Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lí luận và thực tiễn nhằm tìm ra các biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 4-5 tuổi là rất cần thiết Việc này không chỉ giúp trẻ có kiến thức cơ bản để tự bảo vệ mình khỏi những nguy hiểm, mà còn rèn luyện kỹ năng ứng phó với các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra Đồng thời, việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ cũng giúp trẻ trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong cuộc sống, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ mầm non trong giai đoạn hiện nay.
Phần thứ 2: Giải quyết vấn đề
Cơ sở lí luận của vấn đề
Trang bị kỹ năng tự bảo vệ cho trẻ là cần thiết để giúp trẻ đối phó với những biến đổi trong cuộc sống Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng với UNICEF thống nhất rằng kỹ năng bảo vệ bản thân là một phần quan trọng trong nhóm kỹ năng nhận thức về bản thân, cần được giáo dục cho trẻ em trong các trường mầm non.
Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là khả năng nhận thức và phản ứng đúng đắn trước các tình huống xung quanh Trẻ em có kỹ năng này sẽ biết cách tránh xa những mối nguy hiểm và khám phá thế giới một cách an toàn Việc trang bị cho trẻ những kiến thức cần thiết giúp chúng phát triển khả năng tự bảo vệ và tự tin hơn trong cuộc sống.
Dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân là rất quan trọng, giúp trẻ hình thành thói quen và kỹ năng ứng phó với các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra trong gia đình, trường học và môi trường bên ngoài.
3 download by : skknchat@gmail.com
Các biện pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 4-5 tuổi tại trường MN Ea Tung cần phù hợp với lứa tuổi của trẻ, giúp các em cảm thấy tự tin và sẵn sàng đối mặt với những nguy hiểm trong cuộc sống.
II Thực trạng vấn đề
Trong những năm gần đây, giáo dục kỹ năng sống và kỹ năng tự bảo vệ bản thân đã trở thành một chủ đề được nhấn mạnh trên các phương tiện thông tin đại chúng Điều này không chỉ áp dụng cho các cấp học như Tiểu học, Trung học cơ sở, và Trung học phổ thông, mà còn được chú trọng ngay từ cấp học Mầm non.
Là một giáo viên Mầm non, tôi nhận thức rõ tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống cho trẻ từ sớm Trong những năm qua, tôi đã áp dụng nhiều biện pháp để lồng ghép giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ, như xây dựng môi trường lớp học an toàn, trang trí bảng tuyên truyền và thường xuyên trò chuyện với trẻ về kỹ năng tự bảo vệ Tuy nhiên, hiệu quả đạt được vẫn chưa như mong đợi, khi trẻ vẫn chưa hình thành ý thức tự bảo vệ bản thân và khả năng nhận biết các kỹ năng cơ bản như an toàn khi chơi, tham gia giao thông, ứng xử khi bị lạc, và tránh bị xâm hại Dưới đây là bảng số liệu khảo sát tôi đã thực hiện trên trẻ 4-5 tuổi.
Số lượng trẻ khảo sát: 30 trẻ ( Nữ: 18, Nam: 12, Dân tộc: 03)
Nội dung khao sát Đat Chưa đat
TT Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ Tỉ lệ%
Không chơi với những đồ vật nguy
20 67% 10 33% hiểm, chơi ở nơi nguy hiểm
2 Không đi theo và nhận quà của người lạ 19 63% 11 37% 3
Biết kêu người lớn giúp đỡ khi bị lạc
4 Biết đội mũ bảo hiểm đúng cách 20 67% 10 33%
5 Biết các hành vi xâm hại cơ thể 14 47% 18 53%
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 4-5 tuổi tại trường MN Ea Tung
Kết quả khảo sát cho thấy kỹ năng tự bảo vệ của trẻ em còn hạn chế, nhiều trẻ thụ động và chưa nhận thức được mối nguy hiểm xung quanh Nguyên nhân chủ yếu là do sự bao bọc quá mức từ cha mẹ, những người thường làm thay trẻ để tránh rủi ro Bên cạnh đó, tại trường học, giáo viên thường áp dụng phương pháp dạy học mệnh lệnh mà không giải thích rõ ràng, dẫn đến việc trẻ không hiểu và khó phát triển ý thức cũng như kỹ năng tự bảo vệ bản thân.
Dựa trên những tồn tại trong giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ, tôi đã ghi chép cẩn thận từng vấn đề và suy nghĩ để tìm ra biện pháp hiệu quả, thiết thực và dễ thực hiện trong thực tế của trường lớp Mục tiêu là nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ em.
Để nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng tự bảo vệ cho trẻ, giáo viên cần lựa chọn nội dung phù hợp trong quá trình lập kế hoạch giáo dục Cần chú trọng xây dựng các tiết dạy có chủ đích về kỹ năng tự bảo vệ, đồng thời thường xuyên tích hợp nội dung giáo dục kỹ năng tránh xâm hại cơ thể vào chương trình học Hơn nữa, việc phát huy vai trò phối hợp với phụ huynh trong công tác giáo dục trẻ cũng rất quan trọng.
III Cá́c giải phá́p đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Lựa chọn nội dung giáo dục kĩ năng tự bảo vệ bản thân vào từng chủ đề cụ thể
Trong môi trường giáo dục Mầm non, việc lựa chọn kỹ năng tự bảo vệ cho trẻ 4-5 tuổi là rất quan trọng Dựa trên đặc điểm tâm sinh lý của trẻ Mẫu giáo nhỡ và phương pháp “học mà chơi, chơi mà học”, tôi cùng các đồng nghiệp đã xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp Chúng tôi đã xem xét chương trình giáo dục Mầm non và tình hình cụ thể của lớp để lựa chọn các kỹ năng tự bảo vệ hiệu quả, nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện và an toàn trong cuộc sống.
5 download by : skknchat@gmail.com
Bảng nội dụng giáo dục kỹ năng tự bảo vệ
TT Chủ đề Kĩ năng tự bảo vệH bản thân Thá́ng thực hiệHn
Kĩ năng chơi an toàn với đồ chơi ngoài
Tháng 09 trời, tránh xa nơi nguy hiểm
2 Bản thân Không đi theo và nhận quà của người lạ
Tháng 09 Tránh bị xâm hại cơ thể
Không chơi với những đồ vật gây nguy
3 Gia đình hiểm, nơi nguy hiểm Tháng 10
Biết kêu người khác giúp đỡ khi bị lạc
4 Nghề nghiệp Không chơi với 1 số dụng cụ nghề gây
5 Động vật Tránh xa 1 số con vật gây nguy hiểm Tháng 12
6 Thực vật Đảm bảo an toàn, không leo trèo lên cây Tháng 01
7 Tết và mùa xuân Ăn uống vệ sinh trong ngày tết Tháng 02
Phương tiện giao Biết chấp hành và thực hiện theo quy định
8 của một số biển báo giao thông cơ bản Tháng 03 thông
Biết cách đội và tháo mũ bảo hiểm 9
Hiện tượng tự Không chơi những nơi nguy hiểm: ao, hồ,
An toàn khi đi du lịch Tháng 05 nước- Bác Hồ
Bảng kế hoạch xây dựng nội dung giáo dục kỹ năng tự bảo vệ cho trẻ em đã được thiết lập với những kỹ năng cần thiết, giúp trẻ nhận thức sâu sắc hơn về các vấn đề nguy hiểm Các hoạt động giáo dục được cụ thể hóa, không chồng chéo và tích hợp vào từng chủ đề quen thuộc xuyên suốt năm học Điều này không chỉ hỗ trợ trẻ hình thành kỹ năng ứng phó mà còn giúp giáo viên dễ dàng trong việc lên kế hoạch cho năm học.
6 download by : skknchat@gmail.com kế hoạch giáo dục tháng, tuần, kế hoạch ngày và thực hiện giáo dục trẻ một cách có hiệu quả.
Giải pháp 2: Xây dựng các tiết học dạy trẻ những kĩ năng cơ bản
Trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi thường chưa nhận thức rõ về những mối nguy hiểm xung quanh Do đó, việc giáo dục trẻ phân biệt giữa nguy hiểm và an toàn là rất quan trọng Tôi chú trọng lồng ghép nội dung này vào các hoạt động học, vui chơi và lao động hàng ngày Để giúp trẻ nhận biết các nguy cơ thường gặp trong gia đình và trường học như ổ điện, quạt điện, bếp ga, phích nước nóng, bàn là, tôi thường tận dụng thời gian đón trẻ hoặc các giờ hoạt động chiều để trò chuyện Tuy nhiên, chỉ nhắc nhở trẻ không lại gần những đồ dùng đó sẽ không đủ hiệu quả, vì trẻ có thể quên Vì vậy, tôi đã xây dựng các hoạt động học tập với nội dung giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân làm trọng tâm, nhằm giúp trẻ hiểu rõ lý do và tầm quan trọng của việc tự bảo vệ.
Để xây dựng môi trường học tập an toàn cho trẻ, tôi đã áp dụng các kỹ năng quan trọng như dạy trẻ không chơi với những đồ vật nguy hiểm như dao, kéo, chất tẩy rửa, đinh, ổ điện, nước sôi, bật lửa, kim tiêm và quạt Bên cạnh đó, việc hướng dẫn trẻ cách đội và tháo mũ bảo hiểm cũng là một phần thiết yếu trong quá trình giáo dục an toàn.
Để dạy trẻ kỹ năng "không chơi với những đồ vật nguy hiểm", tôi đã áp dụng chủ đề "Gia đình" và thiết kế một hoạt động học cụ thể nhằm giúp trẻ hiểu rõ hơn về những đồ vật an toàn và nguy hiểm trong môi trường xung quanh.
Trong tiết dạy, tôi sẽ phân loại các nội dung và đồ dùng cần cung cấp cho trẻ dưới dạng tranh ảnh, sau đó chia lớp thành hai nhóm để thảo luận.
+ Nhóm thảo luận về đồ dùng sắc nhọn: dao, kéo, đinh, cạnh bàn, cạnh ghế.
+ Nhóm thảo luận về đồ dùng gây bỏng, giật: ấm nước sôi, ổ điện, bếp ga, bật lửa.
Kiến nghị
Thường xuyên tổ chức chuyên đề giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường để giáo viên có cơ hội trao đổi kinh nghiệm học hỏi lẫn nhau
Nhà trường cần bổ sung các tài liệu, tranh ảnh, truyện, thơ về giáo dục kĩ năng sống
Tổ chức nhiều hội thi có sự tham gia của cha mẹ trẻ: Bé thông minh , bé khỏe bé ngoan
Giáo viên cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân để lựa chọn nội dung và phương pháp giáo dục phù hợp Họ nên tích cực nghiên cứu và sáng tạo, khơi gợi sự tham gia của trẻ, đồng thời tránh áp đặt ý kiến hay suy nghĩ chủ quan của người lớn.
Sáng kiến kinh nghiệm này trình bày các biện pháp giáo dục kỹ năng bảo vệ bản thân cho trẻ 4-5 tuổi tại trường Mầm non Ea Tung Chúng tôi hy vọng Hội đồng khoa học sẽ đánh giá và đóng góp ý kiến để sáng kiến này ngày càng hoàn thiện hơn.
Ea Na, ngày 27 tháng 03 năm 2019
Lê Hoàng Thị Bá́ LộHc
18 download by : skknchat@gmail.com
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
19 download by : skknchat@gmail.com
Một số biện pháp giáo dục kĩ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 4-5 tuổi tại trường MN Ea Tung
1 Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Mẫu giáo- Nxb ĐHQG Hà Nội (Lê Bích Ngọc chủ biên)
2 Modun MN 39 BDTX về giáo dục kĩ năng sống cho trẻ MN
3 Chương trình GDMN theo thông tư 28/2016/TT- BGDĐT
4 Cẩm nang an toàn cho con bạn- Nxb Văn hóa Thông tin.
5 Chương trình giáo dục mầm non của Nguyễn Ánh Tuyết (chủ biên), Lê Thị Kim Anh, Đinh Văn Vang (2006)
20 download by : skknchat@gmail.com