Mục đích nghiên cứu
Xác định các địa chỉ, bài học có thể lồng ghép các nội dung giáo dục di sản vào dạy học trong các bài học địa lý THPT
Tổ chức các hoạt động tham quan và trải nghiệm cho học sinh, đặc biệt là những em sống tại khu vực có di sản, nhằm nâng cao tính trải nghiệm và bảo vệ các di sản văn hóa địa phương.
Chương trình dạy học THPT bao gồm phần địa lý địa phương, đây là cơ hội tuyệt vời để lồng ghép giáo dục di sản và giới thiệu các di sản văn hóa tại huyện Tân Kỳ cho học sinh.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài tập trung làm rõ một số vấn đề sau:
- Tìm hiểu các di tích, danh thắng, lễ hội ở địa phương có liên quan đến chương trình địa lí THPT
Lồng ghép các di tích lịch sử, danh thắng và lễ hội vào bài học là cách hiệu quả để giới thiệu về di sản văn hóa của địa phương, đồng thời giúp minh họa sinh động cho nội dung bài học Việc này không chỉ làm cho bài học trở nên hấp dẫn hơn mà còn giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị và ý nghĩa của các di sản.
Tổ chức các buổi ngoại khóa và tham quan di sản, lễ hội địa phương giúp học sinh trải nghiệm thực tế, từ đó làm phong phú tài liệu dạy và học.
Nghiên cứu và đề xuất các định hướng giáo dục nhằm nâng cao ý thức bảo tồn và phát huy di sản văn hóa thông qua việc tổ chức các bài học và hoạt động trải nghiệm thực tế tại các di tích lịch sử, văn hóa và lễ hội ở huyện Tân Kỳ Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ giá trị của di sản mà còn khuyến khích sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc gìn giữ và phát triển các giá trị văn hóa địa phương.
Phương pháp nghiên cứu
- Phân tích, tổng hợp, quy nạp:
Dựa trên việc phân tích tình hình thực tiễn của địa phương, tác giả đã lựa chọn những địa chỉ tích hợp và phương pháp giảng dạy nổi bật, tối ưu, phù hợp với nhu cầu và tâm lý của từng đối tượng học sinh.
- Khảo sát, thống kê, phân loại:
Nghiên cứu và thu thập tài liệu liên quan đến di sản, thắng cảnh và lễ hội, đồng thời thống kê các phương pháp dạy học tích cực trong môn địa lý, nhằm tổ chức các hoạt động gắn liền với di sản một cách hiệu quả và phù hợp.
Trong năm học 2019 – 2020, chúng tôi tổ chức các hoạt động dạy học tích hợp và ngoại khóa địa lý gắn với trải nghiệm thực tế tại các di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện Tân Kỳ nhằm thu hút học sinh Sau khi thu được kết quả ban đầu, năm học 2020 – 2021, chúng tôi tiếp tục triển khai các hoạt động giáo dục và khuyến khích đồng nghiệp nhân rộng mô hình tại các trường THPT khác trong huyện Kết quả thực nghiệm sẽ là cơ sở để đánh giá hiệu quả của sáng kiến này.
Tính mới của đề tài
Đề tài này tập trung vào việc khám phá và giới thiệu các di sản, di tích lịch sử cùng với những lễ hội đặc sắc tại huyện Tân Kỳ, bao gồm Lèn Rỏi ở xã Kỳ Tân và KM0 tại thị trấn Tân Kỳ.
Kỳ, Hang Mó, Lễ Hội Bươn Xao, Đền Thờ nghĩa quân Lê Lợi tại địa bàn xã Tiên
Nội dung tích hợp, ngoại khóa và tham quan thực tế đều liên quan chặt chẽ đến không gian sống của học sinh Mỗi khu vực trong trường đều có những di tích lịch sử đặc sắc, tạo cơ hội cho các em khám phá và học hỏi từ môi trường xung quanh.
Văn hóa và danh thắng tại những địa chỉ chưa được khai thác hoặc chỉ mới khai thác một cách hạn chế mang đến cho các em những trải nghiệm độc đáo Những địa điểm này không chỉ thiếu thông tin trong sách giáo khoa mà cũng không có nhiều tài liệu tham khảo, tạo cơ hội cho việc khám phá và tìm hiểu sâu hơn về di sản văn hóa phong phú.
Nội dung dạy học trên lớp và trải nghiệm thực tế diễn ra đồng thời, giúp đảm bảo sự liền mạch giữa kiến thức địa lý trong sách giáo khoa và kiến thức địa lý địa phương Điều này không chỉ làm nổi bật đặc điểm của địa lý vùng miền mà còn nâng cao tính giáo dục trong việc dạy học địa lý, tạo ra sự liên hệ thực tiễn cho học sinh.
Sáng kiến chưa được công bố ở bất cứ cuộc thi hay tạp chí nào
Lễ hội Bươn Xao của đồng bào Thái ở Tiên Kỳ - Tân Kỳ.
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1 Cơ sở lý luận
Di sản
Di sản văn hóa là tài sản quý giá được truyền lại từ các thế hệ trước, bao gồm cả hiện vật và thuộc tính phi vật thể của một nhóm hoặc xã hội Nó không chỉ bao gồm các di tích, công trình kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật và sách, mà còn bao gồm văn hóa phi vật thể như truyền thống, ngôn ngữ và kiến thức Hơn nữa, di sản văn hóa còn bao gồm di sản tự nhiên, với những cảnh quan có giá trị văn hóa và sự đa dạng sinh học, nhằm bảo tồn và phát huy cho các thế hệ mai sau.
Theo luật số 10/2013/VBHN-VPQH của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Điều 1
Di sản văn hóa theo quy định của Luật này bao gồm cả di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể, đại diện cho các sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học Những di sản này được gìn giữ và truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác tại nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1 Di sản văn hoá phi vật thể là sản phẩm tinh thần có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, được lưu giữ bằng trí nhớ, chữ viết, được lưu truyền bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức lưu giữ, lưu truyền khác, bao gồm tiếng nói, chữ viết, tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học, ngữ văn truyền miệng, diễn xướng dân gian, lối sống, nếp sống, lễ hội, bí quyết về nghề thủ công truyền thống, tri thức về y, dược học cổ truyền, về văn hoá ẩm thực, về trang phục truyền thống dân tộc và những tri thức dân gian khác
2 Di sản văn hoá vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia
3 Di tích lịch sử - văn hoá là công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học
4 Danh lam thắng cảnh là cảnh quan thiên nhiên hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc có giá trị lịch sử, thẩm mỹ, khoa học
5 Di vật là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học
6 Cổ vật là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hoá, khoa học, có từ một trăm năm tuổi trở lên
7 Bảo vật quốc gia là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị đặc biệt quý hiếm tiêu biểu của đất nước về lịch sử, văn hoá, khoa học
8 Bản sao di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia là sản phẩm được làm giống như bản gốc về hình dáng, kích thước, chất liệu, màu sắc, trang trí và những đặc điểm khác
9 Sưu tập là một tập hợp các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia hoặc di sản văn hoá phi vật thể, được thu thập, gìn giữ, sắp xếp có hệ thống theo những dấu hiệu chung về hình thức, nội dung và chất liệu để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu lịch sử tự nhiên và xã hội
10 Thăm dò, khai quật khảo cổ là hoạt động khoa học nhằm phát hiện, thu thập, nghiên cứu di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia và địa điểm khảo cổ
11 Bảo quản di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia là hoạt động nhằm phòng ngừa và hạn chế những nguy cơ làm hư hỏng mà không làm thay đổi những yếu tố nguyên gốc vốn có của di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia
12 Tu bổ di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh là hoạt động nhằm tu sửa, gia cố, tôn tạo di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh
13 Phục hồi di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh là hoạt động nhằm phục dựng lại di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh đã bị huỷ hoại trên cơ sở các cứ liệu khoa học về di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh đó
Di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể được hiểu như sau:
Di sản văn hóa phi vật thể là sản phẩm tinh thần có giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học, gắn liền với bản sắc của cộng đồng hoặc cá nhân Nó bao gồm các yếu tố văn hóa, vật thể và không gian liên quan, được truyền bá và lưu giữ qua các thế hệ thông qua truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức khác.
Di sản văn hóa vật thể là những sản phẩm vật chất mang giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật và bảo vật quốc gia Theo Điều 2 Nghị định 98/2010/NĐ-CP, di sản văn hóa được phân loại thành di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể.
- Di sản văn hóa phi vật thể bao gồm:
+ Nghệ thuật trình diễn dân gian;
+ Tập quán xã hội và tín ngưỡng;
+ Nghề thủ công truyền thống;
- Di sản văn hóa vật thể bao gồm:
+ Di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh (sau đây gọi là di tích);
+ Di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
Dạy học tích cực
Phương pháp dạy học tích cực tập trung vào việc khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động và sáng tạo Trong mô hình này, giáo viên đóng vai trò là người tổ chức và hướng dẫn, trong khi học sinh là trung tâm của hoạt động dạy học Phương pháp này nhằm chống lại thói quen học tập thụ động và cách dạy học chỉ chú trọng vào việc đọc chép.
Phương pháp dạy học tích cực (PPDH tích cực) là thuật ngữ được sử dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia, nhằm chỉ các phương pháp giáo dục tập trung vào việc phát huy tính tích cực, sự chủ động và khả năng sáng tạo của người học.
Trong phương pháp dạy học (PPDH) tích cực, "tích cực" được hiểu là hoạt động và chủ động, khác với thái độ thụ động Mục tiêu của PPDH tích cực là khuyến khích hoạt động nhận thức của người học, tập trung vào việc phát huy tính tích cực của học sinh Để thực hiện phương pháp này, giáo viên cần nỗ lực hơn so với dạy học thụ động, vì cách dạy ảnh hưởng trực tiếp đến cách học Sự hợp tác giữa thầy và trò là yếu tố quyết định cho thành công trong việc đổi mới phương pháp dạy học Có thể gặp tình huống học sinh yêu cầu phương pháp dạy tích cực nhưng giáo viên chưa đáp ứng, hoặc ngược lại, giáo viên áp dụng PPDH tích cực nhưng học sinh chưa thích ứng Do đó, giáo viên cần kiên trì xây dựng phương pháp học tập chủ động cho học sinh từ từ Việc phân biệt giữa "Dạy và học tích cực" với "Dạy và học thụ động" là rất cần thiết trong quá trình giáo dục.
Dưới đây là một số phương pháp dỵ học tích cực thường hay sử dụng trong dạy học ở trường THPT:
- Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề
- Phương pháp hoạt động nhóm
- Kĩ thuật “khăn trải bàn”
Các hình thức tổ chức dạy học với di sản
Để triển khai dạy học lồng ghép nội dung giáo dục di sản trong chương trình trung học phổ thông, đặc biệt là môn Địa Lí, có nhiều hình thức tổ chức khác nhau Một số hình thức phổ biến được áp dụng bao gồm việc sử dụng phương pháp giảng dạy tích cực, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, và kết hợp giữa lý thuyết và thực hành.
Lồng ghép nội dung di sản vào bài học trên lớp là một phương pháp phổ biến, giúp giáo viên tăng cường sự hứng thú cho học sinh Hình thức này không chỉ làm cho bài học trở nên sinh động hơn mà còn giúp học sinh khắc sâu kiến thức một cách hiệu quả.
Việc lồng ghép dạy học theo chủ đề Địa Lí địa phương trong chương trình Địa lí 12 mang lại nhiều thuận lợi cho giáo viên và học sinh Nội dung sách giáo khoa đã dành hai tiết cuối cùng cho phần Địa Lí địa phương, đồng thời Sở Giáo Dục hướng dẫn các trường xây dựng phân phối chương trình tích hợp các tiết dạy về Địa Lí Nghệ An Điều này giúp giáo viên dễ dàng xây dựng kế hoạch và nội dung bài giảng, hướng tới việc giáo dục về di sản văn hóa và thiên nhiên của địa phương.
Dạy học ngoài thực địa mang lại nhiều lợi ích cho học sinh thông qua việc tổ chức các bài học ngoại khóa tại di sản địa phương Học sinh được trải nghiệm thực tế tại những địa điểm lịch sử, giúp củng cố kiến thức và phát triển kỹ năng, đồng thời hình thành thái độ tích cực Những trải nghiệm này không chỉ bổ sung cho kiến thức lý thuyết mà còn kích thích trí tưởng tượng và đa dạng hóa hoạt động nhận thức, từ đó nâng cao hứng thú học tập Phương pháp dạy học này gắn liền với đời sống, góp phần nâng cao hiểu biết về văn hóa, giáo dục và tình yêu quê hương đất nước.
Tổ chức dạy học theo dự án là phương pháp hiệu quả giúp học sinh rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề và làm việc nhóm Giáo viên cần rà soát nội dung chương trình, lựa chọn các yếu tố tích hợp di sản phù hợp và xây dựng kế hoạch dự án dạy học Đặc biệt, việc liên hệ với thực tế đời sống và xã hội để lựa chọn chủ đề tích hợp hợp lý là rất quan trọng.
Giáo viên có thể tận dụng di sản để tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho học sinh, bao gồm thi kể chuyện về di sản, thi tìm hiểu về di sản và làm tập san Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh hiểu biết sâu sắc hơn về di sản mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tinh thần hợp tác trong quá trình học tập.
Giáo viên có thể nâng cao hứng thú học tập của học sinh bằng cách sử dụng các phương tiện truyền thông và đa phương tiện như tranh ảnh, mô hình và video trong quá trình giảng dạy di sản Những công cụ này không chỉ giúp học sinh dễ tiếp cận và tiếp thu kiến thức bài học một cách hiệu quả hơn mà còn tạo ra môi trường học tập sinh động và hấp dẫn.
Ý nghĩa của dạy học địa lý với di sản
Di sản văn hóa là nguồn tài nguyên quý giá trong giáo dục, giúp nâng cao nhận thức và tạo ra phương tiện trực quan hiệu quả trong giảng dạy Nó không chỉ mang giá trị lịch sử và văn hóa mà còn chứa đựng các giá trị khoa học, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Di sản văn hóa, bao gồm cả vật thể và phi vật thể, có thể được áp dụng trong giáo dục và dạy học thông qua việc tạo ra môi trường học tập, cung cấp công cụ hỗ trợ, cũng như làm nguồn chất liệu phong phú để phát triển nội dung giảng dạy.
Trong bối cảnh giáo dục hiện nay, tài liệu lý luận dạy học bộ môn chưa đề cập đầy đủ đến vai trò của các di sản trong điều kiện và phương tiện dạy học Điều này cho thấy sự cần thiết phải tích hợp các di sản vào quá trình giảng dạy để nâng cao hiệu quả giáo dục.
Trong phong trào xây dựng trường học thân thiện và học sinh tích cực, việc tổ chức cho học sinh tham gia chăm sóc các di sản lịch sử địa phương đang được chú trọng Tuy nhiên, việc khai thác di sản văn hóa như một nguồn tri thức và phương tiện giáo dục vẫn chưa được quan tâm đúng mức Do đó, vai trò và giá trị của các di sản đa dạng ở địa phương chưa được biết đến rộng rãi Lồng ghép giáo dục di sản vào giảng dạy mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho quá trình học tập.
Việc sử dụng di sản văn hóa trong dạy học không chỉ nâng cao tính trực quan mà còn mở rộng khả năng tiếp cận của học sinh với các đối tượng và hiện tượng liên quan đến bài học Khi tiếp cận di sản, học sinh sẽ sử dụng hệ thống tín hiệu thứ nhất thông qua các giác quan như thị giác, thính giác và xúc giác, từ đó cảm nhận và tiếp thu những kiến thức cần thiết một cách hiệu quả.
Phát triển trí tuệ học sinh là quá trình tích cực hóa các hoạt động tư duy và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển tâm lý như tri giác, biểu tượng và trí nhớ Khi học sinh tiếp cận di sản một cách đúng đắn và kịp thời, cùng với các phương pháp dạy học phù hợp và sự hướng dẫn chi tiết, giáo viên sẽ kích thích tư duy của học sinh Qua đó, học sinh sẽ cải thiện khả năng quan sát, xử lý thông tin, phân tích, tổng hợp và so sánh, từ đó phát triển trí tuệ một cách toàn diện.
Giáo dục nhân cách học sinh thông qua di sản văn hóa là một phương tiện dạy học hiệu quả, chứa đựng giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học Di sản không chỉ được lưu truyền qua các thế hệ mà còn có sức ảnh hưởng lớn đến tình cảm và đạo đức của học sinh Khi giáo viên khai thác và truyền đạt những giá trị này, học sinh sẽ hình thành được hệ thống quan điểm và khái niệm về thế giới xung quanh, từ đó giúp các em hiểu rõ bản chất và có khả năng giải thích khoa học các hiện tượng liên quan đến di sản.
Dạy học với di sản không chỉ giúp học sinh hiểu biết về văn hóa và lịch sử mà còn góp phần phát triển các kỹ năng sống thiết yếu Những kỹ năng này bao gồm khả năng tự lập trong cuộc sống, khả năng học tập hiệu quả và làm việc nhóm, từ đó giúp học sinh tự tin hơn trong mọi lĩnh vực Việc tích hợp di sản vào giáo dục sẽ tạo ra môi trường học tập phong phú, khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện, giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.
+ Kĩ năng giao tiếp, lắng nghe tích cực
+ Kĩ năng trình bày suy nghĩ ý tưởng, hợp tác, tư duy phê phán
+ Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm, làm chủ bản thân, đạt mục tiêu
+ Kĩ năng quản lí thời gian, tìm kiếm và xử lý thông tin
Dạy học với di sản tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh tổ chức các hoạt động hợp lý, khuyến khích học sinh tự quan sát và thu thập thông tin Giáo viên cần hướng dẫn học sinh làm việc nhóm để xử lý thông tin về di sản, từ đó trình bày kiến thức cá nhân hoặc nhóm Môi trường làm việc mới yêu cầu giáo viên áp dụng phương pháp dạy học phù hợp, thu hút học sinh vào nghiên cứu di sản, đồng thời khuyến khích sự hợp tác giữa các em để hoàn thành nhiệm vụ.
Thực trạng việc đưa các di sản văn hóa tại địa bàn huyện Tân Kỳ vào dạy học môn địa lý THPT
dạy học môn địa lý THPT
Thông qua việc áp dụng thí điểm, nhiều giáo viên đã nâng cao năng lực thiết kế tiến trình dạy học và tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh Điều này không chỉ kích thích hứng thú học tập mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng tự chiếm lĩnh kiến thức Đa số giáo viên đã nỗ lực thay đổi phương pháp giảng dạy và bổ sung tư liệu học tập, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh thông qua việc sử dụng các di tích lịch sử văn hóa, di sản và lễ hội.
Trong quá trình giảng dạy, việc kết hợp hiệu quả các đồ dùng dạy học như tranh ảnh, bản đồ, phim vidéo và phim đèn chiếu đã được thực hiện để khai thác triệt để các di sản văn hóa của địa phương Sự đa dạng trong phương tiện dạy học không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn làm phong phú thêm kiến thức về văn hóa địa phương cho học sinh.
2.2.1.2 Về phía học sinh Đối với học sinh, việc sử dụng di sản trong dạy học tác động đến tư tưởng tình cảm của học sinh Các em được tham gia vào nhiều hoạt động học tập như sưu tầm tranh, ảnh, tư liệu, hiện vật có liên quan đến bài học
Các di sản, lễ hội và di tích lịch sử địa phương tạo hứng thú học tập cho học sinh, giúp tiết học trở nên gần gũi và hiệu quả Học sinh yếu kém đã nỗ lực nắm bắt kiến thức thông qua các hoạt động như thảo luận nhóm, hỏi đáp và tìm hiểu về di tích Qua đó, các em mạnh dạn trả lời câu hỏi và ghi nhớ sự kiện, nhân vật lịch sử, góp phần vào quá trình chiếm lĩnh kiến thức Ý thức trân trọng lịch sử, gìn giữ di sản và tự hào về quê hương ngày càng được củng cố trong mỗi học sinh.
Một số giáo viên chưa thành thạo trong việc áp dụng tiến trình sư phạm khi sử dụng di sản trong giảng dạy, dẫn đến việc áp dụng này trở nên thiếu tự nhiên và không đạt hiệu quả cao.
Nhiều giáo viên vẫn còn thụ động trong việc nghiên cứu và thiết kế nội dung liên quan đến di sản trong dạy học Họ chưa chủ động sưu tầm tư liệu và hình ảnh về di sản, dẫn đến việc thiếu nguồn tài liệu giới thiệu về các di sản Điều này gây khó khăn cho giáo viên trong việc liên kết nội dung di sản với bài học.
Một số giáo viên thường đặt ra những câu hỏi khó mà học sinh chưa chuẩn bị kịp, dẫn đến việc học sinh không thể trả lời Thiếu thông tin về di sản và hệ thống câu hỏi gợi mở khiến giáo viên phải can thiệp và trả lời thay cho học sinh.
Hiện nay, học sinh vẫn chưa thể hiện sự quan tâm đáng kể đến các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và lễ hội, dẫn đến sự thờ ơ với lịch sử và các di tích tại địa phương Hầu hết học sinh chỉ học thuộc lòng mà thiếu hiểu biết sâu sắc, không biết cách liên hệ và xâu chuỗi các sự kiện, hiện tượng lịch sử Điều này đặc biệt rõ nét khi các em không thể kết nối những kiến thức này với thực tiễn tại địa phương của mình.
Khái quát về một số di sản văn hoá trên địa bàn Tân Kỳ
2.3.1 Khái quát về lịch sử Tân Kỳ
Tân Kỳ là một huyện mới trong tỉnh Nghệ An, nhưng đã có người sinh sống từ rất sớm, với nhiều dấu vết lịch sử còn lại Khu vực này không chỉ có người Kinh mà còn có người Thổ và người Thái Trước đây, Tân Kỳ từng thuộc về các vùng như Hàm Hoan, Hoan Châu, Diễn Châu và là một phần của huyện Quỳnh Lưu, Yên Thành và Nghĩa Đàn trong các triều đại Ngô, Hồ Từ thời Lê Sơ, Nguyễn cho đến trước cách mạng tháng Tám, Tân Kỳ vẫn nằm trong các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu và Nghĩa Đàn.
Tân Kỳ và Nghệ An được xem là khu vực chiến lược về quốc phòng, với lịch sử là căn cứ quân sự và kho lương thực quan trọng dưới thời phong kiến Vùng Hoan Diễn, bao gồm Tân Kỳ, từng là nơi đóng quân của hàng chục vạn quân trong thời Trần Vào thế kỷ XV, nghĩa quân Lam Sơn từ Thanh Hóa đã đóng quân tại các xã Nghĩa Phúc, Nghĩa Hành, Tiên Kỳ, và nhân dân Tân Kỳ đã hỗ trợ họ trong cuộc kháng chiến, góp phần tạo nên chiến thắng vang dội trước quân Minh.
Hiện nay di tích còn để lại như Bãi Lơi Lơi ( đọc chệch từ từ Lê Lợi ), bãi Tập
Mã, bãi Quyền, đồng Voi, núi Đòn, thành Lê Lợi ở Tiên Kỳ, cùng với Khe Mài và Làng Tiên Kỳ, là những địa danh lịch sử quan trọng Vào thế kỷ XVIII, Tân Kỳ trở thành căn cứ khởi nghĩa của Lê Duy Mật chống lại ách áp bức phong kiến Lê - Trịnh Thời kỳ chống Pháp, nhân dân Tân Kỳ tham gia phong trào Cần Vương và là nơi đóng quân của quân khởi nghĩa Nguyễn Xuân Ôn Sau khi Việt Nam trở thành thuộc địa của Pháp, Tân Kỳ trở thành nơi xây dựng các đồn điền như Nghĩa Dũng, Nghĩa Hợp, Tân Phú và Nghĩa Hoàn Trước khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, một số chi bộ thuộc Đông Dương Cộng sản Đảng đã hoạt động tại Bến Hới, Đồng Cốc và Ba Lạch Trong những năm 1930 - 1931, Nghĩa Đàn, bao gồm Tân Kỳ, đã tham gia vào phong trào cách mạng cả nước, dẫn đến sự ra đời của nhiều chi bộ đảng Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Tân Kỳ đã nổi dậy giành chính quyền trong cách mạng tháng Tám, chỉ trong vòng một tuần từ 16/8 đến 24/8.
Từ năm 1945 đến 1954, nhân dân Tân Kỳ đã có những cống hiến và hy sinh to lớn trong cuộc kháng chiến Chỉ riêng trong hai năm 1949 - 1950, toàn huyện Nghĩa Đàn - Tân Kỳ đã có 3.650 thanh niên tòng quân Đến đầu năm 1954, đã có 180 thanh niên xung phong tham gia Trong suốt thời gian kháng chiến, Tân Kỳ còn là nơi đóng quân và xây dựng cơ sở hậu phương cho lực lượng cách mạng của nước bạn Lào.
Sau khi hiệp định Giơ ne vơ được ký kết, nhân dân Tân Kỳ nhanh chóng phải đối mặt với nhiệm vụ xây dựng kinh tế và kháng chiến chống đế quốc Mỹ Trong cuộc kháng chiến kéo dài và khốc liệt, nhân dân Tân Kỳ đã cùng với cả nước nỗ lực hết mình vì độc lập dân tộc.
Tân Kỳ là một địa bàn chiến lược quan trọng, là nơi tập trung lương thực, vũ khí và lực lượng trước khi ra tiền tuyến, đồng thời cũng là huyết mạch giao thông và đầu mối của đường mòn Hồ Chí Minh Tại đây, địa phương đã tiếp nhận và chăm sóc hơn 250.000 người dân tỉnh Quảng Trị sơ tán, thể hiện tinh thần đoàn kết và nghĩa tình của quê hương Xô Viết Sau khi chiến tranh kết thúc, với những thành tích xuất sắc, nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Tân Kỳ đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Vào ngày 19/4/1963, Hội đồng chính phủ đã ban hành quyết định số 52/CP, phê duyệt việc chia lại địa giới huyện Quỳ Châu, Anh Sơn, Nghĩa Đàn thành 7 huyện, trong đó có huyện Tân Kỳ Tên gọi huyện Tân Kỳ ra đời từ thời điểm đó, khi mới thành lập, huyện bao gồm 13 xã (trong đó có 10 xã thuộc Nghĩa Đàn, 1 xã của Yên Thành và 2 xã thuộc Anh Sơn) Qua nhiều lần chia tách và sáp nhập, hiện nay Tân Kỳ có 21 xã và 1 thị trấn.
Sau chiến tranh Tân Kỳ, mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng nhờ sự lãnh đạo của Đảng, địa phương này đã đạt được những thành tựu nhất định.
Trong giai đoạn 2001 – 2005, kinh tế nông - lâm - ngư tăng trưởng bình quân 7,1%, với tổng sản lượng lương thực đạt 62.525 tấn và cơ sở hạ tầng có nhiều cải thiện đáng kể Đời sống văn hóa cũng có những bước tiến lớn, với sự nâng cao về số lượng và chất lượng giáo dục hàng năm Công tác khám chữa bệnh đã đáp ứng nhu cầu tối thiểu của người dân, với hệ thống y bác sỹ có mặt tại các xóm, bản Các chế độ phúc lợi xã hội được thực hiện đầy đủ và kịp thời, góp phần giảm tỷ lệ đói nghèo từ 19% năm 2000 xuống còn 11% năm 2005.
Mặc dù Tân Kỳ đã đạt được một số thành tích, huyện này vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là so với mặt bằng chung của tỉnh Cơ cấu kinh tế chưa hợp lý, với tỷ trọng ngành công nghiệp còn thấp và việc khai thác tiềm năng sẵn có, nhất là trong lĩnh vực du lịch và dịch vụ, chưa được hiệu quả.
2.3.2 Một số di tích lịch sử trên địa bàn Tân Kỳ
Huyện Tân Kỳ, mặc dù tên gọi chỉ mới xuất hiện gần đây, nhưng vùng đất và con người nơi đây đã có từ rất lâu Trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, Tân Kỳ được coi là một địa bàn chiến lược về quốc phòng, nơi mà các nghĩa quân như Lê Lợi, Lê Duy Mật và Nguyễn Xuân Ôn đã chọn làm căn cứ và nơi tích trữ lương thực.
Vào năm 1930, các chi bộ Đảng lần lượt được thành lập, và trong cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, nhiều căn cứ quân sự đã được xây dựng tại Tân Kỳ Hiện nay, Tân Kỳ còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử quan trọng như bãi Lê Lợi, bãi Tập Mã, bãi Quyền, Đầu Voi, núi Đòn, thành Lê Lợi, khe Mài, làng Tiên Kì, lèn Rỏi, dãy Bồ Bồ, Bù Loi, thành Trùng Quang, núi Vình, bến Hới, Đồng Cốc, Ba Lạch, Vĩnh Linh, đặc biệt là cột mốc số 0 Các di tích này không chỉ phản ánh lịch sử hào hùng mà còn mang giá trị văn hóa, giáo dục cho thế hệ mai sau.
Tại Hang Lèn Rỏi, thuộc xóm Hùng Cường, xã Kỳ Sơn, các nhà khảo cổ đã phát hiện nhiều di chỉ như vỏ ốc và công cụ sản xuất bằng đá, chứng minh rằng khu vực này đã có người sinh sống từ thời nguyên thuỷ.
Hang Lèn Rỏi b Các di tích, dấu tích thời phong kiến
Bãi Tập Mã, nằm tại xóm Tập Mã thuộc xã Nghĩa Phúc, là địa điểm có địa hình bán sơn địa, nơi nghĩa quân Lê Lợi từng luyện tập binh Mã Tên gọi Tập Mã đã được chính quyền địa phương sử dụng để đặt tên cho xóm và trường học trong khu vực.
Trường học mang tên Tập Mã
- Bãi Quyền (nay ở xóm Nghĩa Liên xã Nghĩa Phúc) là nơi chân núi nghĩa quân thường xuyên luyện tập võ nghệ, xây dựng lực lượng
Bãi Lê Lợi, hiện tọa lạc tại xóm 6 xã Nghĩa Hành, là một địa điểm có địa hình bằng phẳng bên ven Sông Con, được nghĩa quân lựa chọn làm nơi tổ chức các trận đánh trên mặt nước.
Các hình thức vận dụng các di sản văn hóa trên địa bàn huyện Tân Kỳ vào giảng dạy địa lý THPT
Theo công văn số 73/HD-BGDDT-BVHTTDL ngày 16/1/2013 của Bộ Giáo dục Đào tạo và Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch, việc lồng ghép di sản vào dạy học ở trường THPT, đặc biệt là môn địa lý, là rất quan trọng Tuy nhiên, khối lượng kiến thức và nội dung lồng ghép trong chương trình hiện nay khá nặng nề, dẫn đến việc giảng dạy trở nên khó khăn Do đó, trong việc lồng ghép di sản của huyện Tân Kỳ vào chương trình THPT, tôi tập trung vào việc sử dụng ví dụ minh họa và giới thiệu khái quát về di sản, giúp học sinh tiếp cận dần với các giá trị văn hóa của địa phương.
Việc lồng ghép di sản vào giảng dạy các môn khoa học xã hội, đặc biệt là môn Địa lý, không chỉ tạo hứng thú cho học sinh mà còn giúp minh họa bài học một cách sinh động Những hình ảnh quen thuộc trong bài giảng góp phần bồi dưỡng và khắc sâu kiến thức, đồng thời hình thành các kỹ năng thực hành cho học sinh Qua đó, phương pháp này cũng giáo dục tư tưởng và đạo đức cho các em, góp phần phát triển toàn diện.
Trong quá trình giảng dạy, việc lồng ghép di sản tại huyện Tân Kỳ mang lại nhiều thuận lợi nhờ vào sự phong phú của di sản từ cấp Quốc gia đến địa phương Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất vẫn là vấn đề kinh phí và thời gian, khiến giáo viên không thể tìm hiểu đầy đủ về các di sản Điều này ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, trong khi tính đồng bộ của chương trình giáo dục tại các trường THPT còn thấp Hơn nữa, học sinh hiện nay thường ít đầu tư thời gian cho việc nghiên cứu các môn học, đặc biệt là các môn khoa học xã hội, do lối sống thực dụng, áp lực thi cử và áp lực từ gia đình.
Để đạt hiệu quả cao trong việc sử dụng di sản trong giảng dạy ở trường phổ thông, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các Ban ngành, đặc biệt là giữa Sở Giáo dục Đào tạo và Sở Văn hoá, Thể thao và Du Lịch Ngoài ra, sự hợp tác từ các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, sự quan tâm hỗ trợ từ Ban giám hiệu, nỗ lực nghiên cứu của giáo viên và thái độ học tập tích cực của học sinh cũng đóng vai trò quan trọng.
Từ thực tiễn dạy học bản thân đã chọn được một số địa chỉ có thể lồng ghép dạy học di sản của địa phương vào:
Khối Tên bài học Di sản được sử dụng Mục tiêu giáo dục
Bài 9: Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất
- Các dạng địa hình đặc biệt được hình hành từ quá trình ngoại lực: địa hình cacxtơ: Hang Lèn Rỏi ở xã Kỳ Sơn, Hang Mó ở xã Tiên Kỳ
Giúp học sinh biết được quá trình hình thành các hang động đẹp của địa phương
Bài 35: Vai trò, các nhân tố ảnh hưởng và đặc điểm phân bố của ngành dịch vụ
Lễ hội Bươn Xao tại xã Tiên Kỳ không chỉ là một sự kiện văn hóa đặc sắc mà còn tôn vinh các di sản thiên nhiên và lịch sử của địa phương Nơi đây nổi bật với làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống, mang đến cơ hội cho du khách trải nghiệm du lịch cộng đồng độc đáo Sự kết hợp giữa văn hóa, lịch sử và nghề thủ công truyền thống tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho Tiên Kỳ, thu hút sự quan tâm của nhiều du khách.
Biết được tác động của Tài nguyên thiên nhiên, các di sản văn hoá, lịch sử đến sự phát triển và phấn bố ngành du lịch của địa phương
Bài 41: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên
Tài nguyên du lịch….Giới thiệu về các tài nguyên du lịch của Tân Kỳ như Km0, các hang động, lễ hội,…
Giúp các em biết được vài trò của việc bảo vệ các di sản trên địa bàn
Bài 16: Đặc điểm dân số và phân bố dân cư nước ta
Dân số nước ta nhiều thành phần dân tộc: Giới thiệu khái quát về bản săc văn hóa dân tộc Thái, Thổ định cư trên địa bàn huyện Tân
Giúp các em biết được bản sắc văn hóa của dân tộc Thái, Thổ còn các em đồng bào Thái Thổ thêm tự hào về dân tộc mình
Tài nguyên du lịch tự
Biết được sự đa dạng, giàu có của tài nguyên
12 mại và du lịch nhiên:
Giới thiệu về hang Mó ở Tiên Kỳ, Hang Lèn Rỏi ở
* Tài nguyên du lịch nhân văn:
- Lễ hội: Lễ hội Bươn Xao
- Di sản văn hoá: KM0, Đình Sen, văn hóa của người Thái
Các làng nghề truyền thống, đặc biệt là dệt thổ cẩm ở Bản Phẩy – Thái Minh và Bản Hiện tại xã Tiên Kỳ, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của huyện Đây không chỉ là một phần di sản văn hóa mà còn là một thế mạnh du lịch, thu hút khách tham quan và góp phần nâng cao đời sống người dân địa phương.
Vùng kinh tế Bắc Trung Bộ
- Các hang động đẹp: Hang
- Di sản văn hoá : Lễ hội Bươn Xao, văn hóa của người thái Di tích lịch sử KM0
Thế mạnh phát triển kinh tế du lịch Địa lý địa phương tỉnh
- Di tích, lễ hội: KM0,
Lễ hội Bươn Xao, Đình Sen, Bãi Quyền,…
- Làng nghề: Dệt thổ cẩm ở Bản Phẩy – Thái Minh, Bản Hiện
Thế mạnh phát triển kinh tế và tiềm năng phát triển du lịch của địa phương
Một số tiết dạy có lồng ghép các di sản vào dạy học
2.4.2.1 Hoạt động tham quan trải nghiệm
Do tình hình dịch bệnh phức tạp, hoạt động tham quan được tổ chức linh hoạt, chỉ dành cho học sinh dân tộc Thái tại trường Ban chuyên môn đã thống nhất tổ chức hoạt động trải nghiệm ngoài giờ lên lớp, với sự hướng dẫn cụ thể từ giáo viên bộ môn.
Để thiết kế hoạt động trải nghiệm hiệu quả trong dạy học địa lý ở trường Trung học phổ thông, giáo viên cần lựa chọn nội dung phù hợp, xác định địa điểm và thời gian tổ chức gần gũi với học sinh Việc chuẩn bị chu đáo về nội dung, hình thức và cách thức tổ chức là rất quan trọng, đồng thời giáo viên cần linh hoạt áp dụng các phương pháp dạy học và biện pháp sư phạm thích hợp Cuối cùng, việc theo dõi và đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm của học sinh có thể thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau Quy trình thiết kế này cần được thực hiện theo các bước cụ thể để đạt hiệu quả cao nhất.
Bước đầu tiên trong việc tổ chức trải nghiệm học tập là lập kế hoạch, thường diễn ra vào đầu năm học hoặc đầu học kỳ Giáo viên cần căn cứ vào mục tiêu môn học, nội dung sách giáo khoa, phân phối chương trình, cũng như ưu thế địa phương và nhu cầu, hứng thú của học sinh để xác định chủ đề trải nghiệm phù hợp với đối tượng và khả năng nhận thức của học sinh.
- Bước 2: Thiết kế kế hoạch hoạt động trải nghiệm (xác định chủ đề, mục tiêu, địa điểm, thời gian, công tác chuẩn bị, các hoạt động )
Bước 3 trong tổ chức hoạt động trải nghiệm là hiện thực hóa ý tưởng từ giáo án, nhằm kiểm tra tính hiệu quả của kế hoạch do giáo viên đề xuất Để buổi trải nghiệm thành công, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên, học sinh và lực lượng hỗ trợ tại địa phương xã Tiên Kỳ Trước khi tiến hành, giáo viên cần nêu rõ nhiệm vụ học tập và hướng dẫn học sinh hoàn thành nhiệm vụ theo kịch bản đã chuẩn bị trước.
- Bước 4: Đánh giá hoạt động trải nghiệm Đây làm cơ sở để rút ra bài học kinh nghiệm cho những lần tổ chức sau tốt hơn
* Vai trò, nhiệm vụ của giáo viên
Trong hoạt động này, vai trò của giáo viên và học sinh được thể hiện rõ ràng
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc khởi xướng và kết thúc hoạt động học tập, đề xuất nhiệm vụ dựa trên mục tiêu và thực tiễn của học sinh, đồng thời đánh giá kiến thức, năng lực và kỹ năng mà học sinh đạt được Trong chủ đề "Tìm hiểu về lịch sử văn hóa lễ Hội Bươn Xao", giáo viên yêu cầu học sinh thuyết minh và giới thiệu về nguồn gốc, đặc trưng văn hóa và ý nghĩa của lễ hội, tập trung vào giải thích nguồn gốc tên gọi, đặc điểm, giá trị văn hóa – du lịch, cũng như các giải pháp bảo vệ và phát huy giá trị của lễ hội Để thực hiện nhiệm vụ này, giáo viên lập kế hoạch cụ thể nhằm hướng dẫn học sinh đạt được mục tiêu học tập.
Trước khi tổ chức trải nghiệm một tuần cho học sinh, giáo viên đã liên hệ với lãnh đạo địa phương để trình bày mục đích dạy học và đề xuất được hỗ trợ trong quá trình triển khai hoạt động Họ đã xin phép tham gia lễ hội và giới thiệu các bậc cao niên có kinh nghiệm, giúp học sinh hiểu rõ hơn về lễ hội thông qua việc gặp gỡ và cung cấp tài liệu liên quan.
Giáo viên nên chủ động xác định số lượng học sinh thuộc dân tộc Thái trong khu vực, từ đó tập hợp và phân công nhiệm vụ cho các em nghiên cứu về lễ hội của địa phương và dân tộc mình.
Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập bao gồm việc theo dõi quá trình hoạt động của các em để điều chỉnh kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thu thập và xử lý thông tin Giáo viên cũng hỗ trợ các em trong việc xây dựng đề cương sản phẩm Trước khi báo cáo sản phẩm trước lớp, giáo viên sẽ xem xét và giúp các em chỉnh sửa để nâng cao chất lượng sản phẩm.
- Thực hiện nhiệm vụ đánh giá: Đây là khâu thẩm định sản phẩm của các em
Giáo viên cung cấp nhận xét về kiến thức, kỹ năng và năng lực của học sinh trong quá trình trải nghiệm, cần có tiêu chí đánh giá rõ ràng và phù hợp Bài thuyết trình cần được trình bày mạch lạc, có sơ đồ tư duy hỗ trợ và phong thái lịch sự để tạo ấn tượng tốt với người nghe Đánh giá cũng cần chú trọng đến toàn bộ quá trình tham gia của học sinh trong hoạt động.
* Vai trò, nhiệm vụ của học sinh
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác vận dụng các di sản văn hóa vào giảng dạy địa lý THPT trong địa bàn huyện Tân Kỳ
hóa vào giảng dạy địa lý THPT trong địa bàn huyện Tân Kỳ
Giáo dục di sản địa phương tại trường học không chỉ mang lại ý nghĩa thiết thực cho học sinh mà còn giúp các em hiểu rõ hơn về văn hóa và lịch sử của quê hương Việc đưa di sản địa phương vào chương trình giảng dạy là cần thiết để nâng cao nhận thức và lòng tự hào về bản sắc văn hóa, từ đó khuyến khích các em tham gia bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Các di sản địa phương không chỉ gần gũi với học sinh mà còn giúp các em nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa và lịch sử Việc tìm hiểu về di sản sẽ góp phần bồi dưỡng nhân cách và phát triển tâm hồn cho các em, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai.
Các em sẽ trở thành những hướng dẫn viên du lịch, mang di sản văn hóa của địa phương đến với mọi miền đất nước trong quá trình học tập và làm việc sau này.
Hình thành tình yêu quê hương và làng bản cho các em là cách nâng cao ý thức gìn giữ truyền thống văn hóa và bảo tồn di sản địa phương.
- Việc sử dụng các di sản tại đia phương làm sinh động hơn bài học của người giáo viên, giúp các em hứng thú hơn với các môn học
Vì thế các môn học, các trường học cần thiết đưa giáo dục các di sản tại địa phương vào chương trình giáo dục cụ thể:
Các trường tiểu học nên tổ chức các hoạt động giới thiệu về di sản văn hóa địa phương thông qua việc kể chuyện, trình chiếu hình ảnh và phim ảnh Điều này giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị và ý nghĩa của các di sản tại xã, huyện nơi trường đóng, từ đó nâng cao nhận thức và lòng tự hào về văn hóa địa phương.
Các trường THCS và THPT không chỉ tổ chức các hoạt động như xem phim mà còn tạo điều kiện cho học sinh trải nghiệm thực tế Học sinh có thể thực hiện thu hoạch và làm báo cáo về các di sản văn hóa có trên địa bàn trường, từ đó nâng cao hiểu biết và ý thức bảo tồn di sản.
Các chương trình giáo dục di sản cần được triển khai đồng bộ và thống nhất trong toàn địa phương, cho phép các trường đăng ký tham quan hoặc tổ chức các hoạt động giáo dục, trải nghiệm cho học sinh trong các môn học.
Có nhiều cách thức áp dụng Di sản trong giảng dạy, nhưng đặc biệt nổi bật trong việc sử dụng Di sản trong dạy học địa lý ở trường phổ thông là việc kết hợp các yếu tố văn hóa, lịch sử và môi trường để nâng cao nhận thức của học sinh về giá trị di sản.
Sử dụng di sản trong dạy học trên lớp là một phương pháp hiệu quả và dễ thực hiện Giáo viên cần tìm hiểu kỹ nội dung bài dạy và lựa chọn các tài liệu di sản liên quan để phục vụ cho bài học Tài liệu di sản không chỉ bổ sung kiến thức mà còn làm phong phú thêm nội dung bài học Việc sưu tầm tài liệu di sản bên cạnh các kênh hình có sẵn trong sách giáo khoa là rất cần thiết.
Khi dạy về tác động của ngoại lực lên địa hình bề mặt trái đất, giáo viên có thể sử dụng hình ảnh của hang Mó ở Tiên Kỳ và hang Lèn Rỏi ở Kỳ Tân Những hình ảnh này giúp học sinh nhận thấy rằng địa hình ở huyện Tân Kỳ không kém phần đẹp và hoành tráng so với các dạng địa hình hang động khác.
*Dạy học tại Di sản:
Có một cách gọi khác là dạy học tại thực địa Đó là cách tiến hành một giờ dạy học tại nơi có Di sản hay (tại thực địa)
Trong một năm học, có thể tổ chức từ 1 đến 2 tiết dạy tại Di sản trong mỗi học kỳ Giáo viên có thể gộp 4 đến 5 tiết trong một học kỳ để tập trung chuẩn bị cho một giờ dạy tại Di sản Đồng thời, giáo viên cần có những yêu cầu cụ thể và chuẩn bị trước cho học sinh về tư tưởng và kiến thức chuyên môn.
Các di sản địa phương nằm gần trường học, giúp việc tổ chức dạy học tại các di sản trở nên đơn giản và thuận tiện hơn.
* Sử dụng Di sản trong tổ chức các hoạt động ngoại khóa:
Trong năm học, có nhiều ngày lễ lớn như Ngày Quốc Khánh 2/9, Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 và Ngày thành lập QĐND Việt Nam 22/12 Giáo viên nên tổ chức các hoạt động cho học sinh theo từng lớp, khối học và phối hợp với cán bộ Đoàn, Đội để tạo cơ hội cho học sinh tham gia vào các hoạt động gắn liền với di sản địa phương Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh phát huy tính tích cực và sáng tạo trong học tập mà còn nâng cao năng lực nhận thức, hứng thú học tập, khả năng giao tiếp và tổ chức.
Để kỷ niệm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, các em học sinh có thể tham quan Đình Sen tại Nghĩa Đồng, nơi thành lập chi bộ đầu tiên của huyện Tân Kỳ Sau chuyến tham quan, các em sẽ viết báo cáo về vai trò của tổ chức Đảng trong sự phát triển của đất nước.
Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục, việc nâng cao vai trò hoạt động và tính chủ động của học sinh là rất quan trọng Điều này đòi hỏi dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học.