Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm qua, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đóng góp lớn vào tổng thu nhập quốc dân và thu hút nhiều lao động DNNVV không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định vĩ mô mà còn đảm bảo an sinh xã hội Hơn nữa, DNNVV còn là cầu nối giữa các thành phần kinh tế, tham gia giao dịch với doanh nghiệp lớn và các cá nhân, hộ gia đình, từ đó hỗ trợ hoạt động kinh tế và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khai thác tiềm năng đất nước.
Nhận thấy tiềm năng lớn từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVVN), các ngân hàng thương mại (NHTM) đang ngày càng chú trọng đến nhóm khách hàng này trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt Tuy nhiên, DNVVN vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, và chất lượng tín dụng dành cho họ chưa đạt yêu cầu Do đó, cần cải thiện hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại các NHTM để hỗ trợ các doanh nghiệp này hoạt động hiệu quả hơn.
Tỉnh Bắc Ninh, với vị trí địa lý thuận lợi và các giải pháp phát triển kinh tế hợp lý, đang đối mặt với nhu cầu cấp bách trong việc phát triển kinh tế - xã hội một cách năng động và toàn diện Nhằm đáp ứng điều này, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, đặc biệt là Vietinbank Bắc Ninh, đã chú trọng phát triển cho vay cho các doanh nghiệp, với sự tập trung đặc biệt vào doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng vẫn là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), do chất lượng cho vay còn hạn chế Do đó, cần cải thiện hoạt động cho vay tại các ngân hàng thương mại để hỗ trợ DNNVV, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh là một trong những chi nhánh quan trọng của Vietinbank, tập trung vào cho vay DNNVV tại tỉnh Bắc Ninh Để đạt được mục tiêu này, chi nhánh đã đẩy mạnh hoạt động tín dụng, nhưng vẫn gặp phải một số hạn chế về chất lượng cho vay đối với DNNVV, như nợ xấu mặc dù ở mức thấp và sự tăng trưởng chưa tương xứng với tiềm năng phát triển của các DNNVV Trong bối cảnh kinh tế tỉnh Bắc Ninh đang phát triển mạnh mẽ, chi nhánh cần nâng cao chất lượng cho vay để tối ưu hóa hiệu suất kinh doanh và mang lại hiệu quả cao nhất.
Học viên đã tiến hành nghiên cứu về tình hình cho vay tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh Đề tài luận văn thạc sỹ của học viên là "Chất lượng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh".
Tổng quan về tình hình nghiên cứu đề tài
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa ngày càng tăng, buộc các ngân hàng thương mại (NHTM) phải thích ứng để cung cấp nguồn vốn, sản phẩm dịch vụ và giải pháp thanh toán cho nhóm doanh nghiệp này Do đó, nghiên cứu về hoạt động cho vay tại NHTM đã thu hút sự quan tâm của nhiều tác giả và được bảo vệ tại các trường đại học, học viện.
Báo cáo nghiên cứu khoa học thạc sỹ của tác giả Trịnh Quốc Định năm 2017 tại Học viện Tài chính, Hà Nội, với đề tài “Nâng cao hiệu quả cho vay với Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Bắc Ninh”, đã tổng quan về doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), vai trò của chúng trong nền kinh tế và các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay Nghiên cứu cũng phân tích thực trạng quan hệ cho vay của Ngân hàng TMCP Ngoại thương - Chi nhánh Bắc Ninh, chỉ ra những tồn tại và nguyên nhân, đồng thời đưa ra giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao và mở rộng hoạt động cho vay với DNNVV tại ngân hàng.
Luận văn thạc sỹ của tác giả Trần Ngọc Vinh, thực hiện năm 2017 tại Học viện Tài chính, tập trung vào "Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh KCN Tiên Sơn" Nghiên cứu này nhằm đề xuất các biện pháp cải thiện chất lượng tín dụng, hỗ trợ sự phát triển bền vững cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng.
Bài luận văn này trình bày các lý luận cơ bản nhằm nâng cao chất lượng tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Đề tài đã nghiên cứu và hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến sản phẩm dịch vụ tín dụng ngân hàng, đồng thời đề cập đến việc quản lý rủi ro trong hoạt động tín dụng Ngoài ra, nghiên cứu cũng phân tích thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh.
Luận văn này tập trung nghiên cứu các đặc thù của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại khu công nghiệp, ảnh hưởng đến quy mô và chất lượng tín dụng của Chi nhánh.
Luận văn thạc sỹ “Hiệu quả hoạt động cho vay khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh 3 (Quận 3 –
TP Hồ Chí Minh)” của tác giá Phạm Thùy Linh – 2017 – Đại học Thương mại
Bài viết trình bày các hình thức và đặc điểm cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh 3, đồng thời phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động cho vay thông qua các số liệu cụ thể Ngoài ra, bài viết cũng đề xuất những phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay DNNVV tại chi nhánh này.
Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Huy Tuấn tại Đại học Thương Mại năm 2018 tập trung vào "Chất lượng tín dụng trong cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Hoàn Kiếm" Nghiên cứu này hệ thống hoá các vấn đề lý luận về chất lượng tín dụng trong cho vay DNNVV, đồng thời tổng kết kinh nghiệm nâng cao chất lượng tín dụng từ các quốc gia trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích và đánh giá thực trạng DNNVV cùng môi trường kinh doanh tại Hà Nội.
Luận văn thạc sỹ của Trần Thị Mai Anh, năm 2018 tại Đại Học Thương Mại, tập trung vào "Hiệu quả cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Đống Đa" Tác giả đã sử dụng số liệu và báo cáo nội bộ của ngân hàng để phân tích thực trạng và đánh giá hiệu quả cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại chi nhánh này.
Luận văn thạc sỹ của Đỗ Anh Tuấn năm 2018 tại Đại học Thương mại, mang tiêu đề “Phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Hai Bà Trưng”, đã nghiên cứu và hệ thống hóa các vấn đề lý luận về mở rộng cho vay cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Bài viết tổng kết kinh nghiệm phát triển cho vay DNNVV trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời phân tích và đánh giá thực trạng của DNNVV cũng như hoạt động cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Hai Bà Trưng.
Luận văn thạc sỹ của tác giả Đặng Quốc Hải, thực hiện năm 2019 tại trường Đại học Thương mại, nghiên cứu về quản lý chất lượng tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Nam.
Luận văn trình bày các lý thuyết cơ bản nhằm nâng cao chất lượng tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Đề tài nghiên cứu và hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến dịch vụ ngân hàng và DNNVV, đồng thời đề cập đến các vấn đề quản lý rủi ro và thực trạng chất lượng cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân Đội chi nhánh Thái Nguyên.
Luận văn thạc sỹ “Cho vay khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam” của tác giả Đỗ Thị Lợi – 2019 – Đại học
Thương Mại Luận văn đã tiến hành đánh giá thực trạng về hoạt động cho vay tại
Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam đã xác định những hạn chế và vướng mắc trong hoạt động cho vay, đồng thời phân tích nguyên nhân gây ra các vấn đề này Dựa trên những đánh giá đó, ngân hàng đã đưa ra những đề xuất thiết thực nhằm mở rộng hoạt động cho vay, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và phục vụ tốt hơn cho khách hàng.
Luận văn thạc sỹ của tác giả Phạm Đức Thịnh, mang tên “Phát triển cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tam Điệp”, được thực hiện vào năm 2019 tại Đại học Thương Mại Tác phẩm này đã phân tích sâu sắc thực trạng hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại chi nhánh Tam Điệp, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của hoạt động cho vay đến năm 2025.
Nghiên cứu về chất lượng cho vay tại các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), vẫn còn hạn chế, đặc biệt là tại Vietinbank Chi nhánh Bắc Ninh trong giai đoạn 2017-2019 Mặc dù nhiều công trình khoa học đã phân tích chất lượng cho vay ở các phân khúc khác nhau như bán lẻ và doanh nghiệp lớn, nhưng chưa có nghiên cứu nào tập trung vào DNNVV tại chi nhánh này Do đó, luận văn này sẽ cung cấp cái nhìn mới mẻ và không trùng lặp với các nghiên cứu đã được công bố gần đây.
Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Vietinbank Chi nhánh Bắc Ninh trong giai đoạn 2017 – 2019 Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay đối với DNNVV tại Vietinbank Chi nhánh Bắc Ninh đến năm 2025.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn hướng tới thực hiện một số nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể sau:
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về chất lƣợng cho vay DNNVV tại các Ngân hàng Thương mại
Đánh giá chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Vietinbank Bắc Ninh trong giai đoạn 2017-2019 cho thấy những thành công và hạn chế rõ rệt Nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dù Vietinbank đã có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện dịch vụ cho vay, nhưng vẫn tồn tại một số vấn đề làm giảm chất lượng cho vay đối với DNNVV Nguyên nhân chính dẫn đến những hạn chế này bao gồm quy trình thẩm định tín dụng chưa tối ưu và thiếu sự hỗ trợ tư vấn cho khách hàng.
Đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lƣợng cho vay đối với DNNVV tại Vietin ank ắc Ninh đến năm 2025.
Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là chất lƣợng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của NHTM
+ Nội dung khoa học: luận văn tập trung nghiên cứu chất lƣợng cho vay đối với DNNVV của NHTM
Tác giả đã chọn Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - chi nhánh Bắc Ninh làm không gian nghiên cứu để thu thập số liệu phục vụ cho việc viết luận văn.
Luận văn này nghiên cứu chất lượng cho vay đối với khách hàng DNNVV tại chi nhánh Vietinbank Bắc Ninh trong giai đoạn 2017-2019, nhằm đề xuất các định hướng và giải pháp cải thiện chất lượng cho vay cho khách hàng DNNVV tại chi nhánh đến năm 2025.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu
Học viên đã thu thập số liệu sơ cấp bằng cách thực hiện điều tra trắc nghiệm về chất lượng dịch vụ cho vay cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh Qua phiếu khảo sát, 90 khách hàng DNNVV đã được mời tham gia để đánh giá mức độ hài lòng đối với dịch vụ cho vay của ngân hàng Quá trình thu thập ý kiến khách hàng được thực hiện thông qua phiếu khảo sát gửi trực tiếp, cho phép khách hàng tự đánh giá bằng cách điền thông tin Bên cạnh đó, dữ liệu thứ cấp cũng được xem xét để hỗ trợ nghiên cứu.
Học viên tiến hành tìm kiếm tài liệu và nghiên cứu liên quan từ trong nước để tổng hợp các hoạt động của học viên và nhà nghiên cứu Bên cạnh đó, học viên cũng thu thập thông tin từ các tài liệu của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Bắc Ninh, cũng như từ sổ tay và internet, nhằm làm cơ sở phân tích thực trạng chất lượng cho vay hiện tại của chi nhánh.
Phương pháp xử lý dữ liệu
Dữ liệu sơ cấp từ khảo sát sẽ được tổng hợp thông qua các phương pháp thống kê, phân tích và so sánh để đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng về chất lượng cho vay tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh Bên cạnh đó, ý kiến và đề xuất từ nhà quản trị và cán bộ nhân viên cũng sẽ được thu thập để đưa ra kết luận và giải pháp cho nghiên cứu này.
Học viên đã tổng hợp thông tin thứ cấp từ các nghiên cứu trong nước để xây dựng cơ sở lý luận toàn diện, nhằm cung cấp cái nhìn tổng quát về chất lượng cho vay khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại Bên cạnh đó, học viên cũng tiến hành phân tích và xử lý thông tin thứ cấp về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – chi nhánh Bắc Ninh, từ đó đưa ra cái nhìn chi tiết hơn về chất lượng cho vay tại chi nhánh này.
Phương pháp suy luận logic giúp đề xuất giải pháp dựa trên cơ sở lý luận và thực trạng hiện tại Luận văn được hỗ trợ bởi các biểu đồ và bảng biểu, tăng tính thuyết phục, cùng với các khảo sát thực tế nhằm giải quyết các vấn đề nghiên cứu đã nêu.
Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, các phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng chất lượng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh
Chương 3 trình bày định hướng và các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh Các giải pháp này bao gồm cải thiện quy trình thẩm định tín dụng, tăng cường đào tạo nhân viên, và áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý khoản vay Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận nguồn vốn, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
TỔNG QUAN VỀ CHO VAY DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế thị trường
1.1.1.1 Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa
Trên thế giới, các quốc gia có quan niệm khác nhau về doanh nghiệp nhỏ và vừa, chủ yếu do tiêu chí phân loại quy mô doanh nghiệp không giống nhau Hai tiêu chí phổ biến nhất được sử dụng tại nhiều quốc gia là quy mô vốn và số lượng lao động.
Nước Tiêu chí áp dụng
Số lao động Tổng vốn hoặc giá trị TS
Hàn Quốc
