NỘI DUNG
Xây dựng một tập thể lớp vững mạnh là yêu cầu giáo dục thiết yếu tại các trường trung học phổ thông, đồng thời là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ nhiệm Một tập thể lớp vững mạnh không chỉ thúc đẩy các hoạt động học tập mà còn tạo động lực cho toàn bộ hoạt động của nhà trường Khi giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt công tác của mình và áp dụng phương pháp hiệu quả, họ sẽ có thêm thời gian và điều kiện để phát triển chuyên môn một cách tốt nhất.
Trong bối cảnh đổi mới sách giáo khoa, việc cải tiến phương pháp dạy học và quản lý giáo dục học sinh trở nên cần thiết hơn bao giờ hết Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục học sinh là rất quan trọng, giúp hình thành ý thức tự giáo dục và tự quản lý của học sinh Để nâng cao chất lượng giáo dục bền vững, chúng ta cần biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục, từ đó đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cuộc sống hiện đại.
Để thực hiện tốt vai trò giáo viên chủ nhiệm, trước hết cần nắm vững nhiệm vụ theo điều lệ trường phổ thông Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục tư tưởng và ý thức đạo đức cho học sinh, đồng thời góp phần xây dựng môi trường học tập thân thiện và tích cực.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của học sinh, góp phần vào việc rèn luyện đạo đức và kết quả học tập của các em.
Học sinh THPT trong độ tuổi mới lớn thường có nhu cầu thể hiện bản thân và khám phá thế giới xung quanh Các em không chỉ muốn khẳng định mình mà còn mong muốn được công nhận trong tập thể Việc xây dựng lớp học tự quản không chỉ đáp ứng tâm lý này mà còn tạo cơ hội cho các em trải nghiệm, chia sẻ, và phát triển theo hướng tích cực.
Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý công tác giáo dục và đào tạo học sinh Được bổ nhiệm bởi Ban Giám Hiệu, giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm toàn diện về mọi vấn đề liên quan đến lớp học của mình, đồng thời là người đại diện cho lớp trước BGH và nhà trường.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý toàn diện học sinh, thay mặt hiệu trưởng, hội đồng nhà trường và cha mẹ học sinh Họ không chỉ quản lý tập thể mà còn phải quan tâm đến từng cá nhân trong lớp về tư tưởng, học tập, tu dưỡng, lao động và sinh hoạt tập thể.
Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
Cơ sở lý luận
Xây dựng một tập thể lớp vững mạnh là yêu cầu giáo dục thiết yếu tại các trường trung học phổ thông và là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ nhiệm Một lớp học đoàn kết sẽ thúc đẩy mọi hoạt động, đặc biệt là trong học tập Khi giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt công tác của mình và áp dụng phương pháp hiệu quả, họ sẽ có thêm thời gian và điều kiện để bồi dưỡng và nâng cao chuyên môn.
Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, việc thay đổi sách giáo khoa và phương pháp dạy học là cần thiết Đồng thời, quản lý giáo dục học sinh, đặc biệt là vai trò của giáo viên chủ nhiệm, cũng rất quan trọng Chúng ta cần thúc đẩy quá trình giáo dục thành tự giáo dục, khuyến khích học sinh tự ý thức và tự quản lý bản thân cũng như tập thể lớp Chỉ khi đó, chất lượng giáo dục mới bền vững, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của cuộc sống hiện đại.
Để thực hiện tốt vai trò giáo viên chủ nhiệm, trước tiên cần nắm vững nhiệm vụ theo điều lệ trường phổ thông Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục tư tưởng và ý thức đạo đức cho học sinh, góp phần tích cực vào phong trào xây dựng trường học thân thiện và khuyến khích học sinh tham gia.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của học sinh, góp phần vào kết quả rèn luyện đạo đức và học tập của các em.
Học sinh THPT trong độ tuổi mới lớn thường có nhu cầu thể hiện bản thân và khám phá thế giới xung quanh Các em không chỉ mong muốn khẳng định mình mà còn khao khát được công nhận trong tập thể Việc xây dựng lớp học tự quản không chỉ đáp ứng tâm lý này mà còn mang đến cơ hội cho các em trải nghiệm, chia sẻ và phát triển theo hướng tích cực.
1.1 Vị trí của giáo viên chủ nhiệm lớp Ở trường THPT, trong mỗi lớp học đều có một giáo viên chủ nhiệm lớp Giáo viên chủ nhiệm lớp là người được BGH bổ nhiệm, chịu trách nhiệm quản lý công tác giáo dục và đào tạo học sinh ở lớp mình phụ trách, là người chịu toàn bộ trách nhiệm trước BGH và nhà trường về mọi vấn đề thuộc lớp mình
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý toàn diện học sinh, đại diện cho hiệu trưởng, hội đồng nhà trường và cha mẹ học sinh Họ không chỉ quản lý tập thể mà còn quan tâm đến từng cá nhân trong lớp, bao gồm các khía cạnh tư tưởng, học tập, tu dưỡng, lao động và sinh hoạt tập thể.
Giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo và tổ chức các hoạt động của lớp học Họ chịu trách nhiệm điều hành, kiểm tra và quản lý các mối quan hệ ứng xử trong lớp theo chương trình và kế hoạch đã được nhà trường đề ra.
- Giáo viên chủ nhiệm là nhân vật chủ đạo để hình thành nhân cách cho từng học sinh trong tập thể lớp
Giáo viên chủ nhiệm lớp đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa nhà trường và học sinh, cũng như giữa tập thể học sinh và xã hội Họ không chỉ đại diện cho nhà trường trong việc giáo dục học sinh mà còn là tiếng nói của học sinh khi giao tiếp với nhà trường Đồng thời, giáo viên chủ nhiệm cũng cần thúc đẩy mối quan hệ gắn bó giữa học sinh và cộng đồng xã hội, tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của học sinh.
1.2 Chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp
- Giáo viên chủ nhiệm là người xây dựng, tổ chức tập thể lớp mình thành đơn vị vững mạnh, đoàn kết
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và lãnh đạo các hoạt động giáo dục của lớp, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện Họ hình thành bộ máy tự quản lớp học, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân và các nhóm, đồng thời thực hiện các hoạt động theo kế hoạch giáo dục đã được xây dựng hàng năm.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc phối hợp các lực lượng giáo dục, thiết lập và phát triển mối quan hệ với các bên liên quan trong và ngoài nhà trường nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục cho học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc tư vấn cho các tổ chức đoàn thể của học sinh trong lớp Họ sẽ hỗ trợ Chi Đoàn thanh niên lập kế hoạch hoạt động, lựa chọn ban chấp hành chi đoàn, tổ chức các hoạt động và phối hợp với ban cán sự lớp để xây dựng một tập thể vững mạnh, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục.
1.3 Những phẩm chất chủ yếu của giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm cần có nhân cách toàn vẹn, thể hiện qua nhận thức, thái độ và hành vi cá nhân phù hợp với chuẩn mực xã hội Họ cũng phải phát huy truyền thống đạo đức của dân tộc, đặc biệt là tinh thần hiếu học và tôn sư trọng đạo.
- Có lòng nhân ái, nhất là đối với học sinh, người già, trẻ em, người thiệt thòi bất hạnh…
- Yêu nghề, say sưa với công tác giáo dục
- Có tinh thần trách nhiệm và lòng tự trọng cao, có lương tâm nghề nghiệp vững vàng
- Khiêm tốn, cầu tiến, tích cực tự hoàn thiện không ngừng
- Mẫu mực, trung thực trong cuộc sống
1.4 Những năng lực sư phạm cần thiết đối với giáo viên chủ nhiệm
- Có tầm hiểu biết rộng về văn hoá chung
- Có tri thức sâu sắc, hiện đại về môn học phụ trách ở lớp chủ nhiệm
- Có khả năng sáng tạo trong công tác giáo dục, dạy học
- Có khả năng thu thập, tích luỹ tri thức, để ngày càng nâng cao hoặc mở rộng tầm hiểu biết của mình
- Có khả năng kích hoạt, gây hào hứng nhằm khơi dậy sự hứng thú và động cơ học tập và rèn luyện đạo đức ở học sinh
Giáo viên chủ nhiệm nên trang bị cho mình nhiều thủ thuật lôi cuốn đa dạng để tạo sự gần gũi, thân mật giữa cô và trò, cũng như giữa các học sinh với nhau.
- Có sự thành thạo trong các kỹ năng sư phạm như:
+ Giao tiếp sư phạm trước đám đông hay đối xử cá biệt
+ Biểu lộ và kiềm chế các cảm xúc, tình cảm khi cần thiết
+ Diễn đạt, trình bày các vấn đề có logic, tính truyền cảm có thuyết phục của một nhà giáo, tri thức khoa học liên môn, tri thức xã hội
+ Ứng xử các tình huống sư phạm
+ Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo các hoạt động trong công tác chủ nhiệm.
Cơ sở thực tiễn
Hiện nay, công tác chủ nhiệm trong giáo dục được quan tâm, nhưng vẫn thiếu phương pháp hiệu quả Nhiều giáo viên thường chỉ tập trung vào việc bồi dưỡng chuyên môn mà bỏ qua vai trò quan trọng của công tác chủ nhiệm.
- Giáo viên chủ nhiệm chưa thấy hết được vị trí và chức năng của mình
Nhiều giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt là các giáo viên trẻ mới ra trường, vẫn chưa áp dụng được phương pháp tối ưu trong công tác chủ nhiệm, dẫn đến hiệu quả chưa cao trong việc quản lý lớp học.
Trong công tác chủ nhiệm, việc rèn luyện học sinh thường được ưu tiên hơn so với xây dựng một tập thể lớp vững mạnh Hệ quả là một số lớp, mặc dù được công nhận là lớp tiên tiến và xếp hạng cao trong trường, nhưng vẫn chưa phát huy hết vai trò của tập thể, dẫn đến sự thiếu gắn kết và sức mạnh chung trong lớp học.
Tại trường THPT Nguyễn Duy Trinh, Ban Giám Hiệu đặc biệt chú trọng đến công tác chủ nhiệm, đã thành lập một nhóm giáo viên chủ nhiệm hoạt động thường xuyên Nhóm này tổ chức các buổi sinh hoạt hàng tuần, hàng tháng và có thể họp đột xuất khi cần thiết, nhằm tháo gỡ khó khăn cho lớp, chia sẻ kinh nghiệm và thúc đẩy tinh thần dân chủ trong giáo dục.
Nguyên nhân
- Học sinh đang ở lứa tuổi rất ưa hoạt động, ham hiểu biết, ham học hỏi tìm tòi nhưng cũng rất hiếu động, thích làm theo ý mình
Nhiều học sinh e ngại tham gia các hoạt động tập thể do tâm lý lứa tuổi, dẫn đến tình trạng một số em có xu hướng bỏ cuộc Bên cạnh đó, một số học sinh được gia đình nuông chiều, chỉ cần học thật tốt mà không phải lo lắng về mọi việc, khiến họ gặp khó khăn khi hòa nhập vào môi trường lớp học.
Trong môi trường học tập mới, giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục và hướng dẫn học sinh ý thức học tập, giúp các em vượt qua khó khăn và thử thách Cần có thời gian để học sinh từ các lớp khác nhau hòa nhập vào cộng đồng trường học, tạo sự gắn kết cho tập thể mới Đồng thời, việc tuyên truyền về truyền thống nhà trường và gương người tốt việc tốt sẽ khích lệ các em nỗ lực phấn đấu, thực hiện tốt nhiệm vụ của người học sinh.
Ban cán sự lớp chưa có kinh nghiệm trong việc tổ chức công tác tự quản hiệu quả Họ cần cải thiện khả năng phân công công việc cụ thể cho từng thành viên trong tổ và lớp Hơn nữa, việc tự truy bài và hỗ trợ lẫn nhau trong học tập cũng là những kỹ năng cần được phát triển để nâng cao chất lượng học tập chung.
- Học sinh chưa biết tự quản ở những buổi chào cờ, những tiết sinh hoạt cuối tuần, các buổi lao động, ngoại khóa…
- Học sinh chưa biết tổ chức tốt một tiết sinh hoạt lớp
Biện pháp thực hiện và kết quả đạt được
Lựa chọn, bồi dưỡng Ban cán sự lớp
Để lớp chủ nhiệm đạt chất lượng bền vững mà không tốn quá nhiều thời gian, giáo viên cần xây dựng mô hình lớp tự quản hiệu quả Nhiều giáo viên hiện nay phải dành thời gian gấp nhiều lần quy định cho công tác chủ nhiệm nhưng kết quả không như mong đợi Thời gian của giáo viên rất hạn chế, phải phân bổ cho nhiều công việc như soạn giáo án, cải tiến phương pháp giảng dạy, và chấm bài kiểm tra Do đó, việc lựa chọn đội ngũ cán sự lớp có năng lực và nhiệt tình, cùng với việc giao quyền quản lý cho các em là rất cần thiết Giáo viên chủ nhiệm cần thực hiện các bước cụ thể để đảm bảo thành công cho mô hình này.
1.1 Cơ cấu bộ máy tự quản
Lớp trưởng -> Các lớp phó -> Bí thư chi đoàn -> Các chức danh khác -> Các tổ trưởng -> Các cán sự bộ môn
Bước 1: Thành lập sơ đồ cơ cấu ban cán sự lớp
Phó bí thư chi đoàn
Hình 1: Sơ đồ Cơ cấu Ban cán sự lớp
BÍ THƯ CHI ĐOÀN LỚP PHÓ
Uỷ viên BCH chi đoàn
Bước 2: Giao nhiệm vụ cụ thể:
Lớp trưởng có vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều hành các hoạt động của lớp học, dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm Họ chủ trì các cuộc họp lớp và tổ chức sinh hoạt cuối tuần, đồng thời báo cáo mọi hoạt động của lớp trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm.
Lớp phó học tập có trách nhiệm lập danh sách những học sinh xuất sắc trong từng bộ môn, phân công nhiệm vụ hỗ trợ cho các bạn học yếu hơn, và báo cáo tình hình học tập của lớp Ngoài ra, lớp phó còn duy trì việc truy bài trong 15 phút đầu giờ và tổ chức sinh hoạt lớp vào cuối tuần.
- Lớp phó lao động: Đôn đốc vệ sinh, lao động của lớp, trực tuần, mang ghế tiết chào cờ, ngoại khóa,
- Học sinh phụ trách văn thể mĩ: Phụ trách văn nghệ, giải trí, thể dục thể thao
- Thủ quỹ: Thu các khoản tiền quỹ, mua sắm các đồ dùng của lớp, thăm hỏi
Học sinh cần quản lý và giữ gìn sổ đầu bài một cách cẩn thận trong cả buổi sáng và buổi chiều Sổ đầu bài sẽ ghi lại các thông tin quan trọng như ngày tháng, danh sách học sinh vắng mặt, học sinh bỏ tiết, học sinh đi trễ, học sinh không chuẩn bị bài, tên bài dạy và tổng kết cuối tuần Việc này không chỉ giúp theo dõi tiến độ học tập mà còn nâng cao ý thức trách nhiệm của học sinh.
Cán bộ giữ xe có nhiệm vụ quản lý và theo dõi việc xếp xe của lớp, đảm bảo xe được bàn giao cho bảo vệ hàng ngày Họ cũng hỗ trợ các bạn trong việc xếp xe đúng quy định khi cần thiết.
- Bốn tổ trưởng: Theo dõi mọi hoạt động tổ mình và tổng kết lại cho lớp trưởng ngày thứ sáu, phân công trực nhật, trực tuần theo lịch
Bí thư chi đoàn có trách nhiệm nắm bắt và tiếp thu kịp thời các thông báo, chỉ thị từ đoàn trường, sau đó triển khai đầy đủ cho chi đoàn thực hiện Đồng thời, tổ chức sinh hoạt lớp vào cuối tuần để đảm bảo sự gắn kết và hoạt động hiệu quả trong chi đoàn.
Giáo viên chủ nhiệm cần lập sổ theo dõi và phân công nhiệm vụ cho từng bộ phận trong lớp Tâm lý học sinh THPT thường thể hiện nhu cầu tự khẳng định và mong muốn có vị trí trong tập thể Bằng cách chia nhỏ các chức danh trong lớp, giáo viên tạo cơ hội cho học sinh tham gia tích cực vào công việc chung, từ đó nâng cao tinh thần đoàn kết và trách nhiệm.
- Việc đầu tiên là lập sơ đồ lớp học:
Căn cứ vào học lực của học sinh, chia đều số học sinh trung bình và yếu cho mỗi tổ và xen kẽ nhau
Căn cứ vào tình trạng sức khoẻ, các vấn đề về mắt, cao, thấp để xếp ngồi trước, ngồi sau
Cán sự lớp cần phải hiện diện ở mọi tổ và chọn vị trí thuận lợi để dễ dàng kiểm soát các thành viên trong lớp.
Trong 2 tuần đầu tháng 10 năm 2021, lớp 10T mà tôi chủ nhiệm sẽ có sơ đồ chỗ ngồi được thay đổi 2 tuần một lần, nhằm tạo điều kiện cho học sinh trải nghiệm nhiều vị trí khác nhau trong lớp học.
SƠ ĐỒ CHỖ NGỒI LỚP 10T (GVCN: VŨ THỊ TUỆ)
Hình 2: Sơ đồ bố trí chỗ ngồi lớp học
Các học sinh hiếu động thường được xếp ngồi ở những vị trí dễ quan sát của giáo viên như bàn đầu, đầu bàn hoặc đầu dãy Để khuyến khích sự thay đổi tích cực và tránh tâm lý tự ti, hàng tuần sẽ có sự thay đổi chỗ ngồi cho các em.
Việc xếp chỗ ngồi trong lớp học cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đặc biệt khi lớp có nhiều học sinh đến từ các xã khác nhau Nếu để học sinh cùng xã ngồi gần nhau, có thể dẫn đến việc hình thành các phe phái, từ đó gây mất đoàn kết và ảnh hưởng đến môi trường học tập trong lớp.
Khi tạo bảng sơ đồ, cần lưu ý không chỉ liệt kê tên học sinh theo vị trí ngồi mà còn phải ghi rõ ký hiệu cho các chức năng và nhiệm vụ của từng học sinh như lớp trưởng (LT), bí thư (BT) và lớp phó (LP).
- Việc tiếp theo là chia tổ học sinh và chọn tổ trưởng, tổ phó:
Nên tổ chức các nhóm học sinh có số lượng đồng đều, với tỷ lệ nam và nữ cân bằng, nhằm đảm bảo công bằng trong việc trực nhật và lao động Tổ trưởng và tổ phó nên là những học sinh có tinh thần trách nhiệm cao và khả năng điều hành, dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm.
1.2 Kỹ năng xây dựng và bồi dưỡng đội tự quản lớp
Để xây dựng lớp tự quản hiệu quả, việc lựa chọn và bồi dưỡng lớp trưởng có năng lực là rất quan trọng Lớp trưởng cần có phong cách chỉ huy, giao tiếp tốt và tinh thần trách nhiệm cao, cùng với một ban cán sự lớp có khả năng tổ chức Đối với lớp khá, giỏi, việc này không quá khó khăn, nhưng đối với lớp trung bình và yếu, đây là thách thức lớn Giáo viên chủ nhiệm cần có kế hoạch khoa học để lựa chọn và bồi dưỡng những kỹ năng cần thiết cho lớp trưởng và cán bộ lớp, đặc biệt trong giai đoạn đầu của cấp học mới.
Việc chọn lựa cán bộ lớp dựa vào sự tín nhiệm của tập thể và sự quan sát của giáo viên là rất quan trọng Cần lựa chọn những học sinh có học lực khá, hạnh kiểm tốt và khả năng diễn đạt mạch lạc Trong nhiều khóa, khi tôi chọn lớp trưởng, nhiều giáo viên thắc mắc về sự lựa chọn của tôi, nhưng sau một thời gian, họ nhận ra sự chính xác trong quyết định của tôi Để đảm bảo lựa chọn đúng, tôi đã xem xét kỹ hồ sơ học sinh, tìm hiểu qua bạn học cấp 2 và đặc biệt xin ý kiến từ giáo viên chủ nhiệm cấp 2 của các em.
Hình 3: Ảnh chụp với em Phạm Văn Long lớp trưởng 3 năm của lớp A1
Tổ chức tự quản tốt trong giờ chào cờ đầu tuần
Tiết chào cờ đầu tuần là cơ hội quan trọng cho học sinh tham gia các hoạt động do nhà trường tổ chức, giúp phát triển ý thức và khả năng tự quản của các em Để nâng cao hiệu quả tự quản, giáo viên chủ nhiệm cần có những biện pháp hỗ trợ và hướng dẫn phù hợp.
- Phân công nhiệm vụ cho từng tổ trưởng theo dõi quản lí các thành viên trong tổ trong việc xếp hàng ngay ngắn, giữ trật tự chung
- Xếp hàng và đi theo lớp xuống sân tập trung
- Lớp trưởng dẫn đầu sau đó lần lượt đến các tổ, đứng đầu các tổ là các tổ trưởng
- Em ngồi sau tự quản em ngồi phía trước, nếu bạn nào làm mất trật tự thì báo lại giáo viên chủ nhiệm
- Kết thúc tiết chào cờ thì cũng đi theo hàng một về lớp.
Tổ chức tự quản tốt trong tiết Sinh hoạt lớp
Bước 1: Giáo viên chủ nhiệm giao cho lớp trưởng, bí thư chi đoàn, lớp phó học tập luân phiên nhau chủ trì buổi sinh hoạt
Các tổ trưởng sẽ chia bảng thành 4 ô, mỗi ô tương ứng với một tổ, ghi lại tóm tắt kết quả rèn luyện nề nếp và học tập của các thành viên trong tổ Các tổ khác sẽ thực hiện việc nhận xét về kết quả này.
Lớp trưởng (Bí thư chi đoàn, lớp phó) lần lượt nhận xét chung, sơ kết hoạt động của tập thể lớp và thông báo kế hoạch của đoàn, trường
Xếp loại tổ khen tổ làm tốt và phạt lao động tổ vi phạm nhiều nhất, theo nghị quyết đại hội lớp đầu năm
Bước 2 : Lấy ý kiến, nguyện vọng của học sinh
Giáo viên chủ nhiệm cần thông qua sổ đầu bài và kết quả theo dõi của cán sự lớp để đánh giá học sinh, khen ngợi những em làm tốt và nghiêm khắc với những em vi phạm Đồng thời, giáo viên cũng cần định hướng cho tuần tiếp theo, nhắc nhở và động viên học sinh có tiến bộ, tạo động lực cho cả lớp Việc quan tâm đến lớp và tìm hiểu nguyên nhân vi phạm của học sinh là rất quan trọng để xử lý hợp lý Ngoài ra, giáo viên có thể sử dụng câu chuyện đạo đức và những trải nghiệm cá nhân để giúp học sinh tự giác nhận thức và phát triển nhân cách tốt hơn.
Học sinh nên được khuyến khích góp ý với giáo viên chủ nhiệm về phương pháp quản lý lớp học Điều này giúp giáo viên hiểu rõ hơn quan điểm của học sinh, từ đó điều chỉnh cách thức giáo dục phù hợp với từng đối tượng, nâng cao hiệu quả giảng dạy.
Bước 4 : Cán sự lớp sẽ tổng hợp lại toàn bộ nội dung sinh hoạt lớp
Qua tiết sinh hoạt lớp, các em sẽ tự tin hơn dám nói, dám nhận khuyết điểm và có chiều hướng mong muốn được sửa sai, tiến bộ
Mục tiêu của tiết sinh hoạt lớp là đánh giá các hoạt động trong tuần và định hướng cho tuần tới, giúp học sinh nhận diện khuyết điểm để cải thiện và phát huy điểm mạnh Giáo viên chủ nhiệm tập trung vào việc hướng dẫn học sinh nhìn nhận và phát triển bản thân qua những hoạt động cụ thể.
- Để học sinh cùng nhau tự tổ chức dưới sự giúp đỡ, theo dõi của giáo viên chủ nhiệm
Ban cán sự lớp nên tổ chức họp vào giờ ra chơi mỗi thứ Sáu hàng tuần để thảo luận và đánh giá những ưu điểm cũng như tồn tại của từng cá nhân và từng tổ trong suốt tuần.
- Đến giờ sinh hoạt lớp các tổ trưởng lần lượt báo cáo, học sinh tự do trao đổi, góp ý
- Học sinh tự bình bầu, tuyên dương những bạn có sự tiến bộ
- Học sinh tự phát hiện những bạn còn vi phạm, để giáo viên kịp thời uốn nắn
- Lớp trưởng nhận xét và tổng kết kết quả thi đua tổ theo vị trí từ 1 đến 4, có khen thưởng cho tổ đạt vị trí thứ nhất
Học sinh được khuyến khích tự sưu tầm và trình chiếu các đoạn phim có nội dung giáo dục cao, giúp nâng cao nhận thức và kiến thức của bản thân Đồng thời, các em cũng thực hiện các video hướng nghiệp, giới thiệu về những ngành nghề mà mình yêu thích, từ đó phát triển đam mê và định hướng tương lai nghề nghiệp.
Sau đây là báo cáo theo dõi thi đua hàng tuần của lớp trưởng lớp 10T
Tuần thứ: ……Từ ngày… tháng…năm 202 … đến ngày… tháng… năm 202
I Trong các buổi học chính khoá:
TT Họ và tên Thứ ngày
Môn học Ý thức học – nề nếp – nội quy Nghỉ học
Các hành vi vi phạm
II Trong các buổi hoạt động khác
Stt Họ và tên Thứ ngày Nội dung hoạt động Ý thức hoạt động Nghỉ
Điểm các thầy cô bộ môn đánh giá giờ học theo sổ đầu bài: Điểm 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 9,5 10 ∑ TBC
- Điểm trung bình kiểm tra miệng: ………
- Đoàn trường đánh giá xếp loại thi đua: Điểm trừ…………., điểm cộng………, xếp loại thi đua: ………
1 Nề nếp đoàn, đạo đức:
2 Học tập: a Bài tập về nhà:
……… c Xung phong xây dựng bài:
Lớp trưởng ký: ……… GVCN: Vũ Thị Tuệ
Sau đây là một số hình ảnh trong các buổi sinh hoạt của các lớp mà tôi chủ nhiệm
Hình 4: Ảnh một tiết sinh hoạt lồng chủ đề tự chọn của lớp 12A
Hình 5: Ảnh một tiết sinh hoạt lồng chủ đề tự chọn của lớp 12A
Hình 6: Ảnh một tiết sinh hoạt lồng chủ đề tự chọn của lớp 12A
(Tổ chức sinh nhật tháng 9-10-11)
Tổ chức tốt lớp tự quản trong học tập
Nâng cao thành tích học tập của học sinh là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp Thành tích học tập không chỉ phản ánh kiến thức, kỹ năng mà còn cho thấy sự phát triển về năng lực, trí tuệ, thái độ và động cơ học tập của học sinh.
- Đầu năm giáo viên chủ nhiệm đề ra những yêu cầu, chỉ tiêu cụ thể về học tập cũng như về phẩm chất, năng lực
- Phối hợp với giáo viên bộ môn giảng dạy ở lớp mình nhằm nâng cao thành tích học tập của lớp
- Phối hợp với phụ huynh học sinh tạo điều kiện tốt nhất cho việc học của con mình ở nhà, thường xuyên nhắc nhở việc học ở nhà của con mình
Các hoạt động thực tế tạo điều kiện cho học sinh tự quản là:
Trong lớp học, giáo viên nên chia học sinh thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có một trưởng nhóm Trước giờ vào lớp 15 phút, các nhóm sẽ ngồi lại để kiểm tra bài lẫn nhau, ôn tập kiến thức cũ, kiểm tra vở ghi chép và thảo luận về những bài tập khó Hành động này không chỉ giúp các em hỗ trợ nhau, mà còn nâng cao thành tích học tập của cả nhóm và lớp.
Để duy trì trật tự và khuyến khích sự tham gia tích cực trong giờ học, lớp trưởng và tổ trưởng cần nhắc nhở kịp thời những bạn vi phạm quy định Qua đó, việc chấm điểm thi đua cho tổ và cá nhân sẽ được thực hiện, góp phần xây dựng môi trường học tập hiệu quả.
Trong trường hợp giáo viên bộ môn vắng mặt, lớp học cần duy trì kỷ luật và trật tự để không ảnh hưởng đến các lớp khác Lớp trưởng và lớp phó học tập nên cùng nhau thảo luận để hỗ trợ các bạn giải quyết bài tập khó Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi nhiều giáo viên phải dạy học trực tuyến trong khi học sinh học trực tiếp tại trường, việc tự quản lý học tập trong lớp trở nên hết sức cần thiết.
Sau đây là một số hình ảnh học sinh tự quản trong giờ học:
Hình 7: Ảnh chụp khi giáo viên là F0 không thể đến trường phải dạy online và lớp học tương tác với cô giáo qua lms
Hình 8: Ảnh giúp nhau làm bài tập trước khi vào học
Tổ chức tốt lớp tự quản trong hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (GDNGLL) là một trong ba hoạt động quan trọng trong quá trình giáo dục, đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục và đào tạo của nhà trường.
+ Hoạt động dạy-học trên lớp
+ Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
+ Hoạt động giáo dục lao động kỹ thuật, hướng nghiệp và dạy nghề
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (GDNGLL) đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành ý thức xã hội và lối sống cho học sinh Qua các hoạt động này, học sinh học cách xử lý các mối quan hệ xã hội hiệu quả hơn, đồng thời củng cố và phát triển tri thức, thái độ và kỹ năng đã được tiếp thu trên lớp GDNGLL giúp học sinh trở nên tự tin và tích cực hơn trong quá trình học tập, đồng thời tạo điều kiện thực hành và rèn luyện thông qua sự hướng dẫn của giáo viên.
Quá trình tổ chức các hoạt động GDNGLL cho học sinh phải đảm bảo thực hiện các nhiệm cụ giáo dục sau đây:
Nhiệm vụ giáo dục về nhận thức không chỉ bổ sung và củng cố tri thức mà còn giúp hoàn thiện kiến thức cho học sinh Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (GDNGLL) cung cấp cho các em những hiểu biết mới, đặc biệt là những kiến thức chung về xã hội và những điều cần thiết cho cuộc sống hàng ngày.
+ Nhiệm vụ giáo dục về thái độ:
- Hình thành và phát triển những phẩm chất đạo đức, tình cảm đạo đức trong sáng
- Hướng cho học sinh biết yêu quý cái tốt, cái đẹp, biết ghét cái xấu, cái lỗi thời
- Mong muốn vươn lên trở thành con ngoan, trò giỏi, trở thành người công dân tốt
+ Nhiệm vụ rèn luyện kỹ năng:
- Tổ chức cho học sinh góp phần tham gia xây dựng xã hội, truyền bá tư tưởng cách mạng, qua đó tự giáo dục bản thân
- Tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh rèn luyện những kỹ năng giao tiếp có văn hóa, hình thành những thói quen tốt trong học tập, lao động
Để hoạt động giáo dục ngoài giờ (GDNGLL) phát huy hiệu quả, học sinh cần tham gia tích cực và chủ động như những chủ thể thực sự Điều này đòi hỏi các em phải có khả năng tự quản trong quá trình tổ chức hoạt động Do đó, việc bồi dưỡng khả năng tự quản cho học sinh trong GDNGLL là ưu tiên hàng đầu mà các nhà giáo dục cần chú trọng.
Để định hướng hiệu quả trong việc bồi dưỡng năng lực tự quản cho học sinh, trước tiên cần chú trọng đến cách thức thể hiện năng lực này trong các hoạt động của các em.
Năng lực tự quản là khả năng tự tổ chức, quản lý, tự giải quyết những công việc của bản thân, của tập thể
Biểu hiện khả năng tự quản của học sinh có thể được đánh giá qua mức độ tham gia của họ trong các giai đoạn chính của tổ chức hoạt động, bao gồm: đề xuất ý tưởng, thiết kế hoạt động, tổ chức thi công và rút kinh nghiệm.
Để đề xuất ý tưởng cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (GDNGLL), cần căn cứ vào chương trình và yêu cầu giáo dục hàng tháng Từ đó, hãy xác định chủ đề, nội dung và hình thức hoạt động phù hợp với tình hình và đặc điểm của lớp học.
Thiết kế hoạt động bao gồm việc lập kế hoạch và chương trình cụ thể, đồng thời chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức hoạt động thành công Điều này bao gồm việc chuẩn bị về tổ chức nhân sự, cơ sở vật chất, phương tiện và môi trường hoạt động phù hợp.
+ Tổ chức thi công: Tổ chức, điều hành hoạt động theo kế hoạch đã chuẩn bị; biết động viên, phối hợp, hỗ trợ, giúp đỡ nhau trong hoạt động
+ Rút kinh nghiệm: Biết kiểm điểm, rút ra những bài học thành công, thất bại để tổ chức tốt các hoạt động tiếp theo
Dựa vào các dấu hiệu đã nêu, chúng ta có thể xác định những định hướng chung và biện pháp cần thiết để nâng cao khả năng tự quản của học sinh trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Giáo viên chủ nhiệm cần tin tưởng vào khả năng tự quản của học sinh, vì các em có thể phát huy tối đa tiềm năng nếu được hỗ trợ đúng cách Bằng cách tạo dựng niềm tin và khuyến khích sự tự tin, giáo viên giúp học sinh thể hiện năng lực cá nhân trong các hoạt động tập thể.
Bồi dưỡng khả năng tự quản cho học sinh cần có quá trình hướng dẫn và hỗ trợ từ cơ bản đến nâng cao, giúp các em tự lực giải quyết công việc từ đơn giản đến phức tạp Giai đoạn đầu, giáo viên cần cầm tay chỉ việc, sau đó khuyến khích học sinh từng bước tự mình thực hiện các nhiệm vụ cụ thể trong toàn bộ tiến trình tổ chức hoạt động.
Mục tiêu chính là nâng cao khả năng tự quản của học sinh, đồng thời giảm dần sự can thiệp của giáo viên chủ nhiệm trong các hoạt động, cho đến khi học sinh có thể hoàn toàn tự chủ trong công việc của mình.
- Giáo viên chủ nhiệm luôn luôn giữ vai trò là người cố vấn, hướng dẫn chứ không phải là người làm thay cho các em
Nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp rất phong phú và đa dạng, chủ yếu tập trung vào 5 loại hình hoạt động sau đây
- Hoạt động kỉ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện về chính trị, xã hội trong nước và quốc tế hoặc những sự kiện đáng chú ý ở địa phương
- Học tập và thi tìm hiểu truyền thống tốt đẹp của nhà trường và địa phương…
Học tập và tuyên truyền về nội quy nhà trường cùng các quy định pháp luật như luật giao thông, phòng chống cháy nổ và trật tự công cộng là rất quan trọng Bên cạnh đó, cần chú trọng đến các chính sách lớn của nhà nước liên quan đến dân số, bảo vệ môi sinh, môi trường và phòng chống các tệ nạn xã hội, cũng như các quy định của địa phương để nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành trong cộng đồng.
Trao đổi và thảo luận về các sự kiện xã hội, chính trị và kinh tế trong và ngoài nước là rất quan trọng Việc tìm hiểu về AIDS và những thành tựu văn hóa địa phương không chỉ nâng cao nhận thức mà còn góp phần tạo ra những giải pháp thiết thực cho cộng đồng.
- Hoạt động giao lưu với các trường, các lớp
- Hưởng ứng và tham gia các hoạt động lễ hội, văn hoá ở địa phương
Các hoạt động nhân đạo và từ thiện bao gồm việc thăm hỏi, hỗ trợ các gia đình và cá nhân có hoàn cảnh khó khăn tại địa phương, cũng như giúp đỡ bạn bè trong lớp và trường gặp bệnh tật, tàn tật hoặc nghèo khó Chúng ta cũng cần chia sẻ với những bạn đồng trang lứa ở các vùng miền khác khi họ đối mặt với khó khăn, thiên tai hay dịch bệnh.
Kết quả đạt được
Việc tìm hiểu lý lịch và hồ sơ của học sinh không chỉ giúp giáo viên chủ nhiệm và học sinh hiểu nhau hơn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc lập kế hoạch giảng dạy hiệu quả.
Lập ban cán sự lớp và sơ đồ lớp học là bước quan trọng giúp quản lý lớp hiệu quả Qua đó, các thành viên có thể tham mưu cho giáo viên bộ môn và các đoàn thể về tình hình học lực cũng như ý thức tự giác rèn luyện của học sinh.
Phân công nhiệm vụ rõ ràng cho các chức danh trong ban cán sự lớp không chỉ giúp quản lý nề nếp hiệu quả mà còn phát triển khả năng nói trước đám đông Điều này tạo cơ hội cho các thành viên tự tin, dám nói, chịu trách nhiệm với nhiệm vụ được giao và tự khẳng định bản thân trong tập thể.
Lập sơ đồ lớp học giúp giáo viên quản lý hiệu quả hơn và tạo điều kiện cho học sinh hỗ trợ lẫn nhau trong việc học Kế hoạch cụ thể giúp giáo viên làm việc có định hướng và đạt được mục tiêu giáo dục.
6.2 Về phía học sinh và gia đình
Nề nếp lớp học ngày càng được cải thiện, với học sinh tự quản lý các hoạt động như giữ gìn vệ sinh trường lớp, tham gia giờ chào cờ và sinh hoạt cuối tuần, cũng như trong việc học tập của mình.
- Kỹ năng giao tiếp của các em trôi chảy, lưu loát hơn, các em tự tin hơn trong giao tiếp, trong học tập
Học sinh phát triển tinh thần trách nhiệm trong các hoạt động và phong trào thi đua của lớp, từ đó nâng cao tinh thần đoàn kết, kỹ năng hợp tác và khả năng làm việc nhóm một cách hiệu quả hơn.
Hình 27: Học sinh lớp 11A1 liên hoan cùng các thầy cô giáo sau khi đạt kết quả cao sau kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh năm học 2016-2017
Hình 28: Giáo viên chủ nhiệm cùng các giáo viên bộ môn chụp ảnh cùng học sinh lớp
12A trong lễ kết nạp đảng viên năm học 2020-2021
