MỤC LỤC I.Lý chọn đề tài…………………………………………………………… II.Tổng quan phương pháp nghiên cứu tư liệu văn bản……………… 2.1 Tư liệu văn bản…………………………………………………………….3 2.2 Phương pháp nghiên cứu tư liệu văn bản…………………………………4 2.3 Ưu điểm…………………………………………………………………….5 2.4 Nhược điểm……………………………………………………………….12 III.Bài học kinh nghiệm…………………………………………………… 15 IV.Kết luận……………………………………………………………………16 Phụ lục Dấu hiệu bất thường Coca Cola VN – Tuổi trẻ ( 8/12/2012)…………… 17 Cuốn nhật kí nữ liệt sĩ chôn vùi gần 50 năm – Vnexpress ( 24/9/2012) 21 Xử phạt trường hợp chưa sang tên đổi chủ - Người lao động Online ( 14/11/2012)……………………………………………………………………………25 I.Lý chọn đề tài: Hiện nay, với bùng nổ mạnh mẽ loại hình truyền thơng, người có nhiều lựa chọn việc tiếp nhận thơng tin tìm kiếm tài liệu để phục vụ cho cơng việc học tập Tuy nhiên, trước đa dạng hóa đến từ nhiều nguồn tin khác nhau, việc lựa chọn thông tin thật đáng tin cậy phục vụ có hiệu vấn đề đáng quan tâm Đây khơng phải cơng việc đơn giản địi hỏi phải có phương pháp thu thập thơng tin định, đặc biệt báo chí điều lại cần thiết Viết điều quan trọng nhà báo chất lượng viết lại phụ thuộc phần lớn vào kĩ thu thập xử lí thơng tin Thu thập thơng tin từ nhiều nguồn khác chìa khóa đời viết hay có sức truyền cảm hiệu Đó cách tốt đảm bảo xác viết lịng tin cơng chúng Có thể nói rằng, q trình thu thập xử lí thơng tin q trình thu thập thơng tin đóng vai trị quan trọng, ngun liệu,là yếu tố tảng để xây dựng sản phẩm báo chí thành cơng Tuy nhiên chất lượng thơng tin thực mang lại tác dụng tốt xử lí theo hướng tích cực, lí thu thập thơng tin cần phải có phương pháp, cách thức phù hợp với chủ đề, lĩnh vực nghiên cứu, hết phù hợp với nội dung đề tài Hiện nay,nghiên cứu tư liệu văn phương pháp sử dụng phổ biến để làm tăng tính xác thực nội dung thông tin viết Mỗi phương pháp thu thập thơng tin có mạnh hạn chế khác nhau, vậy, để mạng lại hiệu tốt cần có kết hợp nhiều phương pháp để đảm bảo tính xác giá trị thơng tin II Tổng quan phương pháp nghiên cứu tư liệu văn : 2.1.Tư liệu văn bản: Tư liệu nói chung khái niệm tương đối rộng Tư liệu thông tin rút từ tài liệu viết tay, in ấn, từ đồ vật như: công cụ sản xuất, cơng trình kiến trúc, đồ dùng cá nhân, phim ảnh, băng hình, internet… thơng tin sống động từ người Ngày nay, phát triển xã hội bùng nổ mạnh mẽ phương tiện truyền thông, thông tin, tư liệu đến từ nhiều nguồn khác từ người, môi trường xung quanh loại văn bản, sách báo, giấy tờ đời xuất ngày phổ biến Có thể phân loại tư liệu theo tiêu chí sau đây: Phân chia theo hình thức cố định tư liệu: Tư liệu văn tự: thông tin lưu giữ dạng ký tự ngôn ngữ, số liệu văn bản, bảng biểu, sơ đồ Tư liệu phi văn tự: cơng trình kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật (tranh, ảnh…), chương trình truyền hình, băng đĩa có hình ảnh, âm thanh… Phân chia theo tính chất pháp lý tư liệu: Tư liệu thức: tư liệu thừa nhận, xuất công bố thức từ quan nhà nước, tổ chức xã hội Tư liệu khơng thức: tư liệu chưa thừa nhận, xuất cơng bố thức từ quan nhà nước, tổ chức xã hội Phân chia theo tính chất tồn tư liệu: Tư liệu động : Là tư liệu sống động từ thực tế Tư liệu tĩnh: Là tư liệu cố định văn bản, giấy tờ Phân chia theo cách thức lấy tư liệu: Tư liệu trực tiếp: tư liệu phóng viên thu thập qua tiếp xúc trực tiếp với kiện, người, không qua khâu trung gian Tư liệu trực tiếp tư liệu “tai nghe, mắt thấy” Tư liệu gián tiếp: loại tư liệu phóng viên thu thập, tìm hiểu thơng qua trung gian (người khác vật khác) ( Phương pháp thu thập tin tức – Lê Thị Nhã,Học viện Báo chí Tuyên truyền) 2.2.Phương pháp nghiên cứu tư liệu văn Hiện nay, việc nghiên cứu sử dụng tư liệu văn dần trở nên phổ biến ấn phẩm báo chí, lĩnh vực hoạt động sáng tạo lao động nhà báo Điều khẳng định tư liệu văn có vai trị quan trọng việc làm nên thành cơng tác phẩm khẳng định độ xác thông truyền tải cho công chúng Tuy nhiên, trước phong phú nhiều nguồn tin khai thác sử dụng tư liệu văn bản, phóng viên báo chí cần có nhìn khách quan phải xác định yếu tố quan trọng thơng tin mà cần tìm kiếm Đứng trước thơng tin điều mà nhà báo cần quan tâm nguồn gốc thơng tin lấy từ đâu chủ nhân thơng tin nguồn gốc khẳng định hiệu giá trị pháp lí thơng tin Đồng thời, bối cảnh tác động đến đời văn yếu tố quan trọng, từ nhà báo có nhìn đa chiều xác định hướng thông tin phù hợp để không làm sai lệch nguồn tin cho độc giả Ngoài ra, đứng trước thơng tin ln ln phải có thái độ nghi ngờ so sánh với nguồn tin khác để lựa chọn thông tin xác, khách quan mà khơng mang tính áp đặt dựa nhu cầu công chúng Được sử dụng ngày phổ biến hoạt động lao động sáng tạo nhà báo, phương pháp nghiên cứu tư liệu văn khẳng định mạnh việc đem đến cho độc giả thông tin có chất lượng kiểm chứng trước sử dụng viết Vai trị thơng tin điều hồn tồn khơng thể phủ nhận, nhiên phương pháp khác tồn tại, hạn chế điều tránh khỏi 2.3.Ưu điểm: Nhắc đến tư liệu văn nhắc đến loại sách, báo, tạp chí, loại giấy tờ, thông tin tồn lưu trữ dạng giấy trắng mực đen thường thiên vị nên có độ tin cậy cao Trong hoạt động báo chí, chất lượng hay độ xác thơng tin yêu cầu cự kì quan trọng đáp ứng nhu cầu thông tin đại chúng Mục đích thơng tin nhằm hình thành đời sống tinh thần lành mạnh theo hướng tích cực xã hội, qua tác động vào việc giải nhiệm vụ xây dựng bảo vệ đất nước Báo chí phản ánh người, kiện ngày tồn tại, chi phối tác động đến sống Đó lát cắt hay mảnh ghép chân thực sống với người thật, việc thật hữu phải thể chân thực Một báo tạo tác động khác nhau, tích cực hay tiêu cực tùy thuộc nhiều vào cách thơng tin kiện có đảm bảo tính trung thực, đáng tin cậy hay khơng, đơi thơng tin sai lệch báo chí khơng ảnh hưởng đến người mà ảnh hưởng đến tương lai hệ, đặc biệt bạn trẻ Trong số báo ngày 14/11/2012, báo Người lao động có Xử phạt trường hợp chưa sang tên đổi chủ tác giả có sử dụng tư liệu văn biên xử phạt vi phạm hành Việc tác giả sử dụng biên xử phạt nhằm tăng tính xác thực nội dung viết Với việc ban hành nghị định 71 việc xử phạt hành chủ phương tiện giao thông chưa sang tên đổi chủ gây nhiều ý kiến nhân dân thực tế nhiều người dân chưa thật có hiểu biết nội dung nghị định dẫn đến tình trạng số trường hợp bị xử phạt có sai phạm Đồng thời thân người thi hành luật trực tiếp cảnh sát giao thơng nhiều người cịn lúng túng việc áp dụng theo nghị định dẫn đến việc xử lí vi phạm cịn xảy nhiều bất cập Như việc tác giả sử dụng biên xử phạt khẳng định thêm việc cảnh sát giao thơng xử lí lỗi vi phạm người dân viết hồn tồn có thật, điều đáng ý họ khơng chứng minh rõ ràng chủ nhân xe có phạm lỗi chưa sang tên đổi chủ hay chưa mà tiến hành xử phạt việc làm cần phải xem xét kiểm tra lại Tác giả đưa hàng loạt thông tin để minh chứng cho việc xử phạt chưa có đủ sở: - Theo công điện 141 ngày 11-11 gửi giám đốc công an tỉnh, thành phố Tổng cục cảnh sát quản lí hành trật tự an tồn xã hội ( Tổng cục VII- Bộ Công an ), trường hợp người điều khiển xe đường có giấy tờ xe khơng chủ mà người nói xe mượn người thân, xe thuê chưa bị xử phạt - Theo thống kê Tổng cục VII, đến hết ngày 11-11 lực lượng CSGT nước chưa xử phạt trường hợp liên quan đến lỗi Việc tác giả sử dụng tư liệu văn viết thông tin quan kiểm định,những quy định ban hành hồn tồn có sở, tăng tính khách quan lòng tin cho độc giả Đồng thời giúp cho người dân hiểu rõ thêm nghị định 71 , trường hợp bị xử phạt để không mắc phải lỗi tương tự Như vậy, báo góp phần quan trọng vào điều đỉnh hành vi nhận thức cho người dân để chấp hành pháp luật ngày tốt Một số văn sử dụng tác phẩm báo chí có tính chuẩn mực cao cá nhân, người có uy tín hay đơn vị, tổ chức có trách nhiệm soạn thảo kiểm tra, loại báo cáo, sơ kết, tổng kết Khi đưa tài liệu vào tác phẩm với mục đích tăng độ tin cậy cho nội dung góp phần tạo hiệu tác động cao Bên cạnh đó, tư liệu văn (thường báo cáo, tổng kết quan chức năng) chứa đựng dấu hiệu đo lường được, đem tính tốn, so sánh, đối chiếu với việc, tượng diễn thực tế.Đây yếu tố quan trọng phát triển báo chí nay, báo chí phát huy tác dụng cơng chúng đón nhận ủng hộ, điều lại phụ thuộc vào tính chất bám sát thực tế vấn đề, kiện Thực chất cách tiếp cận cơng chúng hiệu nhất, đưa báo chí đến gần gũi với độc giả phải dành ưu tiên cho người Nắm bắt ưu này, phóng viên báo chí biết khai thác, phân tích cách khéo léo việc lựa chọn thông tin quan trọng mà công chúng quan tâm làm cho việc nhận xét, đánh giá kiện trở nên khách quan hơn, đa chiều đồng thời phụ thuộc vào tính chủ quan nhà báo, độc giả cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái đón nhận sản phẩm báo chí Khi đó, thơng tin viết nhìn nhận nhiều khía cạnh, nhiều bình diện khác tạo nên nhìn đa diện, đa cảm xúc cho độc giả đứng trước báo tin tưởng hứng thú cho người đọc Tăng tính khách quan sản phẩm báo chí xu hướng phát triển tồn tòa soạn trước áp lực nhu cầu xã hội ngày cao, để thích nghi với vận động biến đổi không ngừng đời sống, tịa soạn phải đổi hình thức cách thức hoạt động, khơng thể khơng quan tâm đến nội dung từ ấn phẩm báo chí việc sử dụng tư liệu văn phương pháp góp phần quan trọng vào thành công cho viết Trên Tuổi trẻ thứ 7, ngày 8/12/2012 có viết Dấu hiệu bất thường Coca Cola VN , tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu tư liệu văn để thu thập thông tin quan trọng cho viết, việc sử dụng báo cáo doanh thu số lỗ Coca Cola VN năm gần Đầu tháng 12, thông tin việc công ty Coca Cola VN, doanh nghiệp thống lĩnh thị phần đồ uống lớn Việt Nam chưa đóng đồng thuế thu nhập doanh nghiệp liên tục khai lỗ khiến cho dư luận xôn xao Tác giả đưa nhiều tư liệu, số cho thấy Coca Cola liên tục khai lỗ trốn thuế: - Cục Thuế TP.HCM cho biết từ thành lập (tháng 2-1994) đến chưa năm Cơng ty Coca Cola VN khai có lãi dù doanh thu tăng liên tục qua năm Năm 2004 doanh thu 728 tỉ đồng, số lỗ 110 tỉ đồng Năm 2006 doanh thu vọt lên 1.026 tỉ đồng số lỗ lên đến 253 tỉ đồng -Mới năm 2010, doanh thu Coca Cola VN lên đến 2.529 tỉ đồng chi phí lại lên đến 2.717 tỉ đồng, dẫn đến số lỗ 188 tỉ đồng Lũy công ty lỗ tổng cộng 3.768 tỉ đồng, vượt số vốn đầu tư ban đầu 2.950 tỉ đồng Những số tác giả đưa viết hồn tồn có sở, thẩm định đơn vị, quan chức có thẩm quyền, thơng tin có độ tin cậy cao Từ thêm phần khẳng định vụ việc gian lận kinh doanh công ty Coca Cola thật Tác giả đưa báo cáo tài doanh thu số lỗ Coca Cola VN năm gần ( từ năm 2004 – 2010 ) phác thảo đơn giản hóa lại dạng biểu đồ, thơng qua báo cáo chi tiết với số liệu cụ thể qua năm đem lại tính xác cao độ cho thông tin, công chúng có nhìn trước vụ việc xảy Việc tác giả đưa báo cáo vào góp phần tăng tính khách quan cho nhận định, phân tích hồn tồn có sở đủ, thơng tin kiểm chứng rõ ràng khơng phải suy đốn cá nhân tác giả, mà có sức thuyết phục cao cho độc giả Tư liệu văn mà tác giả sử dụng báo cáo phác thảo dạng biểu đồ với số, điều giúp cho độc giả so sánh, đối chiếu thông tin số liệu năm với để thấy rõ mấu chốt vấn đề, từ có nhìn khách quan Việc đưa thơng tin có tính định lượng vào viết không làm cho độc giả hình dung quy mơ, tính chất việc mà minh chứng quan cho quan điểm viết dấu hiệu bất thường Coca Cola VN Để tiếp tục tăng tính thuyết phục cho viết, tác giả cịn trích dẫn vấn (qua emal ) phóng viên với đại diện lãnh đạo Coca Cola VN nguyên nhân thua lỗ triền miên công ty Với việc đưa vấn vào viết, thắc mắc độc giả việc thua lỗ nguyên nhân lại có hành vi trốn thuế cơng ty lí giải cách rõ ràng, tăng khả thuyết phục công chúng Xét phương diện phương pháp nghiên cứu tư liệu văn bản, báo thành cơng tạo tính hấp dẫn cho cơng chúng việc tác giả sử dụng văn khơng bị phụ thuộc vào văn mà có linh hoạt vận dụng cách phù hợp Nói cách khác, tư liệu văn sử dụng phương tiện để nhà báo chứng minh, làm rõ cho quan điểm tăng tính thuyết phục cho độc giả Chính lí này, mà báo dù mang tính thời sự, thơng tin chủ yếu số không trở thành liệt kê tư liệu khô khan Nguồn tư liệu văn đa dạng phong phú, tồn nhiều hình thức khác nhau, có văn đời thường Vì mang tính chất đời thường liên quan đến vấn đề nhỏ, gần gũi với sống nên nhiều trọng khơng sử dụng phổ biến Tuy nhiên, phương diện khác, loại văn đời thường xem vật chứng có ý nghĩa nhìn nhận, đánh giá kiện, người giá trị pháp lí khơng cao Nhưng có trường hợp, số tư liệu văn thư từ, nhật kí, giấy viết tay…của cá nhân lại trở thành tư liệu quý giá, độc đáo tạo nên sức hấp dẫn cho báo Đôi khi, chi tiết nhỏ, tư liệu văn đơn giản trọng trường hợp, hồn cảnh chi phối mục đích thông tin mà cách tác động khác Độc giả bị hút từ yếu tố nhỏ thật ấn tượng, tạo nên điểm nhấn cho viết, có sức lay động cảm xúc mạnh mẽ Đặc biệt nhật kí viết tay thời chiến, số báo viết vấn đề cách mạng, chiến tranh có sử dụng nhật kí chiến trường thật tạo ấn tượng mạnh mẽ cho độc giả đơn giản dịng suy nghĩ thực viết từ cảm xúc người Đồng thời, với việc sử dụng tư liệu thuộc văn đời thường không tạo gần gũi cho cơng chúng tiếp nhận mà cịn làm cho viết thêm sinh động, hấp dẫn nội dung hình thức thể hiện, tạo cảm giác hứng thú, mẻ cho độc giả Sức hút báo nằm lát cắt nhỏ Trên Vnexpress số ngày 24/9/2012 có mang tên Cuốn nhật kí nữ liệt sĩ chơn vùi gần 50 năm có sử dụng tư liệu văn nhật kí thời chiến bị thất lạc suốt 50 năm qua Theo thơng tin báo, nhật kí cho giáo viên hi sinh độ tuổi đôi mươi chứa đựng nhiều tâm sự, nỗi nhớ gia đình, quê hương nữ chiến sĩ Tuy nhiên, nhật kí khơng có tên ngồi 10 động sáng tạo dựa điều có thật, vấn đề tồn hữu cụ thể, người làm báo phải đổ mồ hơi,cơng sức chí giọt nước mắt , hi sinh cho nghề nghiệp để đổi lại tác phẩm người ghi nhận, cố gắng không mệt mỏi , hoạt động sáng tạo thực thụ khơng dễ dàng Vì vậy, mà vận dụng điểm tựa cho hợp lí, chừng mực để thật phát huy tác dụng tích cực cho báo, tránh khỏi khuôn mẫu, sáo rỗng, thụ động việc làm cần thiết người làm báo cho dù hệ Tư liệu văn thường khn mẫu, khơ khan Một báo có tư liệu văn nặng nề, hấp dẫn Đặc thù tư liệu văn tồn dạng giấy trắng, mực đen, số loại sách, báo cáo…đã in ấn nên đơn giản hóa hay chỉnh sửa cho phù hợp với ý tưởng khác nhau, đặt khuôn mẫu định thay đổi Đối với loại hình tài liệu này, việc trích dẫn đăng tải viết phải sử dụng nội dung lẫn hình thưc vốn có ban đầu Người viết khơng thể làm biến đổi theo ý thích được, gây cảm giác cứng nhắc, nặng nề cho tâm lí tiếp nhận độc giả Đối với số loại báo cáo có dung lượng dài để đảm bảo tính chân thực,phải trích dẫn nguyên văn, gây cảm giác rối mắt cho cơng chúng chiếm phần lớn diện tích mặt báo Đối với loại hình báo in vấn đề nhẹ nhàng phần tính chất đặc thù lưu trữ lâu dài, thích hợp với viết có chiều sâu, thiên phân tích, bình luận phần báo giấy nên khơng gian mặt báo thuận tiện Cịn báo mạng điện tử với q trình thơng tin nhanh nhạy, cập nhật liên tục hàng ngày, hàng giờ, thơng tin xem ăn nhanh mà công chúng cần bối cảnh người bận rộn khơng có nhiều thời gian cho việc cập nhật thơng tin Thậm chí số báo đăng vài 13 phút, vài đồng hồ lí bị dỡ bỏ để nhường chỗ cho tin tức quan trọng khác Như vậy, việc sử dụng tư liệu văn báo mạng điện tử có chút trở ngại nhỏ phần tư liệu cần đăng tải dài mà phải tuân theo nguyên mẫu sẵn có, độc giả báo mạng điện tử thường đối tượng khơng có nhiều thời gian việc thu nhận thông tin nên nhiều tư liệu văn sử dụng nhiều làm cho viết trở nên thụ động, gị bó, nhìn vào báo với nhiều tài liệu văn gây tâm lí ngại đọc, rối mắt từ dễ bỏ qua phần thông tin quan trọng viết Đây yêu cầu quan trọng báo mạng điện tử khơng giống báo in hay loại hình báo chí khác, tờ báo mạng đánh giá tốt thơng tin ln đáp ứng tình trạng nóng hổi, sinh động khơng thể theo khuôn mẫu Hơn nữa, ngày nay, hầu hết báo in có trang điện tử nên tờ báo mạng thống ln cần có đổi nội dung lẫn hình thức thể hiện, đặc biệt thay đổi giao diện ngày hấp dẫn, bắt mắt cho độc giả mình, báo mạng tồn số lượng độc giả truy cập Như vậy, để thấy sử dụng tư liệu văn chi tiết nhỏ viết, khơng thể đồng với nguồn tin sử dụng toàn phẩn tư liệu tác phẩm vừa khơ khan, máy móc mà lại không vận dụng hết chất lượng tài liệu III.Bài học kinh nghiệm: 14 Hiện nay, phương pháp nghiên cứu tư liệu văn ngày trở nên phổ biến sử dụng nhiều tác phẩm báo chí Tuy nhiên, việc vận dụng tư liệu với cách thức cho giá trị thông tin phát huy tác dụng điều mà nhà báo phải quan tâm Cũng việc thông tin kiện, vấn đề thời xã hội đón đợi, việc đưa tư liệu văn vào viết phải có yêu cầu định Nhà báo phải khéo léo việc lựa chọn thông tin, tư liệu cần thiết phù hợp để trích dẫn Phương pháp nghiên cứu tư liệu văn cho phép tác giả báo tiếp cận với nhiều nguồn tri thức để làm phong phú, hấp dẫn nội dung viết mình, qua mang lại cho tác giả thêm tri thức nhiều lĩnh vực khác Vì vậy, hiểu vận dụng tốt phương pháp tác phẩm tiêu chí quan trọng đóng góp vào thành cơng chung sản phẩm báo chí Phương pháp nghiên cứu tư liệu văn cung cấp thêm hướng tiếp cận thơng tin quan trọng báo chí, đứng trước nguồn tin cần phải làm điều mà nhà báo phải xác định, cần khơng vạch rõ ý đồ từ đầu nội dung phân tích bị chệch hướng Các yếu tố cần thiết trước thông tin cần phải xác định tác giả, nguồn gốc tư liệu, giá trị pháp lí văn để có hướng tiếp cận tốt nhất, điều quan trọng đơi giá trị pháp lí tài liệu liên quan đến vấn đề nhạy cảm hoạt động sáng tạo nhà báo rộng yêu cầu trách nhiệm đạo đức báo chí Mỗi tư liệu văn sử dụng có ý đồ định, chứa đựng nhiều ý kiến việc, trách nhiệm nhà báo phải phân biệt chúng với sở xem xét, đánh giá mắt khách quan để phát chi tiết, số liệu quan trọng thật đắt giá cho báo Việc nghiên 15 cứu tư liệu văn giúp cho nhà báo có đánh giá khách quan, đa chiều kiện, khả phân tích vấn đề từ mà nâng lên cách đáng kể Mỗi phương pháp thu thập thông tin có ưu điểm, nhược điểm định, vậy, q trình thu thập xử lí thông tin không nên trọng vào phương pháp, vận dụng cách khuôn mẫu, thụ động mà cần có linh hoạt việc kết hợp hài hòa phương pháp với Sự thay đổi bổ sung phương pháp viết làm cho thơng tin mang tính xác, phong phú hơn, đem lại cho công chúng viết sinh động, hấp dẫn Tất yếu tố góp phần làm nên thành cơng chung cho báo IV Kết luận: Cùng với phát triển xã hội, báo chí ngày có vai trò quan trọng đời sống người Những nhu cầu đáp ứng dịch vụ ngày tăng lên ln hướng đến hồn thiện mặt, khơng thể thiếu việc cung cấp thơng tin, khơng trách nhiệm mà cịn niềm tự hào báo chí Với hi vọng mang đến cho cơng chúng sản phẩm báo chí tốt nhất, báo chí ln khơng ngừng đổi ngày hấp dẫn hơn, lao động nhà báo thực hoạt động sáng tạo không mệt mỏi Để đáp ứng yêu cầu đó, đòi hỏi người làm báo phải hoạt động nghiêm túc với cơng việc, có kĩ nghề nghiệp vững vàng, nắm vững vận dụng tốt phương pháp thu thập thông tin để mang lại cho độc giả báo có giá trị, thực sứ mệnh phục vụ nhân dân tham gia xây dựng đất nước văn minh, giàu đẹp Phụ lục Bài 1: 16 Thứ Bảy, 08/12/2012 Dấu hiệu bất thường Coca Cola VN TT - Thống lĩnh thị phần đồ uống VN, doanh số tăng thẳng đứng, từ đầu tư thị trường VN đến Coca Cola chưa đóng đồng thuế thu nhập doanh nghiệp liên tục khai lỗ Thốn g lĩnh thị trườn g đồ uống VN nhưn g Coca Cola VN liên tục báo lỗ Ảnh: Thuậ n Thắn g Bằng thủ thuật mà “đại gia” ngành đồ uống dù bị Cục Thuế TP.HCM liệt vào danh sách doanh nghiệp (DN) có nghi vấn chuyển giá cao ngang nhiên khai lỗ? 17 Nâng giá nguyên phụ liệu Cục Thuế TP.HCM cho biết từ thành lập (tháng 2-1994) đến chưa năm Công ty Coca Cola VN khai có lãi dù doanh thu tăng liên tục qua năm Năm 2004 doanh thu 728 tỉ đồng, số lỗ 110 tỉ đồng Năm 2006 doanh thu vọt lên 1.026 tỉ đồng số lỗ lên đến 253 tỉ đồng Mới năm 2010, doanh thu Coca Cola VN lên đến 2.529 tỉ đồng chi phí lại lên đến 2.717 tỉ đồng, dẫn đến số lỗ 188 tỉ đồng Lũy công ty lỗ tổng cộng 3.768 tỉ đồng, vượt số vốn đầu tư ban đầu 2.950 tỉ đồng Ông Lê Duy Minh, trưởng phòng kiểm tra thuế số Cục Thuế TP.HCM, cho biết “bí quyết” để DN liên tục kê khai lỗ nằm chi phí ngun phụ liệu, chủ yếu hương liệu nhập trực tiếp từ công ty mẹ với giá cao Trung bình chi phí ngun phụ liệu chiếm 70% giá vốn, cá biệt năm 2006-2007 chi phí nguyên phụ liệu lên đến 80-85% giá vốn Như năm 2010 chi phí nhập nguyên vật liệu từ công ty mẹ lên đến 1.671 tỉ đồng doanh thu 2.329 tỉ đồng Năm 2009 chi phí 1.065 tỉ đồng Nhiều lần Cục Thuế TP.HCM làm việc với DN đại diện Công ty Coca Cola VN trả lời kê khai đầy đủ, chấp hành luật pháp VN, nguyên nhân lỗ thu không đủ bù chi Cơng ty khơng thể bán giá cao muốn mở rộng thị trường Công ty giải thích giá nguyên phụ liệu cao sáng chế lâu đời, bao gồm chi phí chất xám “Đã 6-7 năm Cục Thuế TP.HCM liệt Công ty Coca Cola VN vào vị trí số danh sách DN nghi vấn có dấu hiệu chuyển giá Báo cáo tài cơng ty săm soi kỹ việc chứng minh DN có chuyển giá phức tạp DN khác nhiều khơng có sở so sánh, đối chiếu giá nguyên liệu với DN khác ngành nghề nguyên liệu công ty mẹ Coca Cola VN độc quyền cung cấp Cũng lấy chi phí nguyên phụ liệu DN VN ngành nghề để so sánh DN đặc thù” - ông Minh nói Nguồ n: Cục 18 Thuế TP.H CM Đồ họa: V.Cư ờng Kinh doanh vốn công ty mẹ Cũng theo đại diện Cục Thuế TP.HCM, điểm bất thường khác DN khác tỉ lệ lãi vốn số dương riêng Công ty Coca Cola VN tỉ lệ âm với số lớn Qua nhiều năm thua lỗ đến nay, Coca Cola VN “âm” vốn chủ sở hữu đến 818 tỉ đồng Vì thua lỗ nên sau hàng chục năm đầu tư vào VN, Coca Cola VN nộp thuế giá trị gia tăng (thực chất người tiêu dùng nộp), thuế mơn bài, cịn thuế thu nhập DN đến chưa thu đồng Nhưng nghịch lý chỗ dù thua lỗ, công ty liên tục mở rộng sản xuất Thậm chí cuối tháng 10-2012, chủ tịch kiêm tổng giám đốc điều hành Coca Cola, ông Muhtar Kent, tới VN tuyên bố Coca Cola rót thêm 300 triệu USD vào VN ba năm tới Vậy đâu động lực để DN tiếp tục mở rộng đầu tư VN liên tục thua lỗ vậy? Ông Lê Duy Minh cho biết so sánh với DN nước giải khát nhỏ ngành nghề VN Chương Dương năm 2011, dù thị phần hai sản phẩm soda chai nước xá xị, doanh thu có 422 tỉ đồng lợi nhuận lên đến 30 tỉ đồng với số thuế nộp cho ngân sách lên đến 7,5 tỉ đồng Như thấy ẩn đằng sau số lỗ Coca Cola khoản lãi lớn năm chảy cho công ty mẹ dạng tiền trả nguyên phụ liệu “Cục Thuế TP.HCM có văn báo cáo UBND TP Sở Kế hoạch - đầu tư TP tình trạng thua lỗ liên tục Coca Cola VN, nêu rõ quan điểm DN đầu tư vào VN mà lỗ vốn đầu tư ban đầu có cịn sở pháp lý để tồn VN hay không chưa nhận văn trả lời vấn đề này” - ơng Minh nói Do liên tục thua lỗ qua nhiều năm, đến Coca Cola VN hoạt động chủ yếu vốn vay Trong vay nợ ngắn hạn từ công ty mẹ 2.020 tỉ đồng, số nợ khác có 343 tỉ đồng “Như Coca Cola VN nợ mà thực chất không nợ chủ yếu vốn từ cơng ty mẹ rót vào cho cơng ty trích từ phần lãi năm chuyển ẩn dạng toán tiền mua hương liệu” - ông Minh cho biết Cũng theo Cục Thuế TP.HCM, tình trạng DN có vốn đầu tư nước TP thua lỗ liên tục qua nhiều năm, chí số lỗ vượt vốn chủ sở hữu mở rộng sản xuất dấu hiệu khơng bình thường nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế Cách làm DN khơng gây thất nguồn thu thuế nước mà tạo cạnh tranh không lành mạnh DN sản xuất kinh doanh, chí thơn tính đối tác kinh doanh 19 Nhưng nhìn thấy dấu hiệu bất bình thường DN chuyện, việc đấu tranh để DN thừa nhận chuyển giá dễ Bởi thực việc chuyển giá, DN chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng từ chặt chẽ, hợp đồng có giá trị pháp lý Dữ liệu quan thuế chưa thật đầy đủ Như trường hợp Coca Cola VN, muốn có sở so sánh phải có diệu Coca Cola Singapore Thái Lan Coca Cola VN nói gì? Trao đổi với Tuổi Trẻ (qua email) nguyên nhân thua lỗ triền miên Coca Cola VN, ông Nguyễn Khoa Mỹ, giám đốc đối ngoại đơn vị này, cho hàng loạt nguyên nhân khách quan Theo ông Khoa, xuất đối thủ khiến Coca Cola VN bị số thị phần đáng kể, cơng ty phải bỏ khoản chi phí lớn cho việc tiếp thị nhằm quảng bá bảo vệ thương hiệu Giá nguyên nhiên liệu, giá điện giá đường tăng, việc mua nguyên vật liệu từ thị trường nước đắt đỏ làm đội giá thành sản phẩm Công ty tăng lương cho nhân viên 11% năm để đối phó với lạm phát Về chủ quan, ơng Khoa cho biết Coca Cola VN phải vay vốn, chịu gánh nặng chi phí lãi suất cao rủi ro tỉ giá với khoản vay USD Các khoản chi đầu tư vào dây chuyền sản xuất làm gia tăng chi phí lãi suất, khấu hao chi phí chênh lệch tỉ giá * Coca Cola VN thua lỗ nguyên vật liệu mua từ cơng ty mẹ nước ngồi có giá cao dư luận nghi ngờ có “dấu hiệu chuyển giá” Ơng nói dư luận này? - Coca Cola ln tuân thủ quy định thuế tài VN thể qua kết kiểm toán năm qua * Mặc dù báo lỗ liên tục Coca Cola khơng ngừng rót tiền vào đầu tư xây dựng nhà máy mới, mở rộng thị phần, thưa ông? - VN thị trường tăng trưởng quan trọng khu vực châu Á - Thái Bình Dương q trình chúng tơi nhắm tới mục tiêu Tầm nhìn 2020 Đầu tư tài khơng mang ý nghĩa đầu tư mở rộng kinh doanh Coca Cola để xây dựng vị trí dẫn đầu VN mà cịn minh chứng cho tin tưởng vào triển vọng phát triển lâu dài VN NHƯ BÌNH ghi ÁNH HỒNG 20 Bài 2: Thứ hai, 24/9/2012, Cuốn nhật ký nữ liệt sĩ chôn vùi gần 50 năm Cuốn nhật ký cho giáo viên hy sinh tuổi đôi mươi chứa đựng nhiều tâm sự, nỗi nhớ gia đình, quê hương nữ chiến sĩ Tuy nhiên, nhật ký khơng có thơng tin ngồi tên M ghi trang giấy Ban Tuyên giáo tỉnh Bình Dương vừa chia sẻ thông tin liên quan nhật ký kỷ vật cho nữ liệt sĩ tuổi đôi mươi (tự xưng M) hy sinh kháng chiến chống Mỹ Quyển nhật ký đóng từ tờ giấy men có tiêu đề "Thanh niên hệ Hồ Chí Minh" chủ nhân ghi trân trọng trang đầu Trong 35 trang viết, chị thể tình u q hương, đất nước, lịng son sắt hướng Đảng, Bác Hồ Trang viết tháng 12/1962, trang cuối ngày 20/10/1966 - cho ngày chủ nhân nhật ký hy sinh 21 Quyển nhật ký kỷ vật cho nữ chiến sĩ M mang theo bên chiến gần nửa kỷ trước Ảnh: Nguyệt Triều Ông Huỳnh Văn Sáng (72 tuổi, xã Tân Mỹ, Tân Uyên, Bình Dương), người tìm thấy nhật ký cho biết, năm 1963 - 1966, Mỹ quyền Sài Gịn mở trận càn lớn vào Chiến khu D, xã Tân Mỹ vùng đệm, nơi xảy chiến khốc liệt nhằm giằng co chiếm mét đất Cả hai bên mát lớn, cuối phần thắng thuộc lực lượng cách mạng Ông lão 72 tuổi tự nhận tham gia chôn cất hai liệt sĩ tên Anh Cần hy sinh trận càn quân địch, khu đất mộ gia đình năm 1963 Năm 1966 ông nhiều người dân lại chung tay tiễn chiến sĩ khác yên nghỉ năm trước, người mua khu đất nhà ông tự ý san phẳng mồ mả gia tộc khiến ơng khơng thể xác định vị trí ngơi mộ Do khu đất rộng 5.000 m2 có chỗ trũng, chỗ cao nên máy ủi vơ tình đào xới phần mộ liệt sĩ Và dun để ơng tìm thấy nhật ký Lúc nghe tin khu mộ bị san lấp trái phép, ông lão thất thập chạy đến nơi thấy hàng chục ngơi mộ gia tộc bị san phẳng Trước trời vừa đổ mưa lớn, nước chảy xối xả làm vũng bùn lộ túi nylon Ơng tị mị nhặt lên thấy bên có nhật ký số hình ảnh 22 Quyển nhật ký có kẹp ảnh anh Nguyễn Văn Trỗi, biểu tượng cho ý chí, sức mạnh tuổi trẻ yêu nước thời chống Mỹ Ảnh: Nguyệt Triều "Do vị trí chơn cất liệt sĩ xác định theo phần mộ gia tộc, nên bị san phẳng xác định vị trí mộ người thân gia tộc liệt sĩ Nhiều năm tơi tìm nhà ngoại cảm để xác định phần mộ khơng có kết quả", ơng Sáng nói giọng buồn buồn Theo nội dung nhật ký, nhiều người cho rằng, tác giả Đảng viên, giáo viên trẻ vừa trường Trong có đoạn: "Tháng 12/1962, rời mái trường trở địa phương tham gia cách mạng, vừa dạy học, vừa tham gia mặt trận khác Sau lên đường vào chiến trường Ngày đi, ngoại nhắn lời nhắn nhủ hữu ích cậu, cố khắc sâu vào tư tưởng, cố gắng làm cho xứng đáng đứa cháu cậu, đứa gái ngoan ba má, người ưu tú Đảng " Hay ngày 13/9/1966, chủ nhân nhật ký viết niềm vui nhận thư "anh Quang ruột thịt" "Qua lời khun bảo, dặn dị anh, khắc ghi lòng phải đặt tập thể trước, cá nhân sau Anh ơi! Em cố gắng trui rèn thân nhiều để xứng đáng đứa em gái anh, đứa yêu ba má, đảng viên ưu tú " Nhiều người cho rằng, từ "ba má" chị viết nhật ký thấy quê chị M Nam bộ, có khả Cần Thơ có đoạn: "Ngày 20/11/1965, biên thư cho người thân Cần Thơ, mong hồi thư " 23 Những ảnh kèm nhật ký Ảnh: Nguyệt Triều Ngoài việc giãi bày nỗi nhớ gia đình, tác giả nhật ký cịn thể nỗi khát vọng tuổi trẻ, tinh thần yêu nước người chiến sĩ cách mạng Ngày 1/1/1965, chị viết: "Đêm nghe Năm nói chuyện tình hình thời sự, M phấn khởi Quân nhân dân ta từ thắng lợi đến thắng lợi khác, ngày nhiều hơn, vẻ vang M phải nỗ lực trau dồi để tiến kịp bạn bè, giàu lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc dám hy sinh tính mạng Tổ quốc cần đến " Cơ gái cịn tự nhủ với lịng phải tỏ thái độ dứt khoát bạn - thù hay trước mặt kẻ thù không dự "Qua lời kể Năm, M soi rọi thân, phải cần học tập thêm, tư tưởng hướng đến lý tưởng cộng sản, chân lý cách mạng Ta nghĩ đến Tổ quốc nhiều - Vì Tổ quốc"; "Vâng M phải cố gắng làm Tự kiểm lại mình, M thấy cịn thiếu sót chưa tận tình giúp đỡ bạn nhỏ mình, phải quan tâm nhiều bạn mà tổ Đồn phân cơng giúp đỡ" Ngồi ra, nhật ký có đoạn tác giả ln tự bảo phải "sống chiến đấu anh Nguyễn Văn Trỗi" kẹp theo ảnh anh Trỗi, biểu tượng cho ý chí, sức mạnh tuổi trẻ yêu nước Lẫn quyễn nhật ký chiến trường cịn có thơ mộc mạc, giản dị đầy tình cảm Như ngày 17/10/1966, M viết tặng H., người em quê: "Em hỡi! Em ơi! Em nghĩ / Rộn ràng phấn khởi hay sầu bi / Hãy nghĩ đến ngày mai tươi sáng / Miền Nam ta giải phóng tự / Cùng vui hát ca bình / Em em khơng nói / Nói em chị lắng nghe / Nghe em kể lại ngày " Theo Ban tun giáo Bình Dương, cơng bố nội dung nhật ký kỷ vật cho liệt sĩ, quan mong muốn tìm danh tính, người thân tác giả để trao lại cho họ Nguyệt Triều 24 Xử phạt trường hợp chưa sang tên, đổi chủ Thứ Tư, 14/11/2012 15:38 (NLĐO)- Một người điều khiển xe máy khơng đội mũ bảo hiểm, khơng có gương chiếu hậu bị CSGT tỉnh Thái Nguyên xử phạt thêm lỗi chưa sang tên, đổi chủ phương tiện Đây xem trường hợp chưa sang tên, đổi chủ bị xử phạt theo Nghị định 71 Biên Thượng sĩ Lưu Thị Hải Yến, Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an TP Thái Nguyên (tỉnh Thái Nguyên) lập ngày 13-11 ghi rõ: anh Mai Thành Nam (SN 1988, ngụ TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) điều khiển xe máy BKS 14H8-0168 vi phạm lỗi: không đội mũ bảo hiểm (mức phạt Nghị định 71 100-200 nghìn đồng - PV), khơng có gương chiếu hậu 25 (300-500 nghìn đồng - PV) chưa làm thủ tục chuyển quyền sở hữu phương tiện (800.0001.200.000 đồng - PV) theo quy định Biên xử phạt anh Mai Thành Nam lỗi chưa sang tên, đổi chủ Tổng số tiền anh Mai Thành Nam phải nộp phạt cho lỗi khoảng 1.200.000 1.900.000 đồng Biên xử phạt đưa lên Facebook gây xúc cho cộng đồng mạng Theo Công điện 141 ngày 11-11 gửi giám đốc công an tỉnh, thành phố Tổng cục cảnh sát quản lý hành trật tự an tồn xã hội (Tổng cục VII-Bộ Cơng an), trường hợp người điều khiển xe đường có giấy tờ xe khơng chủ mà người nói xe mượn người thân, xe thuê chưa xử phạt Theo thống kê Tổng cục VII, đến hết ngày 11-11 lực lượng CSGT nước chưa xử phạt trường hợp liên quan đến lỗi Trong đó, Thiếu tướng Nguyễn Văn Tuyên, Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ, Đường sắt (Bộ Công an) cho biết, vi phạm lỗi phải tạm giữ xe xe gây tai nạn CSGT truy nguồn gốc chủ xe, làm thủ tục sang tên, đổi chủ hay chưa để định xử phạt 26 Còn Thượng tá Nguyễn Kim Hải - phụ trách Phòng Hướng dẫn tổ chức tuần tra, kiểm sốt giao thơng - Cục CSGT Đường bộ, Đường sắt - cho biết khơng có chuyện CSGT lập chuyên đề xử phạt riêng lỗi chưa sang tên, đổi chủ Với hai lỗi điều khiển xe không đội mũ bảo hiểm xe khơng có gương chiếu hậu anh Mai Thành Nam, theo quy định Nghị định 71 xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giao thông đường bộ, chưa tới mức phải tạm giữ xe Trong biên xử phạt Thượng sĩ Lưu Thị Hải Yến thể rõ điều này, tạm giữ giấy phép lái xe giấy đăng ký xe anh Nam Biên đề nghị anh Nam có mặt Đội CSGT Cơng an TP Thái Nguyên vào sáng 22-11 để giải Như hiểu, lực lượng CSGT Cơng an TP Thái Nguyên “cố gắng” truy hỏi việc anh Nam có phải chủ nhân xe hay không việc anh Nam trung thực thừa nhận “có” khiến anh bị xử phạt (?!) Trước đó, buổi họp báo chiều ngày 12-11, trả lời câu hỏi Báo Người Lao động việc làm xác định xe mượn hay xe chưa sang tên đổi chủ, Thiếu tướng Đỗ Đình Nghị Phó tổng cục trưởng Tổng cục VII - cho biết, việc xác định phương tiện mua bán có sang tên hay khơng khó khăn Nếu quy định phải thực xác minh ngồi đường khó cho người dân không tạo đồng thuận Vì trước mắt Tổng cục VII quy định ngồi đường chấp nhận trình bày Thiếu tướng Nghị thừa nhận Nghị định 71 ban hành, có tình trạng CSGT lúng túng áp dụng quy định Sau nhận phản ánh Báo Người Lao động, Thượng tá Hồng Văn Ninh - Trưởng Phịng CSGT Công an tỉnh Thái Nguyên - cho biết tiến hành xác minh việc xử phạt thêm lỗi chưa sang tên, đổi chủ với anh Mai Thành Nam Thế Kha 27