LÝ LUẬN CƠ BẢN VÀ KINH NGHIỆM VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƯƠNG 15
LÝ LUẬN CƠ BẢN VÀ KINH NGHIỆM
VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƯƠNG
1 1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƯƠNG
1 1 1 Khái niệm chi ngân sách địa phương
Chi NSNN là quá trình phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính từ ngân sách nhà nước, nhằm đáp ứng nhu cầu duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước Quá trình này được điều chỉnh phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội.
Hệ thống Ngân sách Nhà nước (NSNN) của các quốc gia được tổ chức theo cấu trúc chính quyền nhà nước các cấp, bao gồm ngân sách trung ương (NSTW) và ngân sách địa phương (NSĐP) NSĐP là ngân sách được quản lý bởi các cấp chính quyền tại địa phương.
Chi NSĐP là quá trình phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính tập trung nhằm đáp ứng nhu cầu duy trì hoạt động của bộ máy chính quyền Quá trình này hỗ trợ thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của chính quyền địa phương, phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội.
Chi ngân sách địa phương (NSĐP) bao gồm toàn bộ các khoản chi tiêu của chính quyền địa phương được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định Những khoản chi này được quyết định bởi cơ quan nhà nước địa phương có thẩm quyền nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của chính quyền địa phương.
Chi ngân sách địa phương (NSĐP) là quá trình phân bổ và sử dụng các nguồn tài chính từ thu nhập của chính quyền địa phương, nhằm đáp ứng nhu cầu chi cho các chức năng và nhiệm vụ của chính quyền trong từng giai đoạn.
Ngân sách nhà nước địa phương (NSĐP) là công cụ tài chính quan trọng của chính quyền địa phương, giúp thực hiện các chức năng và nhiệm vụ cụ thể trong từng giai đoạn Chức năng và nhiệm vụ này quyết định đến các khoản chi từ NSĐP, trong đó các nhu cầu chi được đảm bảo bằng nguồn tài chính từ NSĐP là những nhu cầu chi thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước địa phương.
Quá trình phân bổ nguồn tài chính cho nhiệm vụ chi ngân sách địa phương bao gồm việc xây dựng, quyết định và phân bổ kế hoạch chi trung hạn cùng dự toán chi hàng năm Việc sử dụng ngân sách chỉ được thực hiện khi đã có trong dự toán ngân sách được giao và được phê duyệt bởi thủ trưởng đơn vị, chủ đầu tư hoặc người được ủy quyền quyết định chi.
Cơ quan tài chính và KBNN có trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát và thanh toán kịp thời các nhiệm vụ chi ngân sách đã được bố trí Thủ trưởng cơ quan tài chính có quyền từ chối các khoản chi không đủ điều kiện và phải thông báo cho các đơn vị sử dụng ngân sách Cơ quan tài chính cần đảm bảo nguồn ngân sách để thanh toán đúng hạn, trong khi KBNN thực hiện xuất quỹ và thanh toán đầy đủ các khoản chi đủ điều kiện, nhằm đáp ứng các nhu cầu chi ngân sách theo dự toán được giao.
1 1 2 Đặc điểm chi ngân sách địa phương
Thứ nhất, chi NSĐP là chi tiêu công của quốc gia
NSĐP là một phần quan trọng của NSNN, được hình thành từ các khoản thu do xã hội đóng góp NSNN và NSĐP đóng vai trò chủ yếu trong việc quản lý và phân bổ ngân sách, với mục tiêu phục vụ lợi ích chung của người dân thông qua các khoản chi tiêu của Nhà nước và chính quyền địa phương.
Các nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước (NSNN) và ngân sách địa phương (NSĐP) bao gồm quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước, giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường, ngoại giao và đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội Những nhiệm vụ này nhằm cung cấp hàng hóa và dịch vụ công cộng cho xã hội, đồng thời giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, bảo đảm hiệu quả, công bằng và ổn định kinh tế - xã hội cho cả quốc gia và từng địa phương.
Chi NSĐP có quy mô lớn, phạm vi rộng và tính đa dạng, phức tạp, liên quan chặt chẽ đến bộ máy nhà nước và các chức năng, nhiệm vụ của chính quyền địa phương qua từng thời kỳ.
Chi ngân sách địa phương (NSĐP) gắn liền với chức năng của chính quyền địa phương, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội như quốc phòng, an ninh, giáo dục, y tế, văn hóa, và bảo vệ môi trường Các khoản chi NSĐP bao gồm cả đầu tư phát triển và chi thường xuyên, liên quan đến nhiều chủ thể trong xã hội Cơ cấu và quy mô chi NSĐP phụ thuộc vào tổ chức bộ máy và nhiệm vụ cụ thể của chính quyền địa phương, cũng như sự lựa chọn cung ứng hàng hóa công cộng của Nhà nước trong từng thời kỳ.
Thứ ba, chi NSĐP không hoàn trả trực tiếp là chủ yếu
Chi ngân sách địa phương (NSĐP) không hoàn trả trực tiếp do đặc tính của hàng hóa công cộng Các khoản chi NSĐP được cấp cho các đơn vị sử dụng ngân sách nhằm thực hiện chức năng và nhiệm vụ do cơ quan nhà nước giao Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, các đơn vị này không cần hoàn trả số ngân sách đã sử dụng cho chính quyền địa phương.
Thứ tư, hiệu quả chi NSĐP là hiệu quả KTXH vĩ mô
Chi NSĐP là bộ phận quan trọng của chi NSNN, đóng vai trò là công cụ tài chính giúp Nhà nước thực hiện các chức năng và nhiệm vụ theo đơn vị hành chính Nó đảm bảo lợi ích chung của xã hội trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế và xã hội Chi NSĐP còn giúp giải quyết hài hòa các mối quan hệ lợi ích, từ lợi ích quốc gia đến lợi ích của từng địa phương và cá nhân trong nền kinh tế Trong đó, lợi ích quốc gia và lợi ích chung của xã hội luôn được ưu tiên hàng đầu, trong khi lợi ích của từng địa phương và chủ thể là động lực thúc đẩy sự phát triển của toàn xã hội.
Mọi chủ thể đều quan tâm đến chi phí và lợi ích khi thực hiện chi ngân sách Tư nhân chú trọng lợi ích cá nhân và chi phí trực tiếp, trong khi ít quan tâm đến lợi ích chung và chi phí xã hội như ô nhiễm môi trường hay quốc phòng Ngược lại, Nhà nước và chính quyền địa phương phải xem xét lợi ích tổng thể về chính trị, kinh tế, xã hội và chi phí toàn xã hội, bao gồm cả chi phí của Nhà nước trong các khoản chi ngân sách nhằm đạt mục tiêu ổn định, công bằng và hiệu quả cho nền kinh tế và sự phát triển của từng địa phương.
1 1 3 Phân loại chi ngân sách địa phương
