ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT HỌC PHẦN LUẬT HÀNG HẢI QUỐC TẾ Đề tài Cơ sở pháp lý của hợp đồng vận chuyển hàng hóa Giảng viên TS Mai Hải Đăng Hà Nội, 2022 Mục lục A LỜI MỞ ĐẦU 4 Lý do chọn đề tài 4 Mục tiêu nghiên cứu 5 Phương pháp nghiên cứu 5 Tính cấp thiết của đề tài 6 B NỘI DUNG 7 Chương 1 Tổng quan các công trình nghiên cứu về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển 7 Công trình ngoài nước 7 Công trình trong nước 7 Chương 2 Một số vấn đề lý luận về hợp đồng vận chuyển hàng hóa.
Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu của Luận văn nhằm các mục đích sau:
Nghiên cứu pháp luật Việt Nam và pháp luật quốc tế về hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển là một nhiệm vụ quan trọng, giúp hiểu rõ hơn về các quy định và nguyên tắc áp dụng trong lĩnh vực này Việc so sánh hai hệ thống pháp luật sẽ làm nổi bật sự tương đồng và khác biệt, từ đó cung cấp cái nhìn tổng quan về cách thức quản lý và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan trong hợp đồng vận chuyển Thông qua nghiên cứu này, chúng ta có thể rút ra những bài học quý giá và cải thiện khung pháp lý hiện hành tại Việt Nam, hướng tới việc hội nhập sâu rộng hơn với pháp luật quốc tế.
Bài viết này sẽ phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc thực thi các quy định pháp lý liên quan đến hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển Đồng thời, chúng tôi sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm giảm thiểu những vấn đề này, từ cả phía các bên ký kết hợp đồng cho đến các quy định pháp luật hiện hành.
Đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện hơn nữa hệ thống pháp luật điều chỉnh hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển.
Bài nghiên cứu này tập trung vào cơ sở pháp lý của hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển Nội dung không đề cập đến các khía cạnh kinh tế hay các lĩnh vực khác liên quan, mà chủ yếu phân tích các điều ước quốc tế cơ bản có ảnh hưởng đến loại hợp đồng này.
Bài viết sẽ áp dụng nhiều phương pháp nghiên cứu để phân tích cơ sở pháp lý của hợp đồng vận chuyển hàng hoá, dựa trên các điều ước quốc tế có giá trị Cần thực hiện các đánh giá cụ thể về các chế định liên quan và so sánh chúng để tạo ra cái nhìn tổng quan về sự phát triển và hoàn thiện khung pháp lý Đề tài này không chỉ thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu mà còn của các doanh nghiệp và cá nhân liên quan đến hoạt động giao thương, cho thấy tính thực tiễn cao của vấn đề Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, cần liên hệ thực tiễn và đưa ra những đánh giá, so sánh nhằm chứng minh việc áp dụng cơ sở pháp lý về hợp đồng vận chuyển hàng hoá trong thực hành giao thương.
5 Tính cấp thiết của đề tài
Với xu hướng hội nhập và gia tăng giao thương quốc tế, việc thiết lập một hành lang pháp lý cho các hoạt động thương mại là vô cùng cần thiết Hợp đồng vận chuyển hàng hóa trở thành yếu tố quan trọng, đảm bảo cho các cuộc thương thảo diễn ra suôn sẻ Do đó, việc trang bị kiến thức về cơ sở pháp lý điều chỉnh hợp đồng là rất quan trọng, góp phần xây dựng hoạt động giao thương an toàn và thuận lợi Đề tài này không chỉ có ý nghĩa hiện tại mà còn thể hiện tính cấp thiết trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng trong tương lai.
Chương 1: Tổng quan các công trình nghiên cứu về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
Trong chương II của cuốn sách "Admiralty and Maritime Law" của Robert Force, tác giả trình bày về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển, nhấn mạnh trách nhiệm của người vận chuyển đối với hàng hóa, con tàu và hành trình Ông cũng đề cập đến giới hạn trách nhiệm của người vận chuyển, nghĩa vụ chứng minh và thông báo tổn thất, cũng như các vấn đề liên quan đến bảo hiểm hàng hải quốc tế và tổn thất chung Qua đó, tác giả minh họa các hình thức tài phán trong vận chuyển hàng hóa bằng đường biển thông qua những vụ việc thực tiễn liên quan đến hợp đồng này.
Bài viết "Risk shifting agreements in maritime contracts" của Hartwell Law Office.LLP phân tích sâu sắc các hợp đồng hàng hải với các điều khoản chuyển dịch rủi ro giữa các bên Các hình thức như điều khoản loại trừ trách nhiệm, giới hạn trách nhiệm, miễn trừ trách nhiệm, khước từ thế quyền và bảo hiểm trách nhiệm được đề cập Đồng thời, bài viết cũng làm rõ việc áp dụng quyền tài phán đối với các hợp đồng hàng hải và đánh giá tính hiệu lực của các điều khoản chuyển dịch rủi ro.
Mặc dù có nhiều nghiên cứu về hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, vấn đề này vẫn chưa được chú trọng nghiên cứu cả về lý thuyết lẫn thực tiễn.
Bài viết "Pháp luật về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển trong bối cảnh hội nhập quốc tế" của giảng viên Nguyễn Tiến Vinh, đăng trên Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, phân tích tình hình và xu hướng pháp luật về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển ở cả cấp độ quốc tế và quốc gia Với thực tế Việt Nam chưa tham gia vào bất kỳ điều ước quốc tế nào trong lĩnh vực này, tác giả tập trung vào khả năng áp dụng các quy định quốc tế tại Việt Nam từ góc nhìn của Tư pháp quốc tế Kết luận, bài viết đưa ra những nhận định và đề xuất chính sách nhằm hoàn thiện pháp luật về vận tải hàng hóa bằng đường biển tại Việt Nam.
Bài viết “Bàn về khái niệm hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển” của giảng viên Hà Việt Hưng trên Tạp chí Khoa học đã đưa ra một khái niệm rõ ràng về hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển Nghiên cứu này không chỉ phân tích các loại hợp đồng theo pháp luật Hàng hải Việt Nam mà còn giúp nâng cao hiểu biết của cá nhân và tổ chức về Luật Hàng hải quốc tế, từ đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia ký kết và thực hiện hợp đồng.
Chương 2: Một số vấn đề lý luận về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển
Hệ thống luật pháp về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển đã phát triển qua hàng nghìn năm, với nhiều khái niệm khác nhau Tuy nhiên, chỉ có hai công ước quốc tế trực tiếp đề cập đến khái niệm hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển.
Theo Mục b, Điều 1 của Công ước quốc tế thống nhất một số quy tắc pháp luật về vận đơn đường biển ký năm 1924, hay còn gọi là Công ước Brussels 1924, quy định các nguyên tắc cơ bản liên quan đến vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa được xác nhận qua vận đơn hoặc các chứng từ sở hữu tương tự, liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa bằng đường.
1 Nguyễn Tiến Vinh, Pháp luật về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực pháp luật thương mại, liên quan đến việc phát hành vận đơn hoặc các chứng từ tương tự dựa trên hợp đồng thuê tàu Tài liệu này phân tích mối quan hệ giữa người chuyên chở và người cầm vận đơn, nhấn mạnh vai trò của các chứng từ trong việc điều chỉnh các quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan Việc hiểu rõ khái niệm này là cần thiết cho việc thực hiện các giao dịch thương mại quốc tế hiệu quả.
Theo Mục 6, Điều 1, Công ước Hamburg (1978), hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển quốc tế được định nghĩa là bất kỳ hợp đồng nào mà người chuyên chở đảm nhận việc chuyên chở hàng hóa từ một cảng này đến một cảng khác để thu tiền cước Nếu hợp đồng bao gồm cả chuyên chở bằng đường biển và phương tiện khác, nó chỉ được coi là hợp đồng chuyên chở bằng đường biển theo Công ước này nếu có liên quan đến vận tải đường biển Điều này cho thấy, trong khi Công ước Brussels (1924) chỉ điều chỉnh hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển dưới dạng vận đơn hoặc chứng từ tương tự, thì Công ước Hamburg (1978) áp dụng cho tất cả các loại hợp đồng vận chuyển bằng đường biển, bao gồm cả vận đơn.