TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA NGỮ VĂN o0o PHẠM THỊ MỸ QUYÊN HIỆN TƯỢNG TRỘN MÃ NGÔN NGỮ TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành Ngôn ngữ HÀ NỘI, 2022 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA NGỮ VĂN o0o PHẠM THỊ MỸ QUYÊN HIỆN TƯỢNG TRỘN MÃ NGÔN NGỮ TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành Ngôn ngữ Người hướng dẫn khoa học TS Lê Thị Thuỳ Vinh HÀ NỘI, 2022 LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên cho em xin phép gửi lời.
Lịch sử vấn đề
Hiện tượng trộn mã ngôn ngữ, hay còn gọi là pha trộn và tiếp xúc ngôn ngữ, là một hiện tượng phổ biến diễn ra trên toàn cầu Sự vay mượn và sử dụng các yếu tố từ ngôn ngữ khác không chỉ làm phong phú thêm vốn từ vựng mà còn phản ánh sự giao thoa văn hóa giữa các cộng đồng ngôn ngữ.
Sự gia tăng từ vựng của ngôn ngữ khác là hệ quả tự nhiên của sự giao lưu văn hóa và hội nhập kinh tế Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra hiện tượng trộn mã, đặc biệt là việc chêm xen tiếng Anh vào các ngôn ngữ bản địa Ví dụ, công trình "The influence of the English language on the Russian youth slang" của Derkach (2016) nghiên cứu sự ảnh hưởng của tiếng Anh đối với tiếng lóng của giới trẻ Nga, cũng như sự kết hợp giữa tiếng Anh và ngôn ngữ giới trẻ Trung Quốc.
The influence of the English language on the cultural identity of Chinese university students has been explored in Seppala's 2011 study, while Nguyễn Thúy Nga from the University of Queensland, Australia, examines language contact and English borrowings in a Vietnamese magazine for teenagers In Vietnam, the phenomenon of code-switching has also been extensively researched, with notable works including Nguyễn Thiện Giáp's "Linguistics Textbook." These studies highlight the complex interplay between language and cultural identity in the context of globalization.
Cao Xuân Hạo trong tác phẩm “Việt, Văn Việt, Người Việt” và Nguyễn Văn Khang với các công trình “Ngôn ngữ xã hội học” và “Từ ngoại lai trong tiếng Việt” đã nghiên cứu hiện tượng trộn mã ngôn ngữ Các tác giả phân biệt trộn mã với những hình thức liên quan khác và xem xét các đặc điểm của hiện tượng này trong ngữ cảnh tiếng Việt.
Gần đây, nghiên cứu về hiện tượng trộn mã ngôn ngữ đã thu hút sự chú ý với nhiều luận án, luận văn và bài báo khoa học Một ví dụ tiêu biểu là luận án Tiến sĩ của Nguyễn Thị Huyền, tập trung vào "Hiện tượng chuyển mã tiếng Anh trong giao tiếp tiếng Việt," đặc biệt là trong bối cảnh sinh viên chuyên ngữ tại một số trường đại học.
Trong luận án của ĐHKHXH & NV, ĐHQG Hà Nội, tác giả đã khảo sát việc sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày của giới trẻ tại thủ đô Hà Nội Nghiên cứu tập trung vào các khái niệm như "ngôn ngữ ma trận" và "ngôn ngữ nhúng", nhằm làm rõ cách mà tiếng Anh được tích hợp vào đời sống giao tiếp của thanh niên.
Cù lao ngôn ngữ ma trận và khái niệm Cù lao ngôn ngữ nhúng được giới thiệu nhằm phục vụ nghiên cứu, thống kê, phân loại và mô tả đặc điểm cũng như cơ chế ngữ pháp của hiện tượng này Luận án cũng khám phá động cơ chuyển mã và thái độ ngôn ngữ của giới trẻ đối với vấn đề này một cách cụ thể.
Bài viết của Đỗ Thuỳ Trang tại trường đại học Quảng Bình nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chêm ngôn ngữ tiếng Anh vào báo chí tiếng Việt Nghiên cứu đã cung cấp thực trạng sử dụng tiếng Anh trên các phương tiện truyền thông thông qua các bảng biểu cụ thể và chính xác, đồng thời phân tích nguyên nhân, hiệu quả và thái độ đối với hiện tượng này.
Bài báo "Nghiên cứu cấu trúc trộn mã ngôn ngữ Việt - Anh trong giao tiếp trao đổi mua bán của tiểu thương Chợ Bến Thành, TP Hồ Chí Minh" phân tích cách thức sử dụng ngôn ngữ hỗn hợp giữa tiếng Việt và tiếng Anh trong các cuộc giao dịch thương mại Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về xu hướng giao tiếp hiện đại và ảnh hưởng của ngôn ngữ toàn cầu hóa trong môi trường thương mại địa phương Thông qua việc khảo sát các tiểu thương tại Chợ Bến Thành, bài viết làm nổi bật sự chuyển giao ngôn ngữ và cách thức mà các yếu tố văn hóa, kinh tế tác động đến việc sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày.
Trong bài viết năm 2020 trên Tạp chí Đại học Sài Gòn, tác giả Trần Thị Phương Lý đã phân tích đặc điểm cấu trúc ngôn ngữ của hiện tượng pha trộn từ vựng Bài viết đi sâu vào các minh chứng thực tế trong giao tiếp, đặc biệt là hiện tượng trộn mã ngôn ngữ của các tiểu thương.
Báo cáo khoa học của Nguyễn Thị Thu Thuỷ và Phan Lê Thục Hiền tại Hội thảo Khoa học quốc gia đã làm nổi bật các đặc điểm về chính tả, cấu tạo, từ loại và ngữ nghĩa của hiện tượng trộn mã trong tiêu đề phim truyện Việt Nam.
Nghiên cứu về hiện tượng trộn mã ngôn ngữ đã thu hút sự chú ý, nhưng việc áp dụng trong lĩnh vực báo điện tử vẫn chưa được khai thác nhiều Do đó, khóa luận của chúng tôi sẽ tập trung vào khía cạnh này, mang đến một hướng đi độc đáo và khác biệt so với các công trình nghiên cứu trước đây.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thống kê, phân tích ngữ liệu
- Thủ pháp phân tích, tổng hợp
Bố cục của khoá luận
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, khoá luận có cấu trúc gồm 2 chương:
Chương 1: Cơ sở lí thuyết
Chương 2: Đặc điểm của hiện tượng trộn mã ngôn ngữ trên báo điện tử
CƠ SỞ LÍ THUYẾT
Tiếp xúc ngôn ngữ
Tiếp xúc ngôn ngữ là một hiện tượng phổ biến trong giao tiếp xã hội, xảy ra khi cá nhân hoặc cộng đồng tương tác với nhau qua ngôn ngữ Hiện tượng này xuất hiện khi có sự song ngữ hoặc đa ngữ, chịu ảnh hưởng từ các yếu tố ngôn ngữ và xã hội.
Trong "Từ điển giải thích thuật ngữ Ngôn ngữ học" của Nguyễn Như Ý, tiếp xúc ngôn ngữ được định nghĩa là sự tương tác giữa hai hoặc nhiều ngôn ngữ, ảnh hưởng đến cấu trúc và vốn từ vựng của chúng Điều kiện xã hội cho sự tiếp xúc này là nhu cầu trao đổi giao tiếp giữa các cộng đồng ngôn ngữ khác nhau, xuất phát từ các yếu tố kinh tế, chính trị và các lý do khác Tiếp xúc ngôn ngữ diễn ra thông qua việc lặp lại các cuộc đối thoại và nhu cầu giao tiếp giữa những người sử dụng hai ngôn ngữ khác nhau, cho phép họ có thể thành thạo cả hai ngôn ngữ hoặc chỉ hiểu một cách thụ động ngôn ngữ không phải là tiếng mẹ đẻ của mình.
Nhận định về vấn đề tiếp xúc ngôn ngữ, Phan Ngọc cũng khẳng định
Tiếp xúc ngôn ngữ không chỉ đơn thuần là việc vay mượn từ vựng Khi tộc người A giao tiếp với tộc người B và gặp những đồ vật, sự vật chưa có tên gọi trong ngôn ngữ của mình, họ sẽ phải sử dụng từ ngữ của tộc người B để chỉ những đối tượng đó Tuy nhiên, việc vay mượn từ vựng, dù có nhiều đến đâu, không nhất thiết làm thay đổi cấu trúc ngôn ngữ Thực tế, tiếp xúc ngôn ngữ dẫn đến những thay đổi sâu sắc trong cấu trúc ngôn ngữ của tộc người A nhờ vào ảnh hưởng từ tộc người B.
Nếu A không tương tác với B, thì A sẽ không có được hình dạng hiện tại, hoặc sẽ phải chờ đợi một khoảng thời gian dài hơn rất nhiều, và kết quả cũng sẽ không thể giống như ngày nay.
Trong bài báo “Ứng xử ngôn ngữ của người Việt đối với các yếu tố gốc Hán” của tác giả Bùi Khánh Thế, được công bố trong tập san khoa học của trường ĐHKHXH, tác giả phân tích cách người Việt tiếp nhận và sử dụng các yếu tố ngôn ngữ có nguồn gốc Hán trong giao tiếp hàng ngày Bài viết nhấn mạnh sự ảnh hưởng sâu sắc của tiếng Hán đối với ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam, đồng thời chỉ ra những đặc điểm riêng biệt trong cách ứng xử ngôn ngữ của người Việt.
Tiếp xúc ngôn ngữ, theo O.S Akhmanova (1966), là sự giao thoa giữa các ngôn ngữ do hoàn cảnh địa lý và lịch sử xã hội gần gũi, dẫn đến nhu cầu giao tiếp giữa các cộng đồng ngôn ngữ khác nhau Điều này được hiểu là sự tác động qua lại giữa hai hoặc nhiều ngôn ngữ, ảnh hưởng đến cấu trúc và vốn từ của chúng Các điều kiện xã hội của tiếp xúc ngôn ngữ thường được xác định bởi nhu cầu giao tiếp giữa các nhóm dân tộc và ngôn ngữ, thúc đẩy bởi các yếu tố kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội.
Tiếp xúc ngôn ngữ được chia thành hai loại: tiếp xúc bên trong và tiếp xúc bên ngoài Tiếp xúc bên trong, hay còn gọi là tiếp xúc ở mặt cấu trúc, đề cập đến sự tương tác và ảnh hưởng giữa hai hoặc nhiều ngôn ngữ trong não bộ của một người, dẫn đến những thay đổi về cấu trúc và quy tắc ngôn ngữ Sự tiếp xúc này có thể tạo ra sự pha trộn giữa các ngôn ngữ, hình thành nên một ngôn ngữ mới Ngược lại, tiếp xúc bên ngoài, hay tiếp xúc ở mặt ứng dụng, diễn ra khi một người sử dụng hai hoặc nhiều ngôn ngữ, tạo ra hiện tượng đa ngữ, với khả năng luân phiên hoặc kết hợp chúng trong giao tiếp.
Tuy nhiên, trong phạm vi khoá luận chúng tôi chỉ tiến hành xem xét loại hình tiếp xúc ngôn ngữ bên ngoài
Mã và hiện tượng trộn mã
1.2.1 Khái niệm mã và trộn mã
Mã được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trong lĩnh vực ngôn ngữ học Theo Ronald Wardhaugh, mã là thuật ngữ xuất phát từ lý thuyết thông tin Mã (codes) có thể được hiểu là hệ thống bao gồm từ, chữ cái và ký hiệu, dùng để biểu thị thông tin một cách ngắn gọn, phục vụ cho việc truyền đạt thông điệp mật hoặc ghi chép thông tin.
Sự phát triển không ngừng của cuộc sống dẫn đến hiện tượng đan xen ngôn ngữ ngày càng phổ biến Ferguson (1959) đã định nghĩa hiện tượng này là sự hòa trộn ngôn ngữ (diglossia) Tuy nhiên, các nhà ngôn ngữ học sau này đã phân chia khái niệm này thành hai loại rõ ràng hơn: chuyển mã (code-switching) và trộn mã (code-mixing) Cả hai khái niệm này đều thể hiện sự kết hợp của một mã ngôn ngữ với các yếu tố ngôn ngữ khác, tạo nên sự phong phú trong giao tiếp.
Mặc dù có những điểm tương đồng, chuyển mã và trộn mã vẫn có những đặc trưng riêng biệt Chuyển mã là hiện tượng ổn định, thường lặp lại và liên quan đến người sử dụng song ngữ hoặc đa ngữ, trong khi trộn mã là hiện tượng tức thời, bột phát và thuộc về đơn ngữ Khi trộn mã xảy ra, mã chính (bản ngữ) thường chiếm ưu thế hơn mã phụ (ngoại ngữ), với mã phụ phụ thuộc vào mã chính Trong khoá luận này, chúng tôi quy ước gọi các đơn vị bản ngữ (tiếng Việt) là mã chính, còn các đơn vị ngôn ngữ từ ngôn ngữ khác được sử dụng để trộn mã là mã trộn.
Các nhà ngôn ngữ học đã đưa ra nhiều quan niệm khác nhau về cách phân loại hiện tượng trộn mã Suwito (1983) phân chia trộn mã thành hai kiểu: trộn mã bên trong (inner code mixing) và trộn mã bên ngoài (outer code mixing) Trộn mã bên trong xảy ra khi người nói kết hợp ngôn ngữ phổ thông quốc gia với ngôn ngữ vùng miền (phương ngữ).
“Tía tôi là người tôi luôn kính trọng” thì “tía” là từ ngữ Nam Bộ Còn trộn mã
Hiện tượng đan xen giữa tiếng mẹ đẻ và ngôn ngữ nước ngoài, như trong câu “Trong giới Showbiz, các ngôi sao không ngừng toả sáng”, là một xu hướng phổ biến Suwito đã nghiên cứu và xác định 5 phương thức trộn mã dựa trên các đặc điểm và tính chất của mã trộn.
1/ Trộn mã chèn từ là phương thức trộn mã trong đó người nói trộn vào phát ngôn đơn vị từ mã của ngôn ngữ khác Ví dụ như “Bên cạnh đó, Daesung cũng dành thời gian để ra ngoài shopping”
2/ Trộn mã chèn cụm từ là phương thức trộn mã mà ở đó mã trộn có cấu tạo là cụm từ Ví dụ “Sau màn debut solo đầy ấn tượng, Jennie cũng đã giúp
YG ghi tên mình lên bản đồ YouTube bằng danh hiệu MV của nghệ sĩ solo có nhiều lượt xem nhất”
3/ Trộn mã lai ghép là phương thức trộn mã mà mã trộn được chêm xem, lai tạo, ghép nối giữa hai ngôn ngữ Trường hợp này xảy ra khi các mã trộn được biến đổi theo cách phỏng âm của tiếng Việt
4/ Trộn mã lặp từ là phương thức trộn mã trong đó mã trộn được chèn vào phát ngôn có dạng lặp lại
5/ Trộn mã dạng lời nói hoặc thành ngữ là phương thức trộn mã trong đó mã trộn là thành ngữ thuộc ngôn ngữ khác Ví dụ “Cô ấy là người cùng tôi đi qua mọi ups and down trong cuộc sống này” (thành ngữ tiếng Anh nghĩa là thăng trầm)
Có thể thấy, trong cách phân chia này của Suwito, phương thức (1), (2),
(5) liên quan tới đặc điểm về mặt cấu tạo, phương thức (3), (4) gắn với dạng thức chính tả, cách viết của mã trộn
Trái với cách phân loại của Suwito, Muysken có cách phân chia hoàn toàn khác, trộn mã sẽ được chia ra thành 3 phương thức như sau: (1) chèn
(insertion), (2) luân phiên (alternation) và (3) tạo từ đồng dạng (congruent lexicalization) Cụ thể:
1/ Phương thức chèn – là phương thức có sự đan xen giữa các yếu tố từ vựng của ngôn ngữ này với ngôn ngữ khác, trong đó từ vựng được chêm xen
Chèn là phương thức cơ bản và phổ biến nhất trong hiện tượng trộn mã, bao gồm từ, cụm từ hoặc các yếu tố tương đương khác.
2/ Phương thức luân phiên (alternation) bắt đầu xuất hiện khi cấu trúc của hai ngôn ngữ được xen kẽ nhau không phân biệt ở cả cấp độ từ vựng và ngữ pháp
3/ Tạo từ đồng dạng (congruent lexicalization) tức là phương thức nói về trường hợp trộn mã trong đó, người sử dụng có thể được điền từ vựng với các yếu tố từ một trong hai ngôn ngữ Phương thức này chỉ có thể thực hiện khi cả hai ngôn ngữ có cùng cách thức tạo từ và cấu trúc ngữ pháp Như thế, trong cách phân loại của Muysken, phương thức chèn đi liền với mã trộn ở cấp độ từ ngữ, phương thức luân phiên và tạo từ đồng dạng nói đến hiện tượng trộn mã ở cấp độ ngữ pháp Phương thức chèn cũng gồm nhiều kiểu loại nhỏ mà Suwito đưa ra.
Qua khảo sát sơ bộ các mã trộn trong bài báo điện tử, chúng tôi nhận thấy phần lớn mã trộn thuộc hiện tượng trộn mã bên ngoài và theo phương thức chèn Dựa trên cách phân loại của Muysken, khoá luận này sẽ làm rõ đặc điểm cấu tạo, từ loại và đặc điểm ngữ nghĩa của mã trộn, từ đó đánh giá cụ thể về việc sử dụng cách thức trộn mã hiện nay.
Báo điện tử
Báo điện tử, theo định nghĩa từ Wikipedia, là loại hình báo viết được phát hành dưới dạng trang web và dựa trên nền tảng internet Loại hình này được xuất bản bởi toà soạn điện tử, cho phép người đọc tiếp cận qua các thiết bị cá nhân như máy tính, máy tính bảng, và điện thoại di động có kết nối internet.
1.3.2 Đặc trưng của báo điện tử
Báo điện tử, mặc dù ra đời sau báo giấy, đã nhanh chóng khẳng định vị thế quan trọng trong lĩnh vực báo chí kể từ khi xuất hiện vào cuối thế kỷ XX.
10 của nó cũng như thể hiện được những ưu thế đặc trưng của mình Cụ thể như sau:
Báo điện tử là hình thức truyền thông đa dạng, tích hợp nhiều công nghệ, cho phép người dùng tiếp cận thông tin qua các loại hình như báo viết, báo hình và báo phát thanh trên cùng một trang.
Sản phẩm báo chí đa phương tiện cần có các thành phần chính như văn bản, âm thanh, hình ảnh tĩnh và đồ họa, hình ảnh động, cùng với các chương trình tương tác Điều này tạo nên sự khác biệt cho báo điện tử, giúp người đọc không chỉ tiếp cận thông tin nhanh chóng mà còn có trải nghiệm trực quan thông qua video và hình ảnh đi kèm.
Tính tổng hợp của báo điện tử là một ưu điểm quan trọng cần phát triển Tuy nhiên, do hạ tầng và công nghệ truyền thông chưa hoàn thiện, tính đa phương tiện của báo điện tử Việt Nam vẫn chưa được phát huy tối đa vai trò trong đời sống.
1.3.2.2 Tính tức thời và phi định kì
Báo điện tử vượt trội so với báo viết nhờ khả năng cung cấp thông tin tức thời và không bị giới hạn về nội dung hay thời gian phát sóng.
Báo điện tử với quy trình sản xuất nhanh chóng và đơn giản cung cấp thông tin nóng hổi, không bị giới hạn bởi thời gian hay số lượng bài đăng Nội dung trên báo điện tử rất đa dạng và được cập nhật liên tục theo từng giờ, phút, thậm chí từng giây, vì vậy nó còn được gọi là “báo giờ”.
Một đặc điểm nổi bật của báo điện tử là khái niệm "bài báo mở", cho phép bài viết được cập nhật liên tục sau khi phát hành Điều này đảm bảo rằng thông tin luôn mới mẻ và được cập nhật đều đặn, đáp ứng nhu cầu của độc giả.
Tương tác là sự tác động qua lại và ảnh hưởng lẫn nhau giữa độc giả và đội ngũ báo chí, đóng vai trò quan trọng trong truyền thông và báo chí Đặc điểm chính của công nghệ mới, tương tác yêu cầu mô hình truyền thông đa chiều.
Báo điện tử thu hút bạn đọc nhờ khả năng cho phép họ chủ động tìm kiếm và lựa chọn thông tin mà họ quan tâm, thay vì chỉ tiếp nhận thông tin từ nhà báo Hơn nữa, bạn đọc cũng trở thành nguồn cung cấp thông tin cho các trang báo mạng, giúp rút ngắn khoảng cách giữa tờ báo và độc giả, tạo ra sức mạnh thúc đẩy sự phát triển và hiệu quả truyền thông Đặc biệt, báo điện tử có tính tương tác cao, với các mục phản hồi, chia sẻ và các kênh tương tác như vote, email, feedback, giúp độc giả dễ dàng đóng góp ý kiến và suy nghĩ của mình.
Tính tương tác của báo điện tử được phân tích qua ba khía cạnh chính: Thứ nhất, tính tương tác có định hướng giúp người đọc dễ dàng di chuyển và tìm kiếm thông tin trên trang báo; thứ hai, tương tác chức năng mang lại sự linh hoạt cho các đường dẫn, cho phép người đọc tham khảo nội dung liên quan; và thứ ba, tương tác tùy biến thể hiện sự thông minh của các công cụ cá nhân cũng như các trang chia sẻ và thảo luận nội dung.
Tính tương tác trên báo điện tử là một đặc trưng ưu việt, mang lại nhiều lợi ích như dễ dàng nhận phản hồi từ độc giả và tạo sự gần gũi, thoải mái cho họ Ngoài ra, báo điện tử còn có khả năng thiết lập diễn đàn trao đổi thông tin, thu hút sự quan tâm của người đọc một cách hiệu quả hơn.
1.3.2.4 Khả năng lưu trữ và tìm kiếm thông tin
Báo điện tử có đặc tính tức thời và phi định kỳ, không bị giới hạn về số lượng và khuôn khổ, cho phép cung cấp thông tin dưới dạng đĩa với dung lượng lớn Tuy nhiên, các thông tin này cần phải đáp ứng những yêu cầu nhất định để đảm bảo chất lượng và độ tin cậy.
Thông tin cần phải đa dạng, mới mẻ, chính xác và khách quan, đồng thời phải được kiểm chứng rõ ràng Để thuận tiện cho việc tìm kiếm, thông tin lưu trữ lâu dài cần được tổ chức theo hệ thống.
Báo điện tử cung cấp một hệ thống lưu trữ khoa học cho phép quản lý khối lượng thông tin khổng lồ Với khả năng tìm kiếm dễ dàng, người dùng có thể tìm bài viết theo từ khóa, ngày đăng, hoặc chủ đề Nếu không thể đọc ngay, độc giả có thể lưu lại bài viết để xem sau hoặc đọc lại nhiều lần một cách nhanh chóng, điều này là rất khó thực hiện với truyền hình hay phát thanh.
1.3.2.5 Tính xã hội hóa cao, khả năng cá thể hóa tốt
ĐẶC ĐIỂM CỦA HIỆN TƯỢNG TRỘN MÃ NGÔN NGỮ TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ
Đặc điểm cấu tạo của mã trộn
Mã trộn có thể xuất hiện dưới dạng từ, cụm từ hoặc câu nguyên dạng Dưới đây là bảng phân loại mã trộn dựa trên các đặc điểm cấu tạo của chúng.
Bảng 2.1 Phân loại mã trộn theo đặc điểm cấu tạo Đơn vị cấu tạo
Scandal tình cảm và việc có con với Thiên An đã khiến anh mất thiện cảm trong lòng công chúng, với tỷ lệ 82,8% cho thấy sự không hài lòng từ 573 người được khảo sát.
- “Mẹ ác ma, Cha thiên sứ là bản remake từ bộ phim đình đám Trung Quốc Mẹ hổ,
Bố mèo do hai diễn viên thực lực Triệu Vy và Đồng Đại Vỹ thủ vai chính”
“Nữ diễn viên là một trong những cái tên đắt show của làng giải trí với nhiều sự kiện, quảng cáo” (6/1/2022, Yan.vn)
- “Trên profile của anh này thì cũng có một số tựa phim được ghi là “vai chính” như Lặng Yên Dưới Vực Sâu, Quỳnh Búp
Bê, Mê Cung, Hồ Sơ Cá Sấu, Hướng Dương Ngược Nắng hay gần đây nhất là Thương Ngày Nắng Về” (6/11/2022,
- “Cả hai diện trang phục đơn giản và hiện tại spotlight đều dành hết cho nhân vật nhí chính giữa” (6/1/2022, Yan.vn)
- “14 resort này có điểm chung là các khu nghỉ dưỡng sinh thái, nằm ở vị trí tách biệt, gần gũi với thiên nhiên và động vật hoang dã” (4/2/2022, Zing.vn)
- “BTV chỉ ra 5 món skincare bình dân chất lượng nhất, nâng cấp da thăng hạng mà cực "êm ví" (23/1/2022, Kenh14.vn)
- “Tuy nhiên, đoạn teaser mới của nhóm tiếp tục gây tranh cãi” (10/4/2022,
Gần đây, nữ ca sĩ thế hệ 8x gây chú ý khi chia sẻ trên mạng xã hội về việc bị netizen soi mói và bàn tán về tình hình tài chính của cô Cô tiết lộ rằng số tiền nhận được cho một buổi biểu diễn chỉ dao động từ 2.000 đến 3.000 USD, điều này đã khiến nhiều người đánh giá cô là nghèo.
- “Hương Giang cho biết, muốn dùng hàng hiệu không lỗ mà còn sinh lời, chị em cứ cái gì classic của thương hiệu thì mua” (10/4/2022, Kenh 14.vn)
Cụm từ 119 17,2% - “Karina là thành viên "bất tài" nhất aespa: Main dancer nhưng nhảy thua Winter, all-rounder chỉ là "danh hão" do fan nhận định?” (25/1/2022, Kenh14.vn)
- “Trong những ngày đầu năm này, quần short jeans hay kaki luôn là lựa chọn hàng đầu của các cô gái bởi sự tươi trẻ, năng động” (14/2/2022, Yan.vn)
- “Đây cũng là item được các bạn trẻ chuộng streetstyle rất yêu thích”
- “Vào tối thứ 7 ngày 09 tháng 04 vừa qua, IVY moda đã trình làng digital show
18 trên fanpage chính thức và thu hút được sự đón xem của hàng triệu khán giả trên khắp các nền tảng online” (12/4/2022,
- “Bước vào máy bay, cô đã thay sang style casual không thể thoải mái hơn: áo nỉ + quần jogger + dép xỏ ngón”
Công việc bận rộn khiến chúng tôi chỉ mong muốn có thời gian nghỉ ngơi và thư giãn trong những ngày lễ, thay vì phải chuẩn bị trang phục chỉ để đi check-in khắp nơi.
- “Theo đó, boygroup thường diện những outfit có tông màu pastel, hoặc đôi khi kết hợp họa tiết hoa lá” (18/12/2021,
- “Thế mà người hâm mộ còn "mừng hụt", cứ tưởng sẽ được chào đón màn comeback đặc biệt nào từ 4 cô gái”
Từ bảng 2.1, xét trên phương diện cấu tạo của mã trộn trong ngôn ngữ của báo điện tử, chúng tôi rút ra các kết luận như sau:
Dạng thức cấu tạo từ chiếm tỷ lệ lớn nhất với 573 trường hợp, tương đương 82,8%, trong khi đơn vị cụm từ chỉ có 119 trường hợp, chiếm 17,2% Không có mã trộn đối với đơn vị câu Nguyên nhân chủ yếu là do tính linh hoạt của từ, với dạng thức ngắn gọn, dễ hiểu và dễ nhớ, phù hợp với nhiều ngữ cảnh khác nhau.
19 được tính hàm súc, bao quát của bài báo cho nên mã trộn ở dạng thức từ luôn được sử dụng nhiều trong ngôn ngữ báo điện tử
Mã trộn ở dạng thức cụm từ xuất hiện ít hơn so với cấu tạo từ, chủ yếu với hai yếu tố như rich kid, top trending, hay beauty blogger Ví dụ, ca khúc của Đông Nhi thu hút đông đảo người hâm mộ và nhanh chóng lọt top trending YouTube Các local brand Việt Nam đang ngày càng khẳng định sức nóng, không còn lép vế trước thương hiệu quốc tế Người đẹp gốc Sài Thành gây ấn tượng với những bộ cánh rực rỡ và chi tiết cut-out tại các sự kiện Anh Bông Tím cũng khiến mọi người cười nghiêng ngả khi check-in ngoài trạm xăng với vẻ mặt buồn rầu vì giá xăng tăng.
Các cụm từ chứa nhiều yếu tố thường xuất hiện ít, ví dụ như "Beauty – fashion reviewer", thể hiện sự kết hợp giữa vẻ đẹp và sự nổi bật trong ngành thời trang, như trường hợp của các reviewer tại Việt Nam với profile ấn tượng (23/1/2022, kenh14.vn) Một ví dụ khác là "mix&match", nổi bật qua phong cách của Quỳnh Anh Shyn, fashionista hàng đầu Việt Nam, với những màn kết hợp trang phục gây ấn tượng (6/1/2022, Yan.vn) Cuối cùng, cụm từ "short jeans basic" được nhắc đến trong bối cảnh Mai Davika, người mẫu Thái Lan, thể hiện sự đơn giản nhưng vẫn cuốn hút khi phối đồ bên bờ biển (12/4/2022).
Kenh14.vn); rich kid Vbiz (Tiệc sinh nhật của các rich kid Vbiz 13/4/2022,
Kenh14.vn); poster concept teaser (Trong tấm ảnh mà cô nàng đăng tải, Thanh
Tâm đã cosplay lại tấm poster concept teaser đầu tiên mà BLACKPINK hé lộ cho màn tái xuất của mình 12/4/2022, Yan.vn) …
Nhiều mã trộn trong tiếng Anh có cấu trúc linh hoạt và đôi khi lệch chuẩn, như trong các ví dụ sau: "Sau màn debut solo ấn tượng, Jennie đã giúp YG ghi tên mình trên bản đồ YouTube với danh hiệu MV của nghệ sĩ solo có nhiều lượt xem nhất" (21/12/2021, Yan.vn); "Nữ idol debut cùng nhóm nhạc huyền thoại Wonder Girls của công ty này vào năm 2007" (5/12/2021, Yan.vn).
Phương Anh sở hữu bộ sưu tập bikini đa dạng từ các shop online và thương hiệu địa phương với mức giá cực kỳ hợp lý, giúp chị em dễ dàng lựa chọn cho mình những mẫu ưng ý.
Drama shopping thường xảy ra giữa khách hàng và các cửa hàng bán lẻ Vào lúc 0h ngày 28/1 (giờ Hàn Quốc), JYP đã bất ngờ công bố trailer ra mắt cho nhóm nhạc nữ mới mang tên NMIXX.
(28/1/2022, Kenh14.vn); “Xem qua trailer debut của Hanbin, người hâm mộ
Việt không khỏi vui mừng vì ngày anh chàng ra mắt đã sắp đến gần”
(20/1/2022, Yan.vn); “Theo đó, concept debut của MiiNa bị tố nhiều điểm tương đồng với Rosé trong lần nữ thần tượng solo với album -R-.” (13/4/2022,
Người đẹp sinh năm 2002 thường xuyên đăng tải hình ảnh với layout trang điểm nổi bật, thu hút sự chú ý tại các đám cưới, nhưng fan cũng nhận ra cô thường để mặt mộc và thậm chí quay video bằng camera thường trước mặt người hâm mộ.
Sự lệch chuẩn trong việc áp dụng quy tắc ngữ pháp của mã gốc tiếng Việt chủ yếu xuất phát từ việc khảo sát cho thấy các mã trộn không phổ biến Điều này là do các bài báo điện tử trên các trang dành cho giới trẻ thường hướng đến độc giả có kiến thức tiếng Anh, giúp họ hiểu nội dung khi sử dụng mã trộn Do đó, hầu hết các mã trộn đều tuân thủ quy tắc ngữ pháp của ngoại ngữ.
Đặc điểm về từ loại của mã trộn
Từ loại là những từ có đặc điểm ngữ pháp tương đồng, và mỗi ngôn ngữ có cách phân chia riêng Trong tiếng Việt, các từ loại bao gồm danh từ, động từ, tính từ, phụ từ, tình thái từ, đại từ, số từ và quan hệ từ.
Trong tiếng Anh, từ loại thường được phân chia thành danh từ, động từ, tính từ và các loại từ khác Bài viết này sẽ tập trung vào việc phân tích và tìm hiểu sâu về các loại từ trong ngữ pháp tiếng Anh.
Chúng tôi sẽ phân tích đặc điểm từ loại của mã trộn dựa trên cách phân chia từ loại trong tiếng Anh, đồng thời bổ sung các từ loại kèm theo như cụm danh từ, cụm động từ và cụm tính từ Dưới đây là bảng tổng hợp các thông tin liên quan.
Bảng 2.2 Phân loại mã trộn theo đặc điểm từ loại
STT Từ loại Số lượng
1 Danh từ/Cụm danh từ
XOXO mang đến một concept trả thù đầy màu sắc tươi sáng, tinh nghịch và ngọt ngào, đồng thời được hỗ trợ bởi dàn producer quyền lực của The Black Label.
“Mẹ ác ma, Cha thiên sứ” là phiên bản remake của bộ phim nổi tiếng Trung Quốc “Mẹ hổ, Bố mèo”, với sự tham gia của hai diễn viên tài năng Triệu Vy và Đồng Đại Vỹ trong vai chính.
- “Trong dàn girlgroup hiện tại,
TWICE là nhóm nữ được khen ngợi sở hữu visual đồng đều
Thêm vào đó, cách chọn outfit cho nhóm cũng có nhiều điểm bất hợp lí.”
- “Về thời trang, diễn viên Anh Dũng chăm chỉ lăng xê nhiều phong cách đa dạng, từ quý ông lịch lãm đến streetstyle trẻ trung.” (6/1/2022, Yan.vn)
Anh tiết lộ rằng đã thức nhiều đêm để chuẩn bị proposal cho nhóm nhạc nam nhằm xin tài trợ, đồng thời đã đầu tư gần chục triệu để xây dựng concept và storyboard.
Scandal tình cảm và việc không thực hiện trách nhiệm làm cha với Thiên An đã khiến anh mất điểm trong mắt công chúng.
- “Mới đây, ekip sản xuất lần nữa khiến netizen Việt đứng ngồi không yên khi đăng tải đồng thời poster và trailer chính thức.” (13/4/2022,
- “Trong video teaser, các thành viên bước vào phòng tuyển chọn diễn viên với trang phục sexy, ánh đèn mờ ảo.”
Khán giả đang mong chờ màn trở lại của Jisoo trong vai trò diễn viên, mặc dù thời điểm đó có vẻ còn xa, vì cô vẫn chưa ra mắt dự án solo với tư cách idol.
2 Động từ/Cụm động từ
178 25,7% - “Khi ấy, cô nàng đã hủy follow tài khoản Instagram của TWICE.”
- “Thế mà người hâm mộ còn "mừng hụt", cứ tưởng sẽ được chào đón màn
23 comeback đặc biệt nào từ 4 cô gái.”
- “Phần lớn màn hình livestream phát biểu của nghệ sĩ đều hiển thị độ phân giải kém, hình ảnh mờ và âm thanh không đặc sắc.” (9/4/2022, Zing.vn)
Khi các ca sĩ cover những ca khúc nổi tiếng, việc xin phép tác giả hoặc chủ sở hữu bản quyền ngày càng trở nên quan trọng hơn trong ngành âm nhạc.
- “Bên cạnh đó, cả kiểu make up, phong cách ăn mặc, concept chụp ảnh cũng một trời một vực so với trước đây.” (4/4/2022, Yan.vn)
"Lời nói dối sau nụ cười" là ca khúc nổi bật trong dự án "Tôi 20" của K-ICM, một album đã được ấp ủ trong thời gian dài Phiên bản giới hạn của album này nhanh chóng "sold-out" ngay sau khi phát hành vào ngày 23/12/2021.
- “Gợi ý outfit tán đổ crush” vẫn thu hút nhiều người tham gia vì sự hài hước và cũng chẳng cần đầu tư trang phục và edit kỳ công.” (10/3/2022,
- “NCT DREAM chính thức phá vỡ thành tích trước đây của mình ở full album đầu tiên Hot Sauce với lượng
24 pre-order khoảng 1,71 triệu bản.”
- “Thế mà người hâm mộ còn "mừng hụt", cứ tưởng sẽ được chào đón màn comeback đặc biệt nào từ 4 cô gái”
3 Tính từ/Cụm tính từ
71 10,3% - “Dù là những cái tên có visual đỉnh cũng khó tránh nổi việc diện trang phục bị cộng đồng mạng "soi".”
- “Dương đã "dậy thì" vô cùng thành công khi cả hai đã có màn "lột xác" ngoạn mục khác hẳn hình ảnh "cute" năm nào.” (13/4/2022, Kenh14.vn)
- “Outfit khiến crush gục ngã của cô nàng làm cư dân mạng được phen cười ra nước mắt.” (10/3/2022,
- “Nhóm nhạc đã chính thức trở lại với full album thứ 2 của họ mang tên Glitch Mode vào ngày 28/3.”
Trước sự gia tăng nhu cầu mua sắm mỹ phẩm của chị em phụ nữ, nhiều đối tượng đã lợi dụng tâm lý thích hàng rẻ để bán sản phẩm giả và hàng trộn, nhằm thu lợi bất chính.
- “Oversized suit giống Hải Tú là một trong những item nên có trong tủ đồ thu đông đó các nàng ơi.”
Nhiều cặp đôi tại Vbiz khiến khán giả không thể nhịn cười trước những khoảnh khắc hài hước và "lầy lội" khi họ thoải mái chia sẻ những hình ảnh "khó đỡ" của nhau trên mạng xã hội.
- “Sau một thời gian mặn nồng, cặp đôi bắt đầu bật trạng thái “on - off” khi liên tục chia tay rồi quay lại.”
Bảng 2.2 cho thấy mã trộn trong ngôn ngữ báo điện tử chủ yếu ở dạng danh từ/cụm danh từ với tỉ lệ 63,3%, tiếp theo là động từ/cụm động từ và tính từ/cụm tính từ, trong khi các từ loại khác như “up/down/on – off” chiếm tỉ lệ thấp hơn Điều này phản ánh đúng đặc điểm của mã trộn, thường sử dụng từ ngữ liên quan đến sự vật, hiện tượng, thể hiện rõ nét đặc trưng của đời sống giới trẻ Kết quả này cũng tương đồng với nghiên cứu của tác giả Nguyễn Văn Khang, cho thấy xu hướng sử dụng mã trộn trong tiếng Việt chủ yếu là danh từ, sau đó là động từ và tính từ.
Đặc điểm ngữ nghĩa của mã trộn
Nghiên cứu về ngữ nghĩa cho thấy mã trộn trong ngôn ngữ báo điện tử phân hóa thành nhiều trường nghĩa khác nhau Những trường nghĩa này đặc biệt phản ánh đời sống hiện đại, gắn liền với sự phát triển của công nghệ thông tin.
Trong bối cảnh đời sống giới trẻ hiện nay, chúng tôi đã phân tích ngữ liệu về mã trộn trong ngôn ngữ báo điện tử và xác định được 5 trường nghĩa chính: Âm nhạc, đời sống, phim ảnh, thời trang và làm đẹp, cùng với công nghệ Những lĩnh vực này không chỉ phản ánh sở thích mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa và xu hướng của giới trẻ.
Bảng 2.3 Phân loại mã trộn theo trường nghĩa
In the dynamic world of music, boygroups and girlgroups continue to dominate trends, showcasing their talents through captivating debuts, solo projects, and engaging cover performances With a focus on visuals and spotlight moments, these idols capture the attention of fans and anti-fans alike, generating buzz through music videos, video teasers, and live shows The excitement surrounding comebacks and fan clubs fuels discussions in showbiz, as audiences react to lyrics and performances, highlighting the main vocal and center of each group As hot boys and girls rise to fame, their albums and performances garner millions of views and comments, solidifying their place in the ever-evolving music landscape.
2 Đời sống 56 8% Resort, order, combo, view, vouncher, bar, pub, coundown, checkin, backgroud, stress, nightlife, gym, tour,
3 Phim ảnh 47 7% Poster, scandal, series, drama, hot, zombie, rating, trailer, happy ending,
4 Thời trang và làm đẹp
152 22% Review, items, fake, local brand, cut – out, skincare,
Mix, basic, outfit, bikini, fashionista, layout make up, body, skincare, nail, routine skincare, hack, local brand, …
77 11% Intermet, online, test, post, game, game online, facebook, hacker, blog …
Dựa vào số liệu khảo sát chúng tôi có biểu đồ sau:
Biểu đồ cho thấy trường nghĩa âm nhạc chiếm ưu thế với 360 từ, tương đương 52% tổng số từ ngữ Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do âm nhạc luôn đi đầu trong lĩnh vực giải trí, nhanh chóng tiếp cận những xu hướng mới Hơn nữa, âm nhạc rất phù hợp với giới trẻ, và việc sử dụng mã trộn trong các bài báo điện tử không chỉ thể hiện cái nhìn sáng tạo của người làm báo mà còn thu hút sự chú ý của độc giả trẻ tuổi.
Là một fan cuồng nhiệt của Taylor Swift, tôi mơ ước có cơ hội hợp tác cùng chị ấy, điều này sẽ là giấc mơ trở thành hiện thực Trước đó, tôi đã từng hợp tác với nhóm Tomorrow x Together (TXT) và cover ca khúc "Anti-Romantic" trong album của họ.
Thời trang và làm 22% đẹp
Phim ảnh 7% ĐẶC ĐIỂM NGỮ NGHĨA CỦA MÃ TRỘN Âm nhạc Thời trang và làm đẹp
Ngồi giữa hàng ghế khán giả, Miyeon thu hút sự chú ý với vẻ đẹp nổi bật, tạo nên khoảnh khắc viral khi ống kính camera ghi lại hình ảnh của cô Người hâm mộ không ngừng để lại những bình luận khen ngợi về visual ấn tượng của nữ thần tượng này.
“Nhiều người hâm mộ cho rằng các idol đẹp xuất chúng như vậy là do
"tâm sinh tướng” (14/12/2021, Yan.vn)
Từ khoá “Jisoo solo this year” đã nhanh chóng leo lên vị trí đầu bảng trending trên Twitter, điều này cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ từ các BLINK đang nỗ lực tạo sức ép để Jisoo ra mắt sản phẩm solo trong năm nay.
YG xác nhận nhóm BLACKPINK sẽ trở lại, trong khi Rosé, main vocal của nhóm, đã thử sức với diễn xuất nhưng vẫn mong muốn phát triển sự nghiệp solo trong âm nhạc Với chất giọng đặc biệt và truyền cảm, Rosé tiếp tục thu hút sự chú ý của người hâm mộ (29/1/2022, Yan.vn)
“Theo đó, Lisa và Jennie cũng rất thường xuyên “đánh úp” fan bằng những màn thoắt ẩn thoắt hiện trong MV của sao quốc tế.” (28/1/2022,
Trong làng K-pop, một nam thần tượng nổi bật không ngại đối mặt với “sóng gió” khi thường xuyên nhầm lẫn trong việc theo dõi người khác trên mạng xã hội, khiến người hâm mộ vừa buồn cười vừa khó xử.
“Theo đó, concept debut của MiiNa bị tố nhiều điểm tương đồng với Rosé trong lần nữ thần tượng solo với album -R-.” (13/4/2022, Yan.vn)
Dù chỉ lựa chọn một mẫu váy đen đơn giản, hot girl vẫn thu hút sự chú ý nhờ vẻ đẹp rạng rỡ và làn da trắng sáng của mình, khiến cô trở thành tâm điểm trong sự kiện.
Theo khảo sát, trong lĩnh vực âm nhạc, có nhiều mã trộn đặc trưng như idol, solo, debut, MV, lyrics, cover, bên cạnh những mã trộn khái quát hơn như fan, view, showbiz Các mã trộn như MV, idol, debut, view, showbiz, visual, live shows và fans thường xuất hiện với tần suất cao trong các bài báo âm nhạc Điều này cho thấy sự phổ biến và tầm ảnh hưởng của những từ ngữ này trong ngữ cảnh âm nhạc hiện nay.
29 đặc trưng về âm nhạc, vừa ngắn gọn, súc tích và đặc biệt là khó tìm được từ ngữ tiếng Việt thay thế
Trường nghĩa về thời trang và làm đẹp là một trong những lĩnh vực phổ biến, với 152 mã từ xuất hiện, chiếm 22% tổng số từ ngữ khảo sát Những từ ngữ trong lĩnh vực này thường rất quen thuộc với giới trẻ, đặc biệt là những người đam mê thời trang và làm đẹp.
Kimehwa chia sẻ cách mix đồ với những items cơ bản, tạo nên outfit dễ thương mang phong cách Hàn Quốc Cô phối chân váy caro dài cùng áo sơ mi cộc tay, mang lại sự trẻ trung và thời thượng cho phái đẹp.
Trước sự gia tăng nhu cầu mua sắm mỹ phẩm của phái đẹp, nhiều đối tượng đã lợi dụng tâm lý thích giá rẻ để bán các sản phẩm giả mạo và hàng trộn, nhằm thu lợi bất chính.
“Vậy nên, Jennie (cũng như nhiều celeb khác) hẳn đã nhiều lần "lừa dối" fan về outfit sân bay.” (11/4/2022, Kenh14.vn)
“Tuy nhiên, ngay cả khi cùng yêu thích sandal, cách hoàn thiện style của
Meghan Markle và Công nương Kate vẫn có sự khác biệt.” (14/4/2022,
“Như bao lần khác xuất hiện tại nước ngoài, Jennie tại sự kiện Jentle Garden chọn tông makeup nude đậm chất phương Tây.” (14/4/2022
Cô Em Trendy, tên thật là Khánh Linh, là một fashionista nổi bật và thành công nhất sau khi tham gia chương trình The Face 2017.
