1. Trang chủ
  2. » Giáo Dục - Đào Tạo

Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay

39 27 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Định dạng
Số trang 39
Dung lượng 341,35 KB

Cấu trúc

  • I. PHẦN MỞ ĐẦU

  • II. PHẦN NỘI DUNG

    • Chương 1. NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

      • 1.1. Khái niệm và sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa

        • 1.1.1. Khái niệm nhà nước xã hội chủ nghĩa

        • 1.1.2. Sự ra đời và phát triển của nhà nước xã hội chủ nghĩa

      • 1.2. Bản chất và chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa

        • 1.2.1. Bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa

        • 1.2.2. Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa

          • 1.2.2.1. Chức năng về mặt đối nội

          • 1.2.2.2. Chức năng về mặt đối ngoại

        • Tóm tắt chương 1

    • Chương 2. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở NƯỚC TA HIỆN NAY

      • 2.1. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

        • 2.1.1. Khái niệm, tính tất yếu ra đời nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

          • 2.1.1.1 Quan điểm về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

          • 2.1.1.2 Khái niệm nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

          • 2.1.1.3 Tính tất yếu ra đời nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

        • 2.1.2. Đặc điểm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

      • 2.2. Cải cách hành chính và các vấn đề liên quan

        • 2.2.1. Khái niệm cải cách hành chính

        • 2.2.2. Các vấn đề có liên quan đến cải cách hành chính

          • 2.2.2.1. Quan niệm về năng lực, hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính nhà nước.

          • 2.2.2.2. Tính tất yếu và yêu cầu nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nước

            • 2.2.2.2.1. Tất yếu về nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nước

            • 2.2.2.2.2. Yêu cầu nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nước

      • 2.3. Thực trạng đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta thời gian qua

        • 2.3.1. Những mặt đạt được và nguyên nhân

        • 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân

          • 2.3.2.1. Những mặt hạn chế: Tuy nhiên vẫn còn những mặt hạn chế mà các cơ quan vẫn chưa thể khắc phục:

          • 2.3.2.2. Nguyên nhân

      • 2.4. Giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta thời gian tới

        • 2.4.1. Đối với các ưu điểm trong quá trình cải cách hành chính

          • 2.4.1.1. Cải cách thể chế

          • 2.4.1.2. Cải cách bộ máy hành chính

          • 2.4.1.3. Cải cách chế độ công vụ

          • 2.4.1.4. Cải cách hành chính công

        • 2.4.2. Đối với các hạn chế trong quá trình cải cách hành chính

        • Tóm tắt chương 2

  • III. KẾT LUẬN

  • IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO

Nội dung

Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay

PHẦN MỞ ĐẦU

1 Tính cấp thiết của đề tài

Nhà nước xã hội chủ nghĩa là một kiểu nhà nước mới, khác biệt với các hình thức nhà nước bóc lột trong lịch sử, được hình thành từ cuộc cách mạng của giai cấp vô sản và nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Nó được xây dựng trên nền tảng chế độ kinh tế xã hội chủ nghĩa và là công cụ thực hiện quyền lực chính trị của nhân dân lao động, với bản chất giai cấp công nhân Nhà nước xã hội chủ nghĩa mang lại lợi ích cho toàn thể nhân dân lao động, đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân Mục tiêu chính của nhà nước xã hội chủ nghĩa là cải tạo xã hội cũ và xây dựng thành công xã hội mới.

Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là mô hình mà Việt Nam hướng tới trong xây dựng xã hội mới, thể hiện giá trị đặc thù của quốc gia Theo học thuyết Mác-Lênin, nhà nước pháp quyền được đặc trưng bởi chế độ dân chủ vô sản, phục vụ lợi ích nhân dân và bảo vệ tự do, công bằng xã hội Trong mô hình này, nhân dân được giáo dục và tuân thủ pháp luật, đồng thời Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền của nhân dân, có mối quan hệ chặt chẽ với nhân dân và chịu sự giám sát của họ Để phát triển, cải cách hành chính là xu thế tất yếu, nhằm xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh và hiện đại hóa, là nhiệm vụ lớn cần được chú trọng thực hiện.

Việt Nam đang tích cực hội nhập quốc tế và cải cách hành chính, với nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh Bộ máy hành chính được cải thiện về tổ chức và chức năng, nâng cao hiệu quả hoạt động từ trung ương đến địa phương Cải cách hành chính tập trung vào đơn giản hóa, công khai và minh bạch, mang lại kết quả tích cực Việc phân cấp giữa trung ương và địa phương đã thúc đẩy tính độc lập và trách nhiệm trong quyết định của chính quyền, cải thiện môi trường kinh doanh Đồng thời, tăng cường sự tham gia của nhân dân vào giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước và hoàn thành phân loại đơn vị doanh nghiệp công lập để áp dụng các hình thức chuyển đổi phù hợp.

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế trong tổ chức bộ máy, như cồng kềnh, hoạt động thiếu tập trung và năng lực của một bộ phận công chức chưa đáp ứng yêu cầu Việc phân chia công việc không khoa học làm hạn chế khả năng phát triển và sáng tạo trong quản lý hành chính nhà nước Đổi mới và hiện đại hóa vẫn chưa đạt hiệu quả cao, với tác phong làm việc không thống nhất và thiếu chuyên nghiệp Thủ tục hành chính còn nhiều vướng mắc, gây phiền hà cho tổ chức và người dân Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra còn nhiều bất cập, làm giảm lòng tin của nhân dân vào nhà nước.

Cải cách hành chính đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam Nhằm đáp ứng yêu cầu này, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn đề tài "Nhà nước xã hội chủ nghĩa: Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính" Nghiên cứu sẽ tập trung vào phân tích thực trạng hiện nay và đề xuất các giải pháp hiệu quả để thúc đẩy cải cách hành chính, góp phần xây dựng một Nhà nước pháp quyền vững mạnh.

Thứ nhất, nhà nước xã hội chủ nghĩa.

Thực trạng cải cách hành chính hiện nay ở Việt Nam đang gặp nhiều thách thức, đòi hỏi các giải pháp hiệu quả để đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Cần tăng cường minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả trong quản lý hành chính, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để cải thiện dịch vụ công Việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức cũng là yếu tố quan trọng giúp thực hiện thành công các mục tiêu cải cách, từ đó góp phần xây dựng một nhà nước pháp quyền vững mạnh và phục vụ tốt hơn cho người dân.

Đề tài nghiên cứu tập trung vào thực trạng và giải pháp nhằm thúc đẩy cải cách hành chính, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam hiện nay.

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài:

Chủ nghĩa Mác-Lênin cung cấp lý luận cơ bản về nhà nước xã hội chủ nghĩa, nhấn mạnh vai trò của nhà nước pháp quyền trong việc bảo đảm quyền lợi của nhân dân Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được xây dựng trên nền tảng này, nhằm thúc đẩy công bằng xã hội và bảo vệ các quyền tự do cơ bản của công dân Cải cách hành chính là một phần quan trọng trong quá trình phát triển nhà nước, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ nhân dân tốt hơn.

Thứ hai, đánh giá thực trạng cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta thời gian qua.

Để đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam trong thời gian tới, cần đẩy mạnh cải cách hành chính Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn góp phần tạo ra môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế và xã hội Cải cách hành chính cần tập trung vào việc đơn giản hóa thủ tục, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả công việc.

Đề tài áp dụng nhiều phương pháp nghiên cứu đa dạng, trong đó nổi bật là phương pháp thu thập số liệu, phương pháp phân tích và tổng hợp, cùng với phương pháp lịch sử - logic.

6 Kết cấu của đề tài

Ngoài mục lục, phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, đề tài gồm 2 chương:

Chương 1: Nhà nước xã hội chủ nghĩa.

Chương 2: Hiện trạng cải cách hành chính và các giải pháp cần thiết nhằm thúc đẩy xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam hiện nay Việc cải cách hành chính đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững Để đạt được mục tiêu này, cần tập trung vào việc hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ công chức, và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính Đồng thời, cần tăng cường sự tham gia của người dân và doanh nghiệp trong quá trình cải cách để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.

PHẦN NỘI DUNG

1.1 Khái niệm và sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa

1.1.1 Khái niệm nhà nước xã hội chủ nghĩa

Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, nhà nước xã hội chủ nghĩa là hình thức nhà nước cuối cùng trong lịch sử, được hình thành sau Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 Các nhà nước này thực hiện quyền lực của nhân dân và thể hiện ý chí của họ, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đảng không chỉ là cơ quan quyền lực mà còn quản lý kinh tế và văn hóa - xã hội Định nghĩa về nhà nước xã hội chủ nghĩa nhấn mạnh rằng sự thống trị chính trị thuộc về giai cấp công nhân, với sứ mệnh xây dựng chủ nghĩa xã hội và nâng cao vị thế của nhân dân lao động trong một xã hội phát triển cao.

Nhà nước xã hội chủ nghĩa có những đặc trưng cơ bản riêng, được xây dựng trên nền tảng chế độ kinh tế xã hội chủ nghĩa, mang bản chất giai cấp công nhân và tính nhân dân rộng rãi Nó phát triển trong bối cảnh các nước thực hiện quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa để xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật hiện đại Đặc biệt, nhà nước này thiết lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, cùng với việc tổ chức lao động và kỷ luật lao động mới, thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động.

1 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.76.

2 TOPICA – bài 3: Nhà nước xã hội chủ nghĩa Truy cập từ: http://eldata11.topica.edu.vn/HocLieu/TGL101/Giao%20trinh/06_TGL101_Bai3_v1.0014103225.pdf

NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

Khái niệm và sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa

1.1.1 Khái niệm nhà nước xã hội chủ nghĩa

Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, nhà nước xã hội chủ nghĩa là hình thức nhà nước cuối cùng trong lịch sử, ra đời sau Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 Các nhà nước này thực hiện quyền lực của nhân dân và đại diện cho ý chí của họ, với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đảng không chỉ là cơ quan quyền lực mà còn quản lý kinh tế, văn hóa và xã hội Nhà nước xã hội chủ nghĩa được định nghĩa là nơi giai cấp công nhân nắm giữ quyền lực chính trị, được hình thành từ cách mạng xã hội chủ nghĩa, với sứ mệnh xây dựng chủ nghĩa xã hội và nâng cao vị thế của nhân dân lao động trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Nhà nước xã hội chủ nghĩa có những đặc trưng riêng, được xây dựng trên nền tảng của chế độ kinh tế xã hội chủ nghĩa, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc Nó phát triển nền sản xuất công nghiệp hiện đại và thực hiện quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa để tạo ra cơ sở vật chất – kỹ thuật tiên tiến Đồng thời, nhà nước thiết lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu và tổ chức lao động mới, thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động.

1 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.76.

2 TOPICA – bài 3: Nhà nước xã hội chủ nghĩa Truy cập từ: http://eldata11.topica.edu.vn/HocLieu/TGL101/Giao%20trinh/06_TGL101_Bai3_v1.0014103225.pdf

1.1.2 Sự ra đời và phát triển của nhà nước xã hội chủ nghĩa

Hình thức nhà nước xã hội chủ nghĩa đã có mặt trên thế giới từ những năm

Công xã Paris, ra đời vào năm 1871, là hình thức khởi nghĩa vũ trang đầu tiên của công dân Paris, phản ánh những mâu thuẫn sâu sắc giữa giai cấp vô sản và tư sản Dù chỉ tồn tại 72 ngày, Công xã Paris đã trở thành nguồn cảm hứng lớn cho giai cấp vô sản trong cuộc đấu tranh của họ, được Lênin ca ngợi là "kiểu mẫu vĩ đại nhất của phong trào vô sản vĩ đại nhất trong thế kỷ XIX" Sau khi Công xã Paris sụp đổ, sự thành công của Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga vào năm 1917 đã dẫn đến sự ra đời của nhà nước Xô Viết, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử, có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều quốc gia và thúc đẩy sự hình thành các nhà nước xã hội chủ nghĩa khác ở châu Âu và châu Á.

Trong suốt quá trình phát triển và suy tàn, các nhà nước xã hội chủ nghĩa đã trải qua nhiều cuộc cải cách và thay đổi nhằm thích ứng và phát triển Hiện nay, chỉ còn năm quốc gia trên thế giới được công nhận là nhà nước xã hội chủ nghĩa, bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Cuba, Bắc Triều Tiên và Lào.

Khát vọng xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và bình đẳng giữa các giai cấp đã tồn tại từ lâu trong lịch sử.

Sự mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai cấp bóc lột đã dẫn đến các phong trào đấu tranh mạnh mẽ, trong đó các Đảng Cộng sản mới được thành lập để lãnh đạo Những Đảng này được trang bị lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tạo cơ sở vững chắc cho tổ chức và tiến hành cách mạng, cũng như xây dựng nhà nước sau chiến thắng Yếu tố dân tộc và thời đại cũng đóng vai trò quan trọng trong phong trào cách mạng của giai cấp vô sản và nhân dân lao động Sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa là thành quả của cuộc cách mạng do giai cấp vô sản và công nhân tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, tuy nhiên, quá trình này còn phụ thuộc vào đặc điểm và điều kiện riêng của từng quốc gia.

1 TOPICA – bài 3: Nhà nước xã hội chủ nghĩa Truy cập từ: http://eldata11.topica.edu.vn/HocLieu/TGL101/Giao%20trinh/06_TGL101_Bai3_v1.0014103225.pdf

2 Chủ nghĩa xã hội (8/9/2021) Truy cập từ Wikipedia: https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB

Các nhà nước xã hội chủ nghĩa có những đặc điểm, hình thức và phương pháp tổ chức chính quyền sau cách mạng phù hợp với thực tiễn Điểm chung của các nhà nước này là tổ chức thực hiện quyền lợi của nhân dân, đại diện cho ý chí của họ, và quản lý kinh tế, văn hóa, xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Bản chất và chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa

1.2.1 Bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa

Nhà nước xã hội chủ nghĩa có bản chất khác biệt so với các kiểu nhà nước khác trong lịch sử, thể hiện sự ưu việt ở nhiều phương diện Về chính trị, nhà nước xã hội chủ nghĩa đại diện cho giai cấp công nhân và nhân dân, đảm bảo lợi ích cho quần chúng lao động Giai cấp vô sản giữ vai trò thống trị chính trị, thể hiện sự thống trị của đa số đối với thiểu số giai cấp bóc lột, nhằm giải phóng tất cả các tầng lớp nhân dân lao động trong xã hội Vì vậy, nhà nước xã hội chủ nghĩa là đại diện cho ý chí chung của nhân dân lao động.

Nhà nước xã hội chủ nghĩa được xây dựng trên cơ sở kinh tế của chế độ sở hữu xã hội đối với tư liệu sản xuất, không tồn tại quan hệ sản xuất bóc lột Mục tiêu hàng đầu của nhà nước này là chăm lo cho lợi ích của nhân dân lao động, đảm bảo sự phát triển bền vững và công bằng trong xã hội.

Nhà nước xã hội chủ nghĩa được xây dựng dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và các giá trị văn hóa tiên tiến của nhân loại, đồng thời thể hiện bản sắc dân tộc Sự phân hóa giai cấp ngày càng được thu hẹp, tạo điều kiện cho các giai cấp và tầng lớp xã hội bình đẳng trong việc tiếp cận nguồn lực và cơ hội phát triển.

1 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.76.

2 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.76-77.

1.2.2 Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa

Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa chủ yếu phụ thuộc vào bản chất của nó, với mục tiêu cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới Các chức năng này được phân chia theo nhiều góc độ: theo phạm vi tác động, gồm chức năng đối nội và đối ngoại; theo lĩnh vực hoạt động, bao gồm chức năng chính trị, kinh tế, văn hóa, và xã hội; và theo tính chất quyền lực, chia thành chức năng giai cấp (trấn áp) và chức năng xã hội (tổ chức và xây dựng) Tuy nhiên, trong nghiên cứu, chức năng thường được quy thành hai loại chính là chức năng đối nội và chức năng đối ngoại.

1.2.2.1 Chức năng về mặt đối nội

Để đảm bảo ổn định chính trị và trật tự xã hội, nhà nước xã hội chủ nghĩa tập trung vào việc bảo vệ quyền và lợi ích của nhân dân Qua bộ máy cưỡng chế theo khuôn khổ pháp luật, nhà nước loại trừ các hành vi sai lệch với đường lối, chính sách của Đảng Hệ thống quản lý và pháp luật được xây dựng nhằm ngăn ngừa tội phạm và bảo vệ quyền lợi cơ bản của công dân, đồng thời ghi nhận quyền và nghĩa vụ của họ đối với nhà nước.

Chức năng kinh tế của nhà nước xã hội chủ nghĩa là một trong những đặc thù quan trọng, yêu cầu sự điều chỉnh trong quản lý tư liệu sản xuất và tài nguyên theo biến động của thị trường Nhà nước cần xây dựng chiến lược đúng đắn và cơ chế quản lý phù hợp, thực hiện các chính sách tài chính và chiến lược thúc đẩy nền kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa Đồng thời, cần tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất trong nước và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

1 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.77.

Chức năng tổ chức quản lý văn hóa, xã hội đóng vai trò quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đòi hỏi sự quan tâm và phát triển Trọng tâm là nâng cao giáo dục toàn dân, điều này sẽ thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ, yếu tố then chốt cho sự nghiệp này Bên cạnh đó, cần tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, đồng thời giải quyết các vấn đề tệ nạn xã hội.

1.2.2.2 Chức năng về mặt đối ngoại

Về mặt đối ngoại, chức năng bảo vệ Tổ quốc và gìn giữ chủ quyền lãnh thổ là nhiệm vụ hàng đầu của nhà nước xã hội chủ nghĩa Điều này không chỉ đảm bảo nền độc lập dân tộc mà còn duy trì hòa bình và ổn định cho đất nước Để thực hiện nhiệm vụ này, nhà nước cần xây dựng lực lượng vũ trang mạnh mẽ với khả năng tác chiến cao, cùng với lòng yêu nước nồng nàn để đối phó với các thế lực thù địch.

Chức năng của việc củng cố và mở rộng quan hệ hữu nghị với các quốc gia không chỉ thể hiện sự đoàn kết giữa các dân tộc mà còn giúp đỡ lẫn nhau trong các tổ chức hiệp hội quốc tế Mục tiêu chính là mở rộng hợp tác quốc tế, cùng nhau nỗ lực đấu tranh cho một thế giới hòa bình, độc lập và tiến bộ.

Chương này chủ yếu giới thiệu về khái niệm nhà nước xã hội chủ nghĩa theo chủ nghĩa Mác-Lênin, nhấn mạnh rằng đây là nhà nước thuộc về giai cấp công nhân, thực hiện quyền lực cho nhân dân và nâng cao vai trò của họ trong mọi lĩnh vực cuộc sống Sự ra đời và phát triển của nhà nước xã hội chủ nghĩa được coi là hình thức nhà nước cuối cùng trong lịch sử, xuất phát từ cuộc cách mạng do giai cấp vô sản và công nhân thực hiện dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Nhà nước xã hội chủ nghĩa có những đặc trưng riêng biệt, phản ánh bản chất của nó trong việc phục vụ lợi ích của nhân dân.

1 TOPICA – bài 3: Nhà nước xã hội chủ nghĩa Truy cập từ: http://eldata11.topica.edu.vn/HocLieu/TGL101/Giao%20trinh/06_TGL101_Bai3_v1.0014103225.pdf

Nhà nước xã hội chủ nghĩa có bản chất và chức năng khác biệt so với các kiểu nhà nước trong lịch sử, thể hiện sự ưu việt ở nhiều phương diện như chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội Chức năng của nhà nước này được chia thành hai loại chính: chức năng đối nội và chức năng đối ngoại Mục tiêu quan trọng nhất là cải tạo và xây dựng xã hội mới, với tư tưởng về một nhà nước của dân, do dân và vì dân, nhằm thể hiện quyền làm chủ của nhân dân.

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở NƯỚC TA HIỆN NAY

Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

2.1.1 Khái niệm, tính tất yếu ra đời nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa 2.1.1.1 Quan điểm về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Nhà nước pháp quyền là biểu tượng của sự thượng tôn pháp luật, tập trung vào phúc lợi cho công dân, đảm bảo tự do và bình đẳng cho mọi cá nhân, giúp họ phát huy tối đa năng lực bản thân Trong hệ thống này, các cơ quan nhà nước được phân quyền rõ ràng, hoạt động trên nguyên tắc bình đẳng giữa các thế lực, giai cấp và tầng lớp trong xã hội.

2.1.1.2 Khái niệm nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

Trong giai đoạn hiện nay, nhà nước pháp quyền được hiểu là một mô hình nhà nước trong đó mọi công dân đều được giáo dục và hiểu biết về pháp luật, đồng thời phải tuân thủ các quy định pháp luật một cách nghiêm minh Các cơ quan nhà nước cần có sự phân công, phối hợp và kiểm soát lẫn nhau, với mục tiêu cuối cùng là phục vụ nhân dân.

2.1.1.3 Tính tất yếu ra đời nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ các nội dung khái quát về vai trò và chức năng của nhà nước trong quá trình phát triển đất nước Nhà nước được xác định là công cụ bảo đảm quyền lực của nhân dân, thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời giữ vững an ninh, trật tự và ổn định chính trị Nội dung này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng nhà nước pháp quyền, dân chủ, và sự tham gia của người dân trong quản lý nhà nước.

1 Bộ Giáo dục đào tạo (2019) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, NXB: Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr 82.

Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019) nhấn mạnh vai trò tối thượng của Hiến pháp và pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của công dân, đồng thời đảm bảo quyền con người Hệ thống chính quyền được tổ chức để vừa đảm bảo tính tập trung, thống nhất, vừa phân công quyền lực và trách nhiệm giữa các cấp, nhằm bảo vệ quyền dân chủ của nhân dân Cần tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người dân, đồng thời chịu sự giám sát từ họ Để ngăn ngừa và xử lý các hành vi tham nhũng, quan liêu, và lạm quyền, cần có cơ chế kiểm soát hiệu quả Tổ chức và hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước phải tuân theo nguyên tắc tập trung dân chủ, đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương.

Nhà nước pháp quyền chỉ tồn tại với hai điều kiện cơ bản:

Để đảm bảo quyền lực thuộc về nhân dân và thực hiện dân chủ, Nhà nước cần áp dụng các phương pháp quản lý hiệu quả, qua đó bảo vệ và phát huy tự do dân chủ cho mọi công dân.

Phương pháp quản lý thông qua pháp luật là cách thức xác định các nội dung dân chủ dưới hình thức luật lệ Pháp luật không chỉ biểu trưng cho sự công bằng mà còn có khả năng điều chỉnh hành vi của mọi người Đồng thời, pháp luật cũng làm rõ quyền và nghĩa vụ của công dân cũng như của Nhà nước.

Nhà nước pháp quyền là hệ thống trong đó nhân dân được coi là chủ tối cao, ngược lại với Nhà nước chuyên chế nơi vua nắm quyền tối thượng Để xác định một Nhà nước là pháp quyền, cần có sự tôn trọng ý chí của nhân dân, tức là ý nguyện chung của xã hội được thể hiện qua pháp luật Điều này cho thấy Nhà nước phải phục tùng xã hội, không phải theo ý chí của từng cá nhân mà là theo ý chí tập thể.

Nhà nước pháp quyền yêu cầu các cơ quan nhà nước và nhà cầm quyền tuân thủ pháp luật để bảo vệ quyền tự do và dân chủ của nhân dân Điều này cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa Nhà nước pháp quyền và dân chủ, cũng như sự tôn trọng pháp luật Thiếu một trong hai yếu tố này, khái niệm Nhà nước pháp quyền sẽ không thể tồn tại.

1 Nguyễn Văn Thảo (2006) Xây dựng nhà nước pháp quyền dưới sự lãnh đạo của Đảng, NXB: Tư pháp, Hà Nội

Trong quá trình đổi mới đất nước, Đảng ta ngày càng nhận thức rõ hơn về Nhà nước pháp quyền, với chủ trương xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam "của dân, do dân, vì dân" Đảng khẳng định rằng Nhà nước phải quản lý xã hội bằng pháp luật, và mọi tổ chức, cán bộ, công chức, cũng như công dân đều có nghĩa vụ chấp hành Hiến pháp và pháp luật Nhận thức này là cơ sở để Đại hội XII của Đảng làm rõ hơn về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhấn mạnh quyền lực nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

2.1.2 Đặc điểm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới có những đặc điểm nổi bật Đầu tiên, nó thể hiện sự kết hợp giữa pháp luật và quyền lực nhà nước nhằm bảo vệ quyền lợi của công dân Thứ hai, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam chú trọng đến việc xây dựng hệ thống pháp luật minh bạch và công bằng Cuối cùng, sự tham gia của người dân trong quá trình xây dựng và thực thi pháp luật cũng là một yếu tố quan trọng, góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho Nhà nước pháp quyền.

Thứ nhất, xây dựng nhà nước do nhân dân lao động làm chủ, đó là Nhà nước của dân, do dân, vì dân

Nhà nước của dân được hình thành qua bầu cử dân chủ, một phương thức thiết lập bộ máy nhà nước hiện đại, đảm bảo tính chính đáng khi nhận quyền lực từ nhân dân Ngay từ những ngày đầu độc lập, Hồ Chí Minh đã chú trọng tổ chức tổng tuyển cử để nhân dân bầu ra các đại biểu xứng đáng đại diện cho mình trong việc quản lý đất nước.

Nhà nước pháp quyền hướng tới việc xây dựng và thực thi nền dân chủ, đảm bảo quyền lực chính trị thuộc về nhân dân Nhân dân thực hiện quyền dân chủ thông qua các hình thức như dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện.

Nhà nước hoạt động và tổ chức dựa trên Hiến pháp và pháp luật, trong đó pháp luật giữ vai trò tối thượng, điều chỉnh tất cả các quan hệ xã hội.

1 Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên cao cấp khối Đảng, đoàn thể (2011) Truy cập từ

Xây dựng Đảng: http://www.xaydungdang.org.vn/uploads/thuhuyen/3- huyendenhanuocphapquyen.pdf

Hiến pháp và pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hoạt động của Nhà nước và xã hội, đảm bảo tính hợp hiến và hợp pháp cho mọi tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước.

Không phải tất cả các chế độ lập hiến và hệ thống pháp luật đều có khả năng xây dựng nhà nước pháp quyền Chỉ có hiến pháp và hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng mới tạo nền tảng vững chắc cho chế độ pháp quyền trong nhà nước và xã hội.

Cải cách hành chính và các vấn đề liên quan

2.2.1 Khái niệm cải cách hành chính

Cải cách hành chính là một chủ trương, công cuộc có tính đổi mới nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của nhà nước.

Cải cách hành chính là một yếu tố quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của mọi quốc gia Nó tập trung vào việc cải cách bộ máy nhà nước nhằm xây dựng một nền hành chính dân chủ, thống nhất, có đủ quyền lực và năng lực để thực hiện đúng đường lối của Đảng và pháp luật của nhà nước, từ đó phục vụ hiệu quả cho nhân dân.

Cải cách hành chính tại Việt Nam tập trung vào bốn nội dung chính: cải cách thể chế, tổ chức bộ máy hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và cải cách tài chính Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống hành chính.

Cải cách hành chính là một chủ trương quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam, được nêu rõ trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, nhằm xây dựng nền hành chính dân chủ, vững mạnh, chuyên nghiệp và hiện đại Mục tiêu của cải cách là nâng cao hiệu quả hoạt động theo nguyên tắc nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và phát triển đội ngũ cán bộ công chức có đủ phẩm chất và năng lực để đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước Chủ trương này tiếp tục được khẳng định trong Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ VIII và các Nghị quyết trung ương 3, 6 (lần thứ 2) và 7 (khóa VIII).

2.2.2 Các vấn đề có liên quan đến cải cách hành chính

2.2.2.1 Quan niệm về năng lực, hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính nhà nước. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu cải cách hành chính, trước tiên cần làm rõ và nhận thức đầy đủ các khái niệm về năng lực, hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính nhà nước.

Năng lực của nền hành chính nhà nước là khả năng thực hiện chức năng quản lý xã hội và phục vụ nhân dân của bộ máy hành chính, đồng thời là khả năng huy động tổng hợp các yếu tố để thực thi quyền hành pháp Các yếu tố cấu thành năng lực này bao gồm nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, quy trình làm việc và hệ thống thông tin.

Hệ thống tổ chức hành chính được xây dựng dựa trên việc phân định rõ ràng chức năng và thẩm quyền giữa các cơ quan, tổ chức và các cấp trong hệ thống hành chính.

Cải cách hành chính là một quá trình quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ công Theo Huỳnh Thế Nhiệm (27/10/2020), cải cách hành chính không chỉ đơn thuần là thay đổi về mặt tổ chức mà còn bao gồm việc cải thiện quy trình làm việc và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan nhà nước Khái niệm này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tối ưu hóa các hoạt động hành chính để phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Hệ thống thể chế và thủ tục hành chính cần được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học và hợp lý, nhằm tạo ra một khuôn khổ pháp lý vững chắc Điều này sẽ đảm bảo cơ chế vận hành của bộ máy hành chính nhà nước diễn ra đồng bộ, nhịp nhàng, nhanh nhạy và thông suốt.

Đội ngũ cán bộ, công chức cần có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt, cùng với trình độ và kỹ năng hành chính phù hợp, nhằm đáp ứng các yêu cầu cụ thể trong việc thực thi công vụ.

Thứ tư, tổng thể các điều kiện vật chất, kỹ thuật, tài chính cần và đủ để đảm bảo cho hoạt động công vụ có hiệu quả.

Năng lực của nền hành chính nhà nước được xác định bởi chất lượng các yếu tố cấu thành Điều này quyết định hiệu lực và hiệu quả quản lý của nhà nước Hiệu lực và hiệu quả không chỉ phản ánh năng lực mà còn là tiêu chí quan trọng để đánh giá nền hành chính nhà nước.

Hiệu lực của nền hành chính nhà nước được thể hiện qua việc thực hiện đúng, kịp thời và hiệu quả các chức năng, nhiệm vụ được giao, đồng thời tuân thủ pháp luật nhằm đạt được các mục tiêu đề ra Thực tiễn cho thấy, hiệu lực này còn phản ánh sự nghiêm túc và khẩn trương của tổ chức và công dân trong việc thi hành chính sách, pháp luật của Nhà nước trên toàn xã hội Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hiệu lực của nền hành chính nhà nước.

Thứ nhất, năng lực, chất lượng của nền hành chính (tổng hợp các yếu tố thể chế, tổ chức bộ máy, đội ngũ công chức).

Thứ hai, sự ủng hộ của nhân dân, sự tin tưởng của dân càng lớn thì kết quả hoạt động quản lý của bộ máy hành chính càng cao.

Hệ thống chính trị được tổ chức và vận hành hiệu quả nhờ vào sự lãnh đạo rõ ràng của Đảng và cách thức quản lý của bộ máy hành chính Hiệu lực quản lý phụ thuộc vào sự phân công rành mạch giữa các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng trong hoạt động của chính quyền.

Hiệu quả của nền hành chính nhà nước được đo lường qua kết quả quản lý của bộ máy hành chính so với chi phí nguồn lực Điều này bao gồm việc đạt được mục tiêu quản lý tối đa với chi phí nhất định, cũng như đạt được mục tiêu với chi phí tối thiểu Hơn nữa, hiệu quả không chỉ liên quan đến chi phí tài chính và nhân lực mà còn phải xem xét đến hiệu quả xã hội, thể hiện sự cân bằng giữa hiệu quả kinh tế và lợi ích xã hội.

Có thể thấy được giữa năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính có quan hệ với nhau.

2.2.2.2 Tính tất yếu và yêu cầu nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nước

2.2.2.2.1 Tất yếu về nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính nhà nước

Nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả của nền hành chính nhà nước là một yêu cầu cấp bách trong bối cảnh hiện nay của đất nước Điều này xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách hành chính để đáp ứng nhu cầu phát triển và cải thiện đời sống người dân.

Hành chính nhà nước là hoạt động thực thi quyền lực nhằm hiện thực hóa đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước Việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hành chính nhà nước không chỉ góp phần vào vai trò lãnh đạo của Đảng mà còn thúc đẩy sự hoàn thiện của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Thực trạng đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta thời gian qua

2.3.1 Những mặt đạt được và nguyên nhân

2.3.1.1 Những mặt đạt được: Đầu tiên là cải cách hành chính và kinh tế tài chính thì sau khi các cơ quan hành chính nhà nước từ Trung ương tới chính quyền địa phương các cấp triển khai thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 nước ta đã có được những thành tựu khá rõ rệt.

Các cơ quan quản lý đang tích cực thực hiện cải cách hành chính, lập pháp và tư pháp, nhằm hoàn thiện hệ thống thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Điều này bao gồm đổi mới thể chế về sở hữu và doanh nghiệp nhà nước, cũng như cải cách công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật Việc thực hiện có hiệu quả Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và các sửa đổi, bổ sung năm 2020 là rất quan trọng, bao gồm việc kiểm soát chặt chẽ thủ tục hành chính từ khâu dự thảo Đồng thời, cần tăng cường công khai và minh bạch trong các thủ tục hành chính, đặc biệt trong các lĩnh vực đầu tư, đất đai, xây dựng, sở hữu nhà ở, thuế, hải quan, xuất khẩu và nhập khẩu.

Chuyên đề 4 tập trung vào kỷ luật của cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống hành chính, nhấn mạnh quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của họ trong việc thực hiện công vụ Bài viết cũng đề cập đến tình hình triển khai và kết quả của chỉ số cải cách hành chính, cũng như mức độ hài lòng của người dân và tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước Ngoài ra, các đề án và dự án cải cách hành chính do các bộ, cơ quan ngang bộ chủ trì theo phân công của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng được nêu rõ.

Cải cách thủ tục hành chính đã được thực hiện theo hướng đơn giản hóa, công khai và minh bạch, mang lại nhiều kết quả tích cực Việc triển khai cơ chế "một cửa" theo Quyết định 181/2003/QĐ-TTg đã tạo thuận lợi cho công dân trong việc giải quyết các công việc, đồng thời thay đổi mối quan hệ giữa Nhà nước với công dân, doanh nghiệp và tổ chức Cải cách này cũng giúp tăng cường sự liên thông giữa các cơ quan chức năng, điều chỉnh chế độ làm việc và mối quan hệ công tác giữa các cơ quan hành chính, được nhân dân và doanh nghiệp đánh giá cao.

Quá trình triển khai phân cấp quản lý ngân sách tại các cấp chính quyền địa phương từ tỉnh đến xã đã đạt nhiều tiến bộ, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế xã hội và tăng cường nguồn lực tài chính Việc này đảm bảo tính thống nhất của hệ thống ngân sách Nhà nước, đồng thời nâng cao tính công khai, minh bạch và dân chủ trong quản lý ngân sách Các đơn vị cũng đã thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí và tham nhũng, gắn phân công, phân quyền với trách nhiệm rõ ràng Hiện nay, 100% cơ quan hành chính cấp tỉnh đã áp dụng chế độ tự chủ và công tác lập, phê duyệt, phân bổ ngân sách hàng năm được thực hiện nghiêm túc.

Bộ máy nhà nước đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần vào việc phát triển và ổn định kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội.

1 Những kết quả đạt được trong thực hiện nhiêm vụ cải cách hành chính 6 tháng đầu năm 2017.

(18/06/2017)Truy cập từ: https://conganquangbinh.gov.vn/nhung-ket-qua-dat-duoc-trong-thuc-hien- nhiem-vu-cai-cach-hanh-chinh-6-thang-dau-nam-2017/

Bộ máy hành chính đang được hoàn thiện về tổ chức và chức năng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động Tổng rà soát và ban hành quy định mới về chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức đã được thực hiện, khắc phục tình trạng chồng chéo và trùng lặp Nhiều công việc trước đây do Chính phủ và Thủ tướng giải quyết đã được chuyển giao cho các bộ, ngành và phân cấp cho chính quyền địa phương Thẩm quyền của các bộ và cơ quan ngang bộ được phân định rõ ràng, cùng với việc làm rõ chức năng của cơ quan hành chính nhà nước so với các đơn vị doanh nghiệp và dịch vụ công Trên cơ sở đó, việc hợp nhất các tổng cục, cục, vụ được thực hiện, trong khi cấp phòng trong các đơn vị tham mưu thuộc cơ quan trung ương cơ bản không còn.

Thứ hai, cần kiện toàn các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện theo hướng tinh gọn, quản lý đa ngành và đa lĩnh vực Nguyên tắc là chỉ thành lập tổ chức mới khi thật sự cần thiết, tránh việc thành lập các tổ chức trung gian không cần thiết.

Cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính từ trung ương đến địa phương đã được điều chỉnh và sắp xếp một cách tinh gọn và hợp lý hơn, với số lượng bộ và cơ quan ngang bộ giảm từ 37 xuống còn 22 so với năm 1987 Việc đổi mới chức năng và nhiệm vụ đã giúp tách biệt công tác quản lý nhà nước do các bộ, cơ quan ngang bộ đảm nhiệm khỏi hoạt động quản lý kinh doanh trực tiếp.

Quá trình phân cấp trung ương – địa phương đang được thúc đẩy mạnh mẽ trong các lĩnh vực quản lý như ngân sách, nhân sự, đất đai, tài nguyên, doanh nghiệp nhà nước, kế hoạch và đầu tư, cùng với việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật Điều này đã tạo ra những chuyển biến tích cực trong hoạt động của các bộ, ngành trung ương và địa phương, nâng cao tính độc lập và trách nhiệm trong quyết định và thực hiện của chính quyền địa phương, từ đó cải thiện môi trường kinh doanh chung.

Vào thứ năm, Chính phủ đã đẩy mạnh phân cấp và tăng cường giải quyết các vấn đề chiến lược Họ áp dụng nhiều phương thức giám sát trực tiếp và gián tiếp từ nhân dân, đồng thời khuyến khích sự tham gia của người dân trong việc giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước và cán bộ, công chức Điều này nhằm nâng cao chất lượng xây dựng chính sách và củng cố tổ chức bộ máy nhà nước.

Cần phân biệt rõ giữa các đơn vị quản lý nhà nước và các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ công Việc hoàn thành phân loại các đơn vị doanh nghiệp công lập là cần thiết để thực hiện các hình thức chuyển đổi phù hợp Đồng thời, cần triển khai rộng rãi cơ chế tự chủ và tự chịu trách nhiệm cho các doanh nghiệp công lập Ngoài ra, khuyến khích thành lập các tổ chức cung ứng dịch vụ công từ các thành phần ngoài nhà nước, đặc biệt trong các lĩnh vực giáo dục – đào tạo, y tế và khoa học.

Việc đạt được thành quả trong cải cách hành chính là nhờ vào sự chỉ đạo mạnh mẽ từ Nhà nước, từ Chính phủ đến các Bộ, cơ quan và Ủy ban nhân dân các cấp Những chủ trương đúng đắn của Đảng, được thực hiện sau mỗi kỳ họp Quốc hội trong hơn 20 năm qua, đã tập trung vào lợi ích quốc gia và quyền lợi của nhân dân, từ đó mang lại nhiều thành tựu và lợi ích cho kinh tế và đời sống.

2.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân

2.3.2.1 Những mặt hạn chế: Tuy nhiên vẫn còn những mặt hạn chế mà các cơ quan vẫn chưa thể khắc phục:

Tổ chức bộ máy hiện vẫn còn cồng kềnh và thiếu sự tập trung trong hoạt động Một số trường hợp đã xảy ra sai phạm trong việc thực hiện quyền hạn và trách nhiệm trong công vụ, dẫn đến thiệt hại và xâm phạm đến lợi ích của nhân dân.

Hoạt động phân cấp và phân quyền hiện nay diễn ra chậm chạp, với nhiều bất hợp lý Các cơ quan cấp trên vẫn ôm đồm nhiều công việc, bao gồm cả những nhiệm vụ lẽ ra nên được giao cho các cơ quan cấp dưới Điều này cho thấy sự ảnh hưởng của nền hành chính cũ, mang đặc trưng của sự tập trung và quan liêu.

Giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta thời gian tới

Sau 35 năm thực hiện cải cách hành chính, bộ máy hành chính đã có những thay đổi phù hợp với sự phát triển lịch sử Mặc dù đã đạt được một số thành tựu quan trọng, nhưng cải cách hành chính vẫn chưa theo kịp sự phát triển nhanh chóng của kinh tế - xã hội, gây cản trở cho sự phát triển này Do đó, cần thiết phải tiếp tục cải cách hành chính để nhanh chóng thích ứng và tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế - xã hội Điều này đòi hỏi phải đưa ra những giải pháp cải cách nhằm xây dựng một bộ máy hành chính hiệu quả, phục vụ cho sự phát triển bền vững của đất nước.

2.4.1 Đối với các ưu điểm trong quá trình cải cách hành chính

Cải cách thể chế là một yêu cầu cấp thiết trong quá trình hội nhập kinh tế, vì vậy cần phải tăng cường nỗ lực trong công cuộc cải cách này.

Thứ nhất tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế của nền hành chính tiến tới đồng bộ trên mọi mặt và mọi lĩnh vực

Vào thứ hai, cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đảm bảo tính đồng bộ, hiện đại và hội nhập Điều này đặc biệt quan trọng đối với thị trường các yếu tố sản xuất, với trọng tâm là quyền sử dụng đất, khoa học và công nghệ.

Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030 được ban hành vào ngày 16/07/2021, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và cải thiện dịch vụ công Chương trình này đặt ra các mục tiêu cụ thể để hiện đại hóa hệ thống hành chính, thúc đẩy sự minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động của các cơ quan nhà nước Để biết thêm chi tiết, vui lòng truy cập vào trang web của Bộ Nội vụ tại địa chỉ: https://www.moha.gov.vn/tin-noi-bat/chuong-trinh-tong-the-cai-cach-hanh-chinh-nha-nuoc-giai-doan-2021-2030-46352.html.

Thứ ba, cần tăng cường hiệu quả trong việc huy động và phân bổ nguồn lực nội tại, đồng thời sử dụng hiệu quả các nguồn lực ngoại sinh nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.

Thứ tư, cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cá nhân, tổ chức và toàn xã hội, đồng thời tổ chức thi hành pháp luật một cách nghiêm minh Việc xóa bỏ các vùng cấm trong thi hành pháp luật là điều cần thiết để đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong xã hội.

2.4.1.2 Cải cách bộ máy hành chính

Để nâng cao hiệu quả làm việc của các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện và tỉnh, cần tiếp tục kiện toàn tổ chức và khắc phục những chồng chéo, mâu thuẫn trong các văn bản Việc này không chỉ giúp cải thiện quy trình làm việc mà còn rút ngắn thời gian giải quyết các vấn đề hành chính.

Cần tiếp tục nâng cao hiệu suất làm việc của bộ máy hành chính bằng cách cải tổ các cơ quan không còn phù hợp và giải tán các cơ quan trung gian Sự thay đổi không ngừng của kinh tế - xã hội đòi hỏi các hình thức tổ chức phải thích ứng với sự phát triển, đồng thời một số vấn đề cần có cơ quan chuyên trách để giải quyết Do đó, việc hình thành và cải tổ các cơ quan hành chính trong bộ máy nhà nước là vô cùng cần thiết và là kết quả tất yếu của quá trình phát triển.

Đẩy mạnh phân cấp giữa trung ương và địa phương là cần thiết để không chỉ tập trung vào một số lĩnh vực chủ yếu mà mở rộng ra mọi mặt Mỗi địa phương có tình hình kinh tế - xã hội khác nhau, vì vậy việc phân cấp giúp địa phương phát huy ưu thế và khắc phục hạn chế, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững.

Cần nâng cao công tác cán bộ và tuyên truyền, vì hai hoạt động này gắn liền với nhau và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của đất nước và củng cố thể chế Công tác cán bộ giúp lựa chọn những cá nhân ưu tú, có đức và tài để phục vụ nhân dân, trong khi công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu rõ hơn về ưu điểm của chế độ cùng quyền và nghĩa vụ của mình Từ đó, hai hoạt động này sẽ tăng cường niềm tin của người dân vào nhà nước và khuyến khích họ tham gia tích cực vào các hoạt động của nhà nước.

2.4.1.3 Cải cách chế độ công vụ

Tiếp tục thực hiện các quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật viên chức nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý công chức và viên chức Đồng thời, cần xây dựng và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh cho công chức, viên chức, cũng như đổi mới phương thức đánh giá hiệu quả làm việc của họ.

Công tác quản lý biên chế được thực hiện một cách nghiêm túc và chặt chẽ, đảm bảo tính công khai, minh bạch và công bằng trong việc tinh giảm biên chế cũng như tuyển dụng công chức Mục tiêu là xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ năng lực và phẩm chất, đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ trong quá trình công tác.

Thứ ba đẩy mạnh hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra công vụ.

Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngày càng được nâng cao, thể hiện qua trình độ, năng lực, kiến thức chuyên môn và kỹ năng quản lý, điều hành Điều này đảm bảo sự cân đối về cơ cấu ngạch, độ tuổi và giới tính trong lực lượng này.

Vào thứ năm, kỷ cương và kỷ luật hành chính được duy trì, đồng thời đạo đức công vụ được đề cao Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận tri thức quản trị mới và chịu tác động tiêu cực từ khủng hoảng kinh tế toàn cầu, nhưng đa số cán bộ, công chức, viên chức vẫn giữ vững phẩm chất đạo đức và lối sống có trách nhiệm Họ kiên trì vượt qua khó khăn, thực hành tiết kiệm, đồng thời sáng tạo và tích cực tham gia vào quá trình đổi mới, cải cách của đất nước.

2.4.1.4 Cải cách hành chính công

Cần chú trọng đổi mới cơ chế phân bổ và sử dụng ngân sách nhà nước cho các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập, đảm bảo gắn liền với nhiệm vụ được giao.

KẾT LUẬN

Nhà nước xã hội chủ nghĩa ra đời từ những nguyên nhân lịch sử và phát triển qua các giai đoạn khác nhau, thể hiện bản chất và chức năng đặc thù của nó Các chức năng này được phân chia rõ ràng theo từng khía cạnh, đồng thời lý thuyết về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa cũng được đề cập Đặc điểm nổi bật của nhà nước pháp quyền là vai trò quan trọng của nhân dân trong tổ chức bộ máy nhà nước, với nền tảng quản lý nhân dân trong khuôn khổ pháp luật Điều này thể hiện qua việc mọi người đều phải tuân theo các chuẩn mực pháp lý, đồng thời khẳng định rằng mọi quyết định đều phải được sự đồng thuận của nhân dân Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam tồn tại vì nhân dân, phục vụ và chiến đấu vì lợi ích của nhân dân, thể hiện rõ định hướng xây dựng xã hội chủ nghĩa mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra.

Cải cách hành chính là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững đất nước, nâng cao chất lượng dịch vụ công trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng Trong những năm qua, cải cách hành chính đã đạt được nhiều mục tiêu, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế Tuy nhiên, cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách để khắc phục những bất cập trong bộ máy hành chính, đáp ứng nhu cầu quản lý xã hội, nâng cao hiệu quả hoạt động và phục vụ tốt hơn cho người dân, hướng tới một nền hành chính phục vụ trong tương lai.

Cải cách hành chính trong 35 năm qua đã đạt được nhiều thành công, nhưng vẫn tồn tại nhiều bất cập, kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội Để đáp ứng yêu cầu phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập toàn cầu, cải cách hành chính đang đối mặt với thách thức lớn Cần có sự thay đổi sâu sắc từ lãnh đạo của Đảng đến tổ chức hành chính, cơ cấu tổ chức và đội ngũ cán bộ công chức Việc thực hiện các giải pháp này là cần thiết, và với sự đồng lòng của nhân dân và hệ thống chính trị, cải cách hành chính sẽ sớm mang lại thành công, góp phần vào sự phát triển nhanh, mạnh và bền vững của đất nước.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1 Bộ Giáo dục đào tạo (2019) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, NXB: Chính trị quốc gia, Hà Nội.

2 Bộ Giáo dục và Đào tạo (2021) Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia Sự thật

3 Chủ nghĩa xã hội (08/09/2021) Truy cập từ Wikipedia: https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h

4 Chuyên đề 4 “Nền hành chính và cải cách hành chính nhà nước” (tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên chính trị khối Đảng, Đoàn thể năm 2017) Truy cập từ: http://tuyengiaohungyen.vn/bai-viet/chuyen-de-4-nen-hanh-chinh-va-cai- cach-hanh-chinh-nha-nuoc.aspx

5 Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 Truy cập từ Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Bình: https://www.quangbinh.gov.vn/3cms/chuong-trinh-tong-the-cchc-nha-nuoc.htm

6 Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030.

(16/07/2021).Truy cập từ: https://www.moha.gov.vn/tin-noi-bat/chuong-trinh-tong- the-cai-cach-hanh-chinh-nha-nuoc-giai-doan-2021-2030-46352.html

7 Huỳnh Thế Nhiệm (27/10/2020) Cải cách hành chính là gì? Khái niệm về cải cách hành chính? Truy cập từ Tổng cục thống kê Ninh Thuận: htps://cucthongke.ninhthuan.gov.vn/CTK/1237/30486/40792/70712/Tin-hoat- dong/Cai-cach-hanh-chinh-la-gi Khai-niem-ve-cai-cach-hanh-chinh-.aspx

8 Lưu Đức Vẹn (18/07/2020) Thực trạng và giải pháp cải cách hành chính ở Việt Nam Truy cập từ Tạp chí tài chính: https://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/thuc- trang-va-giai-phap-cai-cach-hanh-chinh-o-viet-nam-325663.html

Ngày đăng: 11/03/2022, 16:40

Nguồn tham khảo

Tài liệu tham khảo Loại Chi tiết
1. Bộ Giáo dục đào tạo. (2019). Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, NXB: Chính trị quốc gia, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học
Tác giả: Bộ Giáo dục đào tạo
Nhà XB: NXB: Chínhtrị quốc gia
Năm: 2019
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2021). Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học. Hà Nội:NXB Chính trị quốc gia Sự thật Sách, tạp chí
Tiêu đề: Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học
Tác giả: Bộ Giáo dục và Đào tạo
Nhà XB: NXB Chính trị quốc gia Sự thật
Năm: 2021
3. Chủ nghĩa xã hội. (08/09/2021). Truy cập từ Wikipedia:https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i#C%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a Sách, tạp chí
Tiêu đề: Chủ nghĩa xã hội
4. Chuyên đề 4 “Nền hành chính và cải cách hành chính nhà nước” (tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên chính trị khối Đảng, Đoàn thể năm 2017). Truy cập từ: http://tuyengiaohungyen.vn/bai-viet/chuyen-de-4-nen-hanh-chinh-va-cai-cach-hanh-chinh-nha-nuoc.aspx Sách, tạp chí
Tiêu đề: Nền hành chính và cải cách hành chính nhà nước
5. Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020. Truy cập từ Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Bình:https://www.quangbinh.gov.vn/3cms/chuong-trinh-tong-the-cchc-nha-nuoc.htm6.Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030 Sách, tạp chí
Tiêu đề: Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020". Truycập từ Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Bình:https://www.quangbinh.gov.vn/3cms/chuong-trinh-tong-the-cchc-nha-nuoc.htm6
7. Huỳnh Thế Nhiệm. (27/10/2020). Cải cách hành chính là gì? Khái niệm về cải cách hành chính? Truy cập từ Tổng cục thống kê Ninh Thuận:htps://cucthongke.ninhthuan.gov.vn/CTK/1237/30486/40792/70712/Tin-hoat-dong/Cai-cach-hanh-chinh-la-gi--Khai-niem-ve-cai-cach-hanh-chinh-.aspx Sách, tạp chí
Tiêu đề: Cải cách hành chính là gì? Khái niệm về cảicách hành chính
8. Lưu Đức Vẹn. (18/07/2020). Thực trạng và giải pháp cải cách hành chính ở Việt Nam. Truy cập từ Tạp chí tài chính: https://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/thuc-trang-va-giai-phap-cai-cach-hanh-chinh-o-viet-nam-325663.html Sách, tạp chí
Tiêu đề: Thực trạng và giải pháp cải cách hành chính ở ViệtNam
9. Nguyễn Văn Thảo. (2006). Xây dựng nhà nước pháp quyền dưới sự lãnh đạo của Đảng, NXB: Tư pháp, Hà Nội Sách, tạp chí
Tiêu đề: Xây dựng nhà nước pháp quyền dưới sự lãnh đạo củaĐảng
Tác giả: Nguyễn Văn Thảo
Nhà XB: NXB: Tư pháp
Năm: 2006
10. Những kết quả đạt được trong thực hiện nhiêm vụ cải cách hành chính 6 tháng đầu năm 2017. (18/06/2017) Truy cập từ: https://conganquangbinh.gov.vn/nhung-ket-qua-dat-duoc-trong-thuc-hien-nhiem-vu-cai-cach-hanh-chinh-6-thang-dau-nam-2017/ Sách, tạp chí
Tiêu đề: Những kết quả đạt được trong thực hiện nhiêm vụ cải cách hành chính 6 tháng đầunăm 2017
11. Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên cao cấp khối Đảng, đoàn thể.(2011). Truy cập từ Xây dựng Đảng:http://www.xaydungdang.org.vn/uploads/thuhuyen/3-huyendenhanuocphapquyen.pdf Sách, tạp chí
Tiêu đề: Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên cao cấp khối Đảng, đoàn thể
Tác giả: Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên cao cấp khối Đảng, đoàn thể
Năm: 2011
12. Tại sao trọng tâm cải cách bộ máy nhà nước là cải cách hành chính. (22/02/2013).Truy cập từ http://luanvan.co/luan-van/tai-sao-trong-tam-cai-cach-bo-may-nha-nuoc-la-cai-cach-hanh-chinh-8335/ Sách, tạp chí
Tiêu đề: Tại sao trọng tâm cải cách bộ máy nhà nước là cải cách hành chính
13. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ. (11/11/2017). Truy cập từ:http://tapchimattran.vn/nghien-cuu/tiep-tuc-day-manh-cai-cach-che-do-cong-vu-cong-chuc-o-nuoc-ta-hien-nay-10505.html Sách, tạp chí
Tiêu đề: Tiếp tục đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ
14. TOPICA – bài3: Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Truy cập từ:http://eldata11.topica.edu.vn/HocLieu/TGL101/Giao%20trinh/06_TGL101_Bai3_v1.0014103225.pdf Sách, tạp chí
Tiêu đề: TOPICA – bài3: Nhà nước xã hội chủ nghĩa

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w