Tổng quan về bảo hiểm y tế và thu bảo hiểm y tế
Khái niệm, đặc điểm, hình thức, vai trò của bảo hiểm y tế
1.1.1.1 Khái niệm bảo hiểm y tế
Bảo hiểm là hoạt động tổ chức hợp lý giữa những người có chung rủi ro, cho phép họ đóng góp tài chính để bồi thường thiệt hại theo quy luật thống kê khi xảy ra tổn thất hoặc sự kiện bảo hiểm.
Trong giáo trình Bảo hiểm của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, bảo hiểm được định nghĩa là dịch vụ tài chính cho phép cá nhân hoặc tổ chức nhận bồi thường khi xảy ra rủi ro Bồi thường này dựa trên khoản phí bảo hiểm đã đóng cho tổ chức đảm nhận trách nhiệm trước rủi ro, và tổ chức này sẽ bù trừ theo quy luật thống kê.
Bảo hiểm y tế (BHYT) là loại bảo hiểm do Nhà nước tổ chức và quản lý, nhằm huy động nguồn lực từ cá nhân, tập thể và cộng đồng xã hội để chăm sóc sức khỏe, khám và chữa bệnh cho nhân dân Nhiều nghiên cứu tại Việt Nam định nghĩa BHYT như một chính sách xã hội do Nhà nước thực hiện, nhằm tập hợp tài chính từ Nhà nước, người sử dụng lao động và người lao động để tạo quỹ chi trả chi phí khám chữa bệnh cho người tham gia theo quy định pháp luật Ngoài ra, các doanh nghiệp bảo hiểm thương mại cũng cung cấp BHYT, coi đây là hình thức bảo hiểm cho các chi phí y tế phát sinh liên quan đến rủi ro sức khỏe của người tham gia.
Bảo hiểm y tế (BHYT) tại Việt Nam có hai hình thức chính: BHYT xã hội và BHYT tư nhân BHYT xã hội do Nhà nước tổ chức, không vì mục tiêu lợi nhuận mà nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giúp thanh toán chi phí y tế khi gặp rủi ro Ngược lại, BHYT tư nhân thường do các doanh nghiệp bảo hiểm thương mại cung cấp với mục tiêu lợi nhuận, do đó tính xã hội hạn chế hơn Hiện nay, nhiều người tham gia BHYT xã hội vẫn tìm mua thêm gói bảo hiểm chăm sóc sức khỏe với nhiều ưu điểm như không phân biệt tuyến khám chữa bệnh và quyền lợi bảo hiểm được chi trả theo chi phí thực tế Theo Luật BHYT sửa đổi, BHYT là hình thức bảo hiểm bắt buộc nhằm chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận và do Nhà nước tổ chức thực hiện.
Trong nghiên cứu này, tác giả định nghĩa bảo hiểm y tế (BHYT) là sự cam kết của tổ chức bảo hiểm trong việc chi trả các chi phí khám chữa bệnh cho người mua BHYT, trong giới hạn quyền lợi của gói bảo hiểm khi người mua gặp phải rủi ro liên quan đến sức khỏe.
1.1.1.2 Đặc điểm của bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế (BHYT) không chỉ mang tính chất chung của một chế độ an sinh xã hội (ASXH) mà còn sở hữu những đặc điểm riêng biệt Những đặc điểm này góp phần làm nổi bật vai trò và tầm quan trọng của BHYT trong việc đảm bảo sức khỏe cho người dân.
Bảo hiểm y tế (BHYT) có đối tượng tham gia rộng rãi, bao gồm mọi thành viên trong xã hội mà không phân biệt giới tính, tuổi tác, khu vực làm việc hay hình thức quan hệ lao động Đây là một chính sách xã hội đa dạng với diện bao phủ lớn, do đó cần được luật hóa để đảm bảo tính hiệu quả Tuy nhiên, việc triển khai chính sách BHYT gặp nhiều khó khăn phức tạp, đòi hỏi phải nghiên cứu và ban hành phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước Nguyên tắc chung được áp dụng là bắt đầu từ những nhóm đối tượng cụ thể có điều kiện tham gia, sau đó mở rộng đến toàn dân.
Bảo hiểm y tế (BHYT) hoạt động không vì lợi nhuận, với toàn bộ phí bảo hiểm được sử dụng chủ yếu cho công tác khám chữa bệnh (KCB) cho người dân Nhà nước và các cơ quan quản lý cam kết không sử dụng nguồn tài chính này cho các mục đích khác Hơn nữa, hàng năm, Nhà nước còn trích ngân sách để mua thẻ BHYT miễn phí cho người nghèo, trẻ em và người tàn tật, đồng thời hỗ trợ quỹ BHYT khi cần thiết, đặc biệt trong trường hợp quỹ BHYT mất cân đối.
Bảo hiểm y tế (BHYT) không nhằm mục đích bù đắp thu nhập cho người tham gia như bảo hiểm xã hội (BHXH) trong trường hợp ốm đau hay tai nạn lao động, mà tập trung vào việc chăm sóc sức khỏe cho họ khi gặp bệnh tật BHYT được thiết kế như một khoản chi phí ngắn hạn, không thể dự đoán trước, và không phụ thuộc vào thời gian hay mức đóng phí, mà phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và khả năng cung cấp dịch vụ y tế.
Bảo hiểm y tế (BHYT) thể hiện rõ tính kinh tế, xã hội, nhân đạo và nhân văn Tính kinh tế của BHYT được thể hiện qua việc hình thành và sử dụng quỹ, giúp tập trung nguồn lực xã hội cho công tác khám chữa bệnh (KCB) hiệu quả BHYT có tính nhàn rỗi cao, vì mọi công dân, không phân biệt giới tính, dân tộc, tôn giáo hay địa vị xã hội, đều có thể tham gia Tính nhân văn và nhân đạo của BHYT nằm ở mục tiêu của chính sách, với nguyên tắc số đông bù số ít, nhằm bảo vệ sức khỏe cho mọi người.
BHYT giúp người dân, nhất là người nghèo phân tán được rủi ro và chia sẻ tài chính giữa những người tham gia
Nguồn lực tài chính cho chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) thường gặp nhiều khó khăn và phức tạp do đối tượng tham gia đông đảo, diện bao phủ rộng và chi phí dịch vụ y tế ngày càng tăng Do đó, khi triển khai BHYT, Chính phủ các nước cần xem xét kỹ lưỡng các vấn đề liên quan đến tài chính và quản lý để đảm bảo tính bền vững của hệ thống.
+ Việc triển khai BHYT phải theo nhu cầu, khả năng chi trả và nhận thức của người dân;
Khả năng phân bổ nguồn lực y tế dựa trên nhu cầu và dịch vụ liên quan đến các yếu tố kinh tế - xã hội cũng như cơ cấu độ tuổi của dân cư là rất quan trọng Đồng thời, việc chia sẻ gánh nặng chi phí y tế giữa các nhóm người cũng cần được chú trọng: người khỏe mạnh giúp đỡ người ốm, người giàu hỗ trợ người nghèo, và người trong độ tuổi lao động hỗ trợ người ngoài độ tuổi lao động.
Chính sách và tổ chức thực hiện bảo hiểm y tế (BHYT) ở mỗi quốc gia có sự khác biệt rõ rệt, phản ánh các đặc thù về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và lịch sử của từng nơi Hơn nữa, ngay trong một quốc gia, việc thực hiện chính sách BHYT cũng có thể thay đổi theo từng thời kỳ.
1.1.1.3 Các hình thức bảo hiểm y tế
BHYT có 03 hình thức: BHYT bắt buộc, BHYT tự nguyện và BHYT toàn dân Cụ thể các loại hình nhƣ sau:
BHYT bắt buộc là hình thức bảo hiểm y tế được áp dụng tại nhiều quốc gia, trong đó yêu cầu những người có thu nhập ổn định trong khu vực lao động chính thức tham gia theo quy định của pháp luật Tại Việt Nam, đối tượng tham gia BHYT bắt buộc bao gồm những người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng có xác định thời hạn.
Theo quy định của pháp luật lao động, người quản lý doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức phải đóng bảo hiểm từ 3 tháng trở lên, với mức đóng dựa trên phần trăm thu nhập hoặc mức lương tối thiểu Điều này dẫn đến việc người có thu nhập cao sẽ đóng nhiều hơn so với người có thu nhập thấp, từ đó tạo ra quỹ bảo hiểm để bù đắp rủi ro cho số ít.
Khái niệm, mức thu, phương thức thu bảo hiểm y tế
1.1.2.1 Khái niệm thu bảo hiểm y tế
Khái niệm "thu BHYT" chưa được đề cập trong các văn bản pháp luật hiện hành, nhưng đã được nhiều tác giả nghiên cứu và phân tích trong các công trình của họ.
Theo Đoàn Thị Lan (2018), thu bảo hiểm xã hội (BHXH) là hoạt động mà Nhà nước sử dụng quyền lực để buộc các đối tượng phải đóng BHXH theo mức phí quy định, đồng thời cho phép một số đối tượng tự nguyện tham gia với mức đóng và phương thức phù hợp với thu nhập của họ Từ đó, hình thành một quỹ tiền tệ tập trung nhằm đảm bảo cho các hoạt động BHXH.
Theo Võ Quang Tuấn (2019), thu bảo hiểm y tế (BHYT) hộ gia đình là hoạt động tài chính của Nhà nước, nhằm thu nguồn đóng BHYT từ các hộ gia đình để tạo lập quỹ tài chính BHYT thống nhất do Nhà nước quản lý.
Luận văn đồng tình với quan điểm của các tác giả, đặc biệt là cách diễn đạt khái niệm của Đoàn Thị Lan Theo đó, thu BHYT được hiểu là việc Nhà nước thu tiền từ các đối tượng tham gia chính sách BHYT theo mức phí quy định, đồng thời cho phép một số đối tượng tự nguyện tham gia với mức đóng phù hợp Điều này hình thành quỹ tiền tệ tập trung nhằm đảm bảo cho các hoạt động của chính sách BHYT, công tác KCB và duy trì hoạt động của BHYT Cụ thể, thu BHYT là sự phối hợp giữa các bộ phận của cơ quan BHXH dựa trên chính sách và quá trình triển khai chính sách BHYT do Nhà nước quy định, nhằm vận động nguồn thu đúng, đủ và kịp thời cho quỹ BHYT để thực hiện chính sách một cách hiệu quả.
1.1.2.2 Mức thu, phương thức thu bảo hiểm y tế
Theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2008 và các sửa đổi, bổ sung, cùng với các Nghị định hướng dẫn như Nghị định số 62/2009/NĐ-CP, Nghị định số 105/2014/NĐ-CP và Nghị định số 146/2018/NĐ-CP, mức thu và phương thức thu BHYT được quy định cụ thể.
- Mức thu BHYT bắt buộc đối với NLĐ: Mức thu BHYT đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc tại các đơn vị, DN 4,5% mức tiền lương tham gia
BHXH Trong đó 3% do người SDLĐ đóng và 1,5% do NLĐ đóng
Mức thu BHYT tự nguyện yêu cầu các đối tượng tham gia theo hình thức hộ gia đình, với mức thu được xác định dựa trên số lượng thành viên Cụ thể, người thứ nhất đóng 4,5% mức lương cơ sở, trong khi người thứ hai, thứ ba, và thứ tư lần lượt đóng 70%, 60%, và 50% mức thu của người thứ nhất Từ người thứ năm trở đi, mức đóng là 40% mức thu của người thứ nhất Người tham gia có thể lựa chọn phương thức đóng linh hoạt, bao gồm đóng hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng, hoặc 12 tháng một lần.
Mức thu bảo hiểm y tế (BHYT) đối với học sinh, sinh viên là 4.5% mức lương cơ sở tại thời điểm đóng, với sự hỗ trợ 30% từ ngân sách nhà nước Đối tượng tham gia BHYT là học sinh, sinh viên đang theo học tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, trừ những người đã có thẻ BHYT theo các nhóm khác Học sinh, sinh viên có thể lựa chọn phương thức đóng phí BHYT theo chu kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng.
Người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho người lao động từ tiền lương, nhằm đảm bảo quyền lợi cho NLĐ Phương thức thu BHYT sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng đối tượng tham gia, bao gồm tổ chức BHYT, ngân sách nhà nước hoặc cá nhân, hộ gia đình tự đóng vào quỹ BHYT.
- Hằng tháng, người SDLĐ đóng BHYT cho NLĐ và trích tiền đóng BHYT từ tiền lương của NLĐ để nộp cùng một lúc vào quỹ BHYT
Các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp không trả lương hàng tháng, cần thực hiện việc đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho người lao động định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng một lần Người sử dụng lao động sẽ trích tiền đóng BHYT từ tiền lương của người lao động và nộp cùng một lúc vào quỹ BHYT.
Hằng tháng, tổ chức Bảo hiểm xã hội (BHXH) thực hiện việc đóng Bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định tại các điểm c, d và đ khoản 1 Điều 13 của Luật BHXH năm 2008, đã được sửa đổi và bổ sung vào năm 2014, nhằm đảm bảo nguồn quỹ BHYT.
Hằng quý, các cơ quan, tổ chức và đơn vị cấp học bổng phải đóng bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 13 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2008, đã được sửa đổi, bổ sung vào năm 2014, vào quỹ BHYT.
Hằng quý, NSNN chuyển số tiền hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định tại các điểm e, g và i khoản 1 Điều 13 của Luật BHXH năm 2008, được sửa đổi, bổ sung năm 2014 vào quỹ BHYT.
- Định kỳ 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng, đại diện hộ gia đình, tổ chức, cá nhân đóng đủ số tiền thuộc trách nhiệm phải đóng vào quỹ BHYT.
Quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
Khái niệm quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
Quản lý được định nghĩa là quá trình tác động có tổ chức và có mục đích của người quản lý lên đối tượng và khách thể quản lý, nhằm tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực và tận dụng cơ hội của tổ chức Mục tiêu của quản lý là đạt được các mục tiêu đã đề ra trong bối cảnh môi trường đang biến động.
Quản lý là quá trình có mục tiêu rõ ràng, thể hiện mối quan hệ giữa người quản lý và đối tượng được quản lý, trong đó có tính bắt buộc và không đồng cấp Quản lý diễn ra trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của con người, với nhiều cấp độ và mối quan hệ khác nhau Trong lĩnh vực bảo hiểm y tế (BHYT), quản lý bao gồm việc quản lý đối tượng tham gia và thụ hưởng BHYT, quản lý thu BHYT, quản lý công tác khám chữa bệnh BHYT, quản lý chi quỹ BHYT và quản lý đầu tư để tăng trưởng quỹ BHYT.
Quản lý thu bảo hiểm y tế (BHYT) là quá trình có tổ chức và pháp lý nhằm điều chỉnh các hoạt động thu BHYT, được thực hiện thông qua hệ thống pháp luật và các biện pháp hành chính, tổ chức, kinh tế của cơ quan chức năng Mục tiêu chính là thu đúng đối tượng, đủ số tiền và đảm bảo thời gian theo quy định Chính sách BHYT tại Việt Nam do Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam thực hiện, theo Nghị định số 01/2016/NĐ-CP ngày 05/01/2016 của Chính phủ, quy định rằng BHXH Việt Nam là cơ quan nhà nước có chức năng tổ chức thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHYT, cũng như quản lý và sử dụng các quỹ liên quan theo quy định pháp luật.
Trong nghiên cứu này, khái niệm quản lý thu bảo hiểm y tế (BHYT) tại Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh được phân tích dưới góc độ quy trình quản lý Cơ sở cho khái niệm này được lấy từ Giáo trình Quản lý học của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát nguồn lực trong hệ thống xã hội Mục tiêu của quản lý là đạt được hiệu quả và hiệu lực cao trong bối cảnh môi trường luôn biến động, đồng thời đảm bảo sự bền vững cho hệ thống.
Quản lý thu BHYT tại BHXH tỉnh là quy trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm soát hoạt động thu BHYT, nhằm đảm bảo huy động đầy đủ nguồn tài chính hợp pháp vào quỹ BHYT Điều này không chỉ giúp phát triển nguồn thu mà còn góp phần quan trọng vào việc thực hiện vai trò của quỹ BHYT trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Mục tiêu của quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
Để đảm bảo việc thu BHYT đúng, đủ và kịp thời theo quy định pháp luật, cơ quan BHXH tỉnh phối hợp chặt chẽ với các đơn vị cấp huyện và cơ sở Qua việc vận hành hiệu quả bộ máy quản lý thu và sử dụng các công cụ pháp luật, kế hoạch, kỹ thuật phù hợp, cơ quan này sẽ tác động và đôn đốc các đối tượng tham gia đóng nộp BHYT đúng thời hạn.
- Phát triển nguồn thu BHYT, từ đó phát triển quỹ BHXH:
Trong quá trình thu BHYT, cơ quan BHXH tỉnh và cấp huyện thực hiện tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của BHYT cho bản thân và gia đình, qua đó gia tăng tỷ lệ tham gia Đồng thời, họ phối hợp với chính quyền địa phương để quản lý người dân và NLĐ chuyển đến, chuyển đi, đảm bảo cập nhật danh sách tham gia BHYT, góp phần không bỏ sót nguồn thu và duy trì sự tăng trưởng liên tục cho nguồn thu BHYT.
Quỹ BHYT là quỹ tiền tệ độc lập, quản lý tập trung, không thuộc NSNN, được hình thành từ đóng góp của tổ chức và cá nhân để chi trả chi phí KCB cho người tham gia, cũng như các chi phí quản lý và chi phí hợp lý khác liên quan đến BHYT Sự tồn tại và phát triển của quỹ BHYT gắn liền với chính sách BHYT, do đó, mục tiêu quản lý thu BHYT tại BHXH tỉnh là phát triển quỹ BHYT, đảm bảo khả năng chi trả chi phí KCB và các chi phí hợp lý cho người tham gia.
Quỹ BHYT đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội (ASXH), vì chính sách BHYT là một trụ cột của hệ thống ASXH Việc quản lý quỹ thu BHYT một cách hiệu quả và hiệu lực là cần thiết để duy trì sự cân bằng tài chính của quỹ, đồng thời tập trung nguồn lực tài chính bền vững nhằm trang trải các chi phí Qua đó, quỹ BHYT góp phần quan trọng vào việc thực hiện chính sách ASXH của đất nước.
Nguyên tắc quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
Nguyên tắc tuân thủ pháp luật trong quản lý thu BHYT là rất quan trọng, yêu cầu các hoạt động phải tuân thủ đầy đủ các quy định, chính sách của nhà nước và của BHXH Việt Nam.
Nguyên tắc tập trung và thống nhất trong quản lý quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) là cần thiết để chia sẻ rủi ro và đảm bảo công bằng trong chăm sóc sức khỏe cho người dân Để đạt được điều này, quỹ BHYT không nên bị phân mảnh mà cần được quản lý một cách tập trung Công tác thu BHYT cần được thực hiện theo một mô hình thống nhất từ trung ương đến các cấp tỉnh, huyện, bao gồm việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm soát hoạt động thu BHYT.
Nguyên tắc công bằng và công khai trong bảo hiểm y tế (BHYT) yêu cầu mọi đối tượng tham gia phải được đảm bảo quyền lợi một cách bình đẳng Để tạo điều kiện cho tất cả công dân tham gia BHYT mà không gặp khó khăn tài chính, đặc biệt là những nhóm yếu thế, Chính phủ đã quy định rõ ràng về mức hỗ trợ đóng BHYT cho các đối tượng này.
- Nguyên tắc thu đúng, đủ, kịp thời:
Để đảm bảo quyền lợi BHYT, việc xác định đúng đối tượng tham gia là rất quan trọng Theo Luật BHYT, có 5 nhóm đối tượng khác nhau, mỗi nhóm có quy định riêng về mức đóng và quyền lợi được hưởng Do đó, cơ quan BHXH cần xác định chính xác đối tượng tham gia để quy định mức thu và quyền lợi BHYT phù hợp.
Cơ quan BHXH có trách nhiệm thu đủ số tiền đóng bảo hiểm y tế (BHYT) dựa trên việc kê khai tham gia BHYT của cá nhân và tổ chức, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
Để đảm bảo quyền lợi từ bảo hiểm y tế (BHYT), người tham gia cần đóng tiền đúng thời gian quy định theo Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn Cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) có trách nhiệm thu tiền BHYT từ tổ chức và cá nhân theo đúng hạn.
- Nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả:
Quản lý thu BHYT tại cơ quan BHXH huyện cần được tổ chức một cách bài bản và hiệu quả, đồng thời sử dụng nguồn lực một cách tiết kiệm để đạt được các mục tiêu quản lý đề ra.
Quản lý tiền thu bảo hiểm y tế (BHYT) một cách hiệu quả theo chế độ tài chính của nhà nước là rất quan trọng, đảm bảo sử dụng nguồn thu đúng mục đích Do nguồn thu BHYT thường tồn tích trong cộng đồng, nên sẽ có một lượng tiền nhàn rỗi lớn chưa được sử dụng Việc đầu tư số tiền này không chỉ giúp tăng trưởng mà còn nâng cao hiệu quả sử dụng, đồng thời bảo vệ giá trị của tiền thu BHYT trước các yếu tố trượt giá.
Bộ máy quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
Bộ máy quản lý thu BHYT tại BHXH tỉnh bao gồm:
Ban Giám đốc BHXH tỉnh chịu trách nhiệm trước BHXH Việt Nam và pháp luật về quản lý thu BHYT tại địa phương Ban Giám đốc có nhiệm vụ chỉ đạo và điều hành các hoạt động thu BHYT, đồng thời ra quyết định về kế hoạch thu và thực hiện thanh tra, kiểm tra liên quan đến công tác thu BHYT.
Phòng Quản lý thu của BHXH tỉnh có nhiệm vụ hỗ trợ Giám đốc trong việc quản lý và tổ chức thực hiện công tác thu bảo hiểm y tế (BHYT) Đồng thời, phòng cũng chịu trách nhiệm quản lý các đối tượng tham gia BHYT từ các tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật và các quy định của BHXH Việt Nam.
Phòng Khai thác và thu nợ có nhiệm vụ hỗ trợ Giám đốc BHXH tỉnh trong việc quản lý và phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội Đồng thời, phòng cũng chịu trách nhiệm về công tác quản lý nợ và đôn đốc thu hồi nợ bảo hiểm y tế từ các tổ chức và cá nhân, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật và quy định của BHXH Việt Nam.
Phòng Cấp sổ, thẻ có nhiệm vụ quản lý và hướng dẫn Giám đốc BHXH tỉnh trong việc cấp sổ thẻ BHYT, cũng như ghi nhận và xác nhận quá trình đóng BHYT và các thay đổi liên quan đến việc tham gia theo quy định của pháp luật và BHXH Việt Nam.
Phòng Thanh tra- Kiểm tra có nhiệm vụ hỗ trợ Giám đốc BHXH tỉnh trong việc thực hiện thanh tra chuyên ngành về đóng BHYT tại tỉnh Đồng thời, phòng cũng tổ chức kiểm tra, tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến việc thực hiện chế độ, chính sách BHYT theo quy định của pháp luật và quy định của BHXH Việt Nam.
+ Các bộ phận khác thuộc BHXH tỉnh có nhiệm vụ phối hợp với các bộ phận nêu trên trong các hoạt động quản lý thu BHYT
Các BHXH cấp huyện có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Giám đốc BHXH tỉnh thực hiện các chế độ và chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) Đồng thời, các BHXH huyện cũng đảm nhiệm việc quản lý thu BHYT theo quy định hiện hành Chúng chịu sự quản lý trực tiếp từ Giám đốc BHXH tỉnh và phải tuân thủ các quy định của UBND huyện trong công tác quản lý hành chính.
Nội dung quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
1.2.5.1 Lập kế hoạch thu bảo hiểm y tế
Lập kế hoạch thu BHYT là quá trình xác định đối tượng, mức đóng và chỉ tiêu thu theo hướng dẫn của BHXH Việt Nam Kế hoạch này cần phản ánh đầy đủ các khoản mục, loại đối tượng và mức tiền đóng BHYT, kèm theo thuyết minh về sự biến động đối tượng trong năm BHXH tỉnh sẽ hướng dẫn và thẩm định kế hoạch thu BHYT hàng năm, lập bản kế hoạch tổng hợp gửi BHXH Việt Nam và Sở Tài chính để trình UBND tỉnh quyết định Nếu có yếu tố tác động lớn đến công tác thu BHYT, BHXH tỉnh phải báo cáo để điều chỉnh chỉ tiêu kế hoạch cho phù hợp Tương tự, BHXH huyện cũng lập kế hoạch thu BHYT dựa trên tình hình thu năm trước và khả năng mở rộng đối tượng tham gia, gửi bản kế hoạch đến BHXH tỉnh và cơ quan tài chính để tổng hợp Trong trường hợp có thay đổi ảnh hưởng đến kế hoạch, BHXH huyện cần báo cáo để điều chỉnh chỉ tiêu thu BHYT.
Cơ quan BHXH tỉnh lập kế hoạch thu BHYT dựa trên các căn cứ chủ yếu sau: (1) các văn bản pháp quy liên quan đến thu và quản lý thu BHYT; (2) các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của BHXH tỉnh trong quản lý BHYT; (3) số giao thu BHYT từ BHXH Việt Nam; (4) tình hình thu BHYT của tỉnh trong năm trước; (5) dự báo biến động số lượng người tham gia BHYT; và (6) các căn cứ khác.
- Quy trình lập kế hoạch thu BHYT tại BHXH tỉnh thông thường bao gồm các bước sau đây:
+ Bước 1: Phân tích môi trường
+ Bước 2: Xác định mục tiêu kế hoạch thu BHYT
+ Bước 3: Xây dựng và lựa chọn phương án kế hoạch tối ưu
+ Bước 4: Quyết định kế hoạch thu BHYT
Kế hoạch thu bảo hiểm y tế (BHYT) cho năm sau được xây dựng trong quý IV của năm trước Cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh sẽ dựa vào số liệu thực hiện của năm trước để lập kế hoạch thu BHYT cho năm tiếp theo.
Trong 06 tháng đầu năm, ước thực hiện thu BHYT trên địa bàn tỉnh dự kiến sẽ đạt kế hoạch cả năm Để có dự báo chính xác cho năm tiếp theo, cần tính toán ảnh hưởng của các yếu tố tác động như mức đóng, giảm trừ mức đóng theo quy định pháp luật, tỷ lệ % đóng BHYT, tỷ lệ giảm nghèo theo kế hoạch địa phương, lương cơ sở và các yếu tố dân cư Việc dự báo cần dựa trên xu thế từ chuỗi thời gian ít nhất để đảm bảo độ tin cậy.
03 năm theo niên giám thống kê); các chương trình, kế hoạch phát triển KTXH của chính quyền địa phương có liên quan,
Dựa trên các căn cứ lập kế hoạch, BHXH tỉnh xác định mục tiêu thu BHYT tại địa bàn tỉnh và xây dựng các giải pháp triển khai như sử dụng nhân lực, tuyên truyền, đào tạo đại lý, tăng số điểm thu và tạo động lực cho người dân tham gia.
1.2.5.2 Tổ chức thực hiện kế hoạch thu bảo hiểm y tế a) Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về BHYT
Cơ quan BHXH tỉnh thực hiện tuyên truyền chính sách BHYT đến người dân, tổ chức và doanh nghiệp thông qua các kênh như Đài phát thanh và truyền hình tỉnh, cùng với hệ thống phát thanh cấp xã Các hình thức tuyên truyền khác bao gồm tổ chức hội nghị, dựng biển tuyên truyền và phát tờ rơi Mục tiêu chính của hoạt động này là thu hút thêm người tham gia BHYT, mở rộng đối tượng tham gia và hướng tới BHYT toàn dân Đồng thời, việc phát triển hệ thống đại lý thu BHYT cũng được chú trọng nhằm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền và thu hút người tham gia.
Hệ thống đại lý thu bảo hiểm y tế (BHYT) bao gồm các điểm thu tại UBND cấp xã, bưu điện xã và trung tâm y tế huyện, với các trạm y tế xã làm chân rết Những đại lý này không chỉ thực hiện nhiệm vụ thu BHYT mà còn có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về BHYT cho người dân Việc phát triển đối tượng tham gia BHYT là một phần quan trọng trong hoạt động của hệ thống này.
Dựa vào kế hoạch thu BHYT hàng năm, BHXH tỉnh phân bổ chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT cho từng cán bộ chuyên quản thu và đại lý thu trên địa bàn Hàng tháng và hàng quý, việc thực hiện chỉ tiêu sẽ được xem xét để đánh giá mức độ hoàn thành kế hoạch Các chuyên quản thu và đại lý thu đạt chỉ tiêu sẽ được khen thưởng, trong khi những người không đạt phải xác định nguyên nhân và đề xuất phương án khắc phục Cuối năm tài chính, BHXH tỉnh sẽ tổng kết và đánh giá việc thực hiện kế hoạch, chỉ ra những điểm tích cực và hạn chế để đưa ra giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHYT cho năm sau.
Dựa vào kế hoạch thu và các quy định pháp luật liên quan đến tổ chức thu BHYT, cơ quan BHXH tỉnh sẽ chủ động phối hợp với các bộ phận trong đơn vị, BHXH cấp huyện và đại lý thu cấp xã để triển khai kế hoạch thu BHYT Để tổ chức thu BHYT hiệu quả, BHXH các cấp trên địa bàn tỉnh cần thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng.
Phân cấp thu một cách hợp lý là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả công tác thu và quản lý thu bảo hiểm y tế (BHYT) Việc này đảm bảo sự thống nhất trong bộ máy quản lý thu của cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH), đồng thời tránh tình trạng chồng chéo trong quy trình thu.
Quản lý tiền thu BHXH phải tuân thủ quy định nghiêm ngặt, trong đó BHXH tỉnh không được phép sử dụng số tiền thu được vào bất kỳ mục đích nào khác Chỉ trong những trường hợp đặc biệt, việc sử dụng tiền này mới được chấp thuận nếu có sự đồng ý bằng văn bản từ Tổng giám đốc BHXH Việt Nam.
Để đảm bảo hệ thống thông tin báo cáo về quản lý thu BHYT được cập nhật thường xuyên và liên tục, các đơn vị cần sử dụng các biểu mẫu đã được quy định bởi BHXH Việt Nam Cán bộ chuyên môn phải nắm rõ từng biểu mẫu và trường hợp sử dụng để thực hiện thông tin báo cáo đúng quy định Đồng thời, cán bộ quản lý thu cần kiểm tra tính chính xác của thông tin do đối tượng tham gia khai báo để có sự điều chỉnh phù hợp.
Quản lý hồ sơ và tài liệu là một nhiệm vụ quan trọng trong việc theo dõi thông tin và dữ liệu của người tham gia BHYT, do sự thay đổi thường xuyên và số lượng giấy tờ lớn BHXH tỉnh cần liên tục cập nhật thông tin để đảm bảo công tác quản lý diễn ra kịp thời Bên cạnh đó, việc đôn đốc thu và xử phạt đối với nợ và chậm nộp BHYT cũng là một phần không thể thiếu trong quy trình này.
Cơ quan BHXH cần thực hiện các biện pháp đôn đốc thu BHYT đối với những trường hợp chậm nộp hoặc nợ BHYT, bao gồm việc gọi điện thoại và phát hành thông báo nộp BHYT Thông báo này do lãnh đạo BHXH cấp huyện ký và được gửi đến người chậm nộp, đồng thời lưu lại hồ sơ quản lý Đối với những trường hợp vi phạm, cơ quan BHXH sẽ xử phạt hành chính theo quy định của Chính phủ và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm buộc truy nộp số tiền BHYT chưa đóng và đóng lãi suất theo quy định.
1.2.5.3 Kiểm soát hoạt động thu bảo hiểm y tế
Công tác kiểm soát thu BHYT theo luật định là yếu tố quan trọng trong quản lý thu BHYT, bao gồm việc kiểm tra chấp hành quy định của luật BHYT, khen thưởng đơn vị thực hiện tốt và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm như giả mạo hồ sơ Tuy nhiên, tại Việt Nam, chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, dẫn đến tình trạng trốn đóng và nợ đọng BHYT diễn ra phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý thu BHYT.
Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu bảo hiểm y tế tại Bảo hiểm xã hội tỉnh
Các nhân tố bên trong Bảo hiểm xã hội tỉnh
Năng lực tổ chức, quản lý và điều hành thu BHYT là yếu tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả của công tác này Khi năng lực này được thực hiện tốt, hiệu quả quản lý thu BHYT sẽ cao, giúp hạn chế tình trạng bỏ sót nguồn thu, thu thiếu hoặc nợ đọng tiền đóng Ngược lại, nếu năng lực tổ chức và quản lý yếu kém, sẽ dẫn đến sự phân công không khoa học, quyết sách kém hiệu quả và gây khó khăn trong công việc, từ đó ảnh hưởng xấu đến kết quả thu BHYT.
Năng lực của cán bộ quản lý trong cơ quan BHXH được thể hiện qua sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận, dựa trên chức năng và nhiệm vụ cụ thể của từng bộ phận theo quy định của ngành Nếu chỉ thực hiện tốt nhiệm vụ riêng lẻ, quá trình thu BHYT sẽ trở nên thụ động và dễ gặp trục trặc, dẫn đến sự không hiệu quả trong toàn hệ thống Người quản lý cần thúc đẩy sự phối hợp này lên mức cao nhất để quá trình thu BHYT diễn ra chủ động, giúp nhanh chóng phát hiện và khắc phục những vấn đề phát sinh, đảm bảo quy trình thu BHYT hoạt động trơn tru và nhịp nhàng.
Cán bộ quản lý thu đóng vai trò quan trọng trong công tác BHXH tỉnh, đặc biệt trong quản lý thu BHYT Họ là yếu tố quyết định đến sự thành công hay thất bại của công việc Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, yêu cầu về trình độ năng lực của cán bộ quản lý thu ngày càng cao, bao gồm chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, kiến thức quản lý nhà nước phù hợp, khả năng sử dụng tin học, ngoại ngữ, và tiếp nhận công nghệ mới Việc áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý thu là cần thiết để đáp ứng những thách thức và cơ hội mà thời đại mới mang lại.
Cơ sở vật chất kỹ thuật đầy đủ cho quản lý thu BHYT là yếu tố quan trọng giúp quá trình này diễn ra suôn sẻ và thuận lợi Hệ thống này bao gồm máy móc, quy trình thực hiện và phần mềm công nghệ thông tin, giúp xử lý nghiệp vụ nhanh chóng và chính xác Việc quản lý hồ sơ tham gia BHYT thông qua công nghệ thông tin, kết nối với cơ sở dữ liệu liên quan, không chỉ hạn chế sai sót mà còn bảo vệ quyền lợi của người tham gia, đồng thời giảm thiểu tình trạng gian lận và lạm dụng quỹ BHYT.
Các nhân tố bên ngoài Bảo hiểm xã hội tỉnh
- Hệ thống chính sách, pháp luật về BHYT:
Chính sách và pháp luật về bảo hiểm y tế (BHYT) đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và thu quỹ BHYT Là một chính sách xã hội do Nhà nước ban hành, BHYT thường xuyên được điều chỉnh để phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) Sự thay đổi trong chính sách pháp luật về BHYT ảnh hưởng trực tiếp đến việc thu BHYT của người dân, từ đó tác động đến quản lý quỹ BHYT và đời sống KTXH Khi chính sách BHYT đầy đủ, đồng bộ và phù hợp với thực tế, các văn bản hướng dẫn thu BHYT rõ ràng và minh bạch, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu BHYT hiệu quả Ngược lại, nếu chính sách chưa hoàn thiện hoặc không phù hợp, việc thu BHYT sẽ gặp khó khăn và hiệu quả sẽ giảm sút.
Trước sự hội nhập quốc tế mạnh mẽ của Việt Nam, hệ thống bảo hiểm y tế (BHYT) cần được cải tiến và hiện đại hóa, đặc biệt là các chính sách và pháp luật liên quan Điều này sẽ không chỉ thúc đẩy sự hội nhập mà còn góp phần duy trì sự ổn định và bền vững của Quỹ BHYT.
Môi trường kinh tế - xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến nguồn thu của quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) và công tác quản lý thu BHYT Khi nền kinh tế phát triển, người dân có việc làm và thu nhập ổn định, doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, việc đóng góp vào quỹ BHYT sẽ trở nên dễ dàng hơn Ngược lại, trong bối cảnh suy thoái kinh tế, khi nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, người lao động mất việc làm và thu nhập giảm sút, nguồn thu quỹ BHYT sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực, dẫn đến nhiều thách thức trong công tác thu và quản lý BHYT.
Nhận thức của người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến công tác quản lý thu trong chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) Sự tham gia của các đối tượng BHYT không chỉ phụ thuộc vào quy định mà còn vào cách hiểu và ý thức của họ về lợi ích của chính sách này.
Dù công tác tuyên truyền và phổ biến chính sách BHYT có hiệu quả, quản lý thu vẫn không thể cao nếu thiếu sự hợp tác từ các đối tượng tham gia Hình thức trốn đóng, đóng trễ hoặc chỉ tham gia BHYT khi có tai nạn gây khó khăn cho công tác quản lý Việc thu hồi nợ BHYT khó đòi và xử lý doanh nghiệp phá sản cũng cần nguồn lực lớn cho thanh kiểm tra và truy thu.
Chương 1 tổng hợp cơ sở lý thuyết và tổng quan về BHYT, công tác quản lý thu BHYT Luận văn đã phân tích khái niệm, vai trò và đặc điểm của hai chủ thể BHYT, quản lý thu BHYT Đồng thời, các nguyên tắc và các nhân tố ảnh hưởng đến BHYT cũng được đề cập Nhận thấy rằng, BHYT là một chính sách xã hội quan trọng, là trụ cột chính của hệ thống ASXH, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị- xã hội và phát triển KTXH của đất nước Tại chương 1, học viên cũng cung cấp lý thuyết khung phân tích cho luận văn Chương 2 sẽ tiếp nối cơ sở ký thuyết và khung phân tích để tiến hành phân tích tình hình thực trạng quản lý thu BHYT tại BHXH tỉnh Bình Định giai đoạn 2017- 2021
Chương 2 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM Y
TẾ TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH BÌNH ĐỊNH
Giới thiệu về Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Định
Quá trình hình thành và phát triển
Trong hơn 75 năm phát triển của ngành bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, BHXH tỉnh Bình Định được thành lập vào ngày 27/07/1995 theo Quyết định số 78/QĐ-BHXH của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, nhằm thống nhất các tổ chức BHXH từ ngành Lao động - Thương binh xã hội và Liên đoàn Lao động tỉnh Từ ngày 01/10/1995, BHXH tỉnh Bình Định đã chính thức quản lý và tổ chức thực hiện các chế độ BHXH trên địa bàn tỉnh, tiếp nhận công tác thu từ Cục Thuế và Sở Tài chính.
BHXH tỉnh Bình Định là cơ quan nhà nước thuộc BHXH Việt Nam, có nhiệm vụ thực hiện các chế độ và chính sách về bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) Cơ quan này tổ chức thu, chi chế độ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và quản lý, sử dụng các quỹ BHXH, BHYT, BHTN Ngoài ra, BHXH tỉnh Bình Định còn thực hiện thanh tra chuyên ngành về việc đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định pháp luật Cơ quan này chịu sự quản lý trực tiếp từ BHXH Việt Nam và sự quản lý hành chính của UBND tỉnh.
Chức năng và nhiệm vụ
Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Định là cơ quan trực thuộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, có nhiệm vụ tổ chức thực hiện các chế độ và chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) Cơ quan này quản lý việc thu, chi BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), và BHYT theo quy định trên địa bàn tỉnh Đồng thời, BHXH tỉnh Bình Định cũng chịu trách nhiệm quản lý các BHXH cấp tỉnh và thị xã, cũng như thực hiện quản lý hành chính nhà nước theo chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Định.
- Các nhiệm vụ chính gồm có:
Xây dựng kế hoạch phát triển Bảo hiểm xã hội (BHXH) tại tỉnh Bình Định bao gồm các chiến lược dài hạn và ngắn hạn, cùng với các chương trình và kế hoạch công tác hàng năm Sau khi kế hoạch và chương trình được phê duyệt, cần tổ chức thực hiện một cách hiệu quả để đảm bảo mục tiêu phát triển BHXH trên địa bàn tỉnh.
Khai thác và quản lý đối tượng tham gia chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là rất quan trọng Việc đăng ký và thu các khoản đóng BHXH, BHYT, BHTN từ các tổ chức và cá nhân tham gia giúp đảm bảo quyền lợi cho người lao động và duy trì hệ thống bảo hiểm hiệu quả.
+ Quản lý các hoạt động liên quan đến tổ chức chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh Bình Định
Chủ trì và phối hợp với các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, cùng các tổ chức và cá nhân tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH), Bảo hiểm y tế (BHYT), Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến việc thực hiện các chế độ BHXH, BHYT, BHTN theo quy định.
Phối hợp với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thanh tra và kiểm tra việc thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của các tổ chức, cá nhân Đồng thời, quản lý viên chức và lao động hợp đồng tại BHXH tỉnh, thực hiện các nhiệm vụ khác theo sự phân công của BHXH Việt Nam và Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Định.
Cơ cấu tổ chức và tình hình nhân sự
Trong hơn 25 năm phát triển, BHXH tỉnh Bình Định đã không ngừng lớn mạnh về cả bộ máy lẫn đội ngũ cán bộ, công chức Hiện tại, cơ cấu tổ chức của BHXH tỉnh bao gồm 11 phòng nghiệp vụ tại trụ sở chính và 11 cơ quan BHXH cấp huyện, thị xã, thành phố Ban giám đốc gồm Giám đốc và 02 Phó Giám đốc có nhiệm vụ quản lý và điều hành hoạt động Ngày đầu thành lập, hệ thống chỉ có 70 cán bộ, viên chức với 5 phòng nghiệp vụ, nhưng đến nay đã tăng lên hơn 240 cán bộ, viên chức và NLĐ, cùng với 10 phòng nghiệp vụ và 10 cơ quan BHXH Chất lượng đội ngũ cán bộ ngày càng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn yêu cầu công việc.
Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức của BHXH tỉnh Bình Định
Nguồn: BHXH tỉnh Bình Định
PHÓ GIÁM ĐỐC PHỤ TRÁCH
PHÓ GIÁM ĐỐC PHỤ TRÁCH
PHÓ GIÁM ĐỐC PHỤ TRÁCH CHÍNH SÁCH BHYT
BHXH thành phố Quy Nhơn
Tổ chức bộ máy của BHXH tỉnh Bình Định được xây dựng theo mô hình trực tuyến chức năng, giúp các hoạt động diễn ra liên tục mà không bị chồng chéo hay bỏ sót Các chức năng được phân chia rõ ràng, đảm bảo sự độc lập tương đối giữa các phòng ban Điều này tạo ra khả năng kiểm soát lẫn nhau, góp phần ngăn ngừa hành vi gian lận và sai sót trong quá trình hoạt động.
Bảng 2.1: Cơ cấu nhân sự của BHXH tỉnh Bình Định giai đoạn 2017- 2021 ĐVT: Người
2 Các BHXH huyện, thành phố, thị xã 127 128 138 145 154
II Theo trình độ chuyên môn
IV Theo kinh nghiệm công tác trong ngành
Nguồn: BHXH tỉnh Bình Định
Bảng số liệu 2.1 cho thấy sự tiến triển về chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức tại BHXH tỉnh Bình Định giai đoạn 2017-2021, với tỷ trọng cán bộ, viên chức có trình độ đại học và trên đại học tăng lên Đội ngũ này có độ tuổi và thâm niên nghề tương đối trẻ, điều này dẫn đến việc mặc dù họ có năng lực và nhiệt huyết, nhưng khả năng chịu áp lực công việc và thái độ làm việc còn hạn chế BHXH tỉnh cần tìm giải pháp cải thiện vấn đề này để phát huy tối đa đóng góp của nguồn nhân lực cho hoạt động của đơn vị.
Kết quả hoạt động giai đoạn 2017- 2021
- Tình hình tham gia chính sách BHYT trên địa bàn tỉnh Bình Định:
Trong giai đoạn 2017-2021, dân số tỉnh Bình Định có sự biến động với sự gia tăng trong ba năm đầu và giảm nhẹ trong hai năm cuối Tuy nhiên, số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) lại có xu hướng tăng cả về số lượng và tỷ lệ bao phủ, đạt trên 85% trong toàn giai đoạn và tăng mạnh lên 95% vào năm 2021 Đây là tín hiệu tích cực, tiến gần hơn đến mục tiêu BHYT toàn dân Số người tham gia BHYT bao gồm cả những đối tượng do Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh thu tiền đóng và cấp thẻ BHYT, cũng như các đối tượng do BHXH Bộ Quốc phòng và BHXH Bộ Công an quản lý.
Bảng 2.2: Tình hình tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh Bình Định 2017- 2021 Stt Chỉ tiêu ĐVT 2017 2018 2019 2020 2021
4 Tỷ lệ bao phủ BHYT % 85,87 89,13 92,34 95,75 95,97
Nguồn: BHXH tỉnh Bình Định
Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế (BHYT) tại tỉnh Bình Định giai đoạn 2017-2021 đã có sự gia tăng liên tục qua các năm, cho thấy sự nỗ lực của Bảo hiểm xã hội tỉnh trong việc quản lý thu và phát triển đối tượng tham gia BHYT Mặc dù dân số có sự giảm nhẹ vào năm 2020, số người tham gia BHYT vẫn tăng thêm 118,8 nghìn người trong 5 năm qua Sự đối lập này không chỉ làm nổi bật tỷ lệ bao phủ BHYT mà còn chứng tỏ hiệu quả trong công tác duy trì những đối tượng đã tham gia trước đó.
Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Định đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, khẳng định vai trò của chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) như là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội (ASXH) Những thành quả này không chỉ góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn mà còn giúp ổn định tình hình chính trị - xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
BHXH Việt Nam luôn hoàn thành và vượt mức các chỉ tiêu được giao hàng năm về tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế (BHYT), số người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), cũng như tốc độ tăng trưởng số người tham gia BHXH tự nguyện.
Công tác tuyên truyền và phổ biến chính sách BHXH, BHYT được chú trọng, với phương thức và nội dung ngày càng chuyên nghiệp, thu hút sự quan tâm từ nhiều tầng lớp xã hội, doanh nghiệp và người lao động Nhờ đó, nhận thức về mục đích và ý nghĩa của chính sách BHXH, BHYT được nâng cao, khuyến khích người dân tự giác tham gia và tuân thủ các quy định pháp luật, từ đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
Công tác giải quyết chế độ và chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) được thực hiện đúng quy định, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia Việc chi trả các chế độ BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) diễn ra chính xác và an toàn, không để xảy ra thất thoát, góp phần quan trọng vào việc bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn.
Công tác cải cách hành chính đã có những chuyển biến tích cực, đặc biệt trong việc thực hiện giao dịch hồ sơ điện tử và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin Việc xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung được chú trọng, giúp phân tích và dự báo chuyên sâu kịp thời Hệ thống liên thông dữ liệu và kết nối các phần mềm nghiệp vụ cùng Hệ thống thông tin giám định BHYT đã góp phần hiệu quả trong việc phòng chống lạm dụng và trục lợi quỹ BHXH, BHYT.
Hệ thống tổ chức bộ máy của Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh đã trở nên ổn định hơn, với năng lực quản lý và khả năng thực hiện công tác chuyên môn được cải thiện Vai trò, trách nhiệm và ý thức phục vụ của cán bộ, công chức, viên chức cũng được nâng cao, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai đoạn phát triển của Ngành.
- Thành tích và danh hiệu đạt đƣợc của BHXH tỉnh Bình Định:
Trong hơn 25 năm hoạt động, Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Định đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, được Nhà nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ trao tặng nhiều danh hiệu cao quý.
+ Chủ tịch Nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba năm 2014;
+ Cờ thi đua của Chính phủ năm 2015, 2020;
+ Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2005, 2013;
+ Cờ thi đua của BHXH Việt Nam năm 2012, 2014, 2015;
+ Cờ thi đua của UBND tỉnh năm 2012;
+ Và nhiều Bằng khen của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam và của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định.
