NỘI DUNG
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ LÃNH ĐẠO CỦA CÁC CẤP ỦY ĐẢNG
TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
1.1 Một số vấn đề về xây dựng nông thôn mới
1.1.1 Nông thôn mới và mô hình nông thôn mới ở nước ta
Nông thôn được định nghĩa theo Thông tư số 54/2009/TT-BNNPTNT, ngày 21-8-2009 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, là khu vực không nằm trong nội thành, nội thị của các thành phố, thị xã, thị trấn Khu vực này được quản lý bởi cấp hành chính cơ sở, cụ thể là ủy ban nhân dân xã.
Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, nông thôn đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, chính trị, văn hoá và xã hội, đồng thời góp phần vào việc chống ngoại xâm Nơi đây là cộng đồng dân cư gắn bó, chia sẻ trong các mối quan hệ kinh tế, tôn giáo và phong tục tập quán Mỗi làng, xã không chỉ có những nét văn hoá chung mà còn sở hữu những đặc trưng riêng, tạo nên sự phong phú và đa dạng cho nền văn hoá Việt Nam.
Kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập, cấp xã đã trở thành địa bàn quan trọng, nơi các tổ chức đảng được bảo vệ và thực hiện tuyên truyền, giác ngộ quần chúng tham gia phong trào cách mạng Dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò của cấp xã đã được nâng cao, trở thành căn cứ địa của cách mạng, nơi hoạt động của lực lượng du kích và dân quân tự vệ, đồng thời cung cấp cho Đảng những quần chúng ưu tú để phát triển phong trào.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ LÃNH ĐẠO CỦA CÁC CẤP ỦY ĐẢNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
Một số vấn đề về xây dựng nông thôn mới
1.1.1 Nông thôn mới và mô hình nông thôn mới ở nước ta
1.1.1.1 Khái niệm nông thôn và nông thôn mới Đến nay, khái niệm nông thôn được thống nhất với quy định tại Thông tư số 54/2009/TT-BNNPTNT, ngày 21-8-2009 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cụ thể: “Nông thôn là phần lănh thổ không thuộc nội thành, nội thị các thành phố, thị xă, thị trấn được quản lý bởi cấp hành chính cơ sở là ủy ban nhân dân xã”
Trong lịch sử phát triển của dân tộc, nông thôn đóng vai trò quan trọng trong kinh tế, chính trị, văn hóa và xã hội, đồng thời góp phần vào việc chống ngoại xâm Nơi đây là cộng đồng dân cư gắn bó chặt chẽ qua các mối quan hệ kinh tế, văn hóa và tín ngưỡng, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống Mỗi làng, xã không chỉ có những điểm chung về văn hóa và phong tục tập quán mà còn mang những nét đặc trưng riêng, tạo nên sự phong phú và đa dạng cho văn hóa Việt Nam.
Kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập, cấp xã đã trở thành địa bàn quan trọng, nơi các tổ chức đảng được bảo vệ và tuyên truyền, lôi cuốn quần chúng tham gia vào phong trào cách mạng Dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò của cấp xã đã được nâng cao, trở thành căn cứ địa của cách mạng, nơi hoạt động của lực lượng du kích và dân quân tự vệ Đồng thời, cấp xã cũng cung cấp cho Đảng những quần chúng ưu tú, góp phần tăng cường sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
Khi giành được chính quyền, Đảng và Nhà nước ta đã chú trọng xây dựng tổ chức bộ máy của Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể ở cấp xã, bên cạnh việc thiết lập bộ máy chính quyền Trung ương, tỉnh và huyện.
Cấp xã đóng vai trò quan trọng trong hệ thống hành chính của Nhà nước Việt Nam, được khẳng định qua các Hiến pháp và Văn kiện Đại hội Đảng Là cấp quản lý thấp nhất nhưng lại là nền tảng của chế độ chính trị và đời sống xã hội, cấp xã bao gồm Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội Chính quyền cấp xã thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước, đồng thời tổ chức các nhiệm vụ chính trị địa phương Theo thống kê năm 2013, cả nước có 713 huyện, 9.001 xã, 1.545 phường và 615 thị trấn.
Theo Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04-6-2010 của Thủ tướng Chính phủ, Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020 định nghĩa nông thôn mới là việc xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, tổ chức sản xuất hợp lý, kết nối nông nghiệp với phát triển công nghiệp và dịch vụ Chương trình cũng nhấn mạnh sự phát triển nông thôn gắn liền với đô thị theo quy hoạch, tạo ra một xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa Bảo vệ môi trường sinh thái, giữ vững an ninh trật tự, và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân là những mục tiêu quan trọng, cùng với việc tăng cường hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng.
Theo cuốn “Sổ tay hướng dẫn xây dựng nông thôn mới” của Nhà xuất bản Lao động, nông thôn mới là một mô hình phát triển nông thôn với đời sống vật chất, văn hóa và tinh thần của người dân được nâng cao, giảm thiểu khoảng cách với thành phố Nông dân được đào tạo và tiếp thu kỹ thuật tiên tiến, đóng vai trò chủ đạo trong phát triển nông thôn Kinh tế nông thôn phát triển bền vững, cơ sở hạ tầng hiện đại và đồng bộ, kết nối hợp lý giữa nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và đô thị Đồng thời, nông thôn mới còn bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao sức mạnh của hệ thống chính trị, đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
1.1.1.2 Mô hình nông thôn mới ở nước ta
Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới (XDNTM) là một sáng kiến phát triển nông thôn toàn diện, nhằm hướng dẫn các xã, huyện, tỉnh thực hiện các nội dung cần thiết để đạt chuẩn nông thôn mới Chương trình này được triển khai trên toàn tỉnh, tập trung vào việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, hệ thống chính trị cơ sở và an ninh trật tự ở nông thôn Theo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, mục tiêu là xây dựng nông thôn ngày càng giàu đẹp, công bằng và văn minh với cơ cấu kinh tế hợp lý và hạ tầng hiện đại Ngày 16-04-2009, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 491/QĐ-TTg quy định Bộ tiêu chí quốc gia XDNTM, trong đó mỗi xã sẽ được công nhận là xã nông thôn mới khi đạt được 19 tiêu chí, được chia thành 5 nhóm khác nhau.
- Nhóm 1: Quy hoạch (Tiêu chí số 1: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch).
Nhóm 2 về hạ tầng kinh tế - xã hội bao gồm 08 tiêu chí quan trọng Tiêu chí số 2 liên quan đến giao thông, đảm bảo kết nối hiệu quả Tiêu chí số 3 đề cập đến hệ thống thủy lợi, hỗ trợ nông nghiệp bền vững Tiêu chí số 4 tập trung vào cung cấp điện, nâng cao chất lượng cuộc sống Tiêu chí số 5 nhấn mạnh sự cần thiết của trường học, góp phần phát triển giáo dục Tiêu chí số 6 liên quan đến cơ sở vật chất văn hóa, tạo điều kiện cho hoạt động văn hóa cộng đồng Tiêu chí số 7 đề cập đến chợ nông thôn, thúc đẩy thương mại địa phương Tiêu chí số 8 liên quan đến bưu điện, đảm bảo thông tin liên lạc Cuối cùng, tiêu chí số 9 tập trung vào nhà ở dân cư, nâng cao điều kiện sống cho người dân.
Nhóm 3 về kinh tế và tổ chức sản xuất bao gồm bốn tiêu chí quan trọng: Tiêu chí số 10 liên quan đến thu nhập, Tiêu chí số 11 tập trung vào hộ nghèo, Tiêu chí số 12 đề cập đến cơ cấu lao động, và Tiêu chí số 13 nói về hình thức tổ chức sản xuất.
- Nhóm 4: Văn hóa - xã hội - môi trường, gồm 04 tiêu chí (Tiêu chí số 14: Giáo dục; Tiêu chí số 15: Y tế; Tiêu chí số 16: Văn hóa; Tiêu chí số 17: Môi trường).
Nhóm 5 của hệ thống chính trị bao gồm hai tiêu chí quan trọng: Tiêu chí số 18, đánh giá hệ thống tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, và Tiêu chí số 19, liên quan đến an ninh và trật tự xã hội Những tiêu chí này đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
Xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới khi hoàn thành đầy đủ 19 tiêu chí Huyện sẽ đạt danh hiệu nông thôn mới khi có 75% số xã trong huyện đạt chuẩn này Tương tự, tỉnh được xem là nông thôn mới khi có 80% số huyện đạt tiêu chuẩn nông thôn mới.
Ngày 20-02-2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 342/QĐ-TTg sửa đổi 5 tiêu chí của Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới ban hành tại Quyết định số 491/QĐ-TTg Theo đó, 5 tiêu chí gồm: Tiêu chí số 7, Tiêu chí số 10, Tiêu chí số 12, Tiêu chí số 14 và Tiêu chí số 15
Ngày 16-08-2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1600/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về XDNTM giai đoạn
2016 - 2020 với mục tổng quát, gồm 11 nội dung sau:
1 Quy hoạch XDNTM: a) Mục tiêu: Đạt yêu cầu Tiêu chí số 1 về quy hoạch và thực hiện quy hoạch trong Bộ tiêu chí quốc gia XDNTM Đến năm 2018, có 100% số xã đạt chuẩn tiêu chí số 1 về quy hoạch và thực hiện quy hoạch. b) Nội dung:
Quy hoạch xây dựng vùng được thực hiện để đáp ứng các tiêu chí theo Quyết định số 558/QĐ-TTg, ngày 05-04-2016 của Thủ tướng Chính phủ Quyết định này đề ra các tiêu chí cho huyện nông thôn mới và quy định về việc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cho các thị xã và thành phố trực thuộc cấp tỉnh.
Phương thức lãnh đạo của Đảng trong xây dựng nông thôn mới ở nước ta hiện nay
1.2.1 Lãnh đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới
XDNTM không chỉ là mục tiêu và nhiệm vụ cấp bách cho phát triển bền vững, mà còn là chiến lược quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của đất nước Để nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về XDNTM, cần có những biện pháp cụ thể và hiệu quả.
Lãnh đạo cấp uỷ và tổ chức đảng các cấp cần quán triệt sâu sắc các chủ trương, nghị quyết của Đảng cùng chính sách, quyết định của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới (XDNTM) và đô thị văn minh (ĐTVM) đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân Cần xác định rõ trách nhiệm của các cấp uỷ Đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp xây dựng Nghị quyết, chương trình và kế hoạch thực hiện XDNTM Đồng thời, thực hiện kiểm tra, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện chương trình tại các địa phương Gắn trách nhiệm của tổ chức đảng và đảng viên với việc lãnh đạo, phối hợp và tổ chức thực hiện chương trình như một tiêu chí để đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị hàng năm và trong cả nhiệm kỳ của các cấp uỷ, tổ chức đảng và từng đảng viên.
Lãnh đạo chỉ đạo các cấp chính quyền thực hiện Nghị quyết của Đảng về xây dựng nông thôn mới (XDNTM) và đô thị văn minh (ĐTVM), đồng thời thống nhất ban hành các tiêu chí, danh hiệu thi đua để tránh chồng chéo Các sở, ban ngành và địa phương cần xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể cho từng tiêu chí, kịp thời giải quyết khó khăn nhằm hỗ trợ các địa phương hoàn thành Chương trình mục tiêu Quốc gia về XDNTM.
Lãnh đạo MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cần tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu rõ về mục đích và ý nghĩa của chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM), từ đó nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc tham gia tích cực Cần đổi mới phương thức thông tin, huy động nguồn lực và phát huy sự sáng tạo của từng địa phương, đồng thời cải thiện công tác phối hợp giữa MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong giám sát và phản biện xã hội Định kỳ đánh giá kết quả thực hiện cuộc vận động và khen thưởng những gương điển hình cũng rất quan trọng Để tăng cường quản lý nhà nước trong XDNTM, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1584/QĐ-TTg thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu Quốc gia về XDNTM giai đoạn 2016 - 2020, với sự tham gia của nhiều bộ, ngành và tổ chức liên quan nhằm đảm bảo sự phối hợp hiệu quả trong thực hiện chương trình.
Ban Chỉ đạo cấp tỉnh do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban, với Phó Chủ tịch UBND tỉnh giữ vai trò Phó Ban thường trực.
Phó Trưởng ban Chỉ đạo cấp tỉnh là Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng với các thành viên tương tự như Ban Chỉ đạo Trung ương Thường trực Ban Chỉ đạo bao gồm Trưởng ban, các Phó Trưởng Ban và ba ủy viên đại diện cho Sở Xây dựng, Kế hoạch - Đầu tư và Tài chính Để hỗ trợ Ban Chỉ đạo trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, Văn phòng Điều phối Chương trình sẽ được thành lập tại Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh.
Tại cấp huyện, Ban Chỉ đạo do Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban và Phó Chủ tịch UBND huyện làm Phó Trưởng ban, bao gồm các lãnh đạo phòng, ban liên quan Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (hoặc Phòng Kinh tế) đóng vai trò cơ quan thường trực, phối hợp và hỗ trợ Ban Chỉ đạo trong việc thực hiện chương trình tại địa phương.
Đối với cấp xã, cần thành lập Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới, do Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban và Phó Chủ tịch UBND xã làm Phó Trưởng ban Ban này sẽ bao gồm các đại diện từ các cơ quan chuyên môn cùng với một số đại diện từ các ban, ngành và đoàn thể chính trị - xã hội.
Thủ tướng Chính phủ đã quy định rõ nhiệm vụ của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương trong việc thực hiện chương trình, đồng thời chịu trách nhiệm xây dựng cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch và hướng dẫn phát triển các đề án, dự án nhằm tổ chức thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới (XDNTM).
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đóng vai trò là cơ quan thường trực của chương trình, hỗ trợ Ban Chỉ đạo Trung ương trong việc chỉ đạo thực hiện Bộ này có trách nhiệm chủ trì và phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để xây dựng chương trình và kế hoạch 5 năm cũng như hàng năm, xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và nhu cầu kinh phí Tất cả các thông tin này sẽ được gửi đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo Chính phủ Ngoài ra, Bộ cũng thực hiện việc đôn đốc, kiểm tra và giám sát tình hình thực hiện chương trình.
Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tổng hợp báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương và Chính phủ.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cùng với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan, sẽ đảm nhiệm việc cân đối và phân bổ nguồn lực cho chương trình từ ngân sách Trung ương Đồng thời, các cơ quan này cũng sẽ phối hợp xây dựng cơ chế và chính sách để quản lý và thực hiện chương trình một cách hiệu quả.
Bộ Tài chính, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sẽ xác định vốn ngân sách cho từng nhiệm vụ cụ thể nhằm triển khai chương trình theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước Bộ Tài chính cũng chịu trách nhiệm hướng dẫn cơ chế tài chính cho các Đề án, dự án của chương trình, giám sát chi tiêu và tổng hợp quyết toán kinh phí Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện chính sách tín dụng của các ngân hàng tham gia chương trình.
- Bộ Xây dựng hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương hoàn thành quy hoạch ở các xã theo tiêu chí nông thôn mới
- Các cơ quan thông tin truyền thông có trách nhiệm tuyên truyền phục vụ yêu cầu của chương trình.
Địa phương có trách nhiệm tổ chức xây dựng và triển khai các chương trình, kế hoạch tại địa bàn Cần phân công và phân cấp rõ ràng trách nhiệm cho từng cấp và các ban, ngành liên quan trong việc thực hiện chương trình Đồng thời, chỉ đạo lồng ghép hiệu quả các chương trình và dự án trên địa bàn Địa phương cũng phải thường xuyên kiểm tra, giám sát việc quản lý thực hiện chương trình và thực hiện chế độ báo cáo hàng năm.
1.2.2 Lãnh đạo tuyên truyền, quán triệt chủ trương của Đảng trong xây dựng nông thôn mới
Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương nhấn mạnh nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nhiệm vụ chiến lược trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việc xây dựng nông thôn mới, phát triển sản xuất nông nghiệp và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người nông dân là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Đảng, Nhà nước và toàn dân Tư tưởng này đã được các cấp ủy Đảng phổ biến và quán triệt đến cán bộ, đảng viên và nhân dân thông qua công tác tuyên truyền, vận động.
Lãnh đạo các cấp ủy cần học tập và quán triệt chủ trương, nghị quyết của Đảng cùng chính sách của Chính phủ tới cán bộ, đảng viên và nhân dân Đồng thời, nội dung xây dựng nông thôn mới (XDNTM) cần được đưa vào chương trình làm việc của cấp ủy, trở thành nhiệm vụ chính trị quan trọng của địa phương Các cấp ủy Đảng phải xác định vị trí, vai trò và trách nhiệm trong việc phối hợp, hỗ trợ hoặc trực tiếp lãnh đạo việc tuyên truyền và thực hiện nhiệm vụ XDNTM dựa trên chức năng và nhiệm vụ của địa phương, đơn vị.
Vị trí, vai trò, nhiệm vụ và yêu cầu đặt ra của các cấp ủy Đảng trong xây dựng nông thôn mới
1.3.1 Vị trí, vai trò của các cấp ủy Đảng trong xây dựng nông thôn mới
Nông thôn đóng vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực và phát triển kinh tế - xã hội Cấp ủy Đảng ở nông thôn là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần lãnh đạo quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp Thực tiễn cho thấy, sự chuyển động ở cơ sở quyết định đến thành công của công cuộc đổi mới, khi mọi chính sách đều được thực hiện tại địa phương Đồng thời, cơ sở cũng là nơi kiểm nghiệm và phản ánh ý kiến của quần chúng, giúp hoàn thiện kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Cấp ủy Đảng đóng vai trò hạt nhân chính trị, lãnh đạo việc thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng cùng chính sách, pháp luật của Nhà nước Họ dẫn dắt các cấp chính quyền trong việc quản lý Nhà nước, đồng thời tổ chức thực hiện xây dựng nông thôn mới ngày càng giàu đẹp và văn minh Mục tiêu của họ là không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, khuyến khích người dân thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, Đảng ta đã đề ra mục tiêu cho giai đoạn 2015 - 2020 là phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng nông thôn mới và cải thiện đời sống nông dân Đảng nhấn mạnh việc tái cấu trúc nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, sản xuất hàng hóa lớn, đồng thời tăng cường ứng dụng khoa học và công nghệ để nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh Mục tiêu còn bao gồm bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, vệ sinh an toàn thực phẩm, và thực hiện các chính sách phát triển văn hóa, tiến bộ xã hội, nhằm nâng cao đời sống người dân nông thôn.
Các cấp ủy Đảng cần xác định "xây dựng nông thôn mới" là nhiệm vụ hàng đầu, yêu cầu nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng Là hạt nhân chính trị tại địa phương, các cấp ủy Đảng có trách nhiệm tiếp thu và áp dụng sáng tạo các chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách của Nhà nước, đồng thời đề ra mục tiêu và giải pháp phù hợp với đặc điểm địa phương Họ cũng cần nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của quần chúng để Đảng và Nhà nước xây dựng chính sách đúng đắn, nhằm hoàn thành Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới trong thời gian sớm nhất.
Các cấp ủy Đảng cần chú trọng xây dựng và củng cố tổ chức, định hướng hoạt động của chính quyền, MTTQ và các đoàn thể tại địa phương Cần tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chủ trương của Đảng cùng với chính sách và pháp luật của Nhà nước Lãnh đạo cần phát động và duy trì các phong trào thi đua yêu nước trong quần chúng, tập trung vào phát triển kinh tế và văn hóa - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân Đồng thời, cần giữ vững ổn định an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các cấp ủy Đảng.
1.3.2 Chức năng, nhiệm vụ của các cấp ủy Đảng trong lãnh đạo xây dựng nông thôn mới
Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới do Đảng và Nhà nước khởi xướng là một chương trình lớn, mới và đầy thách thức, bao gồm nhiều lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh trật tự và môi trường Chương trình này yêu cầu thực hiện lâu dài, mang tính nhân văn sâu sắc và có sức lan tỏa rộng rãi Do đó, các cấp ủy Đảng cần nâng cao vai trò và trách nhiệm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị, đặc biệt là xây dựng thành công nông thôn mới tại từng địa phương.
Đảng bộ đóng vai trò hạt nhân chính trị tại các cấp, lãnh đạo thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước Đảng bộ cũng chịu trách nhiệm phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, và tạo ra một xã hội giàu đẹp, dân chủ, công bằng và văn minh Đảng bộ không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đồng thời khuyến khích nhân dân thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước Thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, ĐTVM”, Đảng bộ lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, gắn trách nhiệm của tổ chức đảng và đảng viên trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp và tổ chức thực hiện chương trình hành động xây dựng nông thôn mới ở các cấp.
- Nhiệm vụ của cấp ủy Đảng:
Lãnh đạo nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng gắn với xây dựng nông thôn mới là rất quan trọng Chính quyền cần thực hiện các chủ trương phát triển theo nghị quyết của đại hội đảng bộ, tạo môi trường thuận lợi cho các thành phần kinh tế và hộ gia đình phát triển sản xuất kinh doanh đúng pháp luật Mục tiêu là tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, đồng thời khuyến khích nhân dân thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước Việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, cùng với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” sẽ giúp giám sát hoạt động theo đúng đường lối của Đảng và chính sách Nhà nước Đồng thời, lãnh đạo cần thực hiện nhiệm vụ quốc phòng toàn dân để giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Lãnh đạo công tác tư tưởng cần thường xuyên giáo dục và bồi dưỡng truyền thống yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội trong nhân dân, đặc biệt là thanh thiếu niên Cần xây dựng tinh thần đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng, đồng thời tạo ra môi trường văn hóa lành mạnh tại khu dân cư và trong từng gia đình Việc tuyên truyền và nhân rộng gương người tốt, việc tốt, cũng như các nhân tố tích cực trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM) là rất quan trọng Cần vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ và tích cực tham gia vào quá trình XDNTM, nhằm làm cho địa phương ngày càng phát triển, giàu đẹp và văn minh.
Lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ cho chương trình xây dựng nông thôn mới Việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ tại chỗ sẽ giúp tạo nguồn nhân lực vững mạnh, am hiểu về chuyên môn, chính sách và pháp luật của Đảng, Nhà nước Cần tăng cường công tác nhận xét, đánh giá, quy hoạch, khen thưởng và đãi ngộ cho đội ngũ cán bộ nông thôn mới, đồng thời đề xuất ý kiến trong việc lựa chọn cán bộ tham gia vào Ban Chỉ đạo chương trình và các cơ quan liên quan, nhằm phát huy năng lực và sở trường của họ trong thực hiện nhiệm vụ.
Lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cần xây dựng các tổ chức vững mạnh, thực hiện đúng chức năng và nhiệm vụ theo quy định Cần thúc đẩy khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân và thi đua hiệu quả trong các nhiệm vụ MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội nên lồng ghép nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (XDNTM) vào hoạt động thường xuyên, đồng thời nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc tham gia XDNTM Họ cần phối hợp chặt chẽ với các ngành, cấp để tạo sức mạnh tổng hợp trong triển khai phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, gắn kết với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội hàng năm.
Xây dựng tổ chức đảng vững mạnh là nhiệm vụ quan trọng, nhằm đề ra các chủ trương và biện pháp để xây dựng đảng bộ, chi bộ trong sạch gắn liền với xây dựng nông thôn mới (XDNTM) tại địa phương Cần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng cũng như đội ngũ đảng viên, đặc biệt trong việc phát hiện và đấu tranh chống lại các tệ nạn như quan liêu, tham nhũng và lãng phí Đặc biệt chú trọng đến chất lượng lãnh đạo của các chi bộ khóm, ấp trong quá trình XDNTM Việc thực hiện đúng các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, như tập trung dân chủ và tự phê bình, là cần thiết trong việc thảo luận và ban hành nghị quyết về XDNTM Đồng thời, giáo dục và rèn luyện đảng viên nâng cao tính tiên phong, gương mẫu, để họ trở thành những người lao động giỏi và công dân mẫu mực, từ đó vận động nhân dân thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng và chương trình hành động của chính quyền.
1.3.3 Yêu cầu đặt ra đối với các cấp ủy Đảng trong lãnh đạo xây dựng nông thôn mới hiện nay
Việc kiện toàn và đổi mới hoạt động của tổ chức đảng là cần thiết để phát huy vai trò của tổ chức này trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM) Những hạn chế trong XDNTM có nguồn gốc từ cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong đó vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng và cấp ủy các cấp chưa được phát huy hiệu quả Do đó, việc củng cố, xây dựng cấp ủy Đảng trong sạch, vững mạnh về tư tưởng và năng lực tổ chức, điều hành là nhiệm vụ quan trọng nhằm hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từ đó đẩy nhanh tiến độ XDNTM tại các địa phương.
Nâng cao năng lực định hướng lãnh đạo của các cấp ủy Đảng là nhiệm vụ tiên quyết để đảm bảo việc xây dựng nông thôn mới (XDNTM) hoàn thành đúng lộ trình XDNTM không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng ở nông thôn, mà còn là cơ hội để kiện toàn bộ máy tổ chức Việc xây dựng chủ trương, nghị quyết của các cấp ủy Đảng là cần thiết để xác định hướng đi phù hợp với điều kiện thực tế địa phương Cần tránh việc làm ồ ạt, chạy theo phong trào và coi nông thôn mới như một danh hiệu, mà nên tập trung vào việc khai thác và phát huy các tiêu chí để phục vụ cho phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân.
Cần tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục tư tưởng, chính trị để tạo sự thống nhất trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân về mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới (XDNTM) Đây là nhiệm vụ thường xuyên nhằm phát huy sức mạnh toàn dân tham gia ủng hộ Chương trình Các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội cần tích cực vận động, thuyết phục nhân dân tham gia, chấp hành các chủ trương, nghị quyết và chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến XDNTM tại địa phương.