Thu ngân sách nhà nước (NSNN) là hệ thống những quan hệ kinh tế giữa nhà nước và xã hội phát sinh trong quá trình nhà nước huy động các nguồn tài chính để hình thành nên quỹ tiền tệ tập trung của nhà nước nhằm thỏa mãn các nhu cầu chi tiêu của nhà nước.Thu NSNN không chỉ đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nhà nước mà còn dành phần đáng kể cho dự phòng, dự trữ tài chính, đầu tư phát triển và trả nợ. Việc đẩy mạnh kết nối với các ngân hàng đã cung cấp cho người dân, doanh nghiệp một kênh thanh toán an toàn, hiệu quả, nhanh chóng, tiện lợi, mang lại lợi ích và hiệu quả thiết thực cho cả người nộp ngân sách, ngân hàng và KBNN. Trong khi người dân, doanh nghiệp thuận tiện hơn trong việc nộp ngân sách thì các ngân hàng cũng có cơ hội cung cấp thêm các dịch vụ thanh toán có chất lượng cho khách hàng, qua đó góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh và thương hiệu của mình. Đối với KBNN, các khoản thu được tập trung nhanh, kịp thời hơn vào ngân sách nhà nước, không phải qua các khâu trung gian; đồng thời, thông qua việc trao đổi thông tin dữ liệu điện tử về thu ngân sách và ủy nhiệm thu bằng tiền mặt cũng giúp giảm thiểu khối lượng công việc thu ngân sách tại KBNN, tạo điều kiện cho KBNN tiếp tục tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết 18NQTW.Tuy nhiên việc ủy nhiệm thu ngân sách từ các đơn vị sự nghiệp công lập cho các NHTM vẫn tồn tại những hạn chế nhất định. Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình..Phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Quản lý thu ngân sách Nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại Kho bạc Nhà nước Điện Biên. Về nội dung: Tập trung nghiên cứu quản lý thu NSNN từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên như: Bộ máy quản lý, lập kế hoạch thu, triển khai kế hoạch thu và kiểm soát thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các NHTM tại KBNN Điện Biên. Về không gian: Nghiên cứu quản lý thu NSNN từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các NHTM từ các nguồn thu trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Về thời gian: Dữ liệu thứ cấp thu thập cho giai đoạn 20162019; thu thập dữ liệu sơ cấp vào tháng 42020; các giải pháp được đề xuất đến năm 2025.Kết cấu luận vănNgoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tham khảo,luận văn gồm 3 chương:Chương 1: Khung nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước.Chương 2: Phân tích thực trạng quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên giai đoạn 20162019.Chương 3: Giải pháp hoàn thiệnquản lý thu ngân sách Nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên.
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TỪ CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP QUA ỦY NHIỆM THU CHO CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐIỆN BIÊN
NHÀ NƯỚC ĐIỆN BIÊN GIAI ĐOẠN 2016-2019
Lịch sử hình thành và phát triển Kho bạc Nhà nước Điện Biên
Kho bạc Nhà nước Lai Châu (cũ), tiền thân của Kho bạc Nhà nước tỉnh Điện Biên, được thành lập theo quyết định số 25/TC-TCCB vào ngày 02/02/1990 và chính thức hoạt động từ ngày 01/04/1990 Sau khi tỉnh Lai Châu (cũ) được chia tách thành hai tỉnh Điện Biên và Lai Châu vào ngày 01/01/2004, Kho bạc tỉnh cũng được chia tách, dẫn đến sự hình thành Kho bạc Nhà nước tỉnh Điện Biên ngày nay.
Sau hơn 30 năm phát triển, KBNN tỉnh Điện Biên hiện có 10 bộ phận, bao gồm Văn phòng kho bạc tỉnh với 5 phòng chức năng và 9 KBNN huyện, thị, với tổng số biên chế 165 người Đội ngũ cán bộ có chuyên môn cao, đáp ứng tốt yêu cầu công việc Cơ sở vật chất tại văn phòng kho bạc tỉnh và các huyện, thị được đầu tư khang trang với trang thiết bị hiện đại, nâng cao hiệu quả công việc Hiện tại, KBNN tỉnh Điện Biên quản lý khối lượng tiền và tài sản lên tới 172.863 tỷ đồng, cùng với 1.328 đơn vị tham gia giao dịch ngân sách.
Trong quá trình xây dựng và phát triển, Kho bạc tỉnh Điện Biên đã nỗ lực vượt qua khó khăn để quản lý và kiểm soát quỹ ngân sách hiệu quả Họ đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tài chính địa phương, đề xuất những chính sách ngân sách hợp lý theo từng giai đoạn Nhiều thành tích xuất sắc của tập thể và cá nhân đã được ghi nhận qua các bằng khen và danh hiệu từ trung ương đến địa phương Đặc biệt, vào năm 2003, KBNN tỉnh Điện Biên vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng Ba từ Thủ tướng Chính phủ.
2006 nhận cờ thi đua của Bộ tài chính.
Chức năng, nhiệm vụ của kho bạc nhà nước Điện Biên
Cơ cấu tổ chức và nhân lực của kho bạc nhà nước Điện Biên
Đến ngày 31/12/2019, Kho bạc Nhà nước Điện Biên có cơ cấu tổ chức gồm 57 công chức và người lao động, được phân chia nhiệm vụ cụ thể vào các phòng chức năng của văn phòng tỉnh.
- Ban giám đốc: gồm 01 Giám đốc và 02 phó Giám đốc;
- Phòng Kiểm soát chi NSNN: gồm 17 công chức;
- Phòng Kế toán Nhà nước: gồm 12 công chức;
- Phòng Tài vụ - quản trị: gồm 13 công chức;
- Phòng Thanh tra - kiểm tra: gồm 06 công chức.
- Văn phòng: gồm 06 công chức.
Kết quả hoạt động của kho bạc nhà nước Điện Biên giai đoạn 2016 – 2019
Năm 2016, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) tại Điện Biên đạt 5.935 tỷ đồng, trong khi chi NSNN lên tới 12.885 tỷ đồng, dẫn đến thiếu hụt 6.950 tỷ đồng Để bù đắp cho khoản thiếu hụt này, Điện Biên cần nhận hỗ trợ bổ sung từ ngân sách cấp trên với số tiền 8.926 tỷ đồng, do thu NSNN không đủ để chi trả các khoản chi từ ngân sách.
Năm 2017, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn Điện Biên đạt 7.279 tỷ đồng, trong khi tổng chi NSNN lên tới 13.087 tỷ đồng, dẫn đến thiếu hụt 5.808 tỷ đồng Để bù đắp cho sự thiếu hụt này, Điện Biên đã nhận hỗ trợ bổ sung từ ngân sách cấp trên với số tiền 8.359 tỷ đồng, do thu NSNN không đủ để chi trả các khoản chi từ NSNN.
Năm 2018, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) tại Điện Biên đạt 6.445 tỷ đồng, trong khi tổng chi NSNN lên tới 12.167 tỷ đồng, dẫn đến thiếu hụt 5.722 tỷ đồng Để bù đắp cho khoản thiếu hụt này, Điện Biên đã phải nhận hỗ trợ bổ sung từ ngân sách cấp trên với số tiền 10.736 tỷ đồng, do thu NSNN không đủ để đáp ứng các khoản chi tiêu cần thiết.
Năm 2019, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) trên địa bàn Điện Biên đạt 7.223 tỷ đồng, trong khi chi NSNN lên tới 13.030 tỷ đồng, dẫn đến thiếu hụt 5.807 tỷ đồng Để bù đắp cho sự thiếu hụt này, Điện Biên đã nhận hỗ trợ thu bổ sung từ ngân sách cấp trên với số tiền 10.775 tỷ đồng, nhằm đảm bảo đủ nguồn lực cho các khoản chi từ NSNN.
Bộ máy quản lý thu ngân sách nhà nước tại Điện Biên được thực hiện thông qua các đơn vị sự nghiệp công lập, với sự ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại Hệ thống này nhằm tối ưu hóa quy trình thu ngân sách, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý tài chính công Các ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thu ngân sách, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý tài chính tại kho bạc nhà nước.
Cơ cấu bộ máy quản lý thu ngân sách nhà nước tại Điện Biên được tổ chức thông qua việc ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại, nhằm nâng cao hiệu quả thu ngân sách từ các đơn vị sự nghiệp công lập Hệ thống này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình thu nộp mà còn đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công Việc phối hợp giữa kho bạc nhà nước và các ngân hàng thương mại góp phần tạo ra một môi trường thu ngân sách an toàn và thuận lợi cho các đơn vị sự nghiệp.
Công tác quản lý khoản thu từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu tại KBNN Điện Biên được thực hiện bởi Phòng Kế toán Nhà nước dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc KBNN Điện Biên.
- Về cán bộ quản lý
Tình hình nhân sự trong hoạt động quản lý thu ngân sách nhà nước (NSNN) đang ngày càng được nâng cao về trình độ chuyên môn và lý luận chính trị, đồng thời có sự trẻ hóa Tuy nhiên, theo thống kê, chỉ có một cán bộ dưới 30 tuổi, trong khi phần lớn cán bộ trên 40 tuổi có kinh nghiệm nhưng lại gặp khó khăn trong việc tiếp thu công nghệ thông tin Điều này là một trong những hạn chế ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý NSNN qua ủy nhiệm thu cho ngân hàng thương mại tại Kho bạc Nhà nước Điện Biên hiện nay.
Lập kế hoạch thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên là một bước quan trọng nhằm tối ưu hóa quy trình thu ngân sách Việc ủy nhiệm thu này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả thu ngân sách mà còn nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý tài chính công Các ngân hàng thương mại sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thu ngân sách, đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động công ích và phát triển kinh tế địa phương.
Kế hoạch thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập hiện đang được thực hiện thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên.
Kế hoạch thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Điện Biên nhằm tối ưu hóa quy trình thu ngân sách và nâng cao hiệu quả tài chính Các ngân hàng thương mại sẽ hỗ trợ trong việc thu nhận và quản lý nguồn thu từ các đơn vị này, đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính Việc hợp tác này không chỉ giúp cải thiện nguồn thu ngân sách mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao.
9
Thu ngân sách nhà nước và thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước
1.1.1 Thu ngân sách nhà nước tại Kho bạc nhà nước
1.1.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò Ngân sách Nhà nước a Khái niệm Ngân sách Nhà nước.
Ngân sách nhà nước (NSNN) được xác định qua sự quản lý các nguồn tài chính trong quá trình hình thành và sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước theo quy định pháp luật NSNN phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa Nhà nước và các chủ thể xã hội, phát sinh từ việc phân phối nguồn tài chính quốc gia chủ yếu theo nguyên tắc không hoàn trả Tại Việt Nam, ngân sách nhà nước được định nghĩa là toàn bộ các khoản thu, chi do Nhà nước dự toán và thực hiện trong một thời gian nhất định, nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước (Quốc Hội, 2015).
Ngân sách nhà nước (NSNN) không chỉ là một bảng kế hoạch tài chính mà còn là một đạo luật của quốc gia Việc lập NSNN không chỉ mang tính chất kỹ thuật kinh tế như các loại ngân sách thông thường mà còn có yếu tố kỹ thuật pháp lý quan trọng.
Ngân sách nhà nước là kế hoạch tài chính tổng thể của quốc gia, được Quốc hội phê duyệt trước khi giao cho chính phủ thực hiện.
Ngân sách nhà nước được thiết lập và thực thi nhằm phục vụ hoạt động của bộ máy nhà nước, đảm bảo thực hiện chức năng và nhiệm vụ vì lợi ích chung của toàn xã hội Điều này thể hiện bản chất đặc trưng của ngân sách nhà nước, phục vụ cho toàn dân, không phân biệt giàu nghèo hay cá nhân, tổ chức, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.
Hoạt động thu chi ngân sách nhà nước có mối liên hệ chặt chẽ với quyền lực kinh tế và chính trị của nhà nước, đồng thời phản ánh việc thực hiện các chức năng của nhà nước dựa trên những quy định pháp luật nhất định.
Ngân sách nhà nước (NSNN) có những đặc điểm tương tự như các quỹ tiền tệ khác và đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích tăng trưởng kinh tế cũng như điều chỉnh kinh tế vĩ mô NSNN không chỉ là nguồn lực tài chính mà còn là công cụ hiệu quả để điều phối và quản lý các hoạt động kinh tế, nhằm đạt được sự phát triển bền vững.
NSNN đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn kinh phí cho Nhà nước, nhằm đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu và hỗ trợ các ngành kinh tế mũi nhọn Đồng thời, NSNN cũng giúp phát triển doanh nghiệp khi cần thiết, đảm bảo sự ổn định trong cơ cấu kinh tế hoặc chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi sang cơ cấu hợp lý hơn.
Nhà nước sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN) như một công cụ để kiểm soát lạm phát và ổn định thị trường, nhằm bảo vệ lợi ích của cả người sản xuất và người tiêu dùng Qua các khoản chi ngân sách, Nhà nước can thiệp vào thị trường thông qua tài trợ vốn, trợ giá và sử dụng quỹ dự trữ hàng hóa cùng với quỹ dự trữ tài chính Bên cạnh đó, NSNN còn ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường tiền tệ và thị trường vốn, từ đó góp phần giảm thiểu và kiểm soát lạm phát hiệu quả.
NSNN đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết thu nhập dân cư, góp phần thực hiện công bằng xã hội Trong bối cảnh phân hóa kinh tế xã hội hiện nay, Nhà nước cần áp dụng các chính sách phân phối thu nhập hợp lý để giảm thiểu khoảng cách chênh lệch thu nhập Ngân sách Nhà nước là công cụ tài chính hiệu quả, giúp điều chỉnh thu nhập toàn xã hội thông qua thuế trực thu, thuế gián thu, và các khoản chi cho phúc lợi công cộng, nhằm hỗ trợ các nhóm dân cư yếu thế trong chính sách xã hội.
1.1.1.2 Thu ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước. a Khái niệm thu ngân sách Nhà nước.
Thu NSNN, về mặt pháp lý, là các khoản tiền mà nhà nước huy động vào ngân sách nhằm phục vụ nhu cầu chi tiêu quốc gia Những khoản thu này không yêu cầu hoàn trả trực tiếp từ người nộp Do đó, hầu hết các khoản thu NSNN mang tính cưỡng bức, bên cạnh đó còn có một phần đến từ nguồn thu ngoài thuế.
Thu NSNN là quá trình phản ánh các quan hệ kinh tế khi Nhà nước sử dụng quyền lực chính trị để phân phối các nguồn tài chính dưới dạng giá trị, nhằm hình thành quỹ tiền tệ của mình Điều này có nghĩa là thu NSNN bao gồm tất cả các khoản tiền được tập trung vào tay Nhà nước, phục vụ cho việc hình thành quỹ NSNN, đáp ứng các yêu cầu chi tiêu cụ thể của Nhà nước.
Thu NSNN phản ánh mối quan hệ kinh tế trong việc phân chia nguồn tài chính giữa Nhà nước và các chủ thể xã hội, với phạm vi rộng và liên quan đến hầu hết các đối tượng Quá trình thu NSNN diễn ra qua nhiều phương thức khác nhau như tự nguyện, bắt buộc, ngang giá và không ngang giá Nó gắn liền với thực trạng kinh tế và sự biến động của các yếu tố giá trị như giá cả, lãi suất và thu nhập Những yếu tố này không chỉ tác động đến mức thu mà còn yêu cầu nâng cao hiệu quả điều tiết của các công cụ thu NSNN Đặc điểm của thu NSNN tại Kho bạc Nhà nước thể hiện sự đa dạng và tính linh hoạt trong quản lý tài chính công.
Thu NSNN là yếu tố quan trọng để bảo đảm quyền lực chính trị và thực hiện các chức năng của Nhà nước Tất cả các khoản thu của Nhà nước đều được quy định rõ ràng qua các chính sách, chế độ và pháp luật hiện hành.
- Thu NSNN phải căn cứ vào tình hình của nền kinh tế biểu howjn ở các chỉ tiêu tổng sản phẩm quốc nội GDP, giá cả, thu nhập, lãi suất
- Thu NSNN được thực hiện theo nguyên tắc hoàn trả không trực tiếp là chủ yếu.
- Thu NSNN theo hai phương thức: tự nguyện và bắt buộc
- Nội dung thu NSNN theo điều 5, luật ngân sách nhà nước năm 2015 bao gồm: + Toàn bộ các khoản thu từ thuế, lệ phí;
Tất cả các khoản phí thu từ dịch vụ do cơ quan nhà nước thực hiện sẽ được khấu trừ nếu được khoán chi phí hoạt động Đồng thời, các khoản phí từ dịch vụ của đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước cũng phải nộp ngân sách nhà nước theo quy định pháp luật.
+ Các khoản viện trợ không hoàn lại của Chính phủ các nước, các tổ chức, cá nhân ở ngoài nước cho Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa phương;
+ Các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.
1.1.2 Thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước Đơn vị sự nghiệp công lập là đơn vị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thành lập, để thực hiện một số chức năng nhiệm vụ do Nhà nước giao, trong đó chủ yếu là cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho xã hội.
Quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước
1.2.1 Khái niệm và mục tiêu quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước
1.2.1.1 Khái niệm quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước
Quản lý là quá trình tác động có tổ chức của người quản lý lên đối tượng và khách thể quản lý, với mục tiêu sử dụng hiệu quả các nguồn lực và thời cơ của tổ chức Điều này nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra trong bối cảnh môi trường luôn thay đổi.
Quản lý thu NSNN là quá trình mà Nhà nước sử dụng các công cụ chính sách và pháp luật để thu thuế và các khoản thu khác, nhằm đảm bảo công bằng và khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh Đây là nguồn thu không yêu cầu hoàn trả trực tiếp từ người nộp ngân sách, với phần lớn các khoản thu mang tính bắt buộc Đối tượng của quản lý thu NSNN bao gồm tất cả các khoản thu trong dự toán ngân sách hàng năm, phục vụ cho các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước trong từng giai đoạn lịch sử Quản lý thu NSNN thể hiện sự liên kết giữa Nhà nước và các tầng lớp dân cư, thành phần kinh tế, với tác động tổng hợp từ nhiều biện pháp quản lý Cơ sở của quản lý thu NSNN là việc áp dụng các quy luật kinh tế - xã hội phù hợp với thực tiễn.
Quản lý thu NSNN qua ủy nhiệm thu cho NHTM tại KBNN đã được quy định cụ thể như sau: (Bộ Tài chính, 2016)
KBNN cấp tỉnh và KBNN cấp huyện tiếp tục phối hợp thu ngân sách nhà nước (NSNN) bằng tiền mặt, bao gồm cả việc thu phạt vi phạm hành chính, thông qua ngân hàng thương mại (NHTM) nơi KBNN mở tài khoản thanh toán hoặc tài khoản chuyên thu Việc này được thực hiện theo quy định tại Thông tư và các thỏa thuận phối hợp thu NSNN giữa KBNN, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan và NHTM.
Khi KBNN cấp tỉnh hoặc KBNN cấp huyện thay đổi ngân hàng thương mại (NHTM) nơi mở tài khoản hoặc thành lập đơn vị KBNN mới do chia tách, sát nhập địa bàn, cần phối hợp thu ngân sách nhà nước (NSNN) với NHTM mới Đồng thời, KBNN phải gửi văn bản đề nghị hủy bỏ việc phối hợp thu với NHTM cũ.
NSNN với NHTM nơi mở tài khoản cũ.
KBNN cấp tỉnh và KBNN cấp huyện tiến hành mở tài khoản chuyên thu tại ngân hàng thương mại nhằm phối hợp thu và ủy nhiệm thu ngân sách nhà nước bằng tiền mặt, theo quy định của Bộ Tài chính về quản lý và sử dụng tài khoản của KBNN tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng thương mại.
- Việc ủy nhiệm thu NSNN bằng tiền mặt cho NHTM nơi KBNN (cấp tỉnh, cấp huyện) mở tài khoản do Giám đốc KBNN cấp tỉnh quyết định.
Hệ thống được KBNN áp dụng trong hoạt động quản lý thu NSNN qua ủy nhiệm thu cho NHTM gồm:
Thanh toán song phương điện tử (TTSPĐT) là hình thức thanh toán điện tử diễn ra giữa các đơn vị Kho bạc Nhà nước (KBNN) và Ngân hàng Thương mại (NHTM) nơi KBNN duy trì tài khoản tiền gửi, tài khoản thanh toán hoặc tài khoản chuyên thu.
- TCS là tên viết tắt của chương trình ứng dụng thu theo dự án Hiện đại hóa thu NSNN của Bộ Tài chính tại các điểm thu của KBNN.
Số liệu giao dịch trên tài khoản thanh toán của Kho bạc được đối chiếu với ngân hàng thương mại (NHTM) qua hai hệ thống ứng dụng là TTSPĐT và TCS Việc xác nhận số liệu tổng hợp trên tài khoản thanh toán là căn cứ để NHTM thực hiện quyết toán cuối ngày Quy trình này được thực hiện thống nhất tại hệ thống TTSPĐT, dựa trên kết quả đối chiếu từ TCS và nghiệp vụ thanh toán song phương.
1.2.1.2 Mục tiêu quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước
Để hiện đại hóa quản lý thu ngân sách nhà nước, việc đảm bảo hạch toán đầy đủ và chính xác các khoản thu là mục tiêu hàng đầu Điều này đặc biệt quan trọng khi tiến hành lý thu ngân sách từ các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại kho bạc nhà nước.
Để đảm bảo mọi khoản thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại được hạch toán đầy đủ và chính xác, Kho bạc Nhà nước cần thực hiện việc hạch toán kịp thời, không để xảy ra sai sót Mục tiêu này có thể được đánh giá qua các chỉ tiêu cụ thể.
Số khoản thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua hình thức ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại hiện đang bị bỏ sót, dẫn đến việc không được hạch toán hoặc hạch toán chậm trễ.
Trong quá trình hạch toán kế toán, số khoản thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại đã phát sinh sai sót.
Hiện đại hóa quản lý thu ngân sách nhà nước (NSNN) nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các hình thức thu hiện đại và ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) để tạo thuận lợi cho người dân và tổ chức trong việc thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN Mục tiêu này có thể được đánh giá thông qua các chỉ tiêu cụ thể.
Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước từ đơn vị sự nghiệp công lập
1.3.1 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng tại một số kho bạc nhà nước
1.3.1.1 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại Kho bạc nhà nước Tuyên Quang.
Mặc dù Tuyên Quang là một tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội hạn chế hơn so với các tỉnh lân cận, nhưng công tác quản lý thu ngân sách nhà nước tại đây được đánh giá cao Nhiều địa phương trong khu vực và các tỉnh khác thường xuyên tham khảo và học hỏi từ kinh nghiệm quản lý ngân sách của Tuyên Quang.
KBNN Tuyên Quang đã thực hiện nhiều biện pháp thiết thực để nhanh chóng thu các khoản vào Ngân sách Nhà nước (NSNN), đảm bảo hạch toán và phân chia nguồn thu đúng tỷ lệ quy định Đơn vị này đã mở rộng hình thức thu nộp qua ngân hàng, giúp tập trung nhanh chóng nguồn thu vào NSNN KBNN Tuyên Quang chủ động triển khai hiệu quả các giải pháp trong tổ chức thu và cung cấp thông tin, qua đó thúc đẩy số thu NSNN không ngừng tăng trưởng Cụ thể, tổng thu NSNN từ 875 tỷ đồng năm 2011 đã tăng lên 1.433 tỷ đồng vào năm 2015 và đạt 2.164 tỷ đồng vào cuối năm 2019, tương ứng với mức tăng 276% so với năm 2011, trong đó thu qua hình thức ủy nhiệm cho NHTM chiếm khoảng 30% tổng thu NSNN.
Tuyên Quang Để đạt được các kết quả này, KBNN tỉnh Tuyên Quang đã có các biện pháp cụ thể sau:
Trong kế hoạch thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng, KBNN Tuyên Quang hàng năm đánh giá tình hình thực hiện của năm trước và tình hình kinh tế, xã hội của tỉnh để đề ra các mục tiêu thu ngân sách Mục tiêu chính là gia tăng tỷ trọng thu nộp NSNN qua hình thức ủy nhiệm thu, nhằm hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả thu ngân sách.
KBNN tỉnh Tuyên Quang đã triển khai kế hoạch hiện đại hóa phương thức thu nộp ngân sách nhà nước (NSNN) bằng cách phân công một Phó giám đốc phụ trách Văn phòng KBNN Tuyên Quang đã tích cực mở rộng hình thức thu nộp qua ủy nhiệm thu (UNT) cho các ngân hàng thương mại hàng năm Cụ thể, vào năm 2018, KBNN Tuyên Quang đã ký thỏa thuận ủy nhiệm thu với Vietinbank Tuyên Quang, và tiếp tục ký thỏa thuận UNT với Vietcombank Tuyên Quang vào năm 2019.
Để đảm bảo hạch toán chính xác và đầy đủ trong việc thu nộp ngân sách nhà nước (NSNN), KBNN Tỉnh hàng năm chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý thu NSNN Phương thức đào tạo được chia thành bốn cấp: cơ bản, nâng cao, chuyên gia và chuyên đề Công tác quản lý thu NSNN áp dụng các biện pháp riêng để chống lại hoạt động trốn thuế và lậu thuế Sau khi tuyển chọn, KBNN tổ chức bồi dưỡng kiến thức về NSNN theo chức danh trước khi bố trí vào vị trí công tác cụ thể Các kỳ thi đánh giá chất lượng cũng được tổ chức nghiêm túc và khách quan Đối với cán bộ có kinh nghiệm, việc bồi dưỡng tiếp tục thông qua các khóa học chuyên đề và các trường đào tạo lý luận KBNN cũng xây dựng cơ chế đào tạo trong và ngoài nước nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán bộ NSNN, giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
KBNN tỉnh Tuyên Quang hàng năm lập kế hoạch thanh tra chuyên đề nhằm kiểm soát thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại.
1.3.1.2 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước từ các đơn vị sự nghiệp công lập qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng thương mại tại Kho bạc nhà nước Sơn La.
Tỉnh Sơn La là một trong những địa phương có thu ngân sách lớn nhất khu vực trung du miền núi Bắc Bộ, chủ yếu từ các doanh nghiệp điện lực Kho bạc Nhà nước tỉnh Sơn La đã tích cực phối hợp với Ngân hàng Môi trường để mở rộng phương thức thu nộp ngân sách nhà nước qua hệ thống ngân hàng thương mại Sự hợp tác này không chỉ thúc đẩy cải cách hành chính trong lĩnh vực thu ngân sách mà còn nhận được sự ủng hộ từ doanh nghiệp, người dân và được chính quyền đánh giá cao, góp phần tích cực vào hoạt động kinh tế - xã hội của tỉnh.
Hằng năm, KBNN trong kế hoạch thu NSNN đều đưa ra giải pháp hiện đại hóa phương thức thu nộp, nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ và tạo sự thuận tiện cho người dân trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước KBNN Sơn La đã đề ra mục tiêu mở rộng thu ngân sách từ các đơn vị sự nghiệp công lập thông qua ủy nhiệm thu cho các ngân hàng, cùng với các bước, giải pháp và lộ trình cụ thể để mở rộng mạng lưới ngân hàng thương mại tham gia phối hợp thu.
- Trong tổ chức thực hiện kế hoạch
KBNN tỉnh Sơn La đã tích cực phối hợp và lắng nghe ý kiến từ các ngân hàng thương mại (NHTM) cùng các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc thực hiện thu nộp ngân sách nhà nước (NSNN) qua hệ thống UNT cho NHTM Nhờ đó, các NHTM đã thực hiện đúng quy trình, quy định và yêu cầu theo Quyết định số 1027/QĐ-BTC ngày 19/5/2009 và Thông tư số liên quan.
Thông tư 85/2011/TT-BTC ngày 17/6/2011 quy định quy trình phối hợp thu ngân sách nhà nước giữa Kho bạc Nhà nước, Tổng cục Thuế, Hải quan và Ngân hàng thương mại, hiện đã được thay thế bởi Thông tư 328/2016/TT-BTC của Bộ Tài Chính cùng các văn bản hướng dẫn liên quan khác.
Tại KBNN tỉnh Sơn La, cơ sở vật chất và phương tiện làm việc được trang bị đầy đủ, bao gồm trụ sở và mạng máy tính từ cấp cao nhất đến cấp cơ sở Điều này giúp cung cấp thông tin quản lý thu NSNN một cách kịp thời, tạo tiền đề cho việc nâng cao hiệu quả quản lý thu ngân sách nhà nước.
KBNN tỉnh Sơn La tích cực tuyên truyền và hướng dẫn các đối tượng nộp ngân sách nhà nước tại trụ sở KBNN chuyển sang nộp thuế tại các điểm thu của ngân hàng thương mại đã tham gia phối hợp thu.
1.3.2 Bài học cho Kho bạc nhà nước Điện Biên