Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Ngày soạn : 22-8-2009 Ngày giảng : 25– -2009 TiÕt 1: I Mơc tiªu: HS thÊy rõ mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa môn học Xác định vị trí người tự nhiên, dựa vào cấu tạo thể hoạt động tư người Nắm phương pháp học tập đặc thù môn học thể người vệ sinh, phương pháp học tốt để đạt mục đích Kỹ Rèn kỹ hoạt động nhóm, kỹ tư độc lập làm việc với SGK Thái độ: Có ý thức bảo vệ giữ gìn vệ sinh thể II Chuẩn bị Bảng phụ: Bài tập xác định đặc điểm có người (sgk) Những mẩu chuyện nhà bác học, giáo sư, bác sĩ giỏi Việt Nam Hs: Ôn lại kiến thức đà học chương trình sinh học ? Đà học ngành động vật nào? ? Ngành động vật có vị trí tiến hoá cao nhất? III Hoạt động dạy học ổn định lớp : 8A 8C Vào bài: Gv giới thiệu sơ qua môn thể người vệ sinh chương trình sinh học lớp * Hoạt động Vị trí người tự nhiên Mục tiêu: Hs thấy người có vị trí cao giơí sinh vật cấu tạo thể hoàn chỉnh hoạt động có mục đích Hoạt động dạy Hoạt động học Gv yêu cầu hs: HS đọc lệnh, nhớ lại kiến thức đà học ? Kể tên ngành ĐV đà học? Trả lời câu hỏi ? Ngành ĐV có vị trí tiến hoá cao Yêu cầu kể đủ, xếp theo tiến hoá nhất? ngành ĐV: Đv nguyên sinh, ruột khoang, ngành giun, thân mềm, chân khớp, đv có xương sống Trong ngành đv có xương sống lớp thú có vị trí tiến hoá cao nhất, đặc biệt khỉ Hs tự nghiên cứu thông tin sgk -> trao Gv treo bảng phụ ghi nội dung tập đổi nhóm, hoàn thành tập mục Hướng dẫn hs xác định Cử đại diện lên bảng làm vào bảng phụ, ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động dạy Hoạt động học đặc điểm có người mà nhóm có ý kiến khác bổ sung ®v KÕt ln: Loµi ng­êi thc líp thó Con ng­êi có tiếng nói, chữ viết, tư Gv phân tích, đưa đáp án trừu tượng, hoạt động có mục đích, sống ( ô đúng: 2, 3, 5, 7, 8) thành xà hội, biết chế tạo sử dụng Qua hướng dẫn hs rút kết luận công cụ lao động -> Làm chủ thiên vị trí phân loại ng nhiên * Hoạt động Nhiệm vụ môn thể người vệ sinh Mục tiêu: Hs nhiệm vụ môn học thể người vệ sinh Biết đề biện pháp bảo vệ thể Chỉ mối liên quan môn học với môn khoa học khác Hoạt động dạy Hoạt động học Gv yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin sgk Gv nhấn mạnh Nhiệm vụ: + Tìm hiểu đặc điểm cấu tạo chức sinh lý thể người mối quan hệ với môi trường + Đề biện pháp rèn luyện thân thể, bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ môi trường Gv chiếu tranh 1.1, 1.2, 1.3 yêu cầu học sinh quan sát, thảo luận nhóm câu hỏi hoạt động? Lấy ví dụ cụ thĨ vỊ mèi quan hƯ ®ã? Gv h­íng dÉn, ®iỊu khiển hoạt động, bổ sung kiến thức cho hs ? Vì phải nghiên cứu thể mặt: Cấu tạo, chức sinh lý? Hs tự nghiên cứu thông tin Nêu nhiệm vụ môn học Hs quan sát, thảo luận nhóm tìm câu trả lời Các nhóm cử đại diện báo cáo Các nhóm có ý kiến khác bổ sung, góp ý -> Nêu được: Kiến thức thể người có liên quan tíi nhiỊu ngµnh nghỊ x· héi nh­ y häc , tâm lý giáo dục, TDTT, hội hoạ, thời trang Nêu số ví dụ Hs phân tích: Muốn hiểu rõ chức quan, cần hiễu rõ cấu tạo quan Mặt khác, đà rõ cấu tạo chức quan ta đề biện pháp vệ sinh quan Gv giới thiệu thành công ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động dạy Hoạt động häc b¸c sÜ ViƯt Nam viƯc ghÐp thËn ghÐp gan, tách trẻ sinh đôi ? Vậy ý nghĩa việc học môn? Yêu cầu hs lấy thêm ví dụ Cá nhân hs trả lời: Học môn giúp ta * Biết cách Rèn luyện thân thể Bảo vệ sức khoẻ Bảo vệ môi trường * Có kiến thức để học lên sâu vào ngành nghề khác xà hội * Hoạt động Phương pháp học tập môn Mục tiêu: Chỉ phương pháp đặc thù môn, học qua mô hình, tranh, thí nghiệm Hoạt động dạy Hoạt động học ? Nêu phương pháp để học ? Nêu phương pháp để học tốt môn? tốt môn? Gv lấy ví dụ cụ thể minh hoạ cho phương pháp IV Kiểm tra đánh giá: Gv yêu cầu hs trả lời câu hỏi củng cố ? Vị trí phân loại người tự nhiên? ? Nhiệm vụ môn thể người? ? ý nghĩa việc học môn? Gv định số hs trả lời, số khác bổ sung V Hướng dẫn học Trả lời câu hỏi sgk Kẻ sẵn bảng cấu tạo thể người Ôn tập lại hệ quan đv thuộc lớp thú Ngày soạn : 23-8-2008 Ngày giảng : 26- 82008 Chương I Khái quát thể người Tiết : cấu tạo thể người I Mục tiêu: Kiến thức Hướng dẫn hs tự xác định tên, vị trí quan thể người Chứng minh tính thống hoạt động quan thể người Kỹ Rèn kỹ quan sát, nhận biết kiến thức Rèn tư tổng hợp lô gíc, kỹ hoạt động nhóm ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Thái độ Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ thể tránh tác động mạnh vào số hệ quan quan trọng II Đồ dùng dạy học Gv: Tranh hệ quan thú ; hệ quan người Mô hình tháo lắp hệ quan , sơ đồ phóng to hình 2.3 (SGK) ; bảng phụ ; phiếu học tập H/s : Kẻ bảng sgk ; ôn tập lại hệ quan đv thuộc lớp thú III Hoạt động dạy học : ổn định lớp: 8A 8C Bµi cị : ?H·y cho biÕt nhiƯm vơ cđa môn thể người vệ sinh ?Nêu p2 học tập môn thể người vệ sinh Bài Trong chương trình SH8 tìm hiểu hệ quan vận động, tuần hoàn, tiêu hoá, hô hấp Vì học hôm tìm hiểu khái quát cấu tạo thể người * Hoạt động Cấu tạo Mục tiêu : HS rõ phần thể xác định số quan mô hình Trình bày sơ lượcthành phần, chức hệ quan a, Các phần thể Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo tranh 1,2 SGK phóng to lên bảng, yêu cầu hs ? Kể tên hệ quan động vật thuộc lớp thú ? Gv yêu cầu hs trả lời câu hỏi sgk Gv nêu câu hỏi : ? Cơ thể bao bọcbằng quan ? Chức quan ? Hs nhớ lại kiến thức kể đủ hệ quan Hs quan sát tranh, hình thảo luậnnhóm hoàn thành câu trả lời Đại diện nhóm trình bày -> nhóm khác bổ sung góp ý Hs nắm : =>Da bao bọc toàn thể - Gv tổng kết ý nhóm Cơ thể gồm phần : đầu, thân, tay chân Cơ hoành ngăn khoang ngực khoang thông báo ý bụng Khoang bụng: chứa ruột ,dạ dày,gan, thận, bóng đái Khoang ngực: Chứa tim, phổi b, Các hệ quan Hoạt động dạy Hoạt động học Gv giới thiệu theo nội dung thông tin sgk; tên số hệ quan thể ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng người Gv treo bảng phụ lên bảng yêu cầu hs hoàn thành cột vào bảng Hs nghiªn cøu sgk tranh vÏ ; liªn hƯ thùc tÕ thân; kết hợp với kiến thức Đv hoàn thành cột theo nhóm Đại diện nhóm lên ghi néi dung,nhãm kh¸c bỉ sung Gv ghi ý kiÕn bổ sung, thông báo đáp án Phát phiếu học tập : Xác định chức phận hệ quan qua xếp ý hệ quan chức cho tương ứng bảng Các nhóm làm phiếu tập Một số nhóm cử đại diện lên trình bày sau? đáp án Phiếu học tập Tên hệ quan Chức Hệ vận động a, Lọc từ máu chất thừa có hại cho thể để thải Hệ tiêu hoá b, Thực trao đổi khí O2, CO2 thể môi trường Hệ tuần hoàn Hệ hô hấp Hệ tiết Hệ thần kinh c, Có chức sinh đẻ bảo tồn nòi giống d, Tiếp nhận biến đổi thức ăn thành chÊt dinh d­ìng cung cÊp cho c¬ thĨ e, Gióp thể vận động g, Vận chuyển chất dinh dưỡng, O2, hoóc môn đến tế bào, chất thải để đưa thể h, Điều khiển, điều hoà phối hợp hoạt động quan thể Hoạt động dạy Hoạt động học Gv đưa đáp án: 1e, 2d, 3g, 4b, 5a, Các nhóm đổi cho nhau, so sánh với đáp 6h án gv để đánh giá bạn Gv giới thiệu chức lại hệ sinh dục Gv hỏi thêm ? Ngoài quan trên, thể có hệ quan nào? Gv gọi hs đọc trước lớp phần thônh tin bảng (trang 9) Gọi hs khác ? Phân tích xem bạn vừa đà làm ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng cô gọi hỏi? Nhờ đâu bạn làm thế? Gv ghi mục * Hoạt động Hs trả lời được: Bạn đà đứng dậy cầm sách đọc đoạn cô yêu cầu Đó nhờ phối hợp hoạt động quan tai (nghe), chân co (đứng lên), tay co (cầm sách), mắt (nhìn), miệng (đọc) phối hợp hoạt động quan Mục tiêu: Chỉ vai trò điều hoà hoạt động hệ quan hệ thần kinh nội tiết Hoạt động dạy Hoạt động học Gv hướng dẫn hs ? Phân tích hoạt động thể: Chạy Gv treo sơ đồ 2.3 Hs tự nghiên cứu sgk mục thảo luận nhóm Đại diện nhóm trình bày trước lớp Các nhóm có ý kiến khác bổ sung + Tim, mạch, hô hấp, tiết, tiêu hoátăng cường hoạt động +Tăng cường cung cấp O2, chất dinh ? Các mũi tên từ hệ thần kinh hệ nội tiết dưỡng cho thể tới hệ quan nói lên điều gì? Hs phân tích sơ đồ Gv giải thích điều hoà chế thần kinh chế thể dịch ? Tại nói thể người khối Vì quan hệ, hệ thống nhất? quan thể có phối hợp hoạt động điều hoà hệ thần kinh hệ nội tiết Kiểm tra - đánh giá Gv yêu cầu học sinh làm tập ? Trong thể người có hệ quan nào? Nhiệm vụ hệ? ? Đánh dấu cộng (x) vào trước chữ câu trả lời câu sau: A Khi chạy có hệ quan phối hợp hoạt động? Hệ tuần hoàn HƯ bµi tiÕt HƯ néi tiÕt HƯ hô hấp Hệ thần kinh Hệ sinh dục HƯ vËn ®éng a, 1, 2, 3, 4, 5, b, 1, 2, , 3, 4, 6, c, 1, 2, 3, 4, 5, d, 1, 3, 4, 5, 6, Đáp án: Câu C B Những hệ quan có chức đạo hoạt động hệ quan khác thể ? 4,,4 Hệ thần kinh hệ nội tiết Hệ vận động, hệ tuần hoàn, hệ tiêu hoá hệ hô hấp ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu H»ng HƯ bµi tiÕt, hƯ sinh dơc vµ hƯ néi tiÕt HƯ bµi tiÕt, hƯ sinh dơc vµ hệ thần kinh Đáp án: ? Cơ thể người thể thống thể nào? Hướng dẫn học Học bài, trả lời câu hỏi Giải thích tượng: Đạp xe, đá bóng Ôn tập lại cấu tạo TB thực vật Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết : Tế bào I Mục tiêu 1, Kiến thức: Hs trình bày thành phần cấu trúc tế bµo gåm mµng sinh chÊt, chÊt tÕ bµo (l­íi néi chất, ri bô xôm, ti thể, máy gôn ghi, trung thể), nhân (NST nhân con) Học sinh phân biệt chức cấu trúc TB Chứng minh TB đơn vị chức thể 2, Kỹ năng: Rèn kỹ quan sát kênh hình, mô hình tìm kiến thức; kỹ suy luận lôgíc, kỹ hoạt động nhóm 3, Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích môn II Đồ dùng dạy học Gv: Mô hình hay tranh vẽ câm cấu tạo TB động vật, tranh phóng to hình 2.2 (trang8), Hs: Ôn lại cấu tạoTBTV, soạn lệnh III Hoạt động dạy học ổn định lớp: 8A 8C Bài cũ: Một hs lên tranh 2.2: ?Kể tên hệ quan chức hệ quan này? Hs khác: ? Đánh dấu (x) vào đầu câu trả lời cho câu hỏi sau Căn vào đặc điểm sau mà ta nói thể người thể thống nhất? a, Tất quan thể người cấu tạo từ TB b, Sự hoạt động tất quan hệ hoạt động hệ quan thể người liên quan với nhờ điều hoà, phối hợp hoạt động hệ thần kinh hệ nội tiết c, Tách rời quan khỏi thể, quan không sống d, Khi môi trường thay đổi, nhờ phối hợp hoạt động quan mà thể thích nghi với thay đổi ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng (Đáp án: Câu b) Bài mới: Mọi phận, quan thể cấu tạo từ tế bào Vậy TB có cấu trúc chức nào? Tại lại nói TB đơn vị chức thể? Hoạt động Cấu tạo tế bào Mục tiêu: Hs nắm thành phần TB màng, chất nguyên sinh, nhân Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo hình câm 3.1 yêu cầu hs rõ thành phần TB? Gv nhận xét thông báo đáp án Gv cho hs quan sát cột 1;2 bảng 3.1 để xác định bào quan TB Gv bổ sung thêm số thông tin Hs quan sát hình vẽ Cá nhân tự xác định + Màng + Chất tế bào + Nhân Đại diện nhóm trình bày Nhóm khác bổ sung Hs nghiên cứu bảng ghi nhớ kiến thức Màng: Có lỗ màng đảm bảo mối liên hệ Tb với môi trường Chất TB : chứa bào quan Nhân TB : Trong dịch nhân chứa NST nhân * Hoạt động Chức phận TB Mục tiêu : H/ S nắm chức quan trọng phận tế bào Thấy cấu tạo phù hợp với chức thống thành phần tế bào Chứng minh : TBào đơn vị chức thể Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo hình 3.1 Nêu câu hỏi H/s nghiên cứu bảngtự rút kiến thức ? Màng sinh chất có vai trò ? ? Chất TB , nhân đóng vai trò hoạt động sống TB ? H/s dựa vào bảng để trả lời < Gv lưu ý chữ in nghiêng > ? Lưới nội chất có vai trò hoạt động sống TB ? Năng lượng để tổng hợp P lấy từ đâu? ? Màng sinh chất có vai trò ? ? Tại nói nhân trung tâm tế bào?(Đ/ khiển hoạt động sống tế bào ) Gv gọi h/s đọc câu hỏi hoạt ®éng SGK ? H·y gi¶i trÝch mèi quan hƯ thèng chức màng sinh chất , chất Thảo luận nhóm tìm câu trả lời ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động dạy Hoạt động học TB nhân TB ? Đại diện nhóm trình bày nhóm khác - Gv nhận xết, trình bày đáp án bổ sung =>Màng giúp TB thực trao đổi chất với môi trường (lấy vào chất thải chất ) để tổng hợp nên chất riêng tế bào chất TB nơi thực trao đổi chất bên TB (Tổng hợp chất , phângiải chất để tạo lượng cần cho hoạt ®éng sèng cđa TB (nhê ti thĨ) NST nh©n qui định đặc điểm cấu trúc P tổng hợp ribôxôm =>Các phận TB đà có phối hợp thống hoạt động để tế bào thực So sánh với đáp án nhóm chức sống H/s ghi nhớ kiến thức * Hoạt động Thành phần hoá học TB Mục tiêu: Học sinh nắm đợc thành phần hoá học TB chất vô chất hữu Hoạt động dạy Hoạt động học ? Cho biết thành phần hoá học TB Gv nhận xét- thông báo đáp án TB gồm hỗn hợp nhiều chất hữu vô a, Chất hữu cơ: + Prôtêin: C H O N S P + GluxÝt: C H O + LipÝt: C H O + AxÝt nuclÕic: ADN, ARN (prôtêin, axít nuclếic quan trọng hai thành phần chủ yếu thể sống) b, Chất vô cơ: Muối khoáng chứa Ca, K, Na, Cu, Fe ? Các chất hoá học cấu tạo nên TB có mặt đâu? Chứng tỏ điều gì? ? Tại phần ăn cần có đủ P, G, Li, vitamin, MK? Hs tự nghiên cứu thông tin sgk tìm câu trả lời hs trình bày trước líp Hs kh¸c bỉ sung => Hs thu nhËn kiÕn thức => Có sẵn tự nhiên -> chất sống chất vô sinh phát triển thành => ăn đủ chất để xây dựng TB * Hoạt động Hoạt động sống tế bào Mục tiêu: Hs nêu đặc diểm sống TB trao đổi chất, lớn lên, phânchia, cảm ứng Chứng minh tế bào đơn vị chức thể Hoạt động dạy Hoạt động học ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Gv chiếu sơ đồ 3.2 ? Kể tên hoạt động sống TB? ? Sơ đồ muốn cho biết gì? ? Mối quan hệ biểu nào? ? Tại nói Tb đơn vị chức thể? - Yêu cầu hs đọc kết luận đóng khung sgk Hs nghiên cứu sgk trình bày + Trao đổi chất, lớn lên, phân chia, cảm ứng hoạt động sống Tb + Mối quan hệ môi trường, thể TB + Mt cung cấp O2 , nước muối khoáng, chất hữu cho TB thực hoạt động sống Đồng thời nhận lấy sản phẩm tiết, CO2 từ TB thể + Mọi hoạt động sống thể có sở hoạt động sống TB Kiểm tra- đánh giá ? Làm tập 1sgk ? Nêu cấu tạo chung tế bào ? Tìm câu trả lời câu sau : 1, Trong TB bé phËn nµo lµ quan träng nhÊt a, Nhân, nhân trung tâm điều khiển hoạt động sống TB có vai trò quan trọng di truyền b, Màng sinh chất, màng sinh chất có vai trò bảo vệ tế bào nơi TĐC TB với môi trường c, Chất TB ,vì nơi diễn hoạt động sống TB d, Các bào quan, chúng góp phần quan trọng vào hoạt động sống tế bào ? ( Đáp án : a ) 2, Tại nói TB đơn vị cấu trúc chức thể người ? a, Các quan thể người cấu tạo TB b, Các hoạt động sống tế bào sỡ cho hoạt động sống thể c, Khi toàn tế bào bị chết thể chết d, a b e, a c ®óng g, b vµ c ®óng h, a, b vµ c Đáp án: d 5.Hướng dẫn nhà: Bài tập , Ngày soạn : -9 2008 Ngày giảng :6 -9 - 2008 Tiết : Mô I Mục tiêu : 1, Kiến thức : H/ s phải nắm K/n mô , phân biệt loại mô thể H/s nắm cấu tạo chức loại mô thể 10 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng 2, Kĩ : Rèn kĩ quan sát kênh hình tìm kiến thức , kĩ khái quát hoá , kĩ hoạt ®éng nhãm 3, Th¸i ®é : Gi¸o dơc ý thøc bảo vệ ,giữ gìn sức khoẻ II Đồ dùng dạy häc Gv : tranh vÏ sgk , phiÕu häc tËp ,tranh số loại TB ,tập đoàn vôn vốc, động vật đơn bào H/s : Soạn lệnh sgk III Hoạt động dạy học ổn định lớp: 8A 8B 8C 8D Bµi cị : H·y cho biết cấu tạo chức phận tế bào ? : Tại nói TB đơn vị cấu tạo đơn vị chức thể ? Bài Trong thể có nhiều tế bào,tuy nhiên xét chức người ta xếp loại thành nhóm TB có nhiệm vụ giống nhóm gọi chung mô Vậy mô ? Trong thể có loại mô nào? * Hoạt động : Khái niệm mô Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo tranh ĐV đơn bào tập đoàn vôn vốc ? Tiến hoá cấu tạo chức tập Quan sát tranh trả lời câu hỏi nêu : đoàn vôn vốc so với động vật đơn bào ? Tập đoàn vôn vốc có phân hoá cấu tạo chuyên hoá chức -> Đó sở để hình thành Gv thông báo thông tin sgk mô ĐV đa bào Hướng dẫn Hs trả lời câu hỏi hoạt động sgk Thảo luận nhóm ghi giấy nội dung đáp án Cử đại diện trình bày trước lớp Gv nhận xét bổ sung( cần) nhóm khác bổ sung góp ý Những tế bào có hình dạng khác : TBTK(hình sao) TB (hình thoi) Gv : Chính để thực chức khác mà từ giai đoạn phôi tế bào (lúc đầu có cấu tạo giống nhau) đà phân hoá có hình dạng kích thước khác Hs đọc tiếp thông tin để xác định ? Mô ? Khái niệm mô : Mô tập hợp TB chuyên hoá, có cấu trúc giống đảm nhận chức định số loại mô có yếu tố cấu trúc tế bào Hoạt động Các loại mô 11 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Mục tiêu: Hs phải rõ cấu tạo chức loại mô, thấy cấu tạo phù hợp với chức mô a, Mô biểu bì Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo tranh 4.1 yêu cầu hs trả lời câu hỏi sgk Quan sát hình vẽ, thảo luận nhóm câu hỏi hoạt động Cử đại diện trình bày, nhóm có ý kiến khác bổ sung Bảo vệ, hấp thụ tiết Gv nhấn mạnh: Các TB xếp sít phủ da, lót quan rỗng ? Loại mô biểu bì làm chức bảo vệ thấy quan nào? Phủ mặt ngoài, lót mặt ? Loại biểu bì làm nhiệm vụ tiết có quan nào? Tuyến nước bọt, tuyến mồ hôi Lưu ý: Mô biểu bì có khả tái sinh mạnh nhờ phân bào nhanh VD: Biểu bì da b, Mô liên kết Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo tranh 4.2 giới thiệu Mô gồm tế bào liên kết nằm rải rác Quan sát tranh vẽ, xử lý ghi nhận thông chất gồm : tin Mô sụn Mô xương, Gân, dây chằng Lưu ý : chất làm vật liệu liên kết chống đỡ Gv hướng dẫn, điều khiển Hs hoàn thành câu hỏi hoạt động sgk Thảo luận nhóm, đại diện báo cáo kết nhóm khác bổ sung Gv nhận xét , tổng kết : Máu có huyết tương chất (chất nền) Xét nguồn gốc tế bào máu tạo từ TB giống nguồn gốc tế bào sụn, xương c) Mô Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo tranh 4.3 Gv nêu câu hỏi hoạt động sgk ? Gv tổng kết qua bảng phụ =>Mô gồm TB dài - > thực tốt chức Quan sát tranh vẽ ,đọc thông tin thảo luận nhóm, cử đại diện trình bày nhận xét nhóm nhãm kh¸c bỉ sung 12 ThuVienDeThi.com Gi¸o ¸n Sinh Häc Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động dạy Hoạt động học co tạo nên vận động d, Mô thần kinh Hoạt động dạy Hoạt động học Gv hướng dẫn Hs qsát tranh vẽ 4.4, đọc thông tin ? Mô TK có đâu thể ? Hs đọc thông tin xác định ? Đặc điểm cấu tạo mô thần kinh? Mô TK nằm nÃo, tuỷ sống, hạchTK, Gv điều khiển hoạt động dây thần kinh quan thụ Gv cho Hs quan sát nơ ron điển hình cảm phân biệt phần Thảo luận nhóm Đại diện trình bày đáp án Các nhóm khác bổ sung Nêu : Mô TK gồm loại TB thần kinh(nơ ron) + TBTK đệm(TBTK giao ) Hs quan sát hình 4.4 xác định : Thân nơ ron Sợi nhánh Xi náp Gv nhấn mạnh : Nơ ron loại TB biệt Sợi trục hoá cao, mÊt K/n sinh s¶n, võa cã tÝnh h­ng phÊn víi c¸c kÝch thÝch kh¸c ,võa cã k/n dÉn trun ức chế xung Nhờ mà chức mô TK ? Hs đọc thông tin sgk nêu : Dẫn truyền, xử lý thông tin, điều hoà hoạt động quan đảm bảo phối hợp hoạt động quan Kiểm tra đánh giá ? Mô ? Kể tên loại mô ? Tìm từ, cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh câu sau: Mô gồm loại ,cơ tim TB dài; vân gắn với xương, tế bào có ; có vân ngang Cơ trơn tạo nên .như dày, ruột TB trơn có hình thoi đầu nhọn có nhân Cơ tim tạo nên thành tim TB tim , có nhiều nhân Chức co, dÃn tạo nên vận động Hướng dẫn học Học bài, trả lời câu hỏi 1,2 sgk Chuẩn bị cho bµi thùc hµnh (theo tỉ ) - Ngày soạn : 7/9/2008 13 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Ngày giảng : 9/9/2008 Tiết 5: Thực hành: quan sát tế bào mô I Mục tiêu Chuẩn bị tiêu tạm thời TB mô ,cơ vân Quan sát vẽ TB tiêu đà làm sẵn : TB niêm mạc miệng (Mô biểu bì ) , mô sụn , mô xương, mô vân, mô trơn, phân bƯt bé phËn chÝnh cđa tÕ bµo gåm mµng sinh chất, chấtTB nhân Phân biệt điểm khác mô biểu bì, mô , mô liên kết Rèn kỹ sử dụng kính hiển vi , kỹ mổ tách TB Giáo dục ý thức nghỉêm túc , bảo vệ máy, vệ sinh phòng sau thực hành II Đồ dùng dạy học Hs : ếch, mẫu xương sống có đầu sụn xương xốp, thịt lợn nạc tươi (1 tỉ) Gv : KÝnh hiĨn vi, lam kÝnh, la men, đồ mổ ,khăn lau giấy thấm Một ếch sống, bắp thịt chân giò lợn Dung dÞch sinh lý 0,65% Nacl , èng hót, dung dịch a xít a xê tíc 1% có ống hút Bộ tiêu động vật : Mô biểu bì ,mô sụn, mô xương, mô trơn III Hoạt động dạy- học 1.ổn định : 8A 8B 8C 8D KiĨm tra : Gv : KiĨm tra phÇn chuẩn bị theo nhóm Hs Phát dụng cụ cho nhóm trưởng Phát hộp tiêu mẫu Bài * Hoạt động Làm tiêu quan sát tế bào mô vân Mục tiêu : Làm tiêu bản, quan sát nhìn thấy TB Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo bảng phụ nội dung bước làm Hs theo dõi->ghi nhớ kiến thức, Hs tiêu nhắc lại thao tác Gọi Hs lên làm mẫu thao tác Phân công nhóm Các nhóm tiến hành làm tiêu đà hướng dẫn Yêu cầu : Lấy sợi thật mảnh Không bị đứt Sau cá nhóm lấy TB mô Rạch bắp phải thẳng vân đặt lên lam kính Gv hướng dẫn cách đặt la men Các nhóm tiến hành đậy la men Yêu cầu : Không có bọt khí Nhỏ giọt a xít a xê tíc 1% vào cạnh la men dùng giấy thấm hút bớt dung Các nhóm tiếp tục thao tác nhỏ a xít a xê dịch sinh lý để a xít thấm vào la tíc men Hoàn thành tiêu đặt lên bàn để giáo viên kiểm tra Gv điều khiển, kiểm tra công việc 14 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động dạy Hoạt động học nhóm, giúp đỡ nhóm chưa làm ®­ỵc Gv h­íng dÉn Hs ®iỊu chØnh kÝnh hiĨn Các nhóm thử kính lấy ánh sáng nét để vi nhìn rõ mẫu Đại diện nhóm quan sát , điều chỉnh Gv kiểm tra lại để tránh tượng Hs nhìn rõ tế bào (Đối chiếu nhầm lẫn, miêu tả theo sgk tiêu với hình vẽ sgk Cả nhóm quan sát, nhận xét Yêu cầu : Thấy màng, nhân, vân ngang, tế bào dài Vẽ hình ghi thích * Hoạt động : Quan sát tiêu loại mô khác Mục tiêu : Quan sát vẽ lại hình TB mô sụn, mô xương, mô trơn Phân biệt điểm khác mô Hoạt động dạy Hoạt động học Gv yêu cầu quan sát mô ->vẽ hình ? Phân biệt điểm khác mô? Lần lượt thành viên qsát -.vẽ hình Thảo luận nhóm để thống trả lời Yêu cầu : thành phần cấu tạo , hình dáng TB mô Gv nhận xét kết luận : Mô biểu bì : TB xếp sít Mô sụn : Chỉ có 2.3 TB tạo thành nhóm Mô xương : T/ phần TB nhiều Mô : TB nhiều, dài Cơ vân có vân ngang Gv hướng dẫn Hs làm báo cáo theo mẫu - Hoàn thành báo cáo nạp cho giáo viên : sgk Yêu cầu : Vẽ hình, thích đầy đủ hình vẽ loại mô đà quan sát Bố trí hình vẽ cân đối, thích nên dùng thước kẻ mũi tên vào vị trí hình đảm bảo hình vẽ đẹp Gv đánh giá kết Nhận xét - Đánh giá Gv : Khen nhóm làm việc nghiêm túc có kết tốt Phê bình nhóm chưa cố gắng kết thấp để rút kinh nghiệm * Đánh giá : ? Trong làm tiêu mô vân em gặp khó khăn ? ? Cho biết nguyên nhân thành công nhóm ? Lý làm cho mẫu số nhóm chưa đạt yêu cầu * Yêu cầu Làm vệ sinh , dọn lớp Thu dụng cụ đầy đủ , rửa sạch, xếp tiêu vào hộp 15 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hướng dẫn học : Ôn lại kiến thức mô thần kinh Ngày soạn : 7/9/2008 ngày giảng : 10 /9/2008 Tiết : Phản xạ I Mục tiêu: 1, Kiến thức: HS nắm cấu tạo chức nơ ron Chỉ rõ thành phần cung phản xạ đường dẫn truyền xung thần kinh cung phản xạ 2, Kĩ năng: Rèn kĩ quan sát kênh hình, thông tin nắm bắt kiến thức, kĩ hoạt động nhóm 3, Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thể II Đồ dùng dạy học Gv: Tranh vẽ hình 6.1 6.2, sơ đồ 6.3 (sgk), búa y tế, trinh nữ, phiếu học tập III Hoạt động dạy học ổn định lớp8A 8B 8C 8D Bài cũ : Gv treo bảng phụ yêu cầu hs hoàn thành Cho ý trả lời Mô liên kết Mô Mô thần kinh 4.Mô biểu bì a, biểu bì bao phủ, biểu bì tuyến b, vân, trơn c, Mộ sụn , mô xương d, nơ ron HÃy điền ý 1, 2, 3, vào dấu chấm (?) cột A ; ý a, b, c, d, vào cột c bảng cho phù hợp Các loại mô (A) ? ? ? ? Chức (B) Bảo vệ, hấp thụ, tiết Nâng đỡ, liên kết quan Co dÃn tạo nên vận động quan vận động thĨ TiÕp nhËn kÝch thÝch DÉn trun xung thÇn kinh Xử lý thông tin điều hoà hoạt động quan Đáp án: A (4; 1; 2; 3) C (a; c; b; d) Thí dụ (C) ? HÃy nêu thành phần cấu tạo mô thần kinh? ? Gv treo tranh 6.1: Mô tả cấu tạo nơ ron ®iĨn h×nh? Gäi hs nhËn xÐt bỉ sung, gãp ý Bµi míi ë ng­êi: - Sê tay vµo vËt nãng -> Rơt tay - ThÊy qu¶ chanh -> TiÕt n­íc bät => HiƯn t­ỵng rơt tay hay tiÕt n­íc bọt gọi phản xạ Vậy phản xạ thực nhờ chế nào? 16 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Gv ghi tên lên bảng Chuyển ý: Phản xạ hoạt động nơ ron, tìm hiểu xem nơ ron có cấu tạo, hoạt động nào? * Hoạt động1 Cấu tạo chức nơ ron Mục tiêu: Chỉ rõ cấu tạo chức nơ ron từ thấy chiều hướng lan truyền xung thần kinh sợi trục Hoạt động dạy Hoạt động học Gọi hs lên bảng ghi lại cấu tạo nơ ron điển hình? Hs nêu được: Cấu tạo nơron gồm Thân chứa nhân Xung quanh tua ngắn ( sợi nhánh) Gv giải thích: Các kích thích môi Tua dài ( sợi trục) có bao miêlin Nơi trường môi trường tác tiếp nối nơ ron gọi xi náp động vào thân sợi nhánh làm xuất xung thần kinh lan truyền theo sợi trục -> đầu mút để chuyển qua xináp tới nơron quan trả lời Hs thu nhận thông tin (cơ tuyến) Lưu ý: Sự dẫn truyền xung thần kinh theo chiều từ thân -> dọc theo sợi trục -> nơ ron khác ? Nơron có chức gì? Hs nghiên cứu thông tin sgk để xác định + Tính cảm ứng Gv hướng dẫn hs đọc tiếp thông tin Treo + Tính dẫn truyền bảng (phiếu học tập) Các loại nơ ron Thảo luận nhóm - hoàn thành bảng Các loại nơron Vị trí Chức đại diện trình bày đáp án Các nhóm bổ NR hướng tâm (cảm giác) sung nhận xét thống câu trả lời NR li tâm (vận động) Lưu ý: Người ta phân biệt loại nơ NR trung gian (liên lạc) Gv nêu câu hỏi hoạt động ron dựa vào chức dẫn ? Cã nhËn xÐt g× vỊ h­íng dÉn trun trun xung thần kinh chúng xung thần kinh nơron hướng tâm nơron li tâm? Hs nêu -> Chiều dẫn truyền nơ ron trái ngược * Hoạt động Cung phản xạ 17 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Mục tiêu: Hs hình thành khái niệm phản xạ, cung phản xạ, vòng phản xạ Biết giải thích số phản xạ người cung phản xạ vòng phản xạ a Phản xạ Hoạt động học Hoạt động dạy Gv: Mọi hoạt động thể phản xạ Phản xạ không trả lời kích thích môi trường mà trả lời kích thích môi trường Ví dụ: Nghe tiếng còi sau -> Quay đầu lại Thức ăn vào miệng -> Tiết nước bọt Tăng tiết mồ hôi trời nóng Khi lao động -> Tăng nhịp hô hấp, nhịp co bóp tim Hs thu nhận thông tin Lấy thêm số vÝ dơ Tay ch¹m vËt nãng -> rơt l¹i ? Vậy phản xạ thực nhờ Đèn chiếu vào mắt -> co lại phận huy (điều khiển) Hs nêu => Nhờ hệ thần kinh Gv yêu cầu hs trả lời - Một hs trả lời trước lớp Các ý kiến khác ? Phản xạ gì? bổ sung Gv nhận xét - nêu đáp án chuẩn: Phản xạ phản ứng thể trả lời kích thích môi trường Hs tự hòan thiện kiến thức môi trường trongdưới điều khiển hệ thần kinh ? Vậy phản xạ có ý nghĩa đời Hs trả lời câu hỏi => Là sở hoạt động sống người? hệ thần kinh, làm cho thể luôn thích nghi với thay đổi Gv nêu câu hỏi hoạt ®éng sau cho ®iỊu kiƯn sèng häc sinh chạm tay vào xấu hổ nhận thấy bị cụp xuống ? Nêu khác biệt phản xạ động vật với tượng cảm ứng thực vật ? Thảo luận nhóm Đại diện nhóm trình bày trước lớp Các Gv điều khiển hoạt động nhãm cã ý kiÕn kh¸c bỉ sung Gv kÕt ln- Cơ : Phản xạ phản ứng cã sù tham gia cđa hƯ thÇn kinh 18 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động học Hoạt động dạy Cảm ứng thực vật không hệ thần kinh điều khiển b Cung phản xạ Hoạt động dạy Hoạt động học Gv treo tranh 5.2 phóng to lên bảng Nêu câu hỏi hoạt động ? Các loại nơron tạo nên cung phản xạ Quan sát tranh Trả lời câu hỏi Nêu được: Gồm NR hướng tâm NR trung gian ? Thành phần cung phản xạ gồm NR li tâm yếu tố nào? Thành phần cung phản xạ: Cơ quan thụ cảm NR ( hướng tâm, trung gian, li tâm) ? Cung phản xạ gì? Cơ quan phản ứng Hs trả lời được: Là đường mà xung thần kinh truyền từ quan thụ cảm qua TƯTK -> quan phản ứng Gv nhắc tới tốc độ truyền xung thần kinh Thực phản xạ người lớn -> Phản ứng xảy mau lẹ, tức thời Cung phản xạ để thực phản xạ ? Nêu số ví dụ phản xạ phân tích đường dẫn truyền xung thần kinh phản xạ đó? (Gv đưa ví dụ cụ thể cho thống Kim đâm vào tay -> Rụt tay lại Gv theo dõi hoạt động Thảo luận nhóm Cử đại diện trình bày, nhóm cã ý kiÕn kh¸c bỉ sung, nhËn xÐt ? B»ng cách TƯTK biết phản ứng thể đà đáp ứng Hs tự bổ sung kiến thức kích thích hay chưa? Ta tìm hiểu khái niệm vòng phản xạ c Vòng phản xạ Hoạt động dạy Hoạt động học GV: (chỉ sơ đồ) Phản ứng thể đà thực Quan sát hình vẽ trả lời câu hỏi 19 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hoạt động dạy Hoạt động học nhờ cung phản xạ (1-2) Tuy nhiên nhờ có xung thần kinh báo ngược từ quan thụ cảm thụ quan quan phản ứng theo dây hướng tâm TƯTK giúp thể biêts phản ứng đà đáp ứng yêu cầu trà lời kích thích hay chưa Nếu chưa đáp ứng TƯ tiếp tục phát lệnh đẻ điều chỉnh phản ứng theo dây li tâm tới quan trả lời => Chính luồng thông tin ngược đà khép kín cung Hs thu nhận thông tin phản xạ tạo nên vòng phản xạ Gv lấy ví dụ, giải thích ví dụ (Muỗi cắn sau lưng) Lưu ý: Trong trường hợp phản ứng lần đà đáp ứng yêu cầu trả lời kích thích có thông tin ngược? ý nghĩa? Hs xử lí thông tin nắm Luồng xung thần kinh bao gồm cung phản xạ đường phản hồi tạo nên vòng phản xạ Thực chất để điều chỉnh phản xạ => Giúp phản xạ thực xác IV Kiểm tra - đánh giá Gv phát phiếu học tập - yêu cầu học sinh thảo luận Ghi tên phận đánh số hình vẽ nơron V Hướng dẫn học - Làm câu hỏi tập 1,2 sgk - Đọc em có biết - ôn cấu tạo xương thỏ Ngày soạn :13/9/2008 Ngày giảng : 16/9/2008 Chương ii Vận động Tiết :bộ xương I Mục tiêu 1, Kiến thức: Hs trình bày thành phần xương xác định vị trí xương thể Phân biệt loại xương dài, xương ngắn, xương dẹt hình thái, cấu tạo Phân biệt loại khớp xương, nắm vững cấu tạo khớp động 2, Kỹ 20 ThuVienDeThi.com ... kinh hệ nội tiết Hệ vận động, hệ tuần hoàn, hệ tiêu hoá hệ hô hấp ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng HƯ bµi tiÕt, hƯ sinh dơc vµ hƯ néi tiÕt Hệ tiết, hệ... - Ngày soạn : 7/9/2008 13 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Ngày giảng : 9/9/2008 Tiết 5: Thực hành: quan sát tế bào mô I Mục tiêu... cầu * Yêu cầu Làm vệ sinh , dọn lớp Thu dụng cụ đầy đủ , rửa sạch, xếp tiêu vào hộp 15 ThuVienDeThi.com Giáo án Sinh Học Năm học 2008-2009.- GV Trịnh Thị Thu Hằng Hướng dẫn học : Ôn lại kiến