1. Trang chủ
  2. » Giáo Dục - Đào Tạo

Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10

69 46 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Tiêu đề Thiết Kế Và Thử Nghiệm Một Số Bài Giảng Sử Dụng Phương Pháp Dạy Học Dự Án Vào Môn Công Nghệ 10
Tác giả Trần Thị Bích Nhung
Trường học Trường THPT Xuân Thọ
Chuyên ngành Công nghệ
Thể loại sáng kiến kinh nghiệm
Năm xuất bản 2012-2013
Thành phố Đồng Nai
Định dạng
Số trang 69
Dung lượng 0,95 MB

Cấu trúc

  • SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI TRƯỜNG THPT XUÂN THỌ

  • Người thực hiện: TRẦN THỊ BÍCH NHUNG Lĩnh vực nghiên cứu:

  •  Mô hình  Phần mềm  Phim ảnh  Hiện vật khác

    • I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN

    • II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO

    • III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC

  • TÓM TẮT ĐỀ TÀI

  • MỤC LỤC

    • Nội dung Trang

    • B. NỘI DUNG

  • DANH SÁCH CÁC BẢNG

  • DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT

    • 1.1 Bối cảnh và lý do chọn đề tài.

    • 1.2 Mục đích nghiên cứu

    • 1.3 Đối tượng nghiên cứu

    • 1.4 Nhiệm vụ nghiên cứu

    • 1.5 Phương pháp nghiên cứu.

    • 1.6 Phạm vi nghiên cứu.

  • B. PHẦN NỘI DUNG

    • CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN

      • 1.1. Vài nét về lịch sử vấn đề nghiên cứu.

      • 1.2. Cơ sở lý luận phương pháp dạy học.

      • 1.2.1. Khái niệm phương pháp dạy học.

      • 1.2.2. Phân loại phương pháp dạy học.

      • 1.2.3. Cơ sở lựa chọn phương pháp dạy học.

        • a. Quan hệ giữa mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học

        • b. Các cơ sở khác.

      • 1.3. Định hướng dạy học lấy học sinh làm trung tâm.

      • 1.3.1. Các định hướng trong quá trình dạy học tích cực

      • 1.3.2. Phương pháp dạy học tích cực.

      • 1.4. Phương pháp dạy học bằng dự án.

      • 1.4.2 Các dạng của dạy học theo dự án.

      • 1.4.3 Đặc điểm của dạy học dự án

        • a. Định hướng người học.

        • b. Định hướng thực tiễn.

        • c. Định hướng sản phẩm.

      • 1.4.4 Tiến trình dạy học dự án.

        • b. Thành lập kế hoạch thực hiện dự án.

        • c. Tiến hành thực hiện dự án.

        • d. Thu thập kết quả và công bố sản phẩm.

        • e. Đánh giá dự án.

      • 1.4.5 Vai trò của học sinh và giáo viên trong dạy học dự án.

        • a. Vai trò của học sinh.

        • b. Vai trò của giáo viên.

      • 1.4.6 Ưu và nhược điểm của dạy học dự án.

        • a. Ưu điểm

        • b. Nhược điểm

      • 1.5 Giới thiệu về môn Công nghệ 10.

    • CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN

      • 2.1. Thiết kế một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án

      • 2.1.2 Nội dung từng dự án

      • 2.1.3 Cách thiết kế bài giảng sử dụng PPDH dự án để thử nghiệm.

        • a. Căn cứ lựa chọn sử dụng phương pháp dự án ở nội dung bài học như sau:

        • b. Cách thiết kế dự án.

        • c. Cách thiết kế các hoạt động trong giáo án sử dụng phương pháp dự án.

      • 2.1.4 Cách thiết kế các hoạt động trong dự án.

      • 2.2 Thử nghiệm bài giảng sử dụng PPDA vào dạy học bài 52: “Thực hành: Lựa chọn cơ hội kinh doanh”.

      • 2.2.1 Thời gian thử nghiệm.

      • 2.2.2 Nội dung và tiến trình bài giảng

      • 2.2.3 Kết quả thử nghiệm

        • Hứng thú của HS khi được giới thiệu về chủ đề

        • * Hứng thú của HS trong buổi báo cáo.

        • * Hứng thú của HS lúc tổng kết.

        • b. Phát triển hoạt động tư duy của HS khi học theo PPDA.

        • Nội dung trình bày của các nhóm.

        • Sản phẩm thực hiện của các nhóm.

        • Cách đặt câu hỏi và giải đáp thắc mắc của các nhóm.

        • c. Phát triển kỹ năng trình bày trước tập thể, kỹ năng làm việc nhóm.

        • Kỹ năng làm việc nhóm.

      • 2.2.3.2 Kết quả thu thập qua phiếu điều tra sau khi học sinh tham gia học tập với phương pháp dự án.

      • Câu 1: Trước đây, trong các môn học ở trường THPT, các em đã có học tiết học nào với phương pháp dự án không?

      • Câu 2: Đối với môn công nghệ 10, các em đã được học với các phương pháp dạy học nào?

      • Câu 3: Qua tiết học công nghệ 10 có sử dụng phương pháp dự án (Bài 52: Thực hành: Lựa chọn cơ hội kinh doanh) các em có cảm thấy hứng thú học tập hay không?

      • Câu 4: Nếu có thể, các em có mong muốn tiếp tục được học nhiều hơn nữa các tiết học công nghệ có sử dụng phương pháp dự án không?

  • C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

    • 3.1 Tóm tắt kết quả.

    • 3.2 Kết luận

    • 3.2.1 Kết luận nội dung các chủ đề dự án đã thiết kế.

      • a. Chất lượng các giáo án được thiết kế bằng PPDA.

      • b. Kinh nghiệm khi thiết kế giáo án theo PPDA.

    • 3.2.2 Kết luận kết quả khi thực nghiệm giảng dạy bằng PPDA.

    • 3.3 Kiến nghị.

    • 3.4 Hướng mới cho nghiên cứu tiếp tục của đề tài

  • PHỤ LỤC

    • PHỤ LỤC 1

    • DỰ ÁN 1: BẢO TỒN THỰC VẬT RỪNG

      • 3. Mục tiêu dự án:

      • 4. Giới thiệu ý tưởng dự án:

    • III. Kế hoạch tiến hành:

      • 2. Giới thiệu:

      • 3. Thực hiện dự án:

      • 4. Tổng kết và đánh giá chung các hoạt động trong dự án.

    • DỰ ÁN 2: GIỎ RÁC THÔNG MINH TRONG GIA ĐÌNH

      • 3. Mục tiêu:

      • 4. Giới thiệu ý tưởng dự án

    • III. Kế hoạch thực hiện

      • 2. Giới thiệu.

      • 3. Tiến hành thực hiện dự án theo kế hoạch trên.

    • DỰ ÁN 3: THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG CHUỒNG TRẠI VẬT NUÔI

      • 2. Nội dung chính:

      • 3. Mục tiêu.

      • 4. Giới thiệu ý tưởng dự án.

    • III. Kế hoạch thực hiện.

    • 2. Giới thiệu

    • 3. Tiến hành thực hiện dự án

    • 4. Đánh giá dự án

    • 5. Tổng kết dự án

    • DỰ ÁN 4

      • 4. Mục tiêu:

      • 5. Giới thiệu ý tưởng dự án.

    • II. Phân tích dự án.

    • III. Kế hoạch thực hiện

      • 2. Giới thiệu dự án

      • 3. Tiến hành thực hiện.

      • 5. Tổng kết dự án

    • PHỤ LỤC 2

    • PHIẾU THEO DÕI HOẠT ĐỘNG NHÓM:……

    • PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN

    • Câu 1: Trước đây, trong các môn học ở trường THPT, các em đã có học tiết học nào với phương pháp dự án không?

    • Câu 2: Đối với môn công nghệ 10, các em đã được học với các phương pháp dạy học nào?

    • ……………………………………………………………………………………………… Câu 3: Qua tiết học công nghệ 10 có sử dụng phương pháp dự án (Bài 52: Thực hành: Lựa chọn cơ hội kinh doanh) các em có cảm thấy hứng thú học tập hay không?

    • 3.2 Lý do các em thích học tiết học công nghệ với dự án

    • Câu 4: Nếu có thể, các em có mong muốn tiếp tục được học nhiều hơn nữa các tiết học công nghệ có sử dụng phương pháp dự án không?

      • Cảm ơn những ý kiến phản hồi của các em!

    • 2. Hình ảnh học sinh trong tiết học tham gia với dự án

Nội dung

PHẦN MỞ ĐẦU 1

Bối cảnh và lý do chọn đề tài 1

Với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp vào năm 2020, Đảng và Nhà nước khẳng định rằng phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu Nhà nước và xã hội cần tập trung vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài để đạt được mục tiêu này.

Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc năm 1992 nhấn mạnh nhiệm vụ cải cách giáo dục một cách tích cực và bền vững, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và chú trọng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT Giáo dục được xem là nền tảng hình thành nguồn nhân lực cho xã hội, và theo Thái Duy Tuyên (1999), tương lai của con người phụ thuộc hoàn toàn vào giáo dục Do đó, để nâng cao trình độ nguồn nhân lực, việc đổi mới và cải thiện chất lượng giáo dục là điều cần thiết.

Cải cách giáo dục và nâng cao chất lượng yêu cầu thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng, bao gồm đổi mới nội dung và mục tiêu dạy học, cải tiến phương pháp dạy học (PPDH), và nâng cao trình độ giáo viên Một trong những nội dung cốt lõi của cải cách là đổi mới PPDH, tập trung vào việc lựa chọn và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực mới nhằm phát huy tối đa năng lực của người học.

Hiện nay, phương pháp dạy học dự án (PPDA) đang nổi bật như một trong những PPDH tích cực, nhằm nâng cao chất lượng dạy học và phát triển năng lực hành động cho người học, kết nối lý thuyết với thực tiễn (Nguyễn Thùy Vân, 2004) Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng PPDA có khả năng khai thác tối đa tiềm năng của người học (Nguyễn Văn Cường – Nguyễn Thị Diệu Thảo, 2004; Nguyễn Thùy Vân, 2008; Nguyễn Thị Diệu Thảo, 2004; Nguyễn Văn Khôi– Nguyễn Thị Diệu Thảo, 2006; Trần Trung Ninh, 2007) Tuy nhiên, hiện nay, PPDA chủ yếu được áp dụng tại các bậc học đại học, cao đẳng và trung cấp, trong khi việc áp dụng ở bậc học cơ sở hay phổ thông vẫn còn nhiều hạn chế và chưa phổ biến.

Môn Công nghệ 10, với đặc trưng kỹ thuật ứng dụng, có sự quan trọng của các bài thực hành, chiếm 27% thời lượng chương trình Vì vậy, phương pháp dự án được xem là phù hợp, giúp đa dạng hóa phương pháp dạy học (PPDH) tại trường THPT, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông hiện nay.

Xuất phát từ nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) tại trường THPT, nghiên cứu này tập trung vào việc thiết kế và thử nghiệm các bài giảng áp dụng phương pháp dạy học dự án trong môn Công nghệ 10 Đề tài được thực hiện tại trường THPT Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.

Mục đích nghiên cứu 2

Thiết kế và thử nghiệm bài giảng theo phương pháp dạy học dự án trong môn Công nghệ 10 giúp phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, từ đó nâng cao hiệu quả dạy và học.

- Chủ thể nghiên cứu: Sử dụng dạy học bằng phương pháp dự án.

+ Chương trình dạy học môn Công nghệ 10

+ Học sinh khối 10 trường THPT Xuân Thọ – Xuân Lộc - Đồng Nai

1.4 Nhiệm vụ nghiên cứu Để phục vụ cho việc trả lời các câu hỏi nghiên cứu, người nghiên cứu thực hiện 4 nhiệm vụ như sau:

Nhiệm vụ 1 yêu cầu nghiên cứu cơ sở lý thuyết về phương pháp dự án, bao gồm đặc điểm, tiến trình thực hiện, ưu nhược điểm và các vấn đề liên quan Đồng thời, cần tham khảo các quá trình thực hiện và kết quả của những nghiên cứu trước đây đã thử nghiệm phương pháp này để có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn.

- Nhiệm vụ 2: Thiết kế bài giảng theo PPDA cho môn CN10.

- Nhiệm vụ 3: Thử nghiệm PPDA để dạy học môn CN10 và thu thập dữ liệu.

- Nhiệm vụ 4: Phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận.

Người nghiên cứu khi tiến hành đề tài, để phục vụ cho các nhiệm vụ nghiên cứu, cần sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau đây:

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành tìm kiếm, lựa chọn và phân tích một số tài liệu, bao gồm sách, báo và bài viết, có nội dung liên quan đến phương pháp dạy học tích cực và dạy học qua dự án.

Trực tiếp áp dụng (dạy thử nghiệm) PPDH dự án trong dạy học môn Công Nghệ 10 tại trường THPT Xuân Thọ.

Quan sát bằng mắt và chụp ảnh là những phương pháp quan trọng mà người nghiên cứu áp dụng trong quá trình thử nghiệm để ghi nhận hoạt động giảng dạy trong các tiết học về PPDH dự án Nhờ vào những phương pháp này, người nghiên cứu có khả năng phân tích, tổng hợp và diễn dịch các kết quả thu được một cách hiệu quả.

- Phát phiếu điều tra ý kiến học sinh (xin xem ở phụ lục 3) sau đó dùng toán thống kê để xử lý số liệu bằng phần mềm microsoft Excel.

- Về không gian: Nghiên cứu tại trường THPT Xuân Thọ - Xuân Lộc – Đồng Nai.

Nội dung nghiên cứu tập trung vào việc tìm hiểu cơ sở lý luận và thiết kế bốn bài giảng cho môn Công nghệ 10 theo phương pháp dự án Nghiên cứu cũng tiến hành thử nghiệm một bài dạy áp dụng phương pháp này tại hai lớp 10A11 và 10A12 của trường THPT Xuân Thọ.

- Thời gian: Từ tháng 10/2012 đến 03/2013.

Nhiệm vụ nghiên cứu 2

Để phục vụ cho việc trả lời các câu hỏi nghiên cứu, người nghiên cứu thực hiện 4 nhiệm vụ như sau:

Nhiệm vụ 1 yêu cầu nghiên cứu lý thuyết về phương pháp dự án, bao gồm các đặc điểm, tiến trình thực hiện, ưu nhược điểm và các vấn đề liên quan Bên cạnh đó, cần tham khảo các quá trình thực hiện và kết quả thử nghiệm phương pháp dự án từ những nghiên cứu trước đây để có cái nhìn tổng quát và sâu sắc hơn về hiệu quả của phương pháp này.

- Nhiệm vụ 2: Thiết kế bài giảng theo PPDA cho môn CN10.

- Nhiệm vụ 3: Thử nghiệm PPDA để dạy học môn CN10 và thu thập dữ liệu.

- Nhiệm vụ 4: Phân tích dữ liệu và đưa ra kết luận.

Phương pháp nghiên cứu 2

Người nghiên cứu khi tiến hành đề tài, để phục vụ cho các nhiệm vụ nghiên cứu, cần sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau đây:

Nghiên cứu đã tập trung vào việc tìm kiếm và phân tích một số tài liệu, bao gồm sách, báo và bài viết, liên quan đến phương pháp dạy học tích cực cũng như dạy học thông qua dự án.

Trực tiếp áp dụng (dạy thử nghiệm) PPDH dự án trong dạy học môn Công Nghệ 10 tại trường THPT Xuân Thọ.

Quan sát bằng mắt và chụp ảnh là phương pháp quan trọng mà các nhà nghiên cứu sử dụng trong quá trình thử nghiệm để ghi lại hoạt động giảng dạy trong tiết học về PPDH dự án Phương pháp này giúp người nghiên cứu phân tích, tổng hợp và diễn dịch các kết quả thu được một cách hiệu quả.

- Phát phiếu điều tra ý kiến học sinh (xin xem ở phụ lục 3) sau đó dùng toán thống kê để xử lý số liệu bằng phần mềm microsoft Excel.

- Về không gian: Nghiên cứu tại trường THPT Xuân Thọ - Xuân Lộc – Đồng Nai.

Nội dung nghiên cứu tập trung vào việc tìm hiểu cơ sở lý luận và thiết kế bốn bài giảng theo phương pháp dự án cho môn Công nghệ lớp 10 Nghiên cứu cũng thực hiện thử nghiệm một bài dạy sử dụng phương pháp này tại hai lớp 10A11 và 10A12 của trường THPT Xuân Thọ.

- Thời gian: Từ tháng 10/2012 đến 03/2013.

NỘI DUNG Chương 1: Cơ sở lý luận 4

Vài nét về lịch sử vấn đề nghiên cứu

Trong bối cảnh cải cách giáo dục hiện nay, việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là yêu cầu thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Trong số các phương pháp dạy học mới, phương pháp dạy học tích cực (PPDA) vẫn chưa được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi tại Việt Nam Do đó, việc tìm hiểu và phát triển PPDA thông qua các đề tài nghiên cứu giá trị là rất cần thiết để cải thiện hiệu quả dạy và học.

Nguyễn Văn Cường và Nguyễn Thị Diệu Thảo – 2004 với bài viết: Dạy học dự án –

Phương pháp PPDA, được giới thiệu trong Tạp chí giáo dục số 80, trang 15 – 17, là một hình thức dạy học tích cực, tập trung vào người học Nghiên cứu cho thấy PPDA không chỉ là phương pháp đào tạo quan trọng mà còn kết hợp hiệu quả giữa học tập và nghiên cứu, đặc biệt đối với sinh viên ngành Sư phạm.

Nguyễn Thị Diệu Thảo (2004) đã trình bày bài viết "Dạy học dự án và đào tạo giáo viên Kinh tế gia đình" trong Tạp chí Giáo dục số 88, trang 22-24 Tác giả nhận định rằng kết quả nghiên cứu cho thấy khả năng vận dụng to lớn của phương pháp này, coi nó như một phương pháp đặc thù trong đào tạo giáo viên môn Kỹ thuật gia đình.

Nguyễn Văn Khôi và Nguyễn Thị Diệu Thảo (2006) đã công bố bài viết về việc vận dụng “Dạy học theo dự án” trong môn Phương pháp dạy học kinh tế gia đình, được giới thiệu trong Tạp chí giáo dục số 142, trang 42 – 44 Nghiên cứu này cung cấp những kinh nghiệm, ưu nhược điểm của phương pháp dự án (PPDA) trong thực tiễn giảng dạy Bài viết trình bày chi tiết quy trình áp dụng PPDA trong dạy học môn “PPDH kinh tế gia đình ở THCS”, đồng thời đưa ra cơ sở lý thuyết cho giáo viên trong việc áp dụng phương pháp này, cùng với những nhận định về các khó khăn gặp phải khi sử dụng PPDA.

Tác giả Trần Trùng Ninh đã nghiên cứu đề tài “Áp dụng Dạy học dự án vào môn Bài tập hóa học phổ thông”, được công bố trên Tạp chí giáo dục số 17 tháng 1/2007 Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp dạy học dự án (PPDA) đã mang lại những tác động tích cực đến sinh viên khoa Hóa, trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Các tác giả đã trình bày những lý thuyết cơ bản và quy trình áp dụng Phương pháp dạy học dựa trên hoạt động (PPDA) Đồng thời, họ cũng cung cấp những nghiên cứu thực nghiệm, minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của PPDA đối với người học trong các hoạt động giáo dục.

11 trình đào tạo Các đề tài nghiên cứu là những đóng góp tích cực cho những PPDH mới, tích cực nhằm mục đích nâng cao chất lượng giáo dục.

Cơ sở lý luận phương pháp dạy học

1.2.1 Khái niệm phương pháp dạy học.

Thuật ngữ “phương pháp” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp: “Metodoss”, tiếng Anh:

“Method” có nghĩa là con đường, cách thức vận động của một sự vật, hiện tượng.

Có nhiều khái niệm về phương pháp dạy học của nhiều tác giả gồm:

Phương pháp dạy học là cách thức và phương tiện để đạt được mục tiêu giáo dục, nhằm giải quyết các nhiệm vụ trong quá trình giảng dạy Theo Lê Phước Lộc (2002), nhiệm vụ chính trong dạy học là truyền đạt kiến thức hiệu quả.

Theo Đặng Vũ Hoạt (1995), PPDH là phương pháp mà giáo viên và học sinh phối hợp chặt chẽ để tối ưu hóa các nhiệm vụ dạy học Khái niệm này nhấn mạnh sự kết hợp hài hòa và thống nhất giữa hoạt động dạy và học trong suốt quá trình giáo dục.

Theo Đặng Vũ Hoạt (1995), PPDH là sự kết hợp giữa phương pháp dạy và phương pháp học, phản ánh quá trình chuyển tải kiến thức từ người dạy đến người học, đồng thời thể hiện sự trao đổi thông tin giữa hai bên PPDH không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của người học mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá trình độ làm việc trong các hoạt động xã hội Trong dạy học, có nhiều phương pháp khác nhau để triển khai nội dung giảng dạy, giúp nâng cao hiệu quả học tập.

1.2.2 Phân loại phương pháp dạy học.

Bảng 1.1: Phân loại các PPDH của Lê Phước Lộc (2002).

Cơ sở 1: Các giai đoạn QTDH.

Cơ sở 2:Phương tiện truyền tin.

Cơ sở 3: Con đường tư duy.

Cách tổ chức truyền tin.

- Các PP mở đầu - Nhóm PP - PP phân tích - PP làm thử - bắt chước. bài học dùng lời tổng hợp - PP sắm vai, kể chuyện.

- Các PP nghiên - Nhóm PP trực - PP quy nạp - PP dạy học theo nhóm. cứu tài liệu mới quan - PP diễn dịch - PP giải quyết tình huống.

- Các PP củng cố - Nhóm PP tự - PP so sánh – - PP dự án.

- Các PP kiểm tra lực của HS đối chiếu - PP dạy học nêu vấn đề

Nhiều nhà nghiên cứu lý luận giáo dục đã đưa ra các phương pháp phân loại PPDH khác nhau Tuy nhiên, phân loại của tác giả Lê Phước Lộc (2002) được đánh giá là đơn giản, dễ hiểu và cơ bản Mặc dù chưa bao quát toàn bộ các PPDH, cách phân loại này vẫn phù hợp với yêu cầu tiếp cận từ nguồn gốc và ý nghĩa của các PPDH.

1.2.3 Cơ sở lựa chọn phương pháp dạy học.

Trong bối cảnh đa dạng các phương pháp dạy học (PPDH) với những đặc điểm và ưu - khuyết điểm riêng, việc giáo viên lựa chọn PPDH phù hợp là rất quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giảng dạy Do đó, giáo viên cần thận trọng trong việc lựa chọn PPDH, dựa trên mối quan hệ giữa mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học.

Theo Phan Trọng Ngọ (2005), việc lựa chọn và sử dụng phương pháp dạy học phụ thuộc vào mối quan hệ giữa ba yếu tố chính: mục tiêu, nội dung và phương pháp.

Hình 1.1: Sơ đồ tương tác nội dung, mục tiêu và PPDH.

Trong dạy học, việc xác định các yếu tố mục tiêu là rất quan trọng, bao gồm ba mục tiêu cơ bản: mục tiêu về kiến thức, mục tiêu về kỹ năng và mục tiêu về thái độ của người học Những mục tiêu này giúp định hướng quá trình giảng dạy và đánh giá hiệu quả học tập.

Yếu tố nội dung trong PPDH cần phải phù hợp với nội dung dạy học, thể hiện qua tính đặc thù của tri thức khoa học bộ môn, trình độ các khái niệm trong hệ thống khoa học, cấu trúc môn học và tính chất của bài học.

Khi lựa chọn phương pháp dạy học (PPDH), cần xem xét sự tương tác chặt chẽ giữa các yếu tố mục tiêu và nội dung, tạo nên một sự kết hợp linh hoạt Mối quan hệ này giúp PPDH đáp ứng tốt hơn với nhu cầu ngày càng thay đổi của xu thế học tập mới.

Ngoài 3 yếu tố chủ đạo để lựa chọn PPDH thích hợp, theo Phan Long (2004) còn đưa ra các cơ sở để lựa chọn PPDH phù hợp mà người nghiên cứu cho rằng người GV cũng cần xác định khi lựa chọn PPDH thích hợp như: bài giảng đều bắt buộc hoàn cảnh sẽ có sự vận

- Dựa vào trình độ, khả năng phát triển của HS: trình độ, kinh nghiệm, sở thích, năng lực nhân thức, xử lý thông tin, sức khỏe, …

Chiến thuật giảng dạy của giáo viên cần dựa vào tiêu chuẩn hiệu năng, bao gồm tính kinh tế và tiết kiệm, cũng như tiêu chuẩn hiệu quả, tức là kết quả đạt được từ quá trình giảng dạy Đồng thời, sự tham gia của học sinh cũng là yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả của phương pháp giảng dạy.

- Dựa vào thời gian môn học, bài học.

- Bố trí không gian mặt bằng môi trường học tập: diện tích lớp học, bố trí chỗ ngồi HS, số lượng HS tham gia học tập.

- Dựa trên sự lựa chọn phương tiện dạy học.

Nguyễn Gia Cầu (2008) nhấn mạnh rằng việc kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học (PPDH) phù hợp với sự phát triển tâm sinh lý của học sinh sẽ tạo ra niềm vui, hứng thú và trách nhiệm trong học tập Trong quá trình giảng dạy, cần phải phối hợp linh hoạt nhiều PPDH khác nhau, không chỉ sử dụng một phương pháp duy nhất Sự lựa chọn và phối hợp các PPDH phải dựa vào điều kiện, hoàn cảnh và các yêu cầu từ cơ sở, nhằm đạt được hiệu quả tốt nhất cho học sinh.

Định hướng dạy học lấy học sinh làm trung tâm

1.3.1 Các định hướng trong quá trình dạy học tích cực

Quá trình dạy học là sự kết hợp giữa các hoạt động của giáo viên và sự tiếp thu chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh, nhằm đạt được mục tiêu giáo dục.

Quá trình dạy học tích cực là một quá trình giảng dạy hiện đại, đặt mục tiêu quan trọng nhất là chất lượng tri thức và phát triển trí tuệ của học sinh Quá trình này đòi hỏi người dạy phải định hướng rõ ràng mục tiêu trước khi thực hiện, nhằm tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh chủ động khám phá và phát triển khả năng của mình.

PPDH cụ thể là việc định hướng cho giáo viên trong quá trình xử lý bài học nhằm đạt được hai mục tiêu: giúp học sinh nắm vững tri thức và phát triển tư duy Theo Lê Phước Lộc (2002), có năm vấn đề cần chú ý để thực hiện điều này thông qua các hoạt động dạy học Những vấn đề này sẽ được thể hiện qua các định hướng cụ thể trong quá trình giảng dạy.

- Định hướng 1: Tạo bầu không khí học tập tích cực

- Định hướng 2: Tổ chức việc tiếp thu kiến thức và nối kết các kiến thức đã có.

- Định hướng 3: Phát triển tư duy thông qua việc mở rộng, tinh lọc kiến thức.

- Định hướng 4: Phát triển tư duy bằng việc sử dụng kiến thức có ý nghĩa.

- Định hướng 5: Thói quen tư duy

 Tuy nhiên, 5 định hướng trên không phải trong tất cả các phải sử dụng mà tùy theo nội dung, mục tiêu bài học và tùy theo

Bảy phương pháp khác nhau có thể áp dụng để tối ưu hóa kết quả dạy học Việc đánh giá hiệu quả của một bài giảng cần xem xét sự phù hợp với mục tiêu giáo dục và khả năng đáp ứng yêu cầu đổi mới, dựa trên các định hướng đã đề ra.

1.3.2.Phương pháp dạy học tích cực.

Theo Nguyễn Quang Huỳnh (2006), PPDH tích cực là một yêu cầu thiết yếu trong mục tiêu giáo dục thế kỷ XXI Nó giúp định hướng tổ chức quá trình dạy học thành quá trình tự học, đồng thời thúc đẩy việc cá nhân hóa và xã hội hóa việc học.

Theo Phan Long (2004), PPDH tích cực nhấn mạnh vai trò của giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động nhận thức và thực tiễn, trong khi học sinh đóng vai trò chủ động trong việc tìm kiếm tri thức nhằm đạt được mục tiêu dạy học, giáo dưỡng và phát triển toàn diện.

Trong 2 nhận định trên thì người nghiên cứu thấy được PPDH là một trong những hệ thống PPDH hiện đại mới thỏa mãn nhu cầu của phát triển nhân lực, PPDH tích cực đó là sự lựa chọn những PPDH theo hướng mới “lấy người học làm trung tâm” Với mục tiêu duy nhất là phát huy tích cực sáng tạo của người học, nâng cao chất lượng dạy học, nhấn mạnh vai trò chủ động, tích cực của người học và người học trở thành chủ thể của quá trình học Bằng cách xây dựng những kỹ năng cơ bản cho quá trình học, với những PPDH tích cực cũng xây dựng nền tảng cho người học học suốt đời.

Khi áp dụng phương pháp dạy học tích cực, giáo viên không chỉ nâng cao hiệu quả học tập mà còn phát triển kỹ năng và năng lực cá nhân cho học sinh Việc kết hợp tối đa các phương tiện và tạo ra môi trường học tập tích cực giúp học sinh phát huy khả năng tìm tòi và giao tiếp Các phương pháp dạy học tích cực chú trọng vào quá trình học tập của học sinh, tạo điều kiện cho họ làm chủ kiến thức và vận dụng hiệu quả trong cuộc sống, từ đó khẳng định bản thân trong xã hội.

Phương pháp dạy học bằng dự án

Dạy học bằng dự án (Project Based Learning) là phương pháp giáo dục kết hợp lí thuyết và thực tiễn, trong đó học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập phức tạp với tính tự lực cao Quá trình này bao gồm việc xác định mục đích, lập kế hoạch, thực hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh và đánh giá kết quả học tập.

Theo Phan Long (2004), phương pháp dạy học dự án là một hình thức dạy học phức hợp, nơi người học thực hiện nhiệm vụ liên quan đến môn học và nghiên cứu khoa học Phương pháp này kết hợp lý thuyết với thực hành, khuyến khích hoạt động thực tiễn và tính tự lực cao Người học tự xác định mục tiêu, lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch, và tự kiểm tra, điều chỉnh cũng như đánh giá kết quả học tập của mình.

Nghiên cứu đồng tình với khái niệm của Nguyễn Văn Cường và Nguyễn Thị Diệu Thảo (2004) về phương pháp dạy học dự án (PPDA), vì nó phù hợp hơn với trình độ học sinh bậc THPT Các bài học theo phương pháp này tổng hợp nhiều phương pháp dạy học tích cực, thu hút sự tham gia của học sinh và không phụ thuộc vào cách học cá nhân Học sinh sẽ cùng nhau giải quyết vấn đề trong tập thể, dưới sự hướng dẫn của giáo viên, đồng thời sử dụng các phương tiện kỹ thuật hỗ trợ và áp dụng các phương pháp đánh giá quá trình và kết quả Qua đó, học sinh sẽ nắm vững kiến thức và tạo ra sản phẩm thực tế, từ đó gia tăng hứng thú học tập.

1.4.2 Các dạng của dạy học theo dự án.

Dựa trên việc nghiên cứu và tổng hợp ý kiến từ nhiều tác giả, bao gồm Nguyễn Văn Cường và Nguyễn Thị Diệu Thảo (2004), các nhà nghiên cứu đã đưa ra bảng phân loại cơ bản về các dạng của phương pháp dạy học tích cực (PPDA).

Bảng 1.2 Bảng phân loại các dạng của PPDA.

Phân loại theo sự tham gia của HS.

Phân loại theo sự tham gia của GV.

Phân loại theo nhiệm vụ.

Phân loại theo thời gian.

- Dự án một - Dự án nhóm - Dự án nột GV - Dự án tìm - Dự án nhỏ. môn hay cá nhân hướng dẫn hiểu - Dự án trung

- Dự án liên HS - Dự án do - Dự án nghiên bình. môn - Dự án lớp nhiều GV cứu - Dự án lớn.

- Dự án ngoài học, toàn khối, hướng dẫn - Dự án kiến chuyên môn: toàn trường tạo thực tiễn. dự án các lễ hội, văn nghệ,…

PPDA có nhiều phương pháp phân loại, vì vậy giáo viên cần xem xét các yếu tố như đối tượng tham gia, thời gian, tài liệu và mục tiêu bài học Việc lựa chọn và kết hợp các hình thức dạy học dự án phù hợp là rất quan trọng, nhằm đạt được hiệu quả tối ưu trong quá trình giảng dạy cho cả học sinh và giáo viên.

1.4.3 Đặc điểm của dạy học dự án

Phương pháp dạy học tích cực (PPDA) nổi bật với những đặc điểm riêng biệt, khẳng định vị thế của nó trong số các phương pháp dạy học hiện nay Theo nghiên cứu của các chuyên gia như Nguyễn Thị Diệu Thảo (2004), Nguyễn Thị Thùy Vân (2008) và Phan Thị Hồng Vinh, PPDA mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao sự tham gia và chủ động của học sinh trong quá trình học tập.

2007 Sau đây người nghiên cứu xin tổng hợp và đưa ra những đặc điểm cơ bản của PPDA trong dạy học ở trường THPT: a Định hướng người học

Học sinh có cơ hội tham gia chọn đề tài và nội dung phù hợp với sở thích cá nhân Qua quá trình thực hiện dự án, sự hứng thú của các em sẽ được phát triển thêm, tạo điều kiện cho việc học tập hiệu quả hơn.

Học sinh tham gia dự án cần thể hiện sự tích cực và tự lực trong hoạt động, điều này không chỉ khuyến khích tính sáng tạo mà còn đảm bảo rằng mức độ khó của công việc phù hợp với kinh nghiệm và khả năng của từng học sinh.

Kết hợp lý thuyết với thực tiễn trong quá trình thực hiện dự án giúp học sinh củng cố và mở rộng kiến thức, đồng thời rèn luyện kỹ năng hành động và tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Các dự án thường được thực hiện theo hình thức nhóm học tập, yêu cầu sự cộng tác và phân công giữa các thành viên Dạy học dự án không chỉ rèn luyện kỹ năng làm việc cho học sinh mà còn giữa học sinh với giáo viên và các lực lượng xã hội khác Đặc điểm này giúp học sinh tích lũy kinh nghiệm trong học tập và làm việc nhóm, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội.

- Nội dung dự án có sự kết hợp kiến thức của môn học, lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết một vấn đề mang tính phức hợp.

Dự án được hình thành từ các tình huống thực tế trong xã hội, nghề nghiệp và đời sống hàng ngày Nhiệm vụ của dự án cần phản ánh các vấn đề phù hợp với trình độ và khả năng của học sinh, giúp các em áp dụng kiến thức vào thực tiễn.

Thu thập kết quả - công bố sản phẩm

Tiến hành thực hiện Lập kế hoạch thực hiện Chọn đề tài cho dự án

Các dự án học tập khi hoàn thành không chỉ giúp kết nối kiến thức học tập trong trường với thực tiễn xã hội mà còn có thể tạo ra những tác động tích cực nếu chúng có tính khả thi cao Định hướng sản phẩm của các dự án này sẽ góp phần nâng cao giá trị thực tiễn và ứng dụng trong cuộc sống.

Sản phẩm từ dự án không chỉ giới hạn ở những bài thu hoạch lý thuyết, mà còn bao gồm các sản phẩm vật chất được tạo ra trong quá trình học tập thực tiễn Những sản phẩm này được sử dụng và giới thiệu trước tập thể, góp phần nâng cao hiệu quả của các hoạt động thực hành.

Cả ba định hướng đều mang lại lợi ích tích cực cho người học, giúp phát huy sự sáng tạo và tư duy thông qua việc thu hút sự hứng thú từ công việc thực tiễn của dự án Những định hướng này góp phần hình thành phẩm chất cho nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu xã hội theo xu hướng tiến bộ.

1.4.4 Tiến trình dạy học dự án.

Dựa trên các nghiên cứu của Nguyễn Văn Cường và Nguyễn Thị Diệu Thảo (2004), cùng với Nguyễn Văn Tuấn (1998), bài viết tổng hợp các bước cơ bản trong dạy học bằng phương pháp dạy học dự án (PPDA) Tiến trình dạy học theo dự án được thực hiện qua 5 bước chính.

Hình 1.2: Sơ đồ tiến trình dạy học bằng dự án a Chọn đề tài cho dự án : Đề tài cho dự án được lựa chọn trên các cơ sở sau:

Cơ sở thực tiễn

Thử nghiệm bài giảng sử dụng PPDH dự án

Thiết kế các hoạt động trong dự án dựa trên phương pháp học tập theo nhóm mang đến sự cạnh tranh thú vị giữa các nhóm trong lớp học Mỗi hoạt động được xây dựng nhằm khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh, tạo ra môi trường học tập sôi nổi và hiệu quả.

- Học sinh: Hoạt động trong nhóm với vai trò nhà doanh nghiệp tham gia và thực hiện nội dung của cuộc thi.

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến thông tin và hướng dẫn các nhóm theo dõi tiến trình thực hiện Họ cũng cùng các nhóm đánh giá quá trình hoạt động của từng nhóm, sử dụng phiếu theo dõi và đánh giá được trình bày ở phụ lục 2.

2.2 Thử nghiệm bài giảng sử dụng PPDA vào dạy học bài 52: “Thực hành: Lựa chọn cơ hội kinh doanh”.

Bảng 2.3: Bố trí thời gian thử nghệm Lớp học

2.2.2 Nội dung và tiến trình bài giảng

Tiến trình bài giảng được thực hiện theo giáo án đã được đề ra (xem phụ lục 1, dự án 4) Bài thử nghiệm diễn ra theo các bước của PPDH dự án, như đã trình bày trong mục 1.4.4 của phần cơ sở lý luận.

2.2.3.1 Kết quả thử nghiệm trong quá trình giảng dạy bằng PPDA. a Hứng thú của học sinh khi tham gia học tập bằng PPDA.

Hứng thú của học sinh được nghiên cứu thông qua việc quan sát nét mặt, thái độ và mức độ tập trung của các em Những yếu tố này phản ánh sự quan tâm và sự tham gia của học sinh trong quá trình học tập.

* Hứng thú của HS khi được giới thiệu về chủ đề

Khi giáo viên giới thiệu chủ đề dự án, học sinh tỏ ra rất chú ý và lớp học diễn ra trong không khí trật tự Biểu cảm vui vẻ trên khuôn mặt các em cho thấy sự hứng thú, cùng với những câu hỏi và bình luận về dự án, cho thấy các em đã quan tâm và tiếp nhận thông tin một cách tích cực.

Trong tiết học, 24 học sinh đã sẵn sàng với tư thế tốt, và sau khi giáo viên đặt câu hỏi, cả lớp đã suy nghĩ và có 3 học sinh trả lời hai câu hỏi một cách hợp lý và tự nhiên Giáo viên tiếp tục hỏi: “Các em đã từng tự tay làm một món quà tặng cho người thân và bạn bè chưa?” và ghi nhận rằng cả lớp đồng thanh trả lời với hai đáp án: “có” và “chưa” Điều này cho thấy câu hỏi đã kích thích sự quan tâm và hứng thú của học sinh đối với chủ đề cuộc thi.

Các em học sinh đã có một buổi thảo luận nhóm rất sôi nổi, nơi mỗi bạn đều góp ý tưởng riêng cho việc làm quà tặng, từ ngôi sao giấy, hoa giấy nhúng đến thiệp bìa cứng Quá trình này không chỉ giúp tăng hứng thú mà còn tạo không gian tự do cho các em thể hiện ý kiến mà không lo ngại Đặc biệt, trong chủ đề “quà tặng 8/3”, các bạn nam lớp 10a12 đã tích cực đưa ra những ý tưởng độc đáo dựa trên kinh nghiệm cá nhân, như giá hoa hồng và những món quà ăn được như kẹo, thể hiện sự sáng tạo và quan tâm đến sở thích của bạn nữ.

Cuối cùng, lớp 10ê12 đã bước vào giai đoạn thảo luận chung, nơi các em thể hiện nhiều ý kiến phản biện đối với các nhóm khác Một nhóm đề xuất làm 1000 ngôi sao giấy để trong lọ thủy tinh, nhưng đã có ý kiến phản đối từ lớp 10ê11: “Bạn là con trai, làm sao bạn gấp được số ngôi sao lớn vậy?” Bên cạnh đó, một nhóm khác lại chọn làm quà tặng là hoa.

Trong lớp, các bạn liên tục đặt ra những câu hỏi như “Nếu tôi không khéo tay thì phải làm sao?” hay “Học gấp hạc và làm hoa ở đâu?” Điều này cho thấy học sinh đang chia sẻ kinh nghiệm và bộc lộ sự quan tâm đến việc sáng tạo thủ công Những thắc mắc và ý kiến phản đối từ các em phản ánh sự hứng thú với các chủ đề này, đồng thời cũng giúp nhóm bạn nhận ra những điểm còn thiếu sót trong quá trình thực hiện.

* Hứng thú của HS trong buổi báo cáo

Cả hai lớp đều thể hiện thái độ học tập tích cực và tham gia xây dựng bài một cách hiệu quả, tạo ra không khí thoải mái và tự nhiên trong lớp học Ví dụ, nhóm 2 (lớp 10ê11) đã thuyết trình thành công, thuyết phục cả lớp về món quà độc đáo mà nhóm đã tạo ra, bao gồm lọ hoa tăm và khung hình tre, cho thấy kết quả học tập ấn tượng.

Trong buổi thuyết trình sản phẩm của nhóm 2 (lớp 10ê11), giáo viên nhanh chóng trở thành người xúc tác, khích lệ với những lời khen ngợi như “Ồ, đây là một ý tưởng hết sức độc đáo và xuất sắc.” Sự tán thưởng từ cả lớp đã tạo ra một bầu không khí thân thiện và vui vẻ, khiến nhóm thuyết trình cảm thấy hạnh phúc với kết quả của mình Đồng thời, giáo viên khơi gợi sự tò mò của học sinh khi nhấn mạnh rằng mặc dù nhóm này làm tốt, nhưng các nhóm khác cũng rất đáng chờ đợi Điều này đã kích thích sự mong đợi trong tâm trí học sinh, tạo ra sự hứng thú để theo dõi các phần thuyết trình tiếp theo.

Sự ủng hộ nhiệt tình từ 26 tràng vỗ tay và nụ cười của các em trước và sau khi báo cáo đã tạo động lực lớn cho người thuyết trình, góp phần làm cho không khí lớp học trở nên phấn khởi và thoải mái Các bạn học sinh tập trung chú ý vào bài thuyết trình của nhóm báo cáo, đồng thời không khí trao đổi câu hỏi và giải đáp giữa các nhóm diễn ra rất sôi nổi, thu hút nhiều người tham gia.

Cách chuẩn bị nội dung cho bài thuyết trình và sản phẩm ở cả hai lớp đều rất tốt, thể hiện sự đầu tư và sáng tạo Tuy nhiên, nhóm 1 của lớp 10ê11 chưa chuẩn bị chu đáo, dẫn đến sự bị động trong buổi báo cáo và kết quả không cao trong cuộc thi Thái độ học tập của các học sinh trong nhóm này chưa tốt, với lý do được giải thích là “người giữ sản phẩm và bài thuyết trình nghỉ học” Dù vậy, nhóm vẫn có thể thuyết trình nội dung đã chuẩn bị và nhận được sự ủng hộ cũng như sự chú ý từ các nhóm khác.

* Hứng thú của HS lúc tổng kết

Học sinh trong hai lớp đều mặc trang phục nghiêm túc, thể hiện sự tự tin và nét mặt vui tươi Những tràng vỗ tay đã tạo nên không khí lớp học sôi động, khích lệ các nhóm học sinh, bất kể kết quả học tập, giúp các em nỗ lực hơn trong việc học.

Người nghiên cứu nhận thấy rằng học sinh (HS) thể hiện mức độ hứng thú cao khi tham gia học tập theo hình thức dạy học dự án (PPDA), với không khí học tập sôi nổi và tích cực trong việc thảo luận và đặt câu hỏi Đánh giá về sự phát triển tư duy của HS khi học theo PPDA được thực hiện thông qua nội dung thuyết trình, cho thấy khả năng phân tích và tổng hợp thông tin tốt Hơn nữa, cách thức đặt và trả lời câu hỏi giữa các nhóm và giáo viên cũng phản ánh sự tiếp nhận và suy nghĩ sâu sắc về thông tin, cũng như khả năng liên hệ kiến thức đã học.

* Nội dung trình bày của các nhóm

Sự ghi nhận ở 2 lớp sau khi quan sát cho thấy có hai trường hợp diễn ra.

KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ

Trong quá trình thực hiện đề tài, người nghiên cứu đã thiết kế bốn chủ đề dự án nhằm áp dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án (PPDA) trong giảng dạy môn Công nghệ lớp 10 Nội dung các chủ đề này được xây dựng dựa trên các bài học trong sách giáo khoa Công nghệ 10, xuất bản bởi NXB Giáo dục năm 2006.

 Người nghiên cứu tiến hành giảng dạy bằng PPDA cho 2 lớp 10 ở trường THPT Xuân Thọ- Xuân Lộc – Đồng Nai, phân tích kết quả thực nghiệm đạt được như sau:

Sau khi tham gia học tập theo phương pháp dạy học dự án (PPDA), học sinh thể hiện sự hứng thú và tích cực tham gia các hoạt động trong bài giảng Các em đã phát huy tốt khả năng tư duy trong quá trình thực hiện sản phẩm và báo cáo, đồng thời áp dụng kiến thức vào thực tiễn Kỹ năng làm việc nhóm và thuyết trình của các em cũng được cải thiện, mặc dù vẫn còn một số hạn chế, nhưng điều này tạo cơ hội cho các em rèn luyện thêm Đặc biệt, tất cả học sinh đều cho biết chưa từng được học theo phương pháp dự án trong trường THPT trước đây Sau khi trải nghiệm tiết học thực hành với dự án, các em rất phấn khởi và tích cực tham gia, nhanh chóng tiếp thu và hình dung lại bài học, đồng thời mong muốn được học thêm nhiều tiết học sử dụng PPDA trong tương lai.

3.2.1 Kết luận nội dung các chủ đề dự án đã thiết kế. a Chất lượng các giáo án được thiết kế bằng PPDA

- Nội dung thiết kế các chủ đề phù hợp với nội dung chương trình SGK Công nghệ 10, NXB Giáo dục.

- Chủ đề của các dự án mang tính xã hội, là các vấn đề được quan tâm hiện nay và có ảnh hưởng đến đối tượng là HS.

- Bố cục thiết kế hợp lý, phù hợp với các yêu cầu của dạy học PPDA. b Kinh nghiệm khi thiết kế giáo án theo PPDA

Sau khi nghiên cứu tài liệu và tổng hợp các cơ sở lý thuyết về PPDA, người nghiên cứu đã thiết kế bài giảng dựa trên phương pháp này và chia sẻ những kinh nghiệm quý báu.

Để chọn chủ đề cho dự án, cần thu thập và nghiên cứu thông tin từ các nguồn tài liệu đáng tin cậy như sách báo, tạp chí và báo điện tử Sau khi phân tích, hãy lựa chọn chủ đề phù hợp với nội dung bài học.

- Tìm hiểu và tiếp xúc HS nhiều hơn từ đó biết được khả năng và mối quan tâm của các em.

- Cần trao đổi, học hỏi kinh nghiệm từ người có kinh nghiệm trong giảng dạy môn CN10.

- Tìm hiểu chương trình và phân bổ thời gian thực hiện môn tại trường địa phương để xây dựng kế hoạch cho bài giảng thích hợp.

- Tìm hiểu thêm chương trình hoạt động ngoại khóa của HS để có thể vận dụng kết hợp các chủ đề với nhau.

3.2.2 Kết luận kết quả khi thực nghiệm giảng dạy bằng PPDA.

Sau khi thử nghiệm giảng dạy bằng PPDA cho 2 lớp người nghiên cứu đã nhận thấy kết quả đạt được đối với các em như sau:

Hứng thú học tập của học sinh được nâng cao, với hoạt động thảo luận sôi nổi và hiệu quả học tập tốt hơn Các em thể hiện thái độ tích cực và phấn khởi trong giờ học, đồng thời cho thấy sự phát triển tư duy khá tốt Học sinh đã vận dụng hiệu quả kiến thức vào thực tiễn, tạo nên một môi trường học tập tích cực.

Để nâng cao hiệu quả học tập, học sinh cần phát triển các kỹ năng quan sát, phân tích, tổng hợp và so sánh Bên cạnh đó, kỹ năng làm việc nhóm và khả năng trình bày vấn đề trước tập thể cũng được cải thiện, giúp các em tích lũy thêm nhiều kỹ năng mới.

HS đã nhận thức được những hạn chế của bản thân và chủ động rút ra kinh nghiệm để cải thiện Các em rất mong muốn được tiếp tục học hỏi và tham gia nhiều hơn vào các tiết học áp dụng phương pháp dạy học tích cực (PPDA).

Hoạt động của giáo viên trở nên nhẹ nhàng và thuận lợi hơn, giúp tập trung vào việc đưa học sinh vào trung tâm của quá trình dạy học Phương pháp dự án khuyến khích học sinh trong nhóm và giữa các nhóm phát biểu ý kiến, tranh luận và bổ sung cho nhau, tạo ra không khí học tập tích cực, từ đó nâng cao hiệu quả tiếp thu và lĩnh hội tri thức của học sinh.

Qua quá trình thực hiện đề tài người nghiên cứu xin đưa một số kiện nghị góp ý như sau:

Nhà trường cần động viên và hỗ trợ cán bộ giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) bằng cách trang bị và tổ chức sử dụng các phương tiện truyền thông và trình chiếu Cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm tài liệu phục vụ giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh Việc xây dựng và nâng cao cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, cũng như môi trường tự học và nghiên cứu là rất quan trọng Đồng thời, nhà trường cần chú trọng đến chất lượng phòng học và phòng thí nghiệm, tìm kiếm tài liệu, nâng cao kỹ năng thực hành cho học sinh, và thường xuyên tổ chức các chuyến tham quan để các em có cơ hội tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Giáo viên cần nâng cao trình độ chuyên môn và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để cải thiện hiệu quả giảng dạy Họ cũng nên phát triển kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin trong quá trình dạy học Bên cạnh đó, việc thu thập thông tin xã hội để chọn lựa chủ đề dự án phù hợp với thực tiễn là rất quan trọng Khi áp dụng phương pháp dạy học dự án, giáo viên cần xem xét điều kiện thực tế tại địa phương để tổ chức dự án một cách linh hoạt và hiệu quả.

3.4 Hướng mới cho nghiên cứu tiếp tục của đề tài Đề tài được tiến hành trong thời gian và điều kiện nghiên cứu có giới hạn nên có nhiều hạn chế và thiếu sót, người nghiên cứu rất mong được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô.

Nếu được tiếp tục nghiên cứu, đề tài có thể mở rộng theo nhiều hướng khác nhau Hiện tại, việc thử nghiệm chỉ giới hạn trong một vài lớp học Nếu có thể thực hiện nghiên cứu tại nhiều trường và ở các cấp độ khác nhau, sẽ có cơ hội đánh giá sâu sắc hơn về hiệu quả của phương pháp dạy học theo dự án.

1.Các phương pháp dạy học trong trường Trung học chuyên nghiệp Nguyễn Văn Tuấn Lý luận dạy học 1998.

2.Công việc dạy học và quá trình truyền thông Tô Xuân Giáp Phương tiện dạy học NXB

3 Đại từ điển Tiếng Việt Nguyễn Như Ý NXB Văn hóa- thông tin 1999

4.Dạy học dự án và đào tạo giáo viên kinh tế gia đình Nguyễn Thị Diệu Thảo Tạp chí giáo dục, số 88 2004

5.Dạy học theo dự án – một phương pháp có chức năng trong đào tạo giáo viên Nguyễn

Văn Cường– Nguyễn Thị Diệu Thảo Tạp chí giáo dục, số 80 2004.

Đổi mới phương pháp dạy học là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục Nguyễn Văn Khôi cùng các cộng sự đã biên soạn tài liệu bồi dưỡng giáo viên nhằm hỗ trợ việc thực hiện chương trình sách giáo khoa lớp 10 môn Công nghệ Tài liệu này được xuất bản bởi NXB Bộ Giáo dục và Đào tạo, góp phần giúp giáo viên cập nhật và áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại.

7.Đổi mới phương pháp dạy học, yêu cầu cấp bách để nâng cao chất lượng đào tạo Phan

Phú Tạp chí dạy và học, số 3- 2006.

8 Luật giáo dục NXB Chính trị quốc gia 2005

9.Những cơ sở cho việc thay đổi phương pháp dạy học Lê Phước Lộc Lí luận dạy học NXB ĐH Cần Thơ 2002.

10 Những vấn đề chung về phương pháp dạy học Phan Trọng Ngọ Dạy học và phương pháp dạy học trong nhà trường NXB ĐH Sư Phạm Tp HCM 2005.

11 Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục Nguyễn Văn Tuấn NXB ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Tp HCM 2007.

12 Phương pháp giảng dạy Phan Long và cộng sự NXB ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Tp. HCM 2004.

13 Sách giáo khoa Công nghệ 10 Nguyễn Văn Khôi NXB Giáo dục 2006

14 Thiết kế đồ dùng dạy học môn Công nghệ 10 Nguyễn Thị Mỹ Hạnh Luận văn tốt nghiệp cử nhân SPKTNN, ĐH Nông Lâm Tp.HCM 2007.

15 Về sự kết hợp các phương pháp dạy học Nguyễn Gia Cầu Tạp chí giáo dục, số 5.

16 Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án ở trường ĐH Phú Yên Nguyễn Thùy

Vân Tạp chí giáo dục, số 191 2008.

17 Vận dụng “dạy học dự án” trong “phương pháp dạy học kinh tế gia đình” Nguyễn

Văn Khôi– Nguyễn Thị Diệu Thảo Tạp chí giáo dục, số 142 2006.

18 Để có phương pháp dạy học tích cực http://chungta.com/Desktop.aspx/GiaoDuc/Cam-Nghi-Ve-Giao-

Duc/De_co_phuong_phap_day_hoc_tich_cuc/ (21/9/2008)

19 Hửu Linh Phương pháp dạy học hiệu quả Hoàng Văn Hân http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach (21/9/2008).

20 Phương pháp dạy học dự án Đặng Thành Hưng http://dayhocintel.org/diendan/showthread.php?t#28 (21/9/2008).

21 Một số vấn đề chung về đổi mới PPDH ở trường THPT - dự án phát triển GDTHPT. Nguyễn Văn Cường http://www.intel.com/ (6/12/2008).

22 Dạy học theo dự án http://www.hongnghia.net/tin_tuc_giao_duc Lê Thị ThanhThảo Intel: Teach to the future – Project – Based learning (PBL).http://www.manggiaovien.com/forum?n/day_hoc_du_an 2008.

Nội dung 4 chủ đề dự án đã thiết kế

DỰ ÁN 1: BẢO TỒN THỰC VẬT RỪNG

1 Môn học : Môn công nghệ 10 và môn lâm sinh

2 Chủ đề chình : cây rừng, thực trạng động thực vật rừng trong cả nước và tại rừng Nam

Cát Tiên, các giải pháp bảo vệ rừng.

- Học sinh tự xây dựng kiến thức về động thực vật rừng nói chung và tìm hiểu về vườn quốc gia Nam Cát Tiên.

- Tự hình thành ý thức bảo vệ thiên nhiên, môi trường xung quanh các em.

- Phát triển kỹ năng sáng tạo độc lập và kỹ năng làm việc nhóm.

4 Giới thiệu ý tưởng dự án:

Để bảo vệ môi trường rừng, học sinh cần hiểu rõ vai trò của cây rừng và tác động của con người đến thực trạng rừng Các em sẽ vào vai cán bộ kiểm lâm, tìm hiểu về tình hình cây rừng tại khu vực Nam Cát Tiên, phân tích các tác động tích cực và không tích cực từ hoạt động khai thác rừng Qua đó, các bạn sẽ thiết kế sản phẩm tuyên truyền, như biểu ngữ hoặc tấm áp phích, nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng và kêu gọi mọi người tham gia vào cuộc vận động này.

II Phân tích dự án

1 Sản phẩm của dự án :

- Những bài báo cáo thuyết trình về vấn đề cây rừng của các nhóm học sịnh

- Các tấm apphích tuyên truyền.

Ngày đăng: 05/02/2022, 11:56

HÌNH ẢNH LIÊN QUAN

Bảng 1.1: Phân loại các PPDH của Lê Phước Lộc (2002). - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 1.1 Phân loại các PPDH của Lê Phước Lộc (2002) (Trang 12)
Hình 1.1: Sơ đồ tương tác nội dung, mục tiêu và PPDH. - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Hình 1.1 Sơ đồ tương tác nội dung, mục tiêu và PPDH (Trang 13)
Hình 1.2: Sơ đồ tiến trình dạy học bằng dự án - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Hình 1.2 Sơ đồ tiến trình dạy học bằng dự án (Trang 19)
Bảng 2.2: Nội dung các chủ đề thiết kế - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.2 Nội dung các chủ đề thiết kế (Trang 27)
Bảng 2.3: Bố trí thời gian thử nghệm Lớp học - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.3 Bố trí thời gian thử nghệm Lớp học (Trang 32)
Bảng 2.4: Kết quả khảo sát câu hỏi 1 của phiếu điều tra - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.4 Kết quả khảo sát câu hỏi 1 của phiếu điều tra (Trang 40)
Bảng 2.5: Kết quả khảo sát câu hỏi 2 của phiếu điều tra - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.5 Kết quả khảo sát câu hỏi 2 của phiếu điều tra (Trang 41)
Bảng 2.6: Mức độ các PPDH học sinh được học thường xuyên (Trích từ bảng 2.5) - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.6 Mức độ các PPDH học sinh được học thường xuyên (Trích từ bảng 2.5) (Trang 41)
Bảng và phấn - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng v à phấn (Trang 41)
Bảng 2.7: Mức độ hứng thú của học sinh sau khi được học tiết học công nghệ có sử - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.7 Mức độ hứng thú của học sinh sau khi được học tiết học công nghệ có sử (Trang 43)
Bảng 2.8: Lý do HS thích học tiết học công nghệ sử dụng phương pháp dự án - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.8 Lý do HS thích học tiết học công nghệ sử dụng phương pháp dự án (Trang 43)
Bảng 2.9: Mức độ mong muốn tiếp tục được học bằng PPDA - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
Bảng 2.9 Mức độ mong muốn tiếp tục được học bằng PPDA (Trang 45)
Hình ảnh về một số sản phẩm tuyên thể là các tấm cây rừng có tại đây truyền cho cuộc apphích biểu ngữ. - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
nh ảnh về một số sản phẩm tuyên thể là các tấm cây rừng có tại đây truyền cho cuộc apphích biểu ngữ (Trang 52)
2. Hình ảnh học sinh trong tiết học tham gia với dự án - Skkn thiết kế và thử nghiệm một số bài giảng sử dụng phương pháp dạy học dự án vào môn công nghệ 10
2. Hình ảnh học sinh trong tiết học tham gia với dự án (Trang 68)

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w