ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
Đối tượng
- Đàn lợn nái sinh sản
Địa điểm và thời gian thực hiện
- Địa điểm: Trại chăn nuôi lợn của ông Vũ Hoàng Lân, huyện Tam Dương - Vĩnh Phúc
- Thời gian tiến hành: từ ngày 24/07/2020 đến ngày 28/12/2020.
Nội dung thực hiện
- Đánh giá tình hình chăn nuôi lợn tại trại lợn của ông Vũ Hoàng Lân, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc
- Thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng đàn lợn nuôi tại trại
- Thực hiện quy trình phòng bệnh cho đàn lợn nuôi tại trại
- Thực hiện chẩn đoán và điều trị cho đàn lợn nuôi tại trại
- Thực hiện một số công tác khác tại trại.
Các chỉ tiêu và phương pháp thực hiện
3.4.1 Các chỉ tiêu thực hiện
- Cơ cấu đàn lợn tại thời điểm thực tập
- Khối lượng chất lượng công việc nuôi dưỡng chăm sóc đàn lợn
- Khối lượng công việc vệ sinh sát trùng chuồng trại
- Kết quả tiêm vắc xin phòng bệnh
- Số lượng lợn nái được chẩn đoán và điều trị bệnh
- Kết quả thực hiện các thao tác khác tại trại
3.4.2.1 Phương pháp đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại Để đánh giá tình hình chăn nuôi tại trại, tiến hành thu thập thông tin từ sổ sách theo dõi của trại, từ cán bộ kỹ thuật của trại, kết hợp với kết quả theo dõi tình hình thực tế tại trang trại trong thời gian thực tập tại cơ sở
3.4.2.2 Quy trình phòng bệnh tại cơ sở
Để ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh, cũng như nâng cao năng suất và hiệu quả trong chăn nuôi, việc vệ sinh hàng ngày là rất quan trọng Trong thời gian thực tập và làm việc tại trại, tôi đã tham gia tích cực vào các công tác vệ sinh theo đúng quy định của trại.
- Trước khi vào chuồng làm việc tất cả đều phải tắm sát trùng, thay quần áo bảo hộ, đi ủng
- Đập lợn mẹ dậy ỉa, dọn phân tránh lợn mẹ nằm đè lên phân
- Rắc vôi, quét dọn lối đi
- Lau bầu vú cho lợn nái nuôi con, lau mông, lau sàn bằng nước sát trùng
- Vệ sinh máng ăn sạch sẽ (máng tập ăn, uống lợn con)
- 1 ngày tiến hành xịt gầm, xả rãnh/ lần
Trong quá trình vệ sinh chuồng trại, cần thực hiện phun thuốc sát trùng định kỳ 2 ngày một lần, quét vôi và loại bỏ mạng nhện, đồng thời rắc vôi bột tại cửa ra vào Đối với chuồng đẻ, sau khi cai sữa, lợn mẹ và lợn con được chuyển đi, tiến hành tháo dỡ các tấm đan để ngâm trong bể sát trùng một ngày rồi xịt sạch Ô chuồng và khung chuồng cũng được làm sạch bằng dung dịch NaOH pha loãng khoảng 5% Gầm chuồng cần được tiêu độc bằng vôi, sau đó để khô và lắp lại các tấm đan, rồi cho lợn chờ đẻ vào.
Tất cả công nhân và khách tham quan đều phải tuân thủ quy trình vệ sinh nghiêm ngặt trước khi vào chuồng, bao gồm sát trùng, thay quần áo, đeo khẩu trang và ủng chuyên dụng Sau mỗi ca làm việc, họ cần thu dọn, sắp xếp dụng cụ và quét dọn lối đi giữa các chuồng để đảm bảo môi trường sạch sẽ và an toàn.
Bảng 3.1 Lịch sát trùng chuồng trại
Phun sát trùng toàn bộ khu vực
Rắc vôi xung quanh cổng ra vào trại
Thứ 5 Đổ nước vôi Đổ nước vôi Đổ nước vôi
Cắt cỏ xung quanh chuồng
* Phòng bệnh bằng vắc xin
Loại lợn Tuổi Phòng bệnh
Vắc xin - Thuốc Đường đưa thuốc
1 - 3 ngày Thiếu sắt RTD-FE + B12 Tiêm 2
3 - 4 ngày Cầu trùng BIO-COC Uống 2
7- 10 ngày Suyễn Hyogen Tiêm bắp 2
14-16 ngày Còi cọc Circo Tiêm bắp 2
24 tuần tuổi Khô thai PV Tiêm bắp 2
25 tuần tuổi Dịch tả SF Tiêm bắp 2
26 tuần tuổi Giả dại AD Tiêm bắp 2
27 tuần tuổi LMLM FMD Tiêm bắp 2
28 tuần tuổi Khô thai PV Tiêm bắp 2
29 tuần tuổi Khô Thai PV Tiêm bắp 2
30 tuần tuổi Suyễn Hyogen Tiêm bắp 2
10 tuần chửa Dịch tả SF Tiêm bắp 2
12 tuần chửa LMLM Aftopor Tiêm bắp 2
12 tuần chửa Giả dại Neocolipor Tiêm bắp 2 Sau đẻ 15 ngày Khô Thai Parvo Tiêm bắp 2
Sau khi lợn nái sinh con được 2 ngày, cần tăng dần lượng thức ăn từ 0,5 đến 1 kg/con/ngày, chia thành hai bữa vào buổi sáng và chiều Đối với những lợn nái quá gầy hoặc nuôi nhiều con, có thể tăng lượng thức ăn lên 2 kg/con/ngày.
* Đối với đàn lợn con theo mẹ đến khi cai sữa
Lợn con sau 12 giờ sinh ra sẽ được mài nanh, cắt đuôi
Từ 1 - 3 ngày tuổi tiêm chế phẩm bổ sung sắt
Từ 3 - 4 ngày tuổi cho uống thuốc phòng cầu trùng
Từ 4 - 5 ngày tuổi tiến hành kỹ thuật ngoại khoa (thiến lợn đực)
Từ 5 - 7 ngày tuổi tập cho ăn bằng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh 1912 Từ 7 - 10 ngày tuổi tiêm vắc xin hyogen phòng suyễn lợn
Từ 14 - 16 ngày tuổi tiêm vắc xin circo phòng bệnh còi cọc
Từ 21 - 26 ngày tuổi tiến hành cai sữa cho lợn
3.4.2.3 Quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng đàn lợn tại trại
* Quy trình chăm sóc nái đẻ (nái nuôi con)
Vệ sinh sát trùng chuồng đẻ sạch sẽ, khô ráo trước khi chuyển nái sang chuồng đẻ
Tắm cho lợn nái bằng xà phòng và chuyển nái qua chuồng đẻ khoảng 7
Trước khi lợn con ra đời, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ quan trọng như khăn lau, cồn iod để vệ sinh, cân để kiểm tra trọng lượng, bao tải nilon để đựng lợn con, dầu bôi trơn, pank, kim tiêm, kìm cắt đuôi và máy mài nanh Việc chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ này sẽ giúp quá trình sinh sản diễn ra thuận lợi và an toàn hơn.
Tắm cho lợn nái bằng xà phòng và chuyển nái qua chuồng đẻ khoảng 7
Trước khi lợn con ra đời, cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ như khăn lau, cồn iod, cân, bao tải nilon, dầu bôi trơn, pank, kim tiêm, kìm cắt đuôi, máy mài nanh, bấm tai, sổ ghi chép, thuốc oxytoxin, kháng sinh, lồng úm và bóng úm để đảm bảo quá trình sinh sản diễn ra thuận lợi và an toàn.
* Khẩu phần ăn cho nái đẻ và nuôi con
Lợn nái nên được cho ăn thức ăn hỗn hợp 3 ngày trước ngày đẻ dự kiến, với lượng giảm dần 0,5kg mỗi ngày Sau khi lợn nái đẻ được 2 ngày, cần tăng dần lượng thức ăn từ 0,5 - 1kg mỗi ngày cho đến ngày thứ 6 Đối với lợn nái quá gầy hoặc nuôi nhiều con, có thể tăng lượng thức ăn lên để đảm bảo sức khỏe và phát triển của lợn con.
Bảng 3.2 khẩu phần ăn đối với nái mang thai: Đối tượng Giai đoạn Chế độ ăn/ngày (kg)
- Sau đẻ 17 ngày trộn ADE đến lúc cai sữa
- Lợn mẹ đẻ xong tiêm 20 ml kháng sinh (Vilamoks LA), 2 ml oxytoxin Ngày thứ 2 tiêm 4 ml oxytoxin, ngày 3 giống ngày 1
* Quy trình đỡ đẻ cho lợn nái
- Biểu hiện bên ngoài: bồn chồn, đứng ngồi không yên, chân cào xuống nền chuồng, ỉa, đái vặt, trước đẻ 1 giờ bắt đầu tiết sữa
- Người đỡ: cắt móng tay, rửa tay sạch
- Một tay cầm chắc lợn con, một tay dùng khăn khô lau sạch dịch nhờn ở mồm, mũi và toàn thân cho lợn để lợn hô hấp thuận lợi
- Cho lợn con vào lồng úm tº = 33 - 35°C
- Trước khi cho lợn con ra bú cần lau sạch vú lợn mẹ
- Phải trực liên tục cho đến khi lợn nái đẻ xong hoàn toàn, nhau ra hết, lợn nái trở về trạng thái yên tĩnh và cho con bú
Không can thiệp khi quá trình đẻ của lợn nái diễn ra bình thường, chỉ can thiệp khi lợn mẹ rặn đẻ lâu và khó khăn
3.4.3 Chẩn đoán và điều trị bệnh tại cơ sở Để điều trị bệnh cho đàn lợn đạt hiệu quả cao, thì việc phát hiện bệnh kịp thời và chính xác giúp ta đưa ra được phác đồ điều trị tốt nhất làm giảm tỷ lệ chết, giảm thời gian sử dụng thuốc và giảm thiệt hại về kinh tế Vì vậy mỗi sáng vào chuồng phải tiến hành kiểm tra, theo dõi đàn lợn ở tất cả các chuồng để phát hiện ra những con bị bệnh hoặc có dấu hiệu bị bệnh
- Phát hiện lợn nái động dục với các biểu hiện sau:
Lợn nái thường đứng yên khi bị đè lên lưng hoặc khi có sự hiện diện của lợn đực Trong quá trình này, âm hộ của lợn nái sẽ xuất hiện tình trạng sung huyết, sưng tấy, màu sắc chuyển từ đỏ sang thâm và nhăn.
+ Dịch nhờn chảy ra từ âm hộ trong, loãng, không dính, sau đó chuyển sang trạng thái đặc và dính
- Thụ tinh nhân tạo cho lợn nái:
Để đạt hiệu quả trong việc phối giống lợn, bước đầu tiên là xác định thời điểm thích hợp Đối với lợn cái tơ, nên tiến hành phối giống ngay khi chúng chịu đực và thực hiện phối lặp lại sau 12 giờ Đối với lợn nái đã sinh sản, lần phối giống đầu tiên nên diễn ra sau 12 giờ khi chúng chịu đực, tiếp theo là phối lặp lại sau 12 giờ tiếp theo.
+ Bước 2: Dùng đực giống để kích thích nái trong lúc phối
+ Bước 3: Vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi phối, lau âm hộ bằng khăn để loại bỏ bụi bẩn, sau đó dùng khăn giấy lau lại 1 lượt
Để thực hiện bước 4, bạn cần sử dụng ống tinh đã được bôi trơn, luồn vào âm hộ theo góc 45 độ dọc theo sống lưng và xoay ngược chiều kim đồng hồ Khi cảm thấy có dấu hiệu kịch, hãy dừng lại và ngồi lên lưng nái Sau đó, xoay túi tinh bằng tay, mở liều tinh ra và nối với ống thụ tinh.
Khi tinh dịch đã được đưa vào tử cung, hãy nhẹ nhàng rút ống dẫn tinh theo chiều kim đồng hồ và vỗ mạnh vào lưng lợn nái một cách đột ngột để kích thích lợn nái đóng cổ tử cung lại.
+ Bước 6: Sau khi dẫn tinh xong, phải vệ sinh dụng cụ sạch sẽ
- Mài nanh, cắt đuôi: Lợn con sau khi sinh được 12 giờ tiến hành mài nanh, cắt đuôi, sát trùng rốn
- Bổ sung sắt cho lợn con: Tiêm bắp cho lợn con 3 ngày tuổi, mỗi con
- Phòng bệnh cầu trùng: Nhỏ thuốc phòng cầu trùng cho lợn con vào ngày tuổi thứ 3 và ngày thứ 5
- Thiến lợn: Những con lợn đực sau khi đẻ được 5 ngày tiến hành thiến 3.4.5 Phương pháp xử lý số liệu với công thức tính
- Tỉ lệ lợn mắc bệnh:
Tỷ lệ lợn mắc bệnh (%) ∑ số lợn mắc bệnh x 100
- Tỷ lệ lợn khỏi bệnh:
Tỷ lệ lợn khỏi (%) ∑ số con khỏi bệnh x 100
