TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT 10
1 1 1 T ổ ng quan các công trình nghiên c ứ u v ề r ủ i ro tín d ụ ng c ủ a ngân hàng th ươ ng m ạ i
Rủi ro trong hoạt động ngân hàng đề cập đến khả năng ngân hàng có thể mất một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư ban đầu của mình Các loại rủi ro bao gồm rủi ro tín dụng, rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro giá cả, rủi ro ngoại hối, rủi ro pháp lý và rủi ro uy tín Theo quan điểm của Basel, rủi ro trong ngân hàng được phân thành bốn loại chính: rủi ro thị trường, rủi ro tín dụng, rủi ro hoạt động và rủi ro thanh khoản.
Basel thì rủi ro tín dụng là rủi ro lớn nhất mà các Ngân hàng phải đối mặt
Theo Bhattacharya & Roy (2008) trích dẫn trong nghiên cứu của Ravi P S Poudel (2013), rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng là nguyên nhân chính dẫn đến các cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ và khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay Ngân hàng Nhà nước Việt Nam định nghĩa rủi ro tín dụng là khả năng xảy ra tổn thất cho ngân hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ theo cam kết.
Numerous studies, both domestically and internationally, have explored the credit risk of commercial banks, with one notable research being "Impact of Credit Risk on the Performance of Commercial Banks in Ethiopia" by Engdawork Tadesse.
Nghiên cứu của Awoke vào năm 2014 đã thực hiện một cuộc khảo sát thực nghiệm nhằm đánh giá tác động của rủi ro tín dụng đối với hiệu quả hoạt động của 8 ngân hàng thương mại tại Ethiopia trong khoảng thời gian từ năm 2008 đến 2012.
Nghiên cứu sử dụng phương pháp phi xác suất và hồi quy OLS để phân tích hiệu quả hoạt động của ngân hàng, đo bằng tỷ suất sinh lời của tài sản (ROA) Các biến độc lập bao gồm tổng dư nợ, dư nợ trên tổng tài sản, chi phí trên tổng dư nợ và logarit tự nhiên của tổng tài sản Kết quả cho thấy tất cả các biến độc lập đều có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng (Awoke, E T, 2014).
Kargi (2011) đã nghiên cứu tác động của rủi ro tín dụng đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng tại Nigeria Tác giả áp dụng phương pháp hồi quy để phân tích dữ liệu thu thập từ các báo cáo thường niên của các ngân hàng thương mại Nigeria trong một khoảng thời gian nhất định.
Nghiên cứu từ năm 2004 đến 2008 cho thấy rủi ro tín dụng ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng Nigeria Cụ thể, hiệu quả hoạt động của các ngân hàng có mối quan hệ ngược chiều với hạn mức tín dụng và tỷ lệ nợ xấu Nghiên cứu này được thực hiện bởi Olawale Femi Kayode và Tomola Marshal, tập trung vào các ngân hàng thương mại tại Nigeria.
Obamuyi, James Ayodele Owoputi và Felix Ademola Adeyefa đã tiến hành nghiên cứu với mô hình hiệu ứng ngẫu nhiên trên 6 ngân hàng thương mại trong giai đoạn 2000-2013 để đo lường rủi ro tín dụng thông qua tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) Kết quả cho thấy tổng số vốn vay có ảnh hưởng tích cực và đáng kể đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại Do đó, để gia tăng lợi nhuận, các ngân hàng thương mại cần tăng cường huy động vốn và áp dụng chiến lược quản trị rủi ro tín dụng hợp lý.
M Ojo (2012) khi nghiên cứu 5 NHTM ở Nigeria trong giai đoạn 11 năm từ 2000-
Nghiên cứu của Muhammad et al (2012) về các ngân hàng thương mại (NHTM) ở Nigeria từ 2004-2008 cho thấy tác động tiêu cực của rủi ro tín dụng đến hiệu quả hoạt động Tương tự, Chen và Pan (2012) đã phân tích 34 NHTM ở Đài Loan trong giai đoạn 2005-2008 và phát hiện rằng chỉ một ngân hàng đạt hiệu quả trong tất cả các chỉ tiêu về rủi ro tín dụng, trong khi hầu hết các ngân hàng bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 Yuga Raj Bhattarai (2016) đã nghiên cứu 14 NHTM ở Nepal từ 2010-2015, cho thấy tỷ lệ nợ xấu ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động, trong khi chi phí cho mỗi tài sản vay có tác động tích cực Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng quy mô ngân hàng có ảnh hưởng tích cực, nhưng tỷ lệ an toàn vốn và dự trữ tiền mặt không đáng kể Cuối cùng, Kithinji (2010) đánh giá quản lý rủi ro tín dụng ở Kenya và kết luận rằng lợi nhuận của các NHTM không bị ảnh hưởng bởi hạn mức tín dụng và nợ xấu, chứng tỏ rủi ro tín dụng không tác động đáng kể đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng ở đây.
Selvaraj đã nghiên cứu tác động của rủi ro tín dụng đến hiệu quả hoạt động của 8 ngân hàng thương mại ở Ethiopia trong giai đoạn 2003-2014 bằng phương pháp hồi quy OLS Kết quả cho thấy rằng rủi ro tín dụng có ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng, được đo lường qua tỷ lệ nợ xấu và tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro Để nâng cao hiệu quả hoạt động, các ngân hàng thương mại ở Ethiopia cần tăng cường đảm bảo an toàn vốn nhằm giảm thiểu rủi ro tín dụng.
Khi nghiên cứu các ngân hàng thương mại ở Châu Âu, Fan Li và Yijun Zou với công trình “The Impact of Credit Risk Management on Profitability of Commercial
Nghiên cứu "Ngân hàng: Một Nghiên Cứu về Châu Âu" đã phân tích dữ liệu thứ cấp từ báo cáo thường niên của 47 ngân hàng thương mại tại Châu Âu trong khoảng thời gian 6 năm từ 2007 đến 2012 Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá tác động của rủi ro tín dụng đối với lợi nhuận của các ngân hàng, được đo lường thông qua hai chỉ tiêu chính là tỷ suất sinh lời của tài sản (ROA) và tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu.
Nghiên cứu cho thấy rủi ro tín dụng không có ảnh hưởng tích cực đến lợi nhuận của các ngân hàng thương mại Cụ thể, tỷ lệ nợ xấu có tác động đáng kể đến cả chỉ tiêu ROE và ROA, trong khi tỷ lệ an toàn vốn (CAR) lại không có ảnh hưởng đáng kể Hướng nghiên cứu tương tự đã được thực hiện bởi Hosna và cộng sự (2009) tại 4 ngân hàng thương mại ở Thụy Điển, tuy nhiên, kết quả chỉ áp dụng cho các ngân hàng trong mẫu nghiên cứu và không thể tổng quát cho toàn bộ hệ thống ngân hàng Thụy Điển Nhóm tác giả đã sử dụng mô hình hồi quy để phân tích và mô tả kết quả thực nghiệm.
Nghiên cứu sử dụng SPSS để phân tích dữ liệu từ báo cáo thường niên của các ngân hàng giai đoạn 2000-2008 và báo cáo quản lý rủi ro tín dụng năm 2007-2008 Lợi nhuận ngân hàng được đo bằng tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu (ROE), trong khi rủi ro tín dụng được đánh giá qua tỷ lệ nợ xấu và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) Kết quả cho thấy rủi ro tín dụng ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của bốn ngân hàng thương mại, với tỷ lệ nợ xấu có tác động mạnh hơn so với CAR đến ROE Phân tích theo từng ngân hàng cho thấy tác động của rủi ro tín dụng đến lợi nhuận khác nhau giữa các ngân hàng.
The study titled "The Effect of Credit Risk Management on Financial Performance of Jordanian Commercial Banks" by Ali Sulieman Alshatti investigates the impact of credit risk on the financial performance of 13 commercial banks in Jordan.
Trong giai đoạn 2005-2013, hai mô hình toán học đã được thiết kế để đo lường mối quan hệ giữa rủi ro tín dụng và hiệu quả tài chính của các ngân hàng thương mại ở Jordan Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng rủi ro tín dụng có tác động đáng kể đến hiệu quả tài chính, được đo lường qua hai chỉ tiêu ROA và ROE Dựa trên những phát hiện này, tác giả khuyến cáo các ngân hàng thương mại cần chú trọng quản lý rủi ro tín dụng để cải thiện hiệu quả tài chính.
