Thông tin tổ chức
Dự án "Cải thiện thị trường nội tiêu và xuất khẩu trái cây Việt Nam" nhằm nâng cao quản lý chuỗi cung ứng và công nghệ sau thu hoạch Mục tiêu chính của dự án là tăng cường chất lượng trái cây, nâng cao giá trị xuất khẩu và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước Thông qua việc cải tiến quy trình quản lý và ứng dụng công nghệ hiện đại, dự án sẽ giúp các nhà sản xuất trái cây tối ưu hóa sản xuất, giảm thiểu lãng phí và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Tổ chức phía Việt Nam Phân viện Cơ điện Nông nghiệp và
Công nghệ Sau thu hoạch (SIAEP)
Lãnh đạo nhóm dự án ở Việt Nam Ông Nguyễn Duy Đức
Tổ chức của Úc Bộ Công nghiệp cơ bản và thủy sản bang Queensland (DPI & F)
Thành viên tham gia của Úc Ông Robert Nissen
TS Peter Hofman Ông Brett Tucker Ông Roland Holmes
Thời điểm bắt đầu Tháng 6/2005
Thời điểm hoàn thành (dự kiến) Tháng 5/ 2008
Thời điểm hoàn thành (điều chỉnh lại) Tháng 6/2008
Thời hạn báo cáo Báo cáo cuối kỳ tháng 12/2008
Người liên hệ
Tên Ông Robert Nissen Telephone: +61 07 54449631
Chức vụ Giám đôc dự án Fax: +61 07 54412235
Tố chức Bộ Công Nghiệp Cơ Email: bob.nissen@dpi.qld.gov.au
Bản và Thủy sản bang Queensland (DPI & F)
Tại Australia: về hành chính
Chức vụ: Nhân viên kế họach Fax: +61 07 3346 2727 cao cấp (Công nghệ nổi
Bộ Công Nghiệp Cơ michelle.robbins@dpi.qld.gov
Bản và Thủy sản bang au
Tên: Ông Nguyễn Duy Đức Telephone: +84 (8) 8481151
Chức vụ: Giám đốc SIAEP Fax: +84 (8) 8438842
Tổ chức: Phân Viện Cơ Điện Nông Nghiệp và Email: siaep@hcm.vnn.vn
Công Nghệ Sau Thu Họach (SIAEP)
Giới thiệu và nền tảng
Trái cây và rau là những loại cây trồng mang lại lợi nhuận cao hơn so với cây lương thực, đặc biệt trong nghề làm vườn Nghề này không chỉ có giá trị lợi nhuận cao mà còn tiềm năng tạo thu nhập lớn, đặc biệt cho nông dân quy mô nhỏ Với lợi thế về diện tích đất hạn chế, lao động dồi dào và khả năng tiếp cận thị trường, nghề làm vườn trở nên hấp dẫn hơn Tình hình này càng rõ rệt tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long và ven biển Trung bộ, tỉnh Khánh Hòa, Việt Nam.
Năm 2003, Ford và cộng sự chỉ ra rằng ngành công nghiệp trái cây Việt Nam gặp khó khăn trong cạnh tranh do chất lượng sản phẩm không ổn định, thiếu tiêu chuẩn chất lượng và công nghệ thu hoạch kém Ngoài ra, ngành này còn thiếu các cơ cấu tiếp thị hợp tác, thông tin về chuỗi cung ứng, giá cả và nhu cầu của khách hàng.
Dự án này nhằm giải quyết các ràng buộc trong ngành công nghiệp xoài và bưởi tại miền Nam Việt Nam bằng cách lôi kéo các đơn vị liên quan như viện nghiên cứu và nông dân địa phương Tập trung vào toàn bộ chuỗi cung ứng, dự án sẽ mang lại lợi ích cho các khâu trước, sau thu hoạch và tiếp thị, đồng thời giảm bớt điểm yếu trong chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực công nghệ Các chương trình đào tạo chuyên môn sẽ được cung cấp cho các tổ chức và bên liên quan, giúp quản lý và lập kế hoạch chuỗi cung ứng hiệu quả hơn Tại cấp xã và huyện, việc phát triển đội nhóm nông dân sẽ đảm bảo giá trị tại vườn tốt hơn, từ đó nâng cao lợi ích cho tất cả thành viên trong chuỗi cung ứng và cải thiện thu nhập cũng như mức sống của nông dân Hệ thống quản lý chất lượng được thực hiện tại nông xã sẽ giúp nâng cao thu nhập, thu hút lao động địa phương và tạo việc làm cho lao động nữ, góp phần cải thiện đời sống cho người nghèo tại khu vực.
TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN
Dự án đã hoàn thành các mục tiêu quan trọng thông qua việc chú trọng vào mạng lưới chuỗi cung ứng và phân khúc thị trường, nhờ sự đóng góp của các cộng tác viên người Việt Nam từ các viện nghiên cứu, SIAEP và SOFRI Hợp tác chặt chẽ với nông dân từ các hợp tác xã như HTX Xoài Cát Hòa Lộc và HTX bưởi Mỹ Hòa, cùng với nông dân ở các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long như Tiền Giang, Đồng Tháp, Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long và Cần Thơ, đã góp phần quan trọng vào sự thành công của dự án.
Dự án CARD đã kết hợp với AADCP và các hội thảo ASEAN về kỹ thuật sau thu hoạch, cùng với dự án Thanh long, để nâng cao kỹ năng cho nhân viên SIAEP và SOFRI Quá trình tập huấn này đã hỗ trợ đáng kể trong việc chuyển giao kiến thức cho công ty Metro Cash & Carry Việt Nam thông qua sự hợp tác giữa GTZ và Bộ Thương mại Việt Nam Những hỗ trợ này cũng góp phần giúp nhân viên SIAEP tham gia vào các dự án do ADB tài trợ và các hội thảo hỗ trợ nông dân xây dựng chuỗi cung ứng, nhằm cung cấp cho Metro Cash & Carry những sản phẩm đạt tiêu chuẩn về chất lượng và an toàn.
Dự án đã đào tạo hơn 572 nông dân cùng với 79 nhà thu mua và người bán sỉ Đánh giá từ các hội thảo cho thấy hơn 90% nông dân hài lòng với nội dung, tài liệu và trang thiết bị được cung cấp trong các buổi hội thảo.
Các nội dung chính của dự án:
Dự án tại miền Nam Việt Nam tập trung vào việc chọn lựa trái cây, đặc biệt là xoài và bưởi, hai loại trái được ưu tiên hàng đầu trong khu vực này.
• Phân tích chiến lược cho chuỗi cung ứng canh tác xoài và bưởi ở Việt Nam
Trái xoài đã được chọn làm đối tượng nghiên cứu để đánh giá và cải thiện kỹ thuật canh tác cũng như quy trình thu hoạch truyền thống tại Việt Nam Chất lượng trái xoài bị ảnh hưởng xuyên suốt chuỗi cung ứng, do đó, dự án đã tập trung vào các vấn đề này và thu thập dữ liệu quan trọng từ chuỗi cung ứng xoài, nhằm áp dụng cho chuỗi cung ứng bưởi trong tương lai.
Lập sơ đồ chuỗi cung ứng cho xoài và bưởi, đồng thời xác định các điểm mạnh và điểm yếu trong nội tiêu và xuất khẩu là rất quan trọng Nghiên cứu nhu cầu khách hàng sẽ giúp cung cấp thông tin phản hồi thiết thực cho nông dân, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình cung ứng.
• Lựa chọn các thành viên dự án và xác định các kỹ thuật trước, sau thu hoạch và tập quán
• Cải tiến chuỗi cung ứng nội tiêu và xuất khẩu.
• Xây dựng chuỗi cung ứng mới, cải thiện khả năng tiếp cận thị trường cho nông dân và các tổ chức cho xoài và bưởi.
CÁC KẾT QUẢ VÀ THÀNH TỰU TRONG TỪNG NỘI
DUNG Quy trình phân tích chiến lược
Vào tháng 4 năm 2006, việc phân tích chiến lược chuỗi cung ứng cho xoài và bưởi ở Miền Nam Việt Nam đã được thực hiện bởi SIAEP và SOFRI, cùng với sự tham gia của nông dân, người thu mua, người bán sỉ, nhà xuất khẩu và người bán lẻ Quá trình này sử dụng các mẫu đánh giá sơ bộ, nhằm cung cấp thông tin cho nhân viên SIAEP và SOFRI trong việc xây dựng chuỗi cung ứng và giá trị rau quả trong tương lai.
Hội thảo kế hoạch chiến lược được tổ chức tại địa phương, thu hút sự tham gia của nông dân trồng xoài và bưởi cùng các nhà thu mua, nhằm thảo luận về chuỗi cung ứng, phân tích SWOT và cập nhật các kế hoạch chiến lược từ các hội thảo trước Sự kiện này hướng đến việc điều chỉnh và cải thiện nguồn lực từ các vùng trồng lớn của nông dân Đồng thời, các tư vấn và khóa tập huấn PAL đã được xây dựng để nâng cao vai trò của người nghèo trong quá trình ra quyết định.
Những cuộc điều tra về chuỗi cung ứng được tiến hành ở miền Nam Việt Nam
Báo cáo nghiên cứu về chuỗi cung ứng xoài và bưởi ở đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam đã được thực hiện, cung cấp thông tin quan trọng về sở thích của người tiêu dùng, người bán lẻ, người bán sỉ và thương lái Nghiên cứu cũng phân tích kỹ thuật và tập quán canh tác của nông dân tại Việt Nam, đồng thời hỗ trợ đơn vị quản lý dự án CARD trong báo cáo Hoạt động 7.
Chuỗi cung ứng và giá trị của xoài và bưởi truyền thống ở Việt Nam có nhiều thành viên và quá trình trao đổi sản phẩm phức tạp Đối với bưởi, khoảng 80% sản lượng được vận chuyển từ nông trại đến người thu mua và chợ đầu mối qua đường thủy Tuy nhiên, việc phân loại, đóng gói và vận chuyển chưa được chú trọng đúng mức Những quả bưởi chất lượng cao thường được bán kèm cuống để khẳng định tính tươi ngon, nhưng trong quá trình vận chuyển, cuống thường bị mất, dẫn đến tình trạng quả bị mất nước Dù nông dân và thương lái ước tính tỷ lệ hư hỏng chỉ khoảng 1-2%, nghiên cứu cho thấy con số thực tế có thể vượt quá 10%.
Siêu thị hiện nay đang tối ưu hóa quy trình thu mua và hệ thống cung cấp, nhằm giảm giá thành và nâng cao chất lượng sản phẩm để bán với giá thấp hơn Điều này giúp họ thu hút nhiều khách hàng và chiếm lĩnh thị phần lớn hơn trong thị trường mục tiêu Tại đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam, nông dân, người thu mua và bán sỉ cần đầu tư để cải thiện quy trình sản xuất và chuỗi cung ứng, từ đó đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và chất lượng của siêu thị trong và ngoài nước.
Việc áp dụng các phương pháp sản xuất và xử lý sau thu hoạch hiện đại có thể gây khó khăn cho nông dân nhỏ lẻ trong việc tham gia chuỗi cung ứng Để tối thiểu hóa rủi ro, họ cần phát triển các chiến lược như hợp tác thành nhóm, cải tiến hệ thống sản xuất và kiểm soát mùa màng, nâng cao chất lượng đóng gói, và áp dụng các phương pháp vận chuyển hiệu quả Điều này sẽ giúp họ cung cấp sản phẩm chất lượng, an toàn và có giá cả cạnh tranh Hiểu rõ về chuỗi cung ứng và xác định các điểm cần cải thiện là rất quan trọng để nông dân và các bên liên quan tối ưu hóa lợi nhuận.
Thỏa thuận miệng là hình thức phổ biến trong buôn bán giữa người thu mua, nông dân, và các nhà bán lẻ, bán sỉ Để bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan, cần có một hệ thống mới được thiết lập Mặc dù chuỗi cung ứng này có vẻ hiệu quả, nhưng các nhà bán sỉ và xuất khẩu thường gặp khó khăn trong việc đáp ứng giá cả và yêu cầu chất lượng Rủi ro trong chuỗi cung ứng cũng rất đáng lưu ý, như trường hợp một nhà thu mua phải chịu khoản nợ lớn sau khi xuất khẩu xoài, với khả năng thu hồi tiền rất hạn chế Nhiều nhà thu mua và thương lái phải hoạt động cẩn trọng để giảm thiểu rủi ro, dẫn đến việc hình thành những chuỗi cung ứng không đạt yêu cầu Hơn nữa, những điểm yếu trong hệ thống pháp luật Việt Nam cũng cản trở việc xác định các giao dịch không minh bạch trong chuỗi cung ứng tại miền Nam.
Sơ đồ chuỗi cung ứng/giá trị
Các sơ đồ chuỗi cung ứng và giá trị đơn giản giúp các thành viên dự án nhận biết vai trò của họ trong chuỗi này Chúng cũng cho phép người tham gia xác định các cơ hội tăng giá mà không lo bị chỉ trích Trong quá trình thực hiện dự án, việc phân tích điểm mạnh và điểm yếu của từng chuỗi diễn ra đầy đủ với sự tham gia của tất cả các thành viên.
Trước khi phát triển các sơ đồ chuỗi cung ứng cho nông dân trồng xoài và bưởi ở Đồng bằng sông Cửu Long, nhiều người tham gia nhận thấy sản phẩm của họ rất tốt, nhưng dữ liệu cho thấy thiệt hại lên đến 40% cho xoài và 30% cho bưởi Nguyên nhân chính của thiệt hại này là do quy trình xử lý không đúng, thiếu chuỗi lạnh, đóng gói kém, và hệ thống vận chuyển không đầy đủ Điều này phản ánh sự thiếu thốn về cơ sở vật chất, kiến thức và kỹ năng trong chuỗi cung ứng và giá trị sản phẩm.