BÀI THẢO LUẬN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Đề tài: Quan điểm Hồ Chí Minh về xây dựng con người. BÀI THẢO LUẬN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Đề tài: Quan điểm Hồ Chí Minh về xây dựng con người. BÀI THẢO LUẬN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Đề tài: Quan điểm Hồ Chí Minh về xây dựng con người.
Ý NGHĨA CỦA VIỆC XÂY DỰNG CON NGƯỜI 1.1 Xây dựng con người là yêu cầu khách quan của sự nghiệp cách mạng, vừa cấp bách, vừa lâu dài, có ý nghĩa chiến lược
Có ý thức làm chủ, tinh thần tập thể XHCN và tư tưởng “Mình vì mọi người; mọi người vì mình”
Nhà nước hiện nay thuộc về tất cả người lao động, bao gồm công nhân, nông dân và trí thức cách mạng, khẳng định rằng nhân dân lao động là những người làm chủ đất nước, không còn là người làm thuê cho giai cấp bóc lột như trước Chúng ta có quyền và khả năng tự xây dựng cuộc sống tự do, hạnh phúc Nhân dân lao động là chủ thể tập thể của mọi tài sản vật chất và văn hóa, với quyền lợi và nghĩa vụ bình đẳng Do đó, tư tưởng "mình vì mọi người, mọi người vì mình" cần được thấm nhuần trong mỗi cá nhân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng để xây dựng chủ nghĩa xã hội (XHCN), cần phải có tinh thần XHCN, và để có được tinh thần đó, điều quan trọng là phải đánh bại chủ nghĩa cá nhân Lời dạy này được Người truyền đạt trong buổi nói chuyện với sinh viên đại học vào tháng 6 năm 1959.
Chủ nghĩa cá nhân và lợi ích cá nhân gây hại cho cộng đồng, tự do không có tổ chức và kỷ luật, cùng với những tính xấu khác, được coi là những kẻ thù nguy hiểm đối với chủ nghĩa xã hội.
Mỗi cá nhân trong xã hội cần nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình, từ người chủ Nhà nước đến công nhân và nông dân, phải chăm lo việc công như việc nhà, yêu quý tài sản chung và đóng góp tích cực vào xây dựng đất nước Cán bộ và Đảng viên cần gạt bỏ những thái độ tiêu cực, luôn tôn trọng tập thể, phát huy dân chủ, và không được kiêu ngạo hay độc đoán Sự thành công là kết quả của nỗ lực tập thể, không phải của cá nhân nào Cán bộ phải phục vụ nhân dân với tinh thần khiêm tốn, gần gũi và chăm lo đến đời sống của quần chúng, đồng thời giữ vững lập trường trước kẻ thù và luôn sẵn sàng bảo vệ thành quả cách mạng Để đánh bại kẻ thù bên ngoài, trước tiên cần phải chiến thắng kẻ thù bên trong là chủ nghĩa cá nhân.
Cần kiệm xây dựng đất nước, hăng hái bảo vệ Tổ Quốc
Lao động cần cù và siêng năng là yếu tố quan trọng để đạt được năng suất cao Ngoài ra, việc lao động có kế hoạch và sáng tạo cũng góp phần nâng cao hiệu quả công việc Đặc biệt, tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng hay ỷ lại sẽ giúp mỗi cá nhân phát huy tối đa khả năng của mình trong lao động.
Kiệm là tiết kiệm sức lao động, thời gian và tài sản của nhân dân, đất nước và bản thân Hồ Chủ tịch nhấn mạnh rằng trong bối cảnh nước ta còn nghèo, cần có tinh thần tự lực cánh sinh và cần cù lao động để đạt được sung sướng Lao động không chỉ là nghĩa vụ thiêng liêng mà còn là nguồn sống và hạnh phúc Trong xã hội, không có nghề nào thấp kém; chỉ có những người lười biếng, ỷ lại mới đáng xấu hổ Mọi nghề, từ nấu bếp đến giảng dạy, đều có giá trị nếu thực hiện trách nhiệm một cách nghiêm túc.
“ngồi mát ăn bát vàng”, người đó mới là kém vì không phải là người XHCN
Mỗi sản phẩm đều được tạo ra từ mồ hôi và công sức, vì vậy để xây dựng xã hội chủ nghĩa, chúng ta cần tăng cường sản xuất và thực hành tiết kiệm Việc sản xuất mà không tiết kiệm chỉ như gió vào nhà trống, do đó cần phải bảo vệ tài sản công Tham ô và lãng phí tài sản của Nhà nước, tập thể và nhân dân là hành vi đáng lên án và cần phải loại bỏ Chúng ta cần quý trọng sức lao động, coi đó là nguồn vốn quý giá nhất, đồng thời chăm sóc sức khỏe và sử dụng hợp lý nguồn lực lao động của nhân dân.
Cán bộ và đảng viên cần nâng cao tinh thần trách nhiệm, thể hiện gương mẫu trong việc “cần kiệm liêm chính”, không xâm phạm tài sản của Nhà nước và nhân dân Cần chống lại bệnh quan liêu, vì mệnh lệnh có thể dẫn đến tham ô và lãng phí Mọi công việc cần được tính toán và cân nhắc cẩn thận, bởi “thì giờ là vàng bạc” Cần kiên quyết loại bỏ thói quen họp hành không hiệu quả, gây lãng phí thời gian và sức khỏe Quá trình xây dựng đất nước phải gắn liền với bảo vệ Tổ quốc, theo tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, đây cũng là phương châm lãnh đạo của Đảng.
Bảo vệ Tổ quốc là một yếu tố quan trọng và cần thiết trong quá trình phát triển lịch sử của đất nước Tư tưởng Hồ Chí Minh về việc bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa nhấn mạnh vai trò của mỗi công dân trong sự nghiệp này.
Thứ nhất: Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là tất yếu khách quan thể hiện ý chí quyết tâm của nhân dân ta
Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là một nhiệm vụ tất yếu, được khẳng định qua nhiều lần phát biểu của Hồ Chí Minh Ý chí giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc là tư tưởng chủ đạo trong cuộc đời Người Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”, thể hiện trách nhiệm và quyết tâm của toàn dân trong việc gìn giữ đất nước.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Hồ Chí Minh kêu gọi toàn dân đoàn kết chiến đấu với tinh thần quyết tâm cao Ông nhấn mạnh rằng: “Chúng ta thà hi sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ.” Mọi người, không phân biệt giới tính, độ tuổi hay tôn giáo, đều phải tham gia vào cuộc chiến, sử dụng bất kỳ vũ khí nào có sẵn, từ súng đến cuốc thuổng Dù gặp khó khăn, với lòng kiên quyết và tinh thần hy sinh, thắng lợi sẽ thuộc về dân tộc ta.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, trước sự đe dọa từ thực dân và bọn phản động, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Đảng đã triển khai nhiều biện pháp cụ thể nhằm bảo vệ chính quyền nhân dân và chuẩn bị cho một cuộc kháng chiến lâu dài.
Vào ngày 19/12/1946, trong lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Người nhấn mạnh: “Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.” Ông kêu gọi đồng bào hãy đứng lên để bảo vệ tổ quốc.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tầm quan trọng của độc lập tự do và quyết tâm chiến đấu đến cùng để đuổi quân xâm lược ra khỏi đất nước Ông khẳng định rằng dù cuộc kháng chiến có thể kéo dài và đồng bào phải hy sinh nhiều, chúng ta vẫn phải kiên quyết đánh bại giặc Mỹ để đạt được thắng lợi hoàn toàn.
Mục tiêu bảo vệ Tổ quốc Việt Nam bao gồm bảo vệ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là nghĩa vụ của mọi công dân Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội luôn là mục tiêu quan trọng trong tư tưởng của Hồ Chí Minh Theo Người, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa không chỉ là trách nhiệm mà còn là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi công dân Việt Nam Sự gắn bó giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội thể hiện rõ trong quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhấn mạnh sự thống nhất giữa nội dung dân tộc, nội dung giai cấp và nội dung thời đại.
Hồ Chí Minh khẳng định rằng bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là trách nhiệm thiêng liêng của mỗi công dân Việt Nam yêu nước Trong Bản Tuyên ngôn độc lập, Người nhấn mạnh rằng toàn thể dân tộc Việt Nam quyết tâm sử dụng tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng và tài sản để giữ vững quyền tự do độc lập Khi thực dân Pháp trở lại xâm lược, Người kêu gọi toàn thể người Việt Nam đứng lên chống lại thực dân để cứu Tổ quốc.
Mỹ cứu nước kêu gọi toàn dân quyết tâm chiến đấu để giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc và tiến tới thống nhất đất nước.
Thứ ba: Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc là sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc, cả nước, kết hợp với sức mạnh thời đại
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của sức mạnh tổng hợp trong việc bảo vệ Tổ quốc XHCN, bao gồm sức mạnh của toàn dân tộc, từng cá nhân, và các cấp, ngành từ Trung ương đến cơ sở Sức mạnh này được hình thành từ các yếu tố chính trị, quân sự, kinh tế, an ninh, ngoại giao, văn hóa – xã hội, kết hợp giữa sức mạnh truyền thống và hiện đại, dân tộc và thời đại Đặc biệt, Hồ Chí Minh coi trọng sức mạnh nhân dân và lòng dân, khẳng định rằng phải “dựa vào lực lượng của dân, tinh thần của dân”, với quyết tâm không làm nô lệ và kết hợp với sức mạnh thời đại.
So sánh về sức mạnh giữa chúng ta với quân xâm lược trong cuộc kháng chiến chống
Mỹ, Người phân tích nhấn mạnh rằng với chính nghĩa, sức mạnh đoàn kết toàn dân từ Bắc đến Nam, truyền thống đấu tranh bất khuất, cùng sự ủng hộ rộng rãi từ các nước xã hội chủ nghĩa và nhân dân tiến bộ trên thế giới, chúng ta sẽ nhất định thắng Để bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng việc xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, và quân đội nhân dân, coi đây là lực lượng chủ chốt Người nhấn mạnh rằng quân đội cần phải ngày càng hùng mạnh, sẵn sàng chiến đấu để giữ gìn hòa bình, bảo vệ đất nước và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Có lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần quốc tế trong sáng
Trong suốt lịch sử, tinh thần yêu nước đã luôn là yếu tố quan trọng giúp dân tộc Việt Nam vượt qua mọi thử thách, đặc biệt trong bối cảnh chống lại các thế lực xâm lược Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận diện và khẳng định sức mạnh này trong tác phẩm “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, nhấn mạnh rằng lòng yêu nước là truyền thống quý báu, luôn dâng trào mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng Tinh thần yêu nước không chỉ là nền tảng để Đảng và Bác Hồ tập hợp lực lượng mà còn tạo thành sức mạnh tổng hợp của dân tộc Dù đất nước còn nhiều khó khăn về kinh tế và quân sự, nhưng nhờ vào sự đoàn kết và đồng lòng dưới sự lãnh đạo của Đảng, dân tộc ta đã giành được độc lập và tự do, tiếp tục cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc.
Mỹ xâm lược, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Sau khi giành được độc lập, đất nước vẫn đối mặt với nguy cơ từ "giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm", đe dọa tự do mà nhân dân đã giành được Bác Hồ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một dân tộc dũng cảm, yêu nước và yêu lao động, xứng đáng với nền độc lập của Việt Nam Ông khơi dậy tinh thần yêu nước trong mọi tầng lớp xã hội Trong thư gửi các cụ phụ lão, Bác khẳng định rằng người yêu nước không vì tuổi tác mà ngồi im, và nhắc nhở các em nhỏ về tình yêu quê hương đất nước trong thư gửi thiếu nhi Việt Nam vào đêm Trung thu đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Vào tháng 9/1945, Bác Hồ nhấn mạnh lòng yêu nước và sự trung thành với Tổ quốc, khuyến khích mọi người thể hiện tinh thần này Ông cũng bày tỏ sự bao dung đối với những người lầm lạc, nhấn mạnh rằng ai cũng có lòng yêu nước nhưng có thể vì lợi ích cá nhân mà quên đi nghĩa lớn Qua đó, Bác kêu gọi sự đoàn kết toàn dân, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc dựa trên lòng yêu nước chân chính, nhằm thực hiện sự nghiệp kháng chiến và kiến quốc.
Theo quan điểm của Bác, yêu nước phải gắn liền với tinh thần quốc tế cao cả, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập hiện nay Tinh thần quốc tế trong sáng có vai trò vô cùng quan trọng Vào tháng 3/1953, trong thư gửi các đơn vị bộ đội hỗ trợ Lào tác chiến ở Thượng Lào, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh điều này.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng "Giúp bạn là tự giúp mình", thể hiện mối liên hệ giữa lòng yêu nước và tinh thần quốc tế Ông cho rằng việc hỗ trợ một dân tộc khác trong việc bảo vệ độc lập cũng chính là bảo vệ lợi ích của đất nước mình Tinh thần yêu nước và quốc tế phải gắn bó chặt chẽ, nếu không sẽ dẫn đến chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi hoặc chủ nghĩa bành trướng Tinh thần quốc tế trong sáng của Hồ Chí Minh xuất phát từ tình yêu thương con người, nhằm giải phóng các dân tộc và mang lại tự do, bình đẳng Nhờ đó, Người đã xây dựng tình đoàn kết quốc tế giữa Nhân dân Việt Nam và các dân tộc khác, góp phần vào những thắng lợi to lớn của cả dân tộc Việt Nam và nhân loại.
Trong bối cảnh đất nước đang trong quá trình đổi mới và hội nhập sâu rộng, lòng yêu nước và tinh thần quốc tế trong sáng trở thành trách nhiệm của mỗi cá nhân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa Truyền thống yêu nước và tinh thần quốc tế đã được hun đúc qua nhiều thế hệ, trở thành sức mạnh để người dân Việt Nam quyết tâm bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, đồng thời bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Có phương pháp làm việc khoa học, phong cách quần chúng, dân chủ và nêu gương
Tư tưởng, đạo đức và phong cách làm việc khoa học của Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần quý giá cho Đảng và dân tộc Ông nhấn mạnh rằng cán bộ, đảng viên cần có phương pháp làm việc khoa học, trung thực và khách quan để hoàn thành nhiệm vụ Mỗi công việc, dù lớn hay nhỏ, đều cần xác định rõ mục đích và kế hoạch Phong cách làm việc của Bác thể hiện qua việc tổng kết kinh nghiệm sau mỗi nhiệm vụ, bất kể thành công hay thất bại Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quý trọng thời gian và khả năng giải quyết công việc hiệu quả Cuối cùng, phong cách khoa học yêu cầu cán bộ phải sáng tạo, đổi mới và tìm ra hướng đi mới để cải thiện đời sống nhân dân Chủ tịch Hồ Chí Minh khuyến khích tinh thần sáng tạo và chống lại thói quen nói suông, phô trương hình thức trong công việc.
Phong cách quần chúng trong tư tưởng của Bác Hồ nhấn mạnh tình thương yêu và niềm tin vô tận đối với quần chúng, vì họ là những người sáng tạo ra lịch sử và cách mạng Để đạt được điều này, cần lắng nghe ý kiến và nắm bắt tình hình thực tế của quần chúng, từ đó chăm lo lợi ích chính đáng của họ Mỗi cán bộ, đảng viên phải phấn đấu và hy sinh vì lợi ích tập thể và nhân dân, bởi tình yêu và sự kính trọng từ dân chúng sẽ tạo ra sức mạnh cho sự nghiệp cách mạng Phong cách quần chúng không chỉ quan trọng trong quan hệ giữa cán bộ, đảng viên và dân mà còn trong mối quan hệ giữa cấp trên với cấp dưới Việc hiểu dân và hiểu cấp dưới giúp lãnh đạo hiểu rõ hơn về chính mình, từ đó điều chỉnh các chủ trương, chính sách cho phù hợp.
Phong cách dân chủ theo Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh tôn trọng tập thể và phát huy sức mạnh của mọi người, khuyến khích sự tham gia và bàn bạc công khai trong công việc chung Mỗi cá nhân đều có quyền bày tỏ quan điểm và cần lắng nghe ý kiến của nhân dân để xây dựng đường lối, chính sách hiệu quả Tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân và phục vụ họ là nền tảng của phong cách này Hồ Chí Minh cho rằng thực hành dân chủ là chìa khóa giải quyết mọi vấn đề, với sự kết hợp giữa dân chủ, sáng kiến và tinh thần hăng hái Tuy nhiên, phong cách dân chủ phải tuân thủ nguyên tắc lãnh đạo tập thể và tránh xa sự quan liêu.
Phong cách Hồ Chí Minh thể hiện những giá trị đặc trưng trong mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người, đặc biệt là phong cách nêu gương Đây là hoạt động tiên phong, gương mẫu với hiệu quả cao, nhằm tạo động lực cho người khác noi theo Việc nêu gương diễn ra từ những điều nhỏ nhất đến lớn nhất, liên tục và thường xuyên Có ba mối quan hệ chính cần nêu gương: đối với bản thân, với người khác và với công việc Đối với bản thân, cần khiêm tốn, học hỏi và tự kiểm điểm; đối với người, giữ thái độ chân thành, đoàn kết và khoan dung; đối với công việc, phải đặt lợi ích công lên trên, tận tâm và tránh xa những việc có hại cho dân Hơn nữa, nêu gương cần đi đôi với hành động, như Bác đã dạy: "Nói miệng, ai cũng nói được Ta cần phải thực hành." Để giáo dục nêu gương hiệu quả, cần lấy gương người tốt, việc tốt làm phương pháp giáo dục lẫn nhau trong các tổ chức, gia đình và trường học.
Phong cách Hồ Chí Minh là những giá trị đặc trưng thể hiện rõ ràng trong suốt cuộc đời cách mạng của Người, phản ánh sự hy sinh vì Tổ quốc và nhân dân Đây không chỉ là tấm gương để người Việt Nam, từ mọi tầng lớp và độ tuổi, học tập và noi theo, mà còn là nguồn cảm hứng cho cả người nước ngoài ở khắp nơi Phong cách của Người không chỉ là bài học cho cán bộ cách mạng mà còn góp phần bồi dưỡng nhân cách cho các thế hệ người Việt Nam hiện tại và tương lai.
PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG CON NGƯỜI
Việc nêu gương, nhất là người đứng đầu có ý nghĩa rất quan trọng
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng cán bộ, đảng viên cần phải gương mẫu trong hành động và lời nói, thể hiện sự nhất quán giữa tư tưởng và thực tiễn Việc nêu gương không chỉ là phương thức lãnh đạo của Đảng mà còn là phong cách của từng cán bộ, đảng viên trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, với khẩu hiệu “Nói đi đôi với làm” và “Cố gắng làm kiểu mẫu cho quần chúng” Cán bộ, đảng viên cần gương mẫu, gian khổ đi trước và hưởng thụ đi sau, thể hiện vai trò tiên phong trong sự nghiệp cách mạng, phục vụ Tổ quốc và nhân dân Những người có chức vụ cao càng phải nêu gương một cách thiết thực và chân thành trong mọi hoàn cảnh, từ việc nhỏ đến việc lớn Điều này giúp chiếm được lòng tin và sự nể phục từ cấp dưới và nhân dân Hồ Chí Minh cũng dạy rằng để quần chúng tin tưởng và làm theo, đảng viên phải có cách sống và hành động để dân tin, phục, yêu Ông khẳng định rằng “Một trăm bài diễn thuyết hay không bằng một tấm gương sống” và chỉ những người có tư cách, đạo đức mới có thể hướng dẫn nhân dân hiệu quả.
Cần nêu gương trong ba mối quan hệ cơ bản: với bản thân, với người khác và với công việc Đối với bản thân, cần tránh tự cao tự đại và tự mãn, vì đây là những căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến sự mù quáng và thiển cận Đối với người khác, cần yêu thương, khoan dung và luôn thể hiện thái độ chân thành, khiêm tốn và đoàn kết Cán bộ, đảng viên cần thực hiện tốt những điều này để không ngừng phát triển và phục vụ cộng đồng.
“Nhân” là sự thật thà, yêu thương và hết lòng giúp đỡ đồng chí, đồng bào, đồng thời kiên quyết chống lại những điều có hại đến Đảng và nhân dân Cán bộ, đảng viên cần tận tâm, trách nhiệm và gương mẫu trong việc hoàn thành nhiệm vụ, luôn đặt lợi ích công lên trên lợi ích cá nhân Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự phê bình, nhận trách nhiệm và không đổ lỗi, qua đó nâng cao uy tín và lòng tin của dân đối với cán bộ, đảng viên Việc tự phê bình nghiêm túc giúp củng cố mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân, góp phần giữ vững chế độ Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1965 đến khi qua đời thể hiện sự quan tâm đến việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng, với mục tiêu duy trì sức mạnh và đoàn kết trong Đảng, đồng thời thực hiện dân chủ và đạo đức đảng viên thông qua tự phê bình và phê bình để chống lại những vi phạm và sự chia rẽ.
Giáo dục có ý nghĩa rất quan trọng trong xây dựng con người
Giáo dục và đào tạo đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện chiến lược trồng người, như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh rằng "Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn, Phần nhiều do giáo dục mà nên" Ông coi học sinh như tờ giấy trắng, cho rằng việc giáo dục sẽ định hình phẩm chất con người Trong suốt cuộc đời, Bác đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục trong việc xây dựng con người, không chỉ là con người cách mạng mà còn là con người xã hội chủ nghĩa với những phẩm chất đạo đức và lối sống tốt đẹp Ông bắt đầu sự nghiệp cứu nước bằng việc truyền bá lí tưởng và đạo đức cách mạng, đặc biệt chú trọng đến giáo dục đạo đức cho các cán bộ từ những năm 1925.
Cuốn sách “Đường cách mệnh” năm 1927 đã nêu rõ hai mươi ba điều về “tư cách một người cách mệnh”, khẳng định tầm quan trọng của đạo đức cách mạng Trong phiên họp đầu tiên của Hội đồng Chính phủ vào ngày 3/9/1945, Hồ Chí Minh đã đề xuất một chiến dịch giáo dục tinh thần nhân dân với các nguyên tắc Cần, Kiệm, Liêm, Chính Năm 1969, Người viết bài “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” nhằm chỉnh đốn những thói xấu trong đội ngũ cán bộ Bên cạnh việc đào tạo cán bộ cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục tư tưởng cho thanh niên và học sinh, những thế hệ tương lai của đất nước.
Trong "Thư gửi các bạn thanh niên" (17/8/1947), tác giả nhấn mạnh vai trò quan trọng của thanh niên trong sự thịnh vượng của đất nước Để trở thành người chủ tương lai xứng đáng, thanh niên cần rèn luyện tinh thần và sức lực ngay từ bây giờ, đồng thời tích cực làm việc để chuẩn bị cho tương lai Tác giả khuyên rằng cần phải có quyết tâm và tìm ra những việc làm khả thi, tránh những kế hoạch lớn lao nhưng không thể thực hiện Mọi việc nên được thực hiện một cách thiết thực, từ lời nói đến hành động.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng con người là nguồn sức sống của dân tộc và trí tuệ chính là sức mạnh nội sinh của mỗi cá nhân Để phát huy sức mạnh này, giáo dục đóng vai trò then chốt, đặc biệt là trong hệ thống giáo dục kỹ thuật tổng hợp.
Ngay sau lễ tuyên bố độc lập vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tầm quan trọng cấp bách của việc giáo dục lại nhân dân, khẳng định rằng dân tộc Việt Nam cần trở thành một dân tộc dũng cảm và yêu nước Đây là lần đầu tiên trong lịch sử giáo dục Việt Nam, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề xuất một chiến lược giáo dục toàn dân nhằm xóa mù chữ và nâng cao dân trí, xây dựng con người mới Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thức rõ rằng nghèo đói và dốt nát không chỉ ảnh hưởng đến mỗi cá nhân mà còn tàn phá cả dân tộc Ông coi việc chống và xóa nạn mù chữ là khởi đầu cho việc khơi dậy sức mạnh trí tuệ, tạo ra một sức sống mới cho nhân dân sau 80 năm mất nước Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc xây dựng con người mới thông qua giáo dục bao gồm các yếu tố như giáo dục trí tuệ, thể lực, thời gian, không gian và nội dung giáo dục, từ đó góp phần tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của đất nước.
Mục tiêu giáo dục hiện nay là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa với những phẩm chất cơ bản, nhằm làm gương và lôi cuốn xã hội Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để xây dựng chủ nghĩa xã hội, cần có những con người xã hội chủ nghĩa, bao gồm việc kế thừa giá trị truyền thống và hình thành những phẩm chất mới như tư tưởng, đạo đức xã hội chủ nghĩa, trí tuệ, bản lĩnh, tác phong xã hội chủ nghĩa, lòng nhân ái và vị tha Khi những phẩm chất này thấm sâu vào đông đảo nhân dân, chúng sẽ tạo ra nguồn sinh khí mạnh mẽ, truyền cảm hứng cho những đối tượng yếu kém phấn đấu hoàn thiện bản thân, tương tự như làn sóng yêu nước trong quá khứ.
Giáo dục toàn diện theo Chủ tịch Hồ Chí Minh phải bao gồm đức, trí, thể, mỹ, với đạo đức và lý tưởng cách mạng được đặt lên hàng đầu Trong thư gửi học sinh ngày 24/10/1955, Người nhấn mạnh bốn nội dung giáo dục: thể dục để có sức khỏe, trí dục để tiếp thu tri thức, mỹ dục để nhận biết cái đẹp, và đức dục để yêu Tổ quốc, nhân dân, lao động và khoa học Tất cả đều được tóm gọn trong hai chữ “tài” và “đức”, với đạo đức hướng con người đến cái thiện và tuân thủ chuẩn mực xã hội Lý tưởng cách mạng yêu cầu sự trung thành với con đường xã hội chủ nghĩa, nhằm xây dựng một xã hội tốt đẹp cho mọi người.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp tri thức sách vở với thực tiễn trong giáo dục, nhằm tạo ra con người toàn diện Ông chỉ ra rằng nền giáo dục thực dân và phong kiến chủ yếu phục vụ cho tầng lớp giàu có, khiến người học thường xa rời thực tế và tri thức chủ yếu mang tính lý thuyết Để cải thiện tình trạng này, chiến lược giáo dục cần phải gắn lý luận với thực hành, giúp việc học trở nên có ý nghĩa và hiệu quả hơn Ông khuyến khích việc kết hợp lý luận khoa học với thực tiễn trong giáo dục đại học, đồng thời yêu cầu trung học cung cấp tri thức phổ thông phù hợp với nhu cầu xây dựng đất nước Đối với giáo dục tiểu học, cần nuôi dưỡng tình yêu quê hương, nhân dân và lao động trong trẻ em, đồng thời phương pháp dạy học phải nhẹ nhàng, vui vẻ, tránh gò ép trẻ em vào khuôn khổ của người lớn.
Hoạt động giáo dục phải đặt con người làm trung tâm và dựa trên chủ nghĩa yêu nước chân chính Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong suốt cuộc đời cách mạng của mình, luôn coi trọng sự nghiệp trồng người, mong muốn mọi người dân đều được sống trong hạnh phúc, hòa bình và có điều kiện phát triển Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục đạo đức cách mạng, yêu Tổ quốc và sẵn sàng tham gia bảo vệ đất nước Chủ nghĩa yêu nước không chỉ là động lực cho cuộc chiến đấu của dân tộc mà còn là nền tảng cho mọi hoạt động giáo dục, theo tư tưởng của Hồ Chí Minh.
Chiến lược giáo dục theo tư tưởng Hồ Chí Minh đã tạo ra hàng vạn nhà khoa học có đức, có tài, góp phần nâng cao dân trí Hệ thống giáo dục từ mẫu giáo đến sau đại học đã hình thành những con người lý tưởng, tri thức, phục vụ sự nghiệp cách mạng Nền giáo dục mới mang tính cách mạng, nhân dân và khoa học, vừa là kết quả vừa là động lực cho việc xây dựng con người mới Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng và nội dung giáo dục còn cổ điển, dẫn đến việc đào tạo tri thức chưa theo kịp sự phát triển của đất nước và thế giới.
Chú trọng vai trò của tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể quần chúng thông qua các phong trào “thi đua yêu nước”; “người tốt việc tốt”
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng việc khơi dậy phong trào thi đua yêu nước trong cán bộ, đảng viên và quần chúng Nhân dân, xem đây là biện pháp căn bản để thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước Ngày 11-6-1948, Người đã phát động “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”, khuyến khích nhân dân và chiến sĩ phát huy truyền thống yêu nước để đối phó với giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm Tại Đại hội các chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc vào ngày 1/5/1952, Bác Hồ khẳng định: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”, nâng tầm thi đua thành động lực phát huy lòng yêu nước Để khắc phục tình trạng giảm sút phong trào thi đua sau khi hòa bình lập lại, Bác đề xuất tăng cường công tác lãnh đạo thi đua từ Đảng, Chính phủ và các đoàn thể, yêu cầu thống nhất và phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và các tổ chức từ trung ương đến địa phương.
Phong trào thi đua yêu nước có tác dụng tích cực trong việc xây dựng và phát triển phẩm chất, năng lực của con người mới Việt Nam Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp và Mỹ, Người khẳng định rằng thi đua ái quốc sẽ lan rộng và giúp vượt qua mọi khó khăn, góp phần vào thắng lợi cuối cùng Đối với giai đoạn xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, Người nhấn mạnh rằng tiến lên chủ nghĩa xã hội cần phải có lao động thiết thực Phong trào thi đua do Người phát động không phải là áp lực chủ quan mà là sự phát sinh từ chế độ mới Bác chỉ ra rằng dưới chế độ tư bản, thực dân và phong kiến, phong trào thi đua yêu nước không thể tồn tại, chỉ có trong chế độ dân chủ nhân dân và xã hội chủ nghĩa mới có thể phát triển Mỗi người lao động, dù là trí thức hay sản xuất, đều nhận thức rằng thi đua ái quốc mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình và dân tộc Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhận định rằng trong các phong trào thi đua sẽ xuất hiện những anh hùng, chiến sĩ thi đua, là những hạt nhân cách mạng trong sản xuất và công tác.
Những người tiên phong trong sản xuất không chỉ là tấm gương về đạo đức cách mạng mà còn đặt lợi ích chung của dân tộc lên trên lợi ích cá nhân Họ sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, không so sánh thiệt hơn hay ganh tỵ về địa vị Họ chia sẻ kiến thức và hỗ trợ mọi người cùng phát triển, thể hiện tinh thần đoàn kết và trách nhiệm với cộng đồng.
Trong Lời kêu gọi Thi đua yêu nước, người đã khẳng định rằng phong trào thi đua và quá trình rèn luyện, thử thách sẽ giúp mỗi cá nhân phát triển những phẩm chất tốt đẹp, từ đó hình thành nên một thế hệ người tốt, lớp người mới.
Trong lời kêu gọi thi đua yêu nước, Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng “dân tộc ta là một rừng hoa đẹp”, mặc dù không trực tiếp đề cập đến việc xây dựng con người mới Ông nhấn mạnh rằng mỗi cá nhân tốt và mỗi việc tốt chính là những bông hoa trong rừng hoa đó Để trở thành người tốt và người Việt Nam mới, chúng ta cần gắn bó với phong trào thi đua yêu nước, qua đó tự đánh giá và điều chỉnh bản thân để thực hiện nhiều việc tốt hơn.
Bài viết phân tích sâu sắc các khía cạnh của thi đua yêu nước, bao gồm bản chất, nội dung, cách thức, mức độ, ý nghĩa, lực lượng, động lực và tính chất của thi đua Những yếu tố này đều đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tinh thần yêu nước và phát triển xã hội.
Hồ Chí Minh khẳng định rằng thi đua không phải là ganh đua mà là cơ hội để mỗi cá nhân phát triển tài năng và học hỏi lẫn nhau, từ đó cùng nhau tiến bộ Nội dung thi đua yêu nước cần toàn diện, phục vụ nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn cách mạng, thiết thực trong mọi lĩnh vực hoạt động, và gắn liền với nhiệm vụ cụ thể của từng ngành, từng cấp, nhằm xây dựng con người mới và giải quyết các vấn đề thiết thực của nhân dân Về tổ chức phong trào thi đua, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh cần dựa vào lực lượng và tinh thần của dân để mang lại hạnh phúc cho nhân dân, đồng thời khơi dậy lòng yêu nước và sức sáng tạo của mọi tầng lớp trong từng giai đoạn cách mạng Lực lượng thi đua yêu nước bao gồm toàn thể nhân dân, bất kể tuổi tác hay địa vị xã hội, và mỗi người dân đều cần trở thành chiến sĩ trên các mặt trận quân sự, kinh tế, chính trị và văn hóa Với lòng yêu nước mãnh liệt và sức mạnh của nhân dân, thi đua ái quốc chắc chắn sẽ thành công.