Tính cấp thiết của đề tài
Ngân sách Nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và đối ngoại của đất nước, là điều kiện cần thiết để Nhà nước thực hiện chức năng và nhiệm vụ của mình NSNN không chỉ là công cụ quản lý vĩ mô nền kinh tế mà còn giúp phân phối tổng thu nhập quốc dân, thực hiện các mục tiêu phát triển Tại Việt Nam, ngân sách cấp huyện là một phần cấu thành của NSNN, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước Quản lý hiệu quả thu chi ngân sách cấp huyện sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định chính trị, xã hội tại địa phương.
Chi ngân sách Nhà nước bao gồm hai khoản chính: chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên Trong đó, chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn, nhằm đảm bảo bộ máy nhà nước hoạt động ổn định và hiệu quả, phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu kinh tế, chính trị và xã hội.
Thái Nguyên, nằm cạnh Hà Nội, đang hoàn thiện hạ tầng để trở thành trung tâm kinh tế chính trị lớn của cả nước Huyện Phú Bình, ở phía Đông Nam tỉnh Thái Nguyên, đóng vai trò cầu nối giữa các vùng đồng bằng châu thổ Với vị trí địa lý thuận lợi và điều kiện phát triển kinh tế xã hội, Phú Bình được quy hoạch để phát triển toàn diện về kinh tế và văn hóa, đồng thời thu hút đầu tư cho các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ.
Trong những năm qua, Kho bạc Nhà nước Phú Bình đã có những tiến bộ trong quản lý chi ngân sách Nhà nước, với cơ chế kiểm soát chi ngày càng chặt chẽ Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế như hiệu quả sử dụng ngân sách chưa cao, tình trạng lãng phí và phân công nhiệm vụ chưa hợp lý Nếu quản lý tốt chi thường xuyên ngân sách Nhà nước, huyện Phú Bình có thể tiết kiệm nguồn lực và đầu tư phát triển kinh tế - xã hội Để hiểu rõ hơn về quy trình điều tiết và kiểm soát của Kho bạc Nhà nước Phú Bình trong việc phân bổ ngân sách, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước”.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Dựa trên nghiên cứu và đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên Mục tiêu là hoàn thiện cơ chế quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước thông qua KBNN Phú Bình.
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi thường xuyên từ NSNN qua hệ thống Kho bạc Nhà nước huyện
Bài viết đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước (NSNN) tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Phú Bình, chỉ ra những hạn chế và tồn tại trong quá trình này Đồng thời, bài viết cũng phân tích nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi thường xuyên từ NSNN, nhằm tìm ra giải pháp cải thiện tình hình hiện tại.
- Đề xuất giải pháp tăng cường quản lý chi thường xuyên từ NSNN tại KBNN Phú Bình.
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tƣợng nghiên cứu uận văn nghiên cứu hoạt động quản lý chi thường xuyên từ NSNN tại KBNN Phú Bình
- Phạm vi không gian: Đề tài đƣợc tiến hành nghiên cứu tại KBNN Phú Bình
Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích dữ liệu và thông tin từ giai đoạn 2017 đến 2019, cùng với việc điều tra số liệu sơ cấp trong năm 2019 Dựa trên những thông tin thu thập được, bài viết sẽ đề xuất các quan điểm, giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình.
Nghiên cứu về quản lý chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tại KBNN Phú Bình nhằm chỉ ra những hạn chế trong công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp huyện Bài viết cũng đề xuất các giải pháp để cải thiện hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước ở cấp huyện.
Đóng góp chính của luận văn
Trong bối cảnh cải cách tài chính công và cải cách thủ tục hành chính, việc làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước trở nên vô cùng quan trọng Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách mà còn đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính công Các biện pháp cải cách cần được triển khai đồng bộ nhằm tối ưu hóa quy trình chi tiêu và nâng cao khả năng kiểm soát ngân sách, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
Để thực hiện chi thường xuyên từ nguồn vốn ngân sách nhà nước một cách hiệu quả, huyện Phú Bình cần đề xuất các giải pháp và khuyến nghị cụ thể Những biện pháp này không chỉ nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn Việc tối ưu hóa chi tiêu công và tăng cường quản lý ngân sách sẽ giúp huyện phát triển kinh tế một cách đồng bộ và hiệu quả hơn.
Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, luận văn đƣợc kết cấu gồm 4 chương là:
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ Ý UẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN Ý CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KHO BẠC NN
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN Ý CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC PHÚ BÌNH
CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN Ý CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KBNN PHÚ BÌNH
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC
Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước 4 1 Khái niệm về NSNN, chi thường xuyên NSNN và quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN
1.1.1 Khái niệm về NSNN, chi thường xuyên NSNN và quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN
Ngân sách nhà nước (NSNN) bao gồm tất cả các khoản thu và chi của Nhà nước, được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian cụ thể theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền Mục đích của NSNN là đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước (Lê Chi Mai, 2003).
Nhà nước phân phối tổng sản phẩm xã hội thông qua quỹ tiền tệ tập trung, nhằm thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của mình Hoạt động của ngân sách nhà nước (NSNN) luôn dưới sự kiểm soát của Nhà nước, với tổng thu NSNN được gộp lại để tài trợ cho các khoản chi tiêu cần thiết.
Thu NSNN bao gồm các nguồn thu từ thuế, phí và lệ phí, cùng với các khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước Ngoài ra, nó còn bao gồm các đóng góp từ tổ chức và cá nhân, các khoản viện trợ, cũng như các khoản thu khác theo quy định của pháp luật (Nguyễn Thị Chắt, 2005).
Chi NSNN bao gồm các khoản chi cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, chi trả nợ công, hỗ trợ và các khoản chi khác theo quy định pháp luật (Nguyễn Văn Biểu, 2005).
Chi NSNN là quá trình mà Nhà nước sử dụng nguồn lực tài chính để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ kinh tế, chính trị và xã hội trong từng công việc cụ thể Quy mô chi NSNN rất rộng lớn, bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau tại các địa phương, cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp của Nhà nước.
Chi ngân sách nhà nước bao gồm các khoản như: chi đầu tư phát triển, chi dự trữ quốc gia, chi thường xuyên, chi trả nợ lãi, chi viện trợ, và các khoản chi khác theo quy định của pháp luật, được quy định tại Điều 5, Chương I của Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015.
Chi thường xuyên NSNN bao gồm các khoản chi cho giáo dục, y tế, xã hội, văn hóa, nghệ thuật, thể thao, khoa học và công nghệ, cùng với các hoạt động liên quan đến quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội Ngoài ra, nó còn bao gồm hoạt động của các cơ quan nhà nước, Đảng Cộng sản Việt Nam, các đoàn thể, trợ giá theo chính sách nhà nước, các chương trình mục tiêu quốc gia, cũng như trợ cấp cho đối tượng chính sách xã hội và các khoản chi thường xuyên khác (Trần Thị Thảo, 2005).
Kho bạc Nhà nước là tổ chức trực thuộc Bộ Tài chính, có nhiệm vụ quản lý quỹ ngân sách nhà nước (NSNN), các quỹ tài chính nhà nước và các quỹ khác theo quy định pháp luật Tổ chức này cũng thực hiện việc huy động vốn cho NSNN và đầu tư phát triển thông qua việc phát hành công trái và trái phiếu theo quy định hiện hành.
Kho bạc Nhà nước thực hiện thanh toán và chi trả các khoản ngân sách nhà nước (NSNN) dựa trên dự toán được giao và quyết định chi của thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách Đồng thời, Kho bạc có quyền từ chối các khoản chi ngân sách không đủ điều kiện hoặc tạm dừng thanh toán theo yêu cầu của cơ quan tài chính Thủ trưởng cơ quan Kho bạc Nhà nước chịu trách nhiệm về các quyết định thanh toán, chi ngân sách hoặc từ chối thanh toán.
Quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) là một phần quan trọng trong quản lý tài chính do Nhà nước điều hành, đồng thời là một khía cạnh thiết yếu của quản lý kinh tế - xã hội Việc nhận thức đầy đủ về quản lý NSNN là cần thiết, với Nhà nước hoặc các cơ quan nhà nước được giao nhiệm vụ thực hiện các hoạt động liên quan đến việc tạo lập và sử dụng các quỹ.
Chủ thể quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) là bộ máy tài chính trong hệ thống các cơ quan nhà nước, với đối tượng quản lý là các hoạt động thu chi bằng tiền của NSNN.
Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) là quá trình mà các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sử dụng các công cụ và biện pháp tổng hợp để tập trung nguồn tài chính, hình thành quỹ ngân sách địa phương Quá trình này thực hiện phân phối và sử dụng quỹ NSNN một cách hợp lý và hiệu quả, nhằm đáp ứng các yêu cầu của Nhà nước đối với địa phương Điều này đảm bảo rằng các khoản chi thường xuyên được sử dụng đúng mục tiêu kinh tế - xã hội, đồng thời tiết kiệm và hiệu quả.
Quản lý chi thường xuyên NSNN tại kho bạc nhà nước là quá trình
KBNN áp dụng các công cụ và phương pháp quản lý nhằm tiết kiệm chi phí cho các hoạt động như chi thanh toán cá nhân, nghiệp vụ và quản lý Quản lý chi thường xuyên tại KBNN được đánh giá là hợp lý và hiệu quả khi thiết lập cơ chế quản lý phù hợp, góp phần tích cực vào sự phát triển bền vững của KBNN và kinh tế - xã hội địa phương (Trần Thị Thảo, 2005).
1.1.2 Chủ thể và công cụ quản lý chi thường xuyên NSNN
Chủ thể quản lý ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) chủ yếu là bộ phận kế toán tài chính, dưới sự chỉ đạo của Ban lãnh đạo kho bạc Nhiệm vụ của bộ phận này bao gồm xây dựng dự toán, tổ chức thực hiện chi và phối hợp với ban lãnh đạo để kiểm tra, kiểm soát định kỳ, nhằm phát hiện sai sót và từ chối các khoản chi không hợp lệ Điều này không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước mà còn đảm bảo chi tiêu đúng và đủ cho các hoạt động thường xuyên của đơn vị.
* Công cụ quản lý chi thường xuyên
Tại KBNN, bộ phận tài chính kế toán quản lý chi thường xuyên dựa trên các chính sách và quy định hiện hành Đối với các khoản chi này, kế toán căn cứ vào định mức do Ban lãnh đạo kho bạc ban hành và được phê duyệt bởi kho bạc cấp trên Ngoài ra, bộ phận kế toán còn dựa vào giấy tờ và chứng từ liên quan để quản lý chi thường xuyên, quyết định việc chi hoặc từ chối các khoản chi của cá nhân.
1.1.3 Nguyên tắc quản lý chi NSNN
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Câu hỏi nghiên cứu
Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình hiện đang gặp nhiều thách thức Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc kiểm soát chi tiêu, nhưng vẫn còn tồn tại những hạn chế như thiếu minh bạch và hiệu quả chưa cao Nguyên nhân chủ yếu là do quy trình quản lý còn phức tạp và thiếu sự phối hợp giữa các đơn vị Để nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên NSNN, cần áp dụng các giải pháp như cải tiến quy trình làm việc, tăng cường đào tạo cho cán bộ và ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính.
Phương pháp nghiên cứu
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu, thông tin
2.2.1.1 Thu thập số liệu, thông tin thứ cấp
Các số liệu thứ cấp phục vụ nghiên cứu đƣợc tác giả thu thập qua:
Nội dung tài liệu thu thập tập trung vào tình hình quản lý chi thường xuyên và công tác tự chủ, tự chịu trách nhiệm của đơn vị, bao gồm việc chi tiêu và quyết toán cho các hoạt động thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình.
Dữ liệu trong luận văn được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm báo cáo tình hình tài chính và cơ chế quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình Ngoài ra, các báo cáo, tài liệu, số liệu từ các cuộc điều tra, sách báo, tạp chí, văn bản pháp quy và các website liên quan cũng được sử dụng làm nguồn tài liệu nghiên cứu.
Các số liệu từ các tạp chí, báo cáo và tài liệu khoa học đã được công bố về ngân sách nhà nước (NSNN) và quản lý chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) cung cấp cái nhìn sâu sắc về tình hình tài chính công Những nghiên cứu này giúp đánh giá hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện quy trình chi tiêu công.
Thu thập thông tin từ các văn bản pháp luật, thông tư, nghị quyết của các cơ quan, tổ chức đã công bố, cùng với tài liệu và báo cáo của Kho bạc Nhà nước (KBNN) về quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) nói chung và quản lý chi thường xuyên NSNN nói riêng qua các năm, là nguồn tài liệu quan trọng cho nghiên cứu luận văn.
Thu thập thông tin từ sách, tạp chí kinh tế, các công trình nghiên cứu khoa học, tài liệu liên quan đến nghiên cứu và nội dung được đăng tải trên Internet là rất quan trọng.
Để thu thập thông tin hiệu quả, chúng tôi tiến hành các cuộc phỏng vấn và thảo luận với các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) Những ý kiến từ cán bộ có kinh nghiệm quản lý, nhà quản lý cơ quan nhà nước liên quan, chuyên gia phân tích chính sách và giảng viên các trường Đại học sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về công tác quản lý chi NSNN Qua đó, các thông tin thu thập được sẽ giúp chuẩn hóa những nhận định và đóng góp cho đề tài nghiên cứu.
2.2.1.2 Thu thập số liệu, thông tin sơ cấp
Đối tượng điều tra trong nghiên cứu này là toàn bộ cán bộ, công nhân viên tại Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình, với số liệu sơ cấp được thu thập thông qua phiếu khảo sát.
Mục đích của cuộc điều tra là thu thập ý kiến từ đội ngũ cán bộ, công chức KBNN huyện Phú Bình nhằm đánh giá hoạt động quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại đơn vị.
Tính đến ngày 31/12/2019, Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình có tổng cộng 12 cán bộ, công chức Dựa trên quy mô nguồn nhân lực của đơn vị, tác giả đã quyết định thực hiện điều tra tổng thể, bao gồm tất cả 12 cán bộ, công chức, viên chức tại KBNN huyện.
* Thời gian điều tra: Hoạt động điều tra, thu thập số liệu sơ cấp đƣợc thực hiện từ ngày 01/09/2019 đến ngày 30/09/2019
Trong quá trình điều tra, mỗi đối tượng trong mẫu được chọn sẽ nhận một phiếu điều tra từ tác giả Phương pháp điều tra được áp dụng là sự kết hợp giữa phỏng vấn trực tiếp và việc phát phiếu để người tham gia điền thông tin và gửi lại sau đó.
Phiếu khảo sát đƣợc xây dựng bao gồm 2 phần chính:
- Phần thông tin cơ bản của người được hỏi
Đánh giá của người tham gia khảo sát sẽ tập trung vào thực trạng quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình, bao gồm quy trình quản lý, lập dự toán chi thường xuyên, tổ chức thực hiện chi thường xuyên và quyết toán chi thường xuyên.
Phiếu khảo sát được thiết kế dựa trên thang đo Likert 5 cấp độ, với mức đánh giá từ 1 đến 5, trong đó 1 là mức thấp nhất và 5 là mức cao nhất.
5 là đánh giá cao nhất
Bảng 2.1 Thang đánh giá Likert đƣợc sử dụng trong luận văn
Mức Lựa chọn Khoảng điểm Mức đánh giá
2.2.2 Phương pháp xử lý và phân tích thông tin
Phương pháp phân tích tư liệu sẵn có bao gồm việc đọc và ghi chép thông tin, cùng với việc tra cứu trên Internet để hệ thống hóa và nghiên cứu các tài liệu trong nước, cũng như các báo cáo liên quan Qua đó, chúng ta có thể khái quát hóa cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) nói chung, và quản lý chi thường xuyên NSNN qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) nói riêng Điều này giúp xây dựng một khung lý thuyết vững chắc cho việc nghiên cứu quản lý chi thường xuyên NSNN qua KBNN trong đề tài này.
Bài viết này phân tích và so sánh số liệu thống kê từ các báo cáo hàng năm tại KBNN Phú Bình, nhằm đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước Qua đó, chúng tôi nhận xét những ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện cơ chế quản lý hiệu quả hơn.
Phương pháp so sánh được áp dụng để đối chiếu thực tế quản lý chi thường xuyên ngân sách tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình với các quy định của luật Ngân sách Nhà nước Việc này giúp xác định sự phù hợp và hiệu quả trong việc thực hiện các quy định pháp lý, đồng thời phát hiện những điểm cần cải thiện trong quản lý ngân sách Qua đó, nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong sử dụng ngân sách nhà nước.
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC PHÚ BÌNH
Thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên Ngân sách nhà nước tại
3.2.1 Quy tr nh quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN Ph B nh
Theo Quyết định 2899/QĐ-KBNN ngày 15/06/2018, quy trình kiểm soát các khoản chi ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện không có tổ chức phòng được thực hiện qua 5 bước Việc chi trả và thanh toán các khoản chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Phú Bình phải tuân thủ quy trình nghiệp vụ thống nhất này để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công.
Bước 1: Các bộ phận đề xuất nhu cầu chi
Bộ phận kế toán tiếp nhận yêu cầu và kiểm soát hồ sơ, chứng từ Sau đó, họ ký chứng từ giấy, phê duyệt bút toán trên hệ thống và trình hồ sơ cùng chứng từ giấy lên Giám đốc KBNN.
Giám đốc hoặc Phó giám đốc KBNN sẽ kiểm soát hồ sơ và chứng từ trong bước 3 Tiếp theo, bộ phận kế toán sẽ tiến hành thanh toán cho các nhu cầu chi tiêu thường xuyên, trong khi thủ quỹ sẽ xuất tiền theo đúng quy trình đã được quy định trong bước 4.
Bước 5: Đóng dấu lên các liên chứng từ, lưu hồ sơ thanh toán
Quy trình quản lý chi thường xuyên tại KBNN Phú Bình được thiết lập với việc phân công nhiệm vụ và trách nhiệm rõ ràng cho từng cán bộ tham gia, đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong quản lý tài chính.
Việc phân công rõ ràng trách nhiệm là yếu tố quan trọng trong việc giám sát chi thường xuyên, giúp xác định trách nhiệm cá nhân khi xảy ra sai sót hoặc gian lận Tuy nhiên, do số lượng cán bộ hạn chế, việc quản lý gặp nhiều khó khăn, khiến một cán bộ phải đảm nhiệm nhiều khâu trong quy trình, ảnh hưởng đến độ tin cậy và chính xác trong quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình trong những năm qua.
Sau khi thực hiện khảo sát và thu thập ý kiến đánh giá từ đội ngũ cán bộ, công chức KBNN huyện về quy trình quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước, tác giả đã nhận được những phản hồi đáng chú ý.
Bảng 3.3: Khảo sát CBNV về quy trình quản lý chi thường xuyên
Quy trình quản lý chi thường xuyên tại
KBNN huyện Phú Bình hợp lý 1 2 2 1 6 3.75
KBNN huyện đã phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng cho từng CBNV trong quản lý chi thường xuyên
Quy trình quản lý chi thường xuyên tại
KBNN huyện tuân thủ chặt chẽ theo quy định của hệ thống KBNN
Nguồn: Khảo sát của tác giả
Hầu hết cán bộ được khảo sát đánh giá cao quy trình quản lý chi thường xuyên NSNN tại KBNN huyện Phú Bình, với điểm số cao cho các nội dung khảo sát Cụ thể, nội dung phân công nhiệm vụ cho từng cán bộ đạt 4,33 điểm, cho thấy sự rõ ràng và cụ thể trong công việc Quy trình quản lý chi thường xuyên tuân thủ chặt chẽ quy định của hệ thống KBNN với 4,08 điểm, và mức độ hợp lý của quy trình đạt 3,75 điểm Những kết quả này chứng tỏ quy trình quản lý đã được xây dựng hợp lý, giúp đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ hiệu quả mà không bị chồng chéo KBNN huyện cũng luôn tuân thủ các quy định đã được ban hành, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu lãng phí NSNN, và hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
3.2.2 Lập dự toán chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Ph
Hàng năm, KBNN huyện Phú Bình thực hiện lập dự toán các khoản chi thường xuyên dựa trên hướng dẫn của KBNN tỉnh Thái Nguyên theo quyết định số 65/2015/QĐ-KBNN Dự toán này được gửi đến KBNN tỉnh để tổng hợp vào dự toán thu, chi của hệ thống KBNN tỉnh Thái Nguyên trước khi trình lên KBNN cấp trung ương Việc lập dự toán chi thường xuyên căn cứ vào số biên chế, lao động được giao, cùng với chế độ, chính sách và định mức chi do Nhà nước ban hành Quy trình này đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn, định mức và mức chi cho các hoạt động nghiệp vụ của KBNN.
Sơ đồ 3.2: Quy trình lập dự toán NSNN tại KBNN huyện
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
Hàng năm, cán bộ KBNN huyện Phú Bình đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi thường xuyên của năm trước và căn cứ vào cơ chế quản lý chi để lập dự toán chi thường xuyên gửi KBNN tỉnh Thái Nguyên Sau khi nhận dự toán, KBNN tỉnh sẽ rà soát, kiểm tra số chi và giao dự toán chi thường xuyên dựa trên cân đối nguồn thu-chi.
Sau khi nhận quyết định giao dự toán chi thường xuyên từ KBNN tỉnh Thái Nguyên, KBNN huyện Phú Bình tiến hành sắp xếp và điều chỉnh dự toán cho phù hợp với số được giao và tình hình thực tế tại đơn vị Nếu nhu cầu thực tế của đơn vị vượt quá số dự toán được giao, KBNN huyện Phú Bình sẽ thuyết minh và giải trình chi tiết về các nội dung, nhiệm vụ, đồng thời cung cấp cơ sở tính toán để chứng minh và gửi văn bản đến KBNN tỉnh để xem xét.
Giai đoạn 2017-2019, tình hình lập dự toán chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình có sự biến động đáng kể Đánh giá thực hiện dự toán chi thường xuyên trong năm kế hoạch đã được gửi tới KBNN tỉnh Thái Nguyên.
KBNN tỉnh Thái Nguyên giao số dự toán kiểm tra
KBNN Phú Bình sắp xếp, điều chỉnh lại dự toán theo số đƣợc giao
Biểu đồ 3.2: Tình hình lập dự toán NSNN tại KBNN huyện
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
Trong giai đoạn từ 2017 đến 2019, KBNN huyện Phú Bình luôn ghi nhận sự chênh lệch giữa giá trị dự toán đã lập và giá trị dự toán được giao, với các con số cụ thể như sau: năm 2017 giảm 311 triệu đồng, năm 2018 giảm 254 triệu đồng và năm 2019 giảm 321 triệu đồng Nguyên nhân của sự chênh lệch này là do KBNN tỉnh Thái Nguyên đã loại bỏ một số khoản chi không cần thiết trong quá trình kiểm tra dự toán, đồng thời thực hiện chính sách chi tiêu tiết kiệm và hạn chế tình trạng mất cân đối ngân sách Mặc dù việc này giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước, nhưng cũng đặt ra nguy cơ thu không đủ chi, gây khó khăn cho việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội tại huyện Phú Bình.
Dự toán đã lập Dự toán được giao Chênh lệch giữa dự toán đã lập và dự toán được giao
Bảng 3.4: Dự toán chi theo từng khoản chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình Đơn vị: Triệu đồng
Dự toán chi thanh toán cá nhân
Dự toán chi quản lý hành chính
Dự toán chi hoạt động nghiệp vụ
Nguồn: KBNN huyện Phú Bình
KBNN huyện Phú Bình sẽ phân bổ dự toán theo giá trị được giao cho các hoạt động chi trả cá nhân, quản lý hành chính và nghiệp vụ Trong đó, khoản chi thanh toán cá nhân chiếm tỷ trọng cao nhất nhằm phục vụ lương, thưởng và phúc lợi cho cán bộ nhân viên Ngược lại, dự toán cho hoạt động nghiệp vụ có tỷ trọng thấp nhất, phục vụ cho các hoạt động công tác và nghiệp vụ kho bạc.
Sau khi tiến hành khảo sát và thu thập ý kiến đánh giá từ đội ngũ cán bộ, nhân viên KBNN huyện Phú Bình về công tác lập dự toán chi thường xuyên NSNN, tác giả đã ghi nhận được những kết quả đáng chú ý.
Bảng 3.5: Khảo sát CBNV về công tác lập dự toán chi thường xuyên
Quy trình lập dự toán các khoản chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước huyện Phú Bình được thực hiện một cách hợp lý và phù hợp với tình hình hoạt động hiện tại Công tác lập dự toán chi thường xuyên tập trung vào các trọng tâm, đảm bảo tính chính xác cao Các khoản chi thường xuyên được lập dự toán tại KBNN huyện thể hiện sự rõ ràng và minh bạch.
Nguồn: Khảo sát của tác giả
Phân tích yếu tố ảnh hưởng tới quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Phú Bình
3.3.1.1 Hệ thống luật pháp và chế độ, chính sách quản lý chi thường xuyên NSNN
Cơ chế quản lý chi thường xuyên tại KBNN huyện Phú Bình là hệ thống văn bản pháp lý nhằm tổ chức quản lý quá trình sử dụng nguồn kinh phí hợp pháp, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của Kho bạc trên địa bàn Hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động này bao gồm Quyết định số 54/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Thông tư số 180/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính, cùng với các Quyết định số 1295/QĐ-KBNN, 1297/QĐ-KBNN và 77/QĐ-KBNN của Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước, quy định về quản lý tài chính, biên chế và chi tiêu nội bộ trong hệ thống Kho bạc Nhà nước.
KBNN huyện Phú Bình đã xây dựng một nền tảng pháp lý vững chắc cho quản lý tài chính và chi thường xuyên, phù hợp với chủ trương tiết kiệm của nhà nước Cơ chế quản lý này giúp KBNN huyện chủ động trong việc sử dụng kinh phí, hoàn thành nhiệm vụ chính trị và thực hiện chiến lược phát triển KBNN hiện đại, an toàn và hiệu quả Tuy nhiên, hệ thống pháp luật điều chỉnh chi thường xuyên còn hạn chế, với quy định chung chung dẫn đến khó khăn trong quản lý chi tiêu Việc ban hành văn bản hướng dẫn cũng diễn ra chậm, gây lúng túng cho KBNN trong thực hiện, đặc biệt khi hướng dẫn địa phương đôi khi trái với quy định cấp trên.
3.3.1.2 Định mức chi tiêu Ngân sách tại KBNN
Trong những năm qua, định mức chi tiêu ngân sách trong hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã trải qua nhiều lần điều chỉnh, cụ thể từ năm 2017 đến 2019 có tổng cộng 5 lần điều chỉnh Trong đó, năm 2017 có 2 lần, năm 2018 có 1 lần và năm 2019 có 2 lần điều chỉnh KBNN huyện Phú Bình cũng thực hiện nghiêm túc các quy định về định mức chi tiêu ngân sách nhà nước do nhà nước và Bộ Tài chính ban hành, với một số định mức chi tiêu ngân sách đặc thù được quy định rõ ràng.
Chi tiền lương, tiền công: Định mức chi tiền lương, tiền công đối với
CBCC tại KBNN nhận mức lương bình quân là 1,8 lần so với mức lương do Nhà nước quy định, bao gồm lương ngạch, bậc, chức vụ và các phụ cấp, ngoại trừ phụ cấp làm đêm và thêm giờ Việc phân phối tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức tại KBNN được quy định một cách cụ thể.
- Tiền lương theo chế độ nhà nước quy định và các khoản đóng góp theo lương: thực hiện theo chế độ tiền lương hiện hành của Nhà nước
Tiền lương theo kết quả công việc được phân phối với tỷ lệ 0,8 lần, trong đó 0,6 lần tiền lương được chi trả hàng tháng cho cán bộ công chức dựa trên ngạch bậc, chức vụ và phụ cấp lương Phần còn lại, tương ứng với mức tiền lương 0,8 lần trừ đi 0,6 lần đã thanh toán, sẽ được phân phối dựa trên kết quả bình xét A, B, C của từng tháng, theo Quyết định số 1297/QĐ-KBNN ngày 25/12/2013 của KBNN.
Chi khen thưởng và phối hợp thực hiện nhiệm vụ được quy định như sau: Mức chi khen thưởng và tổ chức thực hiện nhiệm vụ cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài hệ thống KBNN có thành tích đóng góp vào việc hoàn thành nhiệm vụ của KBNN sẽ do Giám đốc KBNN huyện Phú Bình quyết định Mỗi tổ chức hoặc cá nhân không được khen thưởng quá 02 lần trong một năm, với các mức tối đa cụ thể.
Giám đốc KBNN huyện Phú Bình sẽ quyết định chi khen thưởng cho cá nhân dựa trên báo cáo định kỳ hoặc đột xuất từ bộ phận chuyên môn về thành tích phối hợp công tác Mức chi khen thưởng là 2.000.000 đồng/người nhằm động viên kịp thời những đóng góp của cá nhân.
Đối với tổ chức, Giám đốc KBNN huyện sẽ quyết định chi khen thưởng dựa trên kết quả phối hợp công tác hàng quý, 6 tháng và cả năm, nhằm hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn của KBNN huyện Quyết định này được thực hiện trên cơ sở đề xuất của bộ phận chuyên môn, nghiệp vụ liên quan, với định mức chi thưởng là 5.000.000 đồng/người.
Chi văn phòng phẩm: có 2 định mức chi văn phòng phẩm đang áp dụng tại KBNN huyện Phú Bình gồm chi khoán và chi không khoán
Danh mục văn phòng phẩm khoán bao gồm nhiều loại như bút viết, ghim gài, hồ dán, bút xóa, bút nhớ dòng, bút dạ bảng, giấy giao việc, kéo, dao, và các loại băng dính Mức khoán cho công chức làm công tác bảo vệ, lái xe, phục vụ là tối đa 90.000 đồng/người/quý, trong khi công chức nghiệp vụ khác được khoán tối đa 150.000 đồng/người/quý.
Danh mục văn phòng phẩm không khoán bao gồm các sản phẩm như mực in, mực photocopy, mực máy Fax, ruy băng, giấy photo, giấy in nhanh, đề can dán, cặp ba dây và các văn phòng phẩm dùng chung khác phục vụ cho văn phòng, kế toán và kiểm soát chi Khi có nhu cầu sử dụng, các đơn vị cần lập đề nghị sử dụng, và thủ trưởng đơn vị sẽ quyết định về việc mua sắm, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả và phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định.
Hệ thống tiêu chuẩn và định mức chi tiêu đã được các cơ quan chức năng nghiên cứu, bổ sung và sửa đổi trong thời gian qua Tuy nhiên, hệ thống này vẫn chưa đáp ứng yêu cầu quản lý, còn chung chung và thiếu căn cứ Điều này gây khó khăn cho KBNN huyện Phú Bình trong việc xây dựng dự toán, đồng thời cũng làm cho việc quản lý của KBNN và công tác thanh tra, kiểm toán gặp nhiều trở ngại khi xác định tính đúng đắn của các khoản chi thường xuyên.
3.3.1.3 Tình hình kinh tế huyện Phú Bình
Giai đoạn 2017-2019 đánh dấu sự phát triển quan trọng của huyện Phú Bình, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVI, nhiệm kỳ 2015-2020 Nhờ sự nỗ lực, quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, huyện đã phát huy thuận lợi, khai thác nguồn lực và khắc phục khó khăn, đạt được những kết quả toàn diện trong các lĩnh vực kinh tế Những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế của huyện trong những năm qua đã khẳng định sự tiến bộ và tiềm năng của địa phương.
Huyện đã hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu chủ yếu, với quy mô và tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và bền vững Cơ cấu kinh tế và lao động đã có sự chuyển dịch rõ nét, nâng cao đời sống của nhân dân Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 50 triệu đồng, hoàn thành trước 2 năm so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện khóa XXVI.
Năm 2019, sản xuất công nghiệp tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, với giá trị sản xuất đạt hơn 14 nghìn tỷ đồng, tương đương 100,9% kế hoạch Ngành nông, lâm nghiệp cũng duy trì sự ổn định và phát triển, tổng sản lượng lương thực đạt gần 79 nghìn tấn, vượt 3,9% so với kế hoạch và tăng 2,2% so với năm 2017 Đặc biệt, thí điểm dồn điền đổi thửa tại 3 đơn vị Tân Đức, Xuân Phương, Úc Kỳ với diện tích 158,29 ha đã nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao từ Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh, đồng thời được hỗ trợ 7 tỷ đồng đầu tư xây dựng hạ tầng.
Năm 2019, huyện đã đưa vào sử dụng nhiều công trình quan trọng và đầu tư xây dựng các dự án lớn, cấp bách, trong đó nổi bật là Dự án đường Vành đai V, đoạn tuyến đi trùng với Đại lộ Đông Tây khu Tổ hợp Yên.
