VẤN ĐỀ
Tính cấp thiết của đề tài
Chi ngân sách nhà nước bao gồm hai bộ phận chính: chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên, trong đó chi thường xuyên chiếm tỉ trọng lớn và đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội Công tác kiểm soát chi giúp giám sát phân phối và sử dụng nguồn lực tài chính hiệu quả, đồng thời thực hành tiết kiệm và chống lãng phí Trong những năm gần đây, do các chủ trương phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước như cải cách quản lý hành chính, tăng chi cho giáo dục đào tạo và cải cách chính sách tiền lương, chi thường xuyên đã gia tăng đáng kể, cùng với việc đảm bảo cấp phát thanh toán kịp thời các khoản chi từ ngân sách nhà nước.
Trong những năm qua, công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước, đặc biệt là Kho Bạc Nhà nước Cái Bè, đã có những chuyển biến tích cực Cơ chế kiểm soát chi ngân sách nhà nước đã được hoàn thiện theo hướng hiệu quả, chặt chẽ và đúng mục đích hơn về cả quy mô lẫn chất lượng Kết quả này đã góp phần quan trọng vào việc sử dụng ngân sách nhà nước một cách hiệu quả hơn.
Mặc dù Kho bạc Nhà nước Cái Bè đã thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế như hiệu quả kiểm soát chưa cao, tình trạng tham nhũng và lãng phí ngân sách vẫn diễn ra Hơn nữa, việc này chưa tạo điều kiện chủ động cho các đơn vị sử dụng ngân sách trong việc quản lý và sử dụng kinh phí.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Công tác kiểm soát chi trong hệ thống Kho bạc Nhà nước hiện đang gặp nhiều bất cập, chưa đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng Việc phân công nhiệm vụ kiểm soát chi chưa hiệu quả, dẫn đến việc quản lý ngân sách nhà nước chưa theo kịp yêu cầu cải cách tài chính công trong bối cảnh hội nhập quốc tế và mở cửa kinh tế.
Nghiên cứu về công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) qua hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN), đặc biệt là KBNN Cái Bè, tỉnh Tiền Giang, là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay Đề tài “Kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Cái Bè” được lựa chọn với mục tiêu đưa ra các giải pháp khoa học và thực tiễn, nhằm giải quyết những vấn đề còn tồn tại và nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chi NSNN trong thời gian tới.
Mục tiêu nghiên cứu
Phân tích thực trạng và đánh giá hiệu quả của công tác kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Cái Bè.
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc nhà nước.
Bài viết này phân tích và đánh giá thực trạng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Cái Bè, tỉnh Tiền Giang Qua đó, chúng tôi sẽ rút ra những kết quả đạt được cũng như chỉ ra các hạn chế, nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước.
- Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang
Đối tượng và Phạm vi nghiên cứu
3.1 Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn công tác kiểm soát các khoản chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua KBNN Cái Bè, tỉnh Tiền Giang.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
- Phạm vi về nội dung: là công tác kiểm soát các khoản chi thường xuyên ngân sách Nhà nước.
- Phạm vi về không gian: Công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Cái Bè, tỉnh Tiền Giang.
- Thời gian nghiên cứu: Đề tài được nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2017 Đề xuất giải pháp đến năm 2020.
Phương pháp nghiên cứu
Đề tài đã sử dụng tổng hợp các phương pháp:
- Phương pháp thu thập số liệu:
Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo chi ngân sách nhà nước, tình hình hoạt động và kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Cái Bè trong giai đoạn 2013-2017 Những thông tin này cung cấp cái nhìn tổng quan về KBNN Cái Bè, từ đó giúp phân tích và đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi tại đơn vị này.
Từ phân tích, đánh giá thực trạng đề ra giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi tại KBNN Cái Bè.
Dữ liệu sơ cấp năm 2017 được thu thập từ cuộc khảo sát trực tiếp các đối tượng liên quan, sử dụng bảng khảo sát đã được thiết kế sẵn, với sự tham gia của 60 cán bộ quản lý chi từ các đơn vị thụ hưởng ngân sách.
- Xử lý số liệu và phương pháp phân tích:
Phương pháp thống kê mô tả được áp dụng để xử lý số liệu từ báo cáo chi và hoạt động tại KBNN Cái Bè, từ đó lập bảng số liệu mô tả sự biến động của tình hình chi ngân sách nhà nước Phương pháp này giúp phân tích quá trình thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên, xác định kết quả của từng khâu và nhận diện những khó khăn, phức tạp trong công tác này Qua đó, điểm mạnh và điểm yếu của từng khâu được chỉ ra, nhằm đề xuất các giải pháp khắc phục những hạn chế trong kiểm soát chi ngân sách nhà nước.
+ Phương pháp so sánh: So sánh nhằm nghiên cứu và xác định mức độ biến
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Để phân tích xu hướng tăng trưởng các chỉ tiêu ngân sách nhà nước, cần xem xét các số liệu chi ngân sách nhà nước từ kỳ trước Qua đó, chúng ta có thể đưa ra những nhận xét và đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi thường xuyên của ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Cái Bè.
Phương pháp chuyên gia là một kỹ thuật được áp dụng để đánh giá và nhận định về bản chất của công tác kiểm soát chi thường xuyên, dựa trên ý kiến và quan điểm của ban giám đốc.
Phương pháp khảo cứu tài liệu giúp hệ thống lý thuyết và kế thừa, tổng hợp các kết quả nghiên cứu từ các đề tài khoa học và bài viết trên Tạp chí quản lý ngân quỹ của KBNN Đồng thời, nó cũng xem xét hệ thống văn bản chế độ của Bộ Tài chính và KBNN liên quan đến công tác kiểm soát chi thường xuyên Mục tiêu là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN.
Phương pháp chọn mẫu được thực hiện bằng cách gửi bảng câu hỏi trực tiếp đến các đối tượng khảo sát Tác giả đã tiến hành khảo sát 60 mẫu, trong đó tất cả 60 phiếu thu về đều hợp lệ, đạt tỷ lệ 100% Kết quả khảo sát được tổng hợp và xử lý thông qua phần mềm Excel.
Kết cấu của luận văn
Đề tài bao gồm 3 phần
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA
1.1 Những vấn đề lý luận chung về kiểm soát Chi thường xuyên Ngân sách nhà nước
1.1.1 Tổng quan về chi thường xuyên ngân sách nhà nước
1.1.1.1 Khái niệm về ngân sách Nhà nước và chi ngân sách Nhà nước
Ngân sách nhà nước, hay ngân sách chính phủ, là một khái niệm kinh tế và lịch sử quan trọng trong hệ thống tài chính của mỗi quốc gia Mặc dù thuật ngữ này được sử dụng phổ biến trong đời sống kinh tế và xã hội, nhưng quan niệm về ngân sách nhà nước vẫn chưa thống nhất, dẫn đến nhiều định nghĩa khác nhau từ các trường phái và lĩnh vực nghiên cứu khác nhau Theo các nhà kinh tế Nga, ngân sách nhà nước được hiểu là bảng liệt kê các khoản thu và chi bằng tiền trong một khoảng thời gian nhất định của quốc gia.
Luật Ngân sách Nhà nước của Việt Nam, được Quốc hội thông qua vào ngày 16/12/2002, định nghĩa ngân sách Nhà nước là tổng hợp các khoản thu và chi của Nhà nước được phê duyệt bởi cơ quan có thẩm quyền trong một năm Mục tiêu của ngân sách này là đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.
Ngân sách nhà nước hình thành và phát triển cùng với sự xuất hiện của kinh tế hàng hóa - tiền tệ trong các phương thức sản xuất của cộng đồng và nhà nước Sự ra đời của nhà nước và sự tồn tại của kinh tế hàng hóa - tiền tệ là những yếu tố then chốt tạo điều kiện cho sự hình thành, tồn tại và phát triển của ngân sách nhà nước.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Ngân sách nhà nước được chia thành hai loại chính: ngân sách trung ương và ngân sách địa phương Ngân sách trung ương bao gồm nguồn tài chính của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan trung ương khác Trong khi đó, ngân sách địa phương là ngân sách của các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện có Hội đồng Nhân dân và Ủy ban Nhân dân.
Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng ngân sách nhà nước để thực hiện chức năng của nhà nước theo những nguyên tắc nhất định Các khoản chi ngân sách bao gồm phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước, viện trợ, và các khoản chi khác theo quy định pháp luật.
1.1.1.2 Đặc điểm và phân loại chi ngân sách Nhà nước
Chi ngân sách Nhà nước cần phải liên kết chặt chẽ với bộ máy quản lý Nhà nước và các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội mà Nhà nước đảm nhận Do đó, khi bộ máy quản lý mở rộng và thực hiện nhiều nhiệm vụ hơn, quy mô và mức độ của Ngân sách Nhà nước cũng sẽ tăng lên tương ứng.
Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước, có vai trò quyết định cơ cấu, nội dung và mức độ các khoản chi của Ngân sách Nhà nước Cơ quan này đảm nhận nhiệm vụ quan trọng trong việc xác định các nhiệm vụ kinh tế, chính trị và xã hội của quốc gia.
Hiệu quả của các khoản chi ngân sách nhà nước cần được đánh giá một cách toàn diện, dựa trên việc đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ mà ngân sách nhà nước đảm nhận.
- Các khoản chi Ngân sách Nhà nước mang tính không hoàn trả trực tiếp.
Các khoản chi Ngân sách Nhà nước có mối liên hệ chặt chẽ với các yếu tố kinh tế như tiền lương, giá cả, lãi suất và tỷ giá hối đoái Hiểu rõ mối quan hệ này là rất quan trọng để kết hợp hiệu quả giữa chính sách Ngân sách và chính sách tiền tệ, thu nhập, nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô.
Chi ngân sách Nhà nước được phân loại như sau:
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
- Theo chức năng nhiệm vụ, chi NSNN bao gồm:
+ Chi đầu tư phát triển kinh tế và kết cấu hạ tầng, trong đó phần lớn là xây dựng cơ bản.
Chi bảo đảm xã hội bao gồm nhiều lĩnh vực quan trọng như giáo dục, y tế, công tác dân số, khoa học và công nghệ, văn hóa, thông tin đại chúng, thể thao, lương hưu và trợ cấp xã hội Ngoài ra, còn có quản lý hành chính, an ninh quốc phòng, các khoản chi khác, dự trữ tài chính, và việc trả nợ vay nước ngoài cùng lãi vay nước ngoài.
- Theo tính chất kinh tế, chi ngân sách nhà nước được chia ra:
+ Tiêu dùng cuối cùng (của Nhà nước): các khoản chi thường xuyên cho mua sắm của các cơ quan Nhà nước.
+ Đầu tư kết cấu hạ tầng: xây dựng cơ bản và sửa chữa tài sản.
+ Phân phối và tái phân phối xã hội: lương công nhân viên chức và các khoản trợ cấp xã hội, hưu trí.
1.1.2 Khái niệm, đặc điểm chi thường xuyên NSNN
1.1.2.1 Khái niệm chi thường xuyên NSNN
Chi thường xuyên NSNN là quá trình phân phối và sử dụng ngân sách nhà nước nhằm đáp ứng các nhu cầu chi cho các nhiệm vụ quản lý kinh tế và xã hội của Nhà nước Nguồn tài chính cho chi thường xuyên chủ yếu được đảm bảo từ các khoản thu thường xuyên như thuế, phí và lệ phí.
Chi thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước (NSNN), giúp bộ máy nhà nước duy trì hoạt động hiệu quả Điều này đảm bảo chức năng quản lý nhà nước, đồng thời bảo vệ an ninh, an toàn xã hội và giữ vững sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
Thực hiện tốt nhiệm vụ chi thường xuyên là yếu tố quan trọng trong việc phân phối và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính quốc gia Điều này giúp cân bằng mối quan hệ giữa tích lũy và tiêu dùng Chi thường xuyên hiệu quả và tiết kiệm không chỉ gia tăng tích lũy vốn ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế, đồng thời nâng cao niềm tin của người dân vào khả năng quản lý của nhà nước.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
1.1.2.2 Đặc điểm chi thường xuyên NSNN
- Nguồn lực tài chính trang trải cho các khoản chi thường xuyên được phân bổ từ đầu năm và được sử dụng trong một năm.
Các khoản chi thường xuyên của Nhà nước mang tính ổn định, vì chúng liên quan đến những chức năng không thay đổi như bảo vệ công dân và quản lý kinh tế Đồng thời, Nhà nước cam kết duy trì sự ổn định của các khoản chi này, bất chấp những biến động trong tình hình kinh tế - xã hội.
Các khoản chi thường xuyên có tác động ngắn hạn và mang tính tiêu dùng xã hội, nhằm đáp ứng nhu cầu thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng năm ngân sách Mức độ và phạm vi của chi thường xuyên gắn liền với cơ cấu tổ chức của bộ máy nhà nước cũng như sự lựa chọn của Nhà nước trong việc cung cấp hàng hóa công cộng.
THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC CÁI BÈ
2.1 Khái quát về KBNN huyện Cái Bè
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển
Cùng với sự ra đời của Hệ thống Kho bạc Nhà nước, Kho bạc Nhà nước Cái
Bè được thành lập với tên gọi ban đầu là “Chi nhánh Kho bạc Nhà nước Cái Bè” và bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 01/04/1990.
Sau khi Chính phủ ban hành nghị định số 25/NĐ-CP ngày 05/04/1994, quy định về nhiệm vụ và tổ chức bộ máy Kho bạc Nhà nước thuộc Bộ Tài chính, Chi nhánh Kho bạc Nhà nước Cái Bè đã được đổi tên thành Kho bạc Nhà nước Cái Bè Với nhiệm vụ quản lý nhà nước về quỹ ngân sách, Kho bạc Nhà nước đã không ngừng phát triển, nâng cao năng lực chuyên môn và trình độ quản lý.
Sau 28 năm thành lập và phát triển, KBNN huyện Cái Bè đã vượt qua nhiều khó khăn và không ngừng lớn mạnh, nhờ sự ổn định của ngành và sự quan tâm từ các cấp lãnh đạo Đơn vị đã đạt được nhiều kết quả trong việc xây dựng chính sách và quản lý phân phối nguồn lực, góp phần tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế của huyện.
2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của KBNN Cái Bè:
- KBNN Cái Bè có chức năng thực hiện nhiệm vụ KBNN trên địa bàn theo quy định của pháp luật.
KBNN Cái Bè là một đơn vị có tư cách pháp nhân, sở hữu trụ sở và con dấu riêng Đơn vị này được phép mở tài khoản tại ngân hàng thương mại trên địa bàn để thực hiện các giao dịch và thanh toán theo quy định của pháp luật.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Tổ chức thực hiện đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, quy hoạch, chương trình, dự án và đề án thuộc phạm vi quản lý của Kho bạc Nhà nước cấp huyện, sau khi đã được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
- Quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các khoản tạm thu, tạm giữ, tịch thu, ký cược, ký quỹ, thế chấp theo quy định của pháp luật:
Đảm bảo việc tập trung và phản ánh chính xác, kịp thời các khoản thu ngân sách nhà nước Tổ chức thu nộp các khoản tiền từ tổ chức và cá nhân tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện, đồng thời thực hiện điều tiết các khoản thu cho các cấp ngân sách theo quy định hiện hành.
+ Thực hiện kiểm soát, thanh toán, chi trả các khoản chi ngân sách nhà nước và các nguồn vốn khác trên địa bàn theo quy định của pháp luật;
Quản lý tiền và tài sản, bao gồm ấn chỉ đặc biệt và các loại chứng chỉ có giá của Nhà nước, là nhiệm vụ quan trọng của Kho bạc Nhà nước cấp huyện Các đơn vị và cá nhân cần gửi tài sản của mình đến Kho bạc để đảm bảo an toàn và minh bạch trong quản lý tài chính.
- Thực hiện giao dịch thu, chi tiền mặt và các biện pháp bảo đảm an toàn kho, quỹ tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện.
- Thực hiện công tác kế toán ngân sách nhà nước:
Hạch toán kế toán liên quan đến thu, chi ngân sách nhà nước, quản lý các khoản vay nợ và trả nợ của Chính phủ, cũng như chính quyền địa phương, được thực hiện tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện theo quy định pháp luật hiện hành.
Báo cáo về tình hình thực hiện thu chi ngân sách nhà nước cần được gửi đến cơ quan tài chính cùng cấp và các cơ quan nhà nước liên quan theo quy định pháp luật.
Công tác điện báo và thống kê về thu, chi ngân sách nhà nước, cũng như các khoản vay nợ và trả nợ của Chính phủ và chính quyền địa phương được thực hiện theo quy định Việc xác nhận số liệu thu, chi ngân sách nhà nước được thực hiện qua Kho bạc Nhà nước cấp huyện, đồng thời tổng hợp và đối chiếu tình hình thực hiện các hoạt động nghiệp vụ phát sinh tại đây.
- Quản lý ngân quỹ nhà nước tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện theo chế độ quy định:
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Mở tài khoản và kiểm soát tài khoản là những bước quan trọng trong việc thực hiện thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản đối với các tổ chức và cá nhân có quan hệ giao dịch với Kho bạc Nhà nước cấp huyện.
Mở tài khoản tại ngân hàng thương mại để quản lý tài khoản của Kho bạc Nhà nước cấp huyện, nhằm thực hiện các nghiệp vụ thu, chi và thanh toán theo quy định hiện hành.
+ Tổ chức thanh toán, đối chiếu, quyết toán thanh toán liên kho bạc theo quy định.
- Thực hiện công tác phát hành, thanh toán trái phiếu Chính phủ theo quy định.
- Thực hiện công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện theo quy định.
-Thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện.
Quản lý đội ngũ công chức và lao động hợp đồng tại Kho bạc Nhà nước cấp huyện là nhiệm vụ quan trọng, bao gồm việc thực hiện công tác văn thư, lưu trữ, hành chính, quản trị và tài vụ theo quy định hiện hành.
Chương trình hiện đại hóa hoạt động Kho bạc Nhà nước được tổ chức thực hiện nhằm cải cách hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ và công khai hóa thủ tục Mục tiêu là cải tiến quy trình nghiệp vụ và cung cấp thông tin thuận lợi, phục vụ tốt hơn cho khách hàng.
- Quản lý các điểm giao dịch thuộc Kho bạc Nhà nước cấp huyện theo quy định.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh giao.
KBNN Cái Bè có quyền từ chối thanh toán và chi trả các khoản chi không đúng hoặc không đủ điều kiện theo quy định pháp luật, đồng thời chịu trách nhiệm về các quyết định này.
KBNN Cái Bè có quyền trích tài khoản tiền gửi của tổ chức và cá nhân để nộp ngân sách nhà nước (NSNN) Ngoài ra, KBNN cũng có thể áp dụng các biện pháp hành chính khác nhằm thu hồi cho NSNN theo quy định pháp luật.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
2.1.3 Cơ cấu tổ chức bộ máy của KBNN Cái Bè
KBNN được tổ chức theo ngành dọc từ Trung ương đến địa phương KBNN Cái Bè là một đợn vị trực thuộc hệ thống KBNN tỉnh Tiền Giang.
PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở KHO BẠC NHÀ NƯỚC CÁI BÈ
3.1 Mục tiêu, định hướng hoàn thiện kiểm soát Chi NSNN qua KBNN Cái Bè
3.1.1 Mục tiêu hoàn thiện kiểm soát chi
Vào ngày 21/8/2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 138/2007/QĐTTg phê duyệt Chiến lược phát triển Kho bạc Nhà nước (KBNN) đến năm 2020 Cùng năm, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành các chỉ thị và quyết định hướng dẫn thực hiện chiến lược này Dưới sự chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tài chính và sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, hệ thống KBNN đã nỗ lực triển khai chiến lược phát triển theo lộ trình, đạt được nhiều kết quả tích cực trong suốt 8 năm qua.
Mục tiêu tổng quát của “Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020” là xây dựng một Kho bạc Nhà nước hiện đại, hoạt động an toàn và hiệu quả, đồng thời phát triển ổn định thông qua cải cách thể chế chính sách và hoàn thiện tổ chức bộ máy Chiến lược này nhấn mạnh vào việc hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực nhằm quản lý quỹ ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính và ngân quỹ Bên cạnh đó, KBNN cũng sẽ thực hiện huy động vốn cho ngân sách nhà nước và đầu tư phát triển thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ, nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả và tính công khai trong quản lý nguồn lực tài chính Đến năm 2020, các hoạt động của KBNN sẽ được thực hiện trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại và hình thành Kho bạc điện tử.
Bộ Tài Chính đã xác định rõ quan điểm chỉ đạo trong việc xây dựng Chiến lược phát triển hệ thống KBNN, nhấn mạnh rằng chiến lược này không chỉ tập trung vào các định hướng và cải cách trong lĩnh vực chức năng của KBNN mà còn mở rộng đến các nhiệm vụ của các đơn vị liên quan trong hệ thống.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
Hệ thống tài chính và các ngành liên quan ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hoạt động của Kho bạc Nhà nước (KBNN) Do đó, việc xây dựng và thực hiện Chiến lược cần đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất giữa các tổ chức và đơn vị liên quan Phát triển KBNN dựa trên nền tảng ổn định, an toàn và hiện đại, từng bước hoàn thiện ba chức năng cơ bản: quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các quỹ tài chính nhà nước; quản lý ngân quỹ và nợ chính phủ; cùng với tổng kế toán nhà nước Mục tiêu là nâng cao hiệu quả quản lý tài chính ngân sách, đảm bảo tính công khai, minh bạch, và khả năng kiểm tra, giám sát các hoạt động tài chính của Nhà nước.
Trong những năm gần đây, KBNN đã trở thành công cụ quan trọng trong cải cách hành chính nhà nước và tài chính công, hướng tới sự công khai, minh bạch và phù hợp với chuẩn mực quốc tế Điều này góp phần vào việc tiết kiệm, phòng chống tham nhũng và nâng cao hiệu quả quản lý nguồn lực của Chính phủ, đồng thời duy trì ổn định tài chính quốc gia phục vụ cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề tồn tại ảnh hưởng đến hoạt động ngân sách nhà nước (NSNN) Do đó, cần hoàn thiện công tác quản lý NSNN, đặc biệt là kiểm soát chi thường xuyên qua KBNN, nhằm nâng cao chất lượng phù hợp với tình hình mới Việc đổi mới kiểm soát chi thường xuyên NSNN trong tương lai cần đạt được các mục tiêu cơ bản đã đề ra.
Tất cả các khoản chi thường xuyên của ngân sách nhà nước (NSNN) đều được kiểm tra chặt chẽ, đảm bảo đúng phạm vi, đối tượng và tuân thủ luật pháp Đồng thời, cơ chế cấp phát và kiểm soát chi thường xuyên NSNN cần phù hợp với xu hướng cải cách hành chính trong lĩnh vực tài chính công, cũng như các cơ chế cấp phát mới như khoán chi hành chính, tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp, và các cơ chế tài chính mới trong lĩnh vực khoa học công nghệ.
Thứ hai, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý và kiểm soát cam kết chi ngân sách nhà nước (NSNN) qua Kho bạc Nhà nước (KBNN), sao cho phù hợp với đặc điểm quản lý ngân sách và tài chính công của Việt Nam.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
TẾ HUẾ đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa và hội nhập theo các chuẩn mực tài chính công quốc tế Quản lý và kiểm soát cam kết chi là yếu tố then chốt để chuyển đổi từ kế toán tiền mặt sang kế toán dồn tích, từ đó cải cách tài chính công theo hướng công khai, minh bạch và phù hợp với thông lệ quốc tế Điều này hỗ trợ lập ngân sách trung hạn, góp phần tái cơ cấu nền kinh tế hiệu quả Đối với các đơn vị sử dụng ngân sách, kiểm soát cam kết chi giúp kiểm soát chi tiêu, ngăn chặn nợ đọng và đảm bảo an ninh tài chính Hơn nữa, việc này cũng hướng tới quản lý tập trung các nhà cung cấp dịch vụ công, tạo điều kiện cho việc đàm phán giảm giá hàng hóa Cuối cùng, kiểm soát cam kết chi nâng cao chất lượng dự báo luồng tiền, giúp quản lý ngân quỹ an toàn và hiệu quả.
Cải cách công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN cần hướng đến quy trình thống nhất, đơn giản và minh bạch về hồ sơ, chứng từ, đồng thời hiện đại hóa công nghệ thông tin Việc xây dựng cơ chế và quy trình quản lý, kiểm soát thanh toán các khoản chi qua KBNN phải phù hợp với thông lệ quốc tế Cần phân loại các khoản chi theo nội dung và giá trị để xây dựng quy trình kiểm soát hiệu quả dựa trên nguyên tắc quản lý rủi ro Hướng tới việc áp dụng quy trình kiểm soát chi điện tử và triển khai dịch vụ công qua mạng, thanh toán điện tử nhằm tạo thuận lợi cho các đơn vị sử dụng ngân sách và chủ đầu tư Cuối cùng, cần phân định rõ quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ giữa các cơ quan và các cấp trong việc quản lý, điều hành NSNN.
Trong năm tới, KBNN cần triển khai các biện pháp mạnh mẽ để kiểm soát chi tiêu ngân sách nhà nước, nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp thời các khoản chi không đúng quy định của các đơn vị sử dụng ngân sách Điều này không chỉ giúp bảo vệ nguồn ngân sách mà còn nâng cao ý thức trách nhiệm của các ngành, cấp, và cơ quan liên quan trong việc quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước hiệu quả.
Để xây dựng quy trình kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước, cần đảm bảo tính khoa học, rõ ràng và minh bạch Quy trình này phải thuận lợi cho người thực hiện kiểm soát cũng như cho các đơn vị sử dụng ngân sách, đồng thời đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quản lý.
TR ƯỜ NG ĐẠ I H Ọ C KINH
3.1.2 Phương hướng hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Cái Bè
3.1.2.1 Đối với hệ thống KBNN:
Xây dựng cơ chế và quy trình quản lý, kiểm soát, thanh toán các khoản chi NSNN qua KBNN phù hợp với thông lệ quốc tế là cần thiết để vận hành TABMIS hiệu quả Cần thực hiện nguyên tắc thanh toán trực tiếp cho nhà cung cấp hàng hoá, dịch vụ của Chính phủ, đồng thời chuyển dần từ quản lý theo yếu tố đầu vào sang quản lý theo kết quả đầu ra, dựa trên các nhiệm vụ và chương trình ngân sách Việc phân loại các khoản chi theo nội dung và giá trị cũng cần được thực hiện để xây dựng quy trình kiểm soát chi tiêu hiệu quả hơn.
Cải cách công tác kiểm soát chi (KSC) ngân sách nhà nước (NSNN) cần được thực hiện theo hướng thống nhất quy trình và tập trung đầu mối, đồng thời phân định rõ trách nhiệm và quyền hạn của các cơ quan Tài chính, cơ quan chủ quản, Kho bạc Nhà nước (KBNN) và các đơn vị sử dụng kinh phí NSNN Việc tăng cường cải cách thủ tục hành chính trong KSC là cần thiết, đảm bảo sự đơn giản, rõ ràng và minh bạch về hồ sơ, chứng từ cũng như nội dung kiểm soát Đồng thời, thực hiện KSC NSNN theo cơ chế một cửa và xây dựng tiêu chuẩn ISO 9001-2000 để áp dụng hiệu quả trong hoạt động này.
- Từng bước xây dựng và áp dụng qui trình, thủ tục KSC điện tử.
Thực hiện trao đổi thông tin với các đơn vị sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước (NSNN) là cần thiết để xây dựng và quản lý danh mục các đơn vị cung cấp hàng hóa, dịch vụ phù hợp với hệ thống TABMIS Điều này nhằm nâng cao hiệu quả trong quản lý chi tiêu ngân sách nhà nước.
3.1.2.2 Đối với KBNN Cái Bè
Để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống nhân dân, cần đảm bảo an ninh, quốc phòng, đồng thời thực hiện kiểm soát ngân sách nhà nước (NSNN) một cách chặt chẽ Điều này phải tuân thủ đúng tinh thần của Luật NSNN, đảm bảo rằng tất cả các khoản chi của NSNN đều được kiểm tra và kiểm soát qua hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN) với tính bao quát về phạm vi, đối tượng và mức độ kiểm soát.