Tính cấp thiết của đề tài
Thị trường chứng khoán (TTCK) là chỉ số quan trọng phản ánh sức mạnh của nền kinh tế, với giá cổ phiếu và các chỉ số thị trường thể hiện sức khỏe của các công ty niêm yết và nền kinh tế quốc gia TTCK không chỉ là kênh huy động vốn cho nền kinh tế mà còn là cơ hội đầu tư hấp dẫn cho công chúng Cổ phiếu ngành ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh hiệu quả của hệ thống ngân hàng và nền kinh tế, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước Ngành ngân hàng có giá trị vốn hóa lớn nhất tại TTCK Việt Nam (29%) và đã trải qua nhiều thăng trầm từ khi niêm yết Sau giai đoạn tái cấu trúc, các ngân hàng đã hoạt động ổn định hơn, góp phần nâng cao giá trị cổ phiếu ngân hàng Theo chiến lược phát triển ngành ngân hàng đến năm 2025, đã có 9 ngân hàng niêm yết vào năm 2020, với nhiều ngân hàng chuyển sàn thành công, cho thấy tiềm năng phát triển của ngành ngân hàng tại TTCK Việt Nam.
Cổ phiếu ngân hàng trên thị trường chứng khoán luôn có sự biến động hàng ngày, điều này khiến nhà đầu tư chú trọng đến các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu nhằm tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro Nghiên cứu của Lim, Tang và Yu (2012) chỉ ra rằng có nhiều nhân tố quan trọng xác định lợi nhuận cổ phiếu, trong đó thông tin kinh tế và tài chính là những yếu tố có thể dự đoán ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà đầu tư Tại Việt Nam, hiện vẫn thiếu các nghiên cứu sâu về các yếu tố tác động đến giá trị cổ phiếu ngân hàng, do đó, tác giả đã chọn đề tài “Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của các ngân hàng thương mại niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam” Nghiên cứu này sẽ đánh giá và xác định mức độ tác động của các yếu tố vĩ mô và vi mô đến giá trị thị trường cổ phiếu ngân hàng từ năm 2011 đến 2020, đồng thời xây dựng mô hình thực nghiệm dự báo tác động của các yếu tố này đến giá cổ phiếu trong tương lai.
Mục tiêu nghiên cứu
Bài viết tổng hợp các cơ sở lý luận chung về giá cổ phiếu và các yếu tố tác động đến giá cổ phiếu Từ đó, tác giả phát triển một mô hình phù hợp để làm rõ mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu của ngân hàng thương mại.
Tác giả sẽ đánh giá khách quan về tác động của các nhân tố đến giá cổ phiếu của ngân hàng thương mại niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này và rút ra kết luận về các nhân tố tác động Bên cạnh đó, tác giả cũng sẽ đưa ra một số khuyến nghị cho các ngân hàng thương mại cổ phần nhằm nâng cao giá trị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp định tính: nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến giá dựa trên việc tham khảo các nghiên cứu đi trước trong và ngoài nước
Phương pháp định lượng trong nghiên cứu này sử dụng mô hình hồi quy dạng bảng để kiểm định các giả thuyết và điều chỉnh mô hình Phần mềm Stata 14 được áp dụng để phân tích dữ liệu, bao gồm thông tin từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của 8 ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2011-2020.
Ngoài phần Mục lục, Danh mục các từ viết tắt, Danh mục bảng biểu, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, Khóa luận được chia làm 5 chương:
Chương 1 trình bày cơ sở lý thuyết về giá cổ phiếu và các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Giá cổ phiếu chịu tác động từ nhiều nhân tố như tình hình kinh tế, chính sách tài chính, hoạt động kinh doanh của ngân hàng, và tâm lý nhà đầu tư Việc nắm bắt các yếu tố này sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác hơn trong việc giao dịch cổ phiếu ngân hàng.
Chương 2: Thực trạng ngành ngân hàng và giá cổ phiếu ngành ngân hàng tại Việt Nam
Chương 3: Dữ liệu, phương pháp và mô hình nghiên cứu
Chương 4: Kết quả nghiên cứu
Chương 5: Kết luận và khuyến nghị
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ GIÁ CỔ PHIẾU VÀ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN GIÁ CỔ PHIẾU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ
PHẦN NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
1.1 Tổng quan về chứng khoán và cổ phiếu
Thị trường chứng khoán (TTCK) được hiểu là nơi diễn ra giao dịch mua bán các loại chứng khoán trung và dài hạn trong nền kinh tế hiện đại, theo Đào Lê Minh (2009) Giao dịch này diễn ra ở hai thị trường: thị trường sơ cấp, nơi người mua có thể mua chứng khoán lần đầu từ nhà phát hành, và thị trường thứ cấp, nơi diễn ra việc mua bán lại các chứng khoán đã được phát hành Về hình thức, TTCK là không gian trao đổi và chuyển nhượng chứng khoán, nhưng về bản chất, nó thể hiện sự thay đổi trong quyền sở hữu các loại chứng khoán.
Thị trường chứng khoán (TTCK) đóng vai trò quan trọng trong việc tập trung và phân phối các nguồn vốn tiết kiệm Nó giúp chuyển giao vốn từ những người tiết kiệm sang những người cần sử dụng vốn, dựa trên giá cả mà người sử dụng sẵn sàng trả và dự đoán của thị trường về khả năng sinh lời từ các dự án Qua đó, TTCK góp phần chuyển đổi tư bản sở hữu thành tư bản kinh doanh hiệu quả.
Thị trường chứng khoán (TTCK) là một định chế tài chính trực tiếp, nơi các chủ thể cung và cầu vốn tham gia một cách trực tiếp Khác với tài trợ gián tiếp qua các trung gian tài chính, TTCK cho phép những nhà đầu tư có vốn trực tiếp đầu tư vào sản xuất và kinh doanh mà không cần qua trung gian Điều này giúp chuyển giao vốn từ người có vốn sang người cần vốn theo nguyên tắc đầu tư, tạo ra một môi trường tài chính minh bạch và hiệu quả.
Đầu tư qua các trung gian tài chính khiến các nhà đầu tư không thể theo dõi và quản lý vốn của mình, dẫn đến việc tách rời quyền sở hữu và quyền sử dụng, làm giảm động lực quản lý Ngược lại, đầu tư qua thị trường chứng khoán (TTCK) tạo ra sự kết nối giữa quyền sử dụng và quyền sở hữu vốn, từ đó nâng cao tiềm năng quản lý vốn hiệu quả hơn.
Thị trường chứng khoán (TTCK) thực chất là quá trình vận động của tư bản tiền tệ, nơi các chứng khoán được mua bán và có khả năng mang lại thu nhập cho người nắm giữ sau một khoảng thời gian nhất định Các chứng khoán này được lưu thông trên TTCK với giá cả thị trường, vì vậy chúng được xem như một loại tư bản hàng hóa.
Thị trường chứng khoán (TTCK) là nơi diễn ra giao dịch quyền sở hữu tài sản, phản ánh sự phát triển cao của nền sản xuất hàng hóa và liên quan đến tài chính ngắn hạn Nhà đầu tư có thể mua bán chứng khoán bất kỳ lúc nào trên TTCK, cho phép các chứng khoán trung và dài hạn cũng có thể được đầu tư ngắn hạn.
Tùy theo mục đích nghiên cứu, thị trường chứng khoán (TTCK) có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau Dựa vào các đặc điểm của TTCK, thị trường có thể chia thành ba loại chính: phân loại theo hàng hóa, phân loại theo hình thức tổ chức của thị trường và phân loại theo quá trình luân chuyển vốn.
Thị trường chứng khoán có thể được phân loại theo hàng hóa, bao gồm thị trường trái phiếu, thị trường cổ phiếu và thị trường các công cụ chứng khoán phái sinh Thị trường trái phiếu chuyên giao dịch các trái phiếu, trong khi thị trường cổ phiếu là nơi mua bán các giấy tờ xác nhận cổ phần của cổ đông Cuối cùng, thị trường chứng khoán phái sinh là nơi diễn ra các giao dịch mua bán chứng khoán phái sinh.
Phân loại theo quá trình luân chuyển vốn: Theo cách thức này, thị trường được phân thành thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.
Thị trường sơ cấp, hay còn gọi là thị trường cấp I, là nơi phát hành và giao dịch các chứng khoán lần đầu tiên, giúp tăng vốn cho tổ chức phát hành Đây là thị trường duy nhất nơi các chứng khoán có thể mang lại nguồn vốn cho các nhà phát hành.
Thị trường thứ cấp, hay còn gọi là thị trường cấp 2, là nơi diễn ra hoạt động mua bán và trao đổi các chứng khoán đã phát hành với mục tiêu kiếm lời và di chuyển vốn đầu tư Khác với thị trường sơ cấp, tiền thu được từ việc bán chứng khoán trên thị trường thứ cấp thuộc về các nhà đầu tư và doanh nghiệp chứng khoán, không phải nhà phát hành Tại đây, các nhà đầu tư có khả năng mua và bán chứng khoán nhiều lần, tạo ra sự linh hoạt trong giao dịch.
Phân loại theo hình thức tổ chức của thị trường:
Thị trường chứng khoán có thể được tổ chức theo hai cách, trong đó cách thứ nhất là thông qua các Sở giao dịch (Stock Exchange) Tại đây, người mua và người bán, hoặc đại lý, môi giới của họ, gặp nhau tại một địa điểm nhất định để thực hiện giao dịch chứng khoán Sở giao dịch chứng khoán là nơi tập trung giao dịch, cho phép mua bán và trao đổi các chứng khoán của các công ty lớn một cách hiệu quả Tại các Sở giao dịch, các lệnh giao dịch được tập trung tại một địa điểm, từ đó tham gia vào quá trình ghép lệnh để xác định giá giao dịch.
Thị trường giao dịch qua quầy (OTC) khác với thị trường tập trung, nơi các nhà buôn và nhà tạo thị trường (Market Makers) tham gia mua bán chứng khoán Các nhà buôn sở hữu danh mục chứng khoán và sẵn sàng giao dịch với nhau cũng như với các nhà đầu tư, miễn là giá cả được chấp nhận Khối lượng giao dịch trên thị trường OTC thường lớn hơn nhiều so với thị trường Sở giao dịch Giao dịch trên thị trường này, cả sơ cấp và thứ cấp, diễn ra qua mạng lưới các công ty chứng khoán phân tán và kết nối bằng mạng điện tử, với giá cả được hình thành qua thỏa thuận.
Ngoài thị trường Sở giao dịch và thị trường chứng khoán phi tập trung, còn tồn tại một thị trường thứ ba dành cho các chứng khoán không đáp ứng đủ tiêu chuẩn để giao dịch trên các thị trường tập trung và OTC.