Khái quát Fintech
Tổng quan Fintech
Kể từ sau khủng hoảng tài chính năm 2008, các công ty startup trong lĩnh vực công nghệ - tài chính (fintech) đã nổi lên như một biểu tượng của cuộc cách mạng kỹ thuật số Fintech được dự đoán sẽ làm thay đổi hoàn toàn cách thức hoạt động của ngành ngân hàng Vậy, fintech là gì?
Công nghệ tài chính (Fintech) là sự áp dụng các công nghệ hiện đại và đổi mới vào lĩnh vực tài chính, nhằm cung cấp cho khách hàng các giải pháp và dịch vụ tài chính minh bạch, hiệu quả và tiện lợi Điều này giúp giảm chi phí so với các dịch vụ tài chính truyền thống.
- Phân khúc hoạt động của Fintech: Các hoạt động của Fintech được chia thành 5 loại dịch vụ tài chính, gồm:
- Thanh toán và thanh toán bù trừ;
- Nhận tiền gửi, cho vay và huy động vốn tài trợ;
- Các dịch vụ hỗ trợ thị trường
- Các nhóm đối tượng của Fintech:
Thị trường tài chính truyền thống bao gồm hai đối tượng chính: các định chế tài chính như ngân hàng, đầu tư, bảo hiểm, chứng khoán và công ty tài chính, cùng với khách hàng Trong khi đó, thị trường fintech mở rộng đối tượng lên ba bên, tạo ra mối quan hệ tương tác lẫn nhau giữa các bên này.
Các công ty Fintech là những doanh nghiệp độc lập chuyên cung cấp sản phẩm và dịch vụ công nghệ thông tin trong lĩnh vực tài chính Khách hàng của họ bao gồm cả người tiêu dùng cá nhân và các tổ chức tài chính.
Các định chế tài chính đóng vai trò quan trọng trong ngành tài chính, ngày càng hợp tác chặt chẽ với các công ty fintech để tận dụng công nghệ Đồng thời, họ cũng đầu tư trực tiếp vào các công ty fintech và các hoạt động nghiên cứu, từ đó chủ động tiếp cận công nghệ mới và chiếm lĩnh thị trường.
Khách hàng trong lĩnh vực tài chính là những người sử dụng sản phẩm và dịch vụ tài chính Nhờ vào sự phát triển của công nghệ mới, khách hàng chính là những người hưởng lợi nhiều nhất từ sự cạnh tranh giữa các định chế tài chính và công ty, cũng như những tiện ích mà công nghệ mang lại.
Những nhóm sản phẩm chính: Dựa theo đối tượng sử dụng mà các sản phẩm trong fintech được chia làm 2 nhóm khác nhau, bao gồm:
Nhóm sản phẩm thứ nhất bao gồm các công cụ kỹ thuật số và công nghệ phục vụ cho người tiêu dùng, nhằm cải thiện quy trình vay mượn, quản lý tài chính và hỗ trợ vốn cho các startup.
Nhóm sản phẩm công nghệ "back-office" đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạt động của các định chế tài chính và fintech Ngoài những dịch vụ truyền thống như cho vay, chuyển tiền và thanh toán, fintech còn cung cấp nhiều dịch vụ đa dạng khác như cho vay ngang cấp (peer to peer lending), gọi vốn cộng đồng (crowdfunding), tư vấn tài chính (personal finance), quản trị dữ liệu (data management), công nghệ bảo hiểm (insurtech) và tiền tệ số (crypto blockchain).
Xu hướng phát triển của Fintech trên thế giới
Trong những năm gần đây, đầu tư vào lĩnh vực Fintech đã bùng nổ toàn cầu, với sự gia tăng mạnh mẽ từ năm 2014 Theo Fintech Global, đầu tư vào Fintech chỉ đạt 2-4 tỷ USD trong giai đoạn 2010-2013, nhưng đến năm 2017, con số này đã tăng lên gần 40 tỷ USD, gấp 10 lần Đặc biệt, nửa đầu năm 2018, tổng đầu tư toàn cầu vào Fintech đã đạt 41,7 tỷ USD, vượt qua kỷ lục năm 2017, cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này trong tương lai.
Trong lĩnh vực ngân hàng, Fintech đã thâm nhập vào nhiều lĩnh vực như cho vay, dịch vụ ngân hàng, quản trị rủi ro và giao dịch tần suất cao, chủ yếu tập trung vào khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ Hai lĩnh vực nổi bật nhất là thanh toán và cho vay, vốn là thế mạnh truyền thống của ngân hàng Mặc dù sự phát triển của Fintech có sự khác biệt giữa các khu vực và mức độ chấp nhận thị trường, nhưng không thể phủ nhận rằng Fintech đang tạo ra những tác động lớn đến thị trường ngân hàng và xu hướng phát triển của ngành tài chính trong tương lai.
Xu hướng phát triển của Fintech trong lĩnh vực tài chính ngân hàng sẽ tập trung vào hai hướng chính Đầu tiên, Fintech sẽ mở rộng mạnh mẽ vào các dịch vụ ngân hàng, không chỉ ở các lĩnh vực truyền thống như thanh toán và cho vay mà còn ở các lĩnh vực tiềm năng như dịch vụ chuyển tiền quốc tế và cho vay ngang hàng Thứ hai, Fintech sẽ tiếp tục dẫn đầu trong việc ứng dụng công nghệ mới, nâng cao tiện ích và bảo mật cho khách hàng thông qua các công cụ tự phục vụ như Internet Banking và Mobile Banking, giải pháp POS thế hệ mới, và công nghệ Blockchain Sự thâm nhập này sẽ tạo ra cả cơ hội và thách thức cho hệ thống ngân hàng trong kỷ nguyên công nghệ 4.0.
Thống kê đầu tư vào Fintech trên toàn cầu giai đoạn 2014 – H1/2018
Hoạt động của Fintech
Fintech và ngân hàng – Các cơ hội hợp tác
a) Các lý do của sự hợp tác
Ngân hàng cần áp dụng Fintech vì đây là xu thế công nghệ toàn cầu, giúp ngành phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng Việc không cập nhật công nghệ sẽ dẫn đến tụt hậu, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển lâu dài của ngân hàng Trong những năm gần đây, Blockchain đang trở thành xu hướng nổi bật, và Fintech chính là yếu tố hỗ trợ cho sự phát triển này Do đó, việc phát triển cùng Fintech không chỉ là đón đầu xu thế mà còn mang lại lợi thế cạnh tranh cho ngân hàng trong tương lai.
Công nghệ tài chính (Fintech) mang lại nhiều giá trị cho ngành ngân hàng, giúp cắt giảm chi phí lao động, tăng hiệu suất làm việc và nâng cao lợi nhuận Fintech cho phép ngân hàng hoạt động nhanh hơn, giao dịch an toàn và bảo mật thông tin tốt hơn với chi phí thấp hơn, từ đó làm cho hoạt động ngân hàng trở nên hiệu quả hơn Xu hướng hợp tác giữa ngân hàng và công ty công nghệ ngày càng trở nên tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh nhiều công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực Fintech ra đời Sự phát triển mạnh mẽ của các nhà cung cấp công nghệ đang trở thành mối đe dọa cho ngân hàng truyền thống, do họ tạo ra những phương pháp làm việc mới, hiệu quả và tiết kiệm Vì vậy, việc kết nối với các công ty công nghệ không chỉ giúp ngân hàng cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ mà còn chuyển đổi mối quan hệ từ đối thủ cạnh tranh thành đối tác phát triển.
Để đáp ứng tốt hơn yêu cầu của khách hàng, các ngân hàng cần chú trọng vào việc cải thiện dịch vụ Khách hàng là yếu tố quyết định đến việc tiêu thụ sản phẩm và doanh thu của doanh nghiệp Tuy nhiên, việc phục vụ khách hàng không hề đơn giản do thị hiếu đa dạng và luôn thay đổi Họ yêu cầu chất lượng sản phẩm/dịch vụ tốt, chi phí tiết kiệm và những lựa chọn mới mẻ, xu hướng hiện đại Do đó, ngân hàng cần liên tục thay đổi, phát triển dịch vụ và cập nhật xu hướng để có thể phục vụ khách hàng một cách tốt nhất.
Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, việc đáp ứng đúng sở thích của khách hàng thông qua 15 sự lựa chọn phù hợp là rất quan trọng Một xu hướng nổi bật mà các ngân hàng cần chú ý là sự phát triển của Fintech Hợp tác giữa các ngân hàng và các công ty Fintech đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao trải nghiệm khách hàng và cải thiện dịch vụ trên thị trường.
Với những lý do đã nêu, Fintech có thể trở thành đối tác quan trọng của ngân hàng, cung cấp những giải pháp cần thiết cho sự phát triển bền vững và giảm thiểu rủi ro bị loại bỏ Sự hợp tác này được xây dựng dựa trên nền tảng của thuyết tương hỗ, giúp cả hai bên cùng nhau phát triển và thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường tài chính.
Win-Win, đôi bên cùng có lợi, là mô hình hợp tác giữa fintech và ngân hàng Fintech cung cấp dịch vụ hiện đại và tối ưu nhưng thiếu lượng khách hàng, trong khi ngân hàng sở hữu lượng khách hàng lớn nhưng sản phẩm/dịch vụ đã lỗi thời và không đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao Sự kết hợp này giúp fintech và ngân hàng bù trừ cho nhau, hạn chế điểm yếu và tận dụng lợi thế của đối tác, từ đó tạo ra giá trị gia tăng cho cả hai bên.
Ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước, nhận định rằng sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Mobile Banking Ông nhấn mạnh rằng nếu không có Fintech, Mobile Banking của các ngân hàng sẽ không đạt được thành tựu như hiện nay, và nhờ vào Fintech, các ngân hàng đã xây dựng được một hệ sinh thái số hoàn chỉnh Trước đây, nhiều ngân hàng đã đầu tư vào dự án Mobile Banking nhưng phải ngừng lại do chi phí quá cao Tuy nhiên, với sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech, Mobile Banking đã có cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn.
Banking và Internet Banking trở nên tất yếu và phổ biến hơn
Mô hình hợp tác Ngân hàng – Fintech
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh nhấn mạnh rằng sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech đang trở thành xu thế toàn cầu, giúp Fintech trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho ngân hàng Ông cho rằng ngân hàng cần thay đổi cách nhìn nhận về Fintech, coi đây không phải là đối thủ mà là một đối tác có lợi Khi ngân hàng và Fintech hợp tác, họ sẽ tạo ra những sản phẩm và dịch vụ tốt hơn cho thị trường.
Người dùng dịch vụ tiết kiệm thời gian và công sức mà vẫn có được sản phẩm mong muốn, đồng thời có nhiều sự lựa chọn để so sánh và cân nhắc chi phí Nhà cung cấp dịch vụ cũng giảm được chi phí trung gian, từ đó tăng lợi nhuận mà không ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận khách hàng Khi kết quả công việc tốt, sự phát triển và duy trì sẽ diễn ra, tạo điều kiện cho thị trường ngày càng sôi động và đa dạng hơn Ông Trần Phương, phó Tổng giám đốc Ngân hàng BIDV, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác và chia sẻ ý tưởng trong quá trình này.
Fintech mang lại nhiều lợi ích cho khách hàng, bao gồm trải nghiệm tốt hơn và tiết kiệm chi phí giao dịch Công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu chi phí mà còn đảm bảo tính chính xác và an toàn trong mọi giao dịch Sự hợp tác trong lĩnh vực này tạo ra lợi ích cho cả hai bên.
- Những nhân tố thành công then chốt cho mối quan hệ hợp tác giữa ngân hàng và các công ty Fintech
17 c) Một vài thương vụ hợp tác điển hình giữa Fintech và ngân hàng
Một số ngân hàng Việt Nam tiên phong trong việc hợp tác với Fintech:
VietinBank đã hợp tác với Công ty Opportunity Network (ON) nhằm cung cấp nền tảng kết nối cho doanh nghiệp khách hàng của mình với hơn 15.000 doanh nghiệp tại 113 quốc gia thành viên của ON Thỏa thuận này tạo ra cơ hội mở rộng thị trường hiệu quả cho các doanh nghiệp trong nước, giúp họ tìm kiếm đối tác nước ngoài.
MB đã xây dựng ngân hàng số thông qua sự hợp tác chiến lược với Viettel, tương tự như mô hình hợp tác giữa Vietcombank và Công ty M_Service trong lĩnh vực thanh toán chuyển tiền Bên cạnh đó, VIB cũng đã kết hợp với các công ty để nâng cao dịch vụ ngân hàng số.
Fintech Weezi cho ra mắt sản phẩm MyVIB Keyboard, một ứng dụng chuyển tiền qua mạng xã hội
• Techcombank đã cùng với Công ty fintech Fastacash giới thiệu tính năng F@st Mobile, phương thức chuyển tiền nhanh chóng qua Facebook và Google+.
Fintech – Đối thủ của ngân hàng
Fintech đã bắt đầu hình thành từ năm 2008, nhưng chỉ khi công nghệ 4.0 bùng nổ, nó mới thu hút được sự chú ý đáng kể Đây được coi là một bước đột phá quan trọng, làm thay đổi cách thức hoạt động của nhiều lĩnh vực, trong đó ngân hàng là lĩnh vực nổi bật nhất.
Sản phẩm của fintech ngày càng đa dạng và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng tốt hơn trước đây Thay vì phải cất giữ tiền mặt cẩn thận, fintech đã giải quyết hầu hết các lo lắng liên quan đến tài chính Việc mở thẻ trở nên dễ dàng, chuyển tiền nhanh chóng và ví điện tử tích hợp nhiều chức năng như thanh toán tiền điện, tiền nước, và học phí.
Fintech đã chứng tỏ là một giải pháp hiệu quả cho ngành dịch vụ tài chính trong những năm gần đây Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu Fintech có thực sự trở thành đối thủ cạnh tranh lớn của các ngân hàng hay không.
Trước hết là tác động tích cực của Fintech đối với hệ thống ngân hàng nói chung :
Fintech đã mở ra nhiều lĩnh vực và mô hình kinh doanh đa dạng, trở thành nguồn vốn dồi dào cho các ngân hàng trong thời điểm hiện tại.
Ngân hàng đang khuyến khích khách hàng sử dụng các dịch vụ công nghệ như QR code và chuyển tiền trực tuyến, mặc dù nguồn vốn thường xuyên biến động Sự gia tăng sử dụng dịch vụ này không chỉ thể hiện lòng tin của khách hàng vào ngân hàng mà còn đảm bảo tính minh bạch, chính xác và hiệu quả Dù ngân hàng thu phí hàng năm cho các dịch vụ này, nhưng vẫn có nhiều người dân lựa chọn sử dụng.
Gây ra những cạnh tranh giữa các ngân hàng với nhau về phí dịch vụ, hạn mức của ngân hàng
Dưới đây là biểu phí dịch vụ của ngân hàng BIDV
Biểu phí dịch vụ ngân hàng TP Bank
Việc áp dụng công nghệ trong bảo mật và tích hợp các loại thẻ, ví điện tử như Momo, ZaloPay, ShopeePay đã gia tăng sự tiện lợi cho khách hàng, khiến họ sử dụng ngày càng nhiều Nhằm thu hút người dùng, các nhà quản lý thường triển khai các chương trình khuyến mãi hấp dẫn.
Chúng tôi tạo cầu nối giữa các nhà phân phối và các đại lý ở vùng sâu, vùng xa, giúp họ tiếp cận dịch vụ dễ dàng hơn và giảm thiểu rào cản về thủ tục cũng như địa lý Đặc biệt, chúng tôi chú trọng hỗ trợ nhóm khách hàng cá nhân, đảm bảo họ nhận được dịch vụ tốt nhất.
Công nghệ hiện đại cho phép khách hàng thực hiện giao dịch 24/7, đáp ứng nhu cầu sử dụng linh hoạt Khách hàng có thể vay và rút tiền mọi lúc, mọi nơi, mang lại sự thuận tiện tối đa trong việc quản lý tài chính.
Sự ra đời của fintech đã tạo ra một nền công nghiệp số, giúp ngân hàng giảm bớt chi phí cho nhân viên Điều này đặt ra câu hỏi liệu đây có thực sự là một lợi ích hay không?
Những mặt hạn chế của Fintech :
Một trong những hạn chế đáng chú ý là nguy cơ rò rỉ thông tin khách hàng, đặc biệt nếu hệ thống bảo mật của ngân hàng chưa được củng cố một cách hiệu quả.
Vào năm 2014, JPMorgan Chase, ngân hàng lớn nhất tại Mỹ, đã công bố một vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng, ảnh hưởng đến 7 triệu doanh nghiệp nhỏ và 76 triệu hộ gia đình.
Sự phát triển nhanh chóng của ngành Fintech đang gặp khó khăn do hệ thống pháp luật và các quy định công nghệ chưa theo kịp, dẫn đến tình trạng gia tăng các vụ lừa đảo liên quan đến công nghệ và kinh doanh tiền điện tử.
Sự phát triển công nghệ đang dẫn đến việc thay thế một số lượng lớn nhân viên ngân hàng làm việc trực tiếp tại quầy truyền thống Điều này khiến cho các chi nhánh và phòng giao dịch ngày càng thu hẹp cả về quy mô lẫn số lượng.
Khi nhắc đến Fintech, nhiều người thường liên tưởng đến tiền ảo như Bitcoin, dẫn đến nhiều tranh cãi giữa ngân hàng và tiền ảo Ngân hàng, với vai trò là trung gian tài chính quốc gia, không công nhận Bitcoin do cho rằng nó không mang lại giá trị lợi ích Tại Việt Nam, hiện chưa có bộ luật nào công nhận sự tồn tại hay giá trị của Bitcoin trong giao dịch hàng hóa, điều này tạo ra sự hoang mang trong cộng đồng.
22 cho người dân về nhu cầu tìm hiểu, sử dụng các hoạt động của Fintech
Dù Fintech có những hạn chế, nhưng không thể thay thế hoàn toàn con người, đặc biệt là trong giao dịch trực tiếp với khách hàng lớn và doanh nghiệp, những người vẫn cần dịch vụ tư vấn tài chính và gửi tiền trực tiếp Sự hợp tác giữa ngân hàng và Fintech đang mang lại lợi ích nhất định, giúp ngân hàng thích ứng với hệ thống mới và tạo ra sản phẩm đa dạng hơn, đồng thời thúc đẩy sức mạnh cho thị trường Ngân hàng cũng đang ngày càng hoàn thiện để đối phó với những thách thức từ công nghệ, cho thấy rằng mối quan hệ giữa ngân hàng và Fintech là sự hợp tác đôi bên cùng có lợi.
⇒ Tóm lại: + Fintech và ngân hàng là mối quan hệ cạnh tranh lành mạnh
Fintech tại Việt Nam và TPBank
Xu hướng phát triển của Fintech tại Việt Nam
Fintech tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển và chưa đạt được tiềm năng tối đa do thiếu sự liên kết giữa các bên liên quan như Chính phủ, tổ chức tài chính, doanh nghiệp Fintech, quỹ đầu tư và hạ tầng tài chính - viễn thông Hệ thống pháp lý quản lý lĩnh vực này cũng chưa đồng bộ Tuy nhiên, trong những năm gần đây, hoạt động Fintech đã có sự phát triển mạnh mẽ với sự đa dạng về sản phẩm và dịch vụ, thu hút nhiều vốn đầu tư.
Trong kỷ nguyên CMCN 4.0, sự chuyển mình của Chính phủ, doanh nghiệp và ngân hàng hướng tới số hóa đang giúp người dân Việt Nam dần làm quen với thanh toán không dùng tiền mặt Điều này thúc đẩy việc chấp nhận các dịch vụ thanh toán điện tử tiện ích và thanh toán qua thiết bị di động ngày càng phổ biến.
Fintech tại Việt Nam chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực thanh toán, cho vay ngang hàng và huy động vốn cộng đồng, trong khi các lĩnh vực khác như quản lý tài sản, quản lý thanh khoản, quản lý đầu tư, bảo hiểm và dịch vụ tư vấn tài chính tự động vẫn còn đang trong giai đoạn phát triển sơ khai.
Số lượng công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực Fintech tại Việt Nam đã tăng hơn 179% từ năm 2017 đến 2020, với dịch vụ thanh toán chiếm 31% thị phần Năm 2019, Việt Nam có hơn 150 công ty hoạt động trong Fintech, trong đó 65% tập trung vào mảng thanh toán và 10,5% làm việc trong lĩnh vực gọi vốn cộng đồng Sự nổi lên của các công ty Fintech trong quản lý tài sản và bảo hiểm cho thấy sẽ có sự chuyển dịch trong cơ cấu và nguồn vốn đầu tư giữa các lĩnh vực, mặc dù thanh toán vẫn đang giữ vị trí quan trọng tại Việt Nam.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam (NHNN), tính đến cuối năm 2020, Việt Nam có 41 tổ chức phi ngân hàng được cấp phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, trong đó 5 ví điện tử lớn nhất là MoMo, Payoo, Moca, Zalo Pay và ViettelPay Số lượng công ty Fintech tại Việt Nam vẫn còn khá khiêm tốn so với các nước trong khu vực.
Hơn 70% các công ty Fintech tại Việt Nam có vốn đầu tư nước ngoài, cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này Để thu hút thêm doanh nghiệp và nhà đầu tư, nhiều chương trình đào tạo và gọi vốn cho các Start-up Fintech đã được triển khai Ví dụ, VPBank và Shinhan Bank đã tích cực hỗ trợ các hoạt động phát triển trong lĩnh vực Fintech.
- Việt Nam cũng là thị trường tiềm năng cho phát triển Fintech khi quy mô dân số đông, tỷ lệ sử dụng thiết bị di động và internet cao
Chính phủ Việt Nam đã thực hiện nhiều bước tiến quan trọng trong việc phát triển hạ tầng pháp lý cho giao dịch điện tử và an ninh mạng, bao gồm việc ban hành Luật Giao dịch điện tử và Luật An ninh mạng Nghị quyết 17/NQ-CP ngày 7/3/2019 đã xác định các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm nhằm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020, với tầm nhìn đến năm 2025 Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành Thông tư 18/2018 để đảm bảo an toàn cho hệ thống thông tin trong hoạt động ngân hàng.
Nhận thức rõ vai trò quan trọng của Fintech trong hệ thống tài chính - ngân hàng Việt Nam, Ban chỉ đạo Fintech của NHNN đã thiết lập kênh đối thoại trực tiếp với các công ty Fintech để hỗ trợ và giải quyết khó khăn trong hoạt động Vào tháng 5/2019, Ban chỉ đạo đã trình Thủ tướng Chính phủ đề án thử nghiệm Sandbox cho hoạt động Fintech trong lĩnh vực ngân hàng, nhằm hoàn thiện hệ sinh thái Fintech, thúc đẩy triển khai công nghệ mới và tăng cường hợp tác giữa các công ty Fintech và hệ thống ngân hàng Điều này minh chứng cho sự chủ động của Chính phủ và NHNN trong việc định hướng phát triển Fintech tại Việt Nam trong tương lai.
Mặc dù công nghệ tài chính Fintech tại Việt Nam đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức đáng kể Đầu tiên, hành lang pháp lý chưa hoàn thiện, đặc biệt là trong việc cập nhật các quy định cho các công nghệ mới, dẫn đến sự chậm trễ trong việc điều chỉnh pháp luật so với tốc độ phát triển của công nghệ Thứ hai, cơ sở hạ tầng công nghệ chưa đáp ứng đủ yêu cầu cho sự phát triển công nghệ cao, nhất là trong lĩnh vực bảo mật Thứ ba, các doanh nghiệp Fintech thường gặp khó khăn trong việc xây dựng mô hình kinh doanh và quản trị hiệu quả, ảnh hưởng đến khả năng phát triển bền vững Cuối cùng, ý thức của người tiêu dùng về sản phẩm Fintech còn hạn chế, dẫn đến việc bảo mật thông tin cá nhân không được chú trọng, làm gia tăng nguy cơ mất an toàn cho tài khoản cá nhân và các tổ chức tài chính.
TPBank
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong (TPBank) được thành lập vào ngày 05/05/2008, với sự góp mặt của các cổ đông chủ chốt như Công ty Cổ phần Tập đoàn Vàng bạc Đá quý DOJI, Công ty cổ phần FPT, Công ty Tài chính quốc tế (IFC), Tổng công ty Tái bảo hiểm Việt Nam (Vinare) và SBI Ven Holding Pte Ltd từ Singapore.
- Trụ sở chính của Ngân hàng: Tòa nhà TPBank số 57 Lý Thường Kiệt, Phường Trần Hưng Đạo, Quận Hoàn Kiếm, Thành phố Hà Nội
- Thời hạn hoạt động là 99 năm kể từ ngày thành lập theo Giấy phép số
123/GP-NHNN ngày 5/5/2008 của Thống đốc NHNN
TPBank, với slogan “Vì chúng tôi hiểu bạn”, luôn nỗ lực cải tiến để cung cấp giá trị thiết thực cho khách hàng Quá trình hình thành và phát triển của TPBank phản ánh cam kết này.
• Ngân hàng TPBank được thành lập vào tháng 5/2008
• Tháng 12/2013 TPBank mới ra mắt nhận diện thương hiệu và đón nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ
• Tháng 12/2014 khai trương trụ sở mới đặt tại 57 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội
• Tháng 2/2017 ra mắt hệ thống điểm giao dịch tự động 24/7 LiveBank
• Tháng 10/2017 ra mắt ứng dụng thanh toán bằng mã QR
Kể từ năm 2008, TPBank đã có sự phát triển vượt bậc với kết quả kinh doanh ấn tượng nhờ nền tảng vững chắc và chiến lược đúng đắn Ngân hàng tập trung vào lĩnh vực ngân hàng bán lẻ, với tín dụng tăng trưởng ổn định và chất lượng tín dụng được đảm bảo, tỷ lệ nợ xấu ở mức thấp Đặc biệt, vào năm 2020, TPBank được vinh danh trong Top 70 ngân hàng bán lẻ mạnh nhất châu Á và là một trong bốn ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam theo đánh giá của The Asian Banker.
Mặc dù được thành lập sau, TPBank đã phát triển nhanh chóng, không kém gì các ngân hàng truyền thống Ngân hàng này không chỉ chú trọng vào việc cải thiện hoạt động kinh doanh mà còn liên tục giới thiệu các sản phẩm và dịch vụ ứng dụng công nghệ số, nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng.
28 hài lòng cho khách hàng Bao gồm các sản phẩm/dịch vụ đa dạng dành cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp như sau:
• Vay mua nhà, xây sửa nhà
• Vay tiêu dùng thế chấp
• Vay thấu chi tín chấp
• Vay thấu chi thế chấp…
• Tiết kiệm thường lĩnh lãi định kỳ/đầu kỳ/cuối kỳ
• Tiết kiệm kỳ hạn ngày
- Sản phẩm thẻ ngân hàng TPbank:
- Dịch vụ ngân hàng số TPbank:
• LiveBank – mô hình ngân hàng tự động 24/7
• Savy – ứng dụng tiết kiệm vạn năng
• QuickPay – thanh toán bằng mã QR code
• Ứng dụng ngân hàng điện tử Ebank…
29 d) Xu hướng phát triển Fintech của Tpbank:
TPBank nhận thức rõ tiềm năng của thế hệ khách hàng mới, những người yêu thích công nghệ, sáng tạo và mong muốn các sản phẩm tài chính được cá nhân hóa Do đó, ngân hàng đã tiên phong trong việc phát triển chiến lược ngân hàng số.
Ngân hàng đã triển khai 300 hệ thống giao dịch tự động LiveBank trên toàn quốc, tích hợp công nghệ tiên tiến như eKYC, cho phép khách hàng mở tài khoản và nộp tiền tiết kiệm 24/7 mà không cần đến quầy giao dịch Với tính năng sử dụng trí thông minh nhân tạo (AI) để xác thực danh tính mà không cần thẻ, cùng với ứng dụng nhận diện khuôn mặt, các hệ thống ATM LiveBank đã đáp ứng nhu cầu của người dùng về sự nhanh chóng và đơn giản trong thủ tục.
TPBank đã phát triển một hệ sinh thái ngân hàng số toàn diện, bao gồm hệ thống LiveBank và các ứng dụng trên điện thoại thông minh Sắp tới, ngân hàng sẽ triển khai dịch vụ thanh toán liên thông với các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Thái Lan Điều này cho phép khách du lịch Việt Nam dễ dàng thanh toán bằng thẻ nội địa hoặc qua QR Code tại những quốc gia này chỉ với một chiếc điện thoại thông minh Ngược lại, khách du lịch từ các quốc gia đó cũng có thể sử dụng phương thức thanh toán điện tử thuận tiện tại Việt Nam.
Xu hướng phát triển Fintech trong ngành ngân hàng trở nên thiết yếu hơn bao giờ hết, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi sâu sắc thói quen tiêu dùng và giao dịch của nhiều người Việc áp dụng công nghệ tài chính không chỉ giúp ngân hàng cải thiện dịch vụ mà còn đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của khách hàng trong thời kỳ khó khăn này.
30 sử dụng tiền mặt và chuyển sang hình thức đi chợ trực online trong giai đoạn giãn cách xã hội
TPBank vừa ra mắt dịch vụ kết nối thanh toán qua Open API, mang lại giải pháp hiệu quả cho các doanh nghiệp lớn hoặc những doanh nghiệp cần thực hiện hàng nghìn lệnh chuyển tiền mỗi ngày Dịch vụ này giúp tối ưu hóa quy trình giao dịch, tăng cường khả năng quản lý dòng tiền, đồng thời tiết kiệm nguồn nhân lực, thời gian và chi phí tài chính cho doanh nghiệp.
+ Open API - Nhanh chóng – tiện lợi – tiết kiệm thời gian:
Open API là phương thức kết nối hiệu quả giữa ứng dụng doanh nghiệp và ngân hàng, cho phép TPBank truyền dữ liệu trực tiếp từ hệ thống doanh nghiệp mà không cần đăng nhập vào Internet Banking Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian cho khách hàng mà còn đảm bảo tính bảo mật và an toàn thông tin Nhờ vào khả năng truy cập trực tiếp, quá trình thực hiện lệnh chuyển tiền cho đối tác trở nên đơn giản và nhanh chóng hơn.
Ngay khi ra mắt, hai doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực vận chuyển là Giao Hàng Nhanh và Giao Hàng Tiết Kiệm đã trở thành khách hàng của TPBank
+ Open API- Dễ dàng quản lý dòng tiền cho doanh nghiệp:
Dịch vụ kết nối qua Open API của TPBank cho phép doanh nghiệp tự động truy vấn và theo dõi thay đổi số dư tài khoản, trạng thái giao dịch chuyển tiền, cũng như các thông tin cần thiết như mã định dạng ngân hàng, thông tin ngân hàng chuyển tiền đến, và thông tin điện chuyển tiền Doanh nghiệp có thể thực hiện mọi yêu cầu ngay tại hệ thống của mình mà không cần liên hệ trực tiếp với ngân hàng.
TPBank đã khẳng định sức mạnh công nghệ của mình thông qua việc ra mắt dịch vụ kết nối Open API, một bước đi cho thấy ngân hàng này đang dẫn đầu xu hướng mới tại Việt Nam.
TPBank đã đạt được thành công trong năm nay nhờ vào hiệu quả hoạt động dựa trên nền tảng số vững mạnh, được xây dựng trong nhiều năm qua, bất chấp những khó khăn của nền kinh tế do các đợt dịch bệnh gây ra.
TPBank đã vinh dự nhận nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm giải “Best Digital Banking” và “The Next 100 Global Awards 2020-Digital Banking” từ hai tạp chí uy tín của Anh Quốc, Global Brand Magazines và Global Banking and Finance Review Đồng thời, TPBank cũng được IDG Việt Nam trao tặng giải thưởng “Ngân hàng chuyển đổi số tiêu biểu năm 2020”.
Thời gian vừa qua, TPBank cũng vừa xuất sắc giành hai giải thưởng quốc tế
Ngân hàng có chất lượng dịch vụ tốt nhất Việt Nam 2021 và ứng dụng ngân hàng số xuất sắc nhất Việt Nam 2021 đã được vinh danh tại sự kiện Global Brands Awards, do tạp chí Global Brands Magazine có trụ sở tại Anh tổ chức.
Vai trò của Fintech tới TPBank
- Với sự bùng nổ mạnh mẽ của các công ty công nghệ tài chính
Fintech tạo áp lực nhưng cũng là động lực mạnh mẽ để TPBank thúc đẩy chuyển đổi số Theo Ngân hàng Thế giới, chuyển đổi số giúp ngân hàng phát triển sản phẩm và dịch vụ điện tử tương tự như các công ty công nghệ tài chính Hợp tác với các Fintech là một giải pháp quan trọng để TPBank tăng tốc quá trình này Ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank, nhấn mạnh rằng tương lai kinh doanh ngân hàng không chỉ là cho vay mà còn phải tích hợp công nghệ, và ngân hàng nào làm chủ được công nghệ sẽ thành công Nhờ những nỗ lực này, TPBank đã được VDCA vinh danh là ngân hàng xuất sắc trong chuyển đổi số.
Nhờ hợp tác với Fintech, TPBank đã nâng cao khả năng phục vụ, vượt trội hơn so với các ngân hàng cùng quy mô tài sản Tốc độ xử lý giao dịch của TPBank tăng gấp 3 - 5 lần, đồng thời khách hàng được phục vụ 24/7 Điều này có nghĩa là khi khách hàng có nhu cầu, TPBank có thể mở tài khoản thanh toán, tài khoản tiết kiệm và phát hành thẻ ngay lập tức Nhờ đó, TPBank đã thu hút được một lượng lớn khách hàng trên toàn quốc.
Điểm mạnh và điểm yếu của TPBank trong xu hướng phát triển Fintech
TPBank, ngay từ những ngày đầu thành lập, đã khẳng định hình ảnh của mình là một ngân hàng trẻ trung, thân thiện và hiện đại Những điểm mạnh này giúp TPBank nổi bật trong ngành ngân hàng và thu hút sự quan tâm của khách hàng.
LiveBank là một trong những ngân hàng tự động hiện đại nhất tại Việt Nam, cho phép khách hàng mở tài khoản và nhận thẻ ngay lập tức mà không cần đến chi nhánh hay lo lắng về thời gian Hệ thống ngân hàng hiện đại này cũng hỗ trợ nộp và rút tiền một cách đơn giản và thuận tiện thông qua thẻ ATM, giấy tờ cá nhân và vân tay.
TPBank đã ứng dụng thành công công nghệ gọi điện trực tuyến (Video Call), cho phép xác minh thông tin hiệu quả tương tự như gặp mặt trực tiếp Nhờ đó, khách hàng có thể nâng hạn mức giao dịch ngay trên ứng dụng mà không cần phải đến quầy hay gặp gỡ nhân viên ngân hàng.
Trong bối cảnh fintech phát triển mạnh mẽ, bảo mật đang trở thành mối quan tâm hàng đầu Nhằm đáp ứng nhu cầu an toàn cho khách hàng, TPBank đã đầu tư vào các công nghệ tiên tiến như nhận diện khuôn mặt, kiểm tra sự sống, và phát hiện gian lận Những giải pháp bảo mật đa lớp này giúp nâng cao mức độ an toàn và bảo vệ thông tin khách hàng hiệu quả.
Chuyển tiền và rút tiền nhanh chóng với công nghệ tiên tiến từ TPBank Khách hàng chỉ mất 8 giây để chuyển tiền đến hầu hết các ngân hàng khác mà không cần chọn chính xác chi nhánh, chỉ cần cung cấp tên, số tài khoản, ngân hàng nhận và tỉnh thành Dịch vụ này mang lại sự tiện lợi tối đa cho người sử dụng khi rút tiền tại ATM.
LiveBank của TPBank nổi bật với nhiều tính năng độc đáo, cho phép khách hàng rút tiền tại mọi cây ATM liên kết mà không mất phí Khách hàng có thể sử dụng QR Code để rút tiền thay vì phải mang theo thẻ ATM, mang lại sự tiện lợi và linh hoạt trong giao dịch.
34 vân tay, QR Code, thẻ, giấy tờ cá nhân… với hạn mức gấp hơn 30 lần các ngân hàng thông thường
➢ Điểm yếu: Bên cạnh những điểm mạnh thì TPBank vẫn còn một số điểm yếu như sau:
Hệ thống cơ sở hạ tầng hiện tại chưa được hiện đại hóa và tối ưu, cùng với đội ngũ cán bộ nhân viên chưa phát triển toàn diện trong lĩnh vực tài chính ngân hàng và công nghệ, điều này tạo ra khó khăn trong việc cạnh tranh với các ngân hàng khác trên thị trường.
Đề xuất chiến lược phù hợp cho TPBank
➢ TPBank cần đề xuất các chiến lược để tăng cường, đẩy mạnh hợp tác với các công ty Fintech để tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng
Sự hợp tác giữa Fintech và ngân hàng truyền thống tại Việt Nam là yếu tố then chốt để nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho người tiêu dùng Các công ty Fintech mang đến công nghệ tiên tiến và ý tưởng đổi mới, trong khi ngân hàng truyền thống sở hữu khả năng kiểm soát rủi ro hiệu quả và tuân thủ quy định quốc tế Sự kết hợp này sẽ tạo ra giá trị gia tăng đáng kể cho khách hàng Do đó, các nhà quản lý cần xây dựng chính sách khuyến khích sự hợp tác giữa Fintech và ngân hàng thương mại nhằm tận dụng tối đa thế mạnh của cả hai bên.
TPBank đang xây dựng đề án và chiến lược chuyển đổi từ ngân hàng truyền thống sang ngân hàng số, một quá trình đòi hỏi thời gian, công sức và vốn đầu tư lớn Ngân hàng cần giảm bớt số lượng chi nhánh và chuyển đổi vai trò từ thực hiện giao dịch sang tư vấn, nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.
Ngân hàng số đang được xây dựng nhằm cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho nhiều phân khúc khách hàng Để đạt được mục tiêu này, cần tiếp tục thực hiện các đề án, chương trình và kế hoạch hành động khuyến khích thanh toán trực tuyến và giảm sử dụng tiền mặt Các chính sách cần tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của ngân hàng số, đồng thời thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và khuyến khích đổi mới trong ngành.
TPBank đang đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ mới, thay thế các hệ thống cũ và hiện đại hóa quy trình hoạt động để cạnh tranh trong xu hướng phát triển fintech Ngân hàng này từng bước hoàn thiện cơ sở dữ liệu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cùng big data vào phân tích dữ liệu và chấm điểm tín dụng khách hàng.
➢ Từng bước xây dựng đội ngũ nhân sự phát triển toàn diện, am hiểu về cả tài chính ngân hàng và cả công nghệ
Hiện nay, nhân sự có kiến thức về tài chính ngân hàng và công nghệ trong các ngân hàng thương mại, đặc biệt là TP Bank, đang khan hiếm Do đó, cần thiết phải xây dựng các chính sách đãi ngộ hợp lý nhằm thu hút và giữ chân những nhân sự chất lượng cao, đồng thời đảm bảo bố trí nhân sự phù hợp để đáp ứng nhu cầu thực tế của ngành.
Ngân hàng cần triển khai các chính sách nhằm xây dựng mạng lưới thu hút vốn hiệu quả hơn và đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ Đồng thời, việc cải tổ mạnh mẽ và ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật sẽ giúp ngân hàng duy trì sức cạnh tranh trên thị trường.