TỊNH ĐỘ
Đức Phật đã giảng dạy tại vườn Amrapali, gần thành Tỳ-xá-ly, cùng với một đại chúng gồm tám nghìn Tỳ kheo và ba mươi hai nghìn Bồ tát.
Các vị Bồ tát đã đạt được trí tuệ vĩ đại và duy trì các Pháp chân thật để bảo vệ Đạo Pháp, giúp đỡ chúng sinh vô điều kiện và tán dương Tam Bảo Họ đã hoàn toàn thanh tịnh, vượt qua phiền não, an trụ trong tịch diệt và giải thoát, không còn thoái chuyển trong chánh niệm và chánh định Họ thực hành đầy đủ các hạnh Bố thí, Trì giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền định và Bát nhã, đồng thời chứng đắc vô sinh pháp nhẫn Với lòng tin kiên cố như kim cương, họ thuyết giảng Giáo Pháp không sợ hãi, âm vang như sấm, và thấu suốt lý duyên khởi Họ là những thầy thuốc vĩ đại, chữa lành vô số bệnh tật và luôn sử dụng những gì thấy và nghe để mang lại lợi ích cho chúng sinh, không bao giờ lãng phí nỗ lực Các ngài hoàn toàn đầy đủ tất cả công đức, trang nghiêm và thanh tịnh các cõi Phật.
Danh hiệu các ngài là Đẳng Quán Bồ tát, Bất Đẳng Quán Bồ tát, Đẳng Bất Đẳng Quán
Bồ tát là những thực thể quan trọng trong Phật giáo, bao gồm Định Tự Tại Vương Bồ tát, Pháp Tự Tại Vương Bồ tát, Pháp Tướng Bồ tát, và nhiều vị khác như Quang Tướng Bồ tát, Đại Nghiêm Bồ tát, Bảo Tích Bồ tát, và Biện Tích Bồ tát Các vị Bồ tát như Bảo Thủ Bồ tát, Hỷ Căn Bồ tát, và Hư Không Tạng Bồ tát thể hiện những phẩm hạnh cao quý và sự từ bi, giúp đỡ chúng sinh trong cuộc sống Những tên gọi như Bảo Dũng Bồ tát và Chấp Bảo Cự Bồ tát cũng nhấn mạnh vai trò của họ trong việc bảo vệ và truyền bá giáo lý Phật giáo.
Bồ tát, Đế Võng Bồ tát, Minh Võng Bồ tát, Vô Duyên Quán Bồ tát, Tuệ Tích Bồ tát,
Bảo Thắng Bồ tát, Thiên Vương Bồ tát, Hoại Ma Bồ tát, Điện Đức Bồ tát, Tự Tại Vương
Bồ tát là những hình ảnh biểu tượng cho lòng từ bi và trí tuệ trong Phật giáo, bao gồm các vị như Công Đức Tướng Nghiêm Bồ tát, Sư Tử Hống Bồ tát, Lôi Âm Bồ tát, và Sơn Tướng Kích Âm Bồ tát Ngoài ra, Hương Tượng Bồ tát và Bạch Hương Tượng Bồ tát cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông điệp về sự tinh tấn và lòng kiên nhẫn, thể hiện qua hình ảnh của Thường Tinh Tấn.
Trong thế giới tâm linh, có rất nhiều Bồ tát nổi bật như Bất Hưu Tức Bồ tát, Diệu Sinh Bồ tát, Hoa Nghiêm Bồ tát, và Quán Thế Âm Bồ tát Ngoài ra, các vị như Đắc Đại Thế Bồ tát, Phạm Võng Bồ tát, Bảo Trượng Bồ tát, và Vô Thắng Bồ tát cũng góp mặt trong danh sách này Không thể không nhắc đến Nghiêm Độ Bồ tát, Kim Kế Bồ tát, Châu Kế Bồ tát, Di Lặc Bồ tát và Văn Thù Sư Lợi Pháp Vương Tử Tất cả những vị Bồ tát này tạo thành một tập hợp vĩ đại gồm ba mươi hai nghìn Đại Bồ tát, thể hiện sự phong phú và đa dạng trong giáo lý Phật giáo.
Mười nghìn Phạm Thiên Vương, bao gồm Phạm Vương Thi Khí và nhiều vị khác, từ các thế giới trong bốn thần châu đã tập hợp về nơi Phật để lắng nghe Giáo Pháp Ngoài ra, có mười hai nghìn vị Thiên đế cũng từ các thế giới trong bốn châu tham dự hội nghị Các vị Trời có oai đức lớn như Rồng, Dạ xoa, Càn thát bà, A tu la, Ca lâu la, Khẩn na la và Ma hầu la già cũng đã đến tham gia.
Đức Thế Tôn đang thuyết Pháp trước một đại chúng đông đảo, hàng trăm nghìn người kính trọng vây quanh Ngài ngồi vững vàng trên tòa sư tử, tựa như núi Tu Di vươn cao giữa đại dương, tỏa sáng vượt lên tất cả.
Tại thành Tỳ-xá-ly, vị Trưởng giả tử Bảo Tích cùng với năm trăm vị Trưởng giả tử khác đã đến cúng dường Đức Phật bằng những lọng báu Nhờ oai thần của Phật, những lọng báu này đã hợp nhất thành một lọng báu khổng lồ, bao trùm toàn bộ tam thiên đại thiên thế giới, hiển hiện tất cả các tướng mạo của thế giới Trong lọng báu, mọi cảnh vật như núi Tu Di, đại dương, mặt trời, mặt trăng, và cung điện của chư thiên đều được hiện ra Đồng thời, các đức Phật trong mười phương cũng xuất hiện cùng với sự thuyết Pháp Đại chúng chứng kiến thần lực vi diệu của Phật và không ngừng tán thán, chắp tay cung kính chiêm ngưỡng nét mặt tôn kính của Ngài.
Lúc này Trưởng giả tử Bảo Tích liền tụng bài kệ trước Đức Phật:
Mắt trong rộng lớn tựa sen xanh, tâm tịnh vượt hơn các thiền định, hạnh nguyện tán thán không kể xiết Định độ chúng sinh đáng đảnh lễ, đã thấy Đại Thánh dùng thần biến hiện vô lượng cõi khắp mười phương Chư Phật thuyết Pháp các cõi ấy, chúng con nhờ đó đều thấy nghe.
Oai lực Pháp Vương vượt quần sinh
Muôn Pháp thảy đều thí tất cả
Khéo phân biệt khắp các pháp tướng
Bất động cùng với lý Nhất thừa
Thành tựu tự tại với các pháp
Nên đảnh lễ Người- Đấng Pháp Vương
Nói pháp chẳng có cũng chẳng không
Dù các pháp khởi từ nhân duyên
Chẳng ngã, chẳng tạo, chẳng người nhận
Nghiệp tốt nghiệp xấu cũng chẳng mất
Trước cội Bồ đề giáng phục Ma Đắc Diệt – Cam lộ, thành Chính giác
Tâm không còn dục, thọ chẳng hành
Hoàn toàn đánh bại các ngoại đạo
Ba Chuyển Pháp Luân ở Đại thiên
Pháp ấy xưa nay đều thanh tịnh
Trời người đắc đạo đều chứng minh
Bấy giờ Tam Bảo hiện thế gian
Dùng vi diệu Pháp cứu chúng sinh
Ai nấy thấy nghe đều bất thoái
Như y vương chữa già, bệnh, chết
Nay lễ Pháp hải đức vô biên
Khen chê bất động, như Tu Di
Người thiện, bất thiện đều thương xót
Tâm hành bình đẳng tựa hư không
Ai nghe Nhân bảo chẳng kính vâng?
Nay dâng Thế Tôn lọng báu này
Tam thiên Đại thiên đều hiển hiện
Cùng với cung điện của Trời Rồng
Và Càn thát bà đến Dạ xoa
Cả thế giới này đều thấy rõ
Thập lực phương tiện biến hóa ấy Được xem việc hiếm, đều tán thán
Nay đảnh lễ Đấng Tam Giới Tôn Đại Thánh- Pháp Vương, nơi nương về
Ngắm Phật tịnh tâm đều hoan hỷ
Thảy đều thấy Phật trước mặt mình
Là do bất cộng – oai thần Phật
Phật thuyết Pháp dùng một thứ tiếng Chúng sinh tùy tính mà giác ngộ Mỗi mỗi thấy Phật nói tiếng mình
Là do bất cộng – oai thần Phật
Thế Tôn thuyết Pháp dùng một giọng Mỗi chúng hữu tình thảy đều hiểu Tùy thuận hành trì được lợi lạc
Là do bất cộng – oai thần Phật
Thuyết Pháp, Phật dùng một thứ tiếng Người nghe sợ hãi hay vui vẻ
Kẻ khởi chán lìa hay dứt nghi
Là do bất cộng – oai thần Phật
Lạy Đấng Thập Lực – Đại Tinh Tấn, Đảnh lễ Bậc Đắc Vô Sở Úy, Bậc Trụ Bất Cộng Pháp, và Đấng Vô Thượng Đạo Sư Chúng con kính lạy Bậc Năng trừ các xiềng xích, Đấng đã đến bờ bên kia, và Bậc độ các thế giới.
Lễ Bậc vĩnh viễn rời sinh tử là hành trình hiểu biết căn tính quá khứ và tương lai, khéo léo giải thoát các pháp Vượt ra ngoài thế gian như hoa sen, thường xuyên bước vào cảnh tịch diệt Niết bàn Chứng đắc pháp tướng mà không bị cản trở, chúng ta kính lễ Đấng Như Lai, Như Không.
Khi Bảo Tích hoàn thành bài kệ, chàng đã hướng về Phật và bày tỏ nguyện vọng của năm trăm vị trưởng giả tử muốn hiểu về sự thanh tịnh trong cõi Phật Đức Phật đã đồng ý giảng dạy cho các vị Bồ tát về những hạnh nguyện trong cõi thanh tịnh Ngài giải thích rằng tịnh độ của Bồ tát chính là các loài hữu tình, vì Bồ tát đạt được cõi Phật thông qua việc hóa độ chúng sinh Họ đạt được cõi Phật tùy thuộc vào nhu cầu của chúng sinh để phát triển trí tuệ và căn Bồ tát Bồ tát thệ nguyện đạt được cõi nước thanh tịnh nhằm lợi ích cho chúng sinh, giống như người xây cung điện trên đất trống mà không thể xây trên hư không Thệ nguyện của Bồ tát để cứu độ chúng sinh không thể hoàn thành trong hư không.
Bảo Tích, tâm ngay thẳng là tịnh độ của Bồ tát, nơi mà những chúng sinh không xu nịnh sẽ sinh về khi Bồ tát chứng đắc Phật đạo Tâm sâu vững và tâm Bồ đề cũng là tịnh độ của Bồ tát, giúp những hữu tình đầy đủ công đức và những chúng sinh theo Đại thừa sinh về cõi nước ấy Bố thí và trì giới là những tịnh độ quan trọng, cho phép những chúng sinh có thể xả bỏ tất cả và thực hành đầy đủ mười nghiệp thiện được sinh về cõi nước của Bồ tát Nhẫn nhục cũng là một phần của tịnh độ, phản ánh sự kiên trì và từ bi trong hành trình đạt đến Phật đạo.
Bồ tát chứng đắc Phật Đạo sẽ mang lại lợi ích cho chúng sinh với nhiều tịnh độ khác nhau Những hữu tình trang nghiêm với ba mươi hai tướng tốt sẽ được sinh về cõi nước của Bồ tát Tinh tấn, thiền định, và bát nhã là những yếu tố quan trọng giúp chúng sinh tu hành siêng năng và đạt được chánh định để sinh về cõi nước ấy Tứ vô lượng tâm và tứ nhiếp pháp cũng là những điều kiện cần thiết, giúp chúng sinh thường niệm từ, bi, hỷ, xả và được nhiếp phục bởi Bồ tát Phương tiện, ba mươi bảy phẩm trợ đạo, và tâm hồi hướng công đức cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được tịnh độ Cõi nước của Bồ tát sẽ không có ba ác đạo và tám nạn, đồng thời ngài tự mình gìn giữ giới hạnh mà không chê bai người khác, tạo nên một môi trường không có bạo lực.
Thập thiện nghiệp là con đường dẫn đến tịnh độ của Bồ tát, nơi mà những hữu tình sống trong sự vô lượng, giàu có và thanh tịnh Khi Bồ tát đạt được Phật Đạo, họ sẽ có ngôn từ chân thật, thường xuyên nói lời từ ái, không tự cô lập với quyến thuộc, không đố kị hay sân hận, và có chính kiến vững vàng, từ đó sẽ được sinh về cõi nước thanh tịnh đó.
PHƯƠNG TIỆN
Trong thành Tỳ-xá-ly, có một vị trưởng giả tên Duy Ma Cật, người đã cúng dường vô số đức Phật và trồng sâu các căn lành, từ đó đạt được nhiều chứng đắc.
Vô sinh pháp nhẫn giúp Ngài tự do trong khả năng hùng biện, cho phép Ngài khám phá các thiền định vi diệu và chứng đắc tất cả Đà la ni Ngài đã đạt được tâm vô úy và vượt qua sự oán ghét của Thiên Ma, khẳng định vị thế xuất sắc của mình trong các Pháp môn sâu xa, đặc biệt là trong Bát nhã.
Ba la mật thể hiện sự thông đạt về các phương tiện và thệ nguyện vĩ đại của ngài Với khả năng hiểu rõ xu hướng tâm ý của chúng sinh, ngài có thể phân biệt giữa người sắc sảo và kẻ ngu độn.
Tu hành lâu dài trong Phật Đạo, tâm Duy Ma Cật đã thanh tịnh và quyết tâm cống hiến cho Đại thừa Ngài khéo léo suy xét hành động trong luân hồi, an trụ trong oai nghi của Phật với tâm hồn bao la như đại dương Các Đức Phật khen ngợi ngài như một đệ tử, được Đế Thích, Phạm Thiên và các Thiên Vương tôn kính Để cứu giúp mọi người, Duy Ma Cật sử dụng phương tiện thiện xảo, cư ngụ tại thành Tỳ-xá-ly, nơi ngài nhiếp phục người nghèo khổ bằng sự giàu có, kẻ vô lại bằng giới luật thanh tịnh, người nóng giận bằng nhẫn nhục điều độ, kẻ lười biếng bằng lòng tinh tấn mạnh mẽ, người tán loạn bằng thiền định nhất tâm, và kẻ ngu xuẩn bằng trí tuệ vô thượng.
Mặc dù là cư sĩ, ngài giữ đạo hạnh thanh tịnh của Thanh Văn và không vướng mắc tam giới Ngài có vợ con nhưng luôn tu hành trong sạch, biểu thị sự quyến thuộc mà vẫn vui thích giải thoát Dù trang phục đắt tiền, ngài vẫn trang nghiêm với tướng tốt và vẻ đẹp của Như Lai Sự vui trong chính định mới là món ngon của ngài, dù có đến sòng bạc hay nhà hát chỉ để cứu độ chúng sinh Ngài làm chủ ngoại đạo mà không mất lòng tin chân chính, thông đạt sách vở trần tục nhưng vẫn ái kính Phật – Pháp, được kính trọng như bậc đáng cúng dường nhất.
Ngài là hình mẫu lý tưởng trong việc hộ trì Chính Pháp, có khả năng nhiếp phục cả người già lẫn thanh niên Mặc dù tham gia vào các hoạt động buôn bán và đạt được lợi nhuận, ngài không bao giờ bị quyến luyến với những điều thế gian Ngài thường xuyên dạo chơi tại các ngã tư, ban phát lợi lạc cho chúng sinh và tham gia vào chính trị để che chở cho mọi người Trong giảng đường, ngài hướng dẫn mọi người theo nghĩa Đại thừa, trong khi tại trường học, ngài truyền cảm hứng cho trẻ em Ngài cũng không ngần ngại chỉ ra những tội lỗi của sắc dục tại nhà thổ và giữ gìn thiện tâm của mình ngay cả trong quán rượu.
Khi ở cùng các trưởng giả, ngài diễn giảng Pháp vô thượng; với các ẩn sĩ, ngài xóa bỏ sự trói buộc của họ; bên các vua chúa, ngài dạy họ nhẫn nhục; cùng các Bà la môn, ngài dứt trừ lòng kiêu mạn; với các đại thần, ngài bảo ban họ Chính Pháp; bên cạnh các vương tử, ngài hướng dẫn họ với lòng trung thành và tình phụ tử; trong hàng nội quan, ngài cải tạo các cung nữ; giữa dân dã, ngài khiến họ tăng trưởng phước lực; cùng các Phạm Thiên, ngài dạy trí tuệ thù thắng; với Đế Thích, ngài thị hiện sự vô thường; và bên các Thiên Vương, ngài bảo hộ các chúng sinh Trưởng giả Duy Ma Cật sử dụng vô lượng phương tiện để lợi ích cho các hữu tình.
Ngài thị hiện thân trở nên ốm bệnh, khiến vua, đại thần, trưởng giả, ẩn sĩ, Bà la môn, vương tử và các cung nhân cùng vô số người khác đến thăm hỏi sức khỏe của ngài.
Duy Ma Cật, trong lúc bệnh tật, đã tận dụng cơ hội để giảng dạy Giáo Pháp, nhấn mạnh rằng thân thể là vô thường, yếu đuối và không thể dựa vào Ông chỉ ra rằng thân xác nhanh chóng tan rã và không đáng tin cậy, đồng thời chỉ ra rằng khổ đau và phiền não luôn hiện hữu, tích tụ mọi bệnh tật Do đó, người trí thức không nên dựa vào thân thể để tìm kiếm sự an lạc.
Thân này giống như miếng bọt không thể nắm giữ, như bong bóng không bền lâu, hay ảo ảnh xuất hiện từ cơn khát Nó cũng như cây chuối bên trong không có gì vững chắc, như ảo thuật từ cái nhìn mơ hồ Thân này như giấc mộng, như những điều viển vông, như cái bóng hiện hữu nhờ duyên nghiệp Nó giống như tiếng vọng phụ thuộc vào nhân duyên, như đám mây thay đổi và biến mất nhanh chóng, và như chớp giật, biến đổi trong khoảnh khắc.
Thân này không có chủ, như đất Thân này không có ngã, như lửa Thân này không tuổi thọ, như gió Thân này không có nhân, như nước
Thân này không vững chắc và chứa đựng tứ đại, đồng thời trống rỗng và siêu việt khỏi ngã Nó được ví như cây cối và đá, không hoạt động mà chỉ thay đổi theo sức gió Thân này mang tính bất tịnh, chứa đựng ô uế và không đáng tin cậy, dù có được chăm sóc Nó là nguồn gốc của khổ đau, phải chịu đựng nhiều bệnh tật và bị ảnh hưởng bởi tuổi già Cuối cùng, thân này chắc chắn phải đối diện với cái chết, giống như rắn độc hay kẻ cướp, và được cấu thành từ các uẩn, xứ, giới.
Các vị nên cầu thân Phật, vì thân Phật là Pháp thân, được sinh ra từ trí tuệ và công đức vô lượng Thân ấy phát sinh từ giới, định, tuệ, và giải thoát, cùng với lòng từ bi và các hành động thiện như Bố thí, Trì giới, Nhẫn nhục Để chứng đắc thân Như Lai và tiêu trừ bệnh tật của chúng sinh, các vị cần phát tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác Trưởng giả Duy Ma Cật đã thuyết Pháp, khơi dậy tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác cho hàng trăm nghìn người đến thăm bệnh.
ĐỆ TỬ
Trưởng giả Duy Ma Cật suy tư rằng, trong lúc mình đang nằm ốm trên giường, Đức Thế Tôn – Bậc Đại Từ Bi, chắc chắn sẽ không thể nào không xót thương cho số phận của ông.
Biết được suy nghĩ ấy, Đức Phật lập tức bảo Xá Lợi Phất: “Hãy đến chỗ Duy Ma Cật và thăm hỏi bệnh tình của ông ấy.”
Xá Lợi Phất nói với Đức Phật rằng ông không dám nhận lời dạy của Người để thăm bệnh Duy Ma Cật, vì ông nhớ một lần Duy Ma Cật đã dạy rằng tĩnh tọa không chỉ là ngồi yên mà còn là không thị hiện thân tâm trong tam giới, phát khởi định tâm trong sự tận diệt, và vẫn thực hiện các việc làm của chúng sinh mà không từ bỏ Pháp giác ngộ Ông nhận ra rằng tĩnh tọa thực sự là trạng thái tâm không bị ảnh hưởng bởi bên trong hay bên ngoài, và dù không đoạn trừ phiền não, vẫn có thể vào Niết bàn Xá Lợi Phất chỉ có thể lắng nghe mà không thể đáp lại, vì vậy ông không thể nhận lời dạy của Đức Phật Đức Phật sau đó đã chỉ định Ma ha Mục Kiền Liên đi thăm Duy Ma Cật.
Mục Kiền Liên đã bày tỏ với Đức Phật rằng ông không dám nhận lời dạy của Người để thăm bệnh một người Nguyên nhân là vì ông nhớ lại một lần khi mình đến thành Tỳ-xá-ly và thuyết Pháp cho các cư sĩ, Duy Ma Cật đã đến gặp ông.
Thưa ngài Ma ha Mục Kiền Liên, trong khi thuyết Pháp cho hàng bạch y cư sĩ, ngài nên giảng theo đúng Giáo Pháp Pháp không có chúng sinh, ngã, tuổi thọ, hay người, vì vượt qua sự ô uế và sinh tử Pháp là thường tịch, xóa diệt các tướng và không có danh hiệu, giảng thuyết hay hình tướng, vì nó giống như hư không và cơ bản là trống rỗng Pháp không có cảm nhận sở hữu cá nhân, sự phân biệt, hay khả năng so sánh, và tách biệt khỏi nguyên nhân Pháp đồng nhất với chính nó, thuận theo thường hằng, trụ vào hiện tại và không phụ thuộc vào cảm xúc Pháp không có quá khứ hay tương lai, đồng thể với hư không và vượt ra khỏi mọi khái niệm tốt xấu, được mất, sinh diệt Pháp không bị chi phối bởi các giác quan, không có cao thấp, và luôn không chuyển, siêu việt khỏi mọi sự quán sát.
Ngài Mục Kiền Liên, với khả năng và tướng mạo của mình, có thể thuyết giảng Pháp mà không cần giảng giải hay biểu thị Việc nghe Pháp cũng không nên chỉ dừng lại ở việc nghe nhận hay chứng đắc Giống như nhà ảo thuật, thuyết Pháp phải mang lại sự thấu hiểu cho người khác Cần nhận thức rằng tính cách của chúng sinh có sự khác biệt giữa lanh lợi và ngu độn Ngài nên khéo léo trong việc truyền đạt kiến giải để không gặp chướng ngại Hãy sử dụng tâm đại bi và tán dương Đại thừa, đồng thời nhớ báo đáp lòng từ bi của Đức Phật và duy trì sự kết nối với Tam Bảo.
Khi Duy Ma Cật thuyết Pháp, tám trăm vị cư sĩ đã phát tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác Tuy nhiên, con thiếu tài hùng biện nên không thể nhận lời thăm hỏi bệnh của ông ấy Đức Phật đã chỉ thị cho Ma Ha Ca Diếp: "Ông hãy đến thăm hỏi bệnh của Duy Ma Cật."
Ca Diếp bạch Phật rằng: “Thế Tôn, con không dám đồng ý với lời dạy của Người về việc thăm bệnh ông ấy Bởi vì, trước đây, khi con đang đi khất thực ở một vùng nghèo khổ, Duy Ma Cật đã nhắc nhở con rằng: ‘Ngài có tâm từ bi nhưng chưa bình đẳng Ngài nên khất thực từ tất cả mọi người, không phân biệt giàu nghèo.’ Ngài cần vào làng với tâm thế rằng đó là nơi không có ai, và mọi thứ đều bình đẳng Các cảm nhận của ngài, từ hình ảnh đến âm thanh, mùi vị và xúc giác, đều không nên phân biệt, bởi tất cả đều giống như ảo ảnh, không có bản thể và không có khách thể.”
Ca Diếp, nếu ngài có thể đạt được tám giải thoát mà không từ bỏ tám chấp trước, hãy sử dụng các tướng chấp trước để tiến vào Chính Pháp Sau khi thực hiện việc cúng dường một bữa ăn cho tất cả chư Phật và đại chúng các vị Thánh Hiền Tăng, ngài mới nên thọ thực.
Thọ thực mà không có phiền não hay sự vượt qua phiền não, không nằm trong chính định và cũng không phát triển từ định, không thuộc về thế gian hay Niết bàn Nơi có sự bố thí, không có niềm hoan hỷ lớn hay nhỏ, không có lợi lạc hay tổn hại Đây là con đường đúng đắn dẫn vào Phật Đạo, không dựa vào Thanh Văn thừa.
Ca Diếp, nếu ngài có thể thọ thực với sự hiểu biết này, ngài sẽ chẳng trả không sự bố thí của những người đã cúng dường ngài.”
Khi nghe Thế Tôn thuyết giảng, con cảm nhận được sự tôn kính vô hạn đối với các Bồ tát, vì sức hùng biện và trí tuệ của vị trưởng giả khiến con không thể không phát tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác Từ đó, con quyết định không khuyến khích ai thực hành hạnh Thanh Văn hay Duyên Giác nữa Tuy nhiên, Đức Phật đã bảo Tu Bồ Đề hãy đến thăm hỏi bệnh của Duy Ma Cật.
Tu Bồ Đề thưa với Phật rằng: “Thế Tôn, con không dám nhận lời dạy của Người để đến thăm bệnh ông ấy Lý do là vì con nhớ một lần trước đây, khi con đến nhà ông ấy để khất thực, Duy Ma Cật đã lấp đầy bát của con với nhiều món ăn và nói với con: ‘Thưa ngài Tu…’”
Bồ Đề, nếu ngài có thể thọ thực một cách bình đẳng, thì các pháp cũng sẽ bình đẳng; ngài cần thực hành khất thực với sự bình đẳng để có thể nhận lấy thức ăn Nếu ngài kiên nhẫn loại bỏ phóng túng, phẫn nộ và ngu xuẩn mà không bị ảnh hưởng bởi chúng; không phá hoại thân thể mà vẫn chấp nhận hình tướng đơn nhất; nếu ngài không diệt trừ ngu xuẩn và phiền não nhưng vẫn phát triển trí tuệ và giải thoát; nếu ngài sử dụng các tướng của ngũ thông để đạt được giải thoát mà không thấy sự giải thoát hay trói buộc; nếu ngài không lĩnh hội Tứ Diệu Đế nhưng không hiểu sai lầm các Đế; không có đắc cũng không có không đắc; không phải căn phàm phu cũng không siêu việt khỏi trạng thái phàm phu; không phải Thánh cũng không phải phi Thánh; đạt được tất cả các pháp nhưng siêu việt khỏi tướng của các pháp – như vậy ngài mới có thể nhận thức ăn này.
Tu Bồ Đề, chỉ nên nhận thức ăn này khi ngài không thấy Phật, không nghe Pháp, và không có sự hiện diện của sáu bậc thầy ngoại đạo mà ngài đã từng theo học Nếu ngài có thể vào trong những ngoại đạo mà không đạt đến bờ bên kia, chịu đựng tám nạn mà không vượt qua, nhận biết phiền não và chứng đắc các pháp thanh tịnh, cùng với việc chứng đắc Vô Tranh Tam muội, thì mới có thể nhận thức ăn này Ngài cũng cần phải chấp nhận rằng nếu tất cả chúng sinh phát khởi định này, và nếu những người cúng dường ngài không coi ngài là bậc phước điền của họ, thì ngài cũng sẽ đọa vào ba ác đạo Nếu ngài hợp tác với chúng Ma, không phân biệt bản thân với chúng Ma và phiền não, chịu đựng sự oán giận của mọi chúng sinh, phỉ báng Phật và Pháp, không gia nhập Tăng đoàn, và không bao giờ chứng đắc diệt tận, thì lúc đó mới có thể nhận thức ăn này.
Khi nghe những lời của Duy Ma Cật, Tu Bồ Đề cảm thấy lúng túng và không biết trả lời ra sao, nhưng Duy Ma Cật khuyên không nên sợ hãi khi bỏ bát lại Ông giải thích rằng nếu một người bị chỉ trích vì những ảo hóa do Như Lai tạo ra, thì người đó không cần phải lo lắng Duy Ma Cật nhấn mạnh rằng tất cả các pháp đều mang tính ảo hóa và không có lý do gì để Tu Bồ Đề cảm thấy sợ hãi trong khoảnh khắc này.
Tất cả ngôn từ giảng thuyết đều không vượt ra ngoài hình thức của chúng Người khôn ngoan không chấp vào văn tự, vì vậy họ không sợ hãi Bản thể của ngôn từ vượt lên trên hình thức, không bị giới hạn bởi văn tự Điều này mang lại sự giải thoát, và hình thức của sự giải thoát chính là các pháp.
BỒ TÁT
Bấy giờ Đức Phật bảo Bồ tát Di Lặc: “Ông hãy đến thăm hỏi bệnh của Duy Ma Cật.”
Di Lặc trả lời Phật rằng không dám nhận lời dạy của Người về việc thăm bệnh, vì nhớ lại một lần khi đang giảng về hạnh Bất thoát cho Thiên Vương Đâu Suất, Duy Ma Cật đã hỏi về cách thực hành lời thọ kí của Phật Duy Ma Cật nhấn mạnh rằng quá khứ đã qua, tương lai chưa đến, và hiện tại không bền vững, khiến Di Lặc khó nhận lời thọ kí trong một đời nữa Ông cho rằng nếu thực hành với sự bất sinh, thì chỉ đạt được Tiểu thừa mà không nhận được thọ kí hay chứng đắc Vô thượng Chính Đẳng Giác Tất cả chúng sinh và các pháp đều như nhau, không có sự phân biệt, và nếu Di Lặc chứng đắc Vô thượng Chính Đẳng Giác, thì tất cả chúng sinh cũng nên đạt được điều đó Cuối cùng, Phật khẳng định rằng tất cả chúng sinh đều có khả năng diệt tận, đây là bản chất của Niết Bàn, không bị hoại diệt nữa.
Di Lặc, hãy tránh gây ấn tượng với các Thiên thần qua sự giảng dạy này, vì không ai thực sự phát tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác hay thoái lui Ngài nên khuyến khích họ từ bỏ những quan niệm phân biệt về Bồ đề để đạt được sự hiểu biết sâu sắc hơn.
Bồ đề không thể đạt được qua thân hay tâm, mà là sự diệt tận các tướng Nó không bị quán chiếu, vượt ra ngoài các nhân duyên, và không hành động, vì không có hồi tưởng Bồ đề là sự đoạn tuyệt, buông bỏ mọi thấy biết, và giải thoát khỏi các tà kiến Nó cũng là sự ngăn trở các thệ nguyện, không vào trong chứng đắc phóng đãng, và tùy thuận theo chân như Bồ đề thường trụ trong Pháp tính, gần gũi với giới hạn thực tế, không đối ngẫu, và bình đẳng khắp không gian Nó không có duyên khởi, thấu hiểu tâm ý chúng sinh, và không tụ tập hay tập hợp các ảnh hưởng phiền não Bồ đề không có nơi chốn, danh hiệu tạm thời, và chuyển đổi chân như, luôn vĩnh viễn tĩnh tại Thiện tịch và không níu giữ, Bồ đề không sai biệt hay so sánh, mà là sự tinh tế của các pháp khó hiểu.
Khi Duy Ma Cật thuyết Pháp, hai trăm vị Thiên thần đã chứng đắc Vô sinh pháp nhẫn Vì lý do này, con không dám nhận lời Đức Phật đến thăm bệnh ngài ấy Đức Phật đã bảo Đồng tử Quang Nghiêm hãy đến thăm hỏi sức khỏe của Duy Ma Cật.
Đồng tử Quang Nghiêm đã bày tỏ sự kính trọng đối với Phật, nhưng không dám nhận lời dạy của Người để thăm bệnh Duy Ma Cật Anh nhớ lại một lần trong quá khứ, khi đang rời khỏi đại thành Tỳ-xá-ly thì Duy Ma Cật vào thành, và anh đã ngay lập tức đảnh lễ và thưa hỏi.
Cư sĩ nói về nguồn gốc của giác ngộ, rằng nơi đó là tịch tịnh, không có lỗi lầm Giác ngộ đến từ việc phát khởi hạnh tu tập, giúp phân biệt vạn vật, và từ tâm sâu vững, tăng trưởng công đức Tâm Bồ đề không có sai sót, trong khi bố thí không tìm kiếm báo đáp Trì giới thể hiện sự đầy đủ thệ nguyện, nhẫn nhục không bị cản trở bởi tâm ý với hữu tình Tinh tấn không thoái lui, thiền định giúp tâm dễ dàng hàng phục, trí tuệ nhận rõ các pháp Từ bi thể hiện sự bình đẳng giữa chúng sinh, trong khi hỷ yêu mến Giáo Pháp Xả xóa bỏ ghét và yêu, thần thông chứng đắc lục thông, giải thoát có thể từ bỏ Phương tiện cứu độ chúng sinh, tứ nhiếp pháp nhiếp phục tất cả, đa văn thuận theo hiểu biết cá nhân, và điều phục tâm ý với chính kiến về các pháp.
Ba mươi bảy phẩm trợ đạo là con đường dẫn đến giác ngộ, nhấn mạnh việc từ bỏ các pháp nhân duyên Chân lý và duyên khởi đều là điểm đến của giác ngộ, giúp con người nhận thức rõ về vô minh, già và chết Phiền não được xem là Bồ đề khi hiểu rõ thực tế, trong khi chúng sinh đạt được giác ngộ nhờ thông đạt vô ngã Tất cả pháp đều dẫn đến giác ngộ khi thấu hiểu tính không của chúng Giáng phục chúng Ma và tam giới cũng là những biểu hiện của giác ngộ, thể hiện sự vững vàng không dao động Những phẩm chất như sư tử hống, mười lực, bốn vô úy và mười tám bất cộng đều là dấu hiệu của giác ngộ, vì không có sự hủy phạm Tam minh mang lại giác ngộ khi không còn cản trở, và việc biết rõ tất cả pháp trong một niệm là thành tựu Nhất thiết trí Do đó, thiện nam tử, bồ tát nên hướng dẫn chúng sinh theo các Ba la mật, nhận thức rằng mọi hành động đều xuất phát từ giác ngộ và luôn trụ trong Phật – Pháp.
Khi Duy Ma Cật thuyết Pháp, năm trăm vị Trời và Người đều phát tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác, nên con không thể nhận lời đến thăm bệnh ngài ấy Đức Phật đã bảo Bồ tát Trì Thế hãy đến thăm hỏi bệnh của Duy Ma Cật Tuy nhiên, Trì Thế đã đáp rằng mình không dám nhận lời dạy của Phật, vì nhớ lại một thời gian trước khi mình đang ngụ trong thất thiền định.
Ma Vương xuất hiện cùng mười hai nghìn Thiên nữ, trong hình dáng giống Đế Thích, với âm thanh của trống, nhạc và lời ca Ông ta cùng quyến thuộc đảnh lễ và đứng sang một bên Nhầm tưởng đó là Đế Thích, con đã nói: “Hân hạnh, Kiều Thi Ca! Dù được hưởng phước, ông không nên tự mãn Hãy nhớ rằng ngũ dục là vô thường và tìm kiếm thiện căn, trau dồi các pháp lâu dài liên quan đến thân thể, đời sống và sự giàu có.” Ma Vương đề nghị con nhận mười hai nghìn Thiên nữ để tắm rửa cho ngài.
“Kiều Thi Ca, với tư cách là một sa môn và con cháu của dòng Thích Ca, ta không cần những điều không chính đáng như vậy, vì chúng không phù hợp với bản chất của ta.”
Trước khi con kịp nói hết, Duy Ma Cật đã xuất hiện và nhắc nhở rằng: “Người này không phải Đế Thích, mà là Ma Vương, đến đây chỉ để chế giễu ngài.”
Ma Vương hoảng hốt khi nhận ra Duy Ma Cật không thể bị ngăn cản Ông ta cố gắng tang hình để trốn thoát nhưng không thành công, dù đã sử dụng tất cả thần lực Trong lúc tuyệt vọng, ông nghe thấy một giọng nói từ hư không gợi ý rằng nếu giao các Thiên nữ cho Duy Ma Cật, ông sẽ có cơ hội rời đi Lo sợ và lo lắng, Ma Vương quyết định nhượng bộ và giao các Thiên nữ cho Duy Ma Cật.
Duy Ma Cật đã hướng dẫn các Thiên nữ phát tâm Vô thượng Chính Đẳng Giác và thuyết Pháp cho họ, giúp họ giác ngộ Ngài nhấn mạnh rằng khi đã phát tâm giải thoát, họ sẽ tìm thấy hỷ lạc trong Pháp và không còn yêu thích ngũ dục Hỷ lạc của Pháp bao gồm niềm tin vào Đức Phật, mong muốn nghe Pháp, cúng dường đại chúng, và vượt lên trên ngũ dục Nó còn liên quan đến việc quán chiếu ngũ uẩn như kẻ thù, bốn đại như rắn độc, và các căn như sự trống rỗng Hỷ lạc cũng bao gồm việc giữ tâm tỉnh thức, lợi ích cho chúng sinh, tôn kính bậc thầy, thực hành bố thí, giữ giới cấm, nhẫn nhục, và tích cực tu hành Cuối cùng, hỷ lạc là sự thanh tịnh trong thiền định và gieo hạt giống tâm tốt.
Hỷ lạc là trạng thái tâm linh cao quý, giúp giáng phục ma quỷ và tận diệt phiền não Nó mang lại sự thanh tịnh cho các cõi Phật, đồng thời là thành tựu của ba mươi tướng và tám mươi vẻ đẹp thông qua việc tu hành công đức Hỷ lạc cũng là sự trang nghiêm nơi giác ngộ, cho phép chúng ta nghe Pháp sâu xa mà không sợ hãi, đồng thời trải nghiệm ba giải thoát mà không bị cuốn vào việc nhập Niết bàn không đúng lúc.
Hỷ lạc là cùng với đồng tu Hỷ lạc là khiến tâm chẳng bị ngăn trở giữa những ngoại đạo
Hỷ lạc là trạng thái tâm hồn vui vẻ, thanh tịnh, gần gũi với những điều tốt đẹp và tìm kiếm sự hỗ trợ từ những phẩm hạnh cao quý Khi Ma Vương tuyên bố muốn trở về với các Thiên nữ, họ đã từ chối vì đã tìm thấy hỷ lạc trong Pháp và không còn luyến ái với ngũ dục Ma Vương thách thức Duy Ma Cật rằng nếu ngài có thể từ chối các Thiên nữ và tất cả những gì ông ta sở hữu, thì ngài xứng đáng là một Bồ tát Duy Ma Cật khẳng định đã từ chối họ và yêu cầu Ma Vương đảm bảo rằng tất cả chúng sinh sẽ được thệ nguyện đầy đủ trong Giáo Pháp.