GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học
Với giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học, nhiệm vụ chính cần nắm vững là:
- Giảng dạy các bộ môn.
- Tổ chức giáo dục và rèn luyện đạo đức cho học sinh.
Người giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh Các phẩm chất và thói quen tốt của họ cần được nêu cao và phát huy, vì đó là hình mẫu cho học sinh noi theo Họ cần là tấm gương sáng trong cách xưng hô, nói năng và trong quan hệ ứng xử với mọi người.
Thực trạng
Trường Tiểu học Nguyễn Trãi, tọa lạc tại phường Khương Trung, là một ngôi trường lớn và nổi bật trong khu vực Với nhiều năm liền đạt danh hiệu trường tiên tiến, nơi đây được công nhận là trường học thân thiện, khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập và rèn luyện.
Ban giám hiệu nhà trường luôn nỗ lực tạo điều kiện tốt nhất cho các hoạt động giáo dục Cơ sở vật chất được đầu tư đầy đủ, trường học khang trang và sạch đẹp, giúp học sinh có môi trường học tập lý tưởng Học sinh được học hai buổi mỗi ngày, đảm bảo chất lượng giáo dục cao.
Quận và nhà trường thường xuyên tổ chức các chuyên đề nhằm tạo cơ hội cho giáo viên học tập, trao đổi ý kiến và thống nhất về nội dung cũng như hình thức tổ chức hoạt động giáo dục.
- Được sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng chí dạy bộ môn: Âm nhạc, Thể dục, Mỹ thuật, Tiếng Anh và Tổng phụ trách Đội.
Hầu hết học sinh trong lớp có cha mẹ làm cán bộ công nhân viên, điều này ảnh hưởng tích cực đến ý thức đạo đức và hành vi của các em Nhờ có sự giáo dục và môi trường gia đình tốt, các em thường ngoan ngoãn và có ý thức tốt Phần lớn thời gian ngoài giờ học, các em sống cùng gia đình, nơi tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của mình.
Trong lớp học, nhiều học sinh thể hiện năng lực tổ chức, trách nhiệm và sự nhiệt tình với công việc được giao, góp phần quan trọng vào việc tổ chức các hoạt động dạy học và giáo dục, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.
Bên cạnh những thuận lợi trên, vẫn còn một số khó khăn như:
Khu vực này có tỷ lệ dân nhập cư cao và nhiều lao động phổ thông, dẫn đến việc một số học sinh không nhận được sự quan tâm và hướng dẫn đầy đủ trong việc học tập cũng như giáo dục đạo đức.
Do gia đình có điều kiện kinh tế tốt, cha mẹ thường bận rộn với công việc kiếm tiền và ít chú ý đến việc giáo dục con cái Họ thường giao phó việc này cho ông bà hoặc người giúp việc, đồng thời chiều chuộng những nhu cầu không chính đáng của trẻ Hậu quả của sự nuông chiều thái quá này là trẻ hình thành tính ích kỷ, lười biếng, ỷ lại vào cha mẹ và không chịu rèn luyện bản thân cũng như không vâng lời.
- Đặc biệt học sinh ở lứa tuổi này hiếu động, thích làm nổi, bắt chước, a- dua theo bạn.
Các công việc cụ thể của người giáo viên chủ nhiệm
1 Luôn gần gũi, yêu thương như con mình, hết lòng vì học sinh.
2 Phải khách quan, công bằng xử lý các tình huống xảy ra giữa thầy với trò, giữa trò với trò, giữa phụ huynh với phụ huynh với giáo viên chủ nhiệm lớp
3 Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm phải mềm dẻo, sáng tạo, linh hoạt Đôi lúc người giáo viên phải rất kiên trì khi tạo các thói quen tốt cho học sinh, hay xây dựng các nề nếp trong và ngoài lớp.
4 Từng bước xây dựng một tập thể lớp biết tự quản, đoàn kết yêu thương giúp đỡ lẫn nhau Giáo dục học sinh tự giác học và làm bài.
5 Dạy cho học sinh kỹ năng sống, biết giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, thực hiện đúng nội quy nhà trường, biết làm việc nhà phù hợp với khả năng.
Một số biện pháp giúp hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm
1 Điều tra cơ bản và rèn theo cá nhân:
+ Tôi nhận lớp 1A từ đầu năm 2016-2017 nên có nhiều thuận lợi trong công tác chủ nhiệm lớp.
Ngay sau khi nhận lớp, tôi tiến hành điều tra cơ bản về học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm lớp 1 Bên cạnh đó, tôi cũng yêu cầu phụ huynh viết sơ yếu lý lịch chi tiết cho con em mình, nhằm nắm bắt thông tin tổng quát về từng học sinh trong lớp.
Lớp học của tôi có 55 học sinh với sự đa dạng về hoàn cảnh gia đình và cá tính Qua việc quan sát trong giờ học và giờ chơi, tôi nỗ lực giúp các em bộc lộ tính cách riêng để áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp Mục tiêu của tôi là phát huy những thế mạnh và ưu điểm của từng học sinh, đồng thời hỗ trợ các em khắc phục nhược điểm Tôi cũng chú trọng đến việc giúp các em hòa nhập vào tập thể lớp thông qua các hoạt động sinh hoạt tập thể và các buổi tham quan dã ngoại.
Cháu Mỵ Nam Khánh sống với bà nội khi bố mẹ đi công tác xa, có tính nhút nhát và sức khỏe kém, thường xuyên ốm Cháu lười học và ỷ lại vào ông bà và mẹ Trong lớp, tôi luôn quan tâm và động viên cháu, kiểm tra bài vở để giúp cháu hoàn thành nhiệm vụ học tập Tôi đã áp dụng nhiều phương pháp để giúp cháu hòa nhập với bạn bè, khen thưởng khi cháu có tiến bộ Ngoài ra, tôi phân công một bạn giỏi kèm cặp cháu và khuyến khích các bạn khác rủ cháu tham gia các trò chơi tập thể Hiện tại, cháu đã tự giác viết bài, làm bài tập và vui đùa cùng các bạn trong lớp.
Cháu Trương Đức Thảo rất hiếu động và thường xuyên trêu trọc, bắt nạt các bạn trong lớp, dẫn đến việc không ai muốn chơi với cháu Để giải quyết vấn đề này, tôi đã phân tích cho cháu hiểu tác hại của hành vi của mình và trao đổi với gia đình để thống nhất biện pháp giáo dục Tôi kiên trì nhắc nhở, khuyên bảo và động viên cháu kịp thời khi thấy có tiến bộ Bên cạnh đó, tôi cũng thực hiện công tác tư tưởng cho cả lớp, khuyến khích các bạn không xa lánh cháu và tạo điều kiện cho cháu tham gia vui chơi cùng mọi người.
Từ đó Đức Thảo khắc phục được khuyết điểm, các bạn trong lớp không còn xa lánh cháu nữa.
Trong lớp học, một số học sinh thường quên sách vở do chưa biết cách sắp xếp theo thời khóa biểu hoặc phụ thuộc vào cha mẹ Để khắc phục tình trạng này, tôi đã hướng dẫn các em cách chuẩn bị sách vở cho từng ngày học và đồng thời trao đổi với phụ huynh nhằm đảm bảo các em có đầy đủ tài liệu cần thiết, từ đó nâng cao kết quả học tập.
Hiện nay, nhiều gia đình chỉ có từ một đến hai con, dẫn đến việc trẻ thường được nuông chiều và chưa biết lao động tự phục vụ bản thân Vì vậy, tôi nhắc nhở các cháu về ý thức giữ vệ sinh cá nhân và tự sắp xếp bàn học, ngăn bàn gọn gàng Tôi khuyến khích các em tham gia làm vệ sinh lớp học như lau bàn ghế, cửa sổ, và nhặt rác Trong các tiết sinh hoạt tập thể, tôi lồng ghép dạy kỹ năng sống và các công việc nhà đơn giản như quét nhà, nấu cơm, nhặt rau, rửa bát, và chăm sóc bố mẹ khi ốm Tôi luôn động viên và phát huy những điểm tốt của học sinh, tạo gương mẫu cho các em khác học tập, từ đó hình thành thói quen tốt cho các cháu.
Để xây dựng một tập thể lớp có nếp tự quản, đặc biệt là đối với học sinh lớp 1, là một thách thức lớn Giáo viên chủ nhiệm cần đầu tư công sức ngay từ đầu năm học bằng cách thiết lập nội quy và yêu cầu học sinh tuân thủ Việc tuyên dương, khen thưởng những học sinh chăm ngoan sẽ tạo động lực, trong khi đó, cần nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng kiên quyết đối với những em chưa ý thức tốt để giúp các em nhận ra và khắc phục thiếu sót Bên cạnh đó, giáo viên cũng nên hướng dẫn đội ngũ cán bộ lớp trong việc điều hành và nhắc nhở các bạn thực hiện nội quy, đồng thời phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ theo mô hình phù hợp.
- Lớp trưởng, lớp phó kỷ luật: quản nề nếp chung của cả lớp.
- Lớp phó văn nghệ: chịu trách nhiệm về nếp tập thể dục, hát múa tập thể đầu giờ.
- Các tổ trưởng: theo dõi thi đua của tổ mình, nhắc nhở các thành viên trong tổ thực hiện tốt nội quy.
Trong mỗi lớp học, hai học sinh sẽ thực hiện việc kiểm tra chéo thường xuyên để kịp thời báo cáo với tổ trưởng về những vướng mắc Hàng tuần, các tổ sẽ được chấm điểm thi đua, khen thưởng tổ có nề nếp tốt nhất và cá nhân có tiến bộ nổi bật Đồng thời, việc phát hiện và uốn nắn những biểu hiện chưa tốt cũng rất quan trọng Qua đó, học sinh sẽ dần hình thành thói quen giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, chú ý nghe giảng, tích cực phát biểu và tự giác trong việc học bài và làm bài, từ đó duy trì nề nếp tự quản hiệu quả trong và ngoài lớp.
Trong giờ ăn ngủ trưa, tôi chú trọng rèn nếp sinh hoạt cho các cháu bằng cách phân công nhiệm vụ rõ ràng và nhắc nhở các cháu rửa tay bằng xà phòng Sau khi ăn, các cháu cần uống nước, lau miệng và đi vệ sinh trước khi ngủ Lớp trưởng và lớp phó có trách nhiệm theo dõi và báo cáo lại cho giáo viên chủ nhiệm Tôi nhẹ nhàng nhắc nhở những cháu ăn chậm hoặc không thích ăn rau, đồng thời nghiêm khắc phê bình những cháu mất trật tự, ảnh hưởng đến lớp Nhờ đó, nếp ăn ngủ trưa của học sinh được duy trì tốt, với ý thức rửa tay trước khi ăn, ăn hết suất và ngủ ngon giấc, giúp các cháu đều lên cân.
3 Xây dựng các tiết sinh hoạt tập thể thành các giờ vui mà học, học mà vui:
Các tiết sinh hoạt tập thể được tổ chức thông qua:
- Tiết sinh hoạt tập thể hàng tuần (mỗi tuần có 4 tiết: 1 tiết đọc truyện, 2 tiết sinh hoạt theo chủ đề, 1 tiết sinh hoạt lớp hoặc sao).
- Tiết sinh hoạt tập thể theo chủ điểm hàng tháng (mỗi tháng tổ chức 1 lần) song hình thức tổ chức này thường theo mô hình khối.
- Tiết 1 thứ hai đầu tuần, toàn trường học sinh sinh hoạt dưới cờ.
Các tiết sinh hoạt tập thể lớp hàng tuần là hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, do học sinh và giáo viên tổ chức Những hoạt động này thường tập trung vào các nội dung nhỏ trong chủ điểm tháng, góp phần phát triển kỹ năng và sự gắn kết giữa các học sinh.
Tháng Chủ điểm Nội dung
Tháng 11 - Kính yêu thầy, cô giáo
- Thi đua học tập chăm ngoan, làm nhiều việc tốt mừng các thầy, các cô.
- Hoạt động văn hóa văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11.
- Làm báo tường: Chuẩn bị các tiết mục văn nghệ (ca hát, kể chuyện, ngâm thơ).
- Kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam.
Vị trí và vai trò của tiết sinh hoạt tập thể trong giáo dục là rất quan trọng, vì vậy để đạt được kết quả tốt cho các tiết này không phải là điều đơn giản Qua thời gian giảng dạy lớp 1 và tổ chức nhiều tiết sinh hoạt tập thể, tôi nhận thấy rằng giáo viên cần xây dựng các nội dung phù hợp để nâng cao hiệu quả của hoạt động này.
Ba phần này liên quan chặt chẽ với nhau; để sinh hoạt tập thể hiệu quả, cần có nội dung chất lượng Nội dung tốt yêu cầu hình thức tổ chức phong phú, và để thu hút học sinh tham gia, khâu chuẩn bị phải được thực hiện một cách chu đáo.
Tôi thường xuyên tổ chức cho các cháu tham gia vào các trò chơi giáo dục như giải ô chữ, hái hoa dân chủ, và đố vui có thưởng Những hoạt động này không chỉ tạo ra không khí sinh hoạt sôi nổi, vui vẻ mà còn giúp các cháu học hỏi một cách nhẹ nhàng và hiệu quả Bên cạnh đó, việc đi chợ giúp mẹ cũng là một trải nghiệm thú vị, mang tính giáo dục cao cho các em.
Các cháu rất thích vẽ và đam mê làm đồ chơi đơn giản bằng cách gấp, cắt, dán Tôi đã tổ chức các hoạt động như làm thiệp chúc mừng cho ngày Tết, 20/11 và 8/3, cùng với việc tô màu tranh và thi vẽ theo chủ đề.
- Hướng học sinh tham gia tìm hiểu về nhà trường, truyền thống văn hóa dân tộc, ý nghĩa ngày 30/4 hoặc tìm hiểu về một quốc gia.
Tôi tổ chức cho các cháu tham gia các trò chơi dân gian mà các cháu yêu thích, điều này không chỉ giúp giáo dục mà còn mang lại sự thư giãn và thoải mái cho các cháu.
