TIỂU LUẬN TỔNG QUAN về các bài THUỐC y học cổ TRUYỀN có tác DỤNG điều TRỊ BỆNH VIÊM XƯƠNG KHỚP

TỔNG QUAN VỀ BỆNH VIÊM XƯƠNG KHỚP

Nguyên nhân

Những thay đổi trong mô khớp có thể dẫn đến sự phá vỡ các bộ phận của khớp một cách từ từ theo thời gian Bệnh không chỉ đơn thuần do hao mòn, mà theo YHCT, công năng của tạng can và thận bị tổn thương do bệnh lâu ngày hoặc do tuổi tác, dẫn đến sự suy giảm chức năng của can thận Điều này gây ra đau đớn, khó khăn trong co duỗi, biến dạng các khớp và tình trạng tái phát nhiều lần.

[7] Một số yếu tố nhất định có thể có khả năng mắc bệnh hơn, bao gồm:

Viêm xương khớp có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng thường xuất hiện nhiều hơn ở người lớn tuổi Tuy nhiên, người trẻ cũng có thể mắc bệnh này, thường do chấn thương khớp hoặc vấn đề trong quá trình hình thành khớp Khi tuổi tác tăng, hàm lượng nước trong sụn khớp gia tăng, dẫn đến sự giảm sút về hàm lượng và chất lượng protid trong sụn, từ đó gây ra tình trạng thoái hóa sụn khớp.

TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com

Nữ giới có nhiều khả năng bị viêm xương khớp hơn nam giới, đặc biệt là sau

Nghiên cứu toàn cầu chỉ ra rằng viêm xương khớp là nguyên nhân hàng đầu gây khuyết tật thể chất tại Hoa Kỳ, đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến phụ nữ Phụ nữ mắc viêm khớp thường trải qua tần suất hoạt động và hạn chế công việc cao hơn, đồng thời phải đối mặt với căng thẳng tâm lý và cơn đau khớp nặng nề hơn so với nam giới.

* Ba biện pháp can thiệp sức khỏe cộng đồng chính có thể làm giảm tác động của bệnh viêm khớp:

Giáo dục tự quản đã được chứng minh là một phương pháp hiệu quả trong việc giảm đau và trầm cảm, đồng thời giúp trì hoãn tình trạng tàn tật Các chương trình này không chỉ cải thiện hiệu quả bản thân và chức năng thể chất mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần giảm chi phí chăm sóc sức khỏe.

- Hoạt động thể chất: Hoạt động thể chất thích hợp làm giảm đau, cải thiện chức năng và trì hoãn tình trạng tàn tật

Quản lý cân nặng là yếu tố quan trọng, theo khuyến nghị của Trường Cao đẳng Thấp khớp Hoa Kỳ, việc duy trì cân nặng hợp lý có thể mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân mắc thoái hóa khớp háng hoặc đầu gối.

1.2.2 Thừa cân hoặc béo phì:

Thừa cân làm tăng nguy cơ viêm xương khớp, đặc biệt là thoái hóa ở khớp gối, hông và cột sống Duy trì chỉ số cơ thể hợp lý hoặc giảm cân về trọng lượng lý tưởng có thể giúp phòng ngừa và điều chỉnh các tình trạng cơ học như loạn sản xương hông và biến dạng varus Điều này không chỉ ngăn ngừa sự phát triển của viêm xương khớp mà còn làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh khi đã hình thành.

1.2.3 Tiền sử bị chấn thương khớp hoặc phẫu thuật khớp: Đây được xem là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển tình trạng viêm xương khớp

1.2.4 Cử động khớp lặp lại quá nhiều:

Lạm dụng các khớp nhất định có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm xương khớp Việc vận động kéo dài dẫn đến tổn thương sụn, gây ra tình trạng nứt, bong và thậm chí tiêu biến sụn, từ đó làm gia tăng ma sát giữa các khớp, gây đau đớn và dẫn đến viêm, thoái hóa Những người thường xuyên làm việc nặng nhọc bằng tay chân, như bốc vác hay làm việc thủ công, có nguy cơ cao hơn trong việc phát triển thoái hóa khớp cổ tay và cổ chân.

1.2.5 Khớp không hình thành đúng cách:

Tai nạn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm bẩm sinh, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, và tai nạn trong các hoạt động thể thao như bóng chuyền, bóng đá, hay trượt ván Ngoài ra, tai nạn cũng có thể xảy ra trong môi trường học đường.

1.2.6 Tiền sử gia đình bị viêm xương khớp:

Tình trạng thoái hóa khớp thường xảy ra ở những người có khiếm khuyết di truyền ở các gen liên quan đến sự hình thành sụn, dẫn đến sự hao hụt sụn khớp và làm tăng tốc độ thoái hóa.

Viêm xương khớp là bệnh khớp đặc trưng bởi sự phân hủy sụn khớp, dẫn đến mất proteoglycan, khoáng hóa chất nền ngoại bào (ECM) và sự biệt hóa phì đại của chondrocytes Cơ chế bệnh sinh của viêm khớp bao gồm nhiều con đường, mặc dù một số đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng sự tương tác phức tạp giữa chúng vẫn chưa được hiểu rõ.

Mật độ khoáng xương thấp, đặc biệt ở khớp gối bị viêm khớp, cùng với chu chuyển xương cao và hiệu quả của thuốc ức chế tiêu xương, cho thấy xương dưới sụn đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của viêm khớp.

Cơ chế bệnh sinh theo YHCT liên quan đến việc phong hàn thấp hoặc phong thấp nhiệt tà xâm nhập khi chính khí suy yếu, làm tổn thương vệ ngoại Điều này dẫn đến sự rối loạn vận hành của khí huyết tại các khớp, gây ra đau đớn và khó khăn trong co duỗi.

Triệu chứng

- Đau: là triệu chứng thường gặp nhất + Đau ở vị trí khớp bị viêm

+ Đau tăng khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi

+ Đau tại chỗ, ít khi đau lan (trừ trường hợp thoái hóa cột sống gây chèn ép rễ và dây thần kinh)

Đau âm ỉ là đặc điểm chính của thoái hóa cột sống, thường kèm theo những cơn đau cấp tính xuất hiện theo từng đợt Những cơn đau này có thể kéo dài một thời gian rồi giảm dần, nhưng sẽ tái phát khi có hoạt động vận động nhiều.

+ Một số ít trường hợp có sưng, nóng, đỏ tại vị trí khớp bị viêm.

Hạn chế vận động là cần thiết đối với các khớp bị viêm, bao gồm cả vận động chủ động và thụ động Mức độ hạn chế này không cần quá nghiêm ngặt và có thể chỉ tập trung vào một số động tác nhất định.

Trường hợp hạn chế động tác nhiều thường do các phản ứng có cơ kèm theo.

Có thể có dấu hiệu "phá gỉ khớp" vào buổi sáng, sau khi ngủ dậy hoặc lúc bắt đầu hoạt động.

Biến dạng khớp trong viêm khớp thường không nghiêm trọng như ở các bệnh khớp khác như viêm khớp dạng thấp hay goutte Hiện tượng này xảy ra do sự hình thành các gai xương, lệch trục khớp hoặc thoát vị màng hoạt dịch, dẫn đến tình trạng viêm khớp.

Khi bị thoái hóa khớp ở các ngón tay, các gai xương hình thành tạo nên hạt lỗi tại khớp ngón xa, được gọi là hạt Heberden, hoặc tại khớp ngón gắn, gọi là hạt Bouchard.

+ Đối với cột sống: viêm khớp có thể gây biến dạng gù, vẹo cột sống Các dấu hiệu khác:

+ Teo cơ: người bệnh đau do thoái hóa nên ít hoạt động, lâu ngày dẫn tới hiện tượng teo cơ chi phối vận động khớp đó.

+ Tiếng lạo xạo khi vận động.

+ Tràn dịch khớp: có thể gặp ở khớp gối do phản ứng xung huyết và tiết dịch của màng hoạt dịch.

Hẹp khe khớp là tình trạng hẹp không đồng đều với bờ không đều, thường xảy ra ở các vùng chịu áp lực cao nhất Đối với cột sống, hình ảnh hẹp đốt sống được biểu hiện qua việc giảm chiều cao của đĩa đệm.

Đặc xương dưới sụn là hiện tượng xảy ra ở phần đầu xương, hõm khớp và mâm đốt sống, với đặc điểm là sự cản quang nhiều Trong cấu trúc xương đặc, có sự xuất hiện của một số hốc nhỏ sáng hơn, thể hiện sự thay đổi trong mật độ xương.

Chối xương và gai xương là những hình ảnh đặc trưng xuất hiện tại vị trí tiếp giáp giữa xương, sụn và màng hoạt dịch Chổi xương và gai xương thường có hình dạng thô và đậm đặc Một số mảnh vụn của chúng có thể rơi ra và nằm trong ổ khớp hoặc các mô mềm xung quanh khớp.

Các phương pháp chụp đặc biệt như chụp cắt lớp, chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner) và chụp X quang có bơm thuốc cản quang vào ổ khớp, đĩa đệm có khả năng phát hiện sớm các tổn thương của sụn khớp và đĩa đệm.

Chụp X quang không phải là yếu tố quyết định trong chẩn đoán viêm khớp, vì có thể xuất hiện hình ảnh bất thường trên phim X-quang mà không có triệu chứng lâm sàng ngay lập tức, hoặc có thể mất một thời gian dài trước khi các triệu chứng này phát sinh.

* Công thức máu và sinh hoả máu: không có sự thay đổi.

Dịch khớp bình thường có màu vàng nhạt, trong suốt, độ nhớt cao và số lượng bạch cầu dưới 150 bạch cầu/mm, không chứa tinh thể và vô khuẩn Trong trường hợp viêm khớp, dịch khớp có màu vàng chanh hoặc màu làng rơm, vẫn giữ độ nhớt cao, nhưng số lượng bạch cầu tăng lên dưới 3000 bạch cầu/mm, cũng không có tinh thể và vẫn vô khuẩn.

Nội soi khớp giúp phát hiện tổn thương viêm của sụn khớp và các mảnh gai xương trong ổ khớp Để chẩn đoán phân biệt với các bệnh khớp khác, cần thực hiện sinh thiết màng hoạt dịch.

+ Sinh thiết màng hoạt dịch: thường dùng để chẩn đoán phân biệt khi các dấu hiệu lâm sàng và X-quang không rõ ràng.

Chẩn đoán

1.4.1 Chẩn đoán xác định Để chẩn đoán xác định viêm xương khớp, trước tiên cần khai thác kỹ tiền sử của người bệnh và các triệu chứng sau:

- Đau và hạn chế vận động khớp bị thoái hóa.

Có dấu hiệu "phá gỉ khớp" khi mới ngủ dậy hoặc khi bắt đầu vận động Có tiếng lạo xạo trong khớp khi vận động.

- Có hạt Heberden và hạt Bouchard trường hợp thoái hóa khớp ngón tay.

Ngoài ra, có thể chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ hạt nhân để đánh giá chính xác vị trí và tình trạng thoái hóa.

- Viêm khớp dạng thấp: có đủ các triệu chứng theo tiêu chuẩn chẩn đoán viêm khớp dạng thấp theo Hội thấp khớp Mỹ (ARA) năm 1987.

- Viêm cột sống dính khớp: thường gặp ở người trẻ tuổi, hoặc mắc bện còn trẻ, kéo dài tới khi cao tuổi, tốc độ máu lắng tăng cao.

- Lao cột sống: Xquang cột sống có hình ảnh đốt sống bị phá hủy nh tìm thấy

BK hoặc tổ chức tế bào đặc hiệu cho lao (lympho, bán liên, khổ đậu) khi sinh thiết vùng tổn thương cạnh cột sống.

Điều trị bệnh viêm xương khớp

- Mục tiêu: Kiểm soát cơn đau, ngăn chặn sự phá hủy khớp [5].

1.5.1 Điều trị theo Y học hiện đại

Bao gồm cả các liệu pháp điều trị không dùng thuốc và các liệu pháp sử dụng thuốc [12].

1.5.1.1 Các liệu pháp điều trị không dùng thuốc

Tập thể dục là phương pháp hiệu quả được các chuyên gia y tế và bệnh nhân áp dụng để giảm đau và cải thiện chức năng Mặc dù một số người có thể trải qua triệu chứng nặng hơn, nhưng phần lớn bệnh nhân, kể cả những người có tình trạng nghiêm trọng, thường không gặp phải phản ứng bất lợi khi tập luyện có kiểm soát Chẳng hạn, bệnh nhân viêm xương khớp có thể tham gia các hoạt động như đạp xe, bơi lội hoặc tập gym mà thường không cảm thấy khó chịu.

- Mối liên hệ giữa béo phì với sự phát triển và tiến triển của viêm xương khớp, đặc biệt là ở đầu gối, là lý do cho việc giảm cân.

Giảm cân thường được thực hiện thông qua chế độ ăn kiêng và tập thể dục, tuy nhiên, cần xem xét tác động độc lập của việc giảm cân trong quá trình này.

- Được sử dụng phổ biến để điều trị các dấu hiệu và triệu chứng của viêm xương khớp như đau, đau điểm kích hoạt và sưng tấy.

- Bao gồm tạo bọt sóng ngắn xung, liệu pháp can thiệp, laser, kích thích dây thần kinh điện qua da và siêu âm [19].

1.5.1.1.4 Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

- Sử dụng nạng hoặc một cây gậy ba toong có thể giúp giảm trọng lượng tác động lên đầu gối của bạn khi di chuyển [5].

- Ngoài ra, bệnh nhân viêm xương khớp cũng có thể dùng giày, nẹp,… để hỗ trợ điều trị [5].

- Nutraceuticals là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ các loại thực phẩm hoặc chất bổ sung thực phẩm được cho là có lợi cho sức khỏe.

- Được sử dụng rộng rãi nhất là glucosamine và chondroitin [19].

1.5.1.1.6 Các phương pháp xâm lấn trong điều trị viêm khớp gối: rửa khớp bằng phương pháp nội soi, rửa và tưới khớp bằng nước [19].

1.5.1.2 Các liệu pháp điều trị sử dụng thuốc

1.5.1.2.1 Thuốc giảm đau dùng đường uống

Việc lựa chọn thuốc giảm đau phù hợp là yếu tố then chốt trong điều trị viêm xương khớp, đặc biệt khi các liệu pháp không dùng thuốc không mang lại hiệu quả Thuốc giảm đau có thể được sử dụng để giảm các triệu chứng đau khác nhau của bệnh nhân, bao gồm cơn đau vào ban đêm và đau do vận động.

- Thuốc giảm đau đường uống, đặc biệt là paracetamol, đã được sử dụng trong nhiều năm.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) đã tồn tại trong nhiều năm và được biết đến với khả năng giảm sản xuất prostaglandin gây viêm và đau Tuy nhiên, sự gia tăng sử dụng thuốc giảm đau opioid gần đây, một phần do lo ngại về an toàn của NSAID, đã trở thành một xu hướng đáng chú ý.

- Thuốc NSAID, capsaicin và rubefacient bôi tại chỗ và được sử dụng rộng rãi để điều trị viêm xương khớp [19].

- Bao gồm tiêm corticosteroid và tiêm hyaluronan.

- Tiêm corticosteroid được sử dụng để cung cấp liều cao corticosteroid tổng hợp đến một khớp cụ thể, đồng thời giảm thiểu tác dụng phụ toàn thân [16].

Hyaluronan đóng vai trò quan trọng trong khớp bằng cách cung cấp độ đàn hồi, bôi trơn và duy trì sự hydrat hóa của mô Nó giúp cân bằng nội môi protein bằng cách ngăn chặn các chuyển động lớn của chất lỏng và hoạt động như một chất đệm thẩm thấu.

Nếu các phương pháp điều trị trước đó không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật Trong quá trình này, bác sĩ sẽ thay thế khớp bị tổn thương bằng một khớp nhân tạo và thực hiện việc làm sạch khu vực xung quanh khớp.

1.5.2 Điều trị theo Y học cổ truyền

1.5.2.1 Các liệu pháp điều trị không dùng thuốc

- Châm cứu liên quan đến việc điều trị bằng kim và được sử dụng phổ biến nhất để giảm đau.

Thông thường, khoảng sáu cây kim được đặt gần khu vực đau và có thể ở những vị trí khác Những cây kim này sẽ được điều chỉnh để tạo ra cảm giác kim châm cụ thể.

Các kỹ thuật vận động, bao gồm cả hỗ trợ thụ động và chủ động, sử dụng lực bằng tay để cải thiện khả năng vận động của các khớp bị hạn chế, mô liên kết hoặc cơ xương Liệu pháp thủ công tập trung vào việc nâng cao chức năng khớp và giảm cơn đau hiệu quả.

Liệu pháp thủ công bao gồm các kỹ thuật như vận động, nắn bóp, xoa bóp mô mềm, kéo giãn và vận động thụ động cho khớp và mô mềm Để đạt hiệu quả tối ưu, liệu pháp này nên được kết hợp với các phương pháp điều trị khác, đặc biệt là tập thể dục.

1.5.2.1.5 Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Những liệu pháp trên khi được sử dụng trong Y học cổ truyền cũng có những đặc điểm tương tự như khi dùng trong Y học hiện đại.

1.5.2.2 Những dược liệu được sử dụng trong điều trị bệnh về xương khớp

Rễ khô của cây Angelica sinensis, một thành phần quan trọng trong y học cổ truyền Trung Quốc, được biết đến với nhiều tác dụng hữu ích, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị viêm xương khớp.

Hoạt động kết hợp của chất lên men natri và polysaccharidic trong rễ Đương quy được cho là có khả năng ngăn chặn sự phá hủy sụn trong viêm xương khớp, đồng thời hỗ trợ quá trình sửa chữa sụn.

Tiêm baicalein chiết xuất từ Hoàng cầm vào khớp có tác dụng cải thiện quá trình tái tạo xương dưới sụn, trở thành một phương pháp hiệu quả trong điều trị viêm xương khớp nhờ khả năng điều chỉnh nhiều mục tiêu khác nhau.

Độc hoạt là một loại thảo dược có vị cay, tính ôn, chuyên trị phong hàn và đau nhức xương khớp Nó có tác dụng đuổi phong hàn, khử thấp, giúp giảm đau hiệu quả, đặc biệt cho những bệnh nhân bị đau khớp, lưng gối, cũng như các cơn đau đầu.

Cà gai leo là cây mọc tự nhiên trong vườn hoặc sau nhà, phát triển mạnh mẽ Theo y học cổ truyền, nó được coi là vị thuốc quý giúp điều trị thoái hóa khớp, đau nhức xương khớp và viêm sụn khớp do ảnh hưởng của thời tiết.

Hình 1.5.2.2.4 Cây cà gai leo 1.5.2.2.5 Lá lốt – Piper lolot

Lá lốt không chỉ là gia vị quen thuộc trong ẩm thực, mà còn được sử dụng rộng rãi trong y học dân gian để điều trị các bệnh như đau nhức xương khớp, thấp khớp, tê thấp và tiêu chảy.

CÁC BÀI THUỐC Y HỌC CỔ TRUYỀN CÓ TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM XƯƠNG KHỚP

Bài thuốc Độc hoạt ký sinh thang

+ Tang ký sinh (Sinh hoặc Thục) 16-40 g

+ Đương quy (hoặc Đảng sâm) 12g

+ Phục linh (Bạch hay Xích) 12g

- Cách dùng, liều dùng: Ngày 1 thang sắc nước chia 2 lần uống.

- Công năng chủ trị: Trừ phong thấp, giảm đau, dưỡng can thận, bổ khí huyết.

Gia giảm trong điều trị cần phải cân nhắc theo tình trạng thiên hàn hoặc thiên nhiệt Nếu thiên hàn, nên tăng cường ôn dược và gia chế Phụ tử Ngược lại, trong trường hợp thiên nhiệt, cần tăng Tần giao, Địa hoàng và Xích thược Đối với tình trạng Tỳ hư, có biểu hiện thấp nặng và ỉa nhão, cần bỏ Địa hoàng và gia thêm Thương truật Nếu có ứ huyết, nên thêm Đào nhân và Hồng hoa để hỗ trợ điều trị hiệu quả.

+ Bạch thược phản với vị Lê lô nếu dùng chung sẽ phát sinh chất độ nguy hiểm - không được dùng chung với Lê lô

Trong bài thuốc, Tế tân có tính nóng, độc và có thể phản ứng với Lê lô Cần chú ý liều lượng sử dụng, không nên gia tăng quá mức và tuyệt đối không kết hợp với Lê lô để tránh tác dụng phụ.

Cam thảo có thể phản ứng nguy hiểm khi kết hợp với các vị thuốc như Hải tảo, Hồng đại kích, Cam toại và Nguyên hoa Do đó, cần phải thận trọng và xem xét kỹ lưỡng trước khi sử dụng trong những trường hợp đặc biệt.

+ Ngưu tất có tính hoạt huyết tương đối mạnh và đi xuống, là vị thuốc kỵ thai, có thai dùng thận trọng [2], [12].

- Sản phẩm trên thị trường: Viên khớp Khương Thảo Đan [10].

Bài thuốc Thạch Cao Tri Mẫu Thương Truật Thang

- Cách dùng, liều dùng: Ngày dùng một thang, sắc nước chia 2 lần uống.

- Công năng chủ trị: Trị thấp ôn, mồ hôi nhiều, cơ thể nặng, chân lạnh, phong thấp, khớp xương viêm, sốt cao vào mùa hè thu.

Hiện nay, bài thuốc chữa chứng nhiệt ở khí phận trong bệnh ngoại cảm thường sử dụng các vị thuốc thanh nhiệt giải độc Đối với bệnh dịch viêm não, các vị thuốc như Đại thanh diệp và Bản lam căn được áp dụng Khi chữa chảy máu răng và máu mũi, vị lương huyết như Sinh địa tươi và Xích thược được sử dụng Để điều trị bệnh vị nhiệt gây đau đầu, các vị thuốc tân tán như Bạch chỉ và Ma hoàng thường được khuyến cáo Trong trường hợp chữa bệnh phong thấp, Thương truật và Quế chi là những lựa chọn phổ biến, trong khi gạo sống thường không được sử dụng.

- Kiêng kỵ: Cam thảo phản với vị Hải tảo, Hồng đại kích, Cam toại và

Nguyên hoa, gặp nhau sẽ sinh phản ứng nguy hiểm, trừ trường hợp đặc biệt phải xem xét thật kỹ mới dùng [3], [13].

Bài thuốc Nhiếp thấp thang

+ Vỏ cây núc nác (tẩm muối sao vàng) 10g

- Cách dùng, liều lượng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc, chia uống 2 lần trong ngày.

+ Người lớn ngày uống 1 thang

+ Trẻ em 2 ngày uống 1 thang.

+ Bệnh nhẹ uống 3 – 5 thang; bệnh nặng uống 6 – 10 thang cho 1 đợt điều trị.

Công năng chủ trị của bài thuốc là hỗ trợ điều trị chứng phong thấp thể nhiệt, với các triệu chứng như khớp xương sưng, nóng, đỏ và đau Tình trạng sưng đau có thể di chuyển từ khớp này sang khớp khác, kèm theo sốt nóng, khát nước, táo bón, chán ăn và mệt mỏi.

- Kiêng kỵ: Kiêng thịt gà, thịt chó, ớt, hồ tiêu [9].

Bài thuốc Hàn thấp thang

+ Cam thảo nam (sao vàng) 10g

- Cách dùng, liều lượng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia ra uống 2 lần trong ngày.

+ Người lớn ngày uống 1 thang

+ Trẻ em 2 ngày uống 1 thang.

+ Một đợt điều trị uống 6 – 10 thang tùy theo bệnh nặng hay nhẹ.

Công năng chủ trị của sản phẩm này là hỗ trợ điều trị phong hàn thấp, giúp giảm đau nhức, mỏi và nặng nề ở các khớp xương Triệu chứng bao gồm đau khớp không sưng nóng đỏ, cơn đau không di chuyển giữa các khớp, không cảm thấy khát nước và tình trạng tiểu tiện kém trong ăn ngủ.

- Kiêng kỵ: Kiêng ăn các chất sống lạnh, dầu mỡ, nơi ở ẩm thấp [9].

Bài thuốc Lục vị tiễn

- Cách dùng, liều lượng: Các vị sao vàng hạ thổ cho vào 600ml nước, sắc lấy

200ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày.

- Công năng chủ trị: Phong thấp tê bại, đau nhức tê mỏi ở gân, xương khớp.

- Kiêng kỵ: Tôm, cua, thịt bò, thịt trâu [9].

Bài thuốc trên có thể thay thế các vị như sau:

Gối gạc thay bằng xoan gai 18g

Cát bối thay bằng tầm xuân (tường vi) 16g

Kim ngân thay bằng quán chúng 15g

Trinh nữ thay bằng rễ gắm 14g

Uy linh tiên thay bằng mỏ quạ 13g

Bài thuốc Phong thấp thang

+ Rễ bưởi bung (cát bối) 20g

+ Rễ tầm xoọng (độc lực) 20g

+ Rễ rung rúc (sao vàng) 12g

- Cách dùng, liều lượng: Các vị cho vào 800ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày.

- Kiêng kỵ: Các chất tanh, lạnh, tôm, cua, rau muống [9].

Bài thuốc Thang trị phong thấp

+ Dây chìa vôi (Bạch phấn đằng) 15g

+ Rễ cau (chìm dưới đất) 10g

+ Rễ tầm xuân (Tường vi căn) 12g

Cách sử dụng và liều lượng: Các vị thuốc được cắt ngắn, phơi khô và tẩm rượu sao vàng, sau đó hạ thổ Để sắc thuốc, cho vào 600ml nước và đun lấy 200ml nước thuốc, chia thành 2 lần uống trong ngày.

- Công năng chủ trị: Phong thấp: khớp xương đau nhức, vận động khó khăn, người mệt mỏi, sức khỏe giảm sút.

+ Thịt gà, các diếc, cà chua, cà pháo.

+ Tránh lao động nặng, tránh sinh hoạt vợ chồng trong thời gian uống thuốc[9].

Bài thuốc Tứ vật gia vị thang

+ Tục đoạn (tẩm rượu sao) 12g

- Cách dùng, liều lượng: Các vị cho vào 800ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc chia uống 2 lần trong ngày.

Công năng chủ trị của bài thuốc là phong thấp nhiệt, với các triệu chứng như đau nhức toàn thân, mỏi mệt, khó khăn trong cử động khớp xương, da khô, lưỡi đỏ, tiểu tiện ít, đại tiện hơi táo, và mạch phù sác có lực.

- Kiêng kỵ: Cua, ếch, cà, các chất cay, đắng, nóng, chua [9].

Bài thuốc Thang trị tê thấp

- Cách dùng, liều lượng: Các vị cho vào 600ml nước, sắc lấy 200ml nước thuốc, chia uống 2 lần trong ngày.

- Công năng chủ trị: Phong hàn thấp, các khớp, gân, cơ đau nhức tê mỏi [9].

Bài thuốc Tê thấp hoàn

+ Thương truật nửa tẩm nước gạo sao, nửa tẩm nước muối sao.

+ Hy thiêm rửa sạch phơi khô, rượu 1 bát ,3 lạng mật, trộn đều với xôi đem phơi

+ Nhũ hương sao với bấc đến khi cháy hết bấc.

+ Tất cả đem tán bột, luyện với mật cho tới, làm viên bằng hạt ngô.

+ Ngày uống 2 lần /mỗi lần uống 30 viên

+ Trị phong thấp (nửa người trên) nên uống với rượu

+ Trị phong thấp (nửa người dưới) nên uống với nước muối nhạt

- Công năng chủ trị: Trị phong thấp, viêm xương khớp, đau lưng, đau xương[11].

Bài thuốc Rượu phong thấp

Để sử dụng thuốc và rượu hiệu quả, bạn cần cho tất cả các vị thuốc vào bình sành có nắp kín, sau đó nấu cách thủy trong 30 phút Tiếp theo, chôn bình rượu xuống đất trong 7 ngày đêm để hấp thụ âm khí Sau khi lấy bình rượu lên, bạn nên uống 3 lần mỗi ngày vào buổi sáng, trưa và tối.

+ Mỗi lần uống 1 ly nhỏ (15 – 20ml).

+ Uống hết rượu lại đổ thêm 1,5 lít rượu trắng tiếp tục làm và uống như trên.

- Công năng chủ trị: Phong thấp: Xương cốt nhức mỏi, miệng đắng, mắt mờ, xương gân đau nhức, đàm lưu khí trệ [9].

Bài thuốc Rượu phong thấp (Thuốc nước lọ 250ml – rượu 20 0 )

+ Rượu, đường, nước cất vừa đủ 1 lít

+ Trung bình người lớn: Mỗi ngày uống 1-3 lần / mỗi lần 15-20ml

+ Uống trước bữa ăn hay tối trước khi đi ngủ

- Công năng chủ trị: Chữa nhức mỏi các khớp xương, viêm xương khớp, đau gân đau xương, chân tay tê bại và lạnh, mỏi gối.

- Kiêng kỵ: Phụ nữ có thai và trẻ em dưới 15 tuổi [11].

Bài thuốc Cao phong tê thấp

- Cách dùng, liều lượng: Nấu cao: 1,6 lít + Ngày uống 1-3 lần/mỗi lần 15-

- Công năng chủ trị: Tán phong, thông kinh lạc, hoạt huyết, trừ thấp [11].

Tiêu đề	Tiểu Luận Tổng Quan Về Các Bài Thuốc Y Học Cổ Truyền Có Tác Dụng Điều Trị Bệnh Viêm Xương Khớp
Tác giả	Trần Lê Hải Bình, Trịnh Xuân Biên, Đàm Thị Diệp, Lại Thị Bích Diệp, Nguyễn Vũ Ngọc Diệp, Phan Ngọc Diệu, Hoàng Thị Thùy Dung, Lê Thị Dung, Trịnh Thị Dung, Vũ Thị Hương Dung
Người hướng dẫn	PGS. TS. Vũ Đức Lợi
Trường học	Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam
Chuyên ngành	Dược liệu – Dược cổ truyền – Đông dược
Thể loại	tiểu luận
Năm xuất bản	2022
Thành phố	Hà Nội

Định dạng
Số trang	44
Dung lượng	816 KB