Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và ứng dụng
2.1 Thời gian: Từ tháng 9 – đến tháng 3 năm học 2016 - 2017
2.2 Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 5G
2.3.Phạm vi nghiên cứu: : Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5.
2.4 Ứng dụng: Dạy phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 5.
1/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp
5 3 Khảo sát chất lượng học tập của học sinh đầu năm:
Sau khi nhận lớp 5, tôi đã tham gia dự giờ để quan sát đồng nghiệp giảng dạy Trong tiết dạy, giáo viên chưa áp dụng bài hát liên quan đến bài tập đọc, điều này có thể ảnh hưởng đến sự hứng thú và tiếp thu kiến thức của học sinh.
Giáo viên chưa tổ chức các tiết học thuộc lòng dưới hình thức trò chơi, và những câu hỏi khó cũng chưa được thiết kế theo dạng trắc nghiệm để học sinh có thể tham gia trả lời một cách thú vị hơn.
Tôi đã tiến hành khảo sát và kết quả như sau:
Sĩ Mức độ hứng thú Yêu cầu cần đạt về kĩ năng đọc số
Thích Bình Không Đọ Đọc hiểu Đọc diễn thường thích c đúng văn bản cảm
53 SL % SL % SL % SL % SL % SL %
Theo khảo sát, học sinh thiếu hứng thú với môn Tập đọc, dẫn đến kỹ năng đọc và hiểu văn bản của một số em vẫn còn hạn chế Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển năng lực của học sinh.
2/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Để dạy Tập đọc hiệu quả, giáo viên cần nắm vững phương pháp tổ chức dạy học và chuẩn bị đầy đủ phương tiện hỗ trợ Quan trọng hơn, giáo viên phải tạo được tâm thế và hứng thú cho học sinh, giúp các em cảm thấy vui vẻ và thích thú khi học Điều này tuy nhỏ nhưng có ảnh hưởng lớn đến thành công của tiết dạy Những học sinh may mắn được học với giáo viên có tay nghề vững và thái độ lạc quan sẽ dễ dàng trở thành những người tự tin và thành đạt Việc kích thích hứng thú và tạo tâm thế tích cực cho học sinh trong giờ Tập đọc là rất cần thiết để các em không cảm thấy buồn tẻ hay nhàm chán.
Để nâng cao chất lượng giảng dạy, đổi mới phương pháp giáo dục ở bậc Tiểu học trở thành nhiệm vụ chung của toàn xã hội, không chỉ của cá nhân nào Việc này góp phần đào tạo con người mới một cách hệ thống từ nhỏ đến lớn, đảm bảo thế hệ cách mạng cho tương lai Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa.”
Ngày 06/11/2016, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT, sửa đổi một số điều trong Quy định đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 30 Thông tư 22 nhấn mạnh rằng đánh giá không chỉ là hoạt động học tập mà còn là phương pháp học tập, yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh biết cách tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau Giáo viên cần phát triển khả năng tự kiểm tra và tự suy ngẫm cho học sinh, tạo ra tình huống để học sinh bộc lộ suy nghĩ và nhận xét về ý kiến của bạn Qua các hoạt động tương tác như thảo luận nhóm, trò chơi và âm nhạc, giáo viên có thể phát hiện lỗi trong tư duy của học sinh, từ đó hỗ trợ quá trình hình thành năng lực học tập.
Sáng kiến này đề xuất các biện pháp sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy – học Tập đọc lớp 5, nhằm bổ sung và đổi mới phương pháp giảng dạy, giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả và thú vị hơn.
Bài viết phân tích vai trò của âm nhạc và trò chơi trong dạy học Tiếng Việt truyền thống, nhằm cải tiến phương pháp giảng dạy cho học sinh lớp 5 Qua việc sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi, giáo viên có thể tạo thêm hứng thú cho học sinh, khuyến khích sự tích cực và chủ động trong việc tiếp nhận tri thức Mục tiêu cuối cùng là giúp học sinh phát triển kỹ năng, nhân cách và năng lực toàn diện.
II THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.
Trong giảng dạy môn Tập đọc lớp 5, giáo viên đang nỗ lực đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức để nâng cao hiệu quả giờ học Tuy nhiên, một số tiết học vẫn còn khô khan và buồn tẻ, khiến học sinh cảm thấy căng thẳng và nặng nề Một trong những hạn chế phổ biến là việc giáo viên sắp xếp thời gian và áp dụng các hình thức tổ chức chưa hợp lý, dẫn đến hiệu quả giảng dạy không cao và tâm trạng nhàm chán, thiếu hứng thú của học sinh.
Hiện nay, nhiều học sinh tỏ ra yêu thích các tiết học Âm nhạc và Mĩ thuật nhờ vào những giai điệu hấp dẫn, hình ảnh sinh động và trò chơi thú vị Nhận thấy tâm lý này, tôi suy nghĩ rằng tại sao không kết hợp âm nhạc, hội họa và các trò chơi trẻ thơ để truyền tải tinh thần của các tác phẩm nghệ thuật đến với học sinh?
Hiện nay, giáo viên thường chỉ sưu tầm bài hát làm ngữ liệu khi dạy các bài Tập đọc, dẫn đến việc mất thời gian và thiếu tính chủ động Việc sử dụng các bài hát được phổ nhạc từ bài tập đọc trong chương trình hoặc có chung chủ đề không chỉ làm cho tiết dạy trở nên sôi nổi mà còn giúp học sinh hứng thú, tích cực và đạt hiệu quả cao hơn trong việc học.
Nhiều giáo viên hiện nay đã áp dụng trò chơi vào tiết dạy Tập đọc, nhưng chủ yếu chỉ dừng lại ở những trò chơi đơn giản Do tâm lý ngại ngần, họ ít khi đưa vào các trò chơi sinh động để làm phong phú thêm tiết học Sáng kiến này đã thống kê các tiết dạy Tập đọc lớp 5 cần sử dụng trò chơi để minh họa hiệu quả hơn trong việc giảng dạy.
III CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH:
1.Thiết kế và sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5:
Giúp cán bộ quản lý và giáo viên nắm vững cách thiết kế và lồng ghép âm nhạc vào dạy học Tập đọc lớp 5, đồng thời cung cấp số lượng ca khúc được phổ nhạc từ bài tập đọc và các ca khúc liên quan đến chủ đề giảng dạy.
4/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn tạo hứng thú cho học sinh Việc khai thác các bài tập đọc một cách sáng tạo sẽ kích thích sự tham gia của học sinh, từ đó cải thiện hiệu quả học tập và phát triển kỹ năng đọc hiểu.
- Chọn lựa, tập hợp tên những tác phẩm thơ ca đã được phổ nhạc Chương trình Tập đọc lớp 5 có 2 tác phẩm đã được phổ nhạc:
TT Tên ca khúc Liên quan đến chủ đề bài dạy
1 Trái đất này là của chúng mình Bài ca về Tái đất
1 Thơ: Đinh Hải -Nhạc Trương Quang Lục (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 41)
2 Hạt gạo làng ta Hạt gạo làng ta
2 Thơ: Trần Đăng Khoa-Nhạc:Trần Viết (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)
Chọn lựa và phân loại chủ đề văn bản trong chương trình giảng dạy cho từng bài Tập đọc là rất quan trọng Đồng thời, việc sưu tầm và tập hợp các ca khúc có liên quan trong bài Tập đọc cũng góp phần làm phong phú thêm nội dung giảng dạy.
TT Tên ca khúc Liên quan đến chủ đề bài dạy
1 Người thầy thuốc Thầy thuốc như mẹ hiền
1 Nhạc và lời: Nguyễn Ngọc Thiện (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 153)
2 Những bông hoa những bài ca Nghĩa thầy trò
2 Nhạc và lời: Hoàng Long (Tiếng Việt 3,tập 2, trang 18)
3 Cô giáo bản em Buôn Chư Lênh đón cô giáo
3 Nhạc và lời: Trần Đình Văn (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 144)
4 Non nước Cao Bằng Cao Bằng
4 Nhạc và lời: Xuân Hồng (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 41)
5 Hải Phòng mến yêu ơi Chú đi tuần
5 Nhạc và lời: Phạm Tuyên (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)
6 Chị ong nâu và em bé Hành trình của bày ong
6 Nhạc và lời: Tân Huyền (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)
7 Bài ca xây dựng Về ngôi nhà đang xây
7 Sáng tác – Hoàng Vân (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)
1.3 Cách sử dụng và khai thác
- Mục đích 1: Tạo tâm thế hứng thú
Bật ca khúc cho học sinh nghe ở hoạt động khởi động (phần giới thiệu bài). Sau đó, giáo viên nêu lời dẫn vào bài.
- Mục đích 2: Củng cố, khắc sâu, mở rộng kiến thức
5/23 download by : skknchat@gmail.com
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Để dạy Tập đọc hiệu quả, giáo viên cần nắm vững phương pháp tổ chức và chuẩn bị đầy đủ các phương tiện giảng dạy Việc tạo tâm thế và hứng thú cho học sinh là yếu tố then chốt để tiết học thành công, giúp học sinh cảm thấy phấn khởi và yêu thích việc học Sự thành công của tiết dạy phụ thuộc nhiều vào khả năng của giáo viên trong việc duy trì không khí vui tươi và lạc quan, từ đó khuyến khích học sinh trở nên tự tin và đạt thành tích tốt Giáo viên cần tìm cách kích thích hứng thú cho học sinh trong giờ Tập đọc, tránh cảm giác buồn tẻ và nhàm chán.
Để nâng cao chất lượng giảng dạy trong trường học, đặc biệt là ở bậc Tiểu học, việc đổi mới phương pháp giảng dạy đã trở thành nhiệm vụ chung của toàn xã hội Điều này không chỉ giúp đào tạo con người mới một cách hệ thống và bền vững từ nhỏ đến lớn, mà còn đảm bảo sự phát triển của thế hệ cách mạng cho tương lai Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa.”
Vào ngày 06/11/2016, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT, nhằm sửa đổi và bổ sung một số điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư 30 Thông tư này nhấn mạnh rằng đánh giá là một hoạt động và phương pháp học tập, yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh cách tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau Giáo viên cần phát triển khả năng tự kiểm tra và tự suy ngẫm cho học sinh, tạo ra các tình huống để học sinh bộc lộ suy nghĩ và quan điểm cá nhân Qua các hình thức tương tác như thảo luận nhóm, trò chơi và sử dụng âm nhạc, giáo viên có thể phát hiện lỗi trong tư duy và lập luận của học sinh, từ đó hỗ trợ quá trình hình thành năng lực học tập của các em.
Sáng kiến đã đề xuất các biện pháp tích cực nhằm sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5, góp phần bổ sung và đổi mới phương pháp giảng dạy Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả mà còn tạo ra môi trường học tập thú vị và sinh động.
Bài viết này phân tích mối quan hệ giữa việc học và chơi trong dạy học Tiếng Việt truyền thống, đặc biệt là trong dạy – học Tập đọc lớp 5 Nó giới thiệu hệ thống các hình thức và biện pháp sử dụng âm nhạc cùng tổ chức trò chơi nhằm cải tiến phương pháp giảng dạy Mục tiêu cuối cùng là tạo thêm hứng thú cho học sinh, giúp các em tích cực và chủ động tiếp nhận tri thức, đồng thời hình thành kỹ năng, phát triển nhân cách và năng lực của học sinh lớp 5.
THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Trong giảng dạy môn Tập đọc lớp 5 hiện nay, giáo viên đang nỗ lực đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức để nâng cao hiệu quả giờ học Tuy nhiên, một số tiết học vẫn diễn ra khô cứng và buồn tẻ, khiến học sinh cảm thấy căng thẳng Hạn chế thường gặp là việc giáo viên bố trí thời gian và vận dụng hình thức tổ chức chưa hợp lý, dẫn đến hiệu quả dạy học không cao và tâm trạng chán nản, thiếu hứng thú của học sinh.
Hiện nay, học sinh rất yêu thích các tiết học Âm nhạc và Mĩ thuật nhờ vào những giai điệu ngọt ngào, hình ảnh bắt mắt và trò chơi sôi động Nắm bắt được tâm lý này, tại sao không để âm nhạc, hội họa và các trò chơi trẻ thơ truyền tải cảm hứng của các tác phẩm đến với học sinh?
Hiện nay, giáo viên thường chỉ sưu tầm bài hát khi dạy các bài Tập đọc, dẫn đến việc này tốn nhiều thời gian và thiếu tính chủ động Việc sử dụng bài hát phổ nhạc từ các bài Tập đọc trong chương trình hoặc những bài hát có chủ đề tương đồng không chỉ làm cho tiết dạy trở nên sôi nổi hơn mà còn tăng cường sự hứng thú, tích cực và hiệu quả học tập của học sinh.
Nhiều giáo viên áp dụng trò chơi vào tiết dạy Tập đọc, nhưng thường chỉ dừng lại ở những trò chơi đơn giản Sự ngại ngần khiến họ ít sử dụng các trò chơi sinh động, làm giảm tính phong phú của tiết dạy Sáng kiến này đã thống kê các tiết dạy Tập đọc cần tích hợp trò chơi nhằm minh họa cho phân môn Tập đọc lớp 5.
CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH
Mục đích
Giúp cán bộ quản lý và giáo viên nắm vững phương pháp thiết kế và tích hợp âm nhạc vào dạy học Tập đọc lớp 5, đồng thời cung cấp danh sách các ca khúc được phổ nhạc từ bài tập đọc và những bài hát liên quan đến chủ đề giảng dạy.
4/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5 giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và tạo hứng thú cho học sinh Việc khai thác bài học một cách sáng tạo sẽ giúp học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn, đồng thời phát triển kỹ năng đọc và khả năng giao tiếp.
Cách thức tiến hành
- Chọn lựa, tập hợp tên những tác phẩm thơ ca đã được phổ nhạc Chương trình Tập đọc lớp 5 có 2 tác phẩm đã được phổ nhạc:
TT Tên ca khúc Liên quan đến chủ đề bài dạy
1 Trái đất này là của chúng mình Bài ca về Tái đất
1 Thơ: Đinh Hải -Nhạc Trương Quang Lục (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 41)
2 Hạt gạo làng ta Hạt gạo làng ta
2 Thơ: Trần Đăng Khoa-Nhạc:Trần Viết (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)
Chọn lựa và phân loại các chủ đề văn bản trong chương trình giảng dạy cho từng bài Tập đọc là rất quan trọng Đồng thời, việc sưu tầm và tập hợp các ca khúc liên quan đến bài Tập đọc cũng góp phần làm phong phú thêm nội dung giảng dạy.
TT Tên ca khúc Liên quan đến chủ đề bài dạy
1 Người thầy thuốc Thầy thuốc như mẹ hiền
1 Nhạc và lời: Nguyễn Ngọc Thiện (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 153)
2 Những bông hoa những bài ca Nghĩa thầy trò
2 Nhạc và lời: Hoàng Long (Tiếng Việt 3,tập 2, trang 18)
3 Cô giáo bản em Buôn Chư Lênh đón cô giáo
3 Nhạc và lời: Trần Đình Văn (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 144)
4 Non nước Cao Bằng Cao Bằng
4 Nhạc và lời: Xuân Hồng (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 41)
5 Hải Phòng mến yêu ơi Chú đi tuần
5 Nhạc và lời: Phạm Tuyên (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)
6 Chị ong nâu và em bé Hành trình của bày ong
6 Nhạc và lời: Tân Huyền (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)
7 Bài ca xây dựng Về ngôi nhà đang xây
7 Sáng tác – Hoàng Vân (Tiếng Việt 5,tập 2, trang 51)
Cách sử dụng và khai thác
- Mục đích 1: Tạo tâm thế hứng thú
Bật ca khúc cho học sinh nghe ở hoạt động khởi động (phần giới thiệu bài). Sau đó, giáo viên nêu lời dẫn vào bài.
- Mục đích 2: Củng cố, khắc sâu, mở rộng kiến thức
5/23 download by : skknchat@gmail.com
Giáo viên có thể phát ca khúc cho học sinh trong các hoạt động tìm hiểu và củng cố bài học, đồng thời trao đổi với học sinh để cung cấp thêm thông tin và mở rộng kiến thức liên quan đến nội dung bài học.
- Mục đích 3: Trau dồi khả năng cảm thụ văn học
+ Bật ca khúc (đoạn, bài) Học sinh lắng nghe, nêu nội dung, tìm hình ảnh, xác định biện pháp nghệ thuật.
Giáo viên và học sinh thảo luận về nội dung bài học, sau đó nghe một ca khúc hoặc đoạn nhạc Học sinh sẽ lắng nghe và chia sẻ cảm nhận của mình về những hình ảnh đẹp, từ ngữ ấn tượng và giá trị nghệ thuật trong tác phẩm.
- Mục đích 4: Gợi dẫn học sinh trong các tiết ôn tập tổng hợp (cuối học kì, giữa học kì hay cuối năm)
Hãy phát một đoạn nhạc cho học sinh nghe, sau đó yêu cầu các em đoán tên bài hát được phổ nhạc từ ca khúc đó hoặc liên quan đến chủ đề ôn tập Tiếp theo, học sinh cần xác định tên tác giả, tên nhân vật, phân tích ý nghĩa và nêu nội dung của bài hát.
Mở đầu buổi học bằng cách cho học sinh nghe một đoạn nhạc, sau đó giới thiệu chủ đề ôn tập cùng với các bài tập đọc liên quan Hướng dẫn cách đọc các bài và tóm tắt nội dung chính của chúng để học sinh nắm rõ hơn.
Ca khúc "Hạt gạo làng ta" có thể được sử dụng để minh họa cho bài Tập đọc về chủ đề nông nghiệp và giá trị của hạt gạo trong cuộc sống Ví dụ, bài đọc trong sách Tiếng Việt 5, tập 1, trang 139, thể hiện rõ nét những ý nghĩa sâu sắc về hạt gạo và văn hóa làng quê Việt Nam.
Ví dụ: Ca khúc Tấm lòng thầy thuốc- Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi
Thanh Hải - có thể sử dụng để minh họa cho bài: Thầy thuốc như mẹ hiền (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 153)
Minh họa cụ thể cho việc sử dụng âm nhạc trong dạy học Tập đọc lớp 5
Ví dụ: Minh họa bài Cao Bằng (Tiếng Việt 5,tập 2, trang
+ Ca khúc Non nước Cao Bằng – Nhạc và lời Nguyễn Trọng Tạo
+ Lời thuyết minh (giới thiệu bài, câu hỏi dẫn dắt)
+ Bật ca khúc cho học sinh nghe một đoạn trong bài hát Non nước Cao
Bằng - Nhạc và lời Nguyễn Trọng Tạo
Bài hát ngọt ngào mà chúng ta vừa nghe đã giới thiệu về Cao Bằng, một vùng đất đặc biệt Hãy cùng khám phá thêm về địa danh này qua tiết tập đọc hôm nay!
6/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp
5 1.4.2 Củng cố, khắc sâu và liên hệ thực tế
Ví dụ: Minh họa bài Thầy thuốc như mẹ hiền (Tiếng Việt 5, tập 1, trang 142)
+ Ca khúc Tấm lòng thầy thuốc - Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh
+ Lời thuyết minh (Lời kết khái quát cuối bài nhằm khái quát, khắc sâu hoặc mở rộng)
Qua bài tập đọc, chúng ta thấy tấm lòng nhân hậu và nhân cách cao đẹp của Hải Thượng Lãn Ông, người thầy thuốc có lương tâm và trách nhiệm với nghề nghiệp Tấm lòng của ông giống như tình yêu thương của một người mẹ Để hiểu rõ hơn về tấm lòng của người thầy thuốc, các em hãy cùng lắng nghe bài hát sau.
+ Bật bài hát cho học sinh nghe một đoạn trong bài hát “ Tấm lòng thầy thuốc”- Nhạc và lời – Nhạc Lê Xuân Thọ - lời thơ Bùi Thanh Hải.
Sống trong một đất nước thanh bình và tươi đẹp, em cảm thấy cần phải noi gương Hải Thượng Lãn Ông bằng cách tích cực học hỏi và phát triển bản thân Để góp phần xây dựng quê hương, em sẽ nỗ lực rèn luyện kỹ năng, nâng cao kiến thức và tham gia các hoạt động cộng đồng Qua đó, em hy vọng có thể góp sức vào sự nghiệp chăm sóc sức khỏe và nâng cao đời sống cho mọi người, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
(Một số học sinh nêu ý kiến- giáo viên chốt lại)
1.4.3 Trau dồi khả năng cảm thụ văn học Được nghe giáo viên hoặc nghe bạn đọc đúng, đọc hay các bài tập đọc, học sinh có thể hiểu nội dung diễn đạt của bài và cảm nhận được phần nào đó cái đẹp, cái hay trong tác phẩm Và với những bài thơ đã được phổ nhạc thành bài hát, việc học sinh được nghe ca khúc có tác động trực tiếp đến cảm nhận của các em Khi các em đã cảm nhận được giai điệu, nội dung bài, cảm xúc của tác giả từ bài hát đó có nghĩa là học sinh đã cảm thụ được những giá trị nội dung cũng như giá trị nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.
Ví dụ: Bài Hạt gạo làng ta (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)
* Chuẩn bị: Ca khúc Hạt gạo làng ta – Nhạc Trần Viết – lời Trần Đăng
Bài thơ "Hạt gạo làng ta" của Trần Đăng Khoa được sáng tác trong thời kỳ khó khăn của cuộc kháng chiến chống Mỹ, khi tác giả còn nhỏ Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu quê hương, đất nước mà còn phản ánh những vất vả của nhân dân trong thời gian này Hãy cùng lắng nghe để cảm nhận sâu sắc hơn về giai điệu, tiết tấu và nội dung của tác phẩm.
- Giáo viên bật nhạc cho học sinh nghe ca khúc Hạt gạo làng ta
- Học sinh nghe, nêu ý kiến.
Lời bài hát vang lên với một nhịp điệu độc đáo, tương tự như nhịp của bài đồng dao Âm điệu nhanh nhẹn và vui tươi, thực sự phù hợp với tâm hồn trẻ thơ.
7/23 download by : skknchat@gmail.com
Tiếng hát trong trẻo của trẻ em mang đến một giai điệu độc đáo, giúp chúng ta nhận thức sâu sắc về hạt gạo - sản phẩm tinh túy từ đất và nước Nó phản ánh công lao của những người nông dân vất vả, sự chăm chỉ của người mẹ và những gian truân mà họ phải trải qua trong quá trình làm ra hạt gạo quý giá.
1.4.4 Gợi dẫn trong tiết ôn tập tổng hợp (Cuối học kì học kì, giữa học kì hoặc cuối năm) Để làm mới tiết học, giáo viên có thể sử dụng âm nhạc trong các tiết ôn tập tổng hợp Điều đó sẽ giúp học sinh nhẹ nhàng, thoải mái khi thực hiện yêu cầu của giáo viên và việc củng cố khắc sâu kiến thức diễn ra dễ dàng, tự nhiên hơn.
Minh họa tiết ôn tập cuối kì.
- Bài hát (máy tính) * Lên lớp
- GV bật ca khúc “Đất nước”,yêu cầu học sinh đoán tên bài hát.
- Học sinh nêu các bài thuộc chủ điểm Nhớ nguồn?
- Nêu những hình ảnh gắn liền với quê hương, đất nước?
Học sinh sẽ trao đổi kiến thức xoay quanh chủ điểm nhớ nguồn.
- Tùy từng bài đọc, giáo viên có thể sử dụng bài hát vào từng thời điểm khác nhau sao cho phù hợp với mục đích sử dụng.
1.4.5 Vận dụng trong hoạt động hướng dẫn học thuộc lòng
Để tránh sự nhàm chán trong các tiết Tập đọc, giáo viên có thể thay đổi hình thức giảng dạy bằng cách sử dụng bài hát được phổ nhạc từ văn bản trong sách giáo khoa Việc kết hợp âm nhạc với học thuộc lòng không chỉ giúp học sinh cảm thấy hứng thú hơn mà còn tạo điều kiện cho các em nhanh chóng ghi nhớ nội dung.
Minh họa bài tập đọc: Hạt gạo làng ta (Tiếng Việt 5,tập 1, trang 139)
- Lên lớp: (Thực hiện trong hoạt động Luyện đọc thuộc lòng)
+ GV bật ca khúc “ Hạt gạo làng ta”, yêu cầu học sinh hát theo (Vì đây là tác phẩm được phổ nhạc vẫn giữ nguyên nội dung văn bản).
+ Sau một khoảng thời gian, học sinh rất nhanh thuộc và có thể tự tin trình bày trước lớp.
- GV không yêu cầu học sinh thuộc tiết tấu bài hát, chỉ yêu cầu học sinh thuộc bài thơ.
8/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5
- Tùy theo từng nội dung bài đọc mà GV lựa chọn bài hát, cách sử dụng cho hợp lí.
Tổ chức trò chơi dạy học Tập đọc lớp 5
Việc kết hợp trò chơi trong giờ Tập đọc lớp 5 không chỉ mang lại niềm vui mà còn nâng cao hiệu quả học tập Dù chỉ chiếm 2-3 phút trong tiết học, trò chơi giúp kích thích sự tham gia của học sinh và tạo không khí học tập tích cực Nhiều giáo viên đã áp dụng phương pháp này, nhưng việc lựa chọn trò chơi phù hợp cho từng hoạt động trong dạy học Tập đọc vẫn chưa được chú trọng.
Sử dụng trò chơi học tập trong giảng dạy không chỉ tạo hứng thú cho người học mà còn cung cấp kiến thức phong phú Phương pháp này giúp học sinh lĩnh hội tri thức một cách hiệu quả, đồng thời phát triển tính tích cực và sự tự lập trong tư duy.
Dạy học thông qua trò chơi học tập khuyến khích giáo viên và học sinh cùng khám phá và giải quyết vấn đề, dẫn đến những kết luận cụ thể Phương pháp này giúp học sinh hoạt động nhận thức tích cực, áp dụng kiến thức và kinh nghiệm vào hoàn cảnh mới, đồng thời thử thách bản thân trong các điều kiện khác nhau để hoàn thành nhiệm vụ của trò chơi.
- Thống kê các trò chơi sử dụng trong phân môn Tập đọc lớp 5:
+ Trò chơi :Đọc thơ truyền điện
+ Trò chơi: Biết một câu, đọc cả bài
+ Trò chơi: Ô chữ bí mật
+ Trò chơi: Trắc nghiệm vui
+ Trò chơi: Chọn người uyên bác
- Xác định các bài đọc có thể sử dụng trò chơi Cụ thể:
Giáo viên có thể áp dụng các trò chơi như trắc nghiệm vui và ô chữ trong các bài đọc thể loại văn xuôi để hỗ trợ học sinh tìm hiểu bài Những hoạt động này không chỉ giúp củng cố kiến thức ở những câu hỏi khó mà còn có thể được sử dụng vào cuối giờ học để giới thiệu bài mới một cách thú vị và sinh động.
Trong việc giảng dạy thơ, giáo viên có thể áp dụng nhiều trò chơi thú vị như đọc thơ truyền điện, thả thơ, và biết một câu đọc cả bài để tăng cường hoạt động luyện đọc và học thuộc lòng cho học sinh Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh yêu thích thơ hơn mà còn nâng cao khả năng ngôn ngữ và sự sáng tạo của các em.
Các tiết học ôn tập và củng cố kiến thức là cơ hội để giáo viên tổ chức nhiều trò chơi thú vị, nhằm giúp học sinh ôn luyện kỹ năng đọc và học thuộc lòng hiệu quả.
9/23 download by : skknchat@gmail.com
- Thiết kế nội dung của từng trò chơi (soạn ô chữ, phiếu chơi, câu hỏi trắc nghiệm, hình ảnh …)
- Thiết kế luật chơi, tiến trình chơi, cách tổ chức …
Sau khi hoàn tất các bước chuẩn bị cho việc tổ chức trò chơi, bạn cần chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, thiết bị và phương tiện cần thiết Ngoài ra, việc chuẩn bị phần thưởng (nếu có) sẽ giúp tăng thêm sự hấp dẫn cho trò chơi.
Bước 2: Tổ chức trò chơi
+ GV giới thiệu trò chơi, luật chơi và cách chơi
+ Lựa chọn học sinh tham gia trò chơi (nếu tổ chức cho cả lớp cùng chơi thì không cần thực hiện bước này)
+ Tổ chức cho các học sinh tham gia trò chơi, dẫn dắt hoạt động chơi, giám sát và thực hiện theo luật chơi.
+ Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia (mấy đội chơi), quản trò, trọng tài.
+ Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, quân bài, thẻ từ, …)
+ Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian chơi, những điều người chơi không được làm…
+ Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc chơi. (nếu có)
Tổ chức cho học sinh tự khám phá các vấn đề chính thông qua trò chơi, bao gồm ý nghĩa của trò chơi, nội dung liên quan, và phương pháp thực hiện để đạt hiệu quả cao nhất.
+ Xem các hoạt động dạy và học đã đạt được những kết quả, hiệu quả và tác động như thế nào đối với học sinh.
Sử dụng kết quả đánh giá để cải tiến phương pháp dạy học, xác định nhu cầu học tập mới và khuyến khích học sinh tích cực tham gia các hoạt động tiếp theo.
3.3 Hình thức lồng ghép trò chơi
Xem trò chơi là một phương pháp tổ chức các đơn vị kiến thức nhỏ trong giờ học, giúp triển khai các bước khác nhau của bài giảng như luyện đọc, tìm hiểu bài, học thuộc lòng và củng cố kiến thức.
+ Tổ chức tiết học thành một trò chơi lớn đối với một số tiết ôn tập hoặc khái quát.
10/23 download by : skknchat@gmail.com
Sử dụng âm nhạc và tổ chức trò chơi trong dạy học Tập đọc lớp 5
Nội dung trò chơi cần liên kết chặt chẽ với mục tiêu bài học và chuẩn kiến thức kỹ năng, nhằm đáp ứng yêu cầu về cả kiến thức lẫn kỹ năng Điều này giúp học sinh không chỉ hiểu bài tốt hơn mà còn rèn luyện hiệu quả kỹ năng đọc, đồng thời kết hợp với kỹ năng nghe và nói.
Hình thức tổ chức trò chơi nên gọn nhẹ và đơn giản để mọi học sinh đều có thể tham gia Tuy nhiên, để đảm bảo tính công bằng trong việc đánh giá, các quy định về "luật chơi" cần phải rõ ràng và chặt chẽ.
Trò chơi đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển học sinh, không chỉ kích thích hứng thú đọc mà còn rèn luyện tư duy linh hoạt Ngoài ra, trò chơi còn giúp học sinh luyện tập tác phong nhanh nhẹn, tháo vát và tự tin Hơn nữa, việc tham gia trò chơi còn giáo dục những tư tưởng và tình cảm tốt đẹp, góp phần hình thành nhân cách tích cực cho các em.
Trước khi tổ chức trò chơi, cần chuẩn bị đầy đủ phương tiện và điều kiện cần thiết Hướng dẫn cách chơi và luật chơi phải được truyền đạt rõ ràng và đầy đủ, thực hiện đúng thời gian hợp lý và cân đối với các hoạt động khác.
- Trò chơi phải phù hợp với đặc thù của từng hoạt động.
- Trò chơi phải thu hút nhiều học sinh tham gia Sau mỗi một trò chơi cần hình thành được kiến thức hoặc củng cố nội dung kiến thức.
3.4 Minh họa tổ chức trò chơi lồng ghép trong dạy Tập đọc lớp 5
Trong giờ Tập đọc, giáo viên thường tổ chức các trò chơi học tập đa dạng để tạo hứng thú cho học sinh Tùy thuộc vào thời gian và điều kiện, giáo viên sẽ lựa chọn những trò chơi phù hợp nhất nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
Giáo viên có thể sử dụng trò chơi này trong hoạt động Luyện học thuộc lòng của tiết Tập đọc – Học thuộc lòng.
- Rèn kĩ năng nhớ và đọc đúng các câu thơ, khổ thơ trong bài thơ học thuộc lòng trong sách giáo khoa Tiếng Việt 5.