Tổng quan nghiên cứu đề tài
Chủ đề thanh niên đang thu hút sự chú ý và đóng góp từ nhiều nhà nghiên cứu, tổ chức và cơ quan Hiện nay, có nhiều công trình khoa học tập trung vào việc nghiên cứu và hỗ trợ thanh niên, thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến vấn đề này.
Nguyễn Đức Hà Nguyên (2017) trong luận văn thạc sĩ "Công tác thanh niên trên địa bàn huyện Định, tỉnh Bình Định" đã tập trung vào công tác quản lý nhà nước đối với thanh niên, bao gồm các văn bản pháp luật, chính sách phát triển thanh niên, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, thống kê thông tin, và công tác thanh tra, kiểm tra Luận văn chỉ ra rằng công tác thanh niên đã nhận được sự quan tâm từ các cấp ủy Đảng và chính quyền, với những kết quả tích cực như tạo điều kiện cho thanh niên phát triển về thể chất và tinh thần, nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác thanh niên, và cụ thể hóa các chính sách liên quan, giúp thanh niên tiếp cận nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.
Trương Đặng Thu Hiền (2018) trong luận văn thạc sĩ "Thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh" đã phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách hỗ trợ khởi nghiệp cho thanh niên tại thành phố này Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều chính sách nhằm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, bao gồm việc chi ngân sách lớn cho các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, hợp tác với đối tác nước ngoài, và xây dựng các cơ sở ươm tạo Nhiều mô hình khởi nghiệp mới trong các lĩnh vực công nghệ như AI, FinTech, và Edutech đã được hình thành, cùng với các dự án có tác động xã hội cao Tuy nhiên, luận văn cũng chỉ ra những hạn chế như thủ tục hành chính phức tạp, cạnh tranh khốc liệt về nguồn vốn, và sự thiếu hụt kiến thức, kinh nghiệm của các startup.
Nghiên cứu của Nguyễn Thị Cẩm Linh (2020) tại Trường Đại học Thương mại về việc hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp tại tỉnh Bắc Giang đã chỉ ra các biện pháp hỗ trợ thiết yếu, bao gồm hỗ trợ về thuế, đất đai và cơ sở hạ tầng cho các dự án khởi nghiệp Bên cạnh đó, công tác đào tạo kỹ năng và kiến thức khởi nghiệp cần được gắn kết với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, cũng như cung cấp hỗ trợ pháp lý và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho thanh niên Để nâng cao hiệu quả, cần đẩy mạnh tuyên truyền về chính sách lao động, thông tin thị trường, và chú trọng vào xuất khẩu lao động, kết hợp với các chương trình giải quyết việc làm cho thanh niên Hơn nữa, cần phát triển mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và Tổ chức Đoàn thanh niên để thúc đẩy khởi nghiệp.
Nguyễn Tuấn Nam (2018) trong luận văn "Hoàn thiện các giải pháp hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn" đã khái quát cơ sở lý luận về vai trò của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời đánh giá thực trạng hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế tại tỉnh Lạng Sơn Các hoạt động hỗ trợ bao gồm cho vay vốn giải quyết việc làm, đào tạo nghề, truyền nghề, cung cấp kinh nghiệm sản xuất - kinh doanh, dịch vụ việc làm, xuất khẩu lao động và thúc đẩy đầu tư phát triển kinh tế - xã hội Kết quả cho thấy việc làm cho thanh niên ngày càng tăng, cùng với sự cải thiện chất lượng lao động và tiền lương Tuy nhiên, luận văn cũng chỉ ra một số hạn chế như mất cân đối cung - cầu việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động chậm và trình độ chuyên môn kỹ thuật còn thấp.
Lò Thị Dinh (2018) trong luận văn "Giải pháp hỗ trợ Thanh niên phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh Sơn La" đã phân tích các chính sách và mô hình hỗ trợ thanh niên tại tỉnh này Luận văn nêu bật 04 phong trào thanh niên xung kích trong phát triển kinh tế, bao gồm lập thân lập nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo Bên cạnh đó, tác giả chỉ ra 06 nội dung chính đặc thù trong công tác hỗ trợ thanh niên, như tuyên truyền nâng cao nhận thức, chuyển giao khoa học công nghệ, xây dựng mô hình liên kết hợp tác, phát động phong trào khởi nghiệp, tổ chức lôi cuốn thanh niên và tôn vinh cá nhân, tập thể xuất sắc Đặc biệt, luận văn cũng phân tích các mô hình hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế, như mô hình tự giúp nhau lập nghiệp, kinh tế trang trại trẻ, tổ hợp tác, câu lạc bộ thanh niên làm kinh tế giỏi và hợp tác xã.
Các công trình nghiên cứu về thanh niên đã xem xét nhiều khía cạnh như quản lý nhà nước, hỗ trợ khởi nghiệp, phát triển kinh tế và tạo việc làm cho thanh niên ở các địa phương Những nghiên cứu này không chỉ đóng góp vào giá trị khoa học mà còn cung cấp tài liệu phong phú cho các luận văn, giúp xây dựng cơ sở lý luận về chính sách hỗ trợ thanh niên Chúng cũng hỗ trợ phân tích việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế tại tỉnh Bình Định.
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề tài
Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên nhằm phát triển kinh tế tại tỉnh Bình Định.
4.2 Phạm vi nghiên cứu: Trên địa bàn tỉnh Bình Định.
Phương pháp nghiên cứu đề tài
Để đạt đƣợc mục tiêu, nội dung nghiên cứu của đề tài tác giả sử dụng các phương pháp sau:
Phương pháp tổng hợp, phân tích và so sánh được áp dụng để nghiên cứu các báo cáo, nghị quyết và văn bản liên quan, nhằm phân tích số liệu thống kê qua các năm về việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế tại tỉnh Bình Định.
Phương pháp chuyên gia là việc huy động các chuyên gia để thu thập thông tin bổ sung và đánh giá kết quả nghiên cứu, đặc biệt là trong việc thẩm định các kết luận và đánh giá trong quá trình thực hiện luận văn.
Phương pháp thực nghiệm cùng với các phương pháp khác sẽ được áp dụng để triển khai các hoạt động hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế tại tỉnh Bình Định Mục tiêu là đánh giá tính khả thi và hiệu quả của đề tài, từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp để nâng cao đời sống kinh tế cho thanh niên trong khu vực.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
6.1 Ý nghĩa khoa học của đề tài:
Bài viết này tổng quan về cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế tại tỉnh Bình Định Nó phân tích thực trạng, đồng thời chỉ ra những ưu điểm, tồn tại và hạn chế trong quá trình triển khai chính sách này, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện về hiệu quả và những thách thức mà thanh niên địa phương đang phải đối mặt trong việc phát triển kinh tế.
Đề tài này mang lại cái nhìn sâu sắc về việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế tại tỉnh Bình Định Từ đó, nó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của chính sách này, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế cho thanh niên trong khu vực.
Kết cấu luận văn
Thanh niên và chính sách hỗ trợ thanh niên
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thanh niên
Thanh niên là lực lượng xã hội quan trọng, đóng vai trò then chốt trong sự phát triển hiện tại và tương lai của đất nước Khái niệm thanh niên có thể được hiểu và định nghĩa theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào các yếu tố như trình độ phát triển kinh tế, chính trị, xã hội, đặc điểm truyền thống và tuổi thọ bình quân Mỗi quốc gia sẽ có quy định riêng về độ tuổi thanh niên dựa trên những yếu tố này.
Theo các quan điểm trước đây, khái niệm thanh niên đã được nghiên cứu và định nghĩa đa dạng Mác và Ăng-ghen nhấn mạnh mối liên hệ giữa thanh niên và giai cấp công nhân, coi thanh niên là nguồn sống của dân tộc, trong khi giai cấp công nhân là bộ xương của mỗi cơ thể dân tộc C.Mác từng nói: “Thanh niên là cội nguồn sự sống của dân tộc và giai cấp công nhân là bộ xương của mỗi cơ thể dân tộc.”
Theo Friedrich Engels, thanh niên không thể tách rời khỏi chính trị, bởi thực tế cuộc sống luôn cuốn hút họ vào đời sống chính trị Ông tin tưởng vào tiềm năng vô hạn của thế hệ trẻ, nhấn mạnh rằng họ không bao giờ hài lòng với lý tưởng cũ, mà luôn khao khát tự do hành động và mong muốn tạo ra những chiến công vì sự đổi mới Thanh niên sẵn sàng hy sinh cả máu và cuộc đời cho những lý tưởng cao đẹp.
V.I Lê-nin, trong bối cảnh lịch sử mới, đã phát triển sáng tạo những luận điểm của Mác và Ăng-ghen, coi thanh niên là “nguồn sinh lực chiến đấu của cách mạng” Ông phân tích các nguyên nhân dẫn đến sự hình thành phong trào thanh niên, nhận diện các đặc điểm nổi bật của nó và xác định mối quan hệ tương tác giữa các tổ chức thanh niên và các Đảng Cộng sản.
Theo Hồ Chí Minh, thanh niên đóng vai trò quan trọng trong cách mạng, là lực lượng hùng hậu và là bộ phận thiết yếu của dân tộc Họ chính là lớp người kế thừa sự nghiệp cách mạng của cha anh, góp phần xây dựng tương lai đất nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, coi họ là lực lượng chủ chốt trong việc phát triển kinh tế, văn hóa và bảo vệ Tổ quốc Người khẳng định rằng thanh niên không chỉ là người kế thừa sức mạnh của thế hệ trước mà còn là những người dẫn dắt tương lai Với tinh thần xung phong, thanh niên luôn sẵn sàng tham gia vào mọi công việc khó khăn, thực hiện khẩu hiệu "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên làm".
Theo Đảng Cộng sản Việt Nam, thanh niên được coi là lực lượng xung kích cách mạng và là đội dự bị tin cậy của Đảng, đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định tương lai và vận mệnh của dân tộc Các nhà kinh tế học cũng đưa ra định nghĩa về thanh niên, nhấn mạnh vai trò của họ như một lực lượng xã hội lớn mạnh, là “rường cột của nước nhà”.
“Thanh niên đƣợc xem là một lực lƣợng lao động xã hội, nguồn bổ sung cho đội ngũ lao động trên tất cả các lĩnh vực”
Độ tuổi thanh niên được quy định khác nhau tùy thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội và mục đích của từng quốc gia Hầu hết các nước đều thống nhất rằng thanh niên bắt đầu từ độ tuổi 15 hoặc 16, nhưng độ tuổi kết thúc lại có sự khác biệt, với nhiều quốc gia quy định thanh niên kết thúc ở 25, 30 hoặc thậm chí 40 tuổi Xu hướng chung là ngày càng có nhiều quốc gia tăng giới hạn độ tuổi thanh niên.
Theo quan điểm của Liên hợp quốc, thanh niên là những người có độ tuổi từ
15 - 24, chủ yếu dựa trên cơ sở phân biệt các đặc điểm về tâm sinh lý và hoàn cảnh xã hội so với các nhóm lứa tuổi khác
Thanh niên được định nghĩa là một giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển của cơ thể, đánh dấu sự chuyển tiếp từ tuổi thơ phụ thuộc sang hoạt động độc lập và trở thành công dân có trách nhiệm Ở Việt Nam, độ tuổi thanh niên truyền thống được hiểu là từ 15 - 28 tuổi, nhưng hiện nay, với sự phát triển kinh tế, chính trị và xã hội, độ tuổi này đã được điều chỉnh thành 16 - 30 tuổi Cần phân biệt giữa độ tuổi đoàn viên và thanh niên; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội dành cho thanh niên từ 15 - 30 tuổi, nhưng những người đã quá tuổi đoàn viên vẫn có thể tham gia các hoạt động của Đoàn và phong trào thanh niên đến 35 tuổi.
Theo Luật Thanh niên được Quốc Hội ban hành ngày 16/06/2020, thanh niên được định nghĩa là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu đến ba mươi tuổi, có quyền và nghĩa vụ sống và làm việc theo pháp luật của nhà nước.
Theo Điều 66 của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thanh niên được đảm bảo quyền lợi về học tập, lao động và giải trí Gia đình, Nhà nước và xã hội có trách nhiệm tạo điều kiện để thanh niên phát triển thể lực, trí tuệ, bồi dưỡng đạo đức, truyền thống dân tộc, ý thức công dân và lý tưởng xã hội chủ nghĩa, đồng thời khuyến khích họ đi đầu trong công cuộc lao động sáng tạo và bảo vệ Tổ quốc.
1.1.1.2 Đặc điểm của thanh niên Đặc điểm t m sinh ứa tuổi thanh niên Ở lứa tuổi thanh niên có sự phát triển cân đối về chiều cao, cân nặng, trí não và sự phát triển về thể chất đạt đến đỉnh cao, giúp thanh niên có khả năng lao động một cách bền bỉ, dẻo dai
Thanh niên là những người năng động, nhiệt huyết, và luôn chấp nhận mạo hiểm, với ước mơ và hoài bão lớn Họ yêu thích cái mới, giao lưu, học hỏi, và mong muốn đóng góp cho xã hội để khẳng định bản thân Một trong những đặc điểm tâm lý quan trọng của lứa tuổi này là sự phát triển tự ý thức, giúp họ có khả năng đánh giá bản thân và điều chỉnh phát triển theo xu thế xã hội Ở tuổi thanh niên, họ bắt đầu hình thành thế giới quan để nhận định và đánh giá các vấn đề trong cuộc sống, học tập và sinh hoạt hàng ngày Bên cạnh đó, thanh niên tham gia vào lực lượng lao động xã hội, tạo ra nhu cầu và khát khao thành đạt Họ đam mê khám phá, tìm tòi cái mới, thể hiện thế mạnh cá nhân, và không ngại đối mặt với thử thách để khẳng định giá trị của bản thân.
Tình cảm ổn định của thanh niên, đặc biệt là tình cảm nghề nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy họ học tập chăm chỉ và sáng tạo khi họ đam mê với nghề lựa chọn Ở lứa tuổi này, thanh niên tham gia tích cực vào các mối quan hệ xã hội, thể hiện vai trò chủ thể trong gia đình, nhà trường và xã hội Trong gia đình, họ có quyền lợi và trách nhiệm như người lớn, tham gia thảo luận về các vấn đề quan trọng, từ đó nhận thức rõ vị trí và quyền hạn của mình Thanh niên cũng chú trọng đến lối sống, điều kiện kinh tế và mối quan hệ trong gia đình để ổn định và phát triển Tại trường học, hoạt động học tập trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi thanh niên tự giác, tích cực và độc lập, biết áp dụng tri thức một cách sáng tạo Nhà trường không chỉ trang bị kiến thức mà còn hình thành thế giới quan và nhân sinh quan cho thanh niên.
Thanh niên có quyền tham gia bình đẳng vào mọi hoạt động xã hội như người lớn, và họ đã bắt đầu suy nghĩ về việc chọn nghề, lao động và kiếm tiền Tham gia các hoạt động xã hội giúp thanh niên tiếp xúc với nhiều tầng lớp khác nhau, mở rộng quan hệ xã hội và tích lũy kinh nghiệm sống Điều này chuẩn bị cho họ một cuộc sống tự lập trong tương lai Đặc điểm thanh niên cũng có sự khác biệt theo từng vùng miền.
Thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
1.2.1 Khái niệm chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
Chính sách công là tập hợp các quyết định liên quan do Nhà nước ban hành, nhằm thiết lập mục tiêu và giải pháp để giải quyết các vấn đề công, từ đó đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.
Phát triển là một khái niệm triết học, thể hiện quá trình tiến bộ từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn Quá trình này diễn ra theo cách dần dần và nhảy vọt, dẫn đến sự xuất hiện của cái mới thay thế cái cũ Sự phát triển là kết quả của sự thay đổi dần về lượng, tạo ra sự thay đổi về chất, diễn ra theo đường xoắn ốc, và mỗi chu kỳ lặp lại sự vật ban đầu nhưng ở mức độ cao hơn.
Phát triển kinh tế là quá trình cải thiện toàn diện nền kinh tế, bao gồm tăng trưởng thu nhập, cấu trúc kinh tế và vấn đề xã hội Nó không chỉ liên quan đến sự tiến bộ trong y tế, giáo dục và phúc lợi con người, mà còn bao hàm quyền và tự do chính trị, cũng như sự phát triển văn hóa và tri thức.
Chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế là chính sách công do Nhà nước ban hành, tập trung vào việc giải quyết các vấn đề kinh tế của thanh niên Mục tiêu chính của chính sách này là tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên tiếp cận các nguồn lực phát triển kinh tế, từ đó góp phần làm giàu cho gia đình và xã hội Thông qua các mục tiêu và giải pháp cụ thể, chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế hướng đến thúc đẩy sự phát triển kinh tế của thanh niên, giúp họ trở thành động lực chính cho sự phát triển của đất nước.
1.2.2 Các chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
Quốc hội, Chính phủ và Trung ƣơng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều chính sách nhằm hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế Những văn bản này không chỉ mang tính chất tạm thời mà còn có ảnh hưởng lâu dài, bền vững đến các hoạt động hỗ trợ thanh niên trong lĩnh vực kinh tế.
1.2.2.1 Chính sách v ao động, việc àm
* Chính sách v tín dụng cho thanh niên tìm việc, tự tạo việc làm
Các nguồn vốn vay từ ngân hàng Chính Sách xã hội (NHCSXH) gồm:
Cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm theo Nghị định 61/2015/NĐ-CP ngày 09/7/2015 của Chính phủ
+ Đối tƣợng đƣợc vay vốn:
Cở sở sản xuất, kinh doanh: Doanh nghiệp nhỏ và vừa; Hợp tác xã; Tổ hợp tác; Hộ kinh doanh
Người lao động là đối tượng được ưu tiên cho vay, đặc biệt là những hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên toàn quốc, bị Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp mà không được bồi thường đất.
Để vay vốn, các cơ sở sản xuất, kinh doanh cần có giấy tờ hợp pháp và dự án khả thi, phù hợp với ngành nghề, nhằm thu hút lao động ổn định Dự án vay vốn phải được xác nhận bởi cơ quan có thẩm quyền, và nếu số tiền vay trên 50 triệu đồng, cần có tài sản bảo đảm theo quy định Đối với người lao động, yêu cầu có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, nhu cầu vay vốn để tự tạo việc làm hoặc hỗ trợ lao động trong hộ, cùng với xác nhận của cơ quan có thẩm quyền và cư trú hợp pháp tại địa phương nơi thực hiện dự án.
Mức cho vay dành cho cơ sở sản xuất, kinh doanh tối đa lên đến 01 tỷ đồng cho mỗi dự án, không vượt quá 50 triệu đồng cho mỗi lao động được tạo việc làm Đối với người lao động, mức cho vay tối đa là 50 triệu đồng.
+ Lãi suất cho vay: Bằng lãi suất vay vốn đối với hộ nghèo theo từng thời kỳ do Thủ tướng Chính phủ quy định;
Các trường hợp sau đây được vay vốn với mức lãi suất bằng 50% lãi suất cho vay vốn theo quy định nêu trên:
Người lao động là người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người khuyết tật;
Hộ gia đình có thể vay vốn để hỗ trợ người lao động, đặc biệt là những người dân tộc thiểu số sống tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn Điều này cũng áp dụng cho người khuyết tật, giúp họ cải thiện cuộc sống và phát triển kinh tế.
Các cơ sở sản xuất và kinh doanh cần đảm bảo rằng ít nhất 30% tổng số lao động của họ là người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, hoặc kết hợp cả hai nhóm này Điều này không chỉ góp phần tạo ra môi trường làm việc đa dạng mà còn hỗ trợ tích cực cho sự phát triển bền vững của cộng đồng.
Cho vay các đối t ợng chính sách đi ao động có thời hạn ở n c ngoài
+ Đối tượng là người lao động thuộc hộ nghèo, người dân tộc thiểu số
Cho vay cho người lao động làm việc ở nước ngoài được quy định tại Nghị định số 61/2015/NĐ-CP, ban hành ngày 09/7/2015, nhằm hỗ trợ tạo việc làm và phát triển nguồn nhân lực quốc gia Nghị định này hướng đến việc cung cấp các chính sách hỗ trợ tài chính cho người lao động, góp phần nâng cao khả năng làm việc và thu nhập cho họ khi trở về nước.
Cho vay đi làm việc ở nước ngoài đối với người lao động bị thu hồi đất theo
QĐ số 63/2015/QĐ-TTg ngày 10/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ
Chương trình cho vay ký qu dành cho người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài cho phép vay tối đa 100% chi phí ghi trong hợp đồng Đặc biệt, mức vay tối đa cho mỗi lao động đi Hàn Quốc là 100 triệu đồng.
+ Lãi suất cho vay: Bằng lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo từng thời kỳ (Hiện nay, lãi suất cho vay hộ nghèo là 0,55%/tháng,6,6%/năm)
Mục đích sử dụng vốn vay chủ yếu là để chi trả cho chi phí xuất khẩu lao động Đặc biệt, đối với chương trình cho vay ký qu đi Hàn Quốc, toàn bộ số tiền vay sẽ được sử dụng cho việc ký quỹ tại Ngân hàng Chính sách Xã hội nơi cấp vốn.
Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách tín dụng ưu đãi nhằm hỗ trợ vốn sản xuất, kinh doanh cho các nhóm yếu thế như lao động nghèo, nông thôn và lao động di cư Thông qua các chương trình, tổ chức và hội đoàn thể, Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho những đối tượng này tiếp cận tín dụng Căn cứ vào Bộ luật Lao động ban hành ngày 18 tháng 6 năm 2012, nhiều văn bản cụ thể đã được ban hành để hiện thực hóa chính sách tín dụng cho thanh niên, từ đó góp phần tạo ra việc làm.
Ngày 05/04/2005 Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định số 71/2005/QĐ- TTg về cơ chế quản lý, điều hành vốn cho vay của Qu quốc gia về việc làm;
Vào ngày 23/01/2008, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 15/2008/QĐ-TTg, sửa đổi và bổ sung một số điều của quyết định 71/2005/QĐ-TTg về cơ chế quản lý, điều hành vốn cho vay của Qu quốc gia về việc làm Chính sách tín dụng tạo việc làm hiện nay chủ yếu tập trung vào việc cho vay hỗ trợ các dự án nhỏ nhằm tạo thêm việc làm, với sự quản lý thống nhất từ trung ương đến địa phương.
Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
1.3.1 Nhân tố chủ quan ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
Chiến lược phát triển thanh niên đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, với nhiệm vụ tạo việc làm bền vững cho thanh niên là trọng tâm Điều này được thực hiện thông qua việc hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, bao gồm cung cấp kinh phí, kết nối với doanh nghiệp và nhà đầu tư mạo hiểm, cũng như trang bị kiến thức về khởi nghiệp và phát triển kinh tế Đặc biệt, cần chú trọng đến thanh niên ở khu vực nông thôn, thanh niên dân tộc thiểu số và thanh niên có hoàn cảnh khó khăn, nhằm tạo cơ hội cho họ tiếp cận các nguồn lực để phát triển kinh tế, cải thiện thu nhập và nâng cao đời sống gia đình.
Mối quan hệ giữa các chủ thể và bên liên quan trong việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế rất quan trọng Chính sách này bao gồm nhiều lĩnh vực như đào tạo nghề, vay vốn và việc làm, với mỗi chính sách do các đơn vị quản lý khác nhau phụ trách Do đó, nếu không có sự phối hợp chặt chẽ, việc triển khai có thể trở nên chồng chéo và kém hiệu quả Để đạt được hiệu quả hỗ trợ cao nhất, cần thực hiện các chính sách một cách đồng bộ, đồng thời các đơn vị cần lập kế hoạch triển khai cụ thể cho từng chính sách và xem xét sự phối hợp với các đơn vị khác.
Hiện nay, các chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế đều có nguồn kinh phí thực hiện, nhưng chủ yếu phải phân bổ cho từng địa phương Điều này yêu cầu các cơ quan, tổ chức thực hiện phải xây dựng kế hoạch tham mưu kinh phí Tuy nhiên, ngân sách Nhà nước còn hạn chế, không đủ để thực hiện các chính sách hỗ trợ hoặc thời gian giải ngân chậm, trong khi nguồn kinh phí của địa phương cũng hạn chế Vì vậy, các địa phương gặp khó khăn trong việc hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế.
1.3.2 Nhân tố chủ quan ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế
Trong quá trình khởi nghiệp, thanh niên gặp khó khăn lớn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng do không đáp ứng được các điều kiện như tài sản thế chấp hay chứng minh khả năng trả nợ Điều này khiến nhiều mô hình sản xuất - kinh doanh tiềm năng không thể triển khai Bên cạnh đó, thanh niên cũng đối mặt với nhiều thách thức như thủ tục pháp lý, kinh nghiệm quản lý và kiến thức chuyên môn Công tác tuyên truyền về các chính sách hỗ trợ và các mô hình kinh doanh hiệu quả chưa được thực hiện tốt, dẫn đến việc nhiều thanh niên không có đủ thông tin để tìm kiếm sự hỗ trợ Việc đồng hành cùng thanh niên trong phát triển kinh tế là yếu tố then chốt giúp lan tỏa tinh thần khởi nghiệp.
Các tổ chức Đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế bằng cách kết nối họ với nguồn vốn và hướng dẫn hoàn thành thủ tục vay Đồng thời, các tổ chức này cũng góp phần thành lập các câu lạc bộ khởi nghiệp, tạo động lực cho thanh niên trên con đường khởi nghiệp Họ chủ động tìm kiếm các chương trình, đề án và chính sách phù hợp, giúp thanh niên có hoàn cảnh khó khăn tiếp cận và thụ hưởng, từ đó tạo điều kiện cho thanh niên nghèo và có hoàn cảnh khó khăn chủ động hội nhập cộng đồng.
Tâm lý chung của thanh niên hiện nay là tìm kiếm việc làm ổn định, dẫn đến việc ít bạn trẻ có tư duy và quyết tâm xây dựng mô hình phát triển kinh tế riêng Họ thường thiếu kiến thức cần thiết cho khởi nghiệp, như phân tích thị trường, tìm kiếm cơ hội, hoạch định chiến lược kinh doanh và quản lý rủi ro, khiến họ không tự tin triển khai các hoạt động khởi nghiệp Hơn nữa, đa số đoàn viên thanh niên chưa có tư duy phát triển kinh tế theo hướng liên kết thành lập hợp tác xã hoặc doanh nghiệp, dẫn đến việc các mô hình kinh tế của họ thường có quy mô nhỏ và hoạt động sản xuất kinh doanh manh mún.
1.4 Kinh nghiẹ m thực hiện chính ách hỗ t ợ thanh nie n phát t iển kinh tế của một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho tỉnh Bình Định
1.4.1 Kinh nghiệm thực hiện chính s ch hỗ trợ thanh ni n ph t triển kinh tế của một số địa phương
1.4.1.1 Bài học từ tỉnh u ng Ngãi:
Trong thời gian qua, Tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai nhiều chương trình thiết thực nhằm hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế và vươn lên làm giàu Hiện có gần 4.000 thanh niên tham gia vào các hoạt động kinh tế, đóng vai trò quan trọng trong gia đình và việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất Mặc dù vậy, thanh niên vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc khởi nghiệp do thiếu kiến thức và nguồn đầu tư Để hỗ trợ thanh niên, các cơ quan ban ngành và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện nhiều giải pháp thiết thực.
Để cổ vũ tinh thần khởi nghiệp trong thanh niên, các cấp, ngành và cơ sở đoàn tại tỉnh đã tích cực tổ chức các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về nghề nghiệp và việc làm, đặc biệt cho thanh niên nông thôn, bộ đội xuất ngũ và sinh viên mới ra trường Các hoạt động cụ thể như diễn đàn “Hành trình tìm kiếm ý tưởng khởi nghiệp” đã được tổ chức, cùng với việc giới thiệu các mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả trong tỉnh để nhân rộng các mô hình mang lại giá trị kinh tế cao Bên cạnh đó, việc tôn vinh các cá nhân và tập thể có sản phẩm sáng tạo, sáng kiến ứng dụng thực tiễn cũng được đẩy mạnh.
Nhiều cơ sở đoàn đã thành lập quỹ tiết kiệm nhằm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, sử dụng nguồn quỹ này để tổ chức các chuyến tham quan cho thanh niên tiêu biểu, giúp họ học hỏi từ những mô hình kinh tế thành công ở địa phương Để nâng cao kiến thức, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng trọt và chăn nuôi đã được tổ chức, cùng với Sở Hỗ trợ Doanh nghiệp để cung cấp kiến thức về tinh thần khởi nghiệp Những chuyến đi thực tế và buổi tập huấn đã giúp đoàn viên thanh niên (ĐVTN) tiếp cận gần hơn với các mô hình kinh tế vừa và nhỏ, từ đó tăng cường niềm tin vào khả năng thực hiện các mô hình kinh tế phù hợp với tiềm lực cá nhân, góp phần xây dựng cuộc sống ổn định.
Các cấp bộ đoàn đã tích cực hỗ trợ thanh niên tiếp cận vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội và các ngân hàng thương mại, giúp họ phát triển kinh tế Thông qua vai trò ủy thác, các cơ sở đoàn quản lý các khoản vay của thanh niên, đảm bảo sử dụng đúng mục đích và hiệu quả Đồng thời, các cơ quan, ban ngành cần tăng cường ký kết hợp tác với ngân hàng để hỗ trợ vốn cho thanh niên khởi nghiệp, tạo điều kiện cho họ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và hướng dẫn thủ tục pháp lý cần thiết.
Cửa hàng nông sản Thanh niên huyện Mộ Đức được thành lập nhằm hỗ trợ thanh niên quảng bá và tiêu thụ sản phẩm nông sản sạch, tạo điều kiện cho họ phát triển kinh tế địa phương Cửa hàng không chỉ đáp ứng nhu cầu thực phẩm sạch, an toàn cho người dân mà còn phấn đấu trở thành địa chỉ tin cậy cho cộng đồng Bên cạnh đó, “Phiên chợ khởi nghiệp” là một mô hình mới giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận thị trường, marketing sản phẩm và dịch vụ, đồng thời tạo dựng thương hiệu Qua các hoạt động tại phiên chợ, doanh nghiệp có cơ hội tương tác với khách hàng, từ đó phát triển sản phẩm và dịch vụ tốt hơn, góp phần truyền thông về phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại tỉnh.
1.4.1.2 Bài học từ tỉnh Phú Yên:
Phong trào khởi nghiệp tại Phú Yên đang phát triển mạnh mẽ, với sự tham gia tích cực của thanh niên, góp phần tạo ra nhiều mô hình kinh tế sáng tạo và hiệu quả Tỉnh đã nỗ lực hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, giúp họ hiện thực hóa ước mơ và nhiệt huyết Trong những năm qua, hơn 3.000 thanh niên đã nhận được tư vấn khởi nghiệp, với gần 350 mô hình và câu lạc bộ phát triển kinh tế do đoàn viên thanh niên làm chủ Nổi bật là các mô hình nông nghiệp công nghệ cao như cấy mô cây chuối mốc, lan giã hạc, nuôi trồng đông trùng hạ thảo, và sản xuất rau thủy canh Đây là kết quả của đề án Thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2019-2022 của Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn Phú Yên.
Hàng năm, Tỉnh đoàn Phú Yên phối hợp với Sở H&CN tổ chức các lớp tập huấn cho thanh niên về mô hình và phương thức sản xuất kinh doanh mới Hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, tỉnh đã giới thiệu nhiều mô hình nông nghiệp hiện đại như cấy mô cây chuối mốc, trồng rau thủy canh, và sản xuất các loại cây dược liệu Năm 2021, các học viên còn được tham quan và trải nghiệm các mô hình sản xuất nông nghiệp chuyên sâu như trồng nấm mối đen và dưa Hoàng im Hoạt động này giúp thanh niên Phú Yên nắm bắt thực tế và học hỏi kinh nghiệm để phát triển kinh tế cá nhân.
Cuộc thi khởi nghiệp thanh niên tỉnh Phú Yên được tổ chức hàng năm nhằm khuyến khích sự sáng tạo và tư duy năng động, truyền cảm hứng kinh doanh cho giới trẻ Đây là một trong những hoạt động nổi bật trong phong trào “Sáng tạo trẻ” và chương trình “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, thu hút sự quan tâm và hỗ trợ từ xã hội và doanh nghiệp đối với các ý tưởng khởi nghiệp tiềm năng Ban tổ chức cũng cung cấp các khóa tập huấn giúp các tác giả nâng cao kỹ năng xây dựng và phát triển dự án khởi nghiệp, đồng thời chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn từ các chuyên gia kinh tế Năm 2021, Tỉnh Đoàn Phú Yên đã trao bằng khen và hỗ trợ tài chính cho 05 mô hình khởi nghiệp xuất sắc.
Mô hình sáng tạo trong chăn nuôi tổng hợp bao gồm nuôi dúi, chồn hương và gà thả vườn được hỗ trợ 5 triệu đồng Ngoài ra, có 04 mô hình đạt giải Mô hình triển vọng như quán cafe, cửa tiệm của những lá thư, mô hình nuôi chồn hương, mô hình trồng nấm và mô hình nuôi dê lấy thịt, mỗi mô hình nhận hỗ trợ 1 triệu đồng.
