Sáng kiến kinh nghiệm STT MỤC LỤC NỘI DUNG MỞ ĐẦU 1.1 Lý chọn đề tài 1.2 Mục đích nghiên cứu 1.3 Đối tượng nghiên cứu 1.4 Phương pháp nghiên cứu 1.5 Phạm vi nghiên cứu NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1 Cơ sở lí luận sáng kiến kinh nghiệm 2.2 Thực trạng vấn đề trước áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1 Thực trạng chung 2.2.2 Thực trạng trường THPT Như Thanh 2.3 Các giải pháp sử dụng để giải vấn đề 2.3.1 Biện pháp 1: Làm tốt khâu chuẩn bị cho học 2.3.2 Biện pháp 1: Trong trình dạy học giáo viên cần phải linh hoạt, mềm dẻo 2.3.3 Biện pháp 3: Thực học theo hướng mở, áp dụng linh hoạt phương pháp dạy học tích cực tạo hứng thú cho học sinh tìm hiểu kiến thức 2.3.3.1 Khởi động học chuyển ý cách hấp dẫn 2.3.3.2 Tổ chức dạy học kết hợp linh hoạt nhiều phương pháp dạy học tích cực 2.3.4 Biện pháp 4: Vận dụng kiến thức liên môn dạy học 2.3.5 Biện pháp 5: Xây dựng bảng đặc tả xác định mức độ cần đạt câu hỏi, tập kiểm tra, đánh giá 2.4 Hiệu sáng kiến kinh nghiệm 2.4.1 Đối với hoạt động giáo dục 2.4.2 Đối với thân, đồng nghiệp nhà trường KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1 Kết luận 3.2 Những kiến nghị 3.3 Rút kinh nghiệm Giáo viên: Nguyễn Thị Hoa Mơn: Địa lí TRANG 1 2 2 Trường THPT Như Thanh 5 7 11 13 15 15 15 19 19 20 20 1 MỞ ĐẦU 1.1 Lý chọn đề tài Trong giai đoạn với mục tiêu chuyển mạnh trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lực người học Bộ giáo dục sở giáo dục tiến hành triển khai diện rộng Để dạy học theo hướng đó, địi hỏi giáo viên việc nắm vững kiến thức cần đổi mới, sáng tạo, khéo léo, mềm dẻo áp dụng đa dạng phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực vận dụng kiến thức liên môn dạy học để khuyến khích, phát huy tối đa lực, khơi gợi khám phá, sáng tạo, hình thành phẩm chất lực người học trình học tập để đạt mục tiêu học Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh nhằm đảm bảo chất lượng đầu ra, thực mục tiêu phát triển toàn diện lực phẩm chất cho học sinh Sau hồn thành học, học sinh tự học, tự rèn luyện kiến thức, kĩ giúp học sinh chủ động việc nắm bắt kiến thức hứng thú nhiều môn học, biết vận dụng kiến thức, kĩ vào giải vấn đề thực tiễn Để đạt mục tiêu hoạt động học phải tổ chức đa dạng đặc biệt quan tâm đến việc vận dụng kiến thức vào giải vấn đề thực tiễn Đây thách thức lớn toàn ngành giáo dục, với nhà trường mơn Địa lí Trường THPT Như Thanh - ngơi trường đóng địa bàn xã thuộc vùng kinh tế đặc biệt khó khăn, chất lượng đầu vào cịn thấp, có nhiều năm học sinh cần khơng bị điểm liệt trúng tuyển nên việc dạy học mơn văn hóa gặp nhiều khó khăn; chưa kể đến đa số học sinh có hồn cảnh gia đình khó khăn, ngồi lên lớp em phải nhà phụ giúp bố mẹ, chí làm thêm để lấy tiền học, nhiều em có tư tưởng tốt nghiệp xong làm Nhiều học sinh chưa bỏ thói quen trọng đến việc nghe thầy giảng, thầy đọc, trị chép, thiếu chủ động, sáng tạo học tập Chất lượng học sinh thấp nên số giáo viên ngại đổi mới, sợ “Cháy giáo án” dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực Tất điều gây trở ngại lớn đến chất lượng giáo dục nhà trường Qua nghiên cứu học thực tế giảng dạy thấy 11: “Thiên nhiên phân hóa đa dạng” nội dung quan trọng học gần ôn tập lại nội dung kiến thức học nhiều học trước, nội dung gần gũi với thực tế Vì học sinh nắm kiến thức học đồng thời tái hiện, ghi nhớ lại nhiều kiến thức học dễ dàng vận dụng kiến thức học vào giải vấn đề thực tiễn Xuất phát từ tầm quan trọng vấn đề nêu trên, xin mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Áp dụng số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh lớp 12 11: “Thiên nhiên phân hóa đa dạng” - Địa lí 12 - Cơ trường THPT Như Thanh 2” làm đề tài nghiên cứu 1.2 Mục đích nghiên cứu - Giúp học sinh lĩnh hội kiến thức cách có hiệu từ nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh - Được trao đổi với đồng nghiệp suy nghĩ người viết qua thực tiễn dạy học 1.3 Đối tượng nghiên cứu - Học sinh giáo viên trường THPT Như Thanh - Như Thanh - Thanh Hóa - Đề tài áp dụng linh hoạt cho nhiều học tất khối lớp giới hạn đề tài này, áp dụng dạy học 11 - Địa lí lớp 12 cho học sinh khối lớp 12 trường THPT Như Thanh 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp quan sát: Quan sát chất lượng đại trà mũi nhọn đạt từ thực tiễn dạy học - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham khảo ý kiến, học hỏi kinh nghiệm từ bạn bè, đồng nghiệp - Phương pháp thử nghiệm - Phương pháp điều tra - Các phương pháp liên quan đến lý luận dạy học đổi 1.5 Phạm vi nghiên cứu - Chương trình sách giáo khoa địa lí 12 - Kiến thức liên môn môn học NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1 Cơ sở lí luận sáng kiến kinh nghiệm Quá trình đổi phương pháp dạy học Địa lí khởi xướng từ năm đầu thập kỉ 90 kỉ XX, đẩy mạnh năm gần đạt số tiến định Nghị 29 - NQ/ TW ngày 4/1/2013 hội nghị TW khóa XI đổi tồn diện giáo dục đào tạo nêu nhiệm vụ giải pháp giáo dục Việt Nam là: Tiếp tục đổi mạnh mẽ phương pháp dạy học theo hướng đại, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo vận dụng kiến thức, kỹ người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt chiều, ghi nhớ máy móc Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo sở để người học tự cập nhật đổi tri thức, kỹ năng, phát triển lực Coi trọng phát triển phẩm chất, lực người học, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, lực cơng dân…(Hướng dẫn biên soạn giải tập địa 11 - Nhà xuất giáo dục - PGS - TS Trần Đức Tuấn) Đặc biệt từ năm 90 kỉ XX giáo dục phẩm chất, lực bàn đến trở thành xu hướng giáo dục quốc tế Ở nước ta từ năm học 2017 - 2018 dạy học với mục tiêu chuyển mạnh trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lực người học triển khai diện rộng Mục tiêu dạy học mơn Địa lí ngày khơng đơn cung cấp kiến thức rèn luyện kĩ Địa lí cho học sinh, mà qua phải góp phần với mơn học khác đào tạo người có lực phẩm chất cần thiết Cụ thể: Năng lực chung gồm: Năng lực tự học, lực giải vấn đề, lực giao tiếp, lực sáng tạo, lực tự quản lí, lực hợp tác, lực sử dụng công nghệ thông tin truyền thông, lực sử dụng ngơn ngữ, lực tính tốn Năng lực chun biệt mơn Địa lí gồm: Tư tổng hợp theo lãnh thổ, học tập thực địa, sử dụng số liệu thống kê, sử dụng tranh, ảnh địa lí, sử dụng đồ Phẩm chất cần giáo dục cho học sinh trình dạy học gồm: Phẩm chất yêu nước, chăm chỉ, trách nhiệm, nhân ái, trung thực Để đạt mục tiêu nói trên, nội dung dạy học Địa lí trường Trung học có thay đổi, số nội dung đưa vào chương trình Vì chương trình hành tồn diện cập nhật so với chương trình cũ Đặc biệt năm học 2022 - 2023 áp dụng chương trình giáo dục 2018 việc dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lực trọng nhiều Sự thay đổi mục tiêu nội dung dạy học đòi hỏi phương pháp dạy học phải thay đổi cho phù hợp, người giáo viên Địa lí chuyển từ dạy học theo kiểu liệt kê, mô tả thông báo tái sang kiểu dạy học đòi hỏi học sinh phải làm việc nhiều hơn, suy nghĩ nhiều phát triển học sinh lực, phẩm chất mục tiêu dạy học xác định, đồng thời đảm bảo nội dung dạy học Quá trình đổi phương pháp dạy học mơn Địa lí có thành cơng nhiên khiêm tốn Nhất vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế đặc biệt khó khăn trình độ nhận thức học sinh cịn hạn chế nên phổ biến cách dạy thuyết trình, liệt kê kiến thức, thầy nói nhiều, học sinh có hội làm việc để kiến tạo nên kiến thức cho mình, suy nghĩ em mơn Địa lí mơn học thuộc khơng phải môn học tư (Hướng dẫn biên soạn giải tập địa 11 - Nhà xuất giáo dục - PGS - TS Trần Đức Tuấn) Do để nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lực người học đòi hỏi người dạy phải áp dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực vận dụng kiến thức liên mơn cách khéo léo, linh hoạt, phù hợp với đối tượng học sinh, nội dung, thời điểm 2.2 Thực trạng vấn đề trước áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1 Thực trạng chung Ở Thanh Hoá năm gần kết học sinh giỏi, đặc biệt kết thi tốt nghiệp THPT tiêu chí để đánh giá nhà trường đánh giá giáo viên hàng năm Kết ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực sau Trong năm gần đây, tỷ lệ học sinh xếp loại khá, giỏi Thanh Hoá tương đương cao so với bình quân chung nước khu vực Bắc Miền Trung Chất lượng giáo dục đại trà trì ổn định, lại chưa đồng vùng miền tỉnh, chất lượng giáo dục miền núi chuyển biến chậm Thực trạng thiết nghĩ thân người trực tiếp giảng dạy nên địi hỏi phải khơng ngừng học hỏi, khơng ngừng đổi mới, sáng tạo, áp dụng biện pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lực cho học sinh nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học nhà trường nói riêng tỉnh Thanh Hố nói chung 2.2.2 Thực trạng trường THPT Như Thanh Ban giám hiệu, ban chuyên môn trường THPT Như Thanh quan tâm đến vấn đề dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, lực học sinh vận dụng kiến thức liên môn vào dạy học Cơ sở vật chất ngày đại, tất lớp học trang bị tivi thông minh đáp ứng yêu cầu giảng dạy Bản thân có trình độ đạt chuẩn, trẻ, khỏe có lịng u nghề, khơng ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ Đã tiếp cận, thấy tầm quan trọng việc dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh Do đặc thù vùng kinh tế đặc biệt khó khăn nên học sinh chủ yếu lựa chọn tổ hợp xã hội để học thi tốt nghiệp, phận học sinh có chút tố chất, thích học mơn Địa lí, có đổi việc nhìn nhận mơn nên tích cực tham gia hoạt động học tập Tuy nhiên trường THPT Như Thanh đặt địa bàn thôn Hợp Nhất - xã Thanh Tân - huyện Như Thanh - tỉnh Thanh Hóa Đây xã thuộc vùng kinh tế đặc biệt khó khăn (135) tỉnh Nhiều gia đình học sinh chưa có mạng internet nên việc khai thác thông tin mạng để phục vụ học hạn chế Điểm đầu vào đa phần thấp Mặt khác mơn Địa lí cấp Trung học sở không trọng coi mơn phụ, nhiều trường cịn thiếu giáo viên Địa lí, thiếu thốn sở vật chất nên gần học sinh khơng có kĩ Địa lí, khơng hiểu rõ vấn đề Nhiều học sinh chưa bỏ thói quen trọng đến việc nghe thầy, cô giảng, thầy đọc, trò chép Thiếu chủ động, sáng tạo học tập Đầu năm nhà trường tiến hành khảo sát chất lượng giao tiêu sở kết năm học trước cho giáo viên giảng dạy lớp Lớp 12B4 Lớp 12B6 Kết khảo sát 4,65 5,78 đầu năm Trong tiêu giao nhà trường Lớp 12B4 Lớp 12B6 Chỉ tiêu giao 6,24 7,25 Đây khó khăn lớn giáo viên giảng dạy, đòi hỏi giáo viên học sinh khơng ngừng phấn đấu Vì để nâng cao kết học tập học sinh giáo viên cần phải tích cực, thường xuyên dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh Chất lượng học sinh thấp nên số giáo viên ngại đổi mới, sợ “Cháy giáo án” lo sợ học sinh khơng hồn thành hoạt động học tập giao học 2.3 Các biện pháp sử dụng để giải vấn đề 2.3.1 Biện pháp 1: Làm tốt khâu chuẩn bị cho học Để dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh, giáo viên cần trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, nắm vững kiến thức, xác định mục tiêu học, phẩm chất lực cần phát triển cho học sinh, xác định phương pháp, kĩ thuật dạy học áp dụng học, xác định bảng đặc tả mức độ cần đạt kiểm tra, đánh giá hướng dẫn học sinh học tập, trả lời câu hỏi, hướng dẫn thảo luận giúp học sinh tổng hợp áp dụng kiến thức Thay đổi vai trò giáo viên từ “Một nhà hiền triết, suối nguồn tri thức” đến “Người hướng dẫn, đồng hành” Ở 11 giáo viên cần xác định được: Mục tiêu - Kiến thức + Hiểu phân hóa thiên nhiên theo vĩ độ thay đổi khí hậu từ Bắc vào Nam mà ranh giới dãy núi Bạch Mã Biết khác khí hậu thiên nhiên phần phía Bắc phía Nam lãnh thổ + Hiểu phân hóa thiên nhiên theo kinh độ (Đơng - Tây), trước hết phân hóa địa hình tác động kết hợp địa hình với hoạt động luồng gió qua lãnh thổ Biết biểu phân hóa Đơng -Tây theo vùng: Vùng biển thềm lục địa; đồng ven biển vùng đồi núi - Phẩm chất + Yêu q hương, đất nước + Có trách nhiệm với mơi trường tự nhiên - Năng lực + Năng lực chung: Năng lực tự học, giải vấn đề sáng tạo, giao tiếp hợp tác, tự quản lý, sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng ngôn ngữ + Năng lực riêng: Năng lực Năng lực tư tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng đồ, sử dụng số liệu thống kê, sử dụng ảnh, hình vẽ, video clip, mơ hình Thiết bị dạy học học liệu - Giáo viên: Máy tính, ti vi thơng minh, SGK Địa lí 12, Atlat địa lí Việt Nam - Học sinh: SGK Địa lí 12, Atlat địa lí Việt Nam Phương pháp dạy học: Đàm thoại - gợi mở, dạy học giải vấn đề, thảo luận cặp đơi, trị chơi sư phạm, hướng dẫn học sinh khai thác đồ, Atlat địa lí Việt Nam Các mơn học tích hợp, liên mơn học: Môn ngữ văn, Âm nhạc Bảng đặc tả mức độ cần đạt câu hỏi, tập kiểm tra, đánh giá Nội Vận dụng Vận dụng cao Nhận biết Thông hiểu dung thấp Thiên Biết Hiểu Nhận xét so Vận dụng giải nhiên biểu nguyên nhân tạo sánh chế độ thích phân phân phân hóa nên phân nhiệt, chế độ hóa thành hóa đa thiên nhiên hóa thiên nhiên mưa phần tự nhiên dạng theo Bắc - Nam theo Bắc - Nam cụ thể Đông - Tây Đông - Tây 2.3.2 Biện pháp 2: Trong trình dạy học giáo viên cần phải linh hoạt, mềm dẻo Mỗi lớp học, học sinh có khả nhận thức, tính cách khác nên giáo viên không cứng nhắc áp dụng biện pháp tất lớp, học sinh mà cần phải mềm dẻo, linh hoạt hoạt động học tập để khuyến khích, phát huy tối đa phẩm chất, lực người học làm cho trình dạy học đạt mục tiêu học Đối với lớp có nhiều học sinh giỏi, giáo viên đặt cho học sinh câu hỏi mở rộng, câu hỏi khó địi hỏi học sinh phải tư lôgic học với để trả lời câu hỏi Ví dụ 1: Vì vào mùa đơng phần lãnh thổ phía Bắc nước ta có nhiều biến động thời tiết? Ở câu hỏi đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ, tư duy, ghi nhớ lại kiến thức học để trả lời: Phần lãnh thổ phía Bắc nước ta vào mùa đơng có nhiều biến động thời tiết chủ yếu tác động của: Gió mùa Đơng Bắc, hoạt động frơng Tín phong bán cầu Bắc Đối với lớp có nhiều học sinh trung bình yếu giáo viên đặt câu hỏi mức độ nhận biết thông hiểu, để em nắm nội dung học Ví dụ 2: Giáo viên đặt câu hỏi: Trình bày đặc điểm khí hậu phần lãnh thổ phía Bắc? Học sinh đọc SGK dễ dàng trả lời được: Phần lãnh thổ phía Bắc có khí hậu nhiệt đới thể ở: Nhiệt độ trung bình năm 20 0C, năm có mùa đơng lạnh với - tháng nhiệt độ trung bình 180C, có mùa đông mùa hè, biên độ nhiệt độ năm lớn Sau học sinh trả lời đúng, đặc biệt với câu hỏi khó tơi cho học sinh điểm tốt, ghi tên học sinh điểm học sinh đạt vào sổ đầu bài, dành lời khen gợi, động viên học sinh kịp thời để qua phát triển phẩm chất chăm chỉ, có trách nhiệm thực hoạt động học tập cho học sinh Đối với học sinh trả lời chưa đúng, chưa đầy đủ dành lời động viên: “Không cả, cố gắng nhé, em nỗ lực…” 2.3.3 Biện pháp 3: Thực dạy theo hướng mở, áp dụng linh hoạt phương pháp dạy học tích cực tạo hứng thú cho học sinh tìm hiểu kiến thức Đối với học sinh, em thích khám phá, sáng tạo muốn người cơng nhận lực mà khơng thích bị áp đặt, phê bình Giáo viên muốn phát huy tính cách lứa tuổi học sinh, địi hỏi trình dạy học giáo viên phải chuẩn bị thật kĩ, thật chu đáo cho tiết dạy mình, phải khơi dậy thổi vào học sinh tinh thần ham mê học hỏi, lựa chọn phương pháp phù hợp, kết hợp đa dạng nhiều phương pháp khác học, tiết học Nhẹ nhàng, khích thích khám phá, chinh phục kiến thức em Để làm điều việc nắm vững kiến thức giáo viên cần tìm hiểu học sinh, làm bạn đồng hành với em Trong học, tiết học áp dụng: 2.3.3.1 Khởi động học chuyển ý cách hấp dẫn Muốn tiết dạy đạt hiệu quả, lơi học sinh giáo viên phải ln tìm tịi kiến thức qua thực tế, qua tin tức, qua văn học nghệ thuật…để từ áp dụng vào hoạt động khởi động chuyển ý cách hợp lí, dẫn dắt, thu hút em vào học Ví dụ 1: Khi mở đầu 11 tơi trình chiếu cho HS xem hình ảnh phân hóa thiên nhiên theo Bắc - Nam Đông -Tây Sau học sinh xem xong, tơi đặt câu hỏi: Các hình ảnh gợi cho em suy nghĩ đặc điểm thiên nhiên nước ta? Và gợi mở để học sinh trả lời: Những hình ảnh gợi cho thấy thiên nhiên nước ta có phân hóa theo Bắc - Nam theo Đơng - Tây Từ dẫn dắt học sinh vào học Tiếp theo cho học sinh nghe đoạn nhạc hát “Gửi nắng cho em” tác giả Bùi Văn Dung, phổ nhạc Phạm Tuyên, thể Trọng Tấn: “Anh chưa thấy mùa đông Nắng đỏ mận hồng đào cuối vụ Trời Sài Gòn xanh cao quyến rũ Thật diệu kỳ mùa đông phương Nam .Anh hiểu sức vươn cánh đào Qua giá rét đỏ hoa ngày tết Như thông vững vàng giá rét Em làm thông xanh nghe em”… Sau học sinh nghe xong, đặt câu hỏi: Những lời hát ca khúc gợi cho em suy nghĩ đặc điểm thiên nhiên theo Bắc - Nam nước ta? Và gợi mở để học sinh trả lời: Những lời hát gợi cho thấy thiên nhiên miền Bắc - Nam có phân hóa: Miền Nam khơng có mùa đơng nên nắng đỏ mận hồng đào cuối vụ, trời Sài Gịn xanh cao Cịn miền Bắc rét, nên có đào đỏ hoa ngày tết, có thơng vững vàng giá rét Từ dẫn dắt em tìm hiểu nội dung mục 1: Thiên nhiên phân hóa theo Bắc Nam Ví dụ 2: Khi chuyển ý từ mục sang mục để tìm hiểu phân hóa thiên nhiên theo Đơng - Tây Tơi trình chiếu hình ảnh sau đọc câu thơ thơ: “Trường Sơn đông, Trường Sơn tây” nhà thơ Phạm Tiến Duật …“Một dãy núi mà hai màu mây Nơi nắng nơi mưa, khí trời khác”… Và câu thơ thơ: “Trường Sơn đông, Trường Sơn tây” nhà thơ Tố Hữu …“Trường Sơn đông nắng, tây mưa Ai chưa đến chưa hiểu mình”… D Hoạt động gió mùa Đơng Bắc vào mùa đơng Tơi trình chiếu câu hỏi lên hình ti vi, bấm ngược thời gian, học sinh lựa chon đáp án, học sinh chọn đúng, thời gian ngắn đạt điểm 10 Vì em hào hứng, lớp học trở nên sôi Giáo viên đọc câu hỏi trắc nghiệm, học sinh chọn giơ cao đáp án Trong trình dạy học tất hoạt động giáo viên phải mềm dẻo, linh hoạt, quan tâm đến tất học sinh, thu hút ý tất em Giáo viên cần tỏ thái độ thân mật, cởi mở, tin tưởng, khích lệ học sinh, ý lắng nghe ý kiến học sinh Sau học sinh trả lời, giáo viên cần có nhận xét, bổ sung chuẩn kiến thức Tất biện pháp mà áp dụng thể kế hoạch dạy: Bài 11: Thiên nhiên phân hóa đa dạng (Phần phụ lục đính kèm) 2.4 Hiệu sáng kiến kinh nghiệm 2.4.1 Đối với hoạt động giáo dục Khi áp dụng số biện pháp dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh 11: “Thiên nhiên phân hóa đa dạng” đạt kết định: - Bài giảng thu hút ý học sinh Các em có quan tâm, chuẩn bị bài, tìm hiểu nội dung học để xây dựng Tiết học Địa lí khơng cịn nhàn chán, khơ khan Khắc phục tình trạng ngủ gật, lim dim số đối tượng học sinh Điều cho thấy hiệu bước đầu biện pháp áp dụng - Học sinh có hứng thú học tập u thích mơn Tinh thần học tập lớp có thay đổi rõ nét, thể khơng khí hăng say, tự giác thực nhiệm vụ học tập - Học sinh dễ hiểu bài, khắc sâu kiến thức, biết vận dụng vào đời sống học tập để giải vấn đề phát sinh - Đối với lớp áp dụng biện pháp (Lớp thực nghiệm 12B6) cho thấy: Kết học tập có khác biệt rõ rệt so với lớp không áp dụng (Lớp đối chứng 12B4) Xếp loại Sĩ số Giỏi SL Khá % SL % Trung bình SL % Yếu SL % Lớp đối chứng 12B4 40 12,5 25 62,5 10 25,0 0 Lớp thực nghiệm 12B6 42 17 40,4 23 54,8 4,8 0 2.4.2 Đối với thân, đồng nghiệp nhà trường Căn vào nội dung học tiến hành xây dựng nội dung dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, lực học sinh vận dụng kiến thức liên mơn dạy học địa lí khơng 11 mà áp dụng nhiều học khác lớp thực nghiệm 12B6 không tiến hành áp dụng thường xuyên lớp đối chứng lớp 12B4 trường THPT Như Thanh 2, năm học 2020 - 2021 đạt kết sau: * Bảng 1: Kết tổng kết cuối năm mơn Địa lí lớp 12B6 12B4 Trung Xếp loại Sĩ Giỏi Khá Yếu bình số SL % SL % SL % SL % Lớp đối chứng 12B4 40 7,5 28 70,0 22,5 0 Lớp thực nghiệm 12B6 42 15 35,7 26 61,9 2,4 0 Kết cho thấy lớp thực nghiệm số lượng học sinh giỏi chiếm tỉ lệ cao hẳn so với lớp đối chứng (35,7% so với 7,5%); số lượng học sinh trung bình chiếm tỉ lệ thấp hẳn so với lớp đối chứng (2,4% so với 22,5%) Điều cho thấy xây dựng nội dung dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, lực học sinh vận dụng kiến thức liên môn đem lại hiệu dạy học cao nhiều * Bảng 2: Kết kì thi khảo sát chất lượng mơn Địa lí lớp 12B6 12B4 Lần khảo sát Lần (Tháng 12/2020) Lần (Tháng 4/2021) Lần (Tháng 5/2021) Lần (Tháng 6/2021) Điểm trung bình lớp đối chứng 12B4 4,65 4,75 5,69 6,19 Điểm trung bình lớp thực nghiệm 12B6 5,78 5,93 7,53 7,63 * Kết thi học sinh giỏi cấp tỉnh, thi tốt nghiệp THPT đậu Đại học Hàng năm Sở giáo dục đào tạo Thanh Hoá giao tiêu chất lượng thi tốt nghiệp THPT cho nhà trường, trường THPT Như Thanh giao tiêu chất lượng thi học sinh giỏi, chất lượng tốt nghiệp THPT cho giáo viên Do thường xuyên, linh động sáng tạo xây dựng nội dung dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, lực học sinh vận dụng kiến thức liên môn dạy học nhiều học khác tơi đạt, chí vượt tiêu mà nhà trường đề - Kết thi HSG mơn Địa lí cấp tỉnh: + Năm học 2020 - 2021 dẫn đầu nhà trường với 01 giải ba 01 giải nhì + Năm học 2021 - 2022 tơi có học sinh tham dự kì thi đạt giải nhì, góp phần lớn lao nâng cao thứ hạng HSG cấp tỉnh môn Địa nhà trường đạt vị trí thứ 15 tồn tỉnh - Kết thi tốt nghiệp THPT số học sinh đậu Đại học môn thi tổ hợp khoa học xã hội Bảng 3: Kết thi tốt nghiệp THPT Điểm Trước thực nghiệm (Năm học 2019 - 2020) Sau thực nghiệm (Năm học 2020 - 2021) Điểm trung bình Sở giao 4,84 Sở khơng giao Điểm trung bình khảo sát đầu năm 5,80 5,31 Điểm trung bình thi tốt nghiệp THPT 6,65 6,94 Điểm cao 9,25 9,75 Đặc biệt kì thi tốt nghiệp THPT năm học 2020 - 2021 có em Ngân Thị Nhung Hồ Văn Tuấn đạt 9,75 điểm; em Nguyễn Thị Huyền đạt 9,5 điểm thủ khoa trường Đại Học Đại Nam với 29,75 điểm; em Nguyễn Văn Cường Vi Thị Thủy đạt 9,25 điểm vượt tiêu mà nhà trường giao đầu năm Bảng 4: Số học sinh đậu Đại học môn thi tổ hợp khoa học xã hội Lớp 12B3 Lớp 12B4 Lớp 12B5 Lớp 12B6 Số học sinh Lớp 12B2 5 17 Tôi áp dụng biện pháp dự thi giáo viên giỏi cấp tỉnh đạt giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh năm học 2021 - 2022 - Tơi vinh dự nhà trường thưởng nóng đạt tất tiêu nhà trường thân đề ra, huyện Như Thanh nhà trường trao thưởng thành tích “đột phá” năm học KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 3.1 Kết luận Với mục tiêu tạo hứng thú học tập nâng cao chất lượng dạy học, việc áp dụng biện pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực học sinh việc cần thiết có ý nghĩa vô to lớn Đối với học sinh lớp 12 biện pháp có tác dụng thúc đẩy tính tích cực, tự giác học tập, giúp em chủ động, sáng tạo, độc lập tự phân tích khai thác kiến thức, phát triển phẩm chất lực: Phẩm chất chăm chỉ; phẩm chất trách nhiệm Năng lực giải thích tượng trình địa lí; vận dụng tri thức địa lí giải số vấn đề thực tiễn; tự học tự chủ; giải vấn đề sáng tạo; giao tiếp hợp tác học sinh để em tự tin hai đợt thi quan trọng quãng đường học tập mình, xét tuyển Cao đẳng, Đại học Giáo viên có thêm nhiều kinh nghiệm từ có cách điều chỉnh việc dạy cho phù hợp Kết đạt khả quan, nên thời gian tới tiếp tục áp dụng biện pháp nhiều học, nhiều lớp nhằm nâng cao chất lượng dạy học trường THPT Như Thanh 3.2 Những kiến nghị Từ việc làm tồn điều kiện khách quan tơi có số kiến nghị sau đây: Đề nghị ban giám hiệu, ban chuyên môn xếp luân phiên giáo viên trực tiếp tập huấn vấn đề có liên quan đến đổi phương pháp kĩ thuật dạy học Có chế tài khen thưởng kịp thời cao để giáo viên học sinh có thêm động lực 3.3 Rút kinh nghiệm Giáo viên cần phải có “Tâm” với nghề, phải thật nhịp nhàng, uyển chuyển, khéo léo tất khâu không kết ngược lại Trong trình thực cần phải có lắng nghe phản hồi tích cực hướng giải vấn đề học sinh, có “Niềm tin hy vọng” có “Niềm tin” cho “Đòn bẩy” để tiếp Trên sáng kiến “Áp dụng số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh lớp 12 11: “Thiên nhiên phân hóa đa dạng” - Địa lí 12 - Cơ trường THPT Như Thanh 2” mà tơi áp dụng Với trình độ kinh nghiệm có hạn, cá nhân tơi xin mạo muội đưa sáng kiến trên, mong nhận đóng góp chân thành từ đồng nghiệp Tơi xin trân trọng cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 15 tháng 05 năm 2022 Tơi xin cam đoan SKKN viết, khơng chép nội dung người khác Nguyễn Thị Hoa DANH MỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ tên tác giả: Nguyễn Thị Hoa Chức vụ đơn vị công tác: Giáo viên - Trường THPT Như Thanh TT Tên đề tài SKKN Cấp đánh giá xếp loại (Ngành GD cấp huyện/tỉnh; Tỉnh ) Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm dạy học địa Cấp tỉnh lí nhằm giáo dục số kĩ sống cho học sinh lớp 12 trường trung học phổ thông Như Thanh Rèn luyện kĩ khai thác, sử dụng Atlat Địa lí Việt Cấp tỉnh Nam trình học làm TNKQ mơn Địa lí cho học sinh lớp 12 trường THPT Như Thanh Áp dụng phương pháp dạy Cấp tỉnh học giải vấn đề vào dạy học nhằm nâng cao chất lượng mơn Địa lí trường Trung học phổ thông Như Thanh Kết đánh giá xếp loại (A, B, C) Năm học đánh giá xếp loại C 20132014 C 20172018 C 2020 2021 - DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bồi dưỡng học sinh giỏi địa lí 12 - Nhà xuất Đại học quốc gia Hà Nội - Phạm Văn Đông Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ mơn địa lí 12 - Nhà xuất ĐHSP - Lê Thơng, Đỗ Anh Dũng, Vũ Đình Hịa, Trần Thị Tuyến - năm 2010 Mạng internet tìm kiếm thơng tin Tài liệu tập huấn Module Sách giáo khoa địa lí lớp 12 - Lê Thơng ` ... giảng dạy nên địi hỏi phải khơng ngừng học hỏi, khơng ngừng đổi mới, sáng tạo, áp dụng biện pháp dạy học theo hướng phát triển phẩm chất lực cho học sinh nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học. .. phát huy tối đa lực, khơi gợi khám phá, sáng tạo, hình thành phẩm chất lực người học trình học tập để đạt mục tiêu học Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, lực cho học sinh nhằm đảm bảo chất. .. Tất biện pháp mà áp dụng thể kế hoạch dạy: Bài 11: Thiên nhiên phân hóa đa dạng (Phần phụ lục đính kèm) 2.4 Hiệu sáng kiến kinh nghiệm 2.4.1 Đối với hoạt động giáo dục Khi áp dụng số biện pháp dạy