học tập tu dưỡng đạo đức đạt hiệu cao - Giảm nguy gặp phải vấn đề tâm lý thể chất II CƠ SỞ THỰC TIỄN 2.1 Thực trạng giáo dục kỹ sống, hỗ trợ tâm lý cho học sinh nhà trường THPT 2.1.1 Thuận lợi Bộ Sở GD&ĐT tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng cho cán quản lý, giáo viên giáo dục kỹ sống cho học sinh, hướng dẫn tích hợp giáo dục kỹ sống qua số môn học hoạt động giáo dục cấp học Hầu hết giáo viên vận dụng nhiều hình thức, phương pháp, phương tiện dạy học linh hoạt phù hợp với đối tượng thể loại dạy Cùng với ủng hộ, phối hợp chặt chẽ gia đình, nhà trường xã hội, hình thức tổ chức giáo dục kỹ sống bước đầu thực thông qua hoạt động ngoại khóa trải nghiệm với nội dung đa dạng Năm 2017 Bộ GDĐT ban hành Thông tư 31 “Hướng dẫn thực công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trường phổ thông” nhà trường triển khai hiệu với vai trò phòng ngừa, hỗ trợ can thiệp (khi cần thiết) học sinh gặp phải khó khăn tâm lý học tập, sống để tìm hướng giải phù hợp, giảm thiểu tác động tiêu cực xảy ra, giúp tất học sinh rèn luyện kỹ sống, tăng cường ý chí, niềm tin, lĩnh, thái độ ứng xử phù hợp mối quan hệ xã hội Tư vấn tâm lý học đường góp phần xây dựng hồn thiện nhân cách học sinh; xây dựng mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Ảnh: Bài viết Review sách “Bắt trẻ đồng xanh”, sách hay để em học kỹ ứng phó với căng thẳng 3.5 Biện pháp thứ năm: Phối hợp với phụ huynh vấn đề giáo dục kỹ ứng phó căng thẳng kiểm sốt cảm xúc cho học sinh Như nói ban đầu, nguyên nhân gây căng thẳng tâm lý cho học sinh chịu áp lực lớn từ kỳ vọng cha mẹ kết học tập lựa chọn nghề nghiệp tương lai Xuất phát từ mong muốn bè bạn có sống tốt đẹp tương lai.Tuy nhiên, số cha mẹ chưa biết cách thể tình yêu quan tâm mình, chứng nhiều bậc cha mẹ thúc giục học bài, đăng kí hết lớp học thêm đến lị luyện thi khác cho con; quát mắng, chửi bới đạt điểm kém, so sánh với bạn khác Nhiều phụ huynh than phiền em lớn “lì”, hay “chống đối” cha mẹ, “ hỗn láo”, xa lánh cha mẹ…Nhận thấy vướng mắc nêu mối quan hệ em học sinh phụ huynh, thực nhiều biện pháp nhằm vừa làm cầu nối yêu thương cha mẹ cái, vừa phối hợp để giáo dục kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cho học sinh cách có hiệu 3.5.1 Tổ chức buổi họp phụ huynh đầu năm với chủ đề: “TRAO YÊU THƯƠNG, NHẬN THẤU HIỂU” a) Chuẩn bị Trước buổi họp phụ huynh, GVCN cho học sinh thiết kế hộp 32 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com - HỘP CẢM ƠN: viết lời cảm ơn bố mẹ bố mẹ dành cho em - HỘP XIN LỖI: viết lời xin lỗi gửi đến bố mẹ - HỘP NHỮNG ĐIỀU MUỐN NÓI: viết tâm tư, khó khăn mà em muốn nhắn gửi bố mẹ, thầy cô Những thư tay xinh xắn em ký tên khơng ký tên bỏ vào hộp tương ứng GVCN kết nối với phụ huynh để phụ huynh viết thư ngắn bày tỏ tâm tư, tình cảm gửi đến con, thư khơng phải kí tên hồn tồn giữ bí mật với trước buổi họp b) Thực Phần 1: Báo cáo kết năm học vừa qua - GVCN báo cáo tình hình chung nhà trường lớp năm học vừa qua - Lớp trưởng thay mặt lớp lên báo cáo hoạt động bề thành tích mà lớp đạt trình chiếu Power Point Phần 2: “Trao yêu thương, nhận thấu hiểu” - GVCN cử học sinh đại diện lên lấy thư từ hộp: CẢM ƠN, XIN LỖI, NHỮNG ĐIỀU MUỐN NÓI đọc cho phụ huynh, giáo viên em học sinh nghe Đồng thời, giáo viên đọc số thư ngắn bậc phụ huynh gửi đến Phần 3: Chơi trò chơi “Vòng quay may mắn” Thể lệ trò chơi: Đại diện phụ huynh tham gia đội chơi “Cha Mẹ” trả lời câu hỏi 1,3,5,7,9 Đại diện học sinh tham gia đội “Con Yêu” trả lời câu hỏi 2,4,6,8 Trả lời quay vòng quay may mắn để lấy điểm, trả lời sai hội thuộc đội bạn Cuối cùng, đội chơi có số điểm cao nhận phần thưởng từ lớp 33 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 3.5.2 Thường xuyên phối hợp hiệu với phụ huynh nắm bắt tâm tư học sinh có biện pháp tư vấn hỗ trợ kịp thời Ngày nay, với phát triển công nghệ thông tin, việc liên hệ với phụ huynh trở nên dễ dàng kịp thời hết GVCN đóng vai trị sứ giả, cầu nối u thương phụ huynh học sinh Hàng ngày, GVCN nắm bắt tâm tư tình cảm em, tư vấn hỗ trợ mặt tâm lý cần thiết trao đổi, bàn bạc để phụ huynh tìm giải pháp tối ưu giáo dục toàn diện cho em khơng đóng vai trị “thơng báo” lỗi vi phạm học sinh lớp IV KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Sau gần hai năm thực đề tài, thu nhận kết tương đối khả quan 4.1 Về kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc 34 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Trong trình học, em rèn luyện phát triển kỹ ứng phó căng thẳng kiểm sốt cảm xúc liên tục, gắn với thực tiễn đời sống hàng ngày, gần gũi với em Điều đáng ghi nhận số vụ bạo lực học đường giảm rõ rệt, khơng có học sinh bêu xấu bạn trang mạng xã hội hay kì thị, lập bạn lớp, đặc biệt khơng có học sinh đánh Với đặc trưng lớp chọn, lượng kiến thức cần hấp thu lịch thi khảo sát nhiều, với kỹ ứng phó căng thẳng kiểm sốt cảm xúc, em biết cách xếp thời gian ôn tập thư giãn hợp lý để có tâm thoải mái bước vào phòng thi Theo dõi khảo sát 92 em học sinh lớp 10C3 11C1 trường THPT Nguyễn Sỹ Sách kỹ lựa chọn phương pháp ứng phó với căng thẳng trước sau áp dụng biện pháp giáo dục thu kết so sánh sau CÁC BIỆN PHÁP ỨNG PHÓ KHI CĂNG THẲNG TT Biện pháp Nghe nhạc xem phim, đọc sách Chơi game Tâm với bạn bè, người thân Nghỉ ngơi hợp lý Chơi thể thao Ngủ đủ giấc Hút thuốc, sử dụng chất kích thích Uống đồ uống có cồn Tham gia hoạt động xã hội 10 Gặp giáo viên tư vấn tâm lý Trước Sau 35 56 30 23 24 13 10 14 16 74 21 78 79 63 54 43 37 Như vậy, sau áp dụng biện pháp, nhận thấy số lượng học sinh sử dụng biện pháp ứng phó tích cực tăng lên rõ rệt Thay chơi game, sử dụng đồ uống có cồn, chất kích thích, em tham gia hoạt động thể dục thể thao, hoạt động xã hội “Tiếp sức mùa thi”, “ Thanh niên tình nguyện” làm thơn xóm, nghĩa trang liệt sỹ, nhặt ve chai gây quỹ tổ chức Tết thiếu nhi cho cháu thiếu niên nhi đồng nơi cư trú, … Khảo sát mức độ áp dụng kỹ ứng phó căng thẳng kiểm sốt cảm xúc học sinh sau học tập phát triển, thu kết sau Tổng số học sinh: 92 Kết định lượng 35 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com TT Kỹ Thành thạo Trước Kỹ ứng phó căng thẳng học tập Kỹ ứng phó căng thẳng mối quan hệ xã hội Kỹ nhận diện cảm xúc thân Kỹ nhận diện cảm xúc người khác Kỹ điều chỉnh cảm xúc tiêu cực Kỹ thấu cảm chia sẻ Vừa phải Sau 20 Trước Sau 67 Chưa thạo Trước 89 thành 33 24 60 63 40 19 52 71 40 17 50 73 51 10 39 87 12 20 80 72 Sau Kết định tính Từng học sinh có tiến rõ rệt khả ứng phó với tình gây căng thẳng hàng ngày Nhờ biết nhận diện chuyển hóa cảm xúc, em biết cách chế ngự cảm xúc tiêu cực buồn chán, thất vọng gặp thất bại thi cử mối quan hệ xã hội; khả giao tiếp hợp tác cải thiện rõ rệt Cao nữa, em biết giúp đỡ, chia sẻ động viên bạn bè, giúp bạn vượt qua khó khăn mặt tinh thần bạn gặp chuyện khơng may xảy Khơng khí lớp học luôn vui vẻ, mối quan hệ thầy cô, học sinh phụ huynh ngày gần gũi hiểu 4.2 Thành tích tập thể Nhờ phát triển kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm soát cảm xúc, học sinh khắc phục tâm lý lo lắng, căng thẳng đối diện với kỳ thi, cảm xúc tiêu cực chế ngự kịp thời Nhờ đó, kết học tập tu dưỡng đạo đức tiến rõ rệt, phong trào đồn sơi hiệu Trong đó, chi đồn 10C3 lớp có kết đầu vào thấp, cuối học kì I em đạt thành tích đáng khen ngợi học tập nếp TT Kết Thi đua Lớp 11C1 Xếp thứ 2/30 Lớp 10C3 Xếp thứ 5/30 Học tập 45 HSG 43 Khá giỏi 36 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Hạnh kiểm Khá 45 Tốt Khá Trung bình 35 tốt 10 Khá 37 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com PHẦN C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I Ý nghĩa đề tài Đề tài triển khai nhiều biện pháp, ưu tiên sử dụng phương pháp dạy học tích cực, ứng dụng cơng nghệ số nhằm phát huy lực tin học học sinh Đề tài có tính ứng dụng phổ biến sống, em học sinh sở hữu kỹ đề cập đề tài biết cách suy nghĩ ứng phó cách tích cực căng thẳng Các em ln trì trạng thái cân bằng, khơng làm tổn hại đến sức khỏe, tinh thần thân người khác Xa nữa, em bước sống, tự lo toan cho thân em biết xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp người xung quanh Đó bước đệm giúp em thành công thăng tiến công việc, hạnh phúc đời sống Đề tài mang tính khả thi cao đồng nghiệp trường học hỏi bước đầu áp dụng cho lớp chủ nhiệm Qua theo dõi, nhận thấy sinh hoạt cuối tuần lớp áp dụng trở nên vui vẻ, học sinh chủ động tiếp nhận kiến thức kỹ sống, khơng cịn cảnh giáo viên nhắc nhở, trách phạt, học sinh uể oải, chờ hết tiết để Đó tín hiệu tích cực cho bước thành cơng công tác giáo dục kỹ sống cho học sinh Đề tài xuất phát từ yêu cầu thực tiễn giáo dục, lấp đầy khoảng trống thiếu KNS học sinh Các giải pháp đưa đề tài mang tính khoa học, hệ thống có liên kết chặt chẽ, tính hiệu đề tài kiểm tra, đối chiếu liên tục qua kết khảo sát định lượng định tính rõ ràng, khách quan II Đề xuất 2.1 Với GVCN Hiểu tầm quan trọng việc ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc chất lượng học tập chất lượng sống em học sinh Quan tâm sâu sắc tới đời sống tâm lý học sinh nhằm hỗ trợ kịp thời vướng mắc, khó khăn mà em gặp phải.Từ tìm giải pháp phù hợp nhằm giáo dục, phát triển hai kỹ cho em để tạo sản phẩm giáo dục toàn diện, khỏe thể chất lần tinh thần Tổ chức tiết sinh hoạt cuối tuần nhiều hình thức sáng tạo, hấp dẫn, lồng ghép nội dung giáo dục kỹ sống cho học sinh nhằm đem lại hiệu cao 2.2 Với nhà trường quan quản lý giáo dục Tạo nhiều sân chơi bổ ích để tăng khả thích ứng với tình huống, khả giao tiếp làm việc nhóm cho em học sinh Tăng cường sở vật chất nhằm hỗ trợ cho GVCN tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm giáo dục kỹ sống 38 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Trên số giải pháp nhằm giáo dục kỹ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc cho học sinh áp dụng thành công lớp chủ nhiệm 11C3 10C3 Trong trình thực số vấn đề cần cải thiện, mong góp ý từ quý anh chị để đề tài hoàn chỉnh Xin chân thành cảm ơn! 39 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com PHỤ LỤC Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT Thầy (Cô) vui lịng cho biết ý kiến cách đánh dấu vào thích hợp Câu Thầy (Cơ) tham dự tập huấn giáo dục KNS cho học sinh chưa? Tham gia lớp tập huấn giáo dục KNS Đồng ý Đã tập huấn Chưa tập huấn Câu 2: Theo Thầy (Cô) việc giáo dục KNS cho học sinh có cần thiết khơng? Mức độ Đồng ý Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Câu 3: Trong q trình dạy học, Thầy (Cơ) có quan tâm đến giáo dục KNS cho học sinh không? Mức độ Đồng ý Rất quan tâm Quan tâm Không quan tâm Câu 4: Theo Thầy (Cô) việc giáo dục KNS cho học sinh trường THPT gặp phải vấn đề khó khăn nào? Vấn đề Đồng ý Khơng đồng ý Nhà trường chưa quan tâm Giáo viên chưa quan tâm Giáo viên thiếu kinh nghiệm Tài liệu hướng dẫn cịn 40 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Áp lực thi cử Chương trình nặng kiến thức Thiếu thời gian Cơ sở vật chất thiếu thốn Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT Em học sinh khối lớp: Giới tính: Nội dung khảo sát: Những vấn đề sau ảnh hưởng tâm lí gây căng thẳng cho em? Mức độ ảnh hưởng? (1-Rất thường xuyên; 2-Thỉnh thoảng, 3Không bao giờ) TT Vấn đề Áp lực học tập, thi cử Vấn đề gia đình Sử dụng nhiều Internet Áp lực từ thầy cô Lịch học nhiều Sức khỏe Sống học tập mối trường ồn ào, khó chịu Ảnh hưởng bạn bè Các mối quan hệ xã hội 10 Vấn đề tiền bạc 11 Lo lắng tiền bạc 12 Mối quan hệ với người yêu 41 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT Em học sinh khối lớp: Giới tính: Nội dung khảo sát: Trong giai đoạn giãn cách xã hội học trực tuyến kéo dài, em gặp phải vấn đề sau đây? Mức độ gặp phải? (1-Rất thường xuyên; 2Thỉnh thoảng, 3-Không bao giờ) TT Vấn đề Giảm thị lực đau đầu ngủ Thiếu tương tác với bạn bè Thiếu động lực học tập Tăng lo âu căng thẳng Giảm vận động Dễ nóng nảy, cáu kỉnh Tăng cân mức Khó tập trung Q hiếu động so với bình thường Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT Em học sinh khối lớp: Giới tính: Nội dung khảo sát: Em thường làm để giải tỏa vấn đề lo âu căng thẳng? Mức độ thực hành động này? (1-Rất thường xuyên; 2-Thỉnh thoảng, 3Không bao giờ) TT Hành động Đọc sách Xem phim, nghe nhạc Chơi game 42 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Đi dạo, nói chuyện với bạn thân Nghỉ ngơi hợp lí Làm việc nhà Chơi thể thao Ngủ đủ giấc Sử dụng chất kích thích 10 Uống đồ uống có cồn 11 Chia sẻ suy nghĩ với người than 12 Tham gia hoạt động xã hội 13 Gặp giáo viên tư vấn tâm lý Ảnh: Học sinh tham gia trò chơi Quizizz 43 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Ảnh: Học sinh tham gia trò chơi “Nhận diện cảm xúc” 44 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 45 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com TÀI LIỆU THAM KHẢO Bùi Văn Trực, Tiết sinh hoạt chủ nhiệm với KNS, NXB Hồng Đức Bộ GD&ĐT , Modun 1, 2, chương trình Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên chuẩn bị cho Chương trình giáo dục phổ thơng Bộ GD&ĐT (2018), Bồi dưỡng KNS, giáo dục môi trường vấn đề xã hội theo dự án phát triển giáo dục THPT giai đoạn Bồi dưỡng lực tư vấn cho giáo viên phổ thông làm công tác tư vấn cho học sinh (2019), Tâm lý học dạy học, NXB Trường Đại học Vinh Daniel Goleman (2011), Trí tuệ cảm xúc, NXB Lao động - X Bộ GD&ĐT(2014) Đại học Andrew, Kỹ ứng phó với cảm xúc căng thẳng Khoa Giáo dục trường Đại học Vinh, Bài giảng Chương trình bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm lớp trường phổ thông (2019), NXB Đại học Vinh Nguyễn Khánh Hạ, Rèn kỹ sống cho học sinh, NXB Hà Nội Nguyễn Đức Sơn, Tìm hiểu đặc điểm tâm lý học sinh THPT – Modun 1-THPT 10 PGS-TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc, TS Đinh Thị Kim Thoa, Giáo dục giá trị sống kỹ sống cho học sinh phổ thông, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 11 Nguồn tư liệu từ Internet 46 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com ... trạng cách ứng phó với tình căng thẳng kiểm sốt cảm xúc học sinh nay…………………………………… Các biện pháp phát triển kĩ ứng phó với căng thẳng kiểm sốt cảm xúc cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp Biện... DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT NGUYỄN SỸ SÁCH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ỨNG PHĨ VỚI CĂNG THẲNG VÀ KIỂM SỐT CẢM XÚC CHO HỌC SINH THPT QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Lĩnh vực : Chủ nhiệm. .. 100 Bảng biện pháp làm giảm căng thẳng học sinh nam nữ III CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ỨNG PHĨ VỚI CĂNG THẲNG VÀ KIỂM SỐT CẢM XÚC CHO HỌC SINH QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM 3.1 Biện pháp thứ nhất: