1. Trang chủ
  2. » Luận Văn - Báo Cáo

Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp

174 2 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Tiêu đề Nâng Cao Chất Lượng Dạy Học Phân Môn Luyện Từ Và Câu Cho Học Sinh Lớp 4 Theo Quan Điểm Tích Hợp
Trường học Trường Tiểu Học Phú Hộ
Chuyên ngành Giáo Dục
Thể loại Đề Tài
Định dạng
Số trang 174
Dung lượng 1,27 MB

Cấu trúc

  • 1. Lý do chọn đề tài (7)
  • 2. Mục đích nghiên cứu (9)
  • 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu (10)
    • 3.1. Khách thể nghiên cứu (10)
    • 3.2. Đối tượng nghiên cứu (10)
  • 4. Giả thuyết khoa học (10)
  • 5. Nhiệm vụ nghiên cứu (10)
  • 6. Phạm vi nghiên cứu (11)
  • 7. Phương pháp nghiên cứu (11)
    • 7.1 Phương pháp nghiên cứu lí thuyết (11)
    • 7.2. Phương pháp điều tra, khảo sát (11)
    • 7.3. Phương pháp quan sát (12)
    • 7.4. Phương pháp thống kê, phân tích (12)
    • 7.5. Phương pháp thực nghiệm (12)
  • 8. Cấu trúc của đề tài (12)
  • CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA DẠY HỌC TÍCH HỢP (13)
    • 1.1. Cơ sở lí luận của dạy học tích hợp (13)
      • 1.1.1. Lịch sử nghiên cứu về dạy học tích hợp (13)
      • 1.1.2. Khái quát về dạy học tích hợp (17)
      • 1.1.3. Dạy học tích hợp trong môn Tiếng Việt ở Tiểu học (21)
      • 1.1.4. Mối quan hệ giữa quan điểm dạy học tích hợp và quan điểm dạy học tích cực........................................................................................... 16 1.1.5. Đặc thù của dạy học tích hợp (25)
      • 1.1.6. Ưu điểm và nhược điểm của dạy học tích hợp (30)
    • 1.2. Cơ sở thực tiễn của dạy học tích hợp (32)
      • 1.2.1. Giới thiệu về chương trình Tiếng Việt ở Tiểu học (32)
      • 1.2.2. Phân môn Luyện từ và câu trong hệ thống môn học Tiếng Việt ở tiểu học.............. ........................................................................................ 22 1.2.3. Thực tiễn về dạng bài tập Mở rộng vốn từ ở lớp 4 (33)
      • 1.2.4. Những điểm chung của kiểu bài dạy học Luyện từ và câu ở Tiểu học................................ ...................................................................... 33 1.2.5. Ý nghĩa của dạy học tích hợp trong phân môn Luyện từ và câu…. 33 Tiểu kết chương 1 (47)
  • CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU Ở LỚP 4 THEO QUAN ĐIỂM DẠY HỌC TÍCH HỢP (49)
    • 2.2. Thực trạng dạy và học Luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 (49)
      • 2.2.1. Tình hình dạy học của giáo viên (0)
      • 2.2.2. Tình hình học tập của học sinh (56)
      • 2.2.3. Nguyên nhân của thực trạng (58)
    • 2.3. Một số phương pháp nâng cao hiệu quả dạy học phân môn Luyện từ và câu……………………………………………………………….. 43 1. Đổi mới tiến trình hướng dẫn học sinh làm bài tập (0)
      • 2.3.2. Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học (65)
      • 2.3.3. Tổ chức đa dạng các hoạt động để phát huy tính tích cực của học sinh……………………………………………………………………… 53 2.3.4. Dạy học tích hợp, lồng ghép phân môn (0)
      • 2.3.5. Tổ chức trò chơi học tập và tham quan (89)
      • 2.3.6. Sử dụng linh hoạt các thiết bị và đồ dùng dạy học để hỗ trợ cho các đơn vị kiến thức hay và khó............................................................... 71 Tiểu kết chương 2 (94)
  • CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM (98)
    • 3.1. Mục đích thực nghiệm (98)
    • 3.2. Tổ chức dạy học thực nghiệm (99)
      • 3.2.1. Lựa chọn địa điểm và thời gian thực nghiệm (99)
      • 3.2.2. Mô tả các bước tiến hành thực nghiệm (101)
    • 3.3. Kết quả thực nghiệm (102)
      • 3.3.1. Các bình diện được đánh giá (102)
      • 3.3.2. Phân tích kết quả thực nghiệm (103)
      • 3.3.3. Đánh giá kết quả giờ dạy (106)
      • 3.3.4. Kết luận về thực nghiệm sư phạm (107)
  • KẾT LUẬN (109)
    • 1. Kết luận (109)
    • 2. Kiến nghị sư phạm (110)
  • TÀI LIỆU THAM KHẢO (112)
  • PHỤ LỤC (116)

Nội dung

Mục đích nghiên cứu

Đề tài này nhằm áp dụng các biện pháp mới trong việc rèn luyện kỹ năng Luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 tại Trường Tiểu học Phú Hộ, Thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ, với mục tiêu nâng cao chất lượng học môn Tiếng Việt Qua đó, tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các hoạt động nhận thức và chiếm lĩnh tri thức hiệu quả, giúp các em ghi nhớ lâu và vận dụng tốt Đề tài cũng tập trung vào việc giúp học sinh nắm vững khái niệm ngữ pháp, vận dụng vào giải bài tập và học các môn Tiếng Việt khác, cũng như trong giao tiếp Cuối cùng, đề xuất một số biện pháp dạy học theo quan điểm tích hợp và triển khai ứng dụng trong từng bài dạy cụ thể.

Áp dụng quan điểm tích hợp trong dạy học Luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 ở Tiểu học giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục Qua các thực nghiệm sư phạm, chúng ta có thể kiểm tra và đánh giá sự hiệu quả của phương pháp này, từ đó cải thiện phương thức giảng dạy và học tập.

Khách thể và đối tượng nghiên cứu

Khách thể nghiên cứu

Các hoạt động dạy học Luyện từ và câu lớp 4 theo quan điểm tích hợp ở

Trường Tiểu học Phú Hộ - Thị xã Phú Thọ - Tỉnh Phú Thọ.

Đối tượng nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu tập trung vào nội dung các bài học Luyện từ và câu lớp 4, với sự tích hợp các nội dung từ các phân môn và bộ môn khác trong chương trình Tiểu học.

Giả thuyết khoa học

Việc áp dụng quan điểm tích hợp trong chương trình Luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 tại trường Tiểu học Phú Hộ, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ sẽ giúp đề xuất các biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn này.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, đề tài tập trung xác định cơ sở khoa học về lý luận và thực tiễn trong việc dạy học Luyện từ và câu theo hướng tích hợp Do đó, chúng tôi sẽ tiến hành nghiên cứu các vấn đề liên quan đến phương pháp và hiệu quả của việc giảng dạy này.

- Tìm hiểu bản chất của dạy tích hợp

Thống kê và phân loại các nội dung tích hợp giữa các phân môn Tiếng Việt vào phân môn Luyện từ và câu là cần thiết để nâng cao chất lượng dạy học Nghiên cứu thực trạng dạy học Luyện từ và câu ở lớp học sẽ giúp xác định những điểm mạnh và hạn chế trong quá trình giảng dạy, từ đó đề xuất các biện pháp cải thiện hiệu quả học tập cho học sinh.

4 theo quan điểm tích hợp

Chúng tôi đề xuất một số biện pháp dạy học Luyện từ và câu nhằm đảm bảo mối liên hệ chặt chẽ giữa phân môn này và các phân môn có nội dung liên quan Đồng thời, chúng tôi sẽ tiến hành thực nghiệm sư phạm để kiểm tra và đánh giá hiệu quả của các biện pháp đã được đề xuất.

Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu lí thuyết

Nghiên cứu cơ sở khoa học từ các tài liệu về quan điểm tích hợp và phương pháp dạy học Luyện từ và câu nhằm xây dựng nền tảng lý luận vững chắc cho việc giảng dạy ở cấp tiểu học Việc áp dụng các phương pháp này không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách toàn diện.

Phương pháp điều tra, khảo sát

Bài viết điều tra thực trạng dạy học Luyện từ và câu ở lớp 4, nhấn mạnh việc tích hợp nội dung từ các phân môn và bộ môn khác Đồng thời, nghiên cứu cũng xem xét nhận thức của giáo viên về quan điểm dạy học tích hợp trong trường tiểu học, nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển toàn diện cho học sinh.

Phương pháp quan sát

Quan sát quá trình dạy học môn Luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 tại trường tiểu học nhằm đề xuất các biện pháp dạy học tích hợp, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn này cho học sinh.

Phương pháp thống kê, phân tích

Bài viết này thống kê và phân tích các bài Luyện từ và câu lớp 4, tập trung vào việc tích hợp nội dung từ các phân môn và bộ môn khác nhau, nhằm làm rõ sự liên kết và ý nghĩa của việc tích hợp trong quá trình giảng dạy.

Phương pháp thực nghiệm

Phương pháp thực nghiệm sư phạm là yếu tố then chốt trong nghiên cứu Chúng tôi triển khai các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả dạy học Luyện từ và câu, đảm bảo tính tích hợp trong chương trình giảng dạy cho học sinh lớp 4.

Cấu trúc của đề tài

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, đề tài được chia làm ba chương:

Chương 1: Cơ sở khoa học của dạy học tích hợp

Chương 2: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học phân môn Luyện từ và câu lớp 4 theo quan điểm tích hợp

Chương 3: Thực nghiệm sư phạm

CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA DẠY HỌC TÍCH HỢP

Cơ sở lí luận của dạy học tích hợp

1.1.1 Lịch sử nghiên cứu về dạy học tích hợ p

Tích hợp là xu hướng mới trong lí luận dạy học, được nhiều quốc gia như Pháp, Trung Quốc và Philippines quan tâm Tại Philippines, giáo trình "Fusion" đã được biên soạn để kết hợp nhiều kiến thức và kĩ năng, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các phân môn trong cả tình huống nhận thức và thực tiễn Các phân môn đều hướng tới mục tiêu chung là rèn luyện kĩ năng quan trọng trong việc thu thập và phát mại thông tin Trong chương trình cải cách giáo dục của một số quốc gia, quan điểm tích hợp được ghi rõ như một yêu cầu bắt buộc, với Pháp, Anh và Hoa Kỳ là những nước triển khai rộng rãi quan điểm này.

Theo thống kê của UNESCO, trong giai đoạn từ năm 1960 đến 1974, đã có 208 chương trình môn khoa học thể hiện các mức độ tích hợp khác nhau, từ liên môn đến kết hợp và tích hợp hoàn toàn theo chủ đề.

Tháng 9 - 1968, Hội đồng liên quốc gia về giảng dạy khoa học đã tổ chức

Hội nghị đã thảo luận về tầm quan trọng của việc giảng dạy tích hợp các khoa học, định nghĩa khái niệm dạy học tích hợp, phương pháp thực hiện và triển vọng của nó Tích hợp không chỉ thể hiện ở nội dung mà còn ở phương pháp và kỹ năng cần thiết cho người học Điều này cho thấy dạy học tích hợp không giới hạn trong một ngành học mà là một quá trình liên ngành, áp dụng cho tất cả các bậc học.

14 Ở bậc Tiểu học, việc tích hợp về nội dung chương trình đã được triển khai ở nhiều quốc gia trên thế giới Cụ thể:

Hàn Quốc đã triển khai chương trình giáo dục tích hợp các môn học truyền thống, giúp học sinh lớp 1 học tập qua bốn chủ đề chính: Chúng ta là học sinh lớp 1, cuộc sống tìm tòi, cuộc sống hứng thú và cuộc sống hằng ngày.

Malaysia đang tích hợp một phần các môn học truyền thống vào chương trình giáo dục, đặc biệt là trong môn Ngữ văn cho học sinh lớp 1, 2 và 3 Điều này không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức về con người mà còn nâng cao nhận thức về môi trường xung quanh.

Tại Thái Lan, từ lớp 1 đến lớp 6, học sinh được dạy các môn như Kinh nghiệm sống, phát triển nhân cách và giáo dục định hướng lao động Trong khi đó, Việt Nam đã chú trọng đến việc kết nối hệ thống tri thức thông qua dạy học liên phân môn, liên môn và liên ngành, nhằm thu hẹp khoảng cách và khai thác thế mạnh cộng hưởng giữa các bộ môn khoa học Quan điểm tích hợp này được thể hiện rõ nét trong việc xây dựng chương trình và sách giáo khoa phổ thông, được xem là một bước tiến tích cực nhằm nâng cao hiệu quả trong dạy học.

Gần đây, vấn đề dạy học tích hợp đã được nhiều tác giả đề cập đến như GS

TS Trần Bá Hoành có bài viết Dạy học tích hợp - trong đó có đề cập tới các vấn đề

Dạy học tích hợp là phương pháp giáo dục kết hợp nhiều môn học nhằm phát triển toàn diện cho học sinh Việc áp dụng dạy học tích hợp không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề Để thực hiện dạy học tích hợp hiệu quả, cần đảm bảo các điều kiện như giáo viên có trình độ chuyên môn cao, tài liệu học tập phong phú và môi trường học tập hỗ trợ Triển vọng của dạy học tích hợp là tạo ra những thế hệ học sinh sáng tạo, linh hoạt và có khả năng thích ứng cao trong bối cảnh xã hội hiện đại.

Môn Tiếng Việt có nhiều cơ hội để thực hiện dạy học tích hợp, và ngay cả bộ môn Phương pháp dạy học Tiếng Việt tại các trường cao đẳng cũng được nghiên cứu và áp dụng nguyên tắc tích hợp trong giảng dạy Nghiên cứu về vấn đề này đã được thể hiện qua bài Giảng dạy bộ môn “Phương pháp dạy học Tiếng Việt”.

15 trường sư phạm theo nguyên tắc tích hợp của TS Nguyễn Văn Tứ - Trường Đại học Vinh [3,1]

Nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy Tiếng Việt theo quan điểm tích hợp, tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên cho Giáo viên tiểu học chu kỳ III (2003 - 2007) tập 2 đã cung cấp các hướng dẫn thiết thực cho giáo viên Những hướng dẫn này bao gồm định hướng tích hợp trong chương trình và sách giáo khoa Tiếng Việt, cũng như cách tổ chức bài học môn Tiếng Việt Bên cạnh đó, tài liệu cũng nhấn mạnh ý nghĩa của việc dạy học Tiếng Việt theo tinh thần tích hợp và khả năng vận dụng kiến thức Qua việc nắm rõ các vấn đề này, giáo viên có thể thực hiện hiệu quả việc dạy học môn Tiếng Việt theo định hướng tích hợp.

Trong lĩnh vực dạy học tích hợp môn Tiếng Việt ở tiểu học, nhiều tác giả đã đóng góp quan trọng Chu Thị Phương đã trình bày về việc dạy học tích hợp cho lớp 2 và lớp 3, trong khi Nguyễn Thanh Sơn từ Viện KHGD đã đề xuất phương pháp dạy học theo hướng tích hợp tại trường Tiểu học Ngoài ra, tác giả cũng đã nêu rõ việc tích hợp trong văn miêu tả cho lớp 4 và 5 PGS.TS Nguyễn Thị Ly Kha từ ĐHSP đã nhìn nhận về sự tích hợp trong dạy học tiểu học qua sách giáo khoa hiện hành.

Tại Tp.HCM, việc bàn luận về tính tích hợp trong dạy học Ngữ pháp cho học sinh tiểu học đã được đưa ra, với mục tiêu xây dựng một mô thức cho sách giáo khoa Tiếng Việt bậc tiểu học Từ góc nhìn về sách giáo khoa Tiếng Việt các lớp 2, 3, 4, 5 hiện hành, tác giả nhấn mạnh mối quan hệ giữa nội dung kiến thức ngữ pháp và logic trình bày, cũng như mục tiêu mà học sinh cần đạt được Qua phân tích và so sánh, tác giả nhận định rằng bộ sách Tiếng Việt tiểu học hiện nay, dù đã được biên soạn hợp lý, vẫn sẽ cần được thay thế bởi những bộ sách mới Đặc biệt, ở bậc tiểu học, tính hành dụng cần được coi trọng hơn bao giờ hết Do đó, quan điểm giao tiếp, tính tích hợp và tính hành dụng là những nguyên tắc quan trọng mà sách giáo khoa Tiếng Việt sau năm 2015 cần đảm bảo.

Chương trình giáo dục phổ thông và giáo dục tiểu học ở Việt Nam đã thể hiện tính tích hợp, theo ThS Lê Văn Trung từ ĐHSP.Tp.HCM Ông cho rằng chương trình này gắn kết các nội dung liên quan trong mỗi môn học và lồng ghép kiến thức khác phù hợp với đặc trưng từng môn Đặc biệt, chương trình tiểu học tích hợp giữa khoa học tự nhiên và khoa học xã hội Cụ thể, học sinh lớp Một và Hai chỉ học ba môn: Toán, Ngữ văn và Cuộc sống quanh ta, trong đó Ngữ văn và Cuộc sống quanh ta là môn học tích hợp Từ lớp Ba đến lớp Năm, học sinh học bảy môn: Ngữ văn, Tìm hiểu xã hội/đạo đức, Toán, Khoa học/thực hành, Giáo dục sức khoẻ, Nghệ thuật Âm nhạc và tiếng Anh, với Ngữ văn, Khoa học, Tìm hiểu xã hội và Giáo dục sức khoẻ là các môn học tích hợp.

Dạy học tích hợp ở tiểu học được TS Vũ Thị Ân từ ĐHSP Tp.HCM nhấn mạnh là một xu thế giáo dục tích cực, giúp xác định nội dung dạy học và xây dựng chương trình hiệu quả Nhiều môn học có thể được dạy tích hợp, phản ánh sự phát triển của khoa học và đời sống Việc này không chỉ giảm áp lực học tập mà còn nâng cao chất lượng giáo dục, khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức vào thực tiễn, phát huy năng lực phân tích và tổng hợp Tuy nhiên, để thực hiện dạy học tích hợp, giáo viên cần có kiến thức sâu rộng, liên môn và chuyên biệt.

“các khoa đào tạo giáo viên tiểu học phải mạnh dạn hơn, quyết liệt hơn trong việc

Đổi mới nội dung chương trình và các môn học là cần thiết để trang bị cho sinh viên hành trang dạy học tiểu học một cách vững chắc Điều này nhằm đáp ứng định hướng của chương trình và sách giáo khoa sau 2015, tập trung vào việc phát triển năng lực cho học sinh Cần giảm bớt các môn học bắt buộc và tăng cường các môn tự chọn Trọng số của các môn học cũng sẽ được điều chỉnh, với các môn mũi nhọn được xác định là Toán, Ngôn ngữ (bao gồm Tiếng Việt và Ngoại ngữ) và Công nghệ thông tin.

Nghiên cứu về dạy học tích hợp trong môn Tiếng Việt đã thu hút sự chú ý của nhiều tác giả nổi bật, trong đó có Nguyễn Thị Hạnh với bài viết về nội dung và phương pháp dạy học phần Luyện từ và câu trong sách Tiếng Việt 4, đăng trên Tạp chí giáo dục Ngoài ra, Nguyễn Minh Thuyết cũng có những đóng góp quan trọng qua cuốn sách "Hỏi - đáp về dạy học Tiếng Việt 4", xuất bản bởi Nhà xuất bản Giáo dục Bên cạnh đó, PGS.TS Nguyễn Trí đã nghiên cứu về phương pháp dạy và học Tiếng Việt theo hướng đổi mới, góp phần làm phong phú thêm tài liệu giáo dục trong lĩnh vực này.

Cơ sở thực tiễn của dạy học tích hợp

1.2.1 Giới thiệu về chương trình Tiếng Việt ở Tiểu học

Chương trình Tiếng Việt ở cấp Tiểu học được chia làm 2 giai đoạn:

Giai đoạn đầu tiên (lớp 1, lớp 2, lớp 3) là thời điểm quan trọng để hình thành những nền tảng cơ bản cho việc học đọc và viết Trong giai đoạn này, học sinh sẽ sử dụng vốn tiếng Việt đã có để phát triển kỹ năng nghe và nói một cách có văn hóa.

Giai đoạn thứ hai (lớp 4, lớp 5) tập trung vào việc phát triển các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đã được hình thành trước đó, nhằm nâng cao năng lực sử dụng ngôn ngữ của học sinh lên mức có ý thức.

Chương trình tiếng Việt kế thừa những thành tựu và kinh nghiệm giảng dạy trong nhiều thập kỷ qua, đồng thời tiếp thu có chọn lọc các phương pháp dạy tiếng từ các quốc gia trên thế giới và trong khu vực Chương trình Tiếng Việt cấp Tiểu học được thiết kế dựa trên những định hướng rõ ràng.

- Dạy Tiếng Việt thông qua hoạt động giao tiếp

- Tận dụng những kinh nghiệm sử dụng Tiếng Việt của học sinh

- Vận dụng quan điểm dạy học tích hợp trong dạy học Tiếng Việt, kết hợp dạy Tiếng Việt với dạy văn hóa và dạy văn

1.2.2 Phân môn Luyện từ và câu trong hệ thống môn học Tiếng Việt ở tiểu học

Chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt 4 và phân môn Luyện từ và câu được xây dựng dựa trên chương trình Tiếng Việt Tiểu học, tiếp nối từ lớp 1, 2, 3 và chuẩn bị cho giai đoạn học tập ở lớp 4, 5.

Chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt 4 (2 tập) bao gồm 16 đơn vị học, mỗi đơn vị tương ứng với một chủ điểm học trong thời gian 3 tuần, ngoại trừ chủ điểm “Tiếng sáo diều” trong tập 1 được học trong 4 tuần.

Ở lớp 4, chủ điểm học tập chuyển sang những vấn đề liên quan đến đời sống tinh thần của con người, bao gồm tính cách, năng lực và sở thích Điều này khác với các lớp dưới, nơi mà nội dung học tập tập trung vào những lĩnh vực gần gũi với học sinh như gia đình, trường học, thiên nhiên và xã hội.

Các chủ điểm này được phân bố cụ thể trong từng phân môn:

Phân môn Tập đọc (2 tiết/tuần) giúp học sinh phát triển kỹ năng nghe, nói và đọc thông qua hệ thống bài đọc theo chủ đề Các câu hỏi tìm hiểu bài không chỉ cung cấp kiến thức về tự nhiên, xã hội và con người mà còn giúp học sinh mở rộng vốn từ và cải thiện khả năng diễn đạt Bên cạnh đó, phân môn này trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản về tác phẩm văn học, góp phần rèn luyện nhân cách Đặc biệt, ở lớp 4, số lượng bài tập đọc tăng lên, yêu cầu đọc diễn cảm được chú trọng hơn, và các câu hỏi tìm hiểu bài tập trung vào việc khai thác hàm ý và ngôn ngữ biểu hiện.

Môn Tập làm văn (2 tiết/tuần) đóng vai trò quan trọng trong việc rèn luyện 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho học sinh Việc học tập môn này không chỉ giúp học sinh trang bị kiến thức cần thiết mà còn phát triển khả năng diễn đạt và tư duy sáng tạo.

Luyện kỹ năng làm văn không chỉ giúp học sinh mở rộng vốn sống mà còn kết hợp với các môn học khác để rèn luyện tư duy logic và tư duy hình tượng Qua đó, việc này bồi dưỡng tâm hồn, phát triển cảm xúc thẩm mỹ và góp phần hình thành nhân cách cho học sinh.

Phân môn Chính tả được tổ chức 1 tiết mỗi tuần nhằm rèn luyện kỹ năng viết, nghe và đọc cho học sinh Nhiệm vụ của học sinh bao gồm thực hiện các bài tập chính tả đoạn và bài tập chính tả âm vần, giúp nâng cao vốn từ vựng và hiểu biết về nhiều lĩnh vực trong đời sống Đặc biệt, ở lớp 4, hình thức chính tả đọc chép không còn được áp dụng, trong khi các bài tập chính tả âm vần yêu cầu cao hơn, đòi hỏi học sinh phải nỗ lực nhiều hơn trong việc học tập.

Phân môn Luyện từ và câu (2 tiết/tuần) cung cấp kiến thức cơ bản về tiếng Việt, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng sử dụng từ và đặt câu, cũng như kỹ năng đọc Ở lớp 4, có nhiều tiết học chuyên biệt nhằm trang bị khái niệm cho học sinh Ngoài ra, phân môn này còn hỗ trợ học sinh phát triển khả năng ngôn ngữ một cách toàn diện.

+ Luyện tập sử dụng từ

+ Rèn luyện kĩ năng nhận biết về câu

+ Rèn luyện kĩ năng nhận biết các bộ phận chính của câu

+ Rèn luyện kĩ năng nhận biết các thành phần phụ của câu

+ Rèn luyện kĩ năng sử dụng dấu câu

Chương trình và sách giáo khoa lớp 4 được phân bố với 62 tiết cho phân môn Luyện từ và câu, trong đó có 32 tiết ở học kỳ 1 và 30 tiết ở học kỳ 2 Nội dung giảng dạy sẽ bao gồm các chủ đề quan trọng liên quan đến kỹ năng sử dụng từ ngữ và cấu trúc câu.

+ Mở rộng vốn từ: 19 tiết

+ Tiếng, cấu tạo từ: 5 tiết

Riêng về phần mở rộng vốn từ: phần này mở rộng và hệ thống hóa từ ngữ theo chủ điểm của từng đơn vị học cụ thể là:

* Ở học kì 1: (9 tiết) từ ngữ được mở rộng và hệ thống hóa theo các chủ điểm:

- Nhân hậu - Đoàn kết (Tuần 2, 3)

- Trung thực -Tự trọng (Tuần 5, 6)

- Đồ chơi - Trò chơi (Tuần 15, 16)

* Ở học kì 2: (10 tiết) từ ngữ được mở rộng và hệ thống hóa theo các chủ điểm:

- Du lịch - Thám hiểm (Tuần 29, 30)

- Lạc quan - Yêu đời (Tuần 33, 34)

Thông qua các bài tập:

- Tìm hiểu từ ngữ theo chủ điểm

- Tìm hiểu nắm nghĩa của từ ngữ

- Tìm hiểu nghĩa của từ ngữ, tục ngữ, thành ngữ theo chủ điểm

- Luyện sử dụng từ ngữ

Chương trình Tiếng Việt và môn Luyện từ và câu tích hợp các phân môn, nhấn mạnh việc kết hợp dạy học Tiếng Việt với các môn học khác Điều này yêu cầu lồng ghép ngữ liệu học Tiếng Việt vào nội dung Tự nhiên và Xã hội, cũng như văn hóa khoa học, để phản ánh các vấn đề cộng đồng quan tâm và phù hợp với nhận thức của học sinh.

1.2.3 Thực tiễn về dạng bài tập Mở rộng vốn từ ở lớp 4

1.2.3.1 Dạng bài Mở rộng vốn từ

Làm giàu vốn từ, hay còn gọi là mở rộng vốn từ, là nhiệm vụ quan trọng trong các bài học "Mở rộng vốn từ" Nhiệm vụ này bao gồm việc dạy nghĩa từ, hệ thống hoá vốn từ và tích cực hoá vốn từ, từ đó tạo cơ sở để phân loại các bài tập làm giàu vốn từ thành ba nhóm chính.

Bài tập dạy nghĩa từ là những hoạt động nhằm làm rõ nghĩa của các đơn vị ngôn ngữ như từ, cụm từ, thành ngữ và tục ngữ Nghĩa của từ phản ánh nội dung của các đối tượng vật chất và hiện thực trong nhận thức, được biểu đạt qua âm thanh cụ thể Để nâng cao vốn từ cho học sinh, việc đầu tiên là giúp các em hiểu nghĩa của từ mới Tầm quan trọng của việc dạy nghĩa từ đã được công nhận trong phương pháp giảng dạy tiếng, đóng vai trò sống còn trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ em Việc dạy nghĩa từ cần được thực hiện một cách liên tục và hiệu quả.

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU Ở LỚP 4 THEO QUAN ĐIỂM DẠY HỌC TÍCH HỢP

THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

Ngày đăng: 26/06/2022, 10:20

Nguồn tham khảo

Tài liệu tham khảo Loại Chi tiết
[1] Lê A, Thành Thị Yên Mĩ, Lê Phương Nga, Nguyễn Trí (2004), Phương pháp dạy học Tiếng Việt, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phương pháp dạy học Tiếng Việt
Tác giả: Lê A, Thành Thị Yên Mĩ, Lê Phương Nga, Nguyễn Trí
Nhà XB: NXB Đại học Sư phạm Hà Nội
Năm: 2004
[2] Đinh Quang Báo (2003), Cơ sở lý luận của việc đào tạo tích hợp khoa học cơ bản và phương pháp dạy học bộ môn ở các trường sư phạm, Kỷ yếu 60 năm ngành Sư phạm Việt Nam, Nhà xuất bản Đại học sư phạm Sách, tạp chí
Tiêu đề: Cơ sở lý luận của việc đào tạo tích hợp khoa học cơ bản và phương pháp dạy học bộ môn ở các trường sư phạm
Tác giả: Đinh Quang Báo
Nhà XB: Nhà xuất bản Đại học sư phạm
Năm: 2003
[3] Báo cáo đề dẫn: Dạy học tích hợp ở tiểu học - hiện tại và tương lai, truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2012<http://hcmup.edu.vn/index.php?option=com_content&id=12992&tmpl=component&task=preview&lang=fr&site=0&gt Sách, tạp chí
Tiêu đề: Dạy học tích hợp ở tiểu học - hiện tại và tương lai
[4] Nguyễn Nhã Bản (1992), Về cung cấp vốn từ cho học sinh cấp 1, Nghiên cứu giáo dục, tr 20-21 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Về cung cấp vốn từ cho học sinh cấp 1
Tác giả: Nguyễn Nhã Bản
Năm: 1992
[5] Lê Khánh Bằng, Đặng Văn Đức (1995), Dạy học lấy học sinh làm trung tâm, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Dạy học lấy học sinh làm trung tâm
Tác giả: Lê Khánh Bằng, Đặng Văn Đức
Nhà XB: Nhà xuất bản Giáo dục
Năm: 1995
[7] Bộ Giáo dục và Đào tạo ( 2009), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học ở tiểu học lớp 4, NXB Giáo dục Sách, tạp chí
Tiêu đề: Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học ở tiểu học lớp 4
Nhà XB: NXB Giáo dục
[8] Bộ Giáo dục và Đào tạo ( 2007), Phương pháp dạy học các môn học ở lớp 4 tập 1, 2, NXB Giáo dục Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phương pháp dạy học các môn học ở lớp 4 tập 1, 2
Nhà XB: NXB Giáo dục
[9] Nguyễn Thị Thanh Bình (2006 ), Một số xu hướng lí thuyết của việc dạy tiếng mẹ đẻ trong nhà trường, Ngôn ngữ, số 4,tr.13-24 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Một số xu hướng lí thuyết của việc dạy tiếng mẹ đẻ trong nhà trường
[10] Lê Anh Chới (2003), “Dạy ngữ văn theo hướng tích hợp”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, số 67 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Dạy ngữ văn theo hướng tích hợp”, "Tạp chí nghiên cứu giáo dục
Tác giả: Lê Anh Chới
Năm: 2003
[17] Trần Mạnh Hưởng - Xuân Thị Nguyệt Hà (2009), Ôn luyện và củng cố Tiếng Việt 4 tập 1, 2, NXB Giáo dục Sách, tạp chí
Tiêu đề: Ôn luyện và củng cố Tiếng Việt 4 tập 1, 2
Tác giả: Trần Mạnh Hưởng - Xuân Thị Nguyệt Hà
Nhà XB: NXB Giáo dục
Năm: 2009
[18] Nguyễn Kỳ (1995), Phương pháp giáo dục tích cực lấy người học làm trung tâm, Nhà xuất bản Giáo dục Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phương pháp giáo dục tích cực lấy người học làm trung tâm
Tác giả: Nguyễn Kỳ
Nhà XB: Nhà xuất bản Giáo dục Hà Nội
Năm: 1995
[19] I.F.Kharlamov (1976), Phát huy tính tích cực của học sinh như thế nào, NXBGDHN Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phát huy tính tích cực của học sinh như thế nào
Tác giả: I.F.Kharlamov
Nhà XB: NXBGDHN
Năm: 1976
[20] Đinh Thị Lục, Nguyễn Thái Hà, Tô Ngọc Lư (2009), Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở tiểu học, Đại học Hùng Vương Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở tiểu học
Tác giả: Đinh Thị Lục, Nguyễn Thái Hà, Tô Ngọc Lư
Năm: 2009
[21] Lê Hồng Mai (2010), Mở rộng vốn từ qua ô chữ lớp 4, NXB Giáo dục Sách, tạp chí
Tiêu đề: Mở rộng vốn từ qua ô chữ lớp 4
Tác giả: Lê Hồng Mai
Nhà XB: NXB Giáo dục
Năm: 2010
[22] Lê Phương Nga (chủ biên) - Hoàng Thu Hà (2008), Bài tập trắc nghiệm Tiếng Việt 4, NXB Giáo dục Sách, tạp chí
Tiêu đề: Bài tập trắc nghiệm Tiếng Việt 4
Tác giả: Lê Phương Nga (chủ biên) - Hoàng Thu Hà
Nhà XB: NXB Giáo dục
Năm: 2008
[25] Lê Đức Ngọc (2005), Xây dựng chương trình đào tạo giáo viên dạy tích hợp các môn tự nhiên, các môn xã hội - nhân văn và các môn công nghệ, Kỷ yếu: Mục tiêu đào tạo và mô hình đại học sư phạm Việt Nam giai đoạn mới, tr.72-76 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Xây dựng chương trình đào tạo giáo viên dạy tích hợp các môn tự nhiên, các môn xã hội - nhân văn và các môn công nghệ
Tác giả: Lê Đức Ngọc
Năm: 2005
[26] Trần Đức Niềm - Lê Thị Nguyên - Ngô Lê Hương Giang (2009), Phương pháp Luyện từ và câu 4, NXB Hải Phòng Sách, tạp chí
Tiêu đề: Phương pháp Luyện từ và câu 4
Tác giả: Trần Đức Niềm - Lê Thị Nguyên - Ngô Lê Hương Giang
Nhà XB: NXB Hải Phòng
Năm: 2009
[28] Đào Trọng Quang (1997), “Biên soạn SGK theo quan điểm tích hợp - Cơ sở lý luận và một số kinh nghiệm”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, số 11, tr.24 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Biên soạn SGK theo quan điểm tích hợp - Cơ sở lý luận và một số kinh nghiệm”, "Tạp chí nghiên cứu giáo dục
Tác giả: Đào Trọng Quang
Năm: 1997
[29] Dương Tiến Sỹ (2001), “Giảng dạy tích hợp các khoa học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo”, Tạp chí giáo dục, số 9 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Giảng dạy tích hợp các khoa học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo”, "Tạp chí giáo dục
Tác giả: Dương Tiến Sỹ
Năm: 2001
[31] Đỗ Xuân Thảo, “Giúp giáo viên phát hiện các chi tiết cần chú ý khi dạy luyện từ và câu ở tiếng việt 4” ( 2005), Số chuyên đề về SGK lớp 4, lớp 9, Tạp chí giáo dục, tr 9-10 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Giúp giáo viên phát hiện các chi tiết cần chú ý khi dạy luyện từ và câu ở tiếng việt 4” ( 2005), Số chuyên đề về SGK lớp 4, lớp 9, "Tạp chí giáo dục

HÌNH ẢNH LIÊN QUAN

Bảng 1: Thống kê, phân loại các bài tập Mở rộng vốn từ có tích hợp nội dung của  phân môn khác - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
Bảng 1 Thống kê, phân loại các bài tập Mở rộng vốn từ có tích hợp nội dung của phân môn khác (Trang 39)
Bảng  2:  Bảng  thống  kê  kết  quả  điều  tra  nhận  thức  của  giáo  sinh  thực  tập  sau khi dự giờ dạy học phân môn Luyện từ và câu lớp 4 trường Tiểu học Phú Hộ-  thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
ng 2: Bảng thống kê kết quả điều tra nhận thức của giáo sinh thực tập sau khi dự giờ dạy học phân môn Luyện từ và câu lớp 4 trường Tiểu học Phú Hộ- thị xã Phú Thọ - tỉnh Phú Thọ (Trang 52)
Bảng 3: Thống kê kết quả điều tra về nhận thức của học sinh lớp 4 trường  Tiểu học Phú Hộ– Thị xã Phú Thọ - Tỉnh Phú Thọ - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
Bảng 3 Thống kê kết quả điều tra về nhận thức của học sinh lớp 4 trường Tiểu học Phú Hộ– Thị xã Phú Thọ - Tỉnh Phú Thọ (Trang 57)
Bảng 4: Thống kê sĩ số của hai lớp thực nghiệm và đối chứng - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
Bảng 4 Thống kê sĩ số của hai lớp thực nghiệm và đối chứng (Trang 100)
Bảng 5: Thống kê kết quả kiểm tra đầu vào - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
Bảng 5 Thống kê kết quả kiểm tra đầu vào (Trang 100)
Bảng 6: Thống kê kết quả đầu vào và kiểm tra đầu ra - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
Bảng 6 Thống kê kết quả đầu vào và kiểm tra đầu ra (Trang 103)
Bảng hợp lí. - Nâng cao chất lượng dạy học phân môn luyện từ và câu cho học sinh lớp 4 theo quan điểm tích hợp
Bảng h ợp lí (Trang 173)

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w