BỘY TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ KIỀU TRANG THỰC TRẠNG KIẾN THỨC VÀ THỰC HÀNH VỀ AN TOÀN TRUYỀN MÁU CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN C THÁI NGUYÊN NĂM 2021 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH – 2021 BỘY TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ KIỀU TRANG THỰC TRẠNG KIẾN THỨC VÀ THỰC HÀNH VỀ AN TOÀN TRUYỀN MÁU CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN C THÁI NGUYÊN NĂM 2021 Chuyên ngành: Điều dưỡng Nội người lớn BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS TRẦN VĂN LONG NAM ĐỊNH – 2021 i LỜI CẢM ƠN Trong suốt q trình học tập hồn thành chuyên đề này, nhận hướng dẫn, giúp đở quý báu Thầy/Cô, bạn bè, đồng nghiệp người thân Với lịng kính trọng biết ơn sâu sắc đến: - Ban giám hiệu, Phòng đào tạo sau đại học, Bộ môn Điều dưỡng trường Đại học Điều dưỡng Nam Định, khoa Khám bệnh Bệnh viện Bạch Mai tạo điều kiện thuận lợi cho tơi suốt q trình nghiên cứu hồn thành chun đề - Tỏ lịng kính trọng biết ơn đến quý Thầy/Cô, người trực tiếp giảng dạy, đơn đốc nhắc nhỡ góp nhiều ý kiến q báu cho tơi suốt q trình học tập nghiên cứu - Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS.Trần Văn Long người thầy hết lịng giúp đỡ hướng dẫn tận tình đầy nhiệt suốt q trình nghiên cứu hồn thành chuyên đề - Trân trọng cảm ơn người bệnh đồng ý tham gia cơng trình nghiên cứu gia đình họ hợp tác tốt cung cấp thông tin quý giá để thực nghiên cứu - Tơi xin bày tỏ lịng tri ân đến bạn bè, đồng nghiệp người thân thường xuyên động viên, hỗ trợ, chia sẻ với trình học tập, nghiên cứu Xin trân trọng cám ơn! Nam Định, ngày tháng năm 2021 Học viên Nguyễn Thị Kiều Trang ii LỜI CAM ĐOAN Tên Nguyễn Thị Kiều Trang - Học viên lớp chuyên khoa 1, chuyên nghành Điều dưỡng Nội người lớn - Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định Tôi xin cam đoan chuyên đề “Thực trạng kiến thức thực hành an toàn truyền máu điều dưỡng Bệnh viện C Thái Nguyên năm 2021” thân thực hiện, tất nội dung báo cáo hoàn toàn trung thực, khách quan chưa cơng bố cơng trình khoa học khác thời điểm Nếu sai tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm Nam Định, ngày tháng năm 2021 Học viên Nguyễn Thị Kiều Trang MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .i LỜI CAM ĐOAN ii CÁC CHỮ VIẾT TẮT Error! Bookmark not defined DANH MỤC CÁC BẢNG .iv ĐẶT VẤN ĐỀ CHƯƠNG - CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 Đại cương truyền máu .3 1.2 Cơ sở pháp lí hoạt đơng truyền máu 1.2 CƠ SỞ THỰC TIỄN 15 1.2.1 Một số nghiên cứu an toàn truyền máu giới 15 2.2 Một số nghiên cứu an toàn truyền máu Việt Nam 15 CHƯƠNG 2: LIÊN HỆTHỰC TIỄN THỰC TRẠNG KIẾN THỨC VÀ THỰC HÀNH VỀ AN TOÀN TRUYỀN MÁU CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN C THÁI NGUYÊN 17 2.1 Giới thiệu sơ lược Bệnh viện C Thái Nguyên 17 2.2 Đánh giá thực trạng kiến thức thực hành an toàn truyền máu điều dưỡng Bệnh viện C Thái Nguyên năm 2021 18 2.2.1 Đặc điểm chung đối tượng khảo sát 18 2.2.3 Kiến thức thực hành an toàn truyền máu: 21 CHƯƠNG - BÀN LUẬN 23 3.1 Thực trạng Kiến thức an toàn truyền máu đối tượng khảo sát: 23 3.2 Thực trạng thực hành an toàn truyền máu: 25 3.3 Ưu điểm, tồn nguyên nhân .26 3.4 Đề xuất giải pháp .27 KẾT LUẬN 29 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC iii DANH MỤC VIẾT TẮT AT An toàn ATTM An toàn truyền máu ĐD Điều dưỡng ĐTKS Đối tượng khảo sát NB Người bệnh TM Truyền máu iv DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Thông tin đối tượng khảo sát Error! Bookmark not defined Bảng 2: Nhận thức dấu hiệu bất thường túi máuError! Bookmark not defined Bảng Phương pháp định nhóm máu ABO giườngError! Bookmark not defined Bảng 4: Chế phẩm máu cần định nhóm ABO túi máu giường Error! Bookmark not defined Bảng Các chế phẩm máu cần làm phản ứng chéo giườngError! Bookmark not defined Bảng 6: Tai biến truyền máu Error! Bookmark not defined Bảng 7: Chế phẩm máu truyền Error! Bookmark not defined Bảng 8: Thực truyền máu khoa Error! Bookmark not defined ĐẶT VẤN ĐỀ Máu nguồn sống thể chúng ta, dược phẩm vơ giá, chưa có thứ thuốc thay Máu chiếm 1/13 đến 1/15 trọng lượng thể, máu cần cho thể mang chất nuôi dưỡng tế bào chuyển chất thải đến phận tiết Cho đến máu xem dung dịch tốt thiếu điều trị bệnh nhân bị máu nguyên nhân [3] Trong thực hành y khoa, máu quan trọng cần thiết cho việc điều trị nội khoa, cấp cứu ngoại khoa sản khoa; đồng thời cần việc triển khai nhiều kỹ thuật cao ghép tạng, mổ tim Nhờ có máu mà nhiều bệnh nhân cứu sống Tuy nhiên, việc truyền máu gây nhiều tai biến nghiêm trọng không đảm bảo tuân thủ nguyên tắc an toàn truyền máu [4] Truyền máu phương pháp điều trị thiếu nhiều chuyên khoa Bên cạnh việc cứu sống bệnh nhân, mang lại hiệu điều trị mà chưa có dược phẩm thay được, phản ứng miễn dịch truyền máu gây tử vong trước mắt ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh sau việc truyền máu không tuân thủ quy chế truyền máu [7] An toàn truyền máu quy trình khép kín, từ việc định truyền máu đúng, sử dụng máu chế phẩm phù hợp, theo dõi xử trí tốt biểu trình truyền máu, theo dõi tai biến xảy sau truyền máu nhằm hạn chế phòng ngừa phản ứng bất lợi ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân sức khỏe bệnh nhân sau[5] Tại Bệnh viện C Thái Nguyên, máu chế phẩm máu sử dụng nhiều Theo thống kê phịng kế hoạch tổng hợp, năm 2020 có khoảng gần 700 lít máu truyền cho người bệnh, năm 2019 612 lít.[1] Cơng tác truyền máu thường điều dưỡng đảm nhận, người điều dưỡng giữ vai trò quan trọng cuối việc thực truyền máu an toàn Để việc đưa chế phẩm máu vào thể người bệnh kịp thời đinh, yêu cầu người điều dưỡng cần có đầy đủ kiến thức kỹ an toàn truyền máu Tuy nhiên, việc thực hành truyền máu điều dưỡng khoa nhiều vấn đề tồn hay làm tắt, cắt bỏ bước thực có làm khơng đầy đủ, sai sót khơng báo cáo kịp thời Câu hỏi đặt công tác truyền máu điều dưỡng Bệnh viện C Thái Nguyên đạt tiêu chuẩn kiến thức an tồn truyền máu chưa? Có yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức an toàn truyền máu điều dưỡng cần phải làm để ln đảm bảo an tồn truyền máu cho người bệnh Xuất phát từ thực tế kể trên, tiến hành nghiên cứu "Thực trạng kiến thức thực hành an toàn truyền máu điều dưỡng bệnh viện C Thái Nguyên năm 2021” Với mục tiêu: Khảo sát thực trạng kiến thức thực hành an toàn truyền máu điều dưỡng khoa lâm sàng Bệnh viện C năm 2021 Đề xuất số giải pháp để nâng cao kiến thức an toàn truyền máu điều dưỡng khoa lâm sàng Bệnh viện C Thái Nguyên năm 2021 CHƯƠNG - CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 Đại cương truyền máu * Các khái niệm liên quan Máu: tổ chức di động tạo thành từ thành phần hữu hình (hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu) huyết tương Chức máu cung cấp chất nuôi dưỡng cấu tạo tổ chức loại bỏ chất thải q trình chuyển hóa thể khí cacbonic, axit lactic Máu phương tiện vận chuyển tế bào chất khác amino acid, lipid, hormon tổ chức quan thể Truyền máu: TM lâm sàng hoạt động liên quan đến việc đưa máu chế phẩm máu vào mạch máu người nhận TM khâu quan trọng hệ thống cấp cứu Muốn TM hiệu an toàn (AT), điều cấp thiết phải có đủ số lượng máu đảm bảo chất lượng [4] TM sử dụng nhiều tình huống, nhiều chuyên khoa nhằm bổ sung cho thiếu hụt nhiều thành phần máu người bệnh BN thiếu máu TM toàn phần chế phẩm như: khối hồng cầu, khối bạch cầu, khối tiểu cầu, chế phẩm huyết tương tùy thuộc vào tình trạng bệnh [6] An toàn truyền máu: ATTM yêu cầu truyền máu ATTM quy trình khép kín từ việc định truyền máu đúng, sử dụng máu chế phẩm phù hợp, theo dõi xử trí tốt biểu trình TM, theo dõi tai biến (TB) xảy sau TM nhằm hạn chế phòng ngừa phản ứng bất lợi ảnh hưởng đến tính mạng NB sức khỏe NB sau [10] ATTM ngày hiểu theo nghĩa rộng AT cho người cho máu, AT cho nhân viên làm công tác TM, AT cho người nhận máu [4] Những yêu cầu ATTM là: - An toàn số lượng: đảm bảo cung cấp đầy đủ, kịp thời, thường xuyên ổn định máu chế phẩm máu có chất lượng cho điều trị, cấp cứu, dự phòng thảm họa Đảm bảo số lượng máu bao gồm đảm bảo số theo chế phẩm máu cần cho điều trị theo nhóm máu (hệ ABO, hệ RH ) [6] ... TRƯỜNG ĐẠI H? ?C ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ KIỀU TRANG TH? ?C TRẠNG KIẾN TH? ?C VÀ TH? ?C HÀNH VỀ AN TOÀN TRUYỀN MÁU C? ??A ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN C THÁI NGUYÊN NĂM 2021 Chuyên ngành: Điều dưỡng Nội... 2.2 Một số nghiên c? ??u an toàn truyền máu Việt Nam 15 CHƯƠNG 2: LIÊN HỆTH? ?C TIỄN TH? ?C TRẠNG KIẾN TH? ?C VÀ TH? ?C HÀNH VỀ AN TOÀN TRUYỀN MÁU C? ??A ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN C THÁI NGUYÊN ... thời C? ?u hỏi đặt c? ?ng t? ?c truyền máu điều dưỡng Bệnh viện C Thái Nguyên đạt tiêu chuẩn kiến th? ?c an toàn truyền máu chưa? C? ? yếu tố ảnh hưởng đến kiến th? ?c an toàn truyền máu điều dưỡng c? ??n phải