MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN....................................................................................................1 LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................2 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT......................................................................i DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU.......................................................................ii CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU...................................1 1.1 Tính cấp thiết của đề tài................................................................................1 1.2 Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan.....................................1 1.3 Mục đích và câu hỏi nghiên cứu................................................................2 1.3.1 Mục đích nghiên cứu...............................................................................2 1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu.................................................................................3 1.4 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu....................................................................3 1.5 Phương pháp nghiên cứu..............................................................................3 1.5.1 Cơ sở lý luận............................................................................................3 1.5.2 Phương pháp thu thập và xử lý số liệu...................................................4 1.5.3 Phương pháp phân tích và xử lý dữ liệu.................................................4 1.5.4 Phương pháp trình bày dữ liệu...............................................................5 1.6 Dự kiến đóng góp của luận văn....................................................................5 1.7 Kết cấu của luận văn.....................................................................................5 CHƯƠNG 2: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP......................................................................6 2.1 Bản chất và vai trò của phân tích báo cáo tài chính...................................6 2.2 Cơ sở dữ liệu để phân tích báo cáo tài chính...............................................9 2.3 Phương pháp phân tích báo cáo tài chính.................................................11 2.3.1 Phương pháp so sánh............................................................................12 2.3.2 Phương pháp Dupont kết hợp loại trừ..................................................14 2.4 Nội dung phân tích báo cáo tài chính.........................................................17 2.4.1 Phân tích cấu trúc tài chính..................................................................17 2.4.2 Phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh...23 2.4.3 Phân tích tình hình và khả năng thanh toán........................................27 2.4.4 Phân tích hiệu quả kinh doanh.............................................................35 i KẾT LUẬN CHƯƠNG 2......................................................................................42 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP43 3.1 Tổng quan về doanh nghiệp........................................................................43 3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO.............................................................................................43 3.1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh...........................................................44 3.1.3 Đặc điểm của bộ máy tổ chức quản lý và bộ máy kế toán....................45 3.2 Phân tích báo cáo tài chính Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO. 50 3.2.1 Hệ thống báo cáo tài chính của công ty................................................50 3.2.2 Phân tích cấu trúc tài chính của công ty..............................................51 3.2.3 Phân tích cân bằng tài chính của công ty.............................................58 3.2.4 Phân tích tình hình và khả năng thanh toán công nợ của Công ty.....63 3.2.5 Phân tích hiệu quả kinh doanh.............................................................74 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..................................................................................91 CHƯƠNG 4: THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN SUẤT ĂN CÔNG NGHIỆP ATESCO.......................................92 4.1 Nhận xét về tình hình tài chính và kết quả kinh doanh Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO..........................................................................92 4.1.1. Kết quả đạt được...................................................................................92 4.1.2 Những mặt còn tồn tại...........................................................................94 4.2 Một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO..............................................96 4.2.1 Nâng cao tính thanh khoản các khoản phải thu..................................96 4.2.2 Nâng cao hiệu quả kinh doanh.............................................................97 4.2.3 Đa dạng cơ cấu nguồn vốn....................................................................98 4.2.4 Công tác quản lý....................................................................................98 4.3 Điều kiện để thực hiện các giải pháp nâng cao năng lực tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO.......................................................................................................... 100 4.4 Đóng góp của đề tài nghiên cứu................................................................100 4.5 Hạn chế của đề tài nghiên cứu..................................................................100 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4....................................................................................101 ii DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................103 DANH MỤC PHỤ LỤC......................................................................................104 iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Ý nghĩa BCĐKT Bảng cân đối kế toán BCTC Báo cáo tài chính BKS Ban kiểm soát BQ Bình quân CBCNV Cán bộ công nhân viên CP Cổ phần ĐHĐCĐ Đại hội đồng cổ đông DN Doanh nghiệp DTT Doanh thu thuần HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐQT Hội đồng quản trị LNST Lợi nhuận sau thuế Thuế TNDN Thuế thu nhập doanh nghiệp TNHH Trách nhiệm hữu hạn TP Thành phố TS Tài sản TSCĐ Tài sản cố định TSDH Tài sản dài hạn TSNH Tài sản ngắn hạn VCSH Vốn chủ sở hữu VNĐ Việt nam đồng i DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Tên sơ đồ, bảng biểu Trang Sơ đồ 3.1. Mô hình tổ chức Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO 52 ii CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1 Tính cấp thiết của đề tài Trong thời kỳ kinh tế hội nhập hiện nay, để tồn tại, phát triển và bền vững khi thị trường có sự giao thoa giữa nền kinh tế trong nước và nền kinh tế thế giới thì các hoạt động của doanh nghiệp cùng ngày càng trở nên đa dạng, phong phú và phức tạp hơn, vì vậy sẽ dẫn tới nhiều rủi ro hơn. Bên cạnh đó, báo cáo tài chính là những báo cáo tổng hợp nhất về tình hình tài tài sản, vốn, và công nợ cũng như tình hình tài chính, kết quả kinh doanh và dòng tiền trong kỳ của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính không những là một trong những nguồn thông tin rất hữu ích đối với việc quản trị doanh nghiệp, mà còn là thông tin tài chính chủ yếu đối với những các nhân; tổ chức bên ngoài doanh nghiệp. Do đó, các nhà quản trị trong doanh nghiệp cần thiết phải sử dụng một công cụ, đó là phân tích tài chính hay cụ thể hơn là phân tích báo cáo tài chính để giúp doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả hoạt động, những hạn chế đang tồn tại và xây dựng những biện pháp khắc phục. Đồng thời giúp các đối tượng quan tâm bên ngoài doanh nghiệp có những nhìn nhận ban đầu về doanh nghiệp, để có thể đưa ra những quyết định như đầu tư, góp vốn, vay vốn.... Có thể thấy, việc phân tích báo cáo tài chính không chỉ cung cấp thông tin tài chính hữu ích giúp cho nhà quản trị doanh nghiệp mà còn đưa ra các thông tin phân tích, số liệu và chỉ số tài chính rõ ràng cho cá đối tượng có quan hệ kinh tế và pháp lý của doanh nghiệp: nhà đầu tư, bên cho vay, nhà cung cấp, khách hàng, người lao động trong doanh nghiệp cũng như các cơ quan quản lý nhà nước Xuất phát từ thực tiễn trên, trải qua một thời gian nghiên cứu lý luận về báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính cùng với việc tìm hiểu tình hình tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO, tôi đã mạnh dạn đi sâu vào tìm hiểu và hoàn thành đề tài nghiên cứu của mình là: “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO”. 1.2 Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan Phân tích báo cáo tài chính là một vấn đề mà nhiều công trình nghiên cứu trước đây đã từng nghiên cứu và đề cập tới. Nhìn chung các đề tài từ trước tới nay của các tác giả cũng đã khái quát cơ sở lý luận về phương pháp và nội dung phân tích báo cáo tài 1 chính, cùng với đó là áp dụng cơ sở lý luận vào tình hình của doanh nghiệp cụ thể. Để học hỏi và rút kinh nghiệm từ các công trình nghiên cứu trước, tác giả đã tham khảo một số luận văn thạc sỹ về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp sau: - “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần Đại Thiên Lộc” (2013) của tác giả Trần Thị Thùy Linh. Luận văn đã đi sâu vào tìm hiểu biến động, phân tích ảnh hưởng bởi các nhân tố và chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu nhằm đưa ra các biện pháp cải thiện tình hình tài chính, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty. Tác giả đã xây dựng hệ thống chỉ tiêu cho ngành thép, trong quá trình phân tích đã chia thành các nhóm chỉ tiêu và phân tích theo các nhóm chỉ tiêu đã xây dựng giúp người đọc dễ dàng theo dõi và đối chiếu giữa các chỉ tiêu của công ty với các giá trị trung bình của ngành. Nhưng, luận văn chưa liên kết được tình hình tài chính của doanh nghiệp với sự biến đồng của tình hình kinh tế xã hội trong giai đoạn nghiên cứu. - “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty TNHH thương mại và đầu tư Xuân Anh” (2016) của tác giả Đỗ Thị Hương đã khái quát hóa được những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính của doanh nghiệp, tiến hành phân tích và đề xuất giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực tài chính của doanh nghiệp, kết quả phân tích có ý nghĩa đối với nhiều đối tượng liên quan. Xong, nội dung phân tích chưa sâu, dàn trải, một số chỉ tiêu quan trọng như: Cơ cấu từng khoản mục của tài sản, mức độ độc lập tài chính của doanh nghiệp, ... không được luận văn đề cập, phân tích. - “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty TNHH xây dựng Thành Linh” (2017) của tác giả Hoàng Xuân Thanh. Luận văn đã phân tích rất rõ về cấu trúc tài chính, hiệu quả sử dụng nguồn vốn và tài sản, khả năng thanh toán, ... của công ty. Tuy nhiên, công trình nghiên cứu của tác giả chưa có sự so sánh với các công ty khác trong cùng ngành để đánh giá. Vì thế các đánh giá của tác giả chưa có tính khách quan cao. - “Phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần phát triển Đại Việt” (2017) của tác giả Lê Thị Phương Thảo. Luận văn thạc sĩ đã trình bày khái quát được những nôi dung cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp cũng như đánh giá được thực trạng báo cáo tài chính của Công ty cổ phần phát triển Đại Việt và chỉ ra những 2 điểm mạnh, điểm yếu về tình hình tài chính của công ty. Tuy nhiên, những giải pháp đề xuất chưa thực sự hiệu quả và cụ thể. - “Phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần cơ điện lạnh” (2016) của tác giả Lưu Thị Phương Thảo, đã tổng quát được những vấn đề lý luận trong phân tích báo cáo tài chính doanh doanh nghiệp, kết quả nghiên cứu có ý nghĩa đối với nhiều đối tượng liên quan. Tuy nhiên tác giả chỉ tập trung phân tích đối với hai loại báo cáo tài chính là bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh mà chưa phân tích đối với báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Mức độ độc lập tài chính của công ty cũng không phân tích chi tiết. 1.3 Mục đích và câu hỏi nghiên cứu. 1.3.1 Mục đích nghiên cứu - Ba mục tiêu chính của luận văn là: + Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. Từ đó thấy được các phương pháp và nội dung phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp. + Phân tích thực trạng tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO thông qua việc Phân tích báo cáo tài chính. + Từ kết quả phân tích đạt được, làm rõ điểm mạnh, điểm yếu về tình hình tài chính của công ty và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO. 1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu Đề tài được nghiên cứu nhằm trả lời các câu hỏi được đặt ra sau đây: - Hệ thống chỉ tiêu phân tích BCTC gồm những nội dung gì và phân tích như thế nào? - Thực trạng tài chính và hiệu quả kinh doanh của Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO như thế nào thông qua việc phân tích BCTC. - Ưu điểm và hạn chế về tình hình tài của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO? Làm thế nào để cải thiện tình trạng tài chính và nâng cao năng lực tài chính của Công ty? 3 1.4 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng nghiên cứu: Hệ thống BCTC của Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO trong 2 năm: 2018, 2019. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Đề tài nghiên cứu tại Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO + Về thời gian: Số liệu thu thập trong 2 năm: 2018,2019 1.5 Phương pháp nghiên cứu 1.5.1 Cơ sở lý luận - Cơ sở lý luận: những chỉ tiêu tài chính để tính toán phân tích về khả năng thanh toán, cấu trúc tài chính, khả năng sinh lợi, các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động.... 1.5.2 Phương pháp thu thập và xử lý số liệu - Dữ liệu thứ cấp là dữ liệu đã có sẵn và đã được phát hành; công bố, không do người nghiên cứu/phân tích tự thu thập. Do đó, dữ liệu thứ cấp dễ thu thập, chi phí thu thập thấp và tốn ít thời gian. - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp gồm các bước sau: + Thứ nhất, xác định những thông tin và dữ liệu cần cho cuộc nghiên cứu. + Thứ hai, tìm nguồn dữ liệu. + Thứ ba, thu thập thông tin từ nguồn dữ liệu đã xác định. + Cuối cùng, dựa vào thông tin đã thu thập đánh giá và lọc lấy những dữ liệu cần thiết để đưa vào bài viết. - Tác giả thu thập dữ liệu thứ cấp cho luận văn như sau: + Thông tin và dữ liệu cần cho đề tài: Các thông tin về cơ cấu, lịch sử, ... liên quan về doanh nghiệp, số liệu về tình hình tài chính; kế toán của doanh nghiệp. + Nguồn dữ liệu gồm: Các số liệu thống kê qua báo cáo tài chính các năm 2018 và 2019, website, tài liệu giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển cũng như cơ cấu tổ chức của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO. 4 + Thu thập thông tin: Bao gồm những thông tin kế toán và thông tin quản lý khác, những thông tin về số lượng và giá trị phản ánh về các nội dung, chỉ tiêu đối tượng phân tích trong luận văn. + Xử lý và chọn lọc thông tin, dữ liệu để đưa vào luận văn: sắp xếp các thông tin theo những mục tiêu nhất định, tính toán, so sánh, giải thích, nhận xét và đánh giá các kết quả đã tính toán, phân tích được. - Ngoài ra, trong quá trình thực hiện đề tài tác giả cũng tham khảo các công trình nghiên cứu liên quan để kế thừa và phát huy giá trị mà những công trình đi trước đã đạt được cũng như khắc phục các hạn chế, giúp luận văn hoàn thiện hơn. 1.5.3 Phương pháp phân tích và xử lý dữ liệu Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả sử dụng kết hợp các phương pháp sau để làm rõ nội dung nghiên cứu: - Phương pháp so sánh - Phương pháp Dupont kết hợp loại trừ 1.5.4 Phương pháp trình bày dữ liệu Luận văn được trình bày dưới dạng lời văn kết hợp với các bảng biểu, sơ đồ, đồ thị, phân tích đề hỗ trợ tối ưu cho người sử dụng thông tin dễ dàng tiếp cận. 1.6 Dự kiến đóng góp của luận văn - Về mặt lý luận: Đề tài nghiên cứu sẽ góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp từ đó là cơ sở cho việc áp dụng phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. - Về mặt thực tiễn: Căn cứ vào kết quả phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO, đề tài nghiên cứu này sẽ giúp những người quan tâm có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty, đồng thời phục vụ cho việc ra quyết định đúng đắn, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO. 5 1.7 Kết cấu của luận văn Tên đề tài: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục chữ viết tắt, phụ lục luận văn gồm 4 chương Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu. Chương 2: Lý thuyết chung về phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp. Chương 3: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO. Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và giải pháp cải thiện tình hình tài chính, kết quả kinh doanh của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO.
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh kinh tế hội nhập hiện nay, sự đa dạng và phức tạp trong hoạt động của doanh nghiệp gia tăng, kéo theo nhiều rủi ro Báo cáo tài chính là tài liệu tổng hợp quan trọng về tài sản, vốn, công nợ, tình hình tài chính, kết quả kinh doanh và dòng tiền của doanh nghiệp Nó không chỉ cung cấp thông tin hữu ích cho quản trị nội bộ mà còn là nguồn thông tin tài chính chủ yếu cho các cá nhân và tổ chức bên ngoài Do đó, việc phân tích báo cáo tài chính trở thành công cụ cần thiết giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động, nhận diện hạn chế và xây dựng biện pháp khắc phục, đồng thời cung cấp cái nhìn ban đầu cho các nhà đầu tư, giúp họ đưa ra quyết định đầu tư, góp vốn hoặc vay vốn.
Phân tích báo cáo tài chính không chỉ mang lại thông tin hữu ích cho nhà quản trị doanh nghiệp mà còn cung cấp các số liệu và chỉ số tài chính rõ ràng cho nhiều đối tượng liên quan như nhà đầu tư, bên cho vay, nhà cung cấp, khách hàng, người lao động và các cơ quan quản lý nhà nước.
Dựa trên thực tiễn và quá trình nghiên cứu lý luận về báo cáo tài chính, tôi đã tiến hành phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO Đề tài nghiên cứu của tôi là: “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO”.
Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan
Phân tích báo cáo tài chính đã được nhiều nghiên cứu trước đây đề cập, cung cấp cái nhìn tổng quan về phương pháp và nội dung của quá trình này Các tác giả đã khái quát các lý thuyết cơ bản liên quan đến việc phân tích báo cáo tài chính, tạo nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực này.
Bài viết này trình bày 8 phương pháp chính, đồng thời áp dụng lý thuyết vào tình hình thực tế của doanh nghiệp cụ thể Để học hỏi và rút kinh nghiệm từ các nghiên cứu trước, tác giả đã tham khảo một số luận văn thạc sĩ liên quan đến phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
Bài viết "Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần Đại Thiên Lộc" (2013) của Trần Thị Thùy Linh đã thực hiện một phân tích sâu sắc về biến động tài chính của công ty, chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng và xác định điểm mạnh, điểm yếu để đề xuất các biện pháp cải thiện hiệu quả hoạt động Tác giả đã xây dựng hệ thống chỉ tiêu cho ngành thép, phân chia các chỉ tiêu thành nhóm để dễ dàng theo dõi và so sánh với giá trị trung bình của ngành Tuy nhiên, luận văn chưa kết nối được tình hình tài chính của doanh nghiệp với biến động của tình hình kinh tế xã hội trong giai đoạn nghiên cứu.
- “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty TNHH thương mại và đầu tư Xuân Anh”
Bài viết của Đỗ Thị Hương (2016) đã tổng hợp những vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp, đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực tài chính Kết quả phân tích có giá trị đối với nhiều đối tượng liên quan Tuy nhiên, nội dung phân tích vẫn còn chưa sâu, thiếu tính chuyên sâu và một số chỉ tiêu quan trọng như cơ cấu từng khoản mục tài sản và mức độ độc lập tài chính của doanh nghiệp chưa được đề cập và phân tích đầy đủ.
Báo cáo tài chính của Công ty TNHH xây dựng Thành Linh (2017) do Hoàng Xuân Thanh thực hiện đã cung cấp cái nhìn chi tiết về cấu trúc tài chính, hiệu quả sử dụng nguồn vốn và tài sản, cũng như khả năng thanh toán của công ty Tuy nhiên, nghiên cứu này thiếu sự so sánh với các công ty trong cùng ngành, dẫn đến việc đánh giá chưa đạt được tính khách quan cao.
- “Phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần phát triển Đại Việt” (2017) của tác giả
Lê Thị Phương Thảo đã trình bày luận văn thạc sĩ với nội dung cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp, đồng thời đánh giá thực trạng báo cáo tài chính của Công ty cổ phần phát triển Đại Việt Luận văn chỉ ra các điểm mạnh và điểm yếu trong tình hình tài chính của công ty Tuy nhiên, các giải pháp được đề xuất chưa thực sự hiệu quả và thiếu tính cụ thể.
Bài viết "Phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần cơ điện lạnh" của tác giả Lưu Thị Phương Thảo (2016) đã tổng quan các vấn đề lý luận trong phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp, mang lại giá trị cho nhiều đối tượng liên quan Tuy nhiên, tác giả chỉ tập trung vào hai loại báo cáo tài chính là bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, mà chưa xem xét báo cáo lưu chuyển tiền tệ Ngoài ra, mức độ độc lập tài chính của công ty cũng chưa được phân tích chi tiết.
Mục đích và câu hỏi nghiên cứu
- Ba mục tiêu chính của luận văn là:
Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp giúp hiểu rõ hơn về các phương pháp và nội dung phân tích báo cáo tài chính Việc này không chỉ cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của doanh nghiệp mà còn hỗ trợ trong việc ra quyết định quản lý và đầu tư hiệu quả.
Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO đang gặp phải những thách thức trong tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh Phân tích báo cáo tài chính cho thấy sự cần thiết phải cải thiện các chỉ số tài chính để nâng cao hiệu suất và khả năng cạnh tranh Việc đánh giá các yếu tố như doanh thu, chi phí và lợi nhuận sẽ giúp ATESCO có cái nhìn tổng quan về sức khỏe tài chính và đưa ra chiến lược phát triển phù hợp.
Dựa trên kết quả phân tích, chúng tôi đã xác định rõ những điểm mạnh và điểm yếu trong tình hình tài chính của Công ty Cổ phần Suất ăn Công nghiệp ATESCO Để nâng cao năng lực tài chính của công ty, chúng tôi đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động tài chính và tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường.
1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu Đề tài được nghiên cứu nhằm trả lời các câu hỏi được đặt ra sau đây:
- Hệ thống chỉ tiêu phân tích BCTC gồm những nội dung gì và phân tích như thế nào?
- Thực trạng tài chính và hiệu quả kinh doanh của Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO như thế nào thông qua việc phân tích BCTC.
Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO đang đối mặt với những ưu điểm và hạn chế trong tình hình tài chính hiện tại Để cải thiện tình trạng tài chính và nâng cao năng lực tài chính, công ty cần tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý chi phí hiệu quả và đa dạng hóa nguồn thu Đồng thời, việc đầu tư vào công nghệ mới và nâng cao chất lượng dịch vụ cũng sẽ giúp ATESCO tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Hệ thống BCTC của Công ty CP suất ăn công nghiệp ATESCO trong 2 năm: 2018, 2019.
+ Về không gian: Đề tài nghiên cứu tại Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO
+ Về thời gian: Số liệu thu thập trong 2 năm: 2018,2019
Phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận cho việc phân tích tài chính bao gồm các chỉ tiêu quan trọng như khả năng thanh toán, cấu trúc tài chính, khả năng sinh lợi, và các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động Những chỉ tiêu này giúp đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp một cách toàn diện, từ đó đưa ra các quyết định quản lý và đầu tư hiệu quả.
1.5.2 Phương pháp thu thập và xử lý số liệu
Dữ liệu thứ cấp là loại dữ liệu đã được công bố và không do người nghiên cứu tự thu thập, giúp việc thu thập trở nên dễ dàng hơn Với chi phí thấp và thời gian thu thập ngắn, dữ liệu thứ cấp là nguồn thông tin hữu ích cho các nhà phân tích.
- Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp gồm các bước sau:
+ Thứ nhất, xác định những thông tin và dữ liệu cần cho cuộc nghiên cứu.
+ Thứ hai, tìm nguồn dữ liệu.
+ Thứ ba, thu thập thông tin từ nguồn dữ liệu đã xác định.
+ Cuối cùng, dựa vào thông tin đã thu thập đánh giá và lọc lấy những dữ liệu cần thiết để đưa vào bài viết.
- Tác giả thu thập dữ liệu thứ cấp cho luận văn như sau:
Để nghiên cứu đề tài, cần thu thập thông tin và dữ liệu liên quan đến cơ cấu tổ chức và lịch sử phát triển của doanh nghiệp, cũng như các số liệu về tình hình tài chính và kế toán hiện tại của doanh nghiệp.
+ Nguồn dữ liệu gồm: Các số liệu thống kê qua báo cáo tài chính các năm 2018 và
2019, website, tài liệu giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển cũng như cơ cấu tổ chức của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO.
Thu thập thông tin là quá trình thu thập dữ liệu kế toán và các thông tin quản lý liên quan, bao gồm số lượng và giá trị, nhằm phản ánh các nội dung và chỉ tiêu của đối tượng phân tích trong luận văn.
Xử lý và chọn lọc thông tin là bước quan trọng trong việc xây dựng luận văn Quá trình này bao gồm việc sắp xếp các dữ liệu theo các mục tiêu cụ thể, thực hiện tính toán, so sánh và giải thích các kết quả Ngoài ra, việc nhận xét và đánh giá các kết quả đã phân tích cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao chất lượng của luận văn.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả đã tham khảo các công trình nghiên cứu liên quan nhằm kế thừa và phát huy giá trị của những nghiên cứu trước đó, đồng thời khắc phục những hạn chế để hoàn thiện luận văn một cách tốt nhất.
1.5.3 Phương pháp phân tích và xử lý dữ liệu
Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả sử dụng kết hợp các phương pháp sau để làm rõ nội dung nghiên cứu:
- Phương pháp Dupont kết hợp loại trừ
1.5.4 Phương pháp trình bày dữ liệu
Luận văn được trình bày một cách rõ ràng, kết hợp giữa lời văn và các bảng biểu, sơ đồ, đồ thị, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và hiểu thông tin một cách tối ưu.
Dự kiến đóng góp của luận văn
Đề tài nghiên cứu này nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho việc áp dụng các phương pháp phân tích báo cáo tài chính hiệu quả.
Nghiên cứu này dựa trên phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO, nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty Bài viết không chỉ hỗ trợ cho việc ra quyết định đúng đắn mà còn đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện quy trình phân tích báo cáo tài chính tại ATESCO.
Kết cấu của luận văn
Tên đề tài: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO
Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục chữ viết tắt, phụ lục luận văn gồm 4 chương
Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu.
Chương 2: Lý thuyết chung về phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp.
Chương 3: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO.
Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và giải pháp cải thiện tình hình tài chính, kết quả kinh doanh của Công ty cổ phần suất ăn công nghiệp ATESCO.
LÝ THUYẾT CHUNG VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP
Bản chất và vai trò của phân tích báo cáo tài chính
2.1.1 Bản chất phân tích báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính là sản phẩm thiết yếu trong quy trình kế toán, cung cấp cái nhìn tổng quát về tình hình tài sản, nguồn vốn, công nợ, dòng tiền và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp Nó được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu cung cấp thông tin hữu ích về thực trạng hoạt động của doanh nghiệp cho người sử dụng thông tin.
- Bản chất của thông tin trên hệ thống báo cáo tài chính:
Báo cáo tài chính giúp người sử dụng thông tin phân tích và đánh giá thực trạng tài chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh, khả năng thanh toán và giá trị doanh nghiệp Ngoài ra, nó còn cung cấp cái nhìn về tiềm năng phát triển, dự báo nhu cầu tài chính trong tương lai và nhận diện các rủi ro mà doanh nghiệp có thể đối mặt.
BCTC là yêu cầu bắt buộc theo quy định của Nhà nước, nhằm mục đích cung cấp thông tin quan trọng cho các bên liên quan cả trong và ngoài doanh nghiệp, bao gồm nhà cho vay, nhà đầu tư, cơ quan nhà nước, khách hàng, nhà quản trị, người lao động và cổ đông.
Bản chất của thông tin trên BCTC được đánh giá qua nhu cầu sử dụng của các đối tượng liên quan Đối với cơ quan nhà nước, BCTC cung cấp thông tin cần thiết cho việc quản lý kinh tế, kiểm tra và tính thuế doanh nghiệp Nhà quản lý doanh nghiệp sử dụng BCTC để điều hành hoạt động sản xuất và công bố thông tin tài chính nhằm thuyết phục nhà đầu tư và chủ nợ Cổ đông và người lao động tìm hiểu BCTC để nắm rõ tình hình tài chính, từ đó biết được chính sách chi trả cổ tức và các vấn đề lợi ích khác Cuối cùng, nhà đầu tư, chủ nợ, và khách hàng cần thông tin trên BCTC để giám sát nghĩa vụ hợp đồng và đánh giá mức độ rủi ro, từ đó đưa ra quyết định phù hợp.
Phân tích báo cáo tài chính (BCTC) là quá trình xem xét và tổng hợp các thông tin cũng như chỉ tiêu được thống kê trên BCTC Quá trình này liên quan đến việc phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu thông qua các công cụ và kỹ thuật phân tích phù hợp Mục tiêu của phân tích BCTC là cung cấp thông tin hữu ích để đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng sử dụng thông tin khác nhau.
2.1.2 Vai trò của phân tích báo cáo tài chính
Mục tiêu chính của việc phân tích báo cáo tài chính (BCTC) là cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng như chủ doanh nghiệp, nhà quản lý và nhà đầu tư Qua đó, họ có thể đánh giá tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp và dự đoán tiềm năng phát triển trong tương lai, từ đó đưa ra những quyết định phù hợp.
Mục đích phân tích BCTC có sự khác biệt tùy thuộc vào từng đối tượng cụ thể, với những mối quan tâm khác nhau về rủi ro và quyết định Đối với nhà quản lý doanh nghiệp, khả năng trả nợ và tìm kiếm lợi nhuận là ưu tiên hàng đầu, vì doanh nghiệp liên tục thua lỗ có thể dẫn đến cạn kiệt nguồn lực và phải đóng cửa Ngược lại, nếu không thể thanh toán nợ đúng hạn, doanh nghiệp cũng sẽ phải dừng hoạt động Các nhà quản lý, đặc biệt là quản lý tài chính, có trách nhiệm điều hành hoạt động tài chính để đưa ra quyết định vì lợi ích của cổ đông Các quyết định này nhằm đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, tránh căng thẳng tài chính, cạnh tranh hiệu quả và tối ưu hóa chi phí để tối đa hóa lợi nhuận và tăng trưởng bền vững Do đó, quyết định đúng đắn của nhà quản lý là yếu tố then chốt để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tạo ra sự giàu có cho chủ sở hữu.
Phân tích báo cáo tài chính (BCTC) giúp nhà quản trị đánh giá khả năng cân đối vốn, khả năng thanh toán và khả năng sinh lợi, từ đó đưa ra quyết định chiến lược kinh doanh phù hợp và nhận diện rủi ro, điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp Đối với nhà đầu tư, thông tin về tình hình tài chính, kết quả kinh doanh và tiềm năng tăng trưởng là rất quan trọng, vì họ cần cân nhắc thời gian hoàn vốn, mức sinh lợi và rủi ro liên quan đến khoản đầu tư Trong khi đó, các chủ nợ sử dụng phân tích BCTC để đảm bảo khả năng trả nợ của doanh nghiệp, từ đó bảo vệ quyền lợi của họ trong các giao dịch tín dụng.
Các chủ nợ đặc biệt quan tâm đến khả năng thanh toán và tài sản có thể chuyển đổi nhanh thành tiền của doanh nghiệp, nhằm đảm bảo quyền lợi trong trường hợp doanh nghiệp gặp rủi ro Các nhà cho vay thường phân tích khả năng thanh toán ngắn hạn và dài hạn cùng với cơ cấu tài chính của doanh nghiệp Đối với nhà cung cấp, việc quyết định cho phép khách hàng mua chịu phụ thuộc vào khả năng thanh toán hiện tại và trong tương lai của doanh nghiệp Các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện phân tích tài chính để đánh giá và kiểm soát hoạt động kinh doanh, đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật, thực hiện đúng chế độ hạch toán giá thành, chi phí, lợi nhuận và nghĩa vụ đối với nhà nước và xã hội.
Cơ sở dữ liệu để phân tích báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính được sử dụng như nguồn dữ liệu chính khi phân tích báo cáo tài chính.
Theo quy định hiện hành về báo cáo tài chính (BCTC), các doanh nghiệp cần thực hiện hai loại báo cáo chính: báo cáo tài chính giữa niên độ và báo cáo tài chính hàng năm.
Theo quy định kế toán hiện hành tại Việt Nam, hai thông tư chủ chốt hướng dẫn chế độ kế toán và hệ thống báo cáo tài chính là Thông tư 200/2014/TT-BTC, áp dụng cho doanh nghiệp lớn, và Thông tư 133/2016/TT-BTC, dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Hệ thống báo cáo tài chính năm được áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp trong tất cả các ngành nghề Bao gồm bốn loại báo cáo bắt buộc, hệ thống này đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc quản lý tài chính.
- Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B 01 – DN)
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B 02 – DN)
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B 03 – DN)
Bản thuyết minh báo cáo tài chính (Mẫu số B 09 – DN) áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Thông tư 133/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính Hệ thống báo cáo này tương tự như hệ thống theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, nhưng có sự khác biệt về số lượng và nội dung báo cáo.
Mặc dù có sự khác biệt trong hệ thống báo cáo tài chính (BCTC) áp dụng cho các loại hình doanh nghiệp khác nhau, nhưng nội dung và hình thức của BCTC nhìn chung đều bao gồm những yếu tố cơ bản giống nhau.
Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể thông qua giá trị ghi sổ của tài sản và nguồn vốn Nó thể hiện toàn bộ giá trị tài sản hiện có, phân loại theo cơ cấu tài sản và nguồn vốn hình thành tài sản, với các chỉ tiêu được sắp xếp rõ ràng và so sánh giữa đầu năm và cuối năm Từ bảng cân đối kế toán, người đọc có thể đánh giá tình trạng tài chính, năng lực kinh doanh, khả năng tự chủ tài chính và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là tài liệu tài chính tổng hợp, thể hiện tình hình và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ kế toán Báo cáo này cung cấp thông tin quan trọng về doanh thu, chi phí và kết quả theo từng loại hoạt động như hoạt động kinh doanh, tài chính và khác Phân tích số liệu trong báo cáo giúp đánh giá khả năng sinh lợi, hiệu quả sử dụng tài sản và nguồn vốn, đồng thời dự đoán các thay đổi tiềm năng về nguồn lực kinh tế mà doanh nghiệp có thể kiểm soát trong tương lai.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh sự hình thành và sử dụng tiền trong một kỳ kế toán của doanh nghiệp Thông tin từ báo cáo này giúp người sử dụng hiểu rõ tình trạng biến động tài chính của doanh nghiệp Phân tích các chỉ tiêu trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho phép đánh giá khả năng tạo ra tiền và các khoản tương đương tiền trong tương lai, cũng như hiệu quả sử dụng các khoản tiền đó trong hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư tài chính của doanh nghiệp trong kỳ kế toán.
Bản thuyết minh báo cáo tài chính là tài liệu giải thích và phân tích chi tiết các thông tin đã được trình bày trong các báo cáo tài chính khác, đồng thời cung cấp các thông tin cần thiết theo yêu cầu của các chuẩn mực kế toán.
Phương pháp phân tích báo cáo tài chính
Có nhiều kỹ thuật và phương pháp phân tích báo cáo tài chính, bao gồm so sánh, chi tiết chỉ tiêu nghiên cứu, loại trừ, liên hệ cân đối, biểu đồ và kỹ thuật Dupont.
Phương pháp và kỹ thuật phân tích là những cách tiếp cận để đánh giá đối tượng hoặc dữ liệu, đặc biệt trong lĩnh vực phân tích báo cáo tài chính Có nhiều kỹ thuật khác nhau như so sánh, chi tiết chỉ tiêu nghiên cứu, loại trừ, liên hệ cân đối, biểu đồ và kỹ thuật Dupont, mỗi phương pháp đều có ứng dụng riêng và phù hợp với các nội dung phân tích khác nhau Các nhà phân tích linh hoạt áp dụng những phương pháp này để đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp từ nhiều góc độ, đáp ứng nhu cầu sử dụng thông tin đa dạng.
Tuy nhiên ba loại kỹ thuật được sử dụng phổ biến hiện nay là: phương pháp so sánh, phương pháp Dupont kết hợp.
Phương pháp so sánh là một công cụ quan trọng trong phân tích báo cáo tài chính, giúp các nhà phân tích đối chiếu các chỉ tiêu tài chính để nhận diện sự biến động của các đối tượng Kết quả từ phương pháp này thường được thể hiện qua ba loại số liệu: số trung bình, số tương đối và số tuyệt đối.
- Hai vấn đề cần chú ý khi sử dụng phương pháp so sánh:
Để thực hiện so sánh các chỉ tiêu nghiên cứu, cần đảm bảo bốn điều kiện thống nhất: nội dung kinh tế phải tương đồng, phương pháp tính toán phải nhất quán, thời gian nghiên cứu phải đồng nhất và đơn vị đo lường phải giống nhau.
Gốc so sánh là một công cụ phân tích quan trọng, bao gồm hai loại: gốc về thời gian và gốc về không gian Gốc so sánh không gian thường được sử dụng để so sánh giữa các đơn vị, bộ phận hoặc khu vực khác nhau, giúp xác định vị trí hiện tại của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh hoặc bình quân ngành Đặc điểm của gốc so sánh không gian là điểm gốc và điểm phân tích có thể hoán đổi cho nhau mà không ảnh hưởng đến kết quả Ngược lại, gốc so sánh về thời gian thường dựa vào các kỳ đã qua hoặc kế hoạch, dự toán Khi phân tích xu hướng và tốc độ phát triển, gốc so sánh sẽ là trị số của chỉ tiêu ở kỳ trước, trong khi để đánh giá tình hình thực hiện mục tiêu, người phân tích sẽ so sánh trị số thực tế với trị số kế hoạch.
- Nội dung của phương pháp so sánh:
So sánh giá trị thực tế của chỉ tiêu nghiên cứu trong kỳ phân tích với giá trị của chỉ tiêu đó trong kỳ kinh doanh trước (năm trước) giúp xác định xu hướng biến động và đánh giá tốc độ tăng hoặc giảm của các hoạt động tài chính của doanh nghiệp trong kỳ phân tích.
So sánh giá trị thực tế của chỉ tiêu nghiên cứu trong kỳ phân tích với giá trị kế hoạch giúp xác định mức độ hoàn thành nhiệm vụ tài chính Việc này cho phép đánh giá hiệu quả hoạt động tài chính trong từng khía cạnh, từ đó đưa ra những điều chỉnh cần thiết để cải thiện kết quả.
So sánh số liệu và chỉ tiêu của doanh nghiệp với các chỉ số cơ bản của ngành là cách hiệu quả để đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Qua đó, doanh nghiệp có thể xác định được tình hình phát triển, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và hiểu rõ vị trí của mình trên thị trường hiện tại.
- Các kỹ thuật so sánh bao gồm:
Kỹ thuật so sánh bằng số tuyệt đối là phương pháp mà người phân tích sử dụng để tính hiệu số giữa trị số của chỉ tiêu trong kỳ phân tích và trị số của chỉ tiêu trong kỳ gốc Kết quả từ kỹ thuật này thể hiện quy mô và khối lượng của các hiện tượng kinh tế.
So sánh bằng số tương đối là phương pháp phân tích hiệu quả, trong đó người phân tích chia trị số của chỉ tiêu cần xem xét ở kỳ phân tích cho trị số của chỉ tiêu ở kỳ gốc Kết quả của phép so sánh này sẽ làm rõ cấu trúc, mối liên hệ, tốc độ phát triển và mức độ phổ biến của các hiện tượng kinh tế.
Số bình quân là một dạng số đặc biệt, thể hiện tính chất chung về mặt số lượng Nó giúp phản ánh các đặc điểm chung của một đơn vị, bộ phận hoặc tổng thể có cùng tính chất.
- Ứng dụng kỹ thuật cơ bản của phương pháp so sánh:
Phương pháp so sánh theo chiều ngang giúp đối chiếu và phân tích tình hình biến động của các chỉ tiêu trong báo cáo tài chính, cả về số tuyệt đối lẫn số tương đối Phân tích này thực chất là để hiểu rõ sự biến động về quy mô của các khoản mục tài chính.
So sánh theo chiều dọc là phương pháp phân tích tài chính thông qua việc sử dụng các tỷ lệ và hệ số để thể hiện mối tương quan giữa các chỉ tiêu trong từng báo cáo tài chính hoặc giữa các báo cáo tài chính khác nhau Phương pháp này giúp phân tích biến động về cơ cấu tài chính một cách hiệu quả.
Việc so sánh và xác định xu hướng cũng như tính chất liên hệ giữa các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính là rất quan trọng Các chỉ tiêu riêng biệt hoặc tổng cộng cần được xem xét trong mối liên hệ với các chỉ tiêu phản ánh quy mô chung Điều này cho phép phân tích các chỉ tiêu qua nhiều kỳ, từ đó làm rõ hơn xu hướng phát triển của các hiện tượng kinh tế - tài chính.
2.3.2 Phương pháp Dupont kết hợp loại trừ
Kỹ thuật phân tích báo cáo tài chính giúp xác định xu hướng và mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến sự biến động giữa kỳ phân tích và kỳ gốc Ví dụ, việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lợi của vốn chủ sở hữu và khả năng tạo doanh thu từ tài sản Công cụ này có đặc trưng loại trừ, cho phép tập trung vào những yếu tố chính trong quá trình phân tích.
- Đặt đối tượng nghiên cứu vào các tình huống giả định khác nhau.
Nội dung phân tích báo cáo tài chính
2.4.1 Phân tích cấu trúc tài chính
Cấu trúc tài chính là yếu tố quan trọng phản ánh cơ cấu nguồn vốn và tài sản của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến khả năng tài chính và khả năng trả nợ Một cấu trúc nguồn vốn hợp lý giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định và vững chắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh Việc xây dựng cấu trúc tài chính hợp lý không chỉ đảm bảo tính tự chủ và an ninh tài chính mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất thông qua chi phí vốn hợp lý trong bối cảnh hoạt động hiện tại.
Mỗi doanh nghiệp đều có những đặc thù riêng, vì vậy không tồn tại một cấu trúc tài chính chuẩn cho tất cả Cấu trúc tài chính hợp lý cần phải phù hợp với bản chất hoạt động kinh doanh và điều kiện môi trường cụ thể của từng doanh nghiệp.
Phân tích cấu trúc tài chính là quá trình đánh giá cơ cấu nguồn vốn và tài sản của doanh nghiệp, nhằm xác định tính phù hợp với chiến lược kinh doanh Thông qua đó, thông tin được cung cấp giúp nhà quản trị nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và các rủi ro tài chính, từ đó đưa ra biện pháp khắc phục Các đơn vị cung cấp tín dụng sử dụng phân tích này để đánh giá rủi ro tín dụng và khả năng trả nợ của doanh nghiệp, trong khi nhà đầu tư dựa vào thông tin này để dự đoán tiềm năng phát triển tài chính Ngoài ra, cơ quan quản lý nhà nước cũng chú trọng đến cấu trúc tài chính để phát hiện doanh nghiệp có rủi ro tài chính cao, nhằm hạn chế bất ổn trong nền kinh tế.
Phân tích cấu trúc tài chính gồm ba nội dung cơ bản sau:
- Phân tích cơ cấu nguồn vốn (hay nguồn vốn hình thành tài sản);
- Phân tích cơ cấu tài sản;
- Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn.
2.4.1.1 Phân tích cơ cấu nguồn vốn
Nguồn vốn của doanh nghiệp bao gồm nợ phải trả và vốn chủ sở hữu Phân tích cơ cấu nguồn vốn giúp đánh giá tính hợp lý của nguồn vốn tại thời điểm hiện tại và xu hướng biến động so với kỳ gốc Người phân tích sử dụng phương pháp so sánh dọc và ngang để tính tỉ trọng của từng bộ phận nguồn vốn trong tổng nguồn vốn, từ đó so sánh cơ cấu nguồn vốn hiện tại với kỳ gốc Dựa vào tỷ trọng và tình trạng cụ thể của doanh nghiệp, có thể nhận xét về mức độ tự chủ, an ninh tài chính, chính sách huy động vốn và sử dụng đòn bẩy tài chính của công ty.
Cách tính tỷ trọng từng loại vốn chiếm trong tổng nguồn vốn được tính theo công thức sau:
Tỷ trọng từng bộ phận nguồn vốn chiếm trong tổng số nguồn vốn (%)
Giá trị của từng bộ phận nguồn vốn x100 Tổng số nguồn vốn
Khi phân tích cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp, nhà phân tích cần đánh giá tổng quát về cấu trúc nguồn vốn và các thành phần quan trọng Một số chỉ tiêu cơ bản trong phân tích bao gồm hệ số nợ, hệ số tài trợ, tỷ trọng nợ phải trả so với vốn chủ sở hữu (VCSH), tỷ trọng vay ngắn hạn trên tổng nguồn vốn, và tỷ trọng nợ ngắn hạn trên tổng nợ phải trả.
Tổng nợ phải trả Tổng nguồn vốn
Tổng vốn chủ sở hữu Tổng nguồn vốn
Hệ số nợ Hệ số tài trợ Tỷ trọng nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu Tổng nợ phải trả Tổng vốn chủ sở hữu
Tỷ trọng vay ngắn hạn / Tổng nguồn
Tỷ trọng nợ ngắn hạn / Tổng nợ phải
Hệ số nợ là chỉ số quan trọng phản ánh tổng quan về nguồn vốn của doanh nghiệp; chỉ số này càng cao thì rủi ro trong cơ cấu nguồn vốn càng lớn Hệ số tài trợ cũng là một chỉ tiêu cần được xem xét kỹ lưỡng.
“Tỷ trọng nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu” có thể được thay thế cho hệ số tài trợ với ý nghĩa tương tự.
Tỷ trọng nợ vay ngắn hạn so với tổng nguồn vốn và tỷ trọng nợ ngắn hạn so với tổng nợ phải trả là những chỉ tiêu quan trọng giúp các nhà phân tích đánh giá nhu cầu về tiền và nguồn tài trợ ngắn hạn của doanh nghiệp Khi chỉ tiêu này cao, điều đó cho thấy doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nguồn tài trợ ngắn hạn và có nhu cầu thanh toán lớn trong ngắn hạn.
2.4.1.2 Phân tích cơ cấu tài sản
Khi phân tích cơ cấu tài chính, cần xem xét không chỉ nguồn vốn mà còn đánh giá sự biến động của tài sản và cách phân bổ tài sản trong doanh nghiệp Điều này giúp đánh giá tính hợp lý và sự phù hợp của việc sử dụng nguồn vốn hiện tại với loại hình kinh doanh của công ty.
Phân tích cơ cấu tài sản là quá trình đánh giá tính hợp lý của cơ cấu tài sản tại thời điểm hiện tại và so sánh sự biến động giữa kỳ phân tích và kỳ gốc Tương tự như phân tích cơ cấu nguồn vốn, phương pháp so sánh dọc và ngang được áp dụng, trong đó tổng tài sản được coi là giá trị cơ sở (100%) Tỷ trọng của các loại tài sản trong tổng tài sản được xác định thông qua công thức cụ thể.
Tỷ trọng từng bộ phận tài sản chiếm trong tổng tài sản(%)
Giá trị củatừngphậnsản bộ tài x100 Tổng số tài sản
Các chỉ tiêu cơ bản trong phân tích cơ cấu tài sản gồm:
Tỷ trọng tài sản dài hạn/Tổng Tài sản = Tổng tài sản dài hạn
Tỷ trọng tài sản ngắn hạn/Tổng Tài sản = Tổng tài sản ngắn hạn
Tỷ trọng nợ phải thu khách hàng/Tổng tài sản
= Nợ phải thu khách hàng Tổng số tài sản
Tỷ lệ hàng tồn kho / Tổng tài sản = Hàng tồn kho
Tỷ trọng tiền và các khoản tương đương tiền/Tổng tài sản
= Tiền và các khoản tương đương tiền Tổng số tài sản
Tỷ trọng tổng tài sản cố định/Tổng tài sản (Hệ số đầu tư tài sản cố định)
Tỷ trọng tài sản dài hạn và tài sản ngắn hạn trên tổng tài sản phản ánh cấu trúc tài sản của doanh nghiệp, cho thấy mức độ cân đối giữa hai loại tài sản này Các doanh nghiệp thuộc các ngành nghề khác nhau và có chiến lược kinh doanh khác nhau sẽ có sự khác biệt về độ lớn của hai chỉ tiêu này trong từng thời kỳ.
Chỉ tiêu tỷ trọng nợ phải thu khách hàng so với tổng tài sản phản ánh mức độ vốn của doanh nghiệp bị chiếm dụng bởi khách hàng Tỷ lệ này càng cao cho thấy doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc quản lý và thu hồi nợ, hoặc có thể do chiến lược kinh doanh như bán hàng trả sau nhằm thu hút khách hàng và tăng doanh thu.
Chỉ tiêu tỷ trọng hàng tồn kho so với tổng tài sản cho thấy mức độ đọng vốn của doanh nghiệp, phản ánh vốn "chết" không mang lại lợi nhuận Một tỷ lệ cao có thể chỉ ra việc lãng phí nguồn vốn, nhưng cũng có thể là kết quả của chiến lược kinh doanh chấp nhận chi phí cơ hội cao để đảm bảo nguồn hàng phong phú, từ đó giảm thiểu nguy cơ "cháy kho" và đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng.
2.4.1.3 Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn Để tìm hiều chính sách sử dụng vốn của doanh nghiệp, ngoài phân tích riêng rẽ cơ cấu tài sản và cơ cấu nguồn vốn, người phân tích cần phải phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn.
Các chỉ tiêu cơ bản trong phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn gồm:
Hệ số nợ so với tài sản = Nợ phải trả
Hệ số khả năng thanh toán tổng quát = Tổng tài sản
Tổng số nợ phải trả
Hệ số tài trợ = Vốn chủ sở hữu
Chỉ tiêu Hệ số nợ so với tài sản cho thấy mức độ sử dụng nợ phải trả để tài trợ cho tài sản của doanh nghiệp Khi chỉ tiêu này nhỏ hơn một (
