TỔNG QUAN VỀ HỆ CHUYÊN GIA
Cấu trúc và đặc trưng của hệ chuyên gia
Bộ giao diện người-máy: Thực hiện giao tiếp giữa HCG và người sử dụng.
Bộ này nhận được các thông tin từ người tuyển dụng và đưa ra các câu trả
Mô tơ suy diễn trong HCG mô hình hóa các lập luận của con người thông qua động cơ suy diễn, cho phép tạo ra tri thức mới từ các sự kiện và thông tin trong vùng nhớ làm việc cũng như cơ sở tri thức Động cơ này thực hiện hai kiểu suy diễn chính: suy diễn tiến và suy diễn lùi.
Cơ sở tri thức là thành phần quan trọng trong hệ thống, giúp lưu trữ và biểu diễn các tri thức cần thiết cho các hoạt động của hệ Cơ sở tri thức bao gồm hai phần chính: cơ sở sự kiện và cơ sở luật, tạo nền tảng vững chắc cho việc xử lý thông tin và ra quyết định.
Bộ giải thích giúp trả lời hai câu hỏi quan trọng: tại sao và làm cách nào, khi người sử dụng có yêu cầu Câu hỏi "tại sao" cung cấp lý do thuyết phục người dùng theo con đường suy diễn của HCG, trong khi câu hỏi "làm cách nào" giải thích phương pháp mà HCG áp dụng để đạt được kết quả.
Bộ tiếp nhận tri thức có nhiệm vụ thu thập tri thức từ các chuyên gia, kỹ sư xử lý tri thức và người sử dụng thông qua các yêu cầu, sau đó lưu trữ vào hệ thống cơ sở tri thức (CSTT).
Vùng nhớ làm việc chứa các sự kiện liên quan đến quá trình đưa ra kết luận, tương tự như bộ nhớ ngắn hạn trong mô hình giải quyết vấn đề của con người.
- Đặc trưng của hệ chuyên gia:
Tách tri thức khỏi điều khiển:
Trong các chương trình truyền thống, khối điều khiển (giải thuật) thường gắn liền với tri thức (cấu trúc dữ liệu), điều này tạo ra khó khăn trong quá trình phát triển và thay đổi chương trình.
Trong HCG, cơ sở tri thức và động cơ suy diễn hoạt động độc lập, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển và bảo trì Điều này cho phép bổ sung hoặc loại bỏ các sự kiện và quy luật mà không làm ảnh hưởng đến động cơ suy diễn Khi có sự thay đổi về sự kiện, chỉ cần điều chỉnh thuật toán trong động cơ suy diễn là đủ.
Có tri thức chuyên gia:
Một đặc điểm quan trọng của tri thức trong HCG là tri thức chuyên gia, được thu thập và mã hóa trong hệ thống Tri thức này bao gồm cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng giải quyết vấn đề trong lĩnh vực HCG.
Thuật ngữ chuyên gia để chỉ một người có kỹ năng giỏi và giải quyết bài toán hiệu quả Họ có thể là bác sĩ, nhà kinh tế…
Tập trung nguồn chuyên gia:
Hầu hết các chuyên gia có kỹ năng tốt trong việc giải quyết các vấn đề thuộc lĩnh vực chuyên môn của họ, nhưng có thể gặp khó khăn khi đối mặt với những bài toán ngoài lĩnh vực đó Tương tự, HCG chỉ thành thạo trong các vấn đề đã được huấn luyện, và khả năng giải quyết các vấn đề không thuộc phạm vi này là rất hạn chế.
Một thách thức phổ biến trong việc phát triển HCG là việc thu thập kiến thức từ các chuyên gia để giải quyết các vấn đề phức tạp Các dự án thành công thường tập trung vào việc áp dụng những kiến thức chuyên sâu đã có Một giải pháp khác là phân chia bài toán chính thành các bài toán nhỏ hơn, nhưng việc giải quyết những bài toán con này lại gặp khó khăn do tính đa dạng và phạm vi rộng lớn của lĩnh vực.
Lập luận dựa trên các ký hiệu:
HCG là một hệ thống biểu diễn tri thức thông qua các ký hiệu, cho phép chúng ta thể hiện nhiều loại tri thức khác nhau, bao gồm sự kiện, khái niệm và các quy luật.
HCG không chỉ biểu diễn các câu lệnh bằng ký hiệu mà còn xử lý chúng để giải quyết vấn đề Ví dụ, với quy tắc "Nếu ai đó sốt thì nên uống 2 viên Aspirin" và sự kiện Nam bị ốm, HCG sẽ khuyên Nam uống thuốc aspirin theo quy tắc này.
Sự kiện: Nam bị sốt được biểu diễn sốt(Nam)
Luật: một số người bị sốt thì uống aspirin được biểu diễn:
Kết luận: uống( Nam, aspirin)
Khi chuyên gia giải quyết vấn đề, các dạng may rủi điển hình thường gặp bao gồm việc kiểm tra hệ thống điện đầu tiên trong trường hợp hỏng hóc xe ô tô.
+ Hiếm khi người ta mặc áo bông trong mùa hè
+Nếu gặp ung bướu thì nên kiểm tra lịch sử gia đình người bệnh
Trong giai đoạn đầu, hầu hết các Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (TTNT) đều áp dụng các kỹ thuật tìm kiếm ngẫu nhiên để giải quyết vấn đề Minsky đã giới thiệu thuật toán Heuristic trong máy tính, với quan điểm rằng nếu không thể hướng dẫn máy tính thực hiện một nhiệm vụ một cách tối ưu, thì nên lập trình để nó thử nghiệm nhiều phương pháp khác nhau.
Khả năng giải quyết vấn đề bị hạn chế:
Trước khi khởi động dự án HCG, cần xác định tính khả thi của vấn đề Điều này có thể khiến người mới làm quen với HCG cảm thấy bất ngờ, vì họ nghĩ rằng TTNT có thể giải quyết mọi bài toán Tuy nhiên, nếu không có sự tham gia của chuyên gia, khả năng HCG giải quyết vấn đề cũng sẽ bị hạn chế Đối với những vấn đề quá mới hoặc có sự thay đổi nhanh chóng, HCG sẽ không thể đưa ra giải pháp hiệu quả Do đó, chúng ta chỉ nên phát triển HCG cho những bài toán mà chuyên gia có khả năng giải quyết.
Độ phức tạp của bài toán:
Ứng dụng của hệ chuyên gia
Lĩnh vực Ứng dụng phát triển
Cấu hình (Configuration) Tập thích đáng những thành phần của một hệ thống theo cách riêng.
Chẩn đoán (Diagnosis) Lập luận dựa trên những chứng cứ quan sát được.
Dạy học thông minh cần khuyến khích sinh viên đặt câu hỏi như "tại sao", "như thế nào" và "cái gì nếu", giống như cách họ hỏi thầy giáo Việc này không chỉ giúp sinh viên phát triển tư duy phản biện mà còn tăng cường khả năng tìm hiểu và khám phá kiến thức Hệ thống giáo dục nên tạo ra môi trường mở để sinh viên tự do đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời, từ đó nâng cao chất lượng học tập và sự sáng tạo trong quá trình học.
Giải thích (Interpretation) Giải thích được những dữ liệu thu nhân được.
Kiểm tra dữ liệu thu thập được và so sánh với dữ liệu chuyên môn nhằm đánh giá hiệu quả Đồng thời, cần lập kế hoạch sản xuất dựa trên các yêu cầu cụ thể.
Dự đoán (Prognosis) Dự đoán kết quả từ một tình huống xảy ra.
Chữa trị (Remedy) là việc chỉ định một cách thụ lý để giải quyết vấn đề, trong khi điều khiển (Control) liên quan đến việc quản lý một quá trình, bao gồm các bước như diễn giải, chuẩn đoán, kiểm tra, lập kế hoạch, dự đoán và thực hiện chữa trị.
XÁC ĐỊNH BÀI TOÁN
1.Sự cần thiết của tư vấn chọn trường thi đại học
Nhân tố con người là yếu tố quyết định sự thành công trong mọi hoạt động, do đó, hệ thống giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực quốc gia Tình trạng “thừa thầy kém, thiếu thợ giỏi” đang trở thành vấn đề được xã hội đặc biệt quan tâm.
Tư vấn chọn trường thi đại học là bước quan trọng giúp học sinh lựa chọn trường phù hợp, phát huy tối đa năng lực và nâng cao chất lượng cuộc sống Nhu cầu xã hội ngày càng cao, vì vậy việc tránh lãng phí tài năng và nhân lực là cần thiết Phụ huynh thường mong muốn con em mình vào các trường đại học hàng đầu, nhưng áp lực này có thể dẫn đến chán nản và không đạt được mục tiêu Hiện tượng khó khăn trong việc chọn trường và định hướng nghề nghiệp thường xuyên xảy ra, do đó, học sinh và phụ huynh cần tìm hiểu kỹ lưỡng để xác định hướng đi nghề nghiệp phù hợp cho tương lai.
2.Mục đích của đề tài
Giúp học sinh lựa chọn trường đại học phù hợp là bước quan trọng để định hướng nghề nghiệp tương lai Việc chọn trường và ngành học nên dựa trên các yếu tố như môn học yêu thích, khả năng học tập, nghề nghiệp mong muốn và vị trí địa lý của trường.
Từ đó giúp cho học sinh chọn được trường đại học phù hợp nhất với mình.
Sau khi nghiên cứu, nhóm đã quyết định phát triển một chương trình tư vấn giúp người dùng lựa chọn các yếu tố phù hợp với bản thân Chương trình này sẽ đề xuất những trường học phù hợp nhất với sở thích và khả năng của học sinh.
HỆ CHUYÊN GIA TƯ VẤN CHỌN TRƯỜNG THI ĐẠI HỌC
THIẾT KẾ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH
Môi trường cài đặt chương trình
Ngôn ngữ sử dụng:Chương trình được xây dựng bằng ngôn ngữ C#
Cơ sở dữ liệu:Cơ sở dữ liệu được xây dựng bằng SQL server
Môi trường ứng dụng:Chạy trên hệ diều hành Windows 10
Đối tượng sử dụng
Phần mềm được xây dựng để dành cho học sinh THPT và cũng được sử dụng cho phụ huynh các em học sinh.
Phương pháp sử dụng
Người dùng cài đặt chương trình trên máy tính cá nhân hoặc máy tính để bàn Quá trình tư vấn hệ thống sẽ đưa ra các lựa chọn, từ đó người dùng chọn những yếu tố phù hợp nhất với bản thân Dựa trên các lựa chọn này, chương trình sẽ cung cấp kết quả tư vấn phù hợp nhất và hiển thị trên màn hình.