NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG PHẠM HUY TÙNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG HỢP TÁC XÃ VIỆT NAM CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2018 f≡ NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG PHẠM HUY TÙNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG HỢP TÁC XÃ VIỆT NAM CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: GS.TS NGUYỄN VĂN NAM HÀ NỘI - 2018 f≡ LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu khoa học độc lập thân Các liệu luận văn trung thực, rõ ràng có nguồn gốc cụ thể Các giải pháp đề xuất luận văn rút từ trình nghiên cứu thực tiễn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn Giáo sư - Tiến sỹ Nguyễn Văn Nam, người tận tình hướng dẫn tơi suốt q trình nghiên cứu Tôi xin chân thành cảm ơn thầy, cô giáo Trường Học viện ngân hàng, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng hỗ trợ suốt trình học tập, nghiên cứu sưu tầm tài liệu để tơi hồn thành luận văn thạc sỹ kinh tế Hà nội, ngày tháng năm 2018 Học viên cao học Phạm Huy Tùng MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU Chương : Cơ sở lý luận chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng thương mại 1.1 Khái quát hoạt động tín dụng trung dài hạn Ngân hàng thương mại 1.1.1 Khái niệm tín dụng trung dài hạn 1.1.2 Vai trò tín dụng trung dài hạn 1.1.3 Phân loại tín dụng trung dài hạn NHTM 10 1.1.4 Đặc điểm, quy trình tín dụng trung dài hạn NHTM 13 1.2 Khái quát chất lượng tín dụng trung dài hạn ngân hàng thương mại .17 1.2.1 Quan niệm chất lượng tín dụng trung dài hạn 17 1.2.2 Các tiêu đánh giá chất lượng tín dụng trung dài hạn NHTM 19 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng trung dài hạn NHTM 24 1.3.1 Yeu tố chủ quan 24 1.3.2 Yếu tố khách quan 28 Chương 2: Thực trạng chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng .33 2.1 Giới thiệu Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng 33 2.1.1 Lịch sử hình thành phát triển Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam nói chung Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng nói riêng 33 2.1.2 chi Cơnhánh cấu tổHai chức Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai 38 Bà Bàcủa Trưng 2.2 Thực trạng chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng 43 2.2.1 Đặc điểm hoạt động cho vay Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam 43 2.2.2 Quy trình cho vay trung, dài hạn hình thức cho vay Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng 44 2.2.3 Thực trạng chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác 2.3 Chi nhánh Hai Bà Trưng 60 Đánh giá chất lượng tín dụng trung dài hạn NHHT - Chi nhánh Hai Bà Trưng 71 2.3.1 Những kết đạt .71 2.3.2 Hạn chế DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 71 2.3.3 Nguyên nhân 72 Chương Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng .79 3.1 Định hướng hoạt động tín dụng ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam 79 3.1.1 Định hướng chung 79 3.1.2 Định hướng chất lượng tín dụng trung dài hạn NHHTX Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng năm 2018 81 3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn NHHTX Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng 83 3.2.1 Nâng cao chất lượng huy động vốn 83 3.2.2 Tăng cường hoạt động Marketing NHHTX - chi nhánh Hai Bà Trưng 85 3.2.3 Chú trọng phát triển nguồn nhân lực 87 3.2.4 Đa dạng hóa hình thức cho vay đầu tư trung, dài hạn 88 3.2.5 Nâng cao chất lượng thẩm định cho vay 88 3.2.6 Nâng cao vai trò công tác kiểm tra, giám sát khoảnvay .90 3.2.7 Nâng cao chất lượng thu thập xử lý thông tin 91 3.2.8 Nâng cao công tác quản trị rủi ro NHHT - chi nhánhHai Bà Trưng 92 3.3 Kiến nghị 94 3.3.1 Kiến nghị với phủ 94 3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 96 3.3.3 Kiến nghị với Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam 98 KẾT LUẬN 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 101 STT Từ viết tắt Ý nghĩa từ viết tắt CN Chi nhánh CBTD Cán tín dụng NHHT NHHTX Ngân hàng Hợp tác Ngân hàng Hợp tác Xã NHNN QTDND Ngân hàng Nhà nước Quỹ tín dụng nhân dân SXKD Sản xuất kinh doanh TCTD Tổ chức tín dụng TSĐB Tài sản đảm bảo 10 KH Khách hàng 11 NH Ngân hàng DANH MỤC BANG Bảng 2.1 Cơ cấu nguồn vốn Ngân hàng Hợp tác - CN Hai Bà Trưng 38 Bảng 2.2 Tình hình sử dụng vốn Ngân hàng Hợp tác - CN Hai Bà Trưng 40 Bảng 2.3 Lãi suất cho vay trung dài hạn khách hàng hệ thống Ngân hàng Hợp tác qua thời kỳ .57 Bảng 2.4 Lãi suất cho vay trung dài hạn phổ biến TCTD từ 20142016 58 Bảng 2.5 Lãi suất cho vay trung dài hạn hệ thống Ngân hàng Hợp tác qua thời kỳ 60 Bảng 2.6: Dư nợ tín dụng theo kì hạn NHHT - Chi nhánh Hai Bà Trưng .62 Bảng 2.7: Tỷ lệ nợ hạn, nợ xấu trung dài hạn NHHT - Chi nhánh Hai Bà Trưng 64 Bảng 2.8: Thu nhập từ cho vay trung dài hạn Chi nhánh Hai Bà Trưng 66 DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH Hình 2.1: Hình 2.2: Cơ cấu tổ chức NHHTX Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng 35 Quy trình nghiệp vụ cho vay Ngân hàng Hợp tác Việt Nam 45 Biểu đồ 2.1: Biểu đồ tăng trưởng tín dụng NHHT - chi nhánh Hai Bà Trưng 2014- 2016 .41 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu dư nợ tín dụng chi nhánh Hai Bà Trưng 2014 - 2016 .42 Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ nợ xấu nợ hạn cho vay trung dài hạn NHHT Chi nhánh Hai Bà Trưng 65 Biểu đồ 2.4 Tỷ lệ dư nợ có TSĐB NHHT - CN Hai Bà Trưng 68 87 hàng định kỳ để đánh giá hiệu hoạt động marketing ngân hàng Phân chia rõ phận tín dụng phận phát triển khách hàng Hiện nay, NHHTviệcmở rộng thị trường, tìm kiếm khách hàng, làm hồ sơ cho vay thẩm định CBTD phụ trách Do khơng có tách biệt công việc phát triển khách hàng công tác thẩm định cộng với áp lực tiêu kinh doanh, cán tín dụng thường có xu hướng bỏ qua số khuyết điểm khách hàng, để làm đẹp hồ sơ nhằm phê duyệt cấp tín dụng Đó phần rủi ro, bên cạnh cịn có tiêu cực xảy cơng tác cấp tín dụng cho khách hàng Chính vậy, NHHT cần tách biệt cơng tác tiếp thị, tìm kiếm nguồn khách hàng mới, cơng tác thẩm định khách hàng để tránh rủi ro hoạt động cho vay 3.2.3 Chú trọng phát triển nguồn nhân lực Ở tổ chức nào, yếu tố người đóng vai trị quan trọng Để nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn chất lượng cán nhân tố định Nhằm đảm bảo chất lượng tín dụng, việc tăng cường lực lượng cán tín dụng số lượng chất lượng cần coi nhiệm vụ hàng đầu chi nhánh Hai Bà Trưng Do chi nhánh cần có kế hoạch tiến hành công việc cụ thể sau: - Xây dựng tiêu chuẩn hố cán tín dụng việc áp dụng khung chuẩn cụ thể cấp, kinh nghiệm cơng tác, khả tìm kiếm giao tiếp với khách hàng, tăng cường chất lượng tuyển dụng cán đầu vào, liên kết với trường đại học danh tiếng có uy tín trongđào tạo chuyên ngành tài chính, ngân hàng, kinh doanh để lựa chọn - Tiến hành đánh giá nhu cầu đào tạo, phân loại nhu cầu đào tạo theo thứ tự ưu tiên nhưđào tạo nghiệp vụ, kỹ quản lý, đào tạo chuyên môn, đào tạo tổng hợp - Đào tạo cần tập trung theo trọng điểm đào tạo cách toàn diện để thực có cán đủ lực phục vụ yêu cầu công việc, tránh đào tạo tràn lan, ưu tiên đào tạo cán thuộc diện quy hoạch có phẩm chất đạo đức, việc đào tạo phải kết hợp với kiểm tra, đánh giá trình độ, tổ chức thi chun mơn nghiệp vụ 88 Ngồi ra,ngân hàng cần có sách, chế độ khen thưởng hợp lý cho cán làm cơng tác tín dụng Do tính chất phức tạp hoạt động cho vay, nên cần sớm nghiên cứu ban hành chế sách, chế độ, quy tắc làm việc, nghĩa vụ quyền lợi đội ngũ cán tín dụng, có sách ưu đãi với cán tín dụng thu nhập, phương tiện lại Ngân hàng đảm bảo thu nhập phải tương xứng với trách nhiệm công việc, phân phối thu nhập vào chất lượng công việc, hạn chế tình trạng lạm quyền để cấp khoản tín dụng khơng đủ tiêu chuẩn, ẩn chứa nhiều rủi ro Thường xuyên quan tâm tới việc động viên, khen thưởng với cán tín dụng giỏi để có sởxét chọn, khen thưởng hàng năm Chính sách khuyến khích thỏa đáng sở để cán ngân hàng làm tốt cơng việc đảm bảo cho hiệu hoạt động tín dụng kinh doanh ngân hàng thành công 3.2.4 Đa dạng hóa hình thức cho vay đầu tư trung, dài hạn NHHTX Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng không nên tập trung cho vay hay đầu tư nhiều vào ngành, thành phần kinh tế, mà phải đa dạng hố hình thức cho vay đa dạng hoá danh mục khách hàng mở rộng cho vay doanh nghiệp vừa nhỏ, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn ngành nghề kinh doanh cần đa dạng hóa, nhằm phân tán rủi ro Ngân hàng cần nghiên cứu kỹ thị trường, nắm rõ nhu cầu khách hàng, để kịp thời đưa dịch vụ phù hợp với tình hình thực tế Ngân hàng cần phải nghiên cứu kỹ biến đổi nhu cầu sản xuất tiêu thụ khách hàng để cải tiến, hoàn thiện đổi hình thức cấp tín dụng trung dài hạn Bên cạnh đó, cần tư vấn cho khách hàng việc lựa chọn sản phẩm dịch vụ phù hợp với nhu cầu mục đích họ Như vậy, việc đa dạng hóa việc cho vay trung dài hạn giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro, đồng thời thu hút thêm khách hàng mới, giảm chi phí tăng thu nhập cho ngân hàng 3.2.5 Nâng cao chất lượng thẩm định cho vay Nhằm khắc phục thiếu chặt chẽ khâu thẩm định tín dụng nói chung cho vay trung, dài hạn nói riêng, góp phần hạn chế nợ xấu, CN Hai Bà Trưng cần thực biện pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định cho vay, cụ thể hồn thiện mơ hình chấm điểm xếp loại khách hàng 89 Để hồn thiện mơ hình chấm điểm xếp hạng khách hàng vấn đề quan trọng thông tin: - Thu thập thông tin khách hàng: thơng tin quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến định cho vay Việc khai thác thông tin khách hàng thường qua báo cáo khách hàng, chẳng hạn thơng tin tài dựa báo cáo tài năm gần khách hàng Các báo cáo khách hàng lập thường khơng qua kiểm tốn, khơng có quan chức xác minh tính trung thực Hiện nay, với phát triển lành mạnh xu hướng phát triển lên hầu hết doanh nghiệp, cịn khơng doanh nghiệp lợi dụng chế kinh tế thơng thống để thực hành vi sai trái, cố tình lừa đảo ngân hàng để chiếm dụng vốn Do vậy, cán ngân hàng việc thu thập thơng tin từ phía khách hàng cịn phải thu thập thêm thông tin từ đối tác khách hàng, từ ngân hàng khác mà khách hàng có quan hệ tín dụng, từ quan quản lý khách hàng, từ trung tâm phòng ngừa rủi ro Ngân hàng nhà nước, từ phản ánh dư luận cán nhân viên Tương tự, đánh giá tiêu phi tài chính, NHHT - chi nhánh Hai Bà Trưng không cần trọng vào chứng chỉ, cấp đánh giá lực quản trị, điều hành khách hàng mà nên vào lịch sử kinh doanh khách hàng hay người điều hành dự án Để làm việc này, NHHT - chi nhánh Hai Bà Trưng cần thu thập thông tin từ nhiều phía cách xem xét kỹ lưỡng hồ sơ cá nhân, điều tra thông tin qua đối tác, nguồn cung cấp có liên quan Thơng tin lịch sử tín dụng khách hàng quan trọng, nhiên chưa phải yếu tố tiên để ngân hàng đưa định cấp tín dụng lịch sử tín dụng tốt chưa thể khẳng định quan hệ tín dụng tốt ngược lại Bên cạnh đó, ngân hàng cần phải xem xét đến thông tin khác, khai thác từ báo cáo tài khách hàng, sổ theo dõi tình hình cơng nợ nghĩa vụ nộp thuế khách hàng - Thu thập thông tin thị trường: Khi khách hàng đặt quan hệ tín dụng với ngân hàng, bên cạnh khai thác thơng tin khách hàng, cán tín dụng cịn phải khai thác thơng tin sản phẩm khách hàng kinh doanh dự đốn tình hình cung cầu giá sản phẩm, triển vọng phát triển lĩnh vực mà khách hàng tham gia, tài sản đảm bảo Phân tích xử lý thơng tin: sau thu thập nguồn thông tin, cán tín dụng phải sàng lọc nguồn thơng tin thu nhận để phân tích, đánh giá, khả 90 tài khách hàng, khả trả nợ Cần xây dựng cụ thể cho cán bộ, nhân viên tính chi tiết công việc Thẩm định dự án đầu tư công việc phức tạp với nhiều công việc cụ thể liên quan đến nhiều ngành nhiều lĩnh vực, điều địi hỏi cán tín dụng phải có khả vừa bao qt cơng việc mặt khác phải nắm chi tiết thông tin, xem xét qua loa lấy lệ Để đảm bảo đánh giá xác lực tài khách hàng phải nâng cao trách nhiệm, nghĩa vụ khách hàng cách ràng buộc nghĩa vụ thực kiểm tốn báo cáo tài hàng năm hợp đồng tín dụng NHHT phải đưa vào hợp đồng tín dụng tiêu kế hoạch quản lý hoạt động kinh doanh số tỷ lệ hàng tồn kho/ tổng tài sản, tỷ lệ khoản phải thu/ tổng tài sản, nguồn vốn chủ sở hữu, hệ số tự tài trợ, lợi nhuận/ vốn chủ sở hữu, doanh thu, lợi nhuận, ước tính cho năm tài nhằm mục đích giám sát đánh giá khách hàng xác lực tài uy tín họ Việc thẩm định, đánh giá cần thực định kỳ, liên tục nhằm hạn chế rủi ro phát sinh giảm thiểu nợ xấu cho chi nhánh 3.2.6 Nâng cao vai trò công tác kiểm tra, giám sát khoản vay Kiểm tra, giám sát khoản vay nghiệp vụ quan trọng giúp NHHT - chi nhánh Hai Bà Trưng ngăn ngừa, phát xử lý tồn tại, yếu hoạt động tín dụng, từ nâng cao hiệu tín dụng Giải pháp nâng cao vai trị cơng tác kiểm tra, giám sốt cần tập trung vào nội dung chủ yếu sau: - Xây dựng thực tốt chương trình, kế hoạch kiểm tra theo định kỳ đột xuất hoạt động tín dụng Cần xác định việc cần kiểm tra, mục tiêu phải đạt qua việc triển khai kế hoạch kiểm tra, giám sát - Xây dựng nội dung kiểm tra tồn diện, có sở khoa học để nội dung kiểm tra tồn diện, đầy đủ, xác tập trung vào vấn đề như: chế độ sách tín dụng, chấp hành quy trình đầu tư, quy định bảo đảm tiền vay, biện pháp xử lý nợ xấu gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn nợ, chấp hành chế độ thông tin báo cáo tín dụng Kiểm tra việc chấp hành triển khai thực đạo ngân hàng cấp trên, triển khai sách định hướng hoạt động tín dụng - Phát sai phạm, tồn tại, yếu có biện pháp xử lý phù hợp, có hiệu Kiên cố gắng để sửa chữa, khắc phục sai sót phát hiện, rút kinh nghiệm, ngăn ngừa, hạn chế sai sót phát sinh, đặc biệt khơng 91 để tái diễn sai sót phát Trường hợp cá nhân, đơn vị có vi phạm, tiêu cực cần nghiêm túc xử lý 3.2.7 Nâng cao chất lượng thu thập xử lý thông tin Để làm giảm tình trạng thơng tin bất cân xứng, dẫn đến đánh giá khơng xác định sai lầm cấp tín dụng, NHHT - chi nhánh Hai Bà Trưng cần nâng cao chất lượng thu thập xử lý thông tin Nâng cao chất lượng thu thập thông tin - Thông tin từ doanh nghiệp : Bằng cách trực tiếp vấn khách hàng hay đến doanh nghiệp để tìm hiểu sâu sắc tình hình hoạt động, tiềm phát triển, tình hình tài chính., cán tín dụng có nhìn tổng qt chi tiết khách hàng đánh giá độ xác thơng tin mà có thông qua đơn xin vay vốn khách hàng Cần nhận biệt thông tin cần thiết thông tin không cần thiết, đánh giá độ tin cậy thơng tin thu thập tránh tình trạng bị nhiễu loạn thơng tin - Thơng tin từ bên ngồi : Các thơng tin xuất phát từ hai nguồn thức phi thức Nguồn tin thức bao gồm cơng ty kiểm tốn độc lập, trung tâm thơng tin tín dụng - CIC, cục hải quan, cục thuế, cục đăng kiểm Việt Nam, Công an Nguồn không thức đối tác hợp tác với khách hàng, ngân hàng có quan hệ tín dụng với khách hàng, mối quan hệ xã hội, phương tiện truyền thông đại chúng, mối quan hệ khác Nâng cao chất lượng xử lý thông tin Các thông tin thu thập cần phải chọn lọc, xử lý để có kết luận hợp lý xác Cần có chế lọc thơng tin để có thơng tin tin cậy quan trọng Các thông tin thu thập thường liệu khứ thời điểm Tuy nhiên, ngân hàng muốn phân tích doanh nghiệp không thời điểm định mà cịn tình hình thực tế dự báo cho tương lai Do đó, cán tín dụng phải phân tích tỉ lệ so sánh chúng qua nhiều năm thay tính tốn phân tích số thời điểm Chỉ cách làm này, ngân hàng đánh giá sát rủi ro khoản vay khả cho vay Một mặt, phân tích định lượng xếp hạng tín dụng, phân tích tỷ lệ., quan trọng Mặt khác, ngân hàng phải tập trung vào phân tích định tính, 92 có vai trị quan trọng khơng việc đánh giá khách hàng, đánh giá khả thành công dự án, phương án vay vốn qua định đến chất lượng khoản vay khả trả nợ khách hàng cho ngân hàng 3.2.8 Nâng cao công tác quản trị rủi ro NHHT - chi nhánh Hai Bà Trưng Hoạt động quản trị rủi ro cần có phối hợp CN Hội sở Ở cấp độ CN, CN Hai Bà Trưng thực biện pháp tăng cường giám sát khoản vay để nâng cao chất lượng công tác kiểm tra sử dụng vốn vay sau giải ngân nhằm phát kịp thời khoản nợ có vấn đề Nội dung biện pháp bao gồm: Xây dựng kế hoạch kiểm tra phù hợp Muốn đạt hiệu hoạt động giám sát cho vay, NHHT phải có định mức số lượng khách hàng, dư nợ cho cán tín dụng cách phù hợp với khả quản lý thực tốt việc kiểm tra sau cho vay Xây dựng kế hoạch kiểm tra phù hợp với hình thức cho vay kết phân loại nợ, đảm bảo yêu cầu mật độ kiểm tra cao nhóm nợ xấu Kiểm tra toàn diện, chi tiết khoản vay vượt mức dư nợ định, kiểm tra điển hình với nhóm khách hàng xếp loại nợ đủ tiêu chuẩn Thực kiểm tra giám soát khoản vay Sau giải ngân, cán tín dụng phải kiểm tra việc sử dụng vốn vay thường xuyên Họ thường xuyên theo dõi tiến độ kế hoạch cho vay Việc kiểm tra thực thông qua không báo cáo, văn tài liệu giấy mà phải qua khảo sát thực tế Cán tín dụng thực đồng thời kiểm tra định kỳ bất ngờ kiểm tra để tìm vấn đề phát sinh suốt thời gian vay Một số đánh giá cán tín dụng phải thực giai đoạn này: - Đánh giá thái độ trách nhiệm khách hàng việc trả nợ vay ngân hàng - Đánh giá khả tốn thơng qua số số khoản tỷ lệ toán hành, tỷ lệ toán nhanh để đảm bảo khách hàng trả nợ vốn vay kịp thời - Đánh giá phương án - dự án vay vốn, kiểm tra kết quả, tiến độ dự án để so sánh tìm khác biệt khía cạnh: quy mơ, doanh thu, lợi nhuận, hiệu suất sử dụng tài sản.Bằng cách làm phân tích so sánh, cán tín 93 dụng hiểu vấn đề phát sinh tìm sai sót q trình sử dụng vốn vay khách hàng, từ có nhìn khoản vay rủi ro xảy khoản vay - Đánh giá lại tài sản đảm bảo giá trị tình trạng tài sản đảm bảo để điều chỉnh phân bổ vốn yêu cầu khách hàng vay bổ sung thêm tài sản chấp cần Đồng thời, chi nhánh đánh giá tình hình tài khách hàng vay để đảm bảo khả thu hồi vốn vay Cán tín dụng cần phải đánh giá thay đổi tình hình tài khách hàng vay, cấu vốn sách doanh nghiệp, sách phân phối lợi nhuận Nếu có thay đổi bất thường nào, tín hiệu thể doanh nghiệp hoạt động không hiệu mà ngân hàng cần quan tâm có biện pháp để xử lý kịp thời Xử lý vấn đề phát sinh Những dấu hiệu bất thường chậm trễ việc gửi báo cáo tài cho ngân hàng trả tiền khơng kế hoạch lịch toán thái độ lảng tránh từ khách hàng Để đối phó với vấn đề này, cán tín dụng phải nhanh chóng nhận mức độ thiệt hại mà vấn đề tạo ra, đồng thời, kiểm tra giám sát chặt chẽ tìm nguyên nhân giải pháp để giảm thiểu hậu vấn đề sau: Trong trường hợp khách hàng vay có khó khăn tạm thời tài có thiện chí trả nợ, ngân hàng hỗ trợ họ Căn vào phương án sản xuất kinh doanh ngành nghề kinh doanh, NHHT thực cấu lại khoản nợ khách hàng chứng minh khả trả nợ ngân hàng điều chỉnh kỳ hạn Đồng thời, NHHT phải đưa khách hàng vào diện cần ý đặc biệt, cán tín dụng cần phải giám sát chặt chẽ khoản nợ hoạt động khách hàng sau cấu Đối với khách hàng có khó khăn tài chính, kinh doanh thua lỗ, ngân hàng phải có biện pháp giám sát khách hàng, đề nghị giúp đỡ tư vấn cho khách hàng, giúp họ đưa lộ trình xử lý với thời gian hoàn thành phương án kế hoạch trả nợ cách cụ thể Nếu khách hàng khơng có khả để vượt qua khó khăn khơng có thiện chí trả nợ, ngân hàng phải bán tài sản chấp bán nợ để thu hồi nợ Đây giải pháp cuối để cứu vốn ngân hàng 94 Bên cạnh việc kiểm tra việc sử dụng vốn vay, cán tín dụng cần quan tâm đến dòng tiền vào khách hàng, yêu cầu khách hàng giao dịch toán qua chuyển khoản, hạn chế rút tiền mặt Nếu khách hàng có tài khoản tiền gửi ngân hàng, cán tín dụng cần kiểm soát tránh trường hợp tiền toán khách hàng không trả nợ mà sử dụng vào việc khác, nợ đến hạn lại khơng có khả tốn cho ngân hàng 3.3 Kiến nghị Tín dụng trung dài hạn tiềm ẩn nhiều rủi ro thời hạn vay thường lâu giá trị vay lớn Hậu rủi ro ngồi thiệt hại cho Ngân hàng cịn ảnh hưởng đến người gửi tiền, ảnh hưởng đến an toàn toàn hệ thống ngân hàng toàn kinh tế Việc ngăn ngừa hạn chế rủi ro tín dụng khơng phải trách nhiệm riêng ngành ngân hàng mà cần phối hợp Chính phủ, quan quản lý NHNN, tài ngành có liên quan 3.3.1 Kiến nghị với phủ - Đề nghị Chính phủ tiếp tục tăng nguồn vốn hỗ trợ cho hệ thống QTDND thông qua việc bổ sung vốn điều lệ cho NHHT để NHHT phát triển mạnh quy mơ, lực tài chính, trình độ quản trị, cơng nghệ, đóng vai trị làm đầu mối điều hịa, cân đối vốn hệ thống QTDND có khả chăm sóc, hỗ trợ với hiệu tốt cho QTDND - Đề nghị Chính phủ điều chỉnh tăng vốn pháp định QTDND sở thay 100 triệu đồng theo quy định Nghị định số 141/2006/NĐ-CP ngày 22/11/2006, có nâng cao lực tài chính, khả huy động cho vay QTDND, tạo điều kiện nâng cao số tiền cho vay thành viên HTX, chủ trang trại doanh nghiệp nông thôn thay dần vai trò NHTM nhà nước sau cổ phần hoá, phù hợp với quy định an tồn vốn - Đề nghị Chính phủ giảm thuế thu nhập QTDND sở thay 20% khoản điều 13 Luật Thuế doanh nghiệp năm 2008, áp dụng từ 1/1/2009, số thuế giảm QTDND có điều kiện dùng để đầu tư vào đại hóa cơng nghệ thơng tin, NHNN tạo điều kiện để QTDND hưởng lợi ích từ dự án “Liên kết nơng thơn thành thị góp phần chống đói nghèo” mà NHNN DID ký kết, giúp thành viên QTDND sử dụng dịch vụ giao dịch sở ứng dụng công nghệ tin học 95 - Đề nghị Chính phủ NHNN cho QTDND sở tham gia giải ngân nguồn vốn hỗ trợ lãi suất cho nông nghiệp, nông thôn hỗ trợ vốn cho hộ gia đình, doanh nghiệp thuộc 61 huyện nghèo để tạo thuận lợi cho thành viên QTDND vay vốn hội để QTDND mở rộng tín dụng - Đề nghị Chính phủ dành tỷ lệ định lợi tức cổ phần hàng năm thuộc vốn nhà nước NHHT để xây dựng quỹ đào tạo cán dành cho hệ thống QTDND nhằm giúp họ nâng cao lực quản trị, điều hành, trình độ công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững hệ thống QTDND, NHNN Hiệp hội QTDND đơn vị tổ chức đào tạo đào tạo lại cán từ cán quản lý đến cán nghiệp vụ, kể cán cơng nghệ - Chính phủ cần hồn thiện, đồng hóa mơi trường pháp lý, đảm bảo tính đầy đủ thống nâng cao hiệu điều chỉnh pháp luật với hoạt động sản xuất kinh doanh Sự đồng bộ, phù hợp hệ thống pháp luật tạo hành lang pháp lý cho ngân hàng doanh nghiệp hoạt động ổn định, mặt khác đảm bảo tính an tồn, hiệu cho hoạt động tín dụng ngân hàng - Chính phủ cần ổn định môi trường vĩ mô kinh tế Các quy hoạch ngành, định hướng phát triển ngành, vùng cần xây dựng cụ thể, đảm bảo tính khoa học, hiệu ổn định Có tạo an tâm cho ngân hàng cấp tín dụng trung dài hạn hạn chế rủi ro có thay đổi đột ngột định hướng sách phủ, khiến cho dự án thực khó khăn Các sách khuyến khích, hạn chế cho hoạt động xuất nhập cần cơng khai hố, ổn định thị trường, ổn định giá cả, trì tỷ lệ lạm phát mức hợp lý phải coi nhiệm vụ thường xuyên Việc điều chỉnh lãi suất cho phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội cần thiết không nên nhiều lần năm ảnh hưởng đến tâm lý người dân, khiến ngân hàng khó huy động vốn dài hạn, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động cho vay - Tăng cường quản lý Nhà nước doanh nghiệp, đảm bảo doanh nghiệp hoạt động theo chức năng, quy mô nhiệm vụ, hoạt động phù hợp với vốn điều lệ, lực trình độ quản lý Có biện pháp xử lý đủ tính răn đe nhằm hạn chế tối đa trường hợp vi phạm: buôn lậu, làm hàng giả, lừa đảo Cần có biện pháp kinh tế, hành buộc doanh nghiệp phải chấp hành —pháp lệnh kế toán thống kê” Thực chế độ kiểm toán bắt buộc hàng năm tất doanh nghiệp nhằm xác lập lành mạnh chủ thể kinh tế chế thị 96 trường Các doanh nghiệp Nhà nước cần tài cấp đủ vốn hoạt động Điều giải tình trạng vốn vay ngân hàng chiếm phần lớn tổng nguồn vốn hoạt động số doanh nghiệp nhà nước - Một vấn đề Chính phủ cần quan tâm hồn cảnh cạnh tranh gay gắt, thơng tin trở thành tài sản quý giá việc xuất tổ chức chuyên cung cấp thông tin cần thiết miễn thông tin mua bán trao đổi hợp pháp Các trung tâm nguồn thông tin đáng kể mà ngân hàng sử dụng - Ngồi nên có giải pháp để giảm bớt thủ tục hành giúp cho nhà đầu tư nước thuận tiện đầu tư vào Việt Nam Điều thu hút nhà đầu tư lớn nhiều kinh nghiệm lĩnh vực tài - ngân hàng giới khu vực tham gia vào thị trường tài Việt Nam Nhờ đó, ngân hàng thương mại nước tiếp thu nhiều kinh nghiệm việc kinh doanh, quản trị điều hành, quản lý, đại hoá hệ thống ngân hàng 3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Để tạo điều kiện cho NHHTX Việt Nam hệ thống QTDND ngày phát triển, hoạt động có hiệu quả, xin đề xuất số ý kiến sau: - Tạo điều kiện để địa phương, khu vực nông thôn nơi mà mạng lưới phủ sóng ngân hàng cịn ít, có thêm nhiều QTDND thành lập, nâng cao nhận thức lãnh đạo, quyền địa phương yêu cầu phát triển hệ thống QTDND đáp ứng chiến lược tam nông: nông nghiệp, nông dân, nông thôn Đảng, phát triển nông - lâm - ngư nghiệp tồn diện theo hướng cơng nghiệp hóa, đại hóa gắn với giải tốt vấn đề nông dân, nông thơn phát triển kinh tế HTX Chính phủ, NHNN tỉnh nên coi việc phát triển QTDND nhiệm vụ trị ngành Ngân hàng Việc gia tăng số lượng QTDND làm tăng số lượng khách hàng cho CN NHHT, tạo điều kiện để NHHT mở rộng quy mơ tín dụng - NHNN Việt Nam cần có quy định cụ thể, biện pháp quản lý, tra, giám sát để đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh hoạt động kinh doanh tiền tệ Các NHTM Việt Nam chi nhánh NHTM nước phải tuân thủ theo chế tín dụng thống NHNN, khơng hạ thấp tiêu chuẩn cấp tín dụng để cạnh tranh, lơi kéo khách hàng, gây rủi ro tiềm 97 ẩn cho hoạt động tín dụng - Hệ thống văn pháp quy hoạt động ngân hàng cịn chưa hồn chỉnh, thiếu đồng bộ, chồng chéo, gây khó khăn cho NHTM NHNN cần phối hợp với ngành có liên quan chỉnh sửa, bổ sung văn cần thiết để NHTM hoạt động an toàn - Các chế, sách phải phù hợp với tình hình thực tế, sách lãi suất nhằm khuyến khích tổ chức tín dụng nhỏ, kể chi nhánh ngân hàng nước Việt Nam đầu tư tín dụng cho nơng nghiệp, nơng thôn mà không nên áp dụng chung khung chế, sách tổ chức tín dụng phục vụ thị Chính sách lãi suất NHHT cần nghiên cứu để ban hành mức lãi suất phù hợp vừa không để NHHT chạy theo mục tiêu lợi nhuận đủ bù đắp chi phí có tích lũy - NHNN Việt Nam cần có biện pháp bảo đảm cung cấp thơng tin xác, kịp thời, đầy đủ cho ngân hàng thương mại Thơng tin nói khơng thơng tin doanh nghiệp mà cịn thơng tin có tính chất định hướng cho hoạt động, phát triển NHTM Những thông tin doanh nghiệp thu thập cung cấp qua trung tâm thơng tin tín dụng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nó bao gồm thơng tin khả tài chính, hiệu kinh doanh, hệ số an tồn vốn, quan hệ tín dụng khách hàng với NHTM, với doanh nghiệp khác Trung tâm thông tin tín dụng CIC NHNN cần phát huy vai trị việc cung cấp thơng tin cách đầy đủ, kịp thời, xác, cần kết hợp chặt chẽ với NHTM để khai thác triệt để nguồn thông tin khách hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho NHTM có đủ thơng tin để định cho vay - Cùng với thông tin doanh nghiệp, NHNN phải nắm vững chủ trương Đảng, nhà nước để cung cấp cho ngân hàng thương mại thông tin phương hướng nhiệm vụ, mục tiêu quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế đất nước, vùng, khu vực, ngành nghề, lĩnh vực kinh tế thời kỳ cụ thể, tư vấn cho ngân hàng thương mại lĩnh vực, nhóm ngành mũi nhọn cần tập trung đầu tư vốn tín dụng nhằm góp phần thực chủ trương đường lối phát triển chung, đồng thời phát huy hiệu đồng vốn, bảo đảm an tồn tín dụng cho NHTM - NHNN Việt Nam cần tăng cường việc kiểm tra, giám sát 98 NHTM thơng qua hình thức giám sát từ xa tra chỗ, nâng cao hiệu tra giám sát NHNN NHTM Việt Nam Công tác tra cần đẩy mạnh cải tiến nội dung hình thức Từ đó, NHNN phát kịp thời sai phạm nguyên nhân dẫn đến rủi ro hoạt động tín dụng ngân hàng Đào tạo đội ngũ tra NHNN có trình độ cao, đạo đức tốt - NHNN Việt Nam cần tăng thêm quyền tự chủ cho ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng thương mại Sự quản lý NHNN nên dừng lại vấn đề vĩ mơ, vấn đề chung mang tính định hướng không nên đưa quy định cụ thể, chi tiết liên quan đến vấn đề mang tính đặc thù riêng ngân hàng, lẽ điều kiện hoạt động NHTM không giống nhau, đưa quy định cụ thể áp dụng chung cho ngân hàng gây khó khăn cho ngân hàng việc thích ứng với mơi trường kinh doanh cụ thể - NHNN Việt Nam mở khóa đào tạo cho đội ngũ cán công nhân viên từ ngân hàng thương mại, cập nhật thông tin thị trường tiền tệ, thơng tin kinh nghiệm phịng chống rủi ro, hướng dẫn thực văn pháp quy, nghị định, thông tư NHNN, xây dựng văn hóa ý thức trách nhiệm cho đội ngũ nhân viên ngân hàng Việc làm góp phần tạo dựng đội ngũ nhân viên có chuyên mơn, có ý thức cao, đóng góp vào việc nâng cao hiệu chất lượng hoạt động ngân hàng 3.3.3 Kiến nghị với Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Xây dựng quy trình tín dụng trung, dài hạn chi tiết hoàn chỉnh ngành, lĩnh vực cụ thể Việc cho vay trung, dài hạn NHHTX Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng dựa quy trình cho vay chung “Cẩm nang tín dụng Co-opbank” Hội sở NHHTX Việt Nam ban hành áp dụng cho toàn hệ thống Trong đó, doanh nghiệp hoạt động ngành nghề khác lại có đặc điểm kĩ thuật, quản lý, chu kì kinh doanh tiềm ẩn nhiều rủi ro khác nhau, chưa kể đặc thù vùng miền chi nhánh lại có điểm khác biệt Vì vậy, quy định, thủ tục cho vay chung chưa đảm bảo tính chặt chẽ an tồn cho khoản vay Trên thực tế, nhiều công đoạn trình cho vay cịn chưa thực đầy đủ, chưa có phối hợp chặt chẽ phịng ban, cán 99 ngân hàng, phận chuyên môn dẫn đến lỏng lẻo, thiếu chặt chẽ quản lý vay - Thường xuyên tổ chức khoá tập huấn, nâng cao kiến thức nghiệp vụ, chuyên mơn bồi dưỡng kĩ cho cán tồn hệ thống - Kịp thời ban hành, hướng dẫn chi tiết việc thực nghị định, thông tư, sách Ngân hàng Nhà nước cho tồn chi nhánh - Hồn thiện mơ hình tổ chức, tăng cường chức hoạt động phòng quản lý rủi ro - Nâng cao hiệu công tác kiểm tra, kiểm toán nội Ngân hàng cần kiểm tra cách thường xuyên để sớm phát điều tiết hiệu hoạt động tín dụng - Tăng cường hoạt động marketing ngân hàng Hội sở - Hiện đại hóa hệ thống quản lý thơng tin cơng nghệ ngân hàng * Tóm tắt chương 3: Từ kết nghiên cứu thực trạng chất lượng cho vay trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng chương 2, kết hợp với định hướng phát triển Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - chi nhánh Hai Bà Trưng, chương tác giả đề xuất số giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn chi nhánh 100 KẾT LUẬN Hoạt động tín dụng nghiệp vụ quan trọng Ngân hàng Nó mang lại nguồn thu nhập chủ yếu chứa đựng nhiều rủi ro hoạt động ngân hàng Có thể nói, hoạt động tín dụng đóng vai trị định đến thành công ngân hàng Đối với kinh tế, tạo kênh dẫn vốn thúc đẩy kinh tế phát triển Nâng cao chất lượng tín dụng nói chung tín dụng trung dài hạn nói riêng vấn đề vơ quan trọng hoạt động ngân hàng thương mại kinh tế thị trường, khơng vấn đề sống cịn ngân hàng mà cịn có ý nghĩa vơ to lớn việc phát triển kinh tế - xã hội đất nước Việc củng cố hoàn thiện nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn vấn đề đòi hỏi phải thực thường xuyên nghiêm túc Đây vấn đề phức tạp sớm chiều làm mà cần phải có nghiên cứu kỹ lưỡng nhà lãnh đạo ngân hàng Luận văn thực với mục đích phản ánh việc quản lý khoản cho vay trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam nói chung chi nhánh Hai Bà Trưng nói riêng Luận văn phân tích số vấn đề lý thuyết chất lượng cho vay trung dài hạn Qua phân tích thực tế, luận văn vấn đề tồn công tác quản lý chất lượng cho vay trung dài hạn chi nhánh Hai Bà Trưng giai đoạn từ năm 2014 - 2016 Căn vấn đề nguyên nhân tìm hiểu, luận văn đề xuất số giải pháp Chi nhánh Hai Bà Trưng đưa số giải pháp, kiến nghị với Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chính phủ, nhằm nâng cao chất lượng cho vay trung dài hạn chi nhánh Với cố gắng, nỗ lực nghiên cứu tìm hiểu tình hình thực tế, với nhiệt tình giúp đỡ Giảng viên hướng dẫn - GS.TS Nguyễn Văn Nam, tác giả hy vọng luận văn tư liệu hữu ích để Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam Chi nhánh Hai Bà Trưng xây dựng chế phù hợp để nâng cao chất lượng cho vay trung dài hạn, góp phần vào phát triển chung Chi nhánh toàn hệ thống Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam Do hạn chế kinh nghiệm thực tế phạm vi nghiên cứu, luận văn đề cập hết tình huống, tồn khơng tránh khỏi thiếu sót, mong nhận đóng góp ý kiến nhà khoa học, thầy giáo, cô giáo đồng nghiệp để đề tài hoàn thiện Xin chân thành cảm ơn! 101 102 Website DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Hiệp hội quỹ tín dụng nhân dân http://www.vapcf.org.vn/ Cooperative Bank).Association International Phạm Thị Hồng Hạnh ( 2013 Phát triển cho vay trung dài hạn Quỹ tín http://www.icba.coop/co-operative-bank dụngHàng nhânHợp dân tác Trung Ương - Chi nhánh Hà Tây Luận văn Thạc sỹ Kinh tế, Ngân xã Việt Nam http://www.co-opbank.vn Ngân Đại hàng Nhà nước Việt Nam www.sbv.gov.vn Thời báo ngân hàng http://www.thoibaonganhang.vn/ học Quốc dân Bộ tàiKinh chínhtếwww.mof.gov.vn quan bộHà tài (2007), chính: tapchitaichinh.vn Cơ Phan Thịcủa Thu Ngân hàng thương mại, Đại học Kinh tế quốc dân Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng (31/12/2014, 31/12/2015, 31/12/2016), Bảng cân đối tài khoản cấp V Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng (31/12/2014, 31/12/2015, 31/12/2016), Bảng cân đối sử dụng nguồn vốn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (2013), Quyết định số 152/2013/QĐ-NHHT Quy chế cho vay Ngân hàng Hợp tác khách hàng Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (2014), Quy chế 177/QC/HĐQT-NHHT quy chế điều hòa vốn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam Quỹ tín dụng nhân dân Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2005), Quyết định số 493/2005/QĐ-NHNN phân loại nợ, trích lập sử dụng dự phòng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2012), Thông tư số 31/2012/TT-NHNN Quy định Ngân hàng hợp tác xã Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2014), Thông tư số 03/2014/TT-NHNN Quy định Quỹ bảo đảm an tồn hệ thống quỹ tín dụng nhân dân 10 Peter S.Rose (2002), Quản trị Ngân hàng thương mại, Nhà xuất tài chính, Hà Nội 11 Nguyễn Văn Tiến (2009), Giáo trình ngân hàng thương mại, NXB Thống Kê 12 Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2012), Luật hợp tác xã 13 Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2010), Luật tổ chức tín dụng 14 Thủ tướng Chính phủ (2001), Nghị định số 48/2001/NĐ-CP Về tổ chức hoạt động Quỹ tín dụng nhân dân ... Chi nh? ?nh Hai Bà Trưng Chương Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nh? ?nh Hai Bà Trưng Chương : Cơ sở lý luận chất lượng tín dụng trung dài hạn. .. h? ?nh, trở th? ?nh Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam Theo đó, QTDND TW - chi nh? ?nh Hai Bà Trưng trở th? ?nh NHHTX Việt Nam - Chi nh? ?nh Hai Bà Trưng Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nh? ?nh Hai Bà Trưng. .. Chương Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng trung dài hạn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam - Chi nh? ?nh Hai Bà Trưng .79 3.1 Đ? ?nh hướng hoạt động tín dụng ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam 79 3.1.1