CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THÚC ĐẨY HỢP TÁC VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN GIỮA VIỆT NAM VỚI MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHỐI ASEAN 11
CHUYỂN HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN GIỮA VIỆT NAM VỚI MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHỐI ASEAN
1 1 Tổng quan sự hình thành và phát triển của khối ASEAN
1 1 1 Sự hình thành và phát triển của ASEAN
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập vào ngày 8 tháng 8 năm 1967 theo Tuyên bố Bangkok, với 5 thành viên ban đầu: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan Sau hơn nửa thế kỷ phát triển, ASEAN hiện gồm 10 quốc gia Đông Nam Á, bao gồm cả Brunei, Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam, trở thành một tổ chức hợp tác khu vực liên Chính phủ quan trọng trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương ASEAN đã khẳng định vai trò của mình như một đối tác thiết yếu trong chính sách khu vực của các cường quốc và các trung tâm toàn cầu.
Hình 1 1 Bản đồ các nước thành viên ASEAN
(Nguồn: http://vtv vn/kinh-te/chien-luoc-phat-trien-cang-bien-ASEAN-2017)
Các mốc quan trọng trong quá trình phát triển của ASEAN:
Với hơn 50 năm hình thành và phát triển, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã trải qua nhiều giai đoạn quan trọng, đánh dấu sự hợp tác và phát triển chung giữa các quốc gia thành viên.
- Từ ngày 08/8/1967, ASEAN chính thức được thành lập trên cơ sở Tuyên bố Bangkok, gồm 5 thành viên ban đầu: Thái Lan, Indonesia,
Malaysia, Philippines và Singapore đang nỗ lực tăng cường hợp tác kinh tế và văn hóa-xã hội giữa các nước thành viên, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc hội nhập sâu rộng với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
Năm 2002, ASEAN và Trung Quốc đã ký Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho vấn đề Biển Đông.
Năm 2003, ASEAN đã công bố Tuyên bố về sự hòa hợp ASEAN II (Tuyên bố Bali II), với mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN dựa trên ba trụ cột chính: Chính trị - An ninh (APSC), Kinh tế (AEC) và Văn hóa - Xã hội (ASCC).
Vào năm 2005, Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) đã được tổ chức lần đầu tiên tại Kuala Lumpur, Malaysia, với sự tham gia của các lãnh đạo từ các quốc gia ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia và New Zealand.
- Năm 2007, Hiến chương ASEAN được ký kết, tạo nền tảng pháp lý và thể chế để ASEAN xây dựng Cộng đồng
Năm 2009, Uỷ ban Liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) được thành lập vào tháng 2, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN Các nhà lãnh đạo ASEAN đã thông qua kế hoạch tổng thể để phát triển ba trụ cột chính: Chính trị - An ninh (APSC), Kinh tế (AEC) và Văn hóa - Xã hội (ASCC).
Vào tháng 12 năm 2010, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17 diễn ra tại Hà Nội, Việt Nam, các Nhà Lãnh đạo ASEAN đã phê duyệt Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC), đặt ra các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường kết nối ASEAN về hạ tầng, thể chế và con người.
Năm 2010, Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc vai trò Chủ tịch ASEAN, đóng góp tích cực vào các mục tiêu chung của tổ chức Sự lãnh đạo của Việt Nam đã giúp duy trì đoàn kết ASEAN và thúc đẩy Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, triển khai Hiến chương, nhằm tạo ra một cộng đồng ASEAN gắn bó và phát triển bền vững đến năm 2015 Những nỗ lực này không chỉ nâng cao quan hệ nội khối mà còn củng cố mối quan hệ giữa ASEAN và các đối tác, góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực.
Năm 2011, ASEAN đã công bố “Tuyên bố Bali về Cộng đồng ASEAN trong Cộng đồng các Quốc gia Toàn cầu”, thể hiện quyết tâm và cam kết của các nước thành viên trong việc xây dựng lập trường chung để hợp tác ứng phó với các vấn đề toàn cầu Tuyên bố này nhấn mạnh vai trò và tiếng nói của ASEAN tại các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc (UN), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC), nhằm đóng góp tích cực vào nỗ lực duy trì hòa bình và ổn định cho sự phát triển trong khu vực và toàn cầu.
- Ngày 31/12/2015, thời điểm này, Cộng đồng ASEAN liên kết mới sâu rộng, chặt chẽ hơn, đánh dấu một bước phát triển mới của khu vực ASEAN
Từ một vùng đất từng bị chia rẽ bởi xung đột và nghi ngờ, ASEAN đã chuyển mình thành một khu vực phát triển năng động và đoàn kết Hiện nay, ASEAN không chỉ là đối tác quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới mà còn là một thị trường chung với hơn 600 triệu dân, đứng thứ 6 về quy mô kinh tế toàn cầu.
- Ngày 06/9/2016, ASEAN thông qua Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN 2025 và Chương trình công tác triển khai Sáng kiến hội nhập
ASEAN (IAI) giai đoạn III (2016-2020)
Vào ngày 06/08/2017, các quốc gia ASEAN và Trung Quốc đã chính thức phê duyệt dự thảo khung về Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC) trong một cuộc họp diễn ra tại Manila, Philippines.
1 1 2 Cơ cấu tổ chức của ASEAN
1 1 2 1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức của ASEAN
Theo Hiến chương ASEAN, thông qua ngày 20/11/2007 và chính thức có hiệu lực từ ngày 15/12/2008, cơ cấu tổ chức hoạt động của ASEAN bao gồm các cơ quan sau:
Cấp cao ASEAN (ASEAN Summit) bao gồm các nhà lãnh đạo quốc gia hoặc Chính phủ của các quốc gia thành viên, đóng vai trò là cơ quan hoạch định chính sách tối cao của ASEAN Tại đây, các nhà lãnh đạo nghiên cứu, thảo luận và đưa ra các chỉ đạo cũng như quyết định quan trọng liên quan đến việc thực hiện các mục tiêu của tổ chức.
ASEAN tổ chức các hội nghị cấp cao hai lần mỗi năm, do quốc gia đang giữ chức Chủ tịch ASEAN chủ trì Ngoài ra, các cuộc họp đặc biệt hoặc bất thường có thể được triệu tập khi có sự đồng thuận từ tất cả các quốc gia thành viên.
Hội đồng điều phối ASEAN họp tối thiểu hai lần mỗi năm, bao gồm các Bộ trưởng ngoại giao của các nước ASEAN Hội đồng này có nhiệm vụ điều phối việc thực hiện các thỏa thuận và quyết định từ Hội nghị Cấp cao ASEAN, đồng thời theo dõi toàn bộ các hoạt động của ASEAN với sự hỗ trợ của Tổng thư ký ASEAN.
