Giới thuyết
Lý do chọn đề tài
Văn học Trung Quốc, tương tự như văn học Nga và Pháp, đang thu hút sự quan tâm nghiên cứu đáng kể tại Việt Nam Những tác phẩm nổi bật như Kinh Thi và Đường Thi với những vần thơ sâu sắc, cùng các tiểu thuyết như Đông Chu liệt quốc, đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học thế giới trong mắt độc giả Việt.
Tam Quốc Diễn Nghĩa, Thủy Hử, Hồng Lâu Mộng và Kim Bình Mai là những tác phẩm văn học kinh điển của Trung Quốc, thu hút hàng triệu độc giả qua nhiều thế hệ Qua thời gian, văn học Trung Quốc ngày càng phát triển, nổi bật với những tác phẩm của Lỗ Tấn, tiếp tục tỏa sáng và khẳng định giá trị văn hóa của mình.
Vương Mông, Giả Bình Ao, Mạc Ngôn, Trương Khiết, Trì Lợi Còn Thiết
Ngưng, một nhà văn trẻ trong văn học đương đại Trung Quốc, vẫn chưa nhận được sự quan tâm xứng đáng Sự thẳng thắn và bản lĩnh trong ngòi bút của cô có thể khiến độc giả cảm thấy lạ lẫm Tuy nhiên, những đóng góp và cống hiến của Thiết Ngưng cho văn chương cho thấy các tác phẩm của cô xứng đáng có một vị trí quan trọng trong giai đoạn văn học hiện đại Trung Hoa.
Thiết Ngưng, một biểu tượng của văn học nữ tính, kêu gọi lòng khoan dung và sự hy sinh vô bờ bến Bà mạnh mẽ đấu tranh cho quyền bình đẳng giới, thể hiện chủ nghĩa nữ quyền một cách quyết liệt Điều này lý giải vì sao trong các tác phẩm của bà, nhân vật chính thường là nữ giới, hiếm khi có sự xuất hiện của nam giới.
Vào ngày 12/11/2006, bà trở thành nhà văn “mỹ nữ” đầu tiên được bầu làm chủ tịch Hội Nhà văn Trung Quốc, sau Mao Thuẫn và Ba Kim, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong văn chương và đóng góp cho nền văn học nước nhà với 7.690 hội viên.
Những người đàn bà tắm đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của Thiết Ngưng và có ảnh hưởng lớn trong văn học Trung Quốc đương đại Tác phẩm này đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới, bao gồm tiếng Anh, Pháp và Đức.
Nhật, Nga, Tây Ban Nha, Áo, Đan Mạch, Nauy, Việt Nam
Nghệ thuật tự sự là một yếu tố nổi bật trong toàn bộ tác phẩm của Thiết Ngưng, đặc biệt là trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" Việc nghiên cứu nghệ thuật tự sự trong tác phẩm này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về khái niệm tự sự mà còn làm sáng tỏ những đặc điểm nghệ thuật của nó trong thể loại tiểu thuyết.
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng là một trong những hướng nghiên cứu quan trọng để giải mã cấu trúc nghệ thuật của truyện kể Bên cạnh đó, luận văn cũng khám phá sự phát triển của tiểu thuyết Trung Quốc đương đại trong bối cảnh giao lưu văn hóa Đông - Tây.
Thiết Ngưng là một hiện tượng nổi bật trong văn học Trung Hoa đương đại, nhưng tại Việt Nam, tác giả này vẫn chưa được biết đến rộng rãi Nguyên nhân có thể là do sự ảnh hưởng mạnh mẽ của các nhà văn nổi tiếng như Mạc Ngôn, Giả Bình Ao, Vương Mông và Cao Hành Kiện.
Bàn về Thiết Ngưng, gồm có:
* “Bàn về phương thức độc đáo miêu tả nữ tính của Thiết Ngưng” của Lý
Lâm đăng trong Tạp chí “Nghiên cứu văn học hiện đại, đương đại Trung
* “Mặt đối mặt lạnh lùng nhìn nam tính” của Hạ Thiệu Tuấn đăng trong
“Trung Quốc đương đại văn học nghiên cứu” do Trương Quýnh chủ biên,
Nhà xuất bản Văn hóa nghệ thuật Bắc Kinh năm 2006
* “Thiết Ngưng” trích từ “Trung Quốc đương đại văn học sử” do Vương
Khánh Sinh chủ biên, Nhà xuất bản Hoa Trung Sư phạm đại học năm
* “Tìm hiểu Đại dục nữ” của Chu Chính Bảo…đăng trong Tạp chí
“Nghiên cứu văn học hiện đại, đương đại Trung Quốc”, tháng 3 năm
Trên các trang web: evan.com.vn; tienphongonline.com.vn; vnca.cand.com.vn; vietbao.vn; tintuconline.vietnamnet gồm các bài viết:
* “Chúc mừng nhà văn Thiết Ngưng được bầu làm chủ tịch Hội Nhà văn Trung Quốc” của nhà văn Hữu Thỉnh
* “Thiết Ngưng trở thành Chủ tịch Hội Nhà văn Trung Quốc” của
* “Nhà văn “mỹ nữ” được bầu làm chủ tịch Hội Nhà văn Trung
Quốc” và “ Cả làng văn Trung Quốc vui mừng vì chủ tịch Hội lấy chồng” của Thu Thủy
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng
* “Nữ văn sĩ Thiết Ngưng – “Thiên vị” người cùng giới” của PGS.TS
* “Cuộc chiến giữa lý trí và bản năng” của Đỗ Phước Tiến
* “ Thiết Ngưng: “Viết không phải là sứ mệnh” của Thanh Huyền
* “Suốt đời cần nỗ lực học tập” của T.B
* “Nữ nhà văn Trung Quốc đương đại” Bài trả lời phỏng vấn của Dịch giả Sơn Lê
* “Thiết Ngưng - Tiểu thuyết là những món quà tôi dành tặng độc giả” của Mỹ Duyên
* “Trung Quốc bình chọn các gương mặt văn học tiêu biểu”
Bài viết của nhà nghiên cứu Vương Trí Nhàn (Lời bạt Những người đàn bà tắm) cùng hai khóa luận về hình tượng người kể chuyện của Vũ Thị Hạnh và mối quan hệ giữa dòng ý thức và kết cấu trong tác phẩm của Phạm Thị Thanh Huyền đã được trình bày Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đi sâu vào tác giả Thiết Ngưng và tiểu thuyết Những người đàn bà tắm, đặc biệt là ở khía cạnh nghệ thuật tự sự.
Dựa trên các nghiên cứu của tác giả Việt Nam và Trung Quốc, cùng với một số bài tự thuật của Thiết Ngưng, chúng ta có thể tổng hợp phong cách sáng tác của bà một cách rõ ràng và súc tích.
- Theo Thiết Ngưng, những tác phẩm văn học nước ngoài như Jean
Christophe của nhà văn Pháp Romain Rolland (1866 – 1944) đã có tác động mạnh mẽ đến quan điểm của ông về đất nước và thế giới Ông bày tỏ tình cảm sâu sắc đối với nông thôn Trung Quốc và cuộc sống của người nông dân, điều này thể hiện rõ nét trong các tác phẩm của mình.
Thiết Ngưng chủ yếu tập trung vào cuộc sống đầy đau buồn và chân dung của những người phụ nữ Trung Quốc, cùng với bức tranh nông thôn Trung Quốc trong bối cảnh xã hội đang phát triển mạnh mẽ Khi được hỏi về sự quan tâm của bà đối với đời sống nông thôn, bà giải thích rằng bà mong muốn truyền tải vẻ đẹp cảm xúc và những mối quan hệ của con người trong môi trường này.
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng phản ánh sâu sắc cuộc sống ở nông thôn Trung Quốc Tác giả khéo léo khắc họa những chuẩn mực đạo đức cơ bản, cho thấy rằng những giá trị này vẫn được gìn giữ trong tâm hồn mỗi con người.
Thiết Ngưng, một tác giả quan trọng trong thời kỳ mới, đã giữ vững lập trường và cảm xúc nữ tính của mình suốt hơn hai mươi năm sáng tác Điều này được nhiều nhà phê bình và độc giả đồng tình, cho thấy rằng việc viết về nữ giới là nền tảng sáng tác của cô.
Phạm vi nghiên cứu
Do hạn chế về trình độ ngoại ngữ, tác giả chủ yếu khảo sát tiểu thuyết "Những người đàn bà tắm" qua bản dịch của Sơn Lê Luận văn tập trung nghiên cứu nghệ thuật tự sự của Thiết Ngưng, đặc biệt là ở khía cạnh người tự sự, không gian - thời gian tự sự và ngôn ngữ - giọng điệu.
Ngoài ra, người viết còn khảo sát thêm các tác phẩm khác (tiểu thuyết
Cửa hoa hồng , Thành phố không mưa ; tập truyện ngắn Chơi vơi trời chiều ) của Thiết Ngưng
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng
Phương pháp nghiên cứu
Để đáp ứng hiệu quả các yêu cầu của luận văn, tác giả áp dụng phương pháp nghiên cứu thi pháp học kết hợp với nhiều phương pháp khác.
- Phương pháp thống kê, phân loại
- Phương pháp so sánh, đối chiếu
- Phương pháp tiếp cận xã hội - lịch sử
Đóng góp mới của đề tài
Lần đầu tiên, vấn đề Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng được nghiên cứu một cách sâu sắc Qua đề tài này, người viết mong muốn khám phá những đóng góp mới mẻ của nhà văn đối với nghệ thuật tự sự trong văn học Trung Quốc đương đại cũng như văn học thế giới.
Cấu trúc của luận văn B.Tác giả, tác phẩm và giới thuyết khái niệm
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và phần Phụ lục, luận văn gồm 3 chương:
Chương II: Không gian - Thời gian tự sự
Chương III: Ngôn ngữ và giọng điệu
* Một số quy định trong cách trình bày luận văn
- In nghiêng: Phần trích dẫn, nhấn mạnh
- In nghiêng đậm: Tên tác phẩm
- In đậm: Các luận điểm được nhấn mạnh
B.Tác giả, tác phẩm và giới thuyết khái niệm
Tác giả, tác phẩm
Thiết Ngưng, sinh năm 1957 trong một gia đình nghệ thuật tại Bắc Kinh, đã trải qua tuổi thơ ở Bảo Định, Hà Bắc Trong những năm tháng đó, ông đã nếm trải nhiều cay đắng từ những biến cố trong cuộc sống.
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng thể hiện sự kết nối giữa con người và lịch sử, đồng thời khám phá niềm an ủi mà họ tìm thấy trong sách vở Sau khi tốt nghiệp trung học vào năm 1975, Thiết Ngưng đã quyết định trở về nông thôn Hà Bắc để "cắm rễ" và phát triển cuộc sống mới.
Năm đó, tác phẩm đầu tay "Chiếc liềm biết bay" của Thiết Ngưng được xuất bản trong văn tập dành cho thiếu nhi của NXB Bắc Kinh Trong bối cảnh Internet phát triển mạnh mẽ, mặc dù không phải là nhà văn nữ nổi bật nhất, nhưng bà vẫn nhận được sự yêu mến lớn từ độc giả và sự tôn trọng từ giới chuyên môn.
Sự nghiệp văn học của Thiết Ngưng được chia làm 3 thời kỳ:
* Thời kỳ đầu, với cái nhìn lạc quan trong sáng, tích cực, Thiết
Ngưng đã cho ra đời nhiều tác phẩm nổi bật như "Ồ, Hương tuyết" (1982), "Câu chuyện tháng sáu" (1984) và "Chiếc áo màu đỏ không có cúc" (1985), tác phẩm này đã được chuyển thể thành phim và giành giải Phim truyện hay nhất tại cả giải Trăm Hoa lẫn Gà Vàng Năm 1984, bà chuyển sang làm nhà văn chuyên nghiệp tại Hội Nhà văn Hà Bắc và sau đó được bầu làm
Phó chủ tịch Hội Nhà văn tỉnh và Hội Nhà văn Trung Quốc, Thiết Ngưng là Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Các tác phẩm mới của ông chủ yếu phản ánh cuộc sống và con người thuộc tầng lớp bình dân, với sự tập trung vào việc khám phá thế giới nội tâm của nhân vật Ông sử dụng cái nhìn trong sáng, điềm đạm cùng với ngôn ngữ uyển chuyển, mới mẻ để thể hiện những câu chuyện sâu sắc.
* Bước sang thời kỳ thứ hai, bên cạnh những Tử hình , Sắc biến , năm
Trong giai đoạn sáng tác từ 1986 đến 1988, Thiết Ngưng đã cho ra đời hai tác phẩm nổi bật là "Mùa gặt lúa mạch" và "Mùa hái bông", đánh dấu sự phản tỉnh về lịch sử văn hóa và thân phận người phụ nữ Giọng văn của bà trong thời kỳ này trở nên day dứt và mâu thuẫn, thể hiện cái nhìn bi quan và chán nản Tiểu thuyết "Cửa hoa hồng" xuất bản năm 1988 đã mang đến một phong cách và chủ đề mới, phơi bày sự cạnh tranh tàn khốc giữa các thế hệ phụ nữ và những khía cạnh xấu xa của cuộc sống Các tác phẩm trong giai đoạn này thường mang tính u ám, nặng nề, đặc biệt là sự phê phán và châm biếm hình tượng người đàn ông.
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng thể hiện sức mạnh mẽ, khi nhà văn dũng cảm phơi bày những vấn đề xã hội nóng bỏng một cách rõ ràng và chân thực.
Từ những năm 90 trở đi, nhà văn đã đối diện với những biến động lớn của đất nước và thế giới, dẫn đến sự hiểu biết sâu sắc hơn về nhân tính và sự trỗi dậy của ý thức nữ quyền Trong giai đoạn này, Thiết Ngưng dần trở lại với phong cách ban đầu, vừa mới mẻ vừa thanh bình, đồng thời thể hiện sự thâm trầm và nữ tính Đây là sự trở về của cái tôi sau những thử thách Nhà văn ít sử dụng các thủ pháp nghệ thuật mới mẻ, thay vào đó, duy trì phong cách chất phác, trong sáng mang đậm ảnh hưởng phương Đông qua các tác phẩm như "Người đàn bà chửa và con bò", "Chơi vơi trời chiều", "Hà Mị tìm tình yêu", và "Bươm bướm cũng phải bật cười" Đặc biệt, vào năm 2000, bà cho ra mắt cuốn tiểu thuyết dài mới nhất của mình.
"Những người đàn bà tắm" (Đại dục nữ) khắc họa số phận và sự trưởng thành trong thế giới tinh thần của phụ nữ, tác phẩm đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ độc giả, giúp tên tuổi của Thiết Ngưng vươn xa ra ngoài biên giới Trung Quốc.
Năm 2006, tác phẩm "Bát Hoa" được bà giới thiệu đến độc giả, đánh dấu sự chuyển mình trong phong cách sáng tác của nhà văn Tiểu thuyết "Bát Hoa" không chỉ là câu chuyện về lịch sử của miền quê mà còn phản ánh những biến động văn hóa từ cuối thời nhà, tạo nên một bức tranh sống động về quê hương.
Từ đầu những năm Dân Quốc, Bát Hoa được coi là một tác giả thuộc thể loại văn học đọc chậm theo phong cách truyền thống, một phong cách đã bị xem nhẹ từ lâu Kể từ năm 2006, bà giữ chức vụ chủ tịch Hội Nhà văn Trung Quốc Hiện tại, gia tài văn học của Thiết Ngưng bao gồm bốn tiểu thuyết nổi bật.
Thành phố không mưa, Cửa hoa hồng, Những người đàn bà tắm, và Bát hoa là những tác phẩm tiêu biểu trong bảy tập truyện vừa Ngoài ra, tác giả còn cho ra mắt sáu mươi truyện ngắn và hai tập kịch bản văn học điện ảnh, cùng với nhiều bài văn xuôi phong phú.
Khi nói đến Thiết Ngưng, không thể không nhắc đến tác phẩm "Những người đàn bà tắm", một tác phẩm mang ý nghĩa sâu sắc trong sự nghiệp văn chương của nhà văn.
1.2 Tác phẩm Những người đàn bà tắm
Tiểu thuyết "Những người đàn bà tắm" lần đầu tiên được xuất bản tại Việt Nam vào tháng 3 năm 2002 với tên gọi "Khát vọng thời con gái" Năm 2006, tác phẩm được tái bản và trở lại với tên nguyên tác Tác phẩm này đã nhận được sự đề cử nổi bật trong lĩnh vực văn học.
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng giải thưởng Mao Thuẫn - giải thưởng văn học lớn nhất của Hội Nhà văn
Trong những năm gần đây, tác phẩm của các nhà văn nữ Trung Quốc đương đại đã xuất hiện thường xuyên tại Việt Nam, với nhiều bản dịch ấn tượng.
Giới thuyết khái niệm về tự sự học
2.1 Lược sử quan niệm về tự sự học
Theo Trần Đình Sử, Tự sự học (Narratology) là một lĩnh vực nghiên cứu đặc thù trong lý luận văn học, tập trung vào nghệ thuật tự sự, tương ứng với thi học - lĩnh vực nghiên cứu nghệ thuật thi ca Thi học của Aristote đã xuất hiện hơn 2300 năm, trong khi Tự sự học chỉ chính thức ra đời vào đầu những năm 70 của thế kỷ XX, cho thấy sự muộn màng trong việc lĩnh hội nghệ thuật tự sự.
Hiện nay, lý thuyết tự sự đang thu hút sự chú ý của nhiều nhà khoa học trên toàn cầu Trong lĩnh vực văn học, nghiên cứu về tự sự ngày càng trở nên phổ biến và quan trọng Chủ nghĩa hình thức cũng góp phần vào việc phát triển và làm phong phú thêm các vấn đề lý thuyết tự sự.
Trong nghiên cứu văn học, các trường phái như ngôn ngữ học Saussure, trường phái Praha, triết học phân tích và hậu cấu trúc chủ nghĩa đều chú trọng đến vấn đề trần thuật trong tiểu thuyết Kiến thức về tự sự học là điều kiện cần thiết để tránh những sai lầm cơ bản trong các phán đoán nghiên cứu Lý thuyết tự sự học không chỉ là một phần quan trọng trong hành trang nghiên cứu văn học hiện đại mà còn được xem như một yếu tố cấu thành trong hệ hình lý luận theo Thomas Kuhn.
Tự sự học hiện đại bắt đầu phát triển từ cuối thế kỷ XIX và có thể chia thành ba thời kỳ chính Thời kỳ đầu tiên, trước Chủ nghĩa cấu trúc, tập trung vào việc nghiên cứu các thành phần và chức năng của tự sự như ngôn từ trần thuật, tính đối thoại, điểm nhìn và dòng ý thức Tiếp theo, thời kỳ của Chủ nghĩa cấu trúc chú trọng vào bản chất ngôn ngữ và ngữ pháp của tự sự, tìm kiếm những cách đọc không cần đối chiếu với hiện thực khách quan Cuối cùng, thời kỳ hậu hiện đại mở ra những hướng nghiên cứu mới cho tự sự học.
Chủ nghĩa cấu trúc trong tự sự học liên quan chặt chẽ đến ký hiệu học và siêu ký hiệu học, với hình thức tự sự được xem là phương tiện truyền tải ý nghĩa của tác phẩm Theo nhà lý luận tự sự Mỹ Gerald Prince, đối tượng nghiên cứu của "tự sự học" tập trung vào cấu trúc sự kiện và cấu trúc lời văn trong tác phẩm.
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng
Vậy tự sự học là gì?
Tự sự học là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học về tự sự, dựa trên lý thuyết cấu trúc truyện kể Để phân tích một cấu trúc hay mô tả, nhà tự sự học cần chia nhỏ từng chi tiết của truyện kể thành các phần cấu thành, từ đó xác định chức năng và mối quan hệ giữa chúng.
Theo GS Trần Đình Sử, "Tự sự học" là một nhánh của thi pháp học hiện đại, chuyên nghiên cứu cấu trúc văn bản tự sự cùng các vấn đề liên quan.
Cấu trúc lời văn và sự kiện trong tự sự giúp phân biệt giữa “kể cái gì” và “kể như thế nào”, nhấn mạnh vai trò của chủ thể trần thuật Do đó, bản chất của tự sự hướng tới cách đọc của độc giả.
Quan niệm tự sự không thể tách rời khỏi ký hiệu học, lý thuyết giao tiếp và tiếp nhận Việc nghiên cứu tự sự học là một đặc điểm quan trọng của hình thức nội dung.
Bài viết này tập trung vào lý luận tự sự học, nhấn mạnh vào cấu trúc sự kiện và cấu trúc lời văn thông qua hình tượng người kể chuyện Người viết khám phá sự di chuyển giữa các điểm nhìn, không gian, thời gian, ngôn ngữ và giọng điệu của tác phẩm để tạo ra một tác phẩm hấp dẫn và sâu sắc.
Trong luận văn này, tác giả khám phá "nghệ thuật tự sự" như một thành phần quan trọng của thi pháp học, đồng thời áp dụng phương pháp này để nghiên cứu và phân tích các khía cạnh liên quan.
“cuốn tiểu thuyết đậm đặc chất nữ tính” là Những người đàn bà tắm của
2.2 Tự sự học trong dòng chảy của văn học Trung Hoa
Trong thể thao, bóng đá được coi là môn thể thao "vua", thì trong văn học, tiểu thuyết là thể loại chủ chốt, phản ánh sinh động hiện thực cuộc sống xã hội Kể từ khi Trung Quốc mở cửa, văn học đương đại, đặc biệt là tiểu thuyết, đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ và được độc giả trong nước cũng như quốc tế đón nhận nồng nhiệt.
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng
Trước đây, các phương pháp nghệ thuật và hình thức biểu hiện của chủ nghĩa hiện thực cổ điển Trung Quốc, chủ nghĩa hiện thực phê phán châu Âu, và chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa của Liên Xô đã trở thành tiêu chuẩn trong văn học và thơ ca tại Trung Quốc cùng các nước xã hội chủ nghĩa Đến thập niên 80 của thế kỷ XX, nhờ sự giải phóng tư tưởng, các nhà văn Trung Quốc đã nhận ra nhu cầu cần thiết phải đổi mới tư duy tiểu thuyết và tư duy văn học nói chung.
Tiểu thuyết Trung Quốc đã trải qua một quá trình phát triển lâu dài với nhiều thể loại tự sự đa dạng Bắt đầu từ những truyền thuyết và tản văn thời Tiên Tần, cho đến các tác phẩm nổi bật của thời kỳ Chí nhân – Chí quái, tiểu thuyết Trung Quốc phản ánh sâu sắc văn hóa và tư tưởng của từng giai đoạn lịch sử.
Ngụy Tấn, truyền kỳ đời Đường, thoại bản Tống Nguyên và đỉnh cao là tiểu thuyết chương hồi Minh Thanh Tuy nhiên do ảnh hưởng của quan niệm
“văn - sử - triết bất phân”, người kể chuyện chủ yếu là những người thiên về
Truyền thống tự sự Trung Hoa, bao gồm các thể loại như “truyền kỳ”, “giảng sử” và “thuyết thư”, chủ yếu sử dụng ngôi thứ ba để kể chuyện Người kể chuyện được xem như là “người biết tuốt”, nắm giữ toàn bộ thông tin và diễn biến của câu chuyện.
“điểm nhìn toàn tri” đứng ra kể lại mọi chuyện
Người Kể Chuyện
Người kể chuyện trong tác phẩm tự sự
Trong mọi tác phẩm tự sự, từ ngắn đến dài, từ rõ nét đến mờ nhạt, người kể chuyện luôn hiện hữu và đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt độc giả xuyên suốt câu chuyện.
1.1.1 Sự hiện diện của người kể chuyện
Trong hệ hình lý luận văn học hiện đại, thể loại tiểu thuyết và nghệ thuật tự sự ngày càng chiếm vị trí trọng tâm
Vấn đề người kể chuyện là một trong những yếu tố cốt lõi của thi pháp văn xuôi hiện đại Trong suốt thế kỷ qua, các nhà lý luận và phê bình từ nhiều quan điểm khác nhau đã nghiên cứu và tranh luận về chủ đề này Tuy nhiên, vấn đề người kể chuyện vẫn tiếp tục là một lĩnh vực cần được xem xét và nghiên cứu sâu hơn.
Từ đầu thế kỷ XX, vấn đề người kể chuyện đã thu hút sự quan tâm của các nhà hình thức chủ nghĩa Nga như A Veksler, I Gruzdev, V Shklovski và B Eikhenbaum, cùng với nhóm các nhà nghiên cứu Bắc Âu viết bằng tiếng Đức như W Dibelius và K Friedemann.
K.Forstreuter) đặc biệt quan tâm đến Tuy nhiên phải qua công trình của những nhà nghiên cứu thế hệ sau, những người đặt nền móng cho “ trần thuật học” như P.Lubbock, N.Friedman, Tz.Todorov, P.Vanden Heuvel,
G.Genette “phương pháp hình thức” kết hợp với “mĩ học tiếp nhận” mới đưa ra được quan điểm tương đối rõ ràng về người kể chuyện
Tz.Todorov tuyên bố: “Người kể chuyện là yếu tố tích cực trong việc kiến tạo thế giới tưởng tượng Không thể có trần thuật thiếu người kể chuyện”
[44, 116] Người kể chuyện không nói như các nhân vật tham thoại khác mà kể chuyện Như vậy, kết hợp đồng thời trong mình cả nhân vật và người kể,
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng nổi bật với nhân vật có vị thế đặc biệt, thể hiện qua lý thuyết giao tiếp và các khái niệm "giọng" và "lời người khác" của M Bakhtin Nghiên cứu cấu trúc và chức năng của diễn ngôn giúp làm rõ vấn đề người kể chuyện trong mối quan hệ với người đọc giả định, đồng thời khám phá các khía cạnh như "điểm nhìn", các loại hình, cấp độ và tình huống trần thuật.
[Dẫn theo Đỗ Hải Phong, 44, 117]
Chính vì thế, người kể chuyện có vai trò hết sức quan trọng trong tác phẩm tự sự
1.1.2 Vai trò của người kể chuyện
Theo Michel Butor, tiểu thuyết là một hình thức đặc biệt của trần thuật, trong đó tam giác tự sự ba chiều “tác giả - nhân vật - độc giả” được thay thế bởi tứ giác tự sự phức tạp hơn với “tác giả - người tự sự - nhân vật - độc giả” Ý kiến này nhấn mạnh tầm quan trọng của nghệ thuật kể chuyện trong các tác phẩm tự sự, đặc biệt là tiểu thuyết Mỗi tác phẩm đến tay người đọc thông qua hình tượng người kể chuyện, người tự sự, hay người trần thuật, đóng vai trò trung gian giữa tác giả và tác phẩm.
Từ những ngày đầu của văn học, chúng ta đã bị cuốn hút bởi những câu chuyện cổ tích và thần thoại kỳ ảo, với cách kể chuyện hấp dẫn Trong tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc, người kể chuyện giữ vai trò quan trọng, dẫn dắt người đọc qua những bất ngờ thú vị Ngày nay, kỹ thuật viết đã phát triển; tác giả không còn hiện diện rõ ràng như trước, mà tạo dựng khung cảnh để người đọc dễ dàng hòa mình vào câu chuyện Dù hình thức của người tự sự có thay đổi, vai trò của họ vẫn là yếu tố không thể thiếu, khiến người đọc hứng thú và có thể tưởng tượng ra nhân vật và sự kiện trong tác phẩm.
Theo sự phát triển của văn học, người tự sự cũng có nhiều những biến đổi để
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng phản ánh sự thay đổi nhanh chóng của thế giới hiện đại Tác giả chỉ ra rằng kỹ thuật kể chuyện truyền thống không còn đủ để nắm bắt tất cả những mối liên hệ mới mẻ đang xuất hiện Do đó, người tự sự cần không ngừng hoàn thiện bản thân để thực hiện tốt sứ mệnh của mình, từ đó tạo nên sức cuốn hút cho tác phẩm.
Người tự sự có mối quan hệ phức tạp với tác giả, nhân xưng và nhân vật, khó có thể tách bạch rõ ràng Họ có thể sử dụng ngôi xưng thứ nhất, thứ ba, hoặc thậm chí là ngôi thứ hai Một ví dụ tiêu biểu cho ngôi nhân xưng thứ hai là tiểu thuyết "Linh sơn" của Cao Hành Kiện và một số chương trong "Những người đàn bà tắm" Các ngôi nhân xưng thứ nhất và thứ ba cũng được các tác giả tiểu thuyết Trung Quốc khai thác rất thành công, như trường hợp của Vương.
Mông, Trương Hiền Lượng, Mạc Ngôn
Người tự sự trong văn học có thể là tác giả hoặc các nhân vật, từ nhân vật chính đến nhân vật phụ Thiết Ngưng, một nhà văn nữ tiêu biểu của dòng văn học nữ tính, đã phát triển một phương pháp sáng tác độc đáo với cái nhìn hướng thiện và bao dung đối với phụ nữ Qua đó, bà phản ánh chân thực bản chất xã hội và khám phá sâu sắc nhân sinh, nhân tình thế thái Phong cách này đã giúp Thiết Ngưng tạo ra sự mới mẻ, bí ẩn và cuốn hút trong các tác phẩm nổi bật như "Những người đàn bà tắm", "Cửa hoa hồng", và "Thành phố không mưa".
Người kể chuyện trong Những người đàn bà tắm
Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng là cuốn tiểu thuyết Trung
Quốc đương đại nổi bật với tính cách tân, đặc biệt trong tiểu thuyết qua phương thức tự sự Lối tường thuật xen kẽ giữa ngôi thứ nhất, thứ hai và thứ ba, cùng với sự di chuyển linh hoạt giữa các điểm nhìn, tạo nên một câu chuyện phức tạp và phong phú Qua đó, ý thức đạo đức mạnh mẽ của tác giả không chỉ thăng hoa ước vọng cá nhân mà còn hồi sinh lịch sử và quá khứ.
1.2.1 Đa dạng người kể chuyện
Người kể chuyện trong các tiểu thuyết cổ đại Trung Quốc luôn xuất hiện với tư cách là người dẫn chuyện (thuyết thư nhân), đây là hình thức người
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng mang đến cho độc giả một trải nghiệm như đang xem một bộ phim sống động, nhưng họ không thể tham gia vào câu chuyện Lối kể chuyện này tạo ra khoảng cách giữa nhân vật và tác giả, với người dẫn chuyện giống như một vị Thượng đế, hiểu rõ mọi khía cạnh của tiểu thuyết và các nhân vật Để thu hút độc giả, tác giả không tiết lộ ngay lập tức mọi điều mình biết, dẫn đến sự lặp lại trong các tác phẩm tiểu thuyết Tuy nhiên, tiểu thuyết hiện đại đã xuất hiện nhiều kết cấu và cách thức phong phú hơn Để thể hiện những suy tư và vật lộn nội tâm, phương thức "tự thể hiện" qua ngôi thứ nhất trở nên vô cùng hiệu quả.
1.2.1.1 Người kể chuyện từ ngôi thứ nhất
Trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm", ngôi thứ nhất được sử dụng như một phương thức trần thuật đặc biệt, tạo nên sự hiện diện của người kể chuyện như một nhân vật Mặc dù không phải là lối trần thuật duy nhất, nhưng cách này đã mang lại hiệu quả độc đáo, khẳng định sự tiến bộ vượt bậc so với nghệ thuật tiểu thuyết cổ điển.
Trong cuốn "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng, ngôi thứ nhất của trần thuật trở nên phức tạp hơn so với các cuốn tự truyện thông thường Tác phẩm không chỉ có một nhân vật duy nhất làm người kể chuyện, mà nhiều nhân vật cùng chia sẻ vai trò này Điều này giúp làm sáng tỏ không chỉ câu chuyện chính của Khiêu mà còn cả cuộc đời, suy nghĩ và số phận của các nhân vật khác dưới cả hai góc độ khách quan và chủ quan Sự chuyển giao vai trò trần thuật này tạo ra tính chủ quan, khác biệt với cách kể chuyện ở ngôi thứ hai hoặc thứ ba, nơi mà sự kiện và tình huống thường mang tính khách quan hơn.
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng trong suy nghĩ và hành động của họ Điều này đã làm cho nhân vật trong
Những người phụ nữ trong tác phẩm của Thiết Ngưng không chỉ là những hình tượng đơn điệu, mà thực sự trở thành những nhân vật sống động với thế giới nội tâm phong phú và đa dạng.
Những người đàn bà tắm là hành trình trưởng thành của nhân vật nữ Doãn Tiểu Khiêu, thể hiện sự giãi bày và sẻ chia những băn khoăn, giằng xé nội tâm Qua những dòng tự thuật, nỗi đau và hạnh phúc được khắc họa rõ nét, từ sự ghê sợ đến thích thú, từ xót xa đến thương cảm Tác phẩm mang đến một bức tranh đa chiều về cảm xúc, khiến người đọc liên tưởng đến tiểu thuyết cảm giác hay tiểu thuyết tự thú, với những nỗi đau ám ảnh trong suy nghĩ và giấc mơ của nhân vật.
M Jahn cho rằng: Trần thuật ngôi thứ nhất (first – person narrative) được kể bởi một người kể chuyện hiện diện trong tác phẩm với tư cách một nhân vật; đó là một câu chuyện về những sự kiện mà bản thân nhân vật ấy trải nghiệm, một câu chuyện về sự trải nghiệm của cá nhân Cá nhân hành động như là một người kể chuyện (cái “tôi” kể chuyện), hoặc là một nhân vật
Trong trần thuật ngôi thứ nhất, đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất thể hiện cái “tôi” trải nghiệm ở cấp độ hành động Nếu người kể chuyện là nhân vật chính, cái “tôi” trở thành vai chính; ngược lại, nếu người kể chuyện là nhân vật phụ, cái “tôi” sẽ đóng vai trò chứng nhân trong câu chuyện.
Khi xem xét điểm nhìn trần thuật ở ngôi thứ nhất, câu chuyện được kể từ nhận thức của cái “tôi” kể chuyện, thể hiện qua quan điểm diễn ngôn: "Tôi từng biết khi đó tôi biết gì" Những người kể chuyện này thường bị giới hạn bởi khả năng hiểu biết của chính mình, như một người quan sát bên trong Về mặt nhận thức luận, họ không thể ở hai nơi cùng một lúc và không thể biết trước điều gì sẽ xảy ra trong tương lai, đồng thời trong hoàn cảnh bình thường, họ cũng gặp phải những giới hạn về trải nghiệm.
Nghệ thuật tự sự trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm" của Thiết Ngưng khám phá chủ đề cái chết, thể hiện những suy tư sâu sắc về bản thân và sự không chắc chắn trong cách mà các nhân vật khác nhìn nhận hay tưởng tượng về nhau.
Khiêu là nhân vật chính trong tác phẩm, đóng vai trò chứng nhân cho những khổ đau và hạnh phúc của mọi người xung quanh Cô gái xinh đẹp và trưởng thành hơn bạn bè đồng trang lứa, Khiêu sở hữu những suy nghĩ chín chắn và mang tính triết lý sâu sắc Sự ám ảnh bởi cái chết của bé Thuyên đã để lại dấu ấn lớn trong tâm trí cô.
Khiêu sống cuộc đời với sự dè chừng, đặc biệt trong mối quan hệ nam nữ, và xây dựng cho mình một lớp bảo vệ trước những cám dỗ từ đàn ông Trái tim cô chỉ hướng về Trần Tại, người mà tình yêu của anh như sợi dây kết nối với cô, dù có bay xa đến đâu cũng sẽ trở về Nỗi đau vì tình yêu bị kìm nén suốt mấy chục năm khiến Khiêu luôn sống trong dằn vặt, ngay cả khi bên cạnh người đàn ông khác là Mark, cô vẫn không ngừng gọi tên Trần Tại Để mở lòng, Khiêu thường thực hiện những cuộc độc thoại nội tâm, như thể đang trò chuyện với chính tình yêu của mình.
Trong tác phẩm "Những người đàn bà tắm", ngôi thứ nhất được thể hiện đa dạng qua các hình thức như điện tín, độc thoại và tự truyện Nhân vật Khiêu, vì giận mẹ ngoại tình, đã viết thư cho bố để bày tỏ nỗi lòng đau khổ và phẫn uất, nhưng bức thư đó lại bị trả lại, tạo nên một tình huống đáng chú ý trong câu chuyện.
Nếu bức thư đến tay Doãn Xích Tầm, cuộc sống của gia đình Khiêu sẽ thay đổi ra sao Dù Khiêu chỉ viết thư cho bố một lần nhưng chắc chắn em đã nhiều lần gửi tâm tư về cuộc sống tự lập Bố là chỗ dựa tinh thần và người bạn duy nhất để Khiêu sẻ chia, chỉ có bố mới có thể ngăn mẹ đến với người đàn ông khác Bức thư dài chứa đựng nỗi lòng trách móc, ấm ức, và như một bản tố cáo đầy nước mắt đối với mẹ Khiêu khẩn thiết yêu cầu bố về với gia đình, vì em không thể chịu đựng nổi sự thờ ơ của mẹ, người đã dành hết thời gian cho bác sĩ Đường thay vì chăm sóc các con.
N ghệ thuật tự sự trong Những người đàn bà tắm của Thiết Ngưng
Tình cảm giữa Phương Kăng và Tiểu Khiêu chủ yếu được thể hiện qua 68 bức thư, từ khởi đầu cho đến khi kết thúc với những dòng chữ “không còn gì vương vấn.” Hình thức thư từ này tạo nên một cấu trúc đóng, nhưng không đủ mạnh để cuốn trôi cuộc đời nhân vật Nó chỉ đánh lừa độc giả về mặt rút gọn thời gian, mang lại cảm giác của một tiểu thuyết tình cảm thông thường trong tác phẩm.
