ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN - ĐẶNG ANH DŨNG XÂY DỰNG SỰ ĐỒNG THUẬN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC HÀ NỘI – 2011 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN - ĐẶNG ANH DŨNG XÂY DỰNG SỰ ĐỒNG THUẬN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC Chun ngành: Chính trị học Mã số: 60.31.20 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Viết Thảo HÀ NỘI – 2011 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Lời cảm ơn Quá trình thực Luận văn, cố gắng thân, tơi nhận giúp đỡ tận tình Ban Chủ nhiệm Khoa Khoa học Chính trị, nhà khoa học, Thầy Cô anh chị em đồng nghiệp Khoa Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Chủ nhiệm Khoa Khoa học Chính trị, Thầy Cô giáo, anh chị em đồng nghiệp Tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc giúp đỡ quý báu thầy hướng dẫn khoa học, PGS.TS Nguyễn Viết Thảo, tận tình giúp đỡ tơi hoàn thành Luận văn Xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam vấn đề khó mẻ, chưa có nhiều kết kinh nghiệm nghiên cứu vấn đề Tác giả hy vọng bước khởi đầu trình nghiên cứu Rất mong nhận nhiều ý kiến đóng góp Thầy Cơ, nhà khoa học anh, chị em đồng nghiệp để tơi tiếp tục sâu nghiên cứu vấn thiết thực TÁC GIẢ LUẬN VĂN Đặng Anh Dũng TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com MỤC LỤC MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Tình hình nghiên cứu Mục tiêu nhiệm vụ luận văn 11 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 11 Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu 11 Ý nghĩa luận văn 12 Kết cấu luận văn 12 NỘI DUNG 13 Chương I ĐỒNG THUẬN XÃ HỘI - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN 13 1.1 Quan niệm đồng thuận xã hội 13 1.1.1 Lược khảo quan niệm đồng thuận xã hội lịch sử tư tưởng 13 1.1.2 Khái niệm đồng thuận xã hội 13 1.2 Mối quan hệ đồng thuận xã hội với đoàn kết dân chủ 26 1.2.1 Mối quan hệ đồng thuận xã hội với đoàn kết 26 1.2.2 Mối quan hệ đồng thuận xã hội với dân chủ 30 1.3 Vai trò đồng thuận xã hội 34 Chương II XÂY DỰNG SỰ ĐỒNG THUẬN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP 38 2.1 Quá trình nhận thức Đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng đồng thuận xã hội 38 2.1.1 Nhận thức Đảng Cộng sản Việt Nam sở xây dựng đồng thuận xã hội 38 2.1.2 Quá trình nhận thức Đảng Cộng sản Việt Nam nội dung việc xây dựng đồng thuận xã hội trình đổi đất nước 41 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 2.2 Những kết đạt xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam thời kỳ đổi đất nước 51 2.2.1 Sự đồng thuận việc giải mối quan hệ giai cấp, tầng lớp xã hội dân tộc, tôn giáo với Đảng, Nhà nước công đổi đất nước 52 2.2.2 Sự đồng thuận xã hội nhận thức tầng lớp nhân dân chủ trương, sách, pháp luật Đảng Nhà nước 60 2.2.3 Sự đồng thuận xã hội thông qua việc phát động thực phong trào thi đua yêu nước vận động thực nhiệm vụ trị, kinh tế, văn hóa 62 2.2.4 Sự đồng thuận xã hội cộng đồng người Việt Nam nước 68 2.3 Một số học kinh nghiệm giải tiếp tục xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam 71 2.3.1 Một số học kinh nghiệm 71 2.3.2 Một số giải pháp góp phần tăng cường đồng thuận xã hội Việt Nam 72 KẾT LUẬN 85 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 87 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Đất nước ta bước vào thời kỳ - thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, đại hóa hội nhập kinh tế quốc tế Bên cạnh hội lớn, phải đối mặt với khơng nguy cơ, thách thức Muốn vượt qua thách thức cam go đó, phải phát huy cao độ nội lực, đồng thời sức tranh thủ ngoại lực, biến ngoại lực trở thành nội lực cho phát triển đất nước; đồng thời, toàn sức mạnh dân tộc phải quy thành mối lãnh đạo Đảng Sự thống tư tưởng hành động toàn cộng đồng dân tộc Việt Nam, dù hay ngồi nước, dù có q khứ lịch sử khác nhau, chí đối lập nhau, dù ngày cịn có khác biệt định nhận thức lý tưởng trị - chìa khóa thành cơng Nói cách khác xây dựng đồng thuận xã hội vấn đề lớn, có ý nghĩa quan trọng nhằm đẩy mạnh tồn diện cơng đổi để đạt mục tiêu Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đề ra: đến năm 2020 đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng đại, đến kỷ XXI trở thành nước công nghiệp đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa [34, 71] Trong năm gần đây, thực đường lối đổi mới, vấn đề đồng thuận xã hội, xây dựng đồng thuận xã hội giành quan tâm thích đáng Đảng Nhà nước nhằm thơng qua củng cố, phát huy vai trị khối đại đoàn kết dân tộc Tuy nhiên thực tế, việc nhận thức “đồng thuận xã hội” hành động nhằm xây dựng đồng thuận xã hội chưa nghiên cứu bản, có hệ thống Để thực nhiệm vụ quan trọng này, trước hết địi hỏi phải có thống nhận thức “đồng thuận xã hội”, từ đạt thống TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com hành động Có tạo điều kiện cho phát triển lĩnh vực đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa Đây yêu cầu khách quan cấp thiết Từ lý trên, việc nghiên cứu cách bản, có hệ thống vấn đề đồng thuận xã hội xây dựng đồng thuận xã hội nước ta việc làm cấp thiết lý luận thực tiễn Chính để góp phần vào việc nhận thức vấn đề đồng thuận xã hội, xây dựng đồng thuận xã hội đất nước giai đoạn nay, lựa chọn vấn đề Xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam làm đề tài luận văn thạc sĩ ngành Chính trị học Tình hình nghiên cứu Chúng ta biết, đồng thuận xã hội tượng đa chiều, trước hết, tượng trị, có tác động trực tiếp đến đời sống trị đất nước Chính thế, nghiên cứu vấn đề cần triển khai với ý mức quan điểm lực lượng lãnh đạo trị, mà cụ thể quan điểm Đảng Nhà nước Việt Nam Chúng tiến hành khảo sát cụ thể văn kiện Đảng Nhà nước đồng thuận xã hội chương II luận văn Ở đây, muốn khẳng định rằng: Quan điểm Đảng, sách pháp luật Nhà nước sở trị pháp lý cho việc triển khai nghiên cứu vấn đề đồng thuận xã hội Việt Nam, có nghiên cứu luận văn Trong lĩnh vực khoa học, khẳng định rằng, Việt Nam, nghiên cứu đồng thuận xã hội xây dựng đồng thuận xã hội giai đoạn khai phá Số lượng cơng trình sâu nghiên cứu, giải hệ vấn đề đồng thuận xã hội cịn ít, dù rằng, ý tưởng khoa học đề xuất cơng trình có tính tiên phong có ý nghĩa đáng trân trọng Có thể nêu lên số cơng trình nghiên cứu tiêu biểu: TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Thứ nhất, cơng trình tập trung nghiên cứu trình bày khung lý thuyết đồng thuận xã hội cịn Việt Nam Tuy nhiên, khái niệm “đồng thuận xã hội” - khái niệm trung tâm khung lý thuyết đồng thuận xã hội - xuất số cơng trình, đặc biệt số từ điển xuất Việt Nam Chẳng hạn, Từ điển Chính trị học đại, Nhà xuất Nôtaben, Matxcơva, 2000 V.I Đa-nhi-en-cô biên soạn, đồng thuận hiểu đồng tình, đồng ý thành viên, đơn vị xã hội mục tiêu, giá trị, chuẩn mực chung Đồng thuận tiền đề tồn hệ thống xã hội, đặc biệt hệ thống trị dân chủ đa chủ thể lợi ích Trong thực thi quyền lực, đồng thuận phản ánh trước hết mối quan hệ người cầm quyền, người quản lý người bị quản lý Đồng thuận xã hội làm giảm bớt áp đặt, cưỡng chế làm tăng liên kết lực lượng xã hội, nhóm dân cư theo tinh thần tự nguyện Từ điển xã hội học Oxford nhóm dịch giả Bùi Thế Cường, Đặng Thị Việt Phương, Trịnh Huy Hóa, Nhà xuất Đại học Quốc gia Hà Nội xuất năm 2010 quan niệm: đồng thuận tảng trật tự xã hội xã hội coi biểu hệ thống giá trị chuẩn mực thành viên phát triển thể chế hóa qua thời gian Thứ hai cơng trình nghiên cứu đồng thuận xã hội Việt Nam theo hướng gắn đồng thuận xã hội với vấn đề trị - xã hội quan trọng khác đất nước Trong số cơng trình này, trước hết cần phải nhắc đến sản phẩm khoa học đề tài Quan điểm, định hướng giải pháp thực hành dân chủ, đoàn kết đồng thuận xã hội do GS.TS Phạm Ngọc Quang chủ trì (2008) Đề tài nghiên cứu cách hệ thống quan điểm, định hướng giải pháp thực hành dân chủ, đoàn kết đồng thuận xã hội Việt Nam Tuy không trực tiếp nghiên cứu xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam cơng trình nguồn tài liệu tham khảo bổ ích cho tác giả luận văn TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Trong viết “Đồng thuận dân tộc để phát triển đất nước” đăng tải trang website http://vannghe.free.fr.index.html tháng 12/2000, tác giả Phạm Bích Hợp, Giám đốc trung tâm nghiên cứu tâm lý dân tộc, góc độ tâm lý học coi đồng thuận xã hội trạng thái tâm lý tinh thần bao trùm nên khác biệt kiến, tơn giáo, sắc tộc, giai cấp, tầng lớp Trong viết “Đồng thuận xã hội tinh thần khoan dung Hồ Chí Minh” (Tạp chí Mặt trận, số 10 - 2003), tác giả Song Thành việc xây dựng đồng thuận nội dung đại đoàn kết dân tộc Tác giả cho rằng, để xây dựng đồng thuận xã hội, cần phát triển tinh thần khoan dung Hồ Chí Minh (tác giả nhấn mạnh) Tác giả Đỗ Quang Tuấn viết “Bước phát trỉển quan điểm nhận thức đại đoàn kết dân tộc” (Tạp Chí Mặt trận, số 10 2003) khẳng định: bối cảnh nay, để phát huy vai trò nhân dân cần phải xây dựng đồng thuận xã hội, nhằm tạo nên quan tâm lợi ích thành viên xã hội Giáo sư Tương Lai qua viết “Đồng thuận xã hội” (Tạp chí Tia sáng, ngày 05/11/2005) khẳng định chủ trương xây dựng đồng thuận xã hội thể tầm nhìn mới, vượt qua ràng buộc hạn hẹp quan điểm “ai thắng ai” Đồng thời tác giả cho rằng, nay, đồng thuận xã hội động lực thúc đẩy phát triển đất nước Tác giả khẳng định sở đồng thuận xã hội nguyên lý “Tinh thần dân tộc (Chủ nghĩa dân tộc) động lực lớn đất nước” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu Trong viết có tên “Vấn đề ý thức hệ đồng thuận xã hội” GS Tương Lai cho rằng: sở đồng thuận xã hội dân trí dân khí nâng cao, tôn trọng quyền làm chủ người dân sinh hoạt xã hội, công khai minh bạch việc đề đạt ý kiến tranh luận nhằm đạt tới tương đồng để loại dần dị biệt với thái TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com độ tôn trọng ý kiến khác hướng mục tiêu chung lợi ích nghiệp chung dân tộc Trong viết khác có tên “Đồng thuận xã hội phản biện xã hội” (http://ww.tuanvietnam.net ngày 18/01/2009), GS Tương Lai cho chất lượng khối đại đoàn kết dân tộc thể tính đồng thuận xã hội Tác giả Nguyễn Trần Bạt viết “Đồng thuận xã hội” (http://chungta.com, ngày 19/9/2009) cho đồng thuận mức cao nhất, rộng lớn tạo thống trị, kinh tế, văn hố xã hội Tác giả nhấn mạnh điều kiện chế đảm bảo đồng thuận xã hội quốc gia phát triển Tác giả Nguyễn Thị Lan với cơng trình Vai trị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với việc xây dựng đồng thuận xã hội Trong cơng trình tác giả đề cập tới vấn đề đồng thuận xã hội; đặc biệt tác giả vai trò quan trọng, khả Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với việc xây dựng đồng thuận xã hội Như vậy, thấy từ nhiều góc tiếp cận khác nhau, tác giả đề cập tới nhiều khía cạnh vấn đề đồng thuận xã hội, khẳng định tầm quan trọng, tính tất yếu việc xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam phương thức chấn hưng, phát triển đất nước Đối với vấn đề đồng thuận xã hội - vấn đề mới, phức tạp lý luận thực tiễn, thành nghiên cứu đạt qua cơng trình nói có ý nghĩa Tuy nhiên, chúng tơi thấy cần thiết đến lúc phải có cơng trình nghiên cứu trực diện vấn đề đồng thuận xã hội, để xác lập khung lý thuyết khoa học, từ khảo sát cụ thể thực trạng vấn đề đồng thuận xã hội Việt Nam, đề xuất giải pháp nhằm xây dựng phát huy vai trị đồng thuận xã hội, góp phần đẩy mạnh nghiệp cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam Luận văn thực từ góc tiếp cận 10 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Trong hoạt động Mặt trận nhằm xây dựng, tăng cường đồng thuận xã hội ngày công tác tuyên truyền, vận động nhân dân có ý nghĩa quan trọng Chính vận động, thuyết phục làm cho nhân dân hiểu tự nguyện thực chủ trương sách Đảng Nhà nước Còn sử dụng biện pháp mệnh lệnh hành nhân dân thực thiếu tự giác, chủ động sáng tạo Trong công tác tuyên truyền, vận động, Mặt trận kết hợp giáo dục trị tư tưởng cho nhân dân Đây nội dung có tầm quan trọng hàng đầu, làm chuyển biến tư tưởng nhận thức nhân dân, qua mang lại niềm tin, ý thức tự cường, lòng khoan dung nhân nghĩa, tâm thực tốt chủ trương sách Đảng Nhà nước Trong công tác vận động, tuyên truyền, cần đặc biệt trọng vai trị tổ chức đồn thể hệ thống trị Đó Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội cựu chiến binh Các tổ chức người đại diện bảo vệ lợi ích quyền làm chủ nhân dân, vừa tham gia quản lý nhà nước Các đồn thể có vai trị quan trọng việc bồi dưỡng cho tầng lớp nhân dân lòng yêu Tổ quốc, tinh thần gắn bó cộng đồng, lịng khoan dung, nhân nghĩa, thuỷ chung Thực tiễn để xây dựng đồng thuận xã hội cần phải xây dựng hình thành chuẩn mực đạo đức Trong năm qua Mặt trận quan tâm tới vấn đề Để hình thành chuẩn mực đạo đức cần phải có định hướng Bởi kinh tế thị trường, xã hội vừa tiếp nhận, hình thành quan hệ, giá trị lành mạnh, bổ ích nhiều lĩnh vực đồng thời phát sinh khơng tiêu cực Đồng tiền làm cho quan hệ người với người trở nên ích kỷ, lạnh lùng, tàn nhẫn Lối sống người bị thay lối sống đề cao lợi ích cá nhân Chính mà việc chăm lo cho lợi ích nhân dân khơng dừng lại lợi ích vật chất mà phải trọng bồi dưỡng tinh thần cho tầng lớp nhân dân 79 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Trong trình tuyên truyền vận động nhân dân, Mặt trận nên sử dụng nhiều hình thức phong phú để hút hưởng ứng tham gia tầng lớp nhân dân, đồng thời phải nhạy bén kịp thời năm bắt tâm tư nguyện vọng nhân dân để kịp thời đáp ứng Chính vậy, đổi phương thức tuyên truyền vận động yêu cầu quan trọng góp phần xây dựng tăng cường đồng thuận xã hội Thêm vào đó, Mặt trận cần trọng hoạt động giám sát, phản biện xã hội, qua khẳng định vai trị việc xây dựng đồng thuận xã hội Bốn là, để xây dựng đồng thuận xã hội cần xác định giá trị chung, nhất, làm sở, đồng thời đẩy mạnh phong trào hành động chung toàn dân Ở nước ta nay, Đảng chủ trương xây dựng nước Việt Nam hịa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh phù hợp với lợi ích, nguyện vọng tầng lớp nhân dân, phù hợp với xu thời đại tiến xã hội Điều phù hợp với mục tiêu chủ nghĩa xã hội Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa làm cho xã hội ngày phát triển đa dạng Là nước đa dân tộc, đa tôn giáo nên việc xây dựng đồng thuận xã hội sở mục tiêu chung giữ vững độc lập thống nhất, dân giàu, nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh yêu cầu khách quan phát triển xã hội quản lý xã hội Để xây dựng đồng thuận xã hội, việc nêu cao truyền thống yêu nước, trách nhiệm công dân, đạo đức xã hội, đạo đức nghề nghiệp; giáo dục ý thức, tinh thần xây dựng khối đại đoàn kết, loại trừ bất đồng, xung đột xã hội đóng vai trò quan trọng Trong giá trị truyền thống dân tộc, “chủ nghĩa yêu nước sản phẩm tinh thần cao quý dân tộc Việt Nam, tư tưởng tình cảm thiêng liêng, giữ vị trí chuẩn mực cao cúa đạo lý đứng đầu bậc thang giá trị dân tộc” [1, tr 7] Hơn lúc hết, phải biết tiếp tục 80 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com phát huy chủ nghĩa yêu nước tinh thần tự lực tự cường, lòng tự hào dân tộc; chuyển tinh thần dũng cảm, thông minh, sáng tạo chống ngoại xâm sang xây dựng đất nước, khắc phục nghèo nàn lạc hậu, bước vươn lên theo kịp nước khu vực giới Muốn vậy, Đảng Nhà nước đồn thể nhân dân cần phải có nội dung, kế hoạch giáo dục chủ nghĩa yêu nước cho người Việt Nam, đặc biệt hệ trẻ Cần tơn vinh gương tiêu biểu lịng tự cường dân tộc, tâm chiến thắng nghèo nàn lạc hậu công đổi đất nước Trong điều kiện đất nước nay, Đảng, Nhà nước đoàn thể nhân dân cần quan tâm phát huy tư tưởng, truyền thống gắn bó với cộng đồng: họ, ngồi làng xã hội người Việt Nam để tạo nên đồng tâm, trí đẩy mạnh cơng đổi đất nước Thêm vào Đảng Nhà nước cần có sách khơi dậy phát huy tư tưởng nhân nhân dân để người giàu giúp người nghèo, người lành lặn giúp đỡ người tàn tật, người hạnh phúc giúp đỡ người đơn Đảng Nhà nước cần có sách trợ giúp người nghèo, khuyến khích tổ chức từ thiện ngồi nước đóng góp giúp đỡ cá nhân gia đình có hồn cảnh khó khăn Sự đồng thuận tiền đề dẫn đến phong trào hành động chung nhân dân Mục tiêu đến năm 2020 nước ta là, đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng đại nguyện vọng chung đông đảo nhân dân Phong trào yêu nước hành động mục tiêu chung động lực thúc đẩy tăng cường đồng thuận xã hội Để xây dựng đồng thuận xã hội cần phải lưu ý, nói đồng thuận khơng có nghĩa là khơng cịn khác biệt mâu thuẫn xã hội Vì vậy, cần thừa nhận tôn trọng ý kiến khác nhau, miễn khơng trái với lợi ích chung Đó nguyện vọng đáng tầng lớp nhân dân, đồng thời giải pháp hữu hiệu để tạo nên trì ổn định xã hội Năm là, phát huy vai trò hạt nhân Đảng xây dựng đồng thuận xã hội 81 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com Chủ thể trình xây dựng đồng thuận xã hội hệ thống trị tồn xã hội, Đảng Cộng sản với tư cách lực lượng lãnh đạo giữ vai trị then chốt, có ý nghĩa định thành cơng q trình Bước vào kỷ XXI, Đảng Cộng sản Việt Nam có “Vai trị sứ mệnh lịch sử to lớn nặng hơn: lãnh đạo toàn dân, củng cố vững độc lập dân tộc xây dựng đất nước theo đường xã hội chủ nghĩa tảng tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh” [58, tr 7] Để hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử vai trị lãnh đạo mình, Đảng cần khơng ngừng tự đổi mới, tự chỉnh đốn để vững mạnh mặt Hơn nữa, Đảng ta đảng cầm quyền nhất, khơng có đối trọng Vì thế, đồn kết, đồng thuận Đảng sở để tạo đoàn kết, đồng thuận toàn xã hội Đoàn kết, thống Đảng dựa sở lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nguyên tắc xây dựng Đảng, nguyên tắc tập trung dân chủ Tinh thần chủ yếu nguyên tắc đảm bảo thống tư tưởng, tổ chức hoạt động Đảng Thực tiễn lãnh đạo cách mạng cho thấy, để hoàn thành tốt sứ mệnh lịch sử dân tộc giao phó, lãnh đạo thành cơng q trình xây dựng đồng thuận xã hội địi hỏi Đảng phải có giải pháp khắc phục điểm yếu thiếu chủ trương, đường lối xây dựng đồng thuận xã hội; đồng thời không ngừng đổi phương thức, nâng cao lực lãnh đạo Đảng Để xây dựng đồng thuận xã hội, điều kiện đảng cầm quyền vai trị nêu gương cán bộ, đảng viên lầ quan trọng Đây yêu cầu đỏi hỏi có tính bắt buộc để củng cố niềm tin nhân dân vào lãnh đạo Đảng giai đoạn Đặc biệt, số nguy đất nước tham nhũng nguy số 1, “giặc nội xâm” - loại kẻ thù nguy hiểm nhất, định thành bại nghiệp đổi nói chung 82 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com nghiệp xây dựng đồng thuận xã hội đất nước Như Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đảng khẳng: “Tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, sách nhiễu phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên diễn nghiêm trọng, kéo dài chưa ngăn chặn, đẩy lùi, quan công quyền, lĩnh vực xây dựng bản, quản lý đất đai, quản lý doanh nghiệp nhà nước quản lý tài chính, làm giảm lịng tin nhân dân Đảng Đó nguy lớn liên quan đến sống Đảng, chế độ" [33, tr 263] Vì "Đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lãng phí nhiệm vụ trọng tâm công tác xây dựng Đảng, nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên hệ thống trị toàn xã hội" [33, tr 264] Phát huy vai trò hạt nhân Đảng xây dựng đồng thuận xã hội giai đoạn cần tập trung vào vấn đề xây dựng chỉnh đốn Đảng, đổi phương thức lãnh đạo Đảng, đặc biệt tập trung đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí có hiệu Chỉ có làm tốt điều củng cố sức mạnh Đảng, quan trọng củng cố niềm tin nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo đồng thuận xã hội Sáu là, để tạo dựng đồng thuận xã hội, giải pháp quan trọng cần quan tâm thỏa đáng, tăng cường làm tốt công tác thông tin Trong năm qua, thơng qua hình thức phương tiện, cơng tác thơng tin thể vai trị quan trọng việc phổ biến chủ trương sách pháp luật Đảng Nhà nước đến với nhân dân, góp phần định hướng dư luận xã hội vấn đề lớn đất nước, đồng thời phản ánh tâm tư nguyện vọng dân nhân với Đảng, Nhà nước, góp phần củng cố mối quan hệ Đảng, Nhà nước với nhân dân, xây dựng đồng thuận xã hội Tuy nhiên, tác động kinh tế thị trường công tác thông tin bộc lộ hạn chế định như: thông tin chưa kịp thời, nhân dân nhiều nơi chưa hiểu rõ chủ 83 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com trương sách pháp luật Đảng, Nhà nước; tính định hướng dư luận xã hội chưa cao, nhiều chạy theo thơng tin thị trường Vì thời gian tiếp theo, để phát huy vai trò cơng tác thơng tin góp phần vào xây dựng đồng thuận xã hội cần tập trung vào ba vấn đề: Một là, mở rộng, tạo điều kiện để đa dạng hóa loại hình thơng tin, đáp ứng nhu cầu thông tin nhân dân; công tác thơng tin phải kịp thời góp phần giải thích chủ trương, sách, pháp luật Đảng Nhà nước cho nhân dân, không thông tin cho nhân dân nước mà giúp bà Việt kiều hiểu tình hình đất nước Hai là, công tác thông tin cần tỏ rõ thái độ ủng hộ tốt, tích cực, nhân rộng gương điển hình tiên tiến xã hội, góp phần hình thành chuẩn mực xã hội phê phán với tiêu cực đời sống xã hội Ba là, kiên đấu tranh chống lại việc lợi dụng chiêu đồng thuận để gây hại cho lợi ích quốc gia, gây chia rẽ khối đồng thuận, đại đoàn kết dân tộc 84 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com KẾT LUẬN Đồng thuận xã hội vấn đề nước ta Vấn đề đối tượng nghiên cứu nhiều ngành khoa học nghiên cứu nhiều góc độ khác Dưới góc độ Chính trị học, đồng thuận xã hội đồng tình, trí suy nghĩ hành động xã hội hay số vấn đề sở điểm tương đồng nhu cầu, lợi ích… lúc thừa nhận, tơn trọng điểm khác biệt với điều kiện điểm khác biệt không tổn hại đến mục tiêu chung, hành động chung cộng đồng Đồng thuận xã hội nhân tố quan trọng để phát huy sức mạnh tồn dân tộc nhằm phát triển đất nước Đó điều kiện để ổn định trị - xã hội, sở để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân Chủ trương xây dựng đồng thuận xã hội Đảng ta đưa có sở lý luận thực tiễn Trước hết truyền thống đồng thuận, khoan dung lịch sử dân tộc Ở khả lãnh đạo Đảng, lực quản lý nhà nước hệ thống trị 25 năm đổi vừa qua, nghiệp xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam đạt kết định: nhận thức Đảng cộng sản Việt Nam đồng thuận xã hội ngày cụ thể quan điểm khoa học thể chế hóa thành sách pháp luật Nhà nước; xây dựng đồng thuận xã hội thực tế tạo mơi trường trị, xã hội ổn định góp phần thực thằng lợi mục tiêu công đổi Qua thực phong trào giai cấp, tầng lớp nhân dân nước, đồng bào nước với kiều bào nước ngồi ngày thơng cảm, chia sẻ, gắn kết với nhau, tin theo đường lối đổi Đảng Nhà nước; góp phần giảm bớt mâu thuẫn, bất đồng sống, giúp đỡ lẫn ổn định sống, phát huy giá trị truyền thống 85 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com dân tộc Đặc biệt, qua phong trào, nhân dân ngày phát huy vai trò chủ thể, quyền làm chủ nhân dân ngày thể hiện, phát huy Tuy vậy, xây dựng đồng thuận nước ta thời gian qua, bên cạnh thuận lợi, thành tựu cịn có khó khăn hạn chế, số vấn đề xã hội chưa đạt đồng thuận cao, lòng tin nhân dân có lúc bị giảm sút nghiêm trọng Để xây dựng đồng thuận xã hội cần triển khai đồng giải pháp tập trung vào số giải pháp như: củng cố tăng cường mối quan hệ Đảng, Nhà nước với nhân dân; củng cố khối liên minh cơng - nơng trí thức thực trở thành tảng vững cho việc xây dựng đồng thuận xã hội; đồng thời khơng ngừng đổi mới, hồn thiện chủ trương, sách với giai cấp, dân tộc, tôn giáo; phát huy vai trò Mặt trận thực phong trào toàn dân; xây dựng chuẩn mực, giá trị chung để tập hợp nhân dân; tăng cường công tác thơng tin Đồng thời phát huy vai trị đoàn kết, đồng thuận tổ chức hạt nhân hệ thống trị Đảng Cộng sản Việt Nam, hạt nhân để thực đồn kết, đồng thuận toàn xã hội Xây dựng đồng thuận xã hội chủ trương đắn Đảng nhằm đưa đất nước phát triển lên tầm cao mới, ngày hội nhập sâu vào khu vực giới Vì vậy, vấn đề cần tiếp tực đầu tư nghiên cứu Trong thời gian tới, việc nghiên cứu đồng thuận xã hội, xây dựng đồng thuận xã hội cần gắn liền với chủ thể hệ thống trị, nhằm tạo đồng thuận xã hội mức độ cao 86 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Lương Gia Ban (1999): Chủ nghĩa yêu nước nghiệp cơng nghiệp hố, đại hố đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2002): Vấn đề tơn giáo sách tơn giáo Đảng Cộng sản, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2005): Nhận diện quan điểm sai trái thù địch, Hà Nội Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương (2006): Tài liệu tham khảo phục vụ Nghị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đảng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội Báo Công an nhân dân, số 1108, tr Hồng Chí Bảo (2003): Bước đầu tìm hiểu kết hợp chế độ dân chủ tập trung trung Đảng chế độ hiệp thương dân chủ tổ chức hoạt động Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt Trận (11), tr 40-44 Hoàng Chí Bảo (2004): Bàn tính đa dạng thống tổ chức hoạt động Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận, (18), tr.17-21 Hoàng Chí Bảo (2005): “Kết hợp dân chủ với đồn kết Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”, Mặt Trận (23) Nguyễn Trần Bạt (2005): “Đồng thuận xã hội”, http://chungta.com 10 Nguyễn Thanh Bình (2004): “Vai trị Hội, tổ chức Phi Chính phủ đổi phát triển đất nước”, Lý luận trị (4) 11 Thiện Cẩm (2004): Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam nhà chung thống nhất, Mặt Trận (17) 12 Nguyễn Trọng Chuẩn (chủ biên) (2000): Tiến Bộ xã hội: số vấn đề lý luận cấp bách, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội 13 Nguyễn Trọng Chuẩn (2006): Những vấn đề toàn cầu hai thập niên đầu kỷ XXI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 87 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 14 Minh Châu (2004): “Đơi điều rút từ vận động mang tính toàn dân”, Mặt Trận (18) 15 Nguyễn Văn Cư (2004): “Ổn định trị - xã hội cơng đổi Việt Nam”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 16 Đỗ Minh Cương (2006): Đặc điểm tầng lớp doanh nhân Việt Nam Lý luận trị (8) 17 Xuân Danh (2007): Hãy gác lại khứ để xây dựng nước Việt Nam hùng cường, Thanh niên 24/6 18 Phan Đình Diệu (2005): Vấn đề đồn kết dân tộc nhìn khoa học, Mặt Trận (22) 19 Phan Đại Doãn (2004): Mấy vấn đề văn hóa làng xã Việt Nam lịch sử, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 20 Nguyễn Quang Du (2006): “Kết hợp chế độ tập trung dân chủ Đảng với chế độ hiệp thương dân chủ tổ chức Mặt trận”, Mặt Trận, (37) 21 Ngô Văn Dụ, Hồng Hà (2006): Một số thuật ngữ văn kiện Đại hội X Đảng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 22 Nguyễn Lân Dũng (2004): Mặt trận Tổ quốc cần thể nguyện vọng tầng lớp nhân dân, (16) 23 Vũ Tiến Dũng (2007): Phát triển kinh tế tư nhân hình thành đội ngũ doanh nhân Việt Nam nay, Mặt trận (44) 24 Phạm Thế Duyệt (2003): Thời thuận lợi để để tiếp tục đổi mạnh mẽ hoạt động Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận (10) 25 Phạm Thế Duyệt (2004): Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với nghiệp đại đoàn kết dân tộc giai đoạn nay, Cộng sản (18) 26 Phạm Thế Duyệt (2007): Phát huy vai trò Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thời kỳ hội nhập quốc tế, Mặt trận (41) 27 Đảng Cộng sản Việt Nam (1996): Văn kiện Đại hội đại biểu Tồn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị Quốc gia 88 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 28 Đảng Cộng sản Việt Nam (1998): Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành trung trương lần thứ khóa VIII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 29 Đảng Cộng sản Việt Nam (2001): Văn kiện Đại hội đại biểu Toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị Quốc gia 30 Đảng Cộng sản Việt Nam (1998): Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành trung trương lần thứ khóa IX, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 31 Đảng Cộng sản Việt Nam (2004): Nghị Bộ Chính trị cơng tác người Việt Nam nước ngồi Nxb Chính trị Quốc gia 32 Đảng Cộng sản Việt Nam (2005): Văn kiện đổi đại đoàn kết dân tộc, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 33 Đảng Cộng sản Việt Nam (2006): Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 34 Đảng Cộng sản Việt Nam (2011): Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 35 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ đổi (Đại hội VI, VII, VIII, IX), Nxb Chính trị Quốc gia, HN, 2005 36 Thơng báo Hội nghị Ban Chấp hành trung ương lần thứ Năm khóa IX (2002), Tạp chí Cộng sản (8) 37 Phạm Văn Đức, Đặng Hữu Toàn, Trần Văn Đoàn, Ulrich Dornberg (2008): Công xã hội, trách nhiệm xã hội đoàn kết xã hội, Nxb Khoa học Xã hội 38 Trần Hậu (2008): Góp phần nghiên cứu đại đồn kết dân tộc, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 39 Hồ Chí Minh (2004), Tồn tập, tập 4, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 40 Hồ Chí Minh (2004), Tồn tập, tập 6, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 41 Hồ Chí Minh (2004), Tồn tập, tập 8, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 42 Hồ Chí Minh (2004), Tồn tập, tập 10, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 43 Hồ Chí Minh (2004), Tồn tập, tập 12, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 89 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 44 Học viện Chính trị - Hành Quốc gia Hồ Chí Minh (2011): Qúa trình đổi tư lý luận Đảng từ 1986 đến nay, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 45 Đỗ Quang Hưng (2009): Nghiên cứu tôn giáo - nhân vật kiện, Nxb Tp Hồ Chí Minh 46 C.Mác Ph Ăngghen (1995): Tồn tập, tập 1, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 47 Nguyễn Thị Lan (2006): Đồng thuận xã hội việc xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam nay, Lý luận trị, (6) 48 Nguyễn Thị Lan (2008): Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với việc xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam Luận án tiến sĩ Chính trị học 49 Lại Quốc Khánh (2009): Biện chứng Tư tưởng Hồ Chí Minh chủ nghĩa xã hội Việt Nam Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 50 Nguyễn Linh Khiếu (2002): Góp phần nghiên cứu quan hệ lợi ích, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 51 V.I Lênin (1981): Toàn tập, tập 2, Nxb Tiến bộ, Mátcơva 52 V.I Lênin (1980): Toàn tập, tập 23, Nxb Tiến Mátcơva 53 V.I Lênin (1981): Toàn tập, tập 40, Nxb Tiến bộ, Mátcơva 54 Nguyễn Đức Lữ (2007): Tôn trọng khác biệt, quy tụ thái độ khoan dung tôn giáo Việt Nam, Mặt trận, (47) 55 Nguyễn Thị Nga (2005): Phát huy tư tưởng đại đoàn kết Hồ Chí Minh điều kiện nước ta nay, Cộng sản (10) 56 Dương Xuân Ngọc (chủ biên) (1998): Mối quan hệ Đảng, quyền đoàn thể nhân dân cấp xã nước ta nay, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 57 Vũ Oanh (1998): Đại đoàn kết dân tộc, phát huy nội lực, nâng cao hiệu hợp tác quốc tế thực cơng nghiệp hóa, đại hóa, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 58 Nguyễn Trọng Phúc (2001): Sứ mệnh vai trò lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam kỷ XXI, Tạp chí Cộng sản (5) 90 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 59 Phạm Ngọc Quang (2010): Báo cáo tổng hợp kết nghiên cứu đề tài: Quan điểm, định hướng giải pháp thực hành dân chủ, đoàn kết dân tộc, đồng thuận xã hội, Hà Nội 60 Tơ Huy Rứa, Hồng Chí Bảo, Trần Khắc Việt, Lê Ngọc Tịng (2011): Qúa trình đổi tư lý luận Đảng từ năm 1986 đến nay, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 61 Phùng Hữu Phú (chủ biên) (1997): Chiến lược đại đồn kết Hồ Chí Minh Nxb Chính trị Quốc gia 62 Phan Xuân Sơn (chủ biên) (2003): Các đoàn thể nhân dân với việc đảm bảo dân chủ sở nay, Nxb Chính trị Quốc gia 63 Phan Xuân Sơn: Nguyên tắc hiệp thương dân chủ tổ chức hoạt động Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Lý luận trị, (6) 64 Phan Xuân Sơn (2002): Xã hội công dân số vấn đề xã hội công dân nước ta, Sinh hoạt lý luận, (4) 65 Văn Tạo (1999): “Đổi cấu xã hội, bổ sung thiết chế xã hội, góp phần làm lành mạnh tổ chức Đảng, chế Nhà nước; Cộng sản, (12) 66 Nguyễn Đình Tấn (1998): Cơ cấu xã hội phân tầng xã hội, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 67 Vũ Duy Thái (2007): Phản biện ý tưởng, Mặt trận, (42) 68 Song Thành (2003): Đồng thuận xã hội khoan dung Hồ Chí Minh”, Mặt trận, (10) 69 Trần Thành (2004): Sự kết hợp mặt đối lập giải mâu thuẫn xã hội, Triết học (1) 70 Trần Phúc Thăng (2003): Ảnh hưởng tồn cầu hố tới cấu xã hội – giai cấp Việt Nam, Lý luận Chính trị, (3) 71 Trần Thắng (2007): Phát huy vai trò Mặt trận hoạt động hoà giải sở, Mặt trận, (41) 91 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 72 Nguyễn Văn Thường, Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương (2007): Một số vắn đề kinh tế - xã hội sau 20 năm đổi Việt Nam: Dự án hỗ trợ tổng kết 20 năm Đổi Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội Hà Nôi 73 Lê Đức Tiết (2007): Phản biện xã hội, phương thức chữa trị bệnh ý chí, Mặt trân, (4) 74 Lê Văn Tồn (2006): Vấn đề phân hoá giàu nghèo Việt Nam nay, Lý luận trị, (7) 75 Lê Bá Trình (2007): Phát huy điểm tương đồng chủ nghĩa xã hội tôn giáo để xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, Mặt trận, (40) 76 Nguyễn Đức Triều: Xây dựng giai cấp nông dân, phát triển nông nghiệp, nông thôn thời kỳ công nghiệp hóa, đại hóa, góp phần xây dựng quốc phịng tồn dân vững mạnh, Quốc phịng tồn dân, (10) 77 Đỗ Quang Tuấn (2003): Bước phát triển quan điểm nhận thức đại đoàn kết dân tộc, Mặt trận, (10) 78 Hoàng Văn Tuệ (2006): Vấn đề phản biện xã hội với yêu cầu thực tế nay, Triết học, (4) 79 Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (2006): Báo cáo tình hình kết thực vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư, Hà Nội 80 Trần Khắc Việt (2004): Thực dân chủ nước ta nay, vấn đề đặt giải pháp, Lý luận trị, (9) 81 Huỳnh Khái Vinh, Nguyễn Thanh Tuấn (2004): Bàn khoan dung văn hố, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 82 Hoàng Văn Vĩnh (2007): Một số vấn đề lý luận thực tiễn phát triển kinh tế tư nhân nước ta”, Lý luận trị, (5) 83 Nguyễn Văn Vĩnh (chủ biên) (2005): Góp phần đẩy lùi nguy cơ, bảo đảm ổn định phát triển đất nước, Nxb Lý luận trị, Hà Nội 84 Võ Tiến Võ (2003): Tiếp tục đổi tăng cường công tác vận động người Việt Nam nước ngoài, Mặt trận, (13) 92 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com 85 Nguyễn Tiến Võ (2004): “Doanh nhân Việt Nam - vai trị quan trọng cơng đổi mới, Mặt trận (19) 86 Nguyễn Như Ý (1998): Từ điển tiếng Việt bản, Nxb Giáo dục, Hà Nội 93 TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com ... dân Đồng thời, xây dựng đồng thuận xã hội góp phần tích cực củng cố sở trị xã hội Đảng Nhà nước Sự đồng thuận xã hội đạt mức độ cao tạo sở trị - xã hội vững cho Đảng, Nhà nước Xây dựng đồng thuận. .. vào việc nhận thức vấn đề đồng thuận xã hội, xây dựng đồng thuận xã hội đất nước giai đoạn nay, lựa chọn vấn đề Xây dựng đồng thuận xã hội Việt Nam làm đề tài luận văn thạc sĩ ngành Chính trị học... phải xây dựng đồng thuận xã hội Chủ trương xây dựng đồng thuận xã hội nhằm mục tiêu xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân 1.2.2 Mối quan hệ đồng thuận xã hội với dân chủ Đồng thuận xã hội có mối quan