TỔNG QUAN VỀ PHẬT GIÁO Ở VIỆT NAM
Vai trò c a Ph t giáo trong xã h i Vi t Nam ủ ậ ộ ệ
Sau khi Đức Phật qua đời, các đệ tử chia thành hai phái do bất đồng trong việc giải thích kinh điển Phái Thượng Tọa (Théravada) theo xu hướng bảo thủ, nhấn mạnh việc giữ gìn giáo luật và tự giác ngộ cá nhân, chỉ thờ Phật Thích Ca và hướng đến bậc La hán Ngược lại, phái Đại Chúng (Mahasanghika) không cứng nhắc theo kinh điển, mà thực hiện giáo luật với sự khoan dung, thu nhận tất cả những ai muốn quy y và giác ngộ, thờ nhiều Phật và tu tập từ bậc La hán đến Bồ Tát và Phật.
Tại đại hội thứ 3 và 4, phái Đại Chúng đã biên soạn kinh sách riêng và tự xưng là ĐẠI THỪA (Mahayana), mang ý nghĩa "cỗ xe lớn" có khả năng chở nhiều người, trong khi phái Thượng Tọa được gọi là TIỂU THỪA (Hinayana), nghĩa là "cỗ xe nhỏ" chỉ chở được ít người.
Phái Đại thừa, hay còn gọi là Bắc Tông, đã phát triển mạnh mẽ ở phía Bắc và lan rộng sang Trung Hoa, Nhật Bản, và Triều Tiên Ngược lại, phái Tiểu thừa, được biết đến với tên gọi Nam Tông, đã phát triển từ trung tâm là đảo Sri-Lanka (Tích Lan) và mở rộng sang các nước Đông Nam Á.
1.2 Vai trò của Phật giáo trong xã hội Việt Nam
1.2.1 Vai trò của Phật Giáo
Phật giáo góp phần hình thành nền tư tưởng và nền văn hóa dân tộc Việt Nam
Phật giáo, với vai trò là một học thuyết giải thoát và tinh thần Tứ Ân, đã đóng góp quan trọng vào việc hình thành tư tưởng và văn hóa dân tộc Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước.
Kể từ khi giành độc lập vào năm 1945, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách và pháp luật về tín ngưỡng và tôn giáo, nhằm tạo điều kiện cho các tôn giáo đồng hành cùng dân tộc Những chính sách này khuyến khích các tôn giáo hành đạo theo pháp luật, tham gia tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo và xây dựng đời sống văn hóa Qua đó, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và bảo vệ Tổ quốc.
Tín ngưỡng và tôn giáo luôn là vấn đề nhạy cảm trong lịch sử, thường bị kẻ xấu lợi dụng để thực hiện âm mưu "diễn biến hòa bình" nhằm chống phá đường lối của Đảng về tự do tín ngưỡng Để đấu tranh hiệu quả với các hoạt động lợi dụng tín ngưỡng trái pháp luật, cần nâng cao chất lượng tuyên truyền về chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời nghiên cứu rõ hơn về giá trị văn hóa và đạo đức của các tôn giáo chính thống, đặc biệt là Phật giáo, trong sự phát triển của đất nước.
Phật giáo, với hơn 2.000 năm lịch sử, đã trở thành một phần không thể tách rời trong văn hóa và xã hội của người dân Việt Nam, góp phần định hình đời sống tinh thần và giá trị truyền thống của họ.
Nam Thể hiện trên một số khía cạnh nổi bật mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam như sau:
Một là, đề cao giá trị con người, hướng thiện, xây dựng xã hội an bình.
Lịch sử Phật giáo Việt Nam khẳng định vị trí cao nhất của con người, với Thiền sư Vạn Hạnh nhấn mạnh rằng sự thịnh suy là điều tự nhiên, không đáng sợ Phật đã khuyên học trò tựa vào bản thân, tự thắp sáng con đường của mình Trần Thái Tông, một nhà Phật học vĩ đại, khẳng định rằng bản chất con người là thánh thiện và ai cũng có khả năng làm cho Phật tánh hiển lộ trong cuộc sống Đạo Phật đề cao trí tuệ thực nghiệm nhưng cũng không xem nhẹ trí tuệ học hỏi và tư duy, được gọi là văn tuệ và tư tuệ.
Phật giáo khuyến khích khả năng tư duy độc lập của con người, giúp mỗi cá nhân tự chọn phương châm hành động đúng đắn, phân biệt giữa chính và tà, thiện và ác Điều này hướng dẫn con người biết cách ứng phó với những biến động trong cuộc sống, từ đó góp phần xây dựng một xã hội an bình.
Trí tuệ Phật giáo khuyến khích việc khai thác năng lực nội sinh, giúp con người xây dựng hướng đi cho bản thân trong thực tiễn Thiếu lý trí và khả năng tư duy linh hoạt, con người dễ bị gục ngã trước những biến động của cuộc sống, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập Phật giáo biện tâm và hướng nội mang lại sự bình an trong tâm hồn, giúp duy trì cuộc sống ổn định và hòa đồng trong xã hội hiện đại Hướng nội cần thiết để tạo sự cân bằng với hướng ngoại.
Phật giáo đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tình trạng mất cân bằng của con người hiện đại Xu thế hướng nội của Phật giáo Việt Nam có nguồn gốc sâu xa, cho thấy rằng đúng/sai và chân lý không phải do yếu tố khách quan quyết định, mà bắt nguồn từ chính bản thân mỗi người.
Hai là, duy trì, phát huy truyền thống đoàn kết dân tộc, hòa đồng với cộng đồng.
Phật giáo là một trong những hệ tư tưởng tiêu biểu trong văn hóa dân tộc Việt Nam, ảnh hưởng sâu sắc đến các lĩnh vực như văn hóa dân gian, văn học nghệ thuật, giao tiếp và ẩm thực Tinh thần Phật giáo luôn gắn liền với lợi ích của dân tộc và cuộc sống con người Lịch sử chứng minh rằng Phật giáo Việt Nam đã đồng hành cùng dân tộc, đóng góp vào sự phát triển đất nước, an sinh xã hội và đấu tranh vì hòa bình, thịnh vượng.
Phật giáo Việt Nam thể hiện tinh thần nhân văn và hướng thiện thông qua các hoạt động xã hội, góp phần tăng cường sự đoàn kết giữa Đạo và Đời, cũng như giữa các tầng lớp nhân dân Điều này không chỉ giáo dục và phát huy tinh thần cộng đồng mà còn khẳng định sức mạnh tập thể theo truyền thống văn hóa của người Việt.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, khi xung đột sắc tộc và tôn giáo diễn ra trên toàn cầu, triết lý và thực hành mô hình cộng đồng hòa hợp của Phật giáo Việt Nam trở nên nổi bật Mô hình này không chỉ hướng con người đến một cuộc sống tốt đẹp hơn mà còn khuyến khích tình yêu thương, sự gắn bó, và tinh thần chung sống hòa bình, hữu nghị, cùng phát triển.
Phật giáo, với đạo đức và trí tuệ làm nền tảng, hướng tới sự giác ngộ để giải thoát con người khỏi tham lam và thù hận Để đạt được điều này, mỗi cá nhân cần nhận thức đúng đắn về tự nhiên và xã hội, cũng như hiểu rõ mối quan hệ của bản thân trong cộng đồng và tác động của xã hội đến cuộc sống của mình.
NHÌN NHẬN PHẬT GIÁO TRONG XÃ HỘI VÀ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH HIỆN NAY
V n d ng trong du l ch ậ ụ ị
2.2 Vận dụng trong du lịch
Việt Nam sở hữu tiềm năng du lịch tâm linh phong phú với hệ thống đình, đền, chùa, miếu, quán, lăng trải dài khắp cả nước, cùng với sự đa dạng văn hóa của 54 dân tộc và bề dày lịch sử 4.000 năm Các doanh nghiệp du lịch đang tích cực khai thác những giá trị này thông qua việc phát triển các công trình quy mô lớn như khu Bái Đính Tràng An ở Ninh Bình, khu Đại Nam Quốc Tự tại Bình Dương, và công viên Tâm Linh ở Đà Nẵng.
Việt Nam có gần 8.000 lễ hội truyền thống, trong đó nhiều lễ hội lớn mang tầm quốc gia Cả nước sở hữu khoảng 40.000 khu di tích và thắng cảnh, chủ yếu là đền, chùa, miếu mạo, tòa thánh, đài, lăng tẩm, phủ và khu tưởng niệm, với hơn 3.000 địa danh được công nhận là di tích quốc gia Các di tích này thường đi kèm với các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng và thể thao như thờ cúng tổ tiên, tri ân anh hùng dân tộc, báo hiếu, chiêm bái, tụng kinh, thiền và yoga.
Văn hóa và tín ngưỡng phong phú của dân tộc Việt Nam không chỉ tạo nên bản sắc riêng biệt mà còn góp phần định hình cốt cách của người Việt, từ đó làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo của du lịch Việt Nam.
Văn hóa và tín ngưỡng đóng vai trò quan trọng trong du lịch tâm linh, biến những giá trị văn hóa thành sản phẩm du lịch Phát triển du lịch tâm linh không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn nâng cao giá trị tinh thần cho cộng đồng và du khách.
Downloaded by tran quang (quangsuphamhoak35@gmail.com)
Du lịch tâm linh đang trở thành xu hướng nổi bật, khi các công ty du lịch lữ hành đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân Đây là loại hình du lịch văn hóa, tập trung vào yếu tố tâm linh để thỏa mãn nhu cầu tinh thần của con người Việc phát triển du lịch tâm linh một cách bền vững không chỉ mang lại cơ hội việc làm và thu nhập cho người dân địa phương mà còn thúc đẩy giao lưu văn hóa và tăng cường tình đoàn kết giữa các dân tộc và tôn giáo Mô hình này đang phát triển mạnh mẽ ở nhiều quốc gia theo Phật giáo như Nepal, Ấn Độ và các nước Đông Nam Á như Thái Lan, Lào, Myanmar Du lịch tâm linh không chỉ là hoạt động hành hương mà còn là động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội và là cách để thế hệ hôm nay tưởng nhớ công lao của các bậc tiền bối.
Ninh Bình nổi bật với các điểm du lịch tâm linh như chùa Bái Đính, thu hút du khách và tạo cơ hội cho người dân địa phương tham gia vào các hoạt động phục vụ như chèo đò, xích lô, bán hàng lưu niệm, hướng dẫn du lịch, tiêu thụ sản vật địa phương và phục vụ ăn uống Hoạt động này không chỉ làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách mà còn mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho cộng đồng.
Hội nghị quốc tế về du lịch tâm linh vì sự phát triển bền vững lần đầu tiên tại Việt Nam thể hiện sự quan tâm của quốc gia đối với sự phát triển loại hình du lịch này Để phát triển du lịch tâm linh hiệu quả, cần phải gắn liền với việc phát huy các giá trị văn hóa và bảo vệ môi trường, cảnh quan.
Để du khách cảm nhận vẻ đẹp văn hóa của vùng đất, sự tham gia của người dân địa phương là rất quan trọng trong việc bảo tồn và gìn giữ các giá trị di sản văn hóa Điều này tạo ra sự kết nối, hình thành các tuyến du lịch tâm linh chuyên đề, mang đến những trải nghiệm ấn tượng cho du khách.
Phật giáo Việt Nam đã gắn bó với dân tộc và lịch sử hơn một ngàn năm, tạo nên một hệ thống danh lam thắng cảnh phong phú với nhiều ngọn núi và chùa nổi tiếng Nếu chọn ra bốn ngọn núi lớn đại diện cho bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc, có thể coi đó là Tứ Đại Danh Sơn của Phật giáo Việt Nam.
Phía Tây: Núi Hương sơn, chùa Hương Tích ở Hà Nội
Phía Đông: Núi Yên Tử, Quảng Ninh
Phía Bắc: Núi Tam Đảo, Vĩnh Phúc
Phía Nam: Núi Bái Đính trong quần thể núi Tràng An, Ninh Bình
Ngành du lịch Việt Nam đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm qua, đặc biệt là du lịch tâm linh, đóng góp lớn vào sự phát triển bền vững Trong quy hoạch phát triển du lịch tổng thể, du lịch văn hóa - tâm linh - lịch sử giữ vị trí quan trọng Năm 2016, ngành du lịch phục vụ 62 triệu du khách nội địa, trong đó du khách đến các địa điểm du lịch tâm linh chiếm một phần ba Giá trị văn hóa tín ngưỡng truyền thống là thế mạnh, tạo sức hấp dẫn cho du lịch Việt Nam Ngành du lịch cần giới thiệu đến du khách những giá trị đích thực của di sản văn hóa và tín ngưỡng truyền thống, giúp mỗi tour du lịch tâm linh để lại ấn tượng sâu sắc và riêng biệt cho du khách, đặc biệt là du khách quốc tế.
Downloaded by tran quang (quangsuphamhoak35@gmail.com)