TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nguyễn Duy Quân (2011), Luận văn thạc sỹ “Quản lý tài chính của Công Ty
Cổ Phần Công Nghệ Và Đầu Tư NDQ Việt Nam, thực trạng và giải pháp đổi mới”,
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đã thực hiện nghiên cứu về thực trạng tài chính và dự báo thị trường nhằm xác định mục tiêu quản lý tài chính cho Công Ty Cổ Phần Công Nghệ Và Đầu Tư NDQ Việt Nam Luận văn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm tra tài chính thường xuyên, tuy nhiên, công tác quản lý tài chính hiện tại vẫn còn mang tính hình thức, thiếu chiến lược dài hạn, dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn và hoạt động sản xuất kinh doanh chưa cao Trong luận văn thạc sỹ của Trần Thị Lan Phương (2012) tại trường Đại học Kinh tế Quốc dân, tác giả đã phân tích cơ sở lý luận và thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần xây dựng số 1 – Vinaconex, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính trong tương lai.
Nguyễn Thị Vân Nga (2012) trong luận văn thạc sỹ của mình đã phân tích tình hình tài chính của Tổng công ty chè Việt Nam và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao khả năng tài chính của doanh nghiệp Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết phải hoàn thiện công tác phân tích tài chính để đáp ứng nhu cầu quản lý tài chính và sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn.
Nguyễn Văn Long (2016) trong luận văn thạc sĩ của mình đã trình bày cơ sở lý luận về quản lý tài chính doanh nghiệp, bao gồm khái niệm, vai trò và ý nghĩa của quản lý tài chính Luận văn cũng đề xuất các phương pháp và chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính của các doanh nghiệp Bên cạnh đó, tác giả chỉ ra những tồn tại và hạn chế trong việc quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính, thể hiện ở cả cấp vĩ mô và vi mô Qua đó, tác giả phân tích thực trạng quản lý tài chính tại các tập đoàn liên doanh nước ngoài trong giai đoạn 2016 – 2018 và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính cho các doanh nghiệp này.
Nguyễn Thị Phương Hảo (2016), Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị tài chính tại công ty cổ phần đường Quảng Ngãi, luận văn thạc sĩ Đại học Ngoại
Bài viết đánh giá rằng quản trị tài chính của Công ty vẫn còn nhiều nhược điểm, ảnh hưởng đến chiến lược và mục tiêu phát triển Để khắc phục những hạn chế trong lập kế hoạch tài chính, khai thác và sử dụng vốn, cũng như xây dựng chính sách cổ tức, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị tài chính Các giải pháp này bao gồm: cải thiện tổ chức quản trị tài chính, nâng cao khả năng quản lý và sử dụng tài sản, xây dựng cơ cấu vốn hợp lý, khai thác hiệu quả nguồn vốn tài trợ cho sản xuất kinh doanh, và kiến nghị về chính sách cổ tức.
Nguyễn Xuân Nam (2016), Đổi mới cơ chế quản lý vốn và tài sản đối với các
Tổng công ty 91 phát triển theo mô hình Tập đoàn kinh doanh tại Việt Nam, với luận văn thạc sĩ từ Trường đại học nhằm làm rõ quá trình hình thành và mô hình hoạt động của các Tổng công ty 91 Bài viết đánh giá thực trạng cơ chế quản lý vốn và tài sản hiện tại, chỉ ra những ưu điểm và tồn tại trong quản lý Đề xuất đổi mới cơ chế quản lý vốn và tài sản để phù hợp với định hướng phát triển các Tổng công ty 91 thành Tập đoàn kinh doanh hiệu quả hơn.
Nguyễn Việt Đức (2018) trong luận văn thạc sỹ “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty TNHH Một thành viên 27 – Bộ Quốc phòng” đã cung cấp một cái nhìn toàn diện về phân tích tài chính, bao gồm việc phân tích thực trạng tài chính của doanh nghiệp và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực tài chính Tác giả đã thực hiện so sánh tài chính trong ba năm 2015, 2016 và 2017, tuy nhiên, luận văn vẫn thiếu sự so sánh số liệu tài chính của Công ty với các số liệu của ngành hoặc các công ty khác.
Lê Minh Hùng (2018) trong luận văn thạc sỹ "Quản lý tài chính tại công ty cổ phần Bibica" đã phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp thông qua các chỉ số như hệ số thanh toán hiện hành, thanh toán nhanh, thanh toán tức thời, chỉ số nợ, khả năng thanh toán lãi vay, và vòng quay tài sản Tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích tài chính, đánh giá thực trạng tài chính của Bibica và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính cho doanh nghiệp.
Nghiên cứu về quản lý tài chính đã được thực hiện ở nhiều giai đoạn và đơn vị khác nhau, nhưng tại Công ty than Mạo Khê trong giai đoạn 2016 – 2019 vẫn chưa có công trình nào phân tích và đánh giá vấn đề này Do đó, việc nghiên cứu đề tài này sẽ giúp hoàn thiện hơn nữa chế độ quản lý tài chính tại Công ty than Mạo Khê.
Cơ sở lý luậnvề quản lý tài chính doanh nghiệp
*Khái niệm tài chính doanh nghiệp
Doanh nghiệp là tổ chức kinh doanh hợp pháp, có mục tiêu sinh lời và được phép hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể Doanh nghiệp có ít nhất một chủ sở hữu, người này phải chịu trách nhiệm pháp lý bằng toàn bộ tài sản của mình Ngoài ra, doanh nghiệp cần có tên riêng và địa chỉ giao dịch ổn định.
Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp tồn tại dưới nhiều hình thức và cách tiếp cận khác nhau, nhưng tất cả đều cần sử dụng tài chính doanh nghiệp để đạt được mục tiêu kinh doanh Vấn đề cốt lõi đối với mỗi doanh nghiệp là đảm bảo đủ vốn và phân bổ vốn một cách hợp lý để tối ưu hóa hiệu quả Quá trình huy động và đầu tư vốn tạo ra các quỹ tiền tệ, dẫn đến dòng tiền vào và ra khỏi doanh nghiệp Do đó, doanh nghiệp cần quản lý hiệu quả các vấn đề tài chính để tránh mất mát nguồn vốn Điều này yêu cầu một hệ thống quản lý với các phương thức và công cụ phù hợp nhằm sử dụng vốn kinh doanh một cách hiệu quả, chính là nội dung cốt lõi của tài chính doanh nghiệp.
Tài chính doanh nghiệp đề cập đến các phương thức huy động, phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
* Đặc điểm của tài chính doanh nghiệp
Tài chính doanh nghiệp là một phần quan trọng trong hệ thống tài chính, nơi không chỉ tạo ra nguồn tài chính mà còn thu hút và quản lý các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp Đây là một khâu cơ sở thiết yếu trong hoạt động tài chính của mỗi doanh nghiệp, với những đặc điểm riêng biệt.
Tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, thể hiện qua các mối quan hệ tài chính đa dạng Những quan hệ này bao gồm nghĩa vụ nộp thuế và nhận hỗ trợ từ Nhà nước, cũng như các giao dịch thanh toán với các đối tác xã hội và người lao động trong doanh nghiệp.
Sự vận động của quỹ tiền tệ và vốn kinh doanh có những đặc điểm riêng, bao gồm việc luôn gắn liền với các yếu tố vật tư và lao động Ngoài nguồn vốn ban đầu, vốn kinh doanh còn được bổ sung từ kết quả hoạt động kinh doanh Mục tiêu chính của sự vận động này là tối đa hóa lợi nhuận và giá trị doanh nghiệp.
* Khái niệm quản lý tài chính doanh nghiệp
Quản lý là quá trình điều hành và hướng dẫn các bộ phận trong tổ chức, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế Quá trình này bao gồm việc thiết lập và điều chỉnh các nguồn tài nguyên, với mục tiêu tối ưu hóa hiệu quả kinh tế.
Quản lý tài chính là quá trình nhà quản lý tác động đến hoạt động tài chính của doanh nghiệp thông qua việc sử dụng thông tin chính xác về tình trạng tài chính Điều này giúp phân tích điểm mạnh, điểm yếu và lập kế hoạch kinh doanh, sử dụng nguồn tài chính, tài sản cố định cũng như nhu cầu nhân công trong tương lai Ngoài ra, quản lý tài chính còn liên quan đến việc áp dụng các phương thức và công cụ quản lý nhằm kiểm soát sự vận động của các nguồn lực tài chính, phục vụ cho mục tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Như vậy khái niệm về quản lý tài chính của doanh nghiệp được thể hiện trên hai khía cạnh sau:
Quản lý tài chính doanh nghiệp là quá trình điều phối và chuyển hóa nguồn lực tài chính nhằm đạt được các mục tiêu kinh doanh Hoạt động này bao gồm huy động vốn, quản lý và sử dụng tài sản, cũng như kiểm soát doanh thu và chi phí Để đảm bảo tính chính xác trong việc xác định giá thành sản phẩm, doanh nghiệp cần phân phối lợi nhuận hợp lý giữa các bộ phận và thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước Do đó, quản lý tài chính không chỉ là quản lý nguồn vốn mà còn bao gồm việc theo dõi kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh như doanh thu, chi phí và lợi nhuận.
Quản lý tài chính (QLTC) của doanh nghiệp là quá trình mà các nhà quản lý tác động đến các hoạt động tài chính, sử dụng công cụ và phương thức tổ chức để kiểm soát nguồn lực tài chính Việc kiểm soát tài chính cùng với kế toán và kiểm toán là những yếu tố quan trọng trong QLTC của doanh nghiệp.
Quản lý tài chính doanh nghiệp là tổng hợp các phương pháp, nguyên tắc và công cụ được sử dụng để kiểm soát và điều phối các hoạt động tài chính trong doanh nghiệp, nhằm đạt được các mục tiêu cụ thể trong những điều kiện nhất định.
Quản lý tài chính công (QLTC) là một khái niệm lịch sử, phản ánh sự vận dụng ý thức của con người trong việc khai thác các chức năng tài chính QLTC không phải là một khái niệm cố định mà luôn được cải tiến và điều chỉnh để phù hợp với sự biến đổi của nền kinh tế qua từng giai đoạn phát triển.
1.2.2 Nội dung quản lý tài chính doanh nghiệp
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều vấn đề đòi hỏi các nhà quản trị đưa ra quyết định tài chính chính xác và thực hiện kịp thời để đảm bảo sự phát triển bền vững Mục tiêu quan trọng nhất trong quản lý tài chính là tối đa hóa lợi nhuận sau thuế, lợi nhuận phân phối cho chủ sở hữu và giá trị doanh nghiệp trên thị trường Để đạt được những mục tiêu này, các nhà quản trị tài chính cần nắm vững các nội dung cơ bản của quản lý tài chính Việc nghiên cứu các nội dung này không chỉ giúp các nhà quản trị hiểu rõ hơn về quy trình tài chính mà còn hỗ trợ trong việc đưa ra các quyết định chiến lược hiệu quả cho doanh nghiệp.
1.2.2.1 Quản lý lập kế hoạch tài chính Để hoạch định tài chính một cách hiệu quả và chính xác, nhà quản lý tài chính cần hiểu và nắm rõ tình hình tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ và hiện tại Vì thế, bước phân tích tài chính là hết sức cần thiết và quan trọng, qua đó các nhà quản lý tài chính sẽ có được một cái nhìn tổng quát về tình hình tài chính của doanh nghiệp, ưu nhược điểm của doanh nghiệp trong kinh doanh từ việc huy động và đảm bảo vốn cho hoạt động kinh doanh tới việc sử dụng các nguồn vốn đó như thế nào; từ những khó khăn, rủi ro của doanh nghiệp cho tới việc tìm ra nguyên nhân để có thể hạn chế, khắc phục…
Phân tích tài chính là quy trình mà nhà quản lý áp dụng các phương pháp và công cụ để thu thập, xử lý thông tin kế toán nhằm đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp Hai phương pháp phổ biến là phương pháp so sánh và phương pháp tỷ lệ Phương pháp so sánh liên quan đến việc đối chiếu số liệu giữa các kỳ khác nhau hoặc so với kế hoạch và các chỉ tiêu ngành, với điều kiện các chỉ tiêu tài chính phải có sự nhất quán Trong khi đó, phương pháp tỷ lệ xác định các tỷ lệ tài chính để so sánh với các giá trị tham chiếu, bao gồm tỷ lệ về cơ cấu vốn, khả năng thanh toán, khả năng sinh lời và năng lực hoạt động Kết quả phân tích tài chính không chỉ hữu ích cho nhà quản lý mà còn thu hút sự quan tâm của nhiều đối tượng khác nhau.
Nội dung cơ bản của phân tích tài chính bao gồm:
Kinh nghiệm của một số doanh nghiệp trong quản lý tài chính
1.3.1 Công tác quản lý tài chính tại công ty cổ phần VICEM thương mại Xi măng
Công tác hoạch định tài chính của công ty được thực hiện dựa trên phân tích thực trạng tài chính và nghiên cứu môi trường, từ đó xác định mục tiêu quản lý tài chính Quá trình này bao gồm phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, giúp đưa ra các phương án khả thi và tối ưu nhất Cuối cùng, kế hoạch tài chính sẽ được thể chế hóa bằng văn bản chỉ đạo và phổ biến đến toàn thể công ty.
Để đảm bảo việc thực hiện mục tiêu kế hoạch công ty hiệu quả, cần thường xuyên theo dõi, đánh giá và so sánh kết quả đạt được với các mục tiêu đã đề ra Việc phân tích và chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến sự chưa hoàn thành kế hoạch là rất quan trọng để cải thiện quy trình và đạt được kết quả tốt hơn trong tương lai.
Trong công tác phân tích tài chính, VICEM thương mại Xi măng quản lý hiệu quả các yếu tố như vốn tiền mặt, công nợ, hàng tồn kho, vốn cố định và đầu tư tài chính Tuy nhiên, đơn vị gặp khó khăn trong việc thu hồi công nợ với tốc độ chậm và chưa có chính sách khắc phục Ngoài ra, việc thiết lập định mức vốn hàng tồn kho chưa được thực hiện, dẫn đến tình trạng nhập hàng số lượng lớn chỉ để hưởng khuyến mại mà không dựa trên nhu cầu thực tế.
Công tác kiểm tra tài chính diễn ra thường xuyên, nhưng chủ yếu chỉ tập trung vào việc kiểm tra các nghiệp vụ kế toán Chưa có sự chú trọng đến các hoạt động quản lý tài chính như phân tích, hoạch định, quản lý và sử dụng vốn, điều này cần được cải thiện để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.
Công tác quản lý tài chính (QLTC) tại VICEM hiện đang gặp phải nhiều nhược điểm, chưa đáp ứng yêu cầu đề ra Chức năng của QLTC vẫn mang tính hình thức, thiếu chiến lược dài hạn, dẫn đến sự điều hành sản xuất kinh doanh (SXKD) bị động và hiệu quả sử dụng vốn không cao Để nâng cao hiệu quả hoạt động doanh nghiệp, cần nâng cao nhận thức về vai trò của QLTC, thực hiện công tác này một cách nghiêm túc và minh bạch, tránh chạy theo thành tích Đồng thời, cần xác định mục tiêu và hoạch định chiến lược dài hạn nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp.
1.3.2 Công tác quản lý tài chính tại Công ty cổ phần bê tông xây dựng Hà Nội
Công tác quản lý tài chính của đơn vị bao gồm quản lý tài sản, huy động và quản lý vốn, quản lý doanh thu/chi phí, và phân phối lợi nhuận Công ty chú trọng vào việc kiểm soát dòng tiền, điều hòa tài sản giữa các đơn vị để nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản và tiết kiệm chi phí Đồng thời, công ty kiểm soát khối lượng sản xuất và chi phí theo từng khoản mục, từng khâu sản xuất Ngoài ra, việc phân tích tài chính được thực hiện nhằm hỗ trợ các đơn vị trực thuộc hoạt động hiệu quả, phát huy tính tự chủ và năng động, đồng thời đảm bảo sự thống nhất và hiệu quả trong toàn công ty.
Công tác lập kế hoạch tài chính ngắn hạn và dài hạn là rất quan trọng, với kế hoạch hàng năm được xây dựng dựa trên việc đánh giá mức độ hoàn thành của từng chỉ tiêu Qua đó, cần chỉ ra các nguyên nhân khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến việc thực hiện kế hoạch Tuy nhiên, tại đơn vị hiện tại, việc phân tích các chỉ tiêu tài chính chưa được chú trọng đúng mức trong quá trình lập kế hoạch.
Trong công tác kiểm soát tài chính, đơn vị áp dụng cơ chế tự kiểm tra qua hoạt động của phòng TCKT và thuê các đơn vị kiểm toán độc lập để thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của công ty cùng các đơn vị trực thuộc.
1.3.3 Quản lý tài chính ở Công ty CP Than Mông Dương
Công ty CP Than Mông Dương – Vinacomin (Mã: MDC) là một trong những doanh nghiệp quan trọng trong ngành khai thác và chế biến than của Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) Với chiến lược kinh doanh đa ngành dựa trên sản xuất than, công ty đã vượt qua những khó khăn trong thời kỳ bao cấp và xác định mục tiêu phát triển rõ ràng Năm 2005, sản lượng than nguyên khai đạt hơn 30 triệu tấn, tăng 2,7 lần so với năm 2000 và 5 lần so với năm 1994 Doanh thu năm 2005 vượt 20.000 tỷ đồng, trong đó than chiếm 68%, lợi nhuận trước thuế đạt trên 2.500 tỷ đồng, và thu nhập bình quân của người lao động tăng lên trên 3 triệu đồng/người/tháng, so với 667.000 đồng/tháng năm 1995 Môi trường làm việc và đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ công nhân viên cũng được cải thiện đáng kể.
Quản lý chi phí, doanh thu và lợi nhuận là yếu tố quan trọng trong việc xác định lợi nhuận cho từng vùng Mỗi vùng có các phương án riêng để tính toán lợi nhuận cho từng đơn vị thành viên, nhưng đều tuân theo nguyên tắc chung: việc phân phối lợi nhuận phụ thuộc vào tỷ lệ sở hữu của cổ đông trong công ty.
Công ty CP than Mông Dương thực hiện kiểm soát tài chính thông qua ban kiểm soát tài chính, bao gồm các thành viên từ các trung tâm vùng, không thuộc biên chế của trung tâm mà trực tiếp thuộc công ty Nhiệm vụ của ban này là thu thập và phân tích thông tin kế toán tài chính, thực hiện kiểm tra qua nhiều hình thức khác nhau, nhằm cung cấp dữ liệu hỗ trợ cho các quyết định quản lý Các trung tâm vùng có trách nhiệm hạch toán riêng biệt để xác định lợi nhuận cho từng khu vực.
1.3.4 Bài học cho Công ty than Mạo Khê
Từ bài học kinh nghiệm của các doanh nghiệp trong ngành than về quản lý tài chính thì bài học cho Công ty than Mạo Khê đó là:
Quản lý chặt chẽ các nguồn huy động vốn là rất quan trọng, đảm bảo an toàn trong quá trình huy động Cần sử dụng đa dạng các kênh huy động như cổ phiếu, thị trường chứng khoán và nguồn vốn từ cổ đông để tối ưu hóa hiệu quả tài chính.
Để quản lý tài chính hiệu quả, doanh nghiệp cần chú trọng vào việc quản lý nguồn vốn kinh doanh, đặc biệt là vốn vay ngắn hạn Việc đảm bảo chi tiêu tuân thủ nguyên tắc và sử dụng vốn đúng mục đích là rất quan trọng, tránh tình trạng sử dụng vốn ngắn hạn cho việc hình thành tài sản dài hạn.
Để quản lý tài chính hiệu quả, doanh nghiệp cần xây dựng một bộ máy kiểm tra tài chính nhằm giám sát chặt chẽ mọi hoạt động tài chính.
Để đảm bảo bức tranh tài chính của doanh nghiệp luôn được cập nhật, việc phân tích tài chính định kỳ là rất cần thiết Điều này giúp đưa ra những quyết định đầu tư chính xác và kịp thời, từ đó quản lý hiệu quả nguồn vốn và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu
Phương pháp thu thập tài liệu và số liệu là cần thiết để nghiên cứu một cách khoa học, khách quan và toàn diện Mặc dù số liệu thứ cấp thường không được đánh giá cao do đã qua xử lý, tác giả trong luận văn này vẫn sử dụng chúng để mô tả thực trạng và hình thành giả thuyết, cũng như giải pháp cho việc hoàn thiện quản lý tài chính tại công ty Than Mạo Khê Các số liệu thứ cấp được lấy từ nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy trong nghiên cứu.
Nguồn bên trong doanh nghiệp
Để làm rõ thực trạng quản lý tài chính (QLTC) của Công ty Than Mạo Khê, nguồn thông tin chủ yếu được lấy từ nội bộ công ty như hệ thống quy định, quy chế, báo cáo, website và ý kiến của cán bộ trong Tổng công ty Những dữ liệu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về tình hình QLTC hiện tại Tuy nhiên, lượng thông tin thu thập được phụ thuộc vào mức độ hợp tác của các nhà quản lý và cán bộ các phòng ban chuyên môn liên quan.
Bài viết này đề cập đến các tài liệu nội bộ quan trọng của Công ty Than Mạo Khê, bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh và bảng cân đối kế toán trong giai đoạn 2016 Những tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty trong thời gian đó.
Năm 2019, số liệu hoạt động kinh doanh của công ty than Mạo Khê được sử dụng trong chương 3 để phân tích thực trạng quản lý tài chính tại công ty này.
Để phân tích tình hình tài chính của một công ty, nhà quản trị cần dựa vào các báo cáo chi tiết khác như báo cáo tài chính, ngành nghề sản phẩm, quy trình công nghệ sản xuất và năng lực lao động Việc hiểu và nhận diện các chỉ tiêu tài chính liên quan trực tiếp đến mục tiêu phân tích là rất quan trọng đối với các nhà phân tích.
Nguồn bên ngoài doanh nghiệp
Ngoài những thông tin từ nội bộ công ty, có thể tìm kiếm dữ liệu qua các kênh sau:
Các tổ chức cung cấp thông tin chuyên nghiệp như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Sài Gòn, các công ty chứng khoán và Tập đoàn Than Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung và đối chiếu thông tin với dữ liệu thu thập từ công ty Tuy nhiên, do đây là thông tin thứ cấp, nên đôi khi nó không đáp ứng đầy đủ nhu cầu nghiên cứu và khó kiểm soát độ tin cậy.
Các tài liệu chuyên ngành và tài liệu tham khảo bao gồm giáo trình, bài giảng từ các trường đại học, số liệu đã được công bố, số liệu từ niên giám thống kê, các công trình nghiên cứu liên quan, cùng với các văn kiện và văn bản pháp lý.
- Các thông tin chung về quản lý Nhà Nước về kinh tế: các nghị định, thông tư, quyết định của Thủ Tướng Chính Phủ,…
- Các quyết định cụ thể về quản lý kinh tế ngành, nghề kinh doanh mà doanh nghiệp tham gia
Các chỉ tiêu tài chính trung bình của ngành giúp so sánh với các chỉ tiêu tài chính mà doanh nghiệp đã đạt được, từ đó đánh giá khả năng và vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp trong thị trường mà họ hoạt động.
- Các thông tin liên quan đến thị trường tiền tệ, vàng, thị trường nguyên vật liệu đầu vào, thị trường sản phẩm đầu ra,…
Tiến bộ khoa học kỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong quản lý và sản xuất kinh doanh, với sự ứng dụng của các phần mềm quản lý hiện đại và máy móc thiết bị tiên tiến Ngoài ra, việc bảo vệ bản quyền sáng chế cũng là một yếu tố cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho các nhà sáng tạo và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong ngành.
Thông tin từ nguồn bên ngoài Công ty Than Mạo Khê được sử dụng để xây dựng cơ sở lý luận và lý thuyết, đồng thời phân tích các yếu tố tác động đến quản lý tài chính của công ty, được trình bày trong Chương 1 và Chương 3.
Phương pháp thu thập xử lý tài liệu, số liệu
Việc thu thập dữ liệu từ các nguồn thông tin thứ cấp đã được công bố rộng rãi rất dễ dàng, thông qua việc tải xuống từ hệ thống văn bản nội bộ của đơn vị và các website đã nêu Tác giả cũng áp dụng nhiều phương pháp khác nhau trong quá trình thu thập dữ liệu.
Thứ nhất: Quan sát trực tiếp tại công ty
Phương pháp này kết hợp phỏng vấn sâu nhằm tiết kiệm nguồn lực, dưới sự hướng dẫn của cán bộ quản lý đơn vị Tác giả sẽ trực tiếp quan sát cách tổ chức quản lý tài chính của đơn vị, đồng thời trao đổi để làm rõ các vấn đề cần thiết Kết quả quan sát được ghi chép lại dưới dạng văn bản, không sử dụng hình thức quay phim hay chụp ảnh.
Nghiên cứu tại bàn là phương pháp thu thập và phân tích thông tin từ các quy định nội bộ, báo cáo tổng kết, tham luận hội thảo, và các nghiên cứu khoa học liên quan đến quản lý tài chính (QLTC) của công ty than Mạo Khê và các đơn vị trong ngành than Các từ khóa như “QLTC trong doanh nghiệp than” và “QLTC Tập đoàn than Việt Nam” được sử dụng để tìm kiếm dữ liệu Thông tin thu thập được sẽ được phân loại theo các chủ đề cụ thể, sau đó được đối chiếu và so sánh giữa các nguồn để chọn ra những thông tin đáng tin cậy và có giá trị cho nghiên cứu.
Thứ ba: Phát phiếu điều tra
Tác giả tiến hành thu thập số liệu sơ cấp thông qua việc phát phiếu điều tra cho cán bộ công nhân viên tại công ty than Mạo Khê Nội dung các câu hỏi trong phiếu điều tra tập trung vào công tác quản lý tài chính của công ty, cũng như sự giám sát của Tổng công ty than đối với các hoạt động này, bao gồm quản lý vốn, chi phí sản xuất, doanh thu và lợi nhuận.
Dựa trên đánh giá và nhận xét của cán bộ công nhân viên, tác giả sẽ tổng hợp và phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại công ty than Mạo Khê Qua đó, bài viết sẽ chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý tài chính của công ty.
Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, tác giả tiến hành nghiên cứu điều tra
Trong tổng số 120 phiếu khảo sát, có 100 phiếu hợp lệ và 20 phiếu không hợp lệ Để đảm bảo độ chính xác cao, tác giả phân loại đối tượng khảo sát là những người liên quan đến công tác quản lý tài chính của công ty, bao gồm ban lãnh đạo, phòng tài chính, phòng kế hoạch vật tư, phòng kinh doanh - tiêu thụ sản phẩm và phòng Marketing Dựa trên tỷ lệ người trong các nhóm này so với tổng số người, tác giả sẽ lựa chọn số mẫu điều tra phù hợp.
Bảng dưới đây mô tả cụ thể số lượng người mà tác giả lựa chọn để phỏng vấn như sau:
Bảng 2.1: Số liệu thể hiện mẫu điều tra
Nhóm Số lượng người Tỷ lệ Số lượng chọn mẫu điêu tra
3 Phòng kế hoạch vật tư 15 12,5% 15
4 CBCN viên các XN và PX 65 54,1% 57
Dựa vào bảng số liệu, có thể thấy rằng các cá nhân và tổ chức liên quan đến hoạt động tài chính và quản lý tài chính của công ty bao gồm Ban lãnh đạo.
Trong tổng số 120 người tham gia khảo sát, phòng tài chính có 23 người, phòng kế hoạch vật tư có 15 người, CBCNV của các xí nghiệp và phân xưởng là 65 người, và phòng marketing có 12 người Đặc biệt, phòng tài chính và phòng kế hoạch vật tư có tỷ lệ tham gia 100% Các đơn vị khác cũng có số lượng lớn người tham gia điều tra Phương pháp khảo sát này giúp thu thập đánh giá đa chiều về công tác quản lý tài chính của công ty từ nhiều đối tượng, bao gồm ban lãnh đạo, cán bộ các cấp và nhân viên liên quan đến quản lý tài sản và vốn tài chính như nhân viên tài chính, kế hoạch, vật tư và thống kê tại các phân xưởng.
Thứ tư: Lấy ý kiến chuyên gia
Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia là một trong những phương pháp quan trọng trong nghiên cứu, giúp khai thác những hiểu biết sâu sắc và kinh nghiệm của các chuyên gia trong lĩnh vực của họ Các chuyên gia không chỉ nhận diện được những mâu thuẫn và vấn đề tồn tại mà còn có khả năng hướng tới tương lai để tìm ra giải pháp Trong luận văn nghiên cứu, phương pháp này được áp dụng thông qua việc sử dụng báo cáo đánh giá hàng năm về công tác quản lý tài chính tại công ty than Mạo Khê, do các cán bộ chuyên viên quản lý tài chính từ cơ quan cấp trên thực hiện.
Một là: Xử lý thông tin bằng Excel
Sau khi gửi bảng câu hỏi đến đối tượng điều tra, tác giả thu thập và loại bỏ các phiếu trả lời không hợp lệ, sau đó xử lý thông tin bằng phần mềm Excel Tác giả sử dụng Excel để tổng hợp và tính toán kết quả điều tra, nhằm minh chứng cho các nghiên cứu và xác định những điểm mạnh cũng như hạn chế trong công tác quản lý tài chính tại công ty than Mạo Khê Dựa trên kết quả điều tra, tác giả sẽ thống kê số liệu và tỷ lệ chính xác về các ưu điểm và hạn chế của các biện pháp, đồng thời đưa ra nhận xét về những điểm này.
Tổng hợp thông tin bằng hệ thống bảng biểu, đồ thị
Ngoài việc sử dụng phần mềm Excel để xử lý dữ liệu, tác giả còn tổng hợp thông tin qua các bảng biểu và đồ thị, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và so sánh các số liệu một cách hiệu quả hơn.
Phương pháp thống kê là cách trình bày và phân tích số liệu từ nhiều nguồn để rút ra nhận xét tổng quát về quản lý tài chính tại Công ty Than Mạo Khê trong giai đoạn 2016 – 2019 Sau khi thu thập, số liệu được nhóm lại để hỗ trợ quá trình nghiên cứu và phân tích Trong chương 3, phương pháp này được áp dụng để hệ thống hóa dữ liệu, minh họa cho các nội dung chính của đề tài và đánh giá thực trạng quản lý tài chính của công ty.
Phương pháp so sánh được áp dụng để phân tích và đối chiếu các dữ liệu đã thu thập, cũng như các chỉ số tính toán, nhằm so sánh giữa các thời kỳ khác nhau hoặc giữa các sản phẩm khác nhau của công ty than Mạo Khê Đề tài này sử dụng phương pháp so sánh trong chương để làm rõ những điểm khác biệt và tương đồng trong quá trình phát triển.
Để so sánh các số liệu và chỉ số của Công ty Than Mạo Khê, chúng ta cần phân tích doanh thu, lợi nhuận và số lượng dự án đầu tư qua các năm trong giai đoạn nghiên cứu Qua đó, có thể đưa ra những nhận xét và đánh giá về tình hình quản lý tài chính của Công ty Than Mạo Khê.