CÔNG DỤNG , YÊU CẦU , PHÂN LOẠI
Để đảm bảo chất lượng động lực và tính kinh tế nhiên liệu cho ô tô máy kéo, việc lựa chọn tỷ số truyền và số lượng tay số phù hợp là rất quan trọng.
- Làm việc êm dịu ,chuyển số nhẹ nhàng thuận tiện , không va đạp.
- Có vị trí trung gian để có thể cắt lâu dài động cơ khỏiũ hệ thống truyền lực.
- Kết cấu đơn giản , làm việc tin cậy , bền vững.
- Hiệu suất cao ,kích thước khối lượng nhỏ , giá thành rẻ.
- Theo phương pháp điều khiển chia ra các loại : điều khiển bằng tay, điều khiển tự động và bán tự động
- Theo số cấp phân ra các loại:3,4,5 và nhiều cấp.
- Theo sơ đồ động ,phân ra: Hộp số với các trục cố định và hộp số hành tinh.
Theo số lượng phần tử điều khiển cần thiết để gài một số truyền, hộp số được phân loại thành ba loại: một, hai hoặc ba phần tử điều khiển Thông thường, số lượng phần tử điều khiển lớn hơn một được sử dụng trong các hộp số nhiều cấp.
Theo số lượng dòng lực, có thể phân chia thành một, hai hoặc ba dòng Việc tăng số lượng dòng lực sẽ làm phức tạp kết cấu, nhưng đồng thời cũng giúp giảm tải trọng tác động lên các báng răng, trục và ổ trục, cũng như kích thước của chúng.
CHỌN LOẠI H ỘP S Ố VÀ S Ố TAY S Ố
CHỌN LOẠI HỘP SỐ
Hiện nay, ô tô chủ yếu sử dụng hộp số có trục cố định và điều khiển bằng tay Hộp số này nổi bật với kết cấu đơn giản, hiệu suất cao (0,96 đến 0,98) và kích thước cùng trọng lượng nhỏ gọn.
Hộp số ba trục cố định với trục sơ cấp và trục thứ cấp đồng tâm là loại hộp số phổ biến nhất nhờ khả năng tạo số truyền thẳng bằng cách nối tiếp các trục Khi hoạt động ở số truyền thẳng, các bánh răng, ổ trục và trục trung gian giảm tải gần như hoàn toàn, dẫn đến giảm mài mòn, tiếng ồn và mất mát công suất Ở các số truyền khác, mô men được truyền qua hai bánh răng, cho phép tạo tỷ số truyền lớn trong kích thước nhỏ gọn, từ đó giảm trọng lượng tổng thể của ô tô.
Tuy nhiên loại hộp số này có nhược điểm là:
- Hiệu suất giảm ở các tay số trung gian
Ô bi gối đỡ trước trục thứ cấp được lắp đặt trong lỗ của bánh răng công xôn trên trục sơ cấp, dẫn đến việc làm việc căng thẳng do kích thước bị hạn chế bởi các điều kiện kết cấu.
Hộp số ba trục không chỉ bao gồm trục sơ cấp và thứ cấp đồng tâm mà còn có loại hộp số hai trục cố định Loại hộp số này mang lại nhiều ưu điểm nổi bật.
- Kết cấu đơn giản, làm việc êm dịu và có hiệu suất cao ở các tay số trung gian.
- Dễ bố trí và đơn giản được kết cấu, hệ thống truyền lực khi xe đặt động cơ gần cầu chủ động.
Tuy vậy loại hộp số có hai trục cố định có nhược điểm là:
Do không có số truyền thẳng, các bánh răng ổ trục không được giảm tải khi ở số truyền cao, dẫn đến việc tăng mài mòn các chi tiết và gây ra tiếng ồn.
Giá trị tỷ số truyền tay số thấp hạn chế khả năng vận hành, do đó cần giảm tỷ số truyền của tay số cao nhất và tăng tỷ số truyền lực chính i o Hộp số hai trục thường được sử dụng trên ô tô du lịch và thể thao với động cơ bố trí cạnh cầu chủ động, hoặc trên máy kéo có hộp số chung với truyền lực chính Hệ thống trục sơ cấp và thứ cấp đồng tâm cho phép tạo ra số truyền thẳng, mang lại hiệu suất tối ưu, đặc biệt quan trọng cho ô tô vận tải, vì thời gian làm việc ở số truyền thẳng cao Khi ô tô chạy trên đường bằng phẳng, việc gài số truyền thẳng giúp giảm thiểu thời gian sử dụng tay số trung gian, từ đó kéo dài tuổi thọ của ô tô.
2.2 XÁC ĐỊNH TỶ SỐ TRUYỀN , SỐ CẤP
J lình 2.17 Sơiỉồ độngnộp số hai trục Ô tô là loại ô tô vận tải chuyên dụng cho việc vận chuyển hàng hoá Loại xe này hoạt động hiệu quả trong điều kiện tải trọng thường xuyên thay đổi, nhờ vào tỷ số truyền lớn Vì vậy, hộp số bí và trục cố định được lựa chọn để đảm bảo hiệu suất tối ưu cho xe.
■ ■ thứ cấp đồng tâm vì: hộp số này có ưu điểm nổi bậc là trục sơ cấp và
2.2.1 Xác dịnh tỷ số truyền
Tỷ số truyền được xác định theo [ 6 ]
-Khả năng thắng sức cản lớn nhất trong điều kiện cho trước
Trong đó : Theo đề bài cho trước
'A.nax = 0,3 : hệ số cản lớn nhất của đường
G = 155000(N) :Trọng lượng toàn bộ xe
= 617 (Nm) :Mômen cực đại i" = 6 : Tỉ số truyền lực chính
- Khả năng tạo được lực cản lớn nhất theo điều kiện bám
Trong đó : Theo đề cho
= (70.155000)/1008500(N) :Trọng lượng bám của xe
= 617(Nm) : Mômen cực đại 7 = 6 : Tỉ số toyền lự chính
Vậy • i>1 ềlị.ạAK = 13,7 -Khả năng chuyển động với tốc dộ ổn định tối thiểu để có thể cơ động trong điều kiện địa hình chật hẹp
Trong đó : „,in :tốc độ chuyển động ổn định nhỏ nhất
K,min