(SKKN mới NHẤT) SKKN phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp cho học sinh khi dạy chương i “cách mạng tháng mười nga năm 1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở liên xô (1921 1941)

Trong dạy học lịch sử, năng lực hợp tác là những hành động, kĩ năng, thái độ học tập được thực hiện một cách đúng đắn, linh hoạt, mềm dẻo, có hiệu quảtrên cơ sở vận dụng những tri thức,

1 Lời giới thiệu

Hiện nay, nước ta đang hội nhập quốc tế một cách mạnh mẽ Xu thế đóđang đặt ra cho ngành giáo dục nước ta một nhiệm vụ hết sức nặng nề, đó là đàotạo một lớp người có đủ phẩm chất và năng lực để tham gia phát triển kinh tế,văn hóa xã hội một cách bền vững Có rất nhiều năng lực và phẩm chất cần đượchình thành cho học sinh khi còn ngồi trên ghế nhà trường, trong đó năng lựcđược xác định là cốt lõi cần phải hình thành cho học sinh theo định hướng củaChương trình giáo dục phổ thông mới là năng lực hợp tác và giao tiếp Năng lựchợp tác và giao tiếp không chỉ là nhu cầu tăng thêm sức lực hoặc trí lực để hoànthành những mục tiêu chung mà quan trọng hơn do mỗi cá nhân, mỗi cộng đồngđang ngày càng phụ thuộc vào nhau hơn bao giờ hết, vì vậy nhu cầu hợp tác vàgiao tiếp đã trở nên bức thiết với mọi cá nhân và cộng đồng Cuộc sống mới đòihỏi phải nhận thức vai trò, khả năng hợp tác và giao tiếp như là một giải phápchủ yếu để nhân loại chung sống và phát triển

Trong dạy học lịch sử, năng lực hợp tác là những hành động, kĩ năng, thái

độ học tập được thực hiện một cách đúng đắn, linh hoạt, mềm dẻo, có hiệu quảtrên cơ sở vận dụng những tri thức, kinh nghiệm học tập hợp tác với giáo viên

và bạn học nhằm thực hiện một nhiệm vụ học tập hoặc chia sẻ thông tin lịch sử.Dạy học phát triển năng lực hợp tác sẽ góp phần giúp học sinh biết đoàn kết,chia sẻ cùng giải quyết các nhiệm vụ học tập cũng như các vấn đề sảy ra trongcuộc sống Còn năng lực giao tiếp giúp học sinh sử dụng ngôn ngữ lịch sử đểtrình bày một nội dung kiến thức, diễn đạt bằng ngôn ngữ lịch sử qua các thời

kì, tránh “hiện đại hóa” lịch sử, đồng thời học sinh cũng biết sử dụng ngôn ngữ

để biểu cảm và tái hiện cảm xúc lịch sử

Trên thực tế, việc phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp trong dạy họclịch sử chưa được giáo viên quan tâm đúng mức Dạy học vẫn nặng về truyềnthụ kiến thức, lí thuyết, thiên về hoạt động của người thầy mà chưa chú ý đếntrò Một trong những biện pháp để phát triển năng lực giáo tiếp và hợp tác cho

khắc phục những nhược điểm của lối dạy học truyền thống nhằm tăng hiệu quảbài học

Chương I: “Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và công cuộc xây

dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921-1941)” nằm trong chương trình lịch sử

lớp 11- Ban cơ bản là một chương học quan trọng giúp học sinh biết đến cuộccách mạng tháng Mười – cuộc cách mạng vĩ đại đánh dấu sự ra đời của nướcNga Xô viết cũng như những thành tựu mà nhân dân Liên Xô đạt được trongcông cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921-1941) Chương học giúp bồi dưỡngcho học sinh nhận thức đúng đắn và tình cảm cách mạng đối với cuộc cáchmạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười Nga, thấy được tinh thần đấu tranh và laođộng của nhân dân Liên Xô cũng như những ảnh hưởng to lớn của cuộc cáchmạng đối với Việt Nam…Đây cũng là một nội dung trọng tâm của khóa trình,

do đó, đổi mới phương pháp dạy học thông qua việc phát triển năng lực hợp tác

và giao tiếp sẽ góp phần nâng cao chất lượng môn học

Thực tế, việc phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp cho học sinh trongdạy học lịch sử là một nội dung mới, một số đề tài đã nghiên cứu xong chỉ dừnglại ở lí luận và lấy một vài ví dụ minh họa chứ không gắn vào một chương, mộtbài học cụ thể

Đề tài: Phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp cho học sinh khi dạy

chương I: “Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921-1941)” trong chương trình lịch sử lớp 11- Ban cơ bản sẽ hạn chế được những hạn chế của các đề tài khác, thông qua việc lựa chọn

một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực hợptác và giao tiếp cho học sinh qua đó nâng cao hiệu quả bài học và giúp học sinhhứng thú với bài học, môn học

2 Tên sáng kiến: Phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp cho học sinh

khi dạy chương I: “Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921-1941)” trong chương trình lịch sử lớp

3 Tác giả sáng kiến:

- Họ và tên: Nguyễn Thúy Mai

- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Giáo viên trường THPT Nguyễn Thái Học – Thànhphố Vĩnh Yên-Tỉnh Vĩnh Phúc

- Số điện thoại: 0964034756 E-mail: nguyenthuymai18121981@gmail.com

4 Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:

- Họ và tên: Nguyễn Thúy Mai

Địa chỉ: Giáo viên trường THPT Nguyễn Thái Học Thành phố Vĩnh Yên Tỉnh Vĩnh Phúc

Số điện thoại: 0964034756 E mail: nguyenthuymai18121981@gmail.com

5 Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:

- Sáng kiến được áp dụng vào việc giảng dạy bộ môn lịch sử: chươngtrình lịch sử lớp 11

- Vấn đề sáng kiến giải quyết: Thông qua việc lựa chọn những phương pháp

và kĩ thuật dạy học tích cực khi dạy chương I: “Cách mạng tháng Mười Nga năm

1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921-1941)” trong chươngtrình lịch sử lớp 11- Ban cơ bản để phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác, qua đó,nâng cao hiệu quả bài học và bồi dưỡng niềm yêu thích môn học cho học sinh

6 Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:

Ngày áp dụng lần đầu: Tháng 10 năm 2018

7 Mô tả bản chất của sáng kiến:

7.1 Về nội dung của sáng kiến:

7.1.1 Xác định mục tiêu bài học để phát triển kĩ năng hợp tác và giao tiếp cho học sinh

Để hình thành kĩ năng hợp tác và giao tiếp cho học sinh cần phải xác địnhđược các mục tiêu mà bài học hướng tới:

* Về kiến thức:

- Nắm được một cách có hệ thống những nét chính về tình hình nước Ngalần thế kỉ XX, hiểu được vì sao nước Nga năm 1917 lại có hai cuộc cách mạng:Cách mạng tháng Hai và Cách mạng tháng Mười.

- Nắm được những nét chính về diễn biến của cuộc Cách mạng tháng Hai vàCách mạng tháng Mười năm 1917 Rút ra được tính chất của hai cuộc cách mạng

- Hiểu được ý nghĩa lịch sử và ảnh hưởng của Cách mạng tháng MườiNga đến phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới Liên hệ ảnh hưởng củacuộc cách mạng tháng Mười Nga đến Việt Nam

- Nắm được bối cảnh lịch sử, nội dung của chính sách kinh tế mới Hiểuđược bản chất và những tác dụng của chính sách kinh tế mới với nước Nga vàảnh hưởng tới thế giới

- Hiểu được sự ra đời và ý nghĩa của sự thành lập Liên bang Cộng hòa xãhội chủ nghĩa Xô viết

- Nắm được những nội dung và thành tựu chủ yếu của công cuộc xâydựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô trong vòng 2 thập niên (1921 - 1941)

- Hiểu rõ mối quan hệ giữa cách mạng Việt Nam với Cách mạng tháng Mười

- Tránh tư tưởng phủ định lịch sử, phủ nhận những đóng góp to lớn củachủ nghĩa xã hội với tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại

- Rèn luyện năng tập hợp, phân tích tư liệu lịch sử, để hiểu bản chất của

sự kiện lịch sử

* Định hướng các năng lực được hình thành

- Năng lực chung: năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực đánh giá, phản

biện, năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực sử dụng công nghệ thông tin

- Năng lực chuyên biệt:

+ Năng lực thực hành bộ môn: khai thác, sử dụng lược đồ lịch sử; tranh ảnh

về các nhân vật lịch sử, các sự kiện lịch sử

+ Phân tích được mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động giữa các sự kiện lịch sử.+ Năng lực trình bày suy nghĩ cá nhân, khả năng đánh giá của cá nhân vềmột sự kiện, hiện tượng lịch sử

+ Năng lực phát hiện, đề xuất, giải quyết các vấn đề trong học tập lịch sử(tra cứu và xử lí thông tin, nêu dự kiến giải quyết các vấn đề, tổ chức thực hiện

dự kiến, vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống)

7.1.2 Xác định phương pháp để phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp cho học sinh khi dạy chương I: “Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921-1941)”.

Trong quá trình dạy học lịch sử, có nhiều năng lực cần hình thành cho họcsinh trong đó năng lực hợp tác và năng lực giao tiếp là những năng lực cốt lõi.Các năng lực đó được biểu hiện cụ thể trong những hoạt động học tập thông quaviệc hình thành các kĩ năng

Năng lực hợp tác:

- Kĩ năng làm việc theo nhóm, tập thể để giải quyết một nhiệm vụ học tập

- Kĩ năng chia sẻ thông tin lịch sử

Năng lực giao tiếp:

- Khả năng sử dụng ngôn ngữ để trình bày một nội dung kiến thức

- Diễn đạt được ngôn ngữ lịch sử qua các thời kì, tránh “hiện đại hóa” lịch sử

- Sử dụng ngôn ngữ để biểu cảm và tái hiện cảm xúc lịch sử

Để phát triển năng lực hợp tác và giao tiếp, căn cứ vào mục tiêu bài học,giáo viên lựa chọn một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực như:phương pháp dạy học nhóm, phương pháp đóng vai, phương pháp trò chơi lịch

sử, phương pháp trao đổi đàm thoại, kĩ thuật KWL, kĩ thuật “3 lần 3”…

7.1.2.1 Phương pháp dạy học nhóm

a Bản chất

Dạy học nhóm còn được gọi bằng những tên khác nhau như: Dạy học hợptác, dạy học theo nhóm nhỏ, trong đó học sinh của một lớp học được chia thànhcác nhóm nhỏ, trong khoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm tự lực hoàn thành cácnhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc Kết quả làm việccủa nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trước toàn lớp

Dạy học nhóm nếu được tổ chức tốt sẽ phát huy được tính tích cực, tính tráchnhiệm; phát triển năng lực cộng tác làm việc và năng lực giao tiếp của học sinh

b Biện pháp thực hiện

Tiến trình dạy học nhóm có thể được chia thành 3 giai đoạn cơ bản:

- Bước 1: Làm việc toàn lớp : Nhập đề và giao nhiệm vụ

+ Thoả thuận quy tắc làm việc

+ Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ

+ Chuẩn bị báo cáo kết quả

- Bước 3: Làm việc toàn lớp: Trình bày kết quả, đánh giá

+ Các nhóm trình bày kết quả

+ Đánh giá kết quả

Vận dụng vào bài 9: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917-1921)

* Khi dạy mục 1 (I): Tình hình nước Nga trước cách mạng: phương

pháp làm việc nhóm được tiến hành như sau:

- Bước 1: Làm việc toàn lớp: nhập đề và giao nhiệm vụ

+ Giáo viên giới thiệu chủ đề: Tìm hiểu về tình hình nước Nga trước cách mạng.+ Chia lớp thành 4 nhóm: mỗi tổ là 1 nhóm, mỗi nhóm có 1 tổ trưởng, 1 thư kí

và các thành viên

+ Xác định nhiệm vụ các nhóm: học sinh quan sát hình ảnh, đọc tư liệu, dựa vàoSsách giáo khoa và thực hiện yêu cầu (giáo viên phát phiếu học tập):

NHÓM 1

“…Hoàng đế Nikolai II trị quốc từ năm 1894 đến

khi thoái vị vào ngày 15 tháng 3 năm 1917 Dưới triều ông, Nga đã lâm vào khủng hoảng kinh tế và quân sự Những kẻ phê phán ông đã gọi ông là Nikolai Kẻ khát máu, vì vụ thảm kịch Khodynka, Ngày chủ nhật đẫm máu, và những vụ trấn áp người

Do Thái xảy ra dưới triều ông Ông đã đẩy nước Nga vào cuộc chiến tranh với đế quốc Nhật Bản, mà Nga là đế quốc bại trận…Cũng chính ông là người

đã ra lệnh tổng động viên quân đội Nga vào tháng 8 năm 1914, đưa Nga vào cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất

Theo đánh giá của giới sử học, Trong cuộc đại chiến, quân Nga tham chiến phe Đồng Minh, cùng quân Anh, Pháp chống lại quân Đức, Áo-Hung…”sinh thời Sa hoàng Nicolai II (1868-1918), vị vua cuối cùng của triều đại phong kiến Nga luôn được xem là một trong những nhà quân chủ giàu nhất hành tinh, Tài sản của Hoàng gia bao gồm những khu trang trại khổng lồ chiếm gần 1/10 diện tích đất canh tác của đế chế Nga mênh mông, chưa kể hàng loạt các tòa cung điện nguy nga và dinh thự lộng lẫy cùng kho vàng bạc, đồ trang sức và vô vàn các tác phẩm nghệ thuật đắt giá khác.

Trong hơn 2 thập niên trị vì, tương phản với mức độ giàu có của Hoàng tộc là sự kiệt quệ của nền kinh tế nước Nga, hệ quả của những cuộc phiêu lưu quân sự kéo dài khiến Nicolai II có thêm biệt danh là “Bloody Nicolai” (Nicolai khát máu).

Yêu cầu:

1 Nếu là Nga hoàng Nicolai 2, em hãy giới thiệu ngắn gọn về mình (Gợiý: Là ai? Quyền lực như thế nào? Tài sản ra sao? Làm gì để tăng cường sứcmạnh?)

2 Nêu nét nổi bật về tình hình chính trị Nga trước cách mạng:

NGA HOÀNG NI-CÔ-LAI II

NHÓM 2

Bức tranh: “Những người lính Nga ngoài mặt trận năm 1917” phản ánh: cảnh tượng bãi xác binh lính Nga, chứng tỏ ngoài mặt trận, quân đội Nga thua trận Tính đến năm 1917, có tới 1,5 triệu người chết, 4,5 triệu người bị thương

Yêu cầu:

1 Tưởng tượng mình là một người lính Nga và hãy giới thiệu về mình.(Gợi ý: Là ai? Cuộc sống ra sao? Phục vụ ai? Cảm nhận như thế nào khi ra chiếntrường? Cảm nhận như thế nào khi bại trận?)

2 Năm 1914, có sự kiện gì đối với nước Nga? Sự kiện đó tác động đến Nganhư thế nào?

NHÓM 3

Yêu cầu:

1 Nếu là một nữ nông dân Nga, em hãy nói về cuộc sống của mình (cuộcsống như thế nào, nông cụ ra sao, chiến tranh sảy ra cuộc sống như thế nào?)

NƠI Ở CỦA NÔNG DÂN NGA NĂM 1917

NGƯỜI NÔNG DÂN NGA TRƯỚC CÁCH MẠNG NẠN ĐỐI Ở NGA NĂM 1917

NẠN ĐÓI Ở NGA NĂM 1917

Hàng vạn phụ nữ Nga đau khổ tiễn chồng con và

người thân tham gia cuộc chiến tranh đế quốc do

Nga hoàng phát động

NHÓM 4

“ Chúng ta phải trả qua một thời kì chưa từng có-những ngày đẫm máu: dưới ngọn cờ của Nga hoàng, hàng triệu công nhân phải chiến đấu ngoài mặt trận

vì bọn tư bản, hàng triệu người khác đang rên xiết dưới gánh nặng của nạn đắt đỏ và tình trạng kinh tế bị tàn phá Các tổ chức công nhân bị phá vỡ, tiếng nói của công nhân bị bóp nghẹt Tâm hồn và thể xác công nhân bị cưỡng chế Tìm lối thoát ở đâu? ”

(Theo: Lịch sử Cách mạng XHCN tháng Mười Nga vĩ đại)

Yêu cầu:

1 Nếu em là đại diện của Đảng Bôn-sê-vích em sẽ nói gì với dân chúng

lúc này? Em sẽ làm gì để đưa nhân dân Nga thoát ra khỏi khó khăn cực khổ?

2 Tại sao đầu năm 1917, nước Nga tiến sát tới một cuộc cách mạng?

“…Không thể sống được nữa Không có ăn Không có mặc Không có

gì để sưởi ấm Ở ngoài mặt trận là máu, là thương tật, là chết chóc Hết đợt bắt lính này đến đợt bắt lính khác, con em chúng ta bị lùa đến lò sát sinh dành cho con người Không thể im lặng được nữa!

Hãy kêu gọi tất cả mọi người lính đấu tranh Thà chết vinh quang vì

đấu tranh cho sự nghiệp công nhân còn hơn là bỏ mạng ngoài mặt trận vì độc lập của bọn tư sản hay tàn tạ vì đói và làm việc quá sức”.

(Truyền đơn của BCH Đảng bộ Bônsêvích – tháng 2/1917)

LÊ NIN

Yêu cầu chung: Học sinh thảo luận và sử dụng kĩ thuật “Đóng vai” trìnhbày bài thuyết trình của nhóm.

- Bước 2: Làm việc nhóm: Các nhóm lập kế hoạch làm việc, thảo luận qui

tắc làm việc, tiến hành giải quyết nhiệm vụ trên cơ sở phân tích tài liệu giáo viêncung cấp, thực hiện yêu cầu nhiệm vụ, cử đại diện chuẩn bị báo cáo kết quả hoạtđộng nhóm

- Bước 3: Làm việc toàn lớp: Trình bày kết quả, đánh giá

+ Các nhóm trình bày kết quả: Trên cơ sở được giáo viên cung cấp tư liệuthành văn và tư liệu ảnh về những biểu hiện của tình hình nước Nga trước cáchmạng, đại diện nhóm tưởng tượng mình là Nga hoàng NicôlaiII, người nữ nôngdân Nga, người lính Nga và đại diện của Đảng Bônsêvích Nga trước cách mạngthuyết trình về cuộc sống và những suy nghĩ quan điểm của mình một cách sinhđộng, hấp dẫn, truyền cảm để lại ấn tượng sâu sắc Giáo viên giúp học sinhkhông chỉ nhìn nhận đúng sự kiện mà còn diễn tả bằng ngôn ngữ, cảm xúc đúngbối cảnh lịch sử, tránh tình trạng “hiện đại hóa lịch sử”

+ Đánh giá kết quả: khi mỗi nhóm lên trình bày, học sinh trong lớp lắngnghe, nhận xét, thảo luận (theo kĩ thuật “3 lần 3”: khi mỗi nhóm lên trình bày,học sinh các nhóm khác phải đưa ra được 3 lời khen, 3 điều chưa hài lòng, 3 đềnghị cải tiến), hoàn thiện nội dung vào phiếu học tập số 1, số 2, số 3, số 4 Thờigian cho mỗi nhóm đóng vai thuyết trình là từ 3 - 5 phút

Giáo viên tổ chức cho cả lớp thảo luận một số câu hỏi nâng cao và chốt lạinội dung học sinh cần nắm

* Khi dạy mục 2 (I): Từ Cách mạng tháng Hai đến Cách mạng tháng Mười:

việc tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm có thể tiến hành theo các bước như sau:

Về cuộc cách mạng tháng Hai:

- Bước 1: Làm việc toàn lớp:

+ Giáo viên giới thiệu chủ đề: Tìm hiểu về Cuộc cách mạng tháng Hai+ Học sinh làm việc theo nhóm cặp đôi (cùng bàn)

+ Xác định nhiệm vụ: Cho học sinh quan sát 1 số hình ảnh về cuộc cáchmạng tháng Hai, dựa vào kiến thức sách giáo khoa học sinh quan sát, thảo luận

và điền vào phiếu học tập (các nhóm hoàn thành nội dung 1 đến 5):

- Bước 2: Làm việc nhóm: Các nhóm cặp đôi dựa vào sách giáo khoa và

hình ảnh giáo viên cung cấp thảo luận để hoàn thành phiếu học tập

- Bước 3: Làm việc toàn lớp:

+ Giáo viên gọi học sinh ngẫu nhiên lên trả lời từng nội dung Ở mỗi nộidung, sau khi một học sinh trả lời, các học sinh khác có thể bổ sung, nhận xét.Cuối cũng, giáo viên nhận xét và chốt ý

+ Từ các nội dung trên phiếu học tập: Lãnh đạo, lực lượng tham gia và kếtquả của cuộc cách mạng tháng Hai, giáo viên giúp học sinh hình thành kháiniệm: tính chất của cách mạng tháng Hai là cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

CUỘC CÁCH MẠNG THÁNG HAI NĂM 1917

1 Sự kiện mở đầu Cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pê-tơ-rô-grat

2 Phương pháp Biểu tình=> Tổng bãi công chính trị=>Khởi nghĩa vũ trang

3 Lãnh đạo Giai cấp vô sản (Đảng Bôn-sê-vích)

4 Lực lượng tham gia Công nhân, nông dân và binh lính

5 Kết qủa - Chế độ Nga hoàng bị lật đổ.

- Thành lập các Xô viết đại biểu công nhân, nông dân, binh lính

và chính phủ lâm thời của GCTS

6 Tính chất Là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới

+ Giáo viên tổ chức cho cả lớp thảo luận một số câu hỏi nâng cao và chốtlại nội dung học sinh cần nắm: Từ kết quả phiếu học tập, giáo viên đặt câu hỏi:

Em hãy nhận xét về kết quả của cuộc cách mạng tháng Hai? (giành được chính

quyền, tình trạng đặc biệt: hai chính quyền song song tồn tại ) Kết quả lớn

nhất của cuộc cách mạng tháng Hai là gì? (giành được chính quyền)Vì sao sau cách mạng tháng Hai lại tồn tại hai chính quyền song song? (cả hai lực lượng

đều chưa đủ mạnh )

Vì sao năm 1917, nước Nga có 2 cuộc cách mạng? (cách mạng tháng Hai

đã giải quyết được nhiệm vụ gì? (lật đổ chế đội phong kiến ) Còn nhiệm vụ gì phải tiếp tục giải quyết? (lật đổ chính phủ Lâm thời của giai cấp tư sản )

Vì sao Lê nin đưa ra bản Luận cương tháng Tư, chủ trương chính đề cập

trong bản Luận cương tháng Tư là gì? (để giải quyết yêu cầu của cách mạng,

chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa )

Về cuộc Cách mạng tháng Mười:

- Bước 1: Làm việc toàn lớp:

+ Giáo viên giới thiệu chủ đề: Tìm hiểu về Cuộc cách mạng tháng Mười+ Học sinh làm việc theo nhóm cặp đôi (cùng bàn)

+ Xác định nhiệm vụ: Cho học sinh quan sát 1 số hình ảnh về cuộc cáchmạng tháng Mười, dựa vào kiến thức sách giáo khoa học sinh quan sát, thảoluận và điền vào phiếu học tập (các nhóm hoàn thành nội dung 1 đến 4):

- Bước 2: Làm việc nhóm: Các nhóm cặp đôi dựa vào sách giáo khoa và

hình ảnh giáo viên cung cấp thảo luận để hoàn thành phiếu học tập

- Bước 3: Làm việc toàn lớp:

+ Giáo viên gọi học sinh ngẫu nhiên lên trả lời từng nội dung Ở mỗi nộidung, sau khi một học sinh trả lời, các học sinh khác có thể bổ sung, nhận xét.Cuối cũng, giáo viên nhận xét và chốt ý

CUỘC CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA

+ Từ các nội dung trên phiếu học tập: Lãnh đạo, lực lượng tham gia và kếtquả của cuộc cách mạng tháng Mười, giáo viên giúp học sinh hình thành kháiniệm: tính chất của cách mạng tháng Mười là cách mạng xã hội chủ nghĩa.

2 Diễn biến chính 24/10: bắt đầu khởi nghĩa

25/10: 10 tấn công cung điện Mùa Đông Khởi nghĩa Pêtơrôgrát giành thắng lợi

Đầu năm 1918: giành thắng lợi trên khắp nước Nga rộng lớn.

3 Lực lượng tham gia Công nhân, nông dân và binh lính

4 Kết qủa - Chính phủ lâm thời tư sản bị lật đổ hoàn toàn.

- Chính quyền về tay vô sản và nhân dân lao động.

5 Tính chất Là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.

+ Từ kết quả phiếu học tập, giáo viên đặt câu hỏi nâng cao để học sinh

trao đổi, thảo luận: Vì sao Lê nin quyết định khởi nghĩa sớm 1 ngày? (Vì kế

hoạch bị lộ, khởi nghĩa sớm để đảm bảo cơ hội chiến thắng, đây là quyết định sáng suốt cỉa Lê nin ) Ý nghĩa của ngày 25/10/1917 với nước Nga? (trở thành ngày thắng lợi của cuộc cách mạng tháng Mười Nga )

Vận dụng vào bài 10: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921-1941)

* Khi dạy mục II: Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô

- Bước 1: Làm việc toàn lớp:

+ Giáo viên giới thiệu chủ đề: Tìm hiểu về Công cuộc xây dựng chủ nghĩa

xã hội ở Liên Xô (1925 - 1941)

+ Tổ chức tìm hiểu kiến thức mới dưới dạng trò chơi, chia học sinh làm 4đội, tương ứng với 4 tổ, kê bàn ghế để học sinh trong nhóm có thể dễ dàng traođổi, thảo luận Mỗi nhóm có 1 tổ trưởng, 1 thư kí và các thành viên

+ Xác định nhiệm vụ: Giáo viên giao cho 4 đội mỗi tổ một tờ giấy A0,chia thành từng cột với nội dung tương ứng: công nghiệp, nông nghiệp, văn hóa– giáo dục và xã hội.

Giao cho các nhóm những hình ảnh và nội dung về thành tựu của côngcuộc xây dựng của Liên Xô (dưới dạng từng miếng dán), yêu cầu mỗi nhóm dựavào nội dung sách giáo khoa, thảo luận, trong vòng 7 phút dán nội dung và hìnhảnh vào lĩnh vực tương ứng

- Bước 2: Làm việc nhóm: Các nhóm phối hợp làm việc, dán nhanh các

nội dung và hình ảnh vào cột tương ứng

LÀM VIỆC NHÓM

- Bước 3: Làm việc toàn lớp: + Hết thời gian yêu cầu, các nhóm treo sản

phẩm của mình lên bảng thuyết trình về thành thựu của Liên Xô trên các lĩnh vực.Giáo viên kiểm tra, cho các nhóm nhận xét chéo nhau, giáo viên nhận xét và chốtý

NHÓM 4 BÁO CÁO KẾT QUẢ

7.1.2.2 Phương pháp đóng vai

a Bản chất

Đóng vai là phương pháp tổ chức cho học sinh thực hành, “làm thử” một

số cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định Đây là phương pháp nhằmgiúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách tập trung vào một sựviệc cụ thể mà các em vừa thực hiện hoặc quan sát được Việc học sinh cùngnhau thực hiện một yêu cầu khó sẽ phát triển năng lực hợp tác Bằng phươngpháp này, học sinh sẽ tăng trí tưởng tượng, biết sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt,biểu cảm và tái hiện cảm xúc lịch sử qua các thời kì qua đó sẽ phát triển tốt nănglực giao tiếp Giáo viên cần hướng dẫn học sinh tránh tình trạng “hiện đại hóalịch sử”

b Biện pháp thực hiện

Có thể tiến hành đóng vai theo các bước sau :

- Giáo viên nêu chủ đề, chia nhóm và giao tình huống, yêu cầu đóng vai cho từngnhóm Trong đó có quy định rõ thời gian chuẩn bị, thời gian đóng vai của mỗi nhóm

- Các nhóm thảo luận chuẩn bị đóng vai

* Khi dạy mục 1 (I): Tình hình nước Nga trước cách mạng: phương

pháp “đóng vai” được thực hiện khi các nhóm trình bày sản phẩm hoạt độngnhóm dưới hình thức đóng vai nhân vật (dựa vào tư liệu giáo viên cung cấp).Khi mỗi nhóm lên trình bày, học sinh trong lớp lắng nghe, nhận xét, thảo luận,hoàn thiện nội dung vào phiếu trả lời nhanh Thời gian cho mỗi nhóm đóng vaithuyết trình là từ 3 - 5 phút Sau đó, giáo viên tổ chức cho cả lớp thảo luận một

số câu hỏi nâng cao và chốt lại nội dung học sinh cần nắm

Nhóm 1: Cử đại diện đóng vai Nga hoàng Ni-cô-lai II trước cách mạng:

Ta là Nga hoàng Ni-cô-lai II, người trị vì đất nước Nga hùng mạnh nhất thế giới

Ta là người vô cùng giàu có, ta có những khu trang trại khổng lồ chiếm gần 1/10diện tích đất canh tác của đế chế Nga mênh mông, chưa kể hàng loạt các tòa cungđiện nguy nga và dinh thự lộng lẫy cùng kho vàng bạc, đồ trang sức và vô vàn cáctác phẩm nghệ thuật đắt giá khác Mọi kẻ chống đối ta đều phải trả giá bằng máu,sức mạnh của nước Nga phải được tăng cường bằng những cuộc chinh phạt, mọinguồn lực trong nước phải dành cho quân đội, chiến tranh đem lại sức mạnh chota…

Nhóm 2: Cử đại diện đóng vai người lính Nga trước cách mạng: Tôi là

một người lính Nga, tôi bị Nga hoàng bắt đi lính, phải tham gia chiến đấu ngoàichiến trường Chúng tôi phải xa vợ, xa con, chiến đấu hết trận này đến trận khác.Chiến trường thật khốc liệt, chúng tôi phải chứng kiến những cảnh tượng khủngkhiếp, đó là những trận thua, những xác chết, những người bạn chiến đấu củatôi, lần lượt ra đi Chúng tôi bị ám ảnh hàng ngày vì những đói, rét, thiếu thốn,

vì nhưng “bãi xác” hàng ngày được chứng kiến nhưng chúng tôi không thể dừnglại, chúng tôi không được phép trở về Thật là khủng khiếp, chúng tôi đã trải quanhững tháng ngày vô nghĩa và tồi tệ, chúng tôi cứ tham gia chiến đấu mà khôngbiết mình chiến đấu vì ai Vì vợ, vì con ư? Họ đâu cần những cuộc chiến đấu vônghĩa này Vì Nga hoàng ư? Chúng tôi căm ghét Nga hoàng…

- Các nhóm khác có thể đặt các câu hỏi bổ sung: Vì sao anh không rời bỏ

con tôi…) Nếu Đảng Bônsêvích kêu gọi anh nổi dậy đấu tranh chống chiếntranh, lật đổ Nga hoàng anh có sẵn sàng theo không? (tôi sẵn sàng…)

- Giáo viên tổ chức cả lớp thảo luận: Sự kiện nào đầu thế kỉ XX làm chotình hình nước Nga thêm trầm trọng Giáo viên chốt ý: Năm 1914, Nga hoàng đãđẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên hậu quả kinh tế xã hộinghiêm trọng

NHÓM 2 “ĐÓNG VAI”

Nhóm 3: Cử đại diện đóng vai người nữ nông dân Nga trước cách mạng:

Tôi là một người phụ nữ Nga khốn khổ, cũng giống như bao người phụ

nữ Nga khác Chúng tôi làm việc nặng nhọc trên đồng ruộng, với những phươngtiện canh tác lạc hậu và không có sự giúp đỡ của đàn ông Gia đình tôi sốngtrong một túp lều lụp sụp, siêu vẹo như nơi ở của những người nông nô thờitrung cổ Mùa đông lạnh giá, chúng tôi không có gì để sưởi ấm, các con nhỏ củatôi đói rét, không có gì để ăn Tôi đã rất đau khổ khi phải tiễn chồng và con trailớn của mình ra trận Chiến tranh làm cuộc sống của chúng tôi càng trở nên tồi

tệ hơn…

- Các nhóm khác có thể đặt các câu hỏi bổ sung: Vì sao cuộc sống của chị

và gia đình lại cực khổ? (vì những chính sách thuế khóa nặng nề của Nga hoàng,