MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu thực trạng tổ chức trò chơi trong môn Chính tả lớp 3 tại trường Trung – Tiểu học Pétrus Ký nhằm xây dựng hệ thống trò chơi học tập, từ đó nâng cao chất lượng dạy học Chính tả một cách hiệu quả.
NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu lí luận về phân môn Chính tả, phương pháp dạy học Chính tả, trò chơi giúp học sinh học tốt môn Chính tả.
Tìm hiểu về thực trạng về tổ chức các trò chơi học tập gây hứng thú cho học sinh ở trường Trung- Tiểu học Pétrus Ký.
Xây dựng hệ thống các trò chơi học tập gây hứng thú nhằm giúp học sinh học tốt môn Chính tả và tiến hành thực nghiệm.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để thực hiện đề tài này, tôi đã áp dụng ba phương pháp nghiên cứu chính: phương pháp nghiên cứu lý luận, phương pháp nghiên cứu thực tiễn và phương pháp thống kê.
Phương pháp nghiên cứu lý luận được áp dụng nhằm khám phá các vấn đề lý luận liên quan đến việc dạy học Tiếng Việt, đặc biệt là trong phân môn Chính tả Bên cạnh đó, tôi cũng nghiên cứu các khía cạnh lý luận của trò chơi học tập trong quá trình giảng dạy.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao gồm ba phương pháp chính: quan sát, điều tra và thực nghiệm Cụ thể, phương pháp quan sát được áp dụng để theo dõi các tiết dạy Chính tả tại trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký Phương pháp điều tra được thực hiện thông qua phiếu điều tra nhằm thu thập ý kiến từ giáo viên và học sinh Cuối cùng, phương pháp thực nghiệm dạy học được sử dụng để kiểm tra hiệu quả của các phương pháp giảng dạy.
Phương pháp thống kê được áp dụng để phân tích kết quả điều tra thực trạng, từ đó đánh giá độ tin cậy của nghiên cứu về việc tăng cường tính hứng thú và nâng cao chất lượng giảng dạy môn Chính tả cho học sinh lớp 3.
TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI
Mặc dù đề tài này đã được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi, nhưng hiệu quả trong giảng dạy vẫn chưa đạt yêu cầu Phương pháp tổ chức trò chơi học tập là một cách dạy học hấp dẫn, kích thích sự hứng thú và tích cực của học sinh Do đó, tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu và phát triển đề tài này để đưa ra những cải tiến mới, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả trong dạy học phân môn Chính tả cho học sinh Lớp 3.
* Một số tính mới của đề tài:
Nghiên cứu lí luận về phân môn Chính tả đóng vai trò quan trọng trong việc cải tiến phương pháp dạy học Tính đổi mới trong phương pháp dạy học Chính tả không chỉ giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy mà còn kích thích hứng thú học tập của học sinh Việc áp dụng các trò chơi học tập sáng tạo sẽ tạo ra môi trường học tập thú vị, giúp học sinh tiếp thu kiến thức về Chính tả một cách hiệu quả hơn.
Bài viết này tập trung vào việc đánh giá thực trạng tổ chức các trò chơi học tập tại trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký, nhằm xác định chất lượng giảng dạy cũng như những khó khăn gặp phải trong quá trình tổ chức trò chơi học tập cho môn Chính tả.
Xây dựng hệ thống các trò chơi học tập mẫu nhằm tạo hứng thú và giúp học sinh học tốt môn Chính tả từ đó tiến hành thực nghiệm.
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.1.1 Tổng quan lịch sử về vấn đề
Việc tổ chức trò chơi học tập cho học sinh là một yếu tố quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học tích cực hiện nay Điều này đặc biệt được thể hiện qua các tài liệu tham khảo trong môn Tiếng Việt, đặc biệt là trong phân môn Chính tả Công trình “Tổ chức hoạt động vui chơi ở Tiểu học nhằm phát triển tâm lực, trí tuệ và thể lực cho học sinh” của tác giả Hà Nhật Thăng đã nhấn mạnh vai trò của trò chơi trong việc phát triển toàn diện cho học sinh.
Hà Nội (2002) đã giới thiệu nhiều trò chơi vận động để nâng cao sự hứng thú trong các tiết học Bên cạnh đó, công trình "Phương pháp dạy học Tiếng Việt" của nhóm tác giả cũng góp phần quan trọng trong việc cải thiện chất lượng giảng dạy.
Lê A, Thành Thị Yên Mỹ, Lê Phương Nga, Nguyễn Trí và Cao Đức Tiến trong tài liệu NXBGD-1997 đã thảo luận về các vấn đề chung liên quan đến việc dạy học Tiếng Việt cũng như các phương pháp giảng dạy cho các phân môn khác Tài liệu này cung cấp những thông tin tham khảo hữu ích cho giáo viên và người học.
“Trò chơi giữa buổi dành cho học sinh Tiểu học” (của tác giả Trần Đồng Lâm
NXB Hà Nội (2002) đã giới thiệu một số trò chơi giúp học sinh thư giãn và hứng thú sau những giờ học căng thẳng Tài liệu “Dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học theo chương trình mới” của PG.TS Nguyễn Trí nêu rõ những vấn đề cấp thiết và các phương pháp đổi mới trong dạy học hiện nay Bên cạnh đó, “Dạy học chính tả ở Tiểu học” (NXBGD – 2002) cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm phương ngữ và các quy tắc chính tả mà học sinh cần nắm vững.
Việc sử dụng trò chơi học tập trong dạy học Tiếng Việt, đặc biệt là trong phân môn Chính tả, giúp truyền tải kiến thức hiệu quả và nội dung bài học một cách sinh động Đồng thời, trò chơi học tập còn góp phần phát triển toàn diện cho học sinh, bao gồm thể lực, trí tuệ và nhân cách.
Việc đưa trò chơi vào dạy học làm cho tiết học trở nên nhẹ nhàng, giúp học sinh hứng thú và tham gia tích cực hơn vào tiết học
1.1.2 Cơ sở tâm lí học Giáo Dục và ngôn ngữ học
Việc tăng vốn từ cho học sinh không chỉ diễn ra trong lớp học mà còn cần sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội Giáo viên cần chú trọng vào việc giúp học sinh nắm vững quy tắc chính tả và phát âm, nhưng cần nhớ rằng quá trình dạy học là dài hạn, không thể nhồi nhét kiến thức một cách nhanh chóng Nếu không cẩn thận, học sinh có thể trở nên chán ghét môn học và không tiếp thu thông tin hiệu quả Rèn luyện quy tắc chính tả sẽ giúp học sinh phát triển kỹ năng viết đúng, từ đó tạo điều kiện học tốt các môn khác và sử dụng tiếng Việt hiệu quả Ở độ tuổi này, học sinh thường tò mò và thích khám phá, nhưng lại thiếu kiên trì và khả năng tập trung Vì vậy, giáo viên cần tạo hứng thú cho các em trong học tập và thường xuyên rèn luyện để ghi nhớ kiến thức Sử dụng đa dạng phương pháp giảng dạy, như đồ dùng trực quan, hoạt động tương tác và trò chơi, sẽ giúp kích thích tính tò mò và củng cố kiến thức cho học sinh.
1.1.3 Vị trí và nhiệm vụ của phân môn chính tả
* Vị trí của phân môn Chính tả
Chính tả trong nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành năng lực và thói quen viết chính xác cho học sinh Điều này không chỉ giúp các em nâng cao khả năng viết đúng Tiếng Việt mà còn góp phần phát triển kỹ năng ngôn ngữ toàn diện.
- Vì vậy, môn Chính tả chiếm vị trí quan trọng trong cơ cấu chương trình môn Tiếng Việt.
Ở bậc Tiểu học, chính tả đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành kỹ năng viết cho học sinh, vì đây là giai đoạn then chốt Chính vì lý do này, chính tả được giảng dạy như một phân môn độc lập với các tiết học riêng, khác với bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông, nơi chính tả thường được tích hợp vào môn Tập làm văn.
* Nhiệm vụ của phân môn Chính tả
Phân môn Chính tả có nhiệm vụ quan trọng trong việc cung cấp quy tắc chính tả tiếng Việt, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng viết đúng Ngoài ra, việc dạy chính tả còn hình thành thói quen tốt như tính cẩn thận, kỷ luật và khiếu thẩm mỹ, đồng thời bồi dưỡng sự tôn trọng người khác, hòa đồng, đoàn kết và tôn trọng bản thân.
Việc viết chính tả không chỉ giúp học sinh rèn luyện kỹ năng viết đúng, mà còn thể hiện thái độ tích cực trong học tập Viết đúng chính tả, đẹp và rõ ràng là cách góp phần bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt.
* Mục tiêu của phân môn Chính tả
Mục tiêu của dạy học chính tả ở tiểu học được xác định là:
Giúp học sinh nắm được các quy tắc chính tả, cách viết hoa tên người, tên địa danh, địa lí Việt Nam và nước ngoài.
Giúp học sinh cải thiện kỹ năng viết chính tả qua các hình thức như nghe - viết và nhớ - viết, tập trung vào những từ dễ viết sai do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.
Sửa lỗi chính tả trong các bài viết cho học sinh.
1.1.4 Nguyên tắc dạy học Chính tả ở tiểu học
* Nguyên tắc dạy chính tả theo khu vực
Dạy học chính tả theo khu vực yêu cầu nội dung giảng dạy phải phù hợp với thực tế lỗi chính tả của học sinh, chịu ảnh hưởng từ phương ngữ từng vùng Để thực hiện nguyên tắc này, sách giáo khoa Tiếng Việt ở tiểu học đã xây dựng hai loại bài tập: bài tập bắt buộc cho tất cả học sinh và bài tập tự chọn dành riêng cho từng khu vực.
* Nguyên tắc kết hợp chính tả có ý thức và không có ý thức
Khi dạy học chính tả, cần kết hợp cả phương pháp dạy chính tả có ý thức và không chính thức Phương pháp không có ý thức thường áp dụng cho các trường hợp chính tả võ đoán, như phân biệt phụ âm đầu d/gi hay phụ âm cuối c/t, n/ng Để tối ưu hóa việc dạy chính tả có ý thức, giáo viên cần nắm vững các quy tắc chính tả, hiểu nguyên nhân gây ra lỗi, và áp dụng các quy tắc này để giúp học sinh ghi nhớ một cách hệ thống và có khái quát.
* Ví dụ: Khi đứng trước các nguyên âm i, e, ê, iê:
+ Âm “cờ” được viết là k.
+ Âm “gờ” được viết là gh.
+ Âm “ngờ” được viết là ngh.
Để cải thiện kỹ năng chính tả, việc hiểu rõ từ vựng và ngữ nghĩa là rất quan trọng Chẳng hạn, từ "nghỉ" được sử dụng khi chỉ việc dừng một hoạt động để lấy lại sức, như trong các cụm từ "nghỉ ngơi," "nghỉ học," hay "ngày nghỉ." Ngược lại, từ "nghĩ" được dùng khi nói đến sự tập trung hay hoạt động của não, ví dụ như "ngẫm nghĩ," "suy nghĩ," hay "nghĩ quẩn." Việc phân biệt rõ ràng hai từ này sẽ giúp nâng cao khả năng viết chính xác và hiệu quả.
- Phương pháp dạy học chính tả có ý thức vẫn là phương pháp tối ưu nhất.
Việc dạy chính tả hiệu quả nhất là kết hợp hài hòa giữa hai phương pháp: phương pháp có quy tắc và phương pháp không có quy tắc Điều này sẽ giúp tiết kiệm thời gian và mang lại kết quả nhanh chóng, đặc biệt trong những trường hợp chính tả không tuân theo quy tắc.
* Nguyên tắc kết hợp phương pháp tích cực và phương pháp tiêu cực (Xây dựng cái đúng và loại bỏ cái sai)
CƠ SỞ THỰC TIỄN
1.2.1 Khái quát một số thông tin về thực trạng dạy học ở trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký
Trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký (CS1) tọa lạc tại 704 Cách Mạng Tháng 8, phường Hiệp Thành, thành phố Thủ Dầu Một, Bình Dương, được thành lập vào ngày 10/06/2008 theo quyết định số 1808/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bình Dương Là một trường tư thục, Pétrus Ký luôn nhận được sự quan tâm từ Phòng GD&ĐT Tp Thủ Dầu Một và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương cùng các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là sự đồng hành của phụ huynh học sinh Trường có đội ngũ 28 cán bộ giáo viên, 100% đạt chuẩn, luôn nỗ lực học hỏi và nâng cao chuyên môn Đặc biệt, giáo viên tại trường tiên phong trong đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin, giúp học sinh phát triển kiến thức, tư duy và sự sáng tạo.
Trường được xây dựng trên diện tích 10.833 m2, bao gồm 48 phòng học và nhiều phòng chức năng như thư viện, phòng thí nghiệm, phòng vẽ, phòng múa, phòng vi tính, phòng cờ vua, phòng học võ, phòng y tế, hồ bơi, nhà ăn, sân bóng và vườn cây Nhà trường cũng tổ chức các câu lạc bộ năng khiếu như Aerobic, rèn chữ, mĩ thuật, và võ Vovinam Với việc đầu tư vào trang thiết bị và cơ sở vật chất, cùng với những đổi mới trong phương pháp dạy học, nhà trường mong muốn mang đến cho học sinh một môi trường học tập vui tươi, thoải mái, giúp các em cảm nhận rằng “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” Ngoài việc cung cấp kiến thức, nhà trường còn chú trọng đến việc phát triển trí - thể - mĩ cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa “Vừa học vừa chơi” và các trải nghiệm sáng tạo, nhằm giúp các em hoàn thiện bản thân và tích lũy kỹ năng sống.
1.2.2 Thực trạng của việc tổ chức trò chơi học tập trong phân môn Chính tả ở trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký.
Trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký tuân thủ Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Bộ GD&ĐT, với đội ngũ giáo viên luôn đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng giáo dục Giáo viên đầu tư tâm huyết vào từng tiết học, đặt ra mục tiêu kiến thức rõ ràng cho học sinh Việc sử dụng trò chơi học tập không chỉ giúp tổ chức hoạt động học tập một cách hiệu quả mà còn tạo sự hứng thú cho học sinh, đặc biệt trong môn Chính tả Tuy nhiên, không phải giáo viên nào cũng biết cách thiết kế và tổ chức trò chơi học tập mang lại hiệu quả cao trong việc kết hợp giải trí và lĩnh hội kiến thức.
Việc giảng dạy môn Chính tả lớp 3 hiện nay gặp nhiều khó khăn do thiết kế trò chơi chưa phong phú, khiến giờ học trở nên nhàm chán Hầu hết giáo viên tập trung vào việc giúp học sinh viết đúng và nhanh, dẫn đến việc các em chỉ nghe và viết mà không tham gia tích cực Mặc dù một số giáo viên đã tổ chức trò chơi học tập, nhưng hiệu quả không cao vì học sinh thường chỉ chú trọng vào việc chơi mà không tiếp thu kiến thức Trò chơi học tập thường chỉ được sử dụng trong các tiết dự giờ, không được áp dụng thường xuyên, làm giảm hiệu quả trong việc hình thành và khắc sâu kiến thức Để nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt và Chính tả, giáo viên cần nắm vững phương pháp dạy học, hiểu rõ đặc điểm và tâm lý của học sinh, từ đó xây dựng các hoạt động dạy học và trò chơi phù hợp, giúp các em hứng thú và dễ dàng tiếp thu kiến thức.
1.2.3 Chương trình và nội dung dạy học môn Chính tả Lớp 3
Chương trình và nội dung dạy học phân môn Chính tả Lớp 3 bao gồm: a) Chính tả đoạn, bài (Có tốc độ dài trên dưới 70 chữ)
- Tập chép (Nhìn – viết) áp dụng trong nửa đầu học kì I (4 tiết/năm).
- Bài Chính tả trong nội dung bài tập đọc trước đó hay một nội dung được biên soạn mới (độ dài 60-70 chữ).
+ Nghe - viết: Hình thức luyện tập chủ yếu (51 tiết/năm).
Để cải thiện kỹ năng viết chính tả trong giữa kỳ I (7 tiết/năm), học sinh cần luyện viết các từ có âm, vần dễ nhầm lẫn do chưa nắm vững quy tắc chữ quốc ngữ hoặc do ảnh hưởng phát âm địa phương Bên cạnh đó, việc phân biệt và viết đúng các dấu thanh, như thanh hỏi và thanh ngã, cũng rất quan trọng, nhằm khắc phục những sai sót do ảnh hưởng phát âm từ vùng miền.
1.2.4 Vị trí tiết học và cấu trúc bài học
Phân môn Chính tả lớp 3 được tổ chức với 2 tiết mỗi tuần, diễn ra sau bài Tập đọc Mỗi tiết học Chính tả sẽ tập trung vào nội dung và đoạn văn trong bài viết, giúp học sinh nắm vững kiến thức và cải thiện kỹ năng viết của mình.
CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC TRÒ CHƠI HỌC TẬP QUA TỪNG BÀI
CỤ THỂ TRONG PHÂN MÔN CHÍNH TẢ LỚP 3
KHÁI QUÁT VỀ PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC LỚP 3
Trong quá trình dạy học, việc tổ chức trò chơi trong giờ học không chỉ tạo ra bầu không khí học tập hào hứng và thoải mái mà còn mang lại niềm vui cho học sinh Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trò chơi học tập có khả năng kích thích hứng thú và trí tưởng tượng của trẻ em, đồng thời thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của các em.
Trò chơi học tập cần phải được tích hợp vào nội dung bài học để tạo nên sự hấp dẫn cho học sinh Khi tổ chức trò chơi, nếu mọi thứ đều thực tế như trong môn Chính tả với các hoạt động như điền từ vào chỗ trống hay tìm từ chứa vần ươt, ươc, trò chơi sẽ trở nên kém thú vị Để thu hút sự chú ý và kích thích tính tò mò của học sinh, trò chơi nên được thiết kế với những yếu tố giả định từ tên gọi, người tham gia đến tình huống, giúp tạo ra một trải nghiệm học tập lôi cuốn hơn.
Phương pháp sử dụng trò chơi học tập là một cách dạy học hiệu quả thông qua việc tổ chức các hoạt động cho học sinh Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh tham gia vào các trò chơi với mục đích truyền tải các mục tiêu bài học Luật chơi không chỉ thể hiện nội dung mà còn phản ánh phương pháp học, đặc biệt là việc học tập hợp tác và tự đánh giá.
Sử dụng trò chơi học tập là phương pháp hiệu quả để hình thành và củng cố kiến thức, kỹ năng cho học sinh Trong quá trình giảng dạy, giáo viên tổ chức các trò chơi nhằm tăng cường sự hiểu biết và kỹ năng đã học Hơn nữa, việc cho học sinh tham gia vào các trò chơi mới không chỉ tạo hứng thú mà còn giúp kích thích sự chú ý và tò mò của các em ngay từ đầu bài học mới.
Hình 1: Học sinh chơi các trò chơi khởi động trước giờ học
Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trò chơi.
Bước 2: Hướng dẫn chơi Bước này bao gồm những việc như sau:
- Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia, người quản trò, trọng tài.
- Các dụng cụ để chơi (giấy khổ lớn, thẻ từ, cờ, bảng phụ, đồ dùng dạy học, …).
- Cách chơi (luật chơi): Giáo viên nêu từng việc làm cụ thể cho người chơi hoặc đội chơi, thời gian, những quy định cần lưu ý khi chơi, …
- Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của trò chơi (nếu có).
Bước 3 : Thực hiện trò chơi.
Bước 4: Nhận xét sau cuộc chơi… Bước này bao gồm những việc như sau:
Giáo viên hoặc trọng tài sẽ đánh giá thái độ tham gia trò chơi của từng đội, đồng thời chỉ ra những điểm yếu và những hành động chưa tốt của các đội để giúp họ rút kinh nghiệm và cải thiện trong tương lai.
+ Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân vào trao phần thưởng cho đội đoạt giải.
+ Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể hiện.
Trò chơi học tập là phương pháp giáo dục thông qua hoạt động, giúp thu hút sự chú ý của học sinh và duy trì sự hứng thú với bài học.
Trò chơi sẽ cách mạng hóa phương pháp học tập bằng cách kết hợp hoạt động trí tuệ và vận động cơ thể, giúp giảm căng thẳng trong giờ học, đặc biệt là khi hình thành kiến thức mới.
- Khó củng cố kiến thức, kỹ năng một cách hệ thống.
- Học sinh dễ sa vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của trò chơi.
Sử dụng trò chơi học tập là một phương pháp hiệu quả để giảng dạy các môn học ở Tiểu học, bao gồm cả môn Tiếng Việt, đặc biệt là trong phân môn Chính tả.
* Khi sử dụng phương pháp này, giáo viên cần lưu ý một số điểm như sau:
- Lựa chọn hoặc tự thiết kế trò chơi phải đảm bảo các yêu cầu như:
Mục đích của trò chơi phải thể hiện được mục tiêu chính của bài học hoặc một phần của chương trình.
Để nâng cao hiệu quả học tập, hình thức tổ chức trò chơi học tập cần đa dạng, giúp học sinh trải nghiệm nhiều hoạt động khác nhau trong lớp Sự kết hợp giữa hoạt động trí tuệ và vận động cơ thể sẽ tạo ra sự linh hoạt, kích thích sự hứng thú và tăng cường khả năng tiếp thu kiến thức cho các em.
Khi phổ biến luật chơi, giáo viên cần ra luật chơi đơn giản, ngắn gọn để học sinh dễ hiều, dễ nhớ và dễ thực hiện theo.
Giáo viên nên thiết kế các trò chơi học tập hấp dẫn, khuyến khích sự tham gia của nhiều học sinh, giúp các em vừa vui chơi vừa học tập, đồng thời tăng cường khả năng hợp tác và giao tiếp với bạn bè.
- Chọn người quản trò cần phải có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi.
Tổ chức hoạt động chơi vào thời điểm phù hợp trong bài học không chỉ tạo hứng thú cho học sinh mà còn giúp các em duy trì sự tập trung vào các nội dung khác của bài học một cách hiệu quả.
CÁC DẠNG TRÒ CHƠI HỌC TẬP TRONG PHÂN MÔN CHÍNH TẢ LỚP 3
- Những dạng bài trong phân môn chính tả lớp 3:
Chính tả phân biệt ch/tr.
Chính tả phân biệt gi/r/d.
Chính tả phân biệt các vần dễ nhầm lẫn như: oe/eo; an/ang; iêc/iêt; uôc/uôt; uôn/uông; ưt/ưc;…
Quy tắc viết hoa tên địa danh, tên riêng.
Quy tắc đánh dấu thanh (thanh hỏi/thanh ngã).
Cấu tạo tiếng - Cấu tạo vần.
- Từ những bài tập chính tả trên, giáo viên có thể phân thành 3 dạng bài tập cơ bản như sau:
Dạng 1: Bài tập phân biệt viết đúng các thanh hỏi, thanh ngã.
Dạng 2: Bài tập phân biệt các tiếng có vần dễ lẫn (VD: an/ang; êt/êch;…)
Dạng 3: Bài tập phân biệt các âm đầu ( VD: l/n; ch/tr;…)
2.3 TỔ CHỨC CÁC TRÒ CHƠI HỌC TẬP QUA CÁC BÀI CỤ THỂ TRONG PHÂN MÔN CHÍNH TẢ LỚP 3
Qua nghiên cứu, tôi thường tổ chức các trò chơi học tập nhằm tạo hứng thú cho học sinh và nâng cao hiệu quả giờ học Một số trò chơi tiêu biểu như: Ghép cánh hoa, hái quả, rung chuông vàng, ong về tổ, truyền điện, tiếp sức, gà con tìm mẹ, ong xây tổ, và tìm nhà cho thỏ thường được áp dụng để thu hút sự tham gia của các em.
Dưới đây là một số trò chơi học tập mà tôi thường sử dụng để tạo hứng thú cho học sinh, giúp các em tham gia tích cực và nâng cao hiệu quả học tập.
2.3.1 Trò chơi: Ghép cánh hoa
Mục đích: Luyện tập thực hành Giúp học sinh phản ứng nhanh và vận dụng kiến thức đã học để giải quyết bài tập.
Để củng cố âm và vần đã học, hãy áp dụng bài tập tìm nhanh từ Ví dụ, trong Bài 3, yêu cầu tìm nhanh từ chứa tiếng bắt đầu bằng l hoặc n, và có vần iêc hoặc iêt (SGK Tiếng Việt 3 - Tập 2/trang 7).
Để tổ chức trò chơi này, giáo viên cần chuẩn bị các thẻ từ, bao gồm hai thẻ cho nhị hoa và các thẻ còn lại cho cánh hoa Trên mỗi thẻ nhị hoa, giáo viên ghi âm l hoặc n, hoặc iêc hay iêt.
Giáo viên chia lớp thành hai đội, mỗi đội khoảng 5 học sinh xếp thành hàng dọc Khi bắt đầu, học sinh sử dụng bút lông để ghi từ tìm được vào cánh hoa và đính lên nhị hoa trên bảng Quá trình này tiếp tục cho đến khi hết thời gian quy định Cuối cùng, giáo viên kiểm tra kết quả và tuyên dương đội nào tìm và ghép được nhiều cánh hoa đúng và nhanh nhất.
Trò chơi xếp cánh hoa giúp học sinh hợp tác với nhau để hoàn thành nhiệm vụ, rèn luyện phản xạ nhanh và tư duy trí tuệ Ngoài việc vận động, trò chơi còn giúp các em tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng Hơn nữa, nó cũng góp phần hình thành mối quan hệ bạn bè, sự đoàn kết và tinh thần sẻ chia khi làm việc nhóm.
Mục đích: Để vận dụng thực hành hoặc kiểm tra bài cũ.
Vận dụng vào dạng bài tập tìm từ phân biệt âm, vần bằng câu đố.
Ví dụ bài 2a) SGK Tiếng Việt 3, tập 2/trang 15.
Giáo viên sử dụng bài giảng điện tử PowerPoint để tổ chức trò chơi, trong đó hình ảnh một cái cây với các quả có màu sắc hoặc số khác nhau sẽ được trình bày Mỗi quả sẽ chứa một câu đố cùng với hình ảnh minh họa (nếu có) mà học sinh cần tìm.
Giáo viên hướng dẫn học sinh tham gia hoạt động giải đố bằng cách cho các em chọn ngẫu nhiên một quả Mỗi quả chứa một câu đố mà học sinh cần phải giải và đưa ra đáp án chính xác.
Trò chơi giúp trẻ em hoàn thành bài tập và củng cố kiến thức một cách thú vị, tạo hứng thú cho các em trong tiết học thông qua những hình ảnh sinh động.
Hình 3: Trò chơi Hái quả
Giáo viên có thể linh hoạt trong việc thay thế các trò chơi học tập, ví dụ như chuyển đổi trò “Hái quả” thành trò “Câu cá” để kích thích sự tò mò và hứng thú của học sinh.
Hình 4: Trò chơi Câu cá
2.3.3 Trò chơi: Ong về tổ
Mục đích: vận dụng thực hành giải bài tập.
Vận dụng: ứng dụng vào dạng bài tập về phân biệt các tiếng có âm, vần dễ lẫn (ch/tr; r/d/gi; iêt/iêc; an/ang;…)
- VD: Tuần 26, bài 2/SGK Tiếng Việt 3/trang 68: Điền vào chỗ trống r/d/gi và ên/ênh vào những đoạn văn.
Để tổ chức trò chơi này, giáo viên cần chuẩn bị một đoạn văn để học sinh điền vào giấy rôki Các chỗ trống trong đoạn văn sẽ được thay thế linh hoạt bằng hình vẽ ngôi nhà (tổ ong), cùng với những chú ong có phần bụng trống để học sinh ghi các âm và vần cần điền.
Giáo viên chia lớp thành hai đội, với số lượng học sinh phù hợp với số từ cần điền trong đoạn văn Học sinh xếp thành hai hàng, mỗi hàng có một chiếc rổ chứa các chú ong với âm hoặc vần cần điền Khi có hiệu lệnh, học sinh lần lượt tìm chú ong cần thiết và dán lên bảng Đội nào hoàn thành nhanh nhất và đúng nhất sẽ giành chiến thắng.
Trò chơi này mang đến cho học sinh một hình thức học tập mới mẻ, giúp các em thay đổi cách tiếp cận kiến thức Thay vì thực hiện các bài tập điền từ nhàm chán, hình thức “vừa học vừa chơi” kích thích sự hứng thú và sự tham gia của học sinh trong tiết học Hơn nữa, trò chơi còn góp phần nâng cao khả năng phản xạ tư duy và tinh thần đoàn kết giữa các bạn học sinh.
Hình 5: Học sinh tham gia trò chơi “Ong về tổ”
2.3.4 Trò chơi: Tìm nhà cho Thỏ
Mục đích: Thực hành giải bài tập.
Để phân biệt các từ có âm và vần dễ lẫn, cần áp dụng các dạng bài tìm từ hiệu quả Việc này giúp nhận diện chính xác các từ chỉ hoạt động bắt đầu bằng các âm dễ gây nhầm lẫn.
VD: Tuần 24, Bài 3, SGK Tiếng Việt 3/trang 52 Tìm những từ ngữ chỉ hoạt động a) Chứa tiếng bắt đầu bằng s/x b) Chứa tiếng có thanh hỏi/thanh ngã.
Để thực hiện trò chơi này, giáo viên cần chuẩn bị hình ngôi nhà đã được ép plastic, có chừa khoảng trống để viết yêu cầu bài tập Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần chuẩn bị những chú thỏ trắng đã được ép plastic, giúp học sinh có thể sử dụng bút lông để viết các từ cần tìm vào.
THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
Những vấn đề chung của thực nghiệm
3.1.1 Mục đích, yêu cầu của thực nghiệm
Mục đích của nghiên cứu là kiểm tra tính đúng đắn của giả thuyết khoa học liên quan đến việc đánh giá hiệu quả tổ chức các trò chơi học tập trong môn Chính Tả lớp 3 Nghiên cứu sẽ xem xét mức độ vui thích và tích cực của học sinh trong quá trình học, cũng như kết quả đạt được sau mỗi tiết học.
Để đảm bảo nắm bắt thông tin và kết quả chính xác, cần thực hiện việc theo dõi và đánh giá thường xuyên Việc ghi chép số liệu thống kê và những chuyển biến bất thường trong quá trình thực nghiệm là rất quan trọng.
3.1.2 Địa bàn, thời gian, đối tượng thực nghiệm
- Địa bàn: Trường Trung – Tiểu học Pétrus Ký (CS1).
- Đối tượng thực nghiệm: Học sinh lớp 3.6 trường Trường Trung - Tiểu học Pétrus Ký.
3.1.3 Nội dung của thực nghiệm
Áp dụng trò chơi học tập giúp theo dõi sự tiến bộ trong kết quả học tập của học sinh Giáo viên cần chú ý quan sát quá trình học tập, mức độ tiếp thu và sự hứng thú của học sinh trong từng trò chơi, từ đó điều chỉnh các hoạt động cho phù hợp hơn.
KẾ HOẠCH THỰC NGHIỆM
Theo kết quả khảo sát chất lượng học phân môn Chính Tả của học sinh lớp 3.1 và 3.2 vào đầu năm học 2018-2019, tôi đã thống kê số lỗi chính tả mà các em mắc phải.
BẢNG 3.1: Thống kê số HS sai lỗi chính tả trước nghiên cứu
Số âm tiết khảo sát: 65 âm tiết
Lớp Phụ âm đầu Vần Dấu thanh
- Đa phần các em sai những lỗi sau:
+ Phụ âm đầu: ch/tr; d/gi; x/s.
+ Các vần: au/ao; iêt/iêc; an/ang; at/ac; uôn/uông; it/ich; …
+ Dấu thanh: chủ yếu thanh hỏi, thanh ngã.
Sau đây là bảng thống kê kết quả học tập môn Chính Tả sau một thời gian áp dụng phương pháp tổ chức trò chơi học tập.
BẢNG 3.2: Thống kê số HS sai lỗi chính tả sau nghiên cứu
Số âm tiết khảo sát: 65 âm tiết
Lớp Phụ âm đầu Vần Dấu thanh
3.2.3 Đánh giá kết quả sau nghiên cứu
Sau thời gian áp dụng phương pháp tổ chức trò chơi học tập trong môn Chính Tả, tỉ lệ sai lỗi chính tả của học sinh đã giảm rõ rệt Thái độ học tập của các em cũng cải thiện, các em hứng thú và nghiêm túc hơn trong giờ học để tham gia các trò chơi Ngoài ra, trong giờ ra chơi, các em còn tham gia các trò chơi liên quan đến chữ viết, giúp khắc phục lỗi chính tả, mở rộng vốn từ và tăng thêm niềm yêu thích với môn học.
