NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP
NHÂN LỰC TRONG DOANH NGHIỆP
1 Một số khái niệm liên quan
Theo giáo trình Kinh tế nguồn nhân lực của Nhà xuất bản đại học kinh tế quốc dân (2012), nhân lực được định nghĩa là sức lực con người, tồn tại trong mỗi cá nhân và là yếu tố thúc đẩy hoạt động của con người Sức lực này phát triển theo sự trưởng thành của cơ thể, đến một mức độ nhất định, con người có khả năng tham gia vào quá trình lao động, tức là có sức lao động.
Nguồn tài nguyên có những đặc trưng cơ bản như quy mô hạn chế, tính đồng nhất tương đối, và có điểm khởi đầu cũng như điểm kết thúc Giữa hai điểm này, nguồn tài nguyên diễn ra dòng chảy theo một hướng nhất định và các yếu tố trong nguồn gắn kết chặt chẽ với nhau, đồng thời bị tiêu hao dần trong quá trình sử dụng.
Nguồn nhân lực, hay nguồn lực con người, được xem xét từ hai khía cạnh chính Thứ nhất, nó là nguồn gốc phát sinh ra các nguồn lực, nằm trong bản thân mỗi con người, tạo nên sự khác biệt giữa nguồn lực con người và các nguồn lực khác Thứ hai, nguồn nhân lực được hiểu là tổng thể nguồn lực của từng cá nhân, có khả năng sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội Điều này được thể hiện qua số lượng và chất lượng nguồn nhân lực tại một thời điểm nhất định, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển.
Nguồn nhân lực là khái niệm phổ biến ở các quốc gia có nền kinh tế phát triển từ giữa thế kỷ XX, thể hiện tầm quan trọng của yếu tố con người trong quá trình phát triển kinh tế.
Nguồn nhân lực được định nghĩa bởi Liên Hợp Quốc là tổng hợp kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, năng lực và tính sáng tạo của con người, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cả cá nhân và quốc gia Hiện nay, có nhiều quan điểm khác nhau về vai trò và giá trị của nguồn nhân lực trong xã hội.
Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), nguồn nhân lực của một quốc gia được định nghĩa là tổng thể những cá nhân trong độ tuổi có khả năng tham gia vào lực lượng lao động.
Trường Đại học Kinh tế Huế nghiên cứu nguồn nhân lực (NNL) từ góc độ tổ chức và doanh nghiệp Theo GS.TS Bùi Văn Nhơn, "Nguồn nhân lực doanh nghiệp là lực lượng lao động của từng doanh nghiệp, là số người có trong danh sách của doanh nghiệp, do doanh nghiệp trả lương." Quan điểm này nhấn mạnh tầm quan trọng của NNL trong việc phát triển và duy trì hoạt động của doanh nghiệp.
1.2 Chất lượng nguồn nhân lực
Chất lượng nguồn nhân lực (NNL) được định nghĩa là tổng hợp các yếu tố như sức khỏe, trình độ văn hóa, chuyên môn kỹ thuật, năng lực thực tiễn, kỹ năng nghề nghiệp, và tính năng động xã hội Điều này bao gồm khả năng sáng tạo, linh hoạt, và nhanh nhẹn trong công việc, cũng như phẩm chất đạo đức, tác phong, và thái độ làm việc Ngoài ra, chất lượng NNL còn phản ánh hiệu quả lao động, thu nhập, mức sống, và sự thỏa mãn nhu cầu cá nhân, bao gồm cả nhu cầu vật chất và tinh thần của người lao động.
Theo GS.TS Vũ Thị Ngọc Phùng, chất lượng nguồn nhân lực (NNL) được xác định dựa trên trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng và sức khỏe của người lao động.
Chất lượng nguồn nhân lực (NNL) được đánh giá qua các tiêu chí như trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng (trí lực) và sức khỏe (thể lực) Những tiêu chí này có thể được định lượng hóa thông qua các cấp bậc học và bậc đào tạo chuyên môn, cho phép đo lường một cách tương đối dễ dàng.
Theo TS Phan Thanh Tâm, chất lượng nguồn nhân lực được xác định bởi ba yếu tố chính: trí lực, thể lực và phẩm chất của người lao động.
Chất lượng nguồn nhân lực bao gồm thể lực, trí lực và tâm lực của người lao động, tất cả đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất và lao động.
Thể lực là trạng thái sức khỏe của người lao động, phản ánh sự phát triển sinh học và khả năng đáp ứng nhu cầu lao động, học tập và làm việc một cách bền bỉ.
Trí lực là năng lực trí tuệ, bao gồm học vấn chuyên môn kỹ thuật và kỹ năng nghiệp vụ tay nghề Điều này có vai trò quyết định lớn đối với khả năng sáng tạo của người lao động.
Tâm lực là phẩm chất phản ánh tính cách, tâm lý và sự giác ngộ của người lao động, kết tinh các giá trị văn hóa Nó tạo nên những giá trị cơ bản của nhân cách và chất lượng lao động, thể hiện qua ý thức và thái độ lao động.
Trường Đại học Kinh tế Huế
1.3 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực