LỜI GIỚI THIỆU
Để nâng cao kỹ năng lập trình cho học sinh khá, giỏi trước khi tham gia đội tuyển thi học sinh giỏi môn Tin học, giáo viên có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào trình độ của học sinh Các trường có điểm đầu vào cao thường có lợi thế hơn trong việc rèn luyện kỹ năng, trong khi các trường có điểm đầu vào trung bình và thấp gặp nhiều khó khăn Dù vậy, giáo viên vẫn có thể áp dụng những biện pháp hiệu quả để phát triển kỹ năng lập trình cho học sinh Học sinh cần hiểu rằng một bài toán có thể được giải quyết bằng nhiều thuật toán khác nhau, nhưng thường gặp khó khăn, đặc biệt với bài toán liên quan đến xâu ký tự do thiếu kỹ năng xử lý dữ liệu hoặc không có thiết bị thực hành tại nhà Việc rèn luyện từ những bài toán cơ bản đến các bài toán mở rộng sẽ giúp học sinh xây dựng hứng thú và khả năng lập trình Do đó, giáo viên nên chọn các bài tập liên quan đến mảng một chiều, mảng hai chiều và xâu ký tự, từ đó phát triển đến các bài toán phức tạp hơn để kích thích niềm đam mê học tập môn Tin học.
Để tăng cường hứng thú học tập môn Tin học cho học sinh, việc lựa chọn các bài toán cơ bản phù hợp là rất quan trọng Mặc dù phương pháp này không mới với giáo viên, nhưng cách chọn lựa bài toán để học sinh có thể vận dụng và kích thích sự quan tâm của các em lại là một vấn đề cần được chú trọng.
Chương trình con là một vấn đề quan trọng trong lập trình, đặc biệt là trong Pascal Mặc dù chương trình tin học lớp 11 đã giới thiệu về chương trình con, việc giữ cho học sinh hứng thú và tránh sai lầm trong lập trình là một thách thức lớn Để giải quyết vấn đề này, tôi đã chọn đề tài “Kích thích hứng thú học tập bộ môn Tin học thông qua dạy học chương trình con tin học 11” Mục tiêu của đề tài là cung cấp kiến thức tổng quát về chương trình con, rèn luyện kỹ năng lập trình và khơi gợi niềm đam mê học tập cho học sinh thông qua các bài toán cụ thể.
TÊN SÁNG KIẾN
“Kích thích hứng thú học tập bộ môn Tin học thông qua dạy học chương trình con tin học 11”
Trang 1 download by : skknchat@gmail.com
TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
- Họ và tên: Chu Thị Thu
- Địa chỉ: Trường THPT Yên Lạc 2 – Huyện Yên Lạc – Tỉnh Vĩnh Phúc
- Số điện thoại: 037467972 E_mail:chuthu.yl2@gmail.com
CHỦ ĐẦU TƯ TẠO RA SÁNG KIẾN
- Họ tên: Chu Thị Thu
- Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm Tin học
- Đơn vị công tác: Trường THPT Yên Lạc 2– Huyện Yên Lạc – Tỉnh Vĩnh Phúc
LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
Ứng dụng chương trình con trong giảng dạy môn Tin học cho học sinh lớp 11 không chỉ giúp nâng cao kỹ năng lập trình mà còn hỗ trợ học sinh chuẩn bị cho các kỳ thi chọn học sinh giỏi ở các cấp Việc tích hợp chương trình con vào quá trình học tập sẽ giúp học sinh phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và thành tích trong các kỳ thi.
NGÀY SÁNG KIẾN ĐƯỢC ÁP DỤNG
MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN
Tổng quan các vấn đề nghiên cứu
Đổi mới phương pháp dạy học cho học sinh đại trà và học sinh tham dự kỳ thi học sinh giỏi môn Tin học là cần thiết để phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh Điều này giúp học sinh tiếp thu tri thức một cách hiệu quả hơn.
Để kích thích hứng thú học tập môn Tin học cho học sinh lớp 11 và những em tham gia thi chọn học sinh giỏi, cần tránh tình trạng học thụ động và học vẹt Việc này giúp học sinh tiếp cận tri thức một cách khoa học, đồng thời củng cố và khắc sâu kiến thức một cách hiệu quả.
Chủ đề này nhằm giúp học sinh giải quyết một trong những khó khăn mà các em gặp phải trong quá trình lập trình Việc sử dụng chương trình con sẽ hỗ trợ các em chủ động hơn trong học tập, từ đó tích lũy kiến thức và nâng cao kỹ năng lập trình.
7.1.2 Bản chất đối tượng nghiên cứu Đưa ra hệ thống lý thuyết về chương trình con và ứng dụng chương trình con giải các bài tập trong ngôn ngữ lập trình Pascal giúp học sinh lĩnh hội tri thức, giúp các em tích cực, chủ động tích lũy kiến thức, kích thích hứng thú học tập bộ môn Tin học Qua đó, học sinh phát triển được tư duy logic thông qua hệ thống bài tập giúp các em rèn luyện được tính tự giác, tính kỉ luật, thói quen tự học đó là những đức tính rèn luyện tốt của học sinh.
7.1.3 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Đối tượng: Chương trình con trong lập trình
Phạm vi: Các vấn đề về chương trình con trên ngôn ngữ lập trình Pascal.
Trang 2 download by : skknchat@gmail.com
Nghiên cứu lí luận chung.
Khảo sát điều tra thực tế dạy học.
Tổng hợp đúc rút kinh nghiệm.
Trao đổi với đồng nghiệp và tham khảo ý kiến giáo viên cùng bộ môn là cách hiệu quả để nâng cao chất lượng giảng dạy Việc liên hệ thực tế trong nhà trường giúp giáo viên áp dụng kiến thức một cách thực tiễn và rút ra kinh nghiệm quý báu trong quá trình giảng dạy Đặc biệt, việc giảng dạy trực tiếp cho học sinh khối 11 và chuẩn bị cho các em tham gia thi chọn học sinh giỏi môn Tin học lớp 11 là cơ hội để cải thiện kỹ năng giảng dạy và phát triển năng lực học sinh.
7.1.5 Giới hạn về không gian của phương pháp nghiên cứu Đề tài được đề cập với đồng nghiệp và thực nghiệm sư phạm qua các em học sinh lớp 11A1, 11A2 và các em học sinh tham gia dự kì thi chọn học sinh giỏi môn Tin học lớp 11 năm học 2017-2018, năm học 2018-2019
Tôi đã nghiên cứu đề tài này trong suốt quá trình giảng dạy và thực nghiệm đề tài này trong năm học 2018-2019.
Phần nội dung
7.2.1 Cơ sở lý luận Đứng trước một bài toán lập trình tin học học sinh thường lúng túng và không biết tìm thuật toán của bài toán từ đâu và tìm như thế nào? Một số học sinh khá, giỏi trong đội thì có thói quen là mò mẫm và thử nghiệm để tìm lời giải, điều đó có thể dẫn tới kết quả đúng hoặc sai hoặc chệch hướng giải quyết bài toán, hiệu suất để tìm thuật toán như thế là không cao, một số học sinh kém hơn thì không biết cách tìm thuật toán từ đâu và điều đó gây tâm lý chán nản cho các em Với tình hình ấy để giúp học sinh định hướng tốt hơn trong quá trình tìm thuật toán, trước khi có thể tự tìm được thuật toán tốt hơn thì người giáo viên cần tạo cho học sinh thói quen tìm thuật toán từ các các bài toán cơ bản quen thuộc mà các em đã biết, khai thác các yếu tố đặc trưng của một số bài toán cơ bản sử dụng chương trình con để giải quyết cho các bài toán mới Việc áp dụng thuật toán của các bài toán cơ bản về chương trình con xây dựng thuật toán cho các bài toán tương tự hoặc các bài toán mở rộng từ các bài toán cơ bản đó là một quá trình giúp học sinh kích thích hứng thú học tập và rèn luyện kỹ năng lập trình.
Trường tôi nằm dưới chân đê dải sông Hồng, nơi mà đa số học sinh đến từ nông thôn chưa có cơ hội tiếp xúc với công nghệ và máy tính Điều này khiến cho môn tin học trở nên lạ lẫm và khó khăn đối với các em Học sinh thường thiếu hứng thú trong việc học tin học, đặc biệt là các bài lập trình, do không có điều kiện học thêm và môn học này không phải là ưu tiên hàng đầu.
Trang 3 download by : skknchat@gmail.com môn mà các em thi đại học Điều này dẫn đến ý thức tự giác của học sinh chưa cao, đặc biệt là đối với môn học lập trình Tin học lớp 11 Những thao tác thực hành thì đa phần học sinh chưa nhớ vì ở nhà các em cũng không có máy tính để học sinh rèn luyện các kỹ năng thực hành cho học sinh Phần chương trình con là phần các em học rất ít trên tiết lý thuyết Cơ sở trên đã giúp tôi áp dụng đề tài kích thích hứng thú học tập bộ môn Tin học thông qua chương trình con trong lập trình Pascal giảng dạy cho học sinh khối 11 và áp dụng cho học sinh tham dự kì thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh và cấp quốc gia.
Tất cả các nội dung, các ví dụ, bài tập trong đề tài này được xây dựng trên ngôn ngữ lập trình Pascal
Khái niệm 4 B Lợi ích của việc sử dụng chương trình con 4 II Phân loại và cấu trúc chương trình con
Khả năng áp dụng của sáng kiến
Sáng kiến này áp dụng cho học sinh lớp 11 môn Tin học và hỗ trợ học sinh khá giỏi tham gia các kì thi chọn học sinh giỏi ở cấp Phòng, Tỉnh và Quốc gia Ngoài ra, nó còn hướng đến sinh viên yêu thích Tin học, đặc biệt là lập trình, giúp các em đạt giải cao trong các kì thi và phát triển phần mềm hữu ích cho cuộc sống hàng ngày.
NHỮNG THÔNG TIN CẦN BẢO MẬT
CÁC ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
Sáng kiến được áp dụng cho học sinh khối lớp 10, 11, 12 Trường THPT Yên Lạc 2
Sáng kiến này có thể được triển khai tại các trường học có cơ sở vật chất đầy đủ, bao gồm phòng học bộ môn và trang thiết bị công nghệ thông tin như máy tính, máy chiếu và kết nối internet.
LỢI ÍCH THU ĐƯỢC
Sau khi áp dụng đề tài vào giảng dạy cho học sinh lớp 11, trường THPT Yên Lạc 2 đã bồi dưỡng đội tuyển học sinh tham gia kỳ thi chọn học sinh giỏi môn Tin học lớp 12 cấp tỉnh năm học 2018 - 2019 Kết quả cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao năng lực và kỹ năng cho đội tuyển học sinh giỏi môn Tin.
Nội dung nghiên cứu của tôi có thể được áp dụng rộng rãi trong giảng dạy tin học lớp 11, kết hợp với các bài tập nhằm nâng cao khả năng sáng tạo trong lập trình cho học sinh.
Áp dụng cho học sinh dự kì thi chọn học sinh giỏi lớp 12 của trường trung học phổ thông Yên Lạc 2 trong năm học 2018 – 2019
Trước khi áp dụng sáng kiến, tôi đã căn cứ vào kết quả thi chọn học sinh giỏi lớp 12 tại trường THPT Yên Lạc 2 trong năm học 2017 – 2018 để có số liệu so sánh Kết quả được tổng hợp và phân tích nhằm đánh giá hiệu quả của phương pháp mới.
Bảng thống kê kết quả thi học sinh giỏi lớp 12 môn Tin học cấp tỉnh năm học 2016-2017 cho thấy những thành tích trước khi áp dụng sáng kiến của trường trung học phổ thông Yên Lạc.
Bảng thống kê kết quả thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Tin học lớp 12 năm học 2018-2019 cho thấy sự thành công của sáng kiến tại trường trung học phổ thông Yên Lạc 2.
Trang 23 download by : skknchat@gmail.com
NH 2017-2018 Giải Nhất Giải Nhì Giải Ba Giải KK
Hình 1: Biểu đồ so sánh kết quả sau khi áp dụng SKKN đội tuyển
HSG lớp 12 trường THPT Yên Lạc 2 năm học 2018-2019
* Áp dụng cho 40 học sinh lớp 11A2 Trường THPT Yên Lạc 2 năm học 2018-2019
Bảng thống kê kết quả thu được sau bài kiểm tra so với 45 học sinh lớp 11A1 không áp dụng sáng kiến như sau Điểm
Trang 24 download by : skknchat@gmail.com
Hình 2: Biểu đồ so sánh kết quả sau khi áp dụng sáng kiến
Một số hình ảnh trong đề tài đã thực hiện tại trường THPT Yên Lạc 2
Trang 25 download by : skknchat@gmail.com
11 DANH SÁCH TỔ CHỨC, CÁ NHÂN ĐÃ THAM GIA ÁP DỤNG SKNN
Họ tên Địa chỉ Chức vụ Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Trang 26 download by : skknchat@gmail.com
