SKKN Kinh nghiệm dạy học tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua một số văn bản Ngữ văn 7 ============================ PHẦN MỞ ĐẦU 1 Lý do chọn đề tài Mục tiêu giáo dục mà chúng ta đang thực hiện là trang bị, đào tạo cho các em học sinh có những kiến thức, kỹ năng, phẩm chất và năng lực tư duy, năng lực hành động Cụ thể là giúp các em Trở thành một người học tập tự chủ, độc lập, tự tin Biết hỏi, biết phản ánh, biết bảo vệ ý kiến và chịu trách nhiệm cho sự nghiệp học hành của mình; người.
Mục tiêu đề tài
+ Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục các em học sinh bậc Trung học cơ sở, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục toàn diện.
+ Tìm ra một số biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh trường Trung học cơ sởNguyễn Trãi Cụ thể là học sinh khối lớp 7.
+ Nghiên cứu về giáo dục kĩ năng sống làm cơ sở góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
+ Hệ thống hóa những vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài.
+ Tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Trung học cơ sở.
Nghiên cứu này tập trung vào việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua bài dạy "Cổng trường mở ra, Mẹ tôi và Cuộc chia tay của những con búp bê" tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi, xã Ea Na, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk Mục tiêu của nghiên cứu là giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết để đối phó với những thách thức trong cuộc sống hàng ngày Bài dạy không chỉ mang lại kiến thức mà còn khuyến khích sự tư duy phản biện và cảm xúc của học sinh, từ đó nâng cao khả năng giao tiếp và hòa nhập xã hội.
4 Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Học sinh lớp 7A 4 , 7A 5 Tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi, xã Ea Na, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk năm học 2016 - 2017
- Phương pháp chung: Phương pháp lí luận khoa học gắn lý luận và thực tiễn
- Phương pháp cụ thể: so sánh, thống kê, phân tích, tổng hợp.
1.1 Quan niệm về kĩ năng sống:
Kỹ năng sống là khả năng thích nghi và hành vi tích cực giúp cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu trong cuộc sống hàng ngày Trong giáo dục, kỹ năng sống bao gồm những khả năng được rèn luyện để đáp ứng các yêu cầu của cuộc sống hiện đại hóa, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kỹ năng sống được phân loại thành hai nhóm chính: kỹ năng tâm lý xã hội và kỹ năng cá nhân liên quan đến lĩnh hội và tư duy Mười yếu tố quan trọng trong kỹ năng sống bao gồm: tự nhận thức, tư duy sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp ứng xử, ứng phó với căng thẳng và cảm xúc, khả năng cảm thông, tư duy bình luận và phê phán, phương pháp giải quyết vấn đề, giao tiếp hiệu quả, và kỹ năng thương thuyết.
Rèn kỹ năng sống cho học sinh nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện, phù hợp với bốn trụ cột của giáo dục UNESCO: học để biết, học để làm, học để tồn tại và học để chung sống Điều này giúp học sinh thích ứng với những biến động của cuộc sống hiện đại, đồng thời thúc đẩy các hoạt động xã hội tích cực, hạn chế yếu tố tiêu cực và xây dựng môi trường học tập thân thiện Qua đó, việc này còn góp phần đổi mới phương pháp học tập của học sinh.
Phát triển lòng tự trọng và tôn trọng người khác là điều cần thiết, giúp mỗi cá nhân chấp nhận sự khác biệt và sống hòa hợp Học sinh cần rèn luyện cách cư xử hiệu quả và phân tích ảnh hưởng của gia đình, xã hội, kinh tế và chính trị đến hành vi con người Đồng thời, việc phát triển lòng thông cảm và nhân ái giữa con người cũng rất quan trọng Cuối cùng, rèn luyện khả năng tự kiềm chế và ứng phó với căng thẳng sẽ giúp mỗi người sống và làm việc tốt hơn.
1.2 Tầm quan trọng của công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong trư- ờng Trung học cơ sở.
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường xuyên đối mặt với những khó khăn và thách thức Để vượt qua những trở ngại này, việc trang bị kỹ năng sống là vô cùng cần thiết Nếu không có những kỹ năng này, chúng ta sẽ gặp khó khăn trong việc tìm ra cách ứng phó và giải quyết vấn đề khi phải đối diện với thử thách.
Kĩ năng sống là cầu nối giúp con người chuyển hóa kiến thức thành thái độ và hành vi tích cực, lành mạnh Những người sở hữu kĩ năng sống vững vàng có khả năng đối mặt với khó khăn, giải quyết vấn đề một cách hiệu quả và thường đạt được thành công trong cuộc sống Ngược lại, thiếu kĩ năng sống có thể dẫn đến thất bại và các vấn đề xã hội nghiêm trọng như ma túy và mại dâm Việc giáo dục kĩ năng sống không chỉ thúc đẩy sự phát triển cá nhân mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ quyền con người, từ đó giảm thiểu các vấn đề xã hội.
Trang bị cho học sinh kiến thức, thái độ và kỹ năng cần thiết nhằm hình thành hành vi và thói quen tích cực, đồng thời loại bỏ những hành vi tiêu cực Điều này giúp các em phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
Giáo dục kỹ năng sống là một yêu cầu thiết yếu đối với thế hệ trẻ, vì các em là những chủ nhân tương lai của đất nước, có trách nhiệm quyết định sự phát triển xã hội Thiếu kỹ năng sống, các em sẽ khó có thể thực hiện tốt trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng Lứa tuổi học sinh đang trong quá trình hình thành nhân cách, dễ bị tác động bởi các yếu tố tích cực và tiêu cực, dẫn đến việc phải đối mặt với nhiều thách thức Nếu không được trang bị kỹ năng sống, các em dễ rơi vào hành vi tiêu cực như bạo lực học đường hay lối sống ích kỷ Các kỹ năng cần thiết như xác định giá trị, từ chối, kiên định, giải quyết mâu thuẫn, thương lượng và giao tiếp là rất quan trọng Do đó, giáo dục kỹ năng sống không chỉ giúp các em rèn luyện hành vi có trách nhiệm mà còn trang bị khả năng ứng phó tích cực với các tình huống trong cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người và sống một cách an toàn, hài hòa và lành mạnh.
Giáo dục kĩ năng sống là một phần quan trọng trong việc đổi mới giáo dục phổ thông, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển xã hội Đảng ta xác định con người là mục tiêu và động lực cho sự phát triển, do đó, cần có những người lao động toàn diện để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Việc giáo dục kĩ năng sống giúp học sinh phát triển khả năng làm chủ bản thân, ứng xử phù hợp với xã hội và xử lý tình huống trong cuộc sống Các phương pháp giáo dục tích cực như hoạt động nhóm, giải quyết vấn đề, nghiên cứu trường hợp, đóng vai và trò chơi đều phù hợp với định hướng đổi mới phương pháp dạy học Tóm lại, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là cần thiết để thực hiện mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong các trường phổ thông đang trở thành xu hướng toàn cầu Nhiều quốc gia hiện đang tích cực đưa kỹ năng sống vào chương trình giảng dạy chính khóa Một trong những hình thức hiệu quả là xây dựng "Trường học thân thiện", nhằm thúc đẩy việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
1.3 Lợi ích của giáo dục kỹ năng sống
Giáo dục kĩ năng sống cho thanh thiếu niên nói chung và học sinh ở các trường
THCS nói riêng sẽ mang lại cho các em những lợi ích sau đây: a) Lợi ích về mặt sức khỏe
Giáo dục kĩ năng sống góp phần xây dựng hành vi sức khỏe lành mạnh cho cá nhân và cộng đồng.
Giáo dục kĩ năng sống sẽ giúp các em giải quyết được những nhu cầu để phát triển.
Giáo dục kĩ năng sống tạo khả năng cho mỗi cá nhân có thể tự bảo vệ sức khỏe cho mình và cho mọi người trong cộng đồng.
Giáo dục kĩ năng sống đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường sống lành mạnh, giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần Việc giáo dục kĩ năng sống mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là những tác động tích cực đối với sự phát triển của các em.
Quan hệ giữa thầy và trò, bạn và bạn.
Hứng thú trong học tập đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thành công việc một cách sáng tạo và hiệu quả Nó không chỉ giúp nâng cao khả năng cá nhân mà còn mang lại nhiều lợi ích về mặt văn hóa xã hội, góp phần xây dựng một cộng đồng phát triển và gắn kết hơn.
Giáo dục kĩ năng sống không chỉ thúc đẩy hành vi xã hội tích cực mà còn góp phần xây dựng một môi trường xã hội lành mạnh Đặc biệt, việc trang bị kĩ năng sống cho thanh thiếu niên trong bối cảnh xã hội đa dạng văn hóa và nền kinh tế phát triển mang lại nhiều lợi ích kinh tế và chính trị.
Giáo dục kĩ năng sống nhằm hình thành những phẩm chất mà các nhà kinh tế và chính trị trong tương lai cần có.
Giáo dục kỹ năng sống đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng tích cực nhu cầu và quyền lợi của trẻ em Qua đó, trẻ em có thể nhận thức và thực hiện nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội Điều này không chỉ giúp các em phát triển toàn diện mà còn góp phần củng cố sự ổn định chính trị của mỗi quốc gia.
Phương pháp nghiên cứu
Quan niệm về kĩ năng sống
Kỹ năng sống là khả năng thích nghi và hành vi tích cực giúp cá nhân đối phó hiệu quả với những thách thức trong cuộc sống hàng ngày Trong bối cảnh giáo dục, kỹ năng sống bao gồm những khả năng được rèn luyện nhằm đáp ứng nhu cầu của cuộc sống hiện đại hóa, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), kỹ năng sống được phân thành hai loại chính: kỹ năng tâm lý xã hội và kỹ năng cá nhân liên quan đến tư duy và lĩnh hội Trong đó, có mười yếu tố quan trọng bao gồm: tự nhận thức, tư duy sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề, kỹ năng giao tiếp và ứng xử, ứng phó với tình huống căng thẳng và cảm xúc, khả năng cảm thông, tư duy bình luận và phê phán, kỹ năng giải quyết vấn đề, giao tiếp hiệu quả, và khả năng thương thuyết.
Rèn kỹ năng sống cho học sinh nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện, phù hợp với bốn trụ cột của UNESCO: học để biết, học để làm, học để tồn tại và học để chung sống Điều này giúp học sinh thích ứng với những biến động của cuộc sống hiện đại, đồng thời thúc đẩy hoạt động xã hội, phát huy các yếu tố tích cực và hạn chế tiêu cực, tạo ra môi trường học tập thân thiện và tích cực Qua đó, việc này cũng góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp học tập của học sinh.
Phát triển lòng tự trọng và tôn trọng người khác là yếu tố quan trọng trong cuộc sống, giúp chấp nhận sự đa dạng của mỗi cá thể Học sinh cần rèn luyện cách cư xử hiệu quả và phù hợp, đồng thời phân tích tác động của gia đình, xã hội, kinh tế và chính trị đến hành vi của con người Việc phát triển lòng thông cảm và nhân ái giữa mọi người sẽ góp phần tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp Bên cạnh đó, rèn luyện khả năng tự kiềm chế và ứng phó với căng thẳng cũng là những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.
Tầm quan trọng của công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong trường Trung học cơ sở
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường xuyên đối mặt với khó khăn và thách thức Để vượt qua những trở ngại này, việc trang bị kỹ năng sống là vô cùng cần thiết Nếu không có những kỹ năng này, chúng ta sẽ gặp khó khăn trong việc tìm ra cách ứng phó và giải quyết vấn đề.
Kỹ năng sống là cầu nối giúp con người chuyển hóa kiến thức thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh Những người sở hữu kỹ năng sống phù hợp thường vững vàng trước khó khăn, biết cách giải quyết vấn đề một cách tích cực, và có xu hướng thành công hơn trong cuộc sống Ngược lại, những người thiếu kỹ năng sống dễ gặp thất bại và đối mặt với nhiều vấn đề xã hội như ma túy và mại dâm Giáo dục kỹ năng sống không chỉ thúc đẩy sự phát triển cá nhân mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống xã hội, giảm thiểu các vấn đề xã hội và bảo vệ quyền con người.
Trang bị cho học sinh kiến thức, thái độ và kỹ năng cần thiết giúp hình thành thói quen lành mạnh và tích cực, đồng thời loại bỏ những hành vi tiêu cực Điều này góp phần vào sự phát triển toàn diện của các em về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
Giáo dục kỹ năng sống là một yêu cầu thiết yếu cho thế hệ trẻ, vì các em sẽ là những người quyết định sự phát triển của đất nước trong tương lai Thiếu kỹ năng sống, các em không thể thực hiện tốt trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng Lứa tuổi học sinh đang trong giai đoạn hình thành nhân cách, nhưng lại thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội và kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực Trong bối cảnh hiện nay, thế hệ trẻ thường xuyên phải đối mặt với áp lực và những lựa chọn giá trị, do đó, giáo dục kỹ năng sống là cần thiết để giúp các em phát triển hành vi có trách nhiệm, ứng phó tích cực với các tình huống trong cuộc sống, và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người.
Giáo dục kỹ năng sống là một phần quan trọng trong việc đổi mới giáo dục phổ thông, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện con người Đảng ta khẳng định rằng con người là mục tiêu và động lực cho sự phát triển xã hội Để thành công trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cần có những người lao động với kỹ năng và khả năng làm chủ bản thân Việc giáo dục kỹ năng sống giúp học sinh phát triển khả năng ứng xử và ứng phó tích cực với các tình huống trong cuộc sống, phù hợp với mục tiêu giáo dục Các phương pháp giáo dục tích cực như hoạt động nhóm, giải quyết vấn đề, và trò chơi cũng hỗ trợ cho việc đổi mới phương pháp dạy học Do đó, giáo dục kỹ năng sống trong trường phổ thông là cần thiết để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh đang trở thành xu thế toàn cầu trong các trường phổ thông Nhiều quốc gia đã chú trọng tích hợp kỹ năng sống vào chương trình giảng dạy chính khóa Việc xây dựng “Trường học thân thiện” được xem là một giải pháp hiệu quả để thúc đẩy giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
1.3 Lợi ích của giáo dục kỹ năng sống
Giáo dục kĩ năng sống cho thanh thiếu niên nói chung và học sinh ở các trường
THCS nói riêng sẽ mang lại cho các em những lợi ích sau đây: a) Lợi ích về mặt sức khỏe
Giáo dục kĩ năng sống góp phần xây dựng hành vi sức khỏe lành mạnh cho cá nhân và cộng đồng.
Giáo dục kĩ năng sống sẽ giúp các em giải quyết được những nhu cầu để phát triển.
Giáo dục kĩ năng sống tạo khả năng cho mỗi cá nhân có thể tự bảo vệ sức khỏe cho mình và cho mọi người trong cộng đồng.
Giáo dục kỹ năng sống đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng môi trường sống lành mạnh, giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần Những lợi ích giáo dục từ việc trang bị kỹ năng sống sẽ mang lại những tác động tích cực cho sự phát triển của trẻ.
Quan hệ giữa thầy và trò, bạn và bạn.
Hứng thú trong học tập là yếu tố quan trọng giúp mỗi cá nhân hoàn thành công việc một cách sáng tạo và hiệu quả Bên cạnh đó, việc duy trì sự hứng thú này còn mang lại nhiều lợi ích về mặt văn hóa xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển cộng đồng.
Giáo dục kĩ năng sống không chỉ thúc đẩy hành vi xã hội tích cực mà còn xây dựng một môi trường xã hội lành mạnh, đặc biệt có giá trị cho thanh thiếu niên trong bối cảnh đa dạng văn hóa và kinh tế phát triển Những kĩ năng này góp phần vào sự phát triển kinh tế và ổn định chính trị, tạo ra một thế giới chung hòa bình và thịnh vượng.
Giáo dục kĩ năng sống nhằm hình thành những phẩm chất mà các nhà kinh tế và chính trị trong tương lai cần có.
Giáo dục kỹ năng sống đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng tích cực nhu cầu và quyền lợi của trẻ em Qua đó, giúp các em nhận thức rõ nghĩa vụ của bản thân đối với gia đình và xã hội, từ đó góp phần củng cố sự ổn định chính trị của mỗi quốc gia.
1.4 Cơ sở thực tiễn: Đối với học sinh Trung học cơ sở, đây là lứa tuổi có nhiều thay đổi về mặt tâm sinh lý, thích tìm tòi học hỏi cái mới, điều lạ Có em chưa phân biệt được rõ ràng,rành rọt điều tốt với điều xấu; điều gì nên làm và điều gì không nên làm nên đôi khi còn lẫn lộn, dễ bị lôi kéo Do đó, giáo viên phải dẫn dắt các em vượt qua những khó khăn, thử thách để giúp các em nhận thức sâu sắc về những việc cần thiết phải làm đối với cuộc sống của bản thân và mọi người ở lứa tuổi học sinh Giáo dục các em tự phân tích, tổng hợp và giải quyết tình huống nào đó cụ thể Luôn tạo điều kiện, động viên các em tham gia, hoạt động tốt công tác đội, đoàn và những sân chơi bổ ích, lành mạnh ở các địa phương để giúp các em có thêm kiến thức về vốn sống và giáo dục tình yêu quê hương đất nước Hoặc tổ chức các buổi chiếu phim ảnh với nội dung thiết thực về truyền thống văn hóa, lịch sử cách mạng… thông qua đó nhằm rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Ngoài thời gian giảng dạy, giáo viên cần tận dụng cơ hội để tìm hiểu và hỗ trợ học sinh, giúp các em vượt qua khó khăn Việc lắng nghe tâm tư và nguyện vọng của học sinh là rất quan trọng Giáo viên nên chủ động xóa bỏ khoảng cách với học sinh và sử dụng ngôn từ phù hợp, hữu ích để giáo dục và trang bị thêm kiến thức cho các em trong cuộc sống.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, đặc biệt là học sinh lớp 7 trong các trường Trung học cơ sở, là vô cùng cần thiết và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của các em.
2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
Mục tiêu giáo dục của Việt Nam đã chuyển từ việc cung cấp kiến thức sang phát triển năng lực cần thiết cho học sinh, nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Giáo dục thế kỷ XXI tập trung vào việc học để biết, học để làm, học để tự khẳng định và học để cùng chung sống Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh không chỉ trang bị kiến thức, giá trị và thái độ phù hợp mà còn hình thành hành vi và thói quen tích cực, loại bỏ những hành vi tiêu cực trong các mối quan hệ và tình huống hàng ngày Điều này tạo cơ hội cho học sinh thực hiện tốt quyền và bổn phận của mình, đồng thời phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
Học sinh trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi cần được chú trọng hơn về kỹ năng sống trong cuộc sống hàng ngày Để cải thiện phương pháp dạy học, tôi nỗ lực thay đổi theo hướng tích cực, giúp học sinh nhận thức rằng kỹ năng chỉ hình thành khi các em tự trải nghiệm và thực hành Kinh nghiệm được tích lũy qua việc hành động trong các tình huống đa dạng sẽ giúp các em dễ dàng áp dụng và sử dụng các kỹ năng phù hợp với thực tế.
Cơ sở thực tiễn
Học sinh Trung học cơ sở đang trong giai đoạn phát triển tâm sinh lý mạnh mẽ, thường có xu hướng tìm tòi và khám phá Nhiều em chưa phân biệt rõ ràng giữa điều tốt và điều xấu, dễ bị lôi kéo vào những hành vi không đúng mực Do đó, giáo viên cần hướng dẫn các em vượt qua thử thách, giúp nhận thức về những hành động cần thiết trong cuộc sống Việc giáo dục học sinh tự phân tích và giải quyết tình huống cụ thể là rất quan trọng Giáo viên cũng nên khuyến khích các em tham gia vào các hoạt động đội, đoàn và các sân chơi bổ ích để tăng cường kiến thức sống và tình yêu quê hương Ngoài ra, tổ chức các buổi chiếu phim về văn hóa và lịch sử cũng là cách hiệu quả để rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Ngoài giờ lên lớp, giáo viên cần tận dụng thời gian để tìm hiểu và lắng nghe học sinh, giúp đỡ và động viên các em vượt qua khó khăn Sự chân thành và chủ động trong việc xóa bỏ khoảng cách giữa giáo viên và học sinh là rất quan trọng Bằng cách lựa chọn ngôn từ thích hợp và bổ ích, giáo viên có thể giáo dục và cung cấp thêm kiến thức sống cho các em.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, đặc biệt là học sinh lớp 7 tại các trường Trung học cơ sở, là vô cùng cần thiết và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của các em.
2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
Mục tiêu giáo dục của Việt Nam đã chuyển từ việc cung cấp kiến thức sang phát triển năng lực cần thiết cho học sinh, nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Giáo dục thế kỷ XXI nhấn mạnh việc học để biết, học để làm, học để tự khẳng định và học để cùng chung sống Việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh không chỉ trang bị kiến thức, giá trị, và thái độ phù hợp mà còn hình thành thói quen tích cực, loại bỏ hành vi tiêu cực trong các mối quan hệ và tình huống hàng ngày Điều này tạo cơ hội cho học sinh thực hiện quyền và bổn phận của mình, đồng thời phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.
Học sinh trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi cần được chú trọng hơn về kỹ năng sống trong cuộc sống hàng ngày Để cải thiện phương pháp dạy học, tôi nỗ lực thay đổi theo hướng tích cực, giúp các em nhận thức rằng kỹ năng chỉ được hình thành khi các em thực hành Kinh nghiệm được tích lũy thông qua việc hành động trong các tình huống đa dạng sẽ giúp các em dễ dàng áp dụng và sử dụng kỹ năng phù hợp với thực tế.
Thuận lợi, khó khăn
Hiện nay, toàn xã hội đang đồng lòng kêu gọi cải cách nền giáo dục, thể hiện sự cấp thiết trong việc này Ngành giáo dục cũng nhận thức rõ tầm quan trọng của việc trang bị các kỹ năng sống cho học sinh trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.
Nhiều năm giảng dạy bộ môn Văn cho thấy thời gian 01 tiết rất ngắn, khiến việc lồng ghép kiến thức trở nên khó khăn Học sinh thường học lệch và ít đầu tư vào môn Văn, dẫn đến việc nắm và vận dụng kiến thức kém, khó rút ra bài học kỹ năng sống Đặc biệt, học sinh đến từ nông thôn gặp khó khăn trong việc thích ứng với xã hội hiện đại, vì vậy cần có sự dẫn dắt để giúp các em hiểu rõ hơn.
Việc nắm vững các môn học về kỹ năng mềm như giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm, khả năng lãnh đạo và tổ chức sẽ giúp các em tự tin hơn, chủ động hơn và có khả năng xử lý hiệu quả mọi tình huống trong cuộc sống.
Lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở đánh dấu giai đoạn chuyển tiếp quan trọng từ thiếu niên sang dậy thì, với nhiều biến đổi sâu sắc về cả chất và lượng Nếu được giáo dục và quan tâm đúng cách, giai đoạn này sẽ góp phần định hướng tích cực cho sự phát triển nhân cách của các em.
Dạy phân môn Văn kết hợp với kỹ năng sống trong trường học là một phương pháp quan trọng nhằm nâng cao đạo đức học sinh, góp phần ngăn chặn sự xuống cấp trong hành vi của một bộ phận học sinh hiện nay.
Giáo dục kỹ năng sống tại các trường học hiện nay chủ yếu chỉ diễn ra trong các tiết học Giáo dục công dân và những hoạt động nhỏ lẻ trong công tác chủ nhiệm lớp, mà chưa được xây dựng thành một chương trình giáo dục hoàn chỉnh.
Gần đây, nhiều học sinh Trung học cơ sở gặp phải biểu hiện thiếu kĩ năng sống, như không thể hiện khả năng bản thân, khó hòa nhập, có thái độ tiêu cực khi mâu thuẫn với bạn bè, gia đình và thầy cô, cũng như lúng túng trong việc xử lý các tình huống phát sinh trong cuộc sống Bên cạnh đó, cách học và cách sống của các em thường không khoa học và kém hiệu quả.
Thành công, hạn chế
Từ khi phong trào “kỹ năng sống” được phát động mạnh mẽ trong giáo dục, tôi đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh Mức độ ứng dụng của kỹ năng sống trong từng bài dạy và đối tượng học sinh có sự khác biệt, nhưng nó đóng góp quan trọng vào nhiệm vụ xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Công tác giáo dục kỹ năng sống đã nhận được sự quan tâm lớn từ các cấp lãnh đạo, cùng với sự hưởng ứng nhiệt tình của đồng nghiệp và sự hứng thú tham gia của học sinh.
Hình thức tích hợp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh được thực hiện qua từng giờ dạy môn Văn ở bậc Trung học cơ sở, đặc biệt là trong chương trình lớp 7 Nội dung giáo dục này rất đa dạng và thiết thực, giúp học sinh phát triển toàn diện.
- Ý nghĩa, tầm quan trọng của kĩ năng sống và giáo dục kĩ năng sống chưa được đánh giá, nhận xét, góp ý thường xuyên và định kì.
Nhiều cơ sở giáo dục vẫn gặp khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống một cách hiệu quả Việc áp dụng các hoạt động này chưa được tối ưu hóa, dẫn đến việc chưa hình thành và phát triển kỹ năng sống cho học sinh trong quá trình giảng dạy.
- Thiếu các điều kiện tối thiểu để tiến hành giáo duc kĩ năng sống trong nhà trường, trước hết là tài liệu cho GV và cho HS
- Ðã có các buổi học chuyên đề, đề tài nghiên cứu tổ chức tập huấn cho đội ngũ
GV cốt cán hiện đang ở giai đoạn làm quen với các thuật ngữ và khái niệm, dẫn đến việc chưa đạt được sự đồng bộ trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trong các tiết học.
Thời gian là yếu tố quan trọng khi lồng ghép kỹ năng sống vào tiết dạy, vì một tiết học thường diễn ra nhanh chóng và có thể kết thúc mà học sinh chưa thực hành được kỹ năng nào Hơn nữa, việc không có tiết dạy riêng cho kỹ năng sống cũng gây khó khăn trong việc tích hợp vào bài giảng.
Học sinh hiện nay ít đọc sách và không chú trọng vào việc học, điều này ảnh hưởng đến khả năng thực hành các kỹ năng sống trong cuộc sống hàng ngày.