1. Trang chủ
  2. » Giáo án - Bài giảng

Một số kinh nghiệm sử dụng phương pháp gây hứng thú trong dạy học lịch sử dân tộc cho học sinh lớp 12 Trung tâm GDTX&DN Tam Đảo

41 27 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Định dạng
Số trang 41
Dung lượng 827,36 KB

Cấu trúc

  • 1. Lý do chọn đề tài

  • 2. Mục đích nghiên cứu

  • 3. Nhiệm vụ nghiên cứu

  • 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu

  • 5. Phạm vi nghiên cứu

  • 6. Phương pháp nghiên cứu

  • 7. Cấu trúc của SKKN

  • NỘI DUNG

  • Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

  • 1.1. Cơ sở lý luận

    • 1.1.1. Lý luận chung

    • 1.1.2. Khái quát về chương trình lịch sử dân tộc (lịch sử Việt Nam) lớp 12- Ban cơ bản

  • 1.2. Cơ sở thực tiễn

    • 1.2.1 .Thực tiễn dạy – học lịch sử ở trường phổ thông

    • 1.2.2. Thực tiễn dạy học ở Trung tâm GDTX & DN Tam Đảo

  • Chương 2. KINH NGHIỆM SỬ DỤNG MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TRONG PHẦN LỊCH SỬ DÂN TỘC LỚP 12 Ở TRUNG TÂM GDTX&DN TAM ĐẢO ĐẠT HIỆU QUẢ

  • 2.1. Giải pháp cũ

  • 2.2. Giải pháp mới

    • 2.2.1. Phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin

      • 2.2.1.1. Ứng dụng công nghệ thông tin để tường thuật diễn biến một sự kiện lịch sử.

      • 2.2.1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin để miêu tả một sự vật lịch sử

      • 2.2.1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin để tìm hiểu tài liệu tham khảo

      • 2.2.1.4. Ứng dụng công nghệ thông tin để tìm hiểu hình ảnh lịch sử

    • 2.2.2. Phương pháp thảo luận nhóm

    • 2.2.3. Sử dụng yếu tố văn thơ trong dạy học lịch sử

      • 2.2.3.1. Đưa vào bài giảng một đoạn thơ, đoạn văn ngắn nhằm minh họa những sự kiện đang học

      • 2.2.3.2. Dùng một đoạn trích để cụ thể hoá sự kiện, nêu ra một kết luận khái quát giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn một thời kỳ, một sự kiện lịch sử

      • 2.2.3.3. Sử dụng tài liệu văn học trong việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh

      • 2.2.4. Sử dụng yếu tố âm nhạc trong dạy học lịch sử

  • 2.3. Kết quả

  • KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

  • 1. Kết luận

  • 2. Kiến nghị

  • TÀI LIỆU THAM KHẢO

Nội dung

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm góp một phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy và học môn lịch sử trong trường phổ thông, đáp ứng yêu cầu của xã hội trong thời kì hội nhập, đổi mới dạy học lịch sử trở thành một yêu cầu cấp thiết góp phần thay đổi nhận thức của xã hội về vị trí cũng như tầm quan trọng của bộ môn lịch sử đối với việc giáo dục thế hệ trẻ.

M c đích nghiên c u ụ ứ

Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn lịch sử trong trường phổ thông, cần đáp ứng yêu cầu của xã hội trong thời kỳ hội nhập Đổi mới dạy học lịch sử trở thành một yêu cầu cấp thiết, góp phần thay đổi nhận thức của xã hội về vị trí và tầm quan trọng của môn học này Tuy nhiên, việc lạm dụng phương pháp dạy học truyền thống một cách quá mức không chỉ không tăng thêm hiệu quả cho bài học mà còn làm giảm sút chất lượng giáo dục Giáo viên nên kết hợp nhiều phương pháp dạy học trong một bài học để tạo sự hứng thú, khuyến khích sự sáng tạo, không làm cho học sinh cảm thấy nhàm chán.

Nhi m v nghiên c u ệ ụ ứ

Hiện nay, thực trạng học lách của học sinh đang gặp nhiều thách thức Để cải thiện tình hình, cần áp dụng các giải pháp mới như sử dụng sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, tổ chức các hoạt động nhóm và khai thác tài liệu văn học, âm nhạc trong giảng dạy Qua việc giảng dạy sinh động, giáo viên cần lồng ghép những đoạn văn mẫu vào bài học để minh họa rõ ràng, giúp học sinh hiểu sâu hơn về nội dung truyền đạt.

Cu i cùng ta th y đ c hi u qu khi s d ng gi i pháp m i b ng b ngố ấ ượ ệ ả ử ụ ả ớ ằ ả s li u v k t qu h c t p c a h c sinh h c l ch s có tăng lên ố ệ ề ế ả ọ ậ ủ ọ ọ ị ử

Đ i t ố ượ ng và khách th nghiên c u ể ứ

H c sinh Trung tâm GDTX&DN Tam Đ o kh i 12.ọ ả ố

Không gian nghiên c u: Trung tâm GDTX&DN Tam Đ oứ ả

Ph m vi nghiên c u ạ ứ

So n gi ng b môn L ch s kh i 12 theo chu n Ki n th c k năng đạ ả ộ ị ử ố ẩ ế ứ ỹ ược đi u ch nh gi m t i trong năm h c 2011 – 2012.ề ỉ ả ả ọ

Ph ươ ng pháp nghiên c u ứ

Phương pháp t ng h p, phân tích: Tôi s d ng ph ng pháp này theo hổ ợ ử ụ ươ ướng s u t m tìm đ c các tài li u liên quan đ ph c v cho vi c xây d ng c s líư ầ ọ ệ ể ụ ụ ệ ự ơ ở lu n c a đ tài.ậ ủ ề

Phương pháp thực nghiệm được áp dụng trong lớp 12A với tài liệu văn học, trong khi lớp 12B sử dụng phương pháp dạy truyện ngắn Sau đó, học sinh sẽ thực hiện bài kiểm tra 15 phút và bài kiểm tra giữa kỳ.

Qua việc sử dụng các phương pháp gây hứng thú cho học sinh, bài học giữa lớp 12A và 12B đã trở nên sinh động hơn Điều này cho thấy hiệu quả của việc áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo trong quá trình học Sự tương tác và tham gia của học sinh đã được nâng cao, góp phần tạo nên một môi trường học tập tích cực và hiệu quả.

C u trúc c a SKKN ấ ủ

C s lý lu n ơ ở ậ

Môn lịch sử ở trường phổ thông giúp học sinh nắm vững kiến thức cơ bản, cần thiết về lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới, góp phần hình thành tư duy khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, truyền thống dân tộc, cách mạng, và phát triển các năng lực tư duy, hành động và thái độ đúng đắn trong cuộc sống xã hội Để dạy học môn Lịch sử hiệu quả, giáo viên cần áp dụng các phương pháp dạy học phong phú, đa dạng, bao gồm cả phương pháp hiện đại (thảo luận nhóm, đóng vai) và các phương pháp truyền thống (trực quan, kể chuyện) Việc lựa chọn phương pháp phù hợp với bài học và đối tượng học sinh là rất quan trọng để tạo hứng thú học tập cho học sinh.

Theo Luật giáo dục Việt Nam, phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm từng lớp học, môn học Bài dạy cần rèn luyện tư duy, kỹ năng và vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tâm thế học tập, tạo niềm vui, hứng thú cho học sinh.

1.1.2 Khái quát v chề ương trình l ch s dân t c (l ch s Vi t Nam) l p 12 ị ử ộ ị ử ệ ớ Ban c b nơ ả

Chương trình l ch s Vi t Nam l p 12 THPT hi n hành kéo dài t nămị ử ệ ớ ệ ừ

1919 – 2000 di n ra theo m t quá trình liên t c nh ng s ki n l n: Đ ngễ ộ ụ ữ ự ệ ớ ả

Cách mạng tháng Tám năm 1945 đánh dấu sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, sau gần 15 năm từ ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930) Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp culminated in the historic victory at Điện Biên Phủ năm 1954, mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước Tiếp theo là cuộc kháng chiến chống Mỹ, kết thúc vào mùa Xuân năm 1975, đưa Việt Nam thống nhất Từ năm 1986, đất nước bắt đầu công cuộc đổi mới, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong phát triển kinh tế và xã hội, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân.

Tiến trình lịch sử cách mạng luôn gắn liền với văn học cách mạng, phản ánh những chiến công hào hùng của dân tộc Văn học không chỉ là nghệ thuật, mà còn là vũ khí sắc bén trong cuộc chiến văn hóa Các tác phẩm văn học đã tái hiện rõ nét hình ảnh lịch sử oanh liệt của dân tộc trong thế kỷ XX, khẳng định vai trò quan trọng của nhà văn như những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng.

C s th c ti n ơ ở ự ễ

1.2.1.Th c ti n d y – h c l ch s trự ễ ạ ọ ị ử ở ường ph thông ổ

Giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội, với vị trí của các môn học trong nhà trường ngày càng được nâng cao, đặc biệt là môn Lịch sử Trong những năm gần đây, mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng chất lượng dạy học Lịch sử đã không ngừng được cải thiện, thể hiện qua sự đổi mới của đội ngũ giáo viên và học sinh.

Đội ngũ giáo viên giảng dạy lịch sử ở trường phổ thông hiện nay đã được đào tạo và bồi dưỡng một cách cơ bản Họ nhận thức rõ vị trí của bộ môn lịch sử trong giáo dục, đóng góp vào việc hình thành thế giới quan cho học sinh Đồng thời, giáo viên cũng cần nắm chắc nội dung và truyền đạt kiến thức của bộ môn một cách hiệu quả.

Để chuẩn bị cho bài giảng hiệu quả, giáo viên cần tìm hiểu các phương pháp dạy học hiện đại và ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp với yêu cầu của từng bài học Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn tạo điều kiện cho học sinh tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất.

Việc sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học, đặc biệt là môn Lịch sử, vẫn còn hạn chế Nhiều giáo viên chưa quan tâm đúng mức đến việc áp dụng công nghệ này trong giảng dạy Hầu hết giáo viên chỉ sử dụng công nghệ cho những nội dung đơn giản, theo sách giáo khoa, mà ít chú trọng đến việc phát triển kỹ năng tư duy tích cực cho học sinh Để nâng cao hiệu quả giảng dạy, cần thiết phải cải thiện phương pháp và nội dung giảng dạy, đồng thời thường xuyên cập nhật kiến thức mới cho giáo viên.

Một số giáo viên chưa nhận thức đúng đắn về vai trò và ý nghĩa của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, đặc biệt là trong việc tạo biểu tượng lịch sử cho học sinh Nhiều thầy cô chưa phát huy được tính tích cực của học sinh thông qua việc sử dụng công nghệ thông tin trong giờ học.

Việc thay đổi phương pháp giảng dạy lịch sử không hề dễ dàng, đặc biệt đối với những giáo viên lâu năm thường dạy theo lối “thầy đọc trò chép” Họ cho rằng việc sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy lịch sử không mang lại hiệu quả, mà còn khiến học sinh không tập trung vào việc ghi chép bài, mà chỉ chú ý quan sát những hình ảnh trình chiếu.

Trong những năm gần đây, chất lượng và số lượng học sinh giỏi môn Lịch sử trong các kỳ thi học sinh giỏi các cấp đã được nâng lên một bậc Tuy nhiên, thực tế dạy học Lịch sử ở phổ thông những năm gần đây vẫn gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đời sống xã hội và tâm lý “giật mình” của nhiều người Hằng năm, số thí sinh tham gia các kỳ thi có môn Lịch sử đạt điểm trung bình khá thấp Tiêu biểu là kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2009, trong đó môn Lịch sử tiếp tục đứng vị trí “điểm sàn”, là môn có điểm thi thấp nhất Số thí sinh đạt điểm thi dưới 5 chiếm tỷ lệ cao, trong đó, số bài có điểm từ 0 đến 2 điểm không phải là ít.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh không mặn mà với môn Lịch sử là phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa tốt, chưa thu hút được học sinh Nhiều học sinh có cách hiểu sai lệch rằng "dạy Lịch sử thật dễ, chỉ cần học thuộc sách giáo khoa là được" Đa số học sinh chưa hiểu đúng về vai trò và vị trí của bộ môn Lịch sử, họ vẫn coi môn này là "môn học phụ" nên không tập trung học Đến nay, ngành giáo dục chưa có văn bản nào quy định môn Lịch sử là môn phụ, nhưng trong thực tiễn, cách điều hành của không ít trường đã vô tình làm cho môn này trở thành môn phụ Điều này ảnh hưởng đến việc giảng dạy của giáo viên, việc học của học sinh và định hướng học tập của nhiều phụ huynh Ngoài ra, cũng cần tính đến yếu tố "đầu ra" liên quan đến môn học này, điều này khiến nhiều học sinh e ngại Thực tế cho thấy rằng ngành khoa học xã hội nhân văn thường có thu nhập không cao, ít cơ hội phát triển hơn so với các ngành được coi là "hot" như kinh tế, tài chính, ngân hàng Chỉ những sinh viên tốt nghiệp loại khá, giỏi trong các ngành thuộc khối khoa học xã hội nhân văn mới có cơ hội việc làm tốt.

1.2.2 Th c ti n d y h c Trung tâm GDTX & DN Tam Đ oự ễ ạ ọ ở ả

Giáo viên cần thay đổi phương pháp giảng dạy để phát huy tính tích cực của học sinh thông qua các phương pháp dạy học hiện đại như sử dụng đồ dùng trực quan, phương pháp giải quyết vấn đề, và miêu tả, kể chuyện Họ cũng cần khuyến khích học sinh làm việc nhóm, hỗ trợ kiến thức cho nhau, giúp học sinh yếu kém có cơ hội học hỏi từ giáo viên và các bạn Qua đó, học sinh sẽ nắm vững kiến thức và hiểu sâu hơn về bản chất của sự vật Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần kết hợp và khai thác triệt để các phương pháp và kỹ thuật dạy học như mô hình, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả giảng dạy.

Học sinh chú ý lắng nghe và tập trung suy nghĩ trả lời các câu hỏi giáo viên đặt ra, đồng thời chuẩn bị bài mới tại nhà Các em tham gia tích cực vào hoạt động thảo luận nhóm, giúp nâng cao hiệu quả trong quá trình lĩnh hội kiến thức Học sinh yếu kém đã và đang nắm bắt kiến thức cơ bản thông qua các hoạt động như thảo luận nhóm, đọc sách giáo khoa và phản hồi Các em đã mạnh dạn trả lời các câu hỏi ghi nhận các kỹ năng, nhân vật, và quá trình cách mạng trong việc chiếm lĩnh kiến thức của mình.

Học sinh tại Trung tâm GDTX&DN thường gặp khó khăn trong việc phát triển tư duy phản biện và khả năng suy nghĩ độc lập Việc giáo viên đặt ra những câu hỏi kích thích tư duy là rất cần thiết, nhưng nhiều giáo viên vẫn chưa thực sự khuyến khích hoạt động này, dẫn đến việc học sinh không thể tự do thể hiện ý tưởng của mình Ngoài ra, một số giáo viên chưa áp dụng các phương pháp giảng dạy hiệu quả, khiến cho học sinh khó tiếp thu kiến thức và phát triển kỹ năng tư duy.

Nhiều học sinh hiện nay vẫn học tập một cách máy móc, chỉ chép lại những gì giáo viên nói mà không hiểu sâu sắc nội dung bài học Họ thường gặp khó khăn trong việc trả lời câu hỏi vì thiếu sự chuẩn bị và không có câu hỏi gợi ý từ giáo viên Một số giáo viên chỉ đưa ra vài câu hỏi mà không chú ý đến học sinh yếu kém, dẫn đến việc các em không tham gia vào các hoạt động học tập, từ đó làm giảm sự hứng thú với môn học Học sinh chưa có tinh thần học tập tích cực và thường cảm thấy chán nản, không yêu thích môn học Họ cũng chưa xác định được mục tiêu học tập, thường tiếp thu một cách thụ động và không hiểu rõ nội dung bài học, dẫn đến việc không phát huy được vai trò và trách nhiệm của bản thân trong quá trình học.

Trong quá trình giảng dạy và nghiên cứu, việc khảo sát tình hình học tập của học sinh và tiến hành rút kinh nghiệm qua các buổi tiểu tập là rất quan trọng Việc điều tra được thực hiện thông qua những câu hỏi phát triển tư duy, bao gồm kiểm tra 15 phút và kiểm tra 1 tiết.

Qua quá trình điều tra, đa số sinh viên cho rằng những câu hỏi mang tính chất tường thuật và trình bày thường gặp hơn Trong khi đó, các câu hỏi giải thích, so sánh và đánh giá lại ít được sử dụng Sinh viên chưa nắm rõ các kỹ năng liên quan đến việc liên kết kiến thức giữa các bài học và chưa nhận diện rõ các sự kiện lịch sử qua các giai đoạn Điều này dẫn đến việc họ khó khăn trong việc so sánh sự kiện này với sự kiện khác.

Gi iỏ Khá Trung bình Y uế Kém

Chương 2 KINH NGHI M S D NG M T S PHỆ Ử Ụ Ộ Ố ƯƠNG PHÁP D Y Ạ

H C TRONG PH N L CH S DÂN T C L P 12 TRUNG TÂM Ọ Ầ Ị Ử Ộ Ớ Ở

GDTX&DN TAM Đ O Đ T HI U QUẢ Ạ Ệ Ả

Gi i pháp cũ ả

Tr c đây tôi đã h ng d n h c sinh th c hi n m t s bi n pháp nh mướ ướ ẫ ọ ự ệ ộ ố ệ ằ nâng cao hi u qu h c l ch s : ệ ả ọ ị ử

Th nh t,ứ ấ các em c n có k ho ch h c t p ngay t đ u ầ ế ạ ọ ậ ừ ầ

Thời điểm chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp, nhiều học sinh có tâm lý lo lắng và áp lực với 6 môn thi Việc học gấp gáp, thiếu hệ thống sẽ dẫn đến tình trạng nhớ nhầm, hiểu sai kiến thức Nếu không có kế hoạch học tập hợp lý, các em sẽ nhanh chóng quên và không nắm vững yêu cầu của đề thi Chính vì vậy, việc học ngay từ đầu với phương châm “mưa dầm thấm đất” sẽ giúp các em trang bị kiến thức vững chắc, tự tin hơn và đạt kết quả cao trong kỳ thi.

Th hai,ứ các em c n đ t ra m c tiêu h c t p cho b n thân ầ ặ ụ ọ ậ ả

Các em cần ý thức việc học ngay từ đầu, mỗi ngày đặt ra mục tiêu học bao nhiêu câu và thực hiện nghiêm túc điều này Các em có thể nhờ cô giáo, cha mẹ hoặc anh chị kiểm tra việc học để đảm bảo tiến bộ và có thể kiểm tra chéo với nhau.

Th ba, trên l p các em c n chú ý nghe gi ng và ôn bài ngay sau đó ứ ớ ầ ả

Nghe giọng nói giúp học sinh hiểu rõ hơn về kiến thức và ghi nhớ lâu hơn Điều này tạo hứng thú cho các em và giúp việc học trở nên hiệu quả hơn, thay vì chỉ học thuộc lòng Việc nghe giọng nói không chỉ giúp các em "biết" mà còn "hiểu sâu" Sau khi học xong bài mới trên lớp, các em cần ôn tập lại để củng cố kiến thức đã học, từ đó giúp việc tiếp thu sâu sắc hơn và không phải mất thời gian xem lại bài học vào ngày hôm sau.

Th t , các em c n tích c c phát bi u trong m i gi h c ứ ư ầ ự ể ỗ ờ ọ

Các em hãy xây dựng bài viết trong tiết học để giúp mình và các bạn trong lớp Việc phát biểu ý kiến của mình không chỉ thể hiện tư duy mà còn giúp các em trau dồi khả năng trình bày Các em cần tránh tình trạng học thuộc lòng và chỉ nói theo kiểu “thành tích”, mà nên thể hiện suy nghĩ chân thật của bản thân Như vậy, giờ học của các em sẽ trở nên thú vị và không còn nhàm chán Khi không có hứng thú, các em sẽ cảm thấy mệt mỏi và không đạt được hiệu quả trong học tập.

Th năm, các em nên h c theo đ cứ ọ ề ương, ch đ , ch đi m ủ ề ủ ể

Phương pháp này giúp các em dễ dàng bao quát và hệ thống hóa kiến thức trong bài học, từ đó tránh được tình trạng nhầm lẫn và lộn xộn Ví dụ, khi phân tích lịch sử thế giới giai đoạn 1945-2000, các em cần nắm rõ các mốc thời gian sau chiến tranh để có cái nhìn tổng quát và chính xác hơn.

+ Liên Xô và các n c Đông Âu t 1945 1991 và Liên Bang Nga t 1991 ướ ừ ừ

+ Các n c Á, Phi, Mĩ la tinhướ t 1945 1991 ừ

+ Các n c Mĩ, Tây Âuướ và Nh t B n 1945 2000 ậ ả

Th sáu, các em nên h c t p và ôn t p b ng vi c “s đ hóa” ki n th c.ứ ọ ậ ậ ằ ệ ơ ồ ế ứ Đây là m t cách h c r t hi u qu , giúp các em h c nhanh, kh c sâu ki n th c.ộ ọ ấ ệ ả ọ ắ ế ứ

Th b y, các em có th v n d ng nh ng “m o nh ” đ d nh và nhứ ả ể ậ ụ ữ ẹ ỏ ể ễ ớ ớ lâu

Trong quá trình học bài, những số liệu và ngày tháng có thể trùng hợp với những con số hay ngày tháng trong cuộc sống của các em Khi gặp phải tình huống này, giáo viên nên sử dụng các phương pháp giảng dạy giúp các em ghi nhớ lâu hơn.

Ví d : S đ i bi u qu c h i khóa I c a n c Vi t Nam Dân ch C ng hòa thìụ ố ạ ể ố ộ ủ ướ ệ ủ ộ g n li n v i con s n tắ ề ớ ố ấ ượng c a bia 333 ủ

Khi h c v chi n d ch nào thì bao gi cũng có 3 ph n: Hoàn c nh, di n bi nọ ề ế ị ờ ầ ả ễ ế và k t qu ế ả

Th tám, làm quen v i đ thiứ ớ ề

Việc hiểu cấu trúc một đề thi sẽ giúp các em nhận ra cách ôn tập hiệu quả hơn Đồng thời, đây cũng là phương pháp ôn tập khoa học, giúp các em xác định được khả năng học tập của mình và điều chỉnh kế hoạch ôn tập cho phù hợp.

Th chín, s d ng tài li u văn h c trong d y h c l ch sứ ử ụ ệ ọ ạ ọ ị ử

Trong quá trình giảng dạy, tôi đã chọn cách sử dụng tài liệu văn học và bổ sung thêm các phương pháp như sử dụng công nghệ thông tin, làm việc nhóm và áp dụng yếu tố âm nhạc Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh hứng thú hơn với bài học mà còn ghi nhớ kiến thức lâu dài hơn.

Gi i pháp m i ả ớ

2.2.1 Phương pháp ng d ng công ngh thông tinứ ụ ệ

Theo nghiên cứu khoa học mà tổ chức UNESCO công bố, học sinh chỉ ghi nhớ 15% thông tin khi nghe và 25% khi nhìn Tuy nhiên, nếu kết hợp cả hai kênh nghe và nhìn, tỷ lệ thông tin được tiếp thu có thể đạt tới 65% Do đó, việc sử dụng công nghệ thông tin với các kênh hình ảnh, âm thanh và các phương tiện khác sẽ giúp học sinh chú ý hơn, tạo động lực cảm xúc, khám phá, nhận thức và khái quát hóa kiến thức hiệu quả hơn.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hỗ trợ dạy học là phương pháp mang lại hiệu quả cao Công nghệ thông tin giúp hình thành kiến thức cho học sinh, làm cho giờ học trở nên sinh động, hấp dẫn và không khô khan, từ đó khuyến khích học sinh tham gia học tập tích cực Điều này tạo ra không khí học tập thoải mái, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện học sinh Công nghệ thông tin cũng hỗ trợ cho các phương pháp dạy học khác, giúp giáo viên dễ dàng truyền đạt kiến thức và mô tả các sự kiện Giáo viên có thể sử dụng tài liệu đa phương tiện để tham khảo và tìm hiểu, từ đó cải thiện hiệu quả giảng dạy.

2.2.1.1 ng d ng công ngh thông tin đ tỨ ụ ệ ể ường thu t di n bi n m t s ki nậ ễ ế ộ ự ệ l ch s ị ử

Ví d : Bài 18 ụ Nh ng năm đ u c a cu c kháng chi n toàn qu c ch ngữ ầ ủ ộ ế ố ố th c dân Pháp (1946 1950)ự , khi d y v chi n d ch Vi t B c Thu Đông nămạ ề ế ị ệ ắ

Năm 1947, tôi đã chứng kiến cuộc chiến đấu của Việt Bắc với sự tham gia của quân đội Pháp Hình ảnh các chiến sĩ dũng cảm và những chiến lược chiến đấu khéo léo đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi Tôi nhớ rõ không khí căng thẳng nhưng đầy quyết tâm, khi chúng tôi bao vây và tiêu diệt kẻ thù Những bài học từ trận đánh ấy đã thu hút sự chú ý của nhiều học sinh và tạo động lực cho thế hệ trẻ trong việc tìm hiểu về lịch sử và chiến tranh.

Ngày 7/10/1947, t sáng s m m t binh đoàn dù đ quân xu ng chi m th xãừ ớ ộ ổ ố ế ị

B c C n và chi m th tr n Ch M i, Ch Đ n ắ ạ ế ị ấ ợ ớ ợ ồ

Cùng ngày, một binh đoàn lính bắt đầu tấn công lên Cao Bằng, trong khi một cánh quân khác tiến xuống Bạc Kạn, tạo thành một vòng vây bao quanh phía đông và phía bắc Căn cứ địa Việt Bắc.

Vào ngày 9 tháng 10 năm 1947, một binh đoàn hợp nhất giữa lính bộ binh và lính thủy đã thực hiện cuộc tấn công bất ngờ tại các khu vực sông Hằng, sông Lô và sông Gâm, tiến vào xã Tuyên Quang, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang, nhằm bao vây phía tây Căn cứ địa Việt Bắc.

Từ đầu, quân ta đã chủ động, kết hợp thời điểm công và chiến thuật bao vây, chia cắt, cô lập đối phương Đồng thời, chúng ta cũng đã tổ chức tấn công vào những điểm chiếm đóng, thực hiện các cuộc phục kích trên đường tấn công, nhằm đạt được mục tiêu chiến lược.

Ch M i, Ch Đ n V a ch n đánhợ ớ ợ ồ ừ ặ đ ch, ta v a bí m t, kh n trị ừ ậ ẩ ương di chuy n các c quan Trung ể ơ ương,

Chính phủ, công xưởng và kho tàng đều đảm bảo an toàn Ở hướng Đông, quân ta phát động chiến dịch đánh địch trên đường số 4, công bố rõ ràng hoạt động của chúng, tiêu biểu là trận đánh Bản Sao đèo Bông Lau ngày 30/10/1947 Ở hướng Tây, quân ta cũng phát động chiến dịch đánh nhiều trận trên sông Lô vào cuối tháng 10.

Vào năm 1947, năm tàu chiến có máy bay từ Tuyên Quang đã di chuyển đến Đoan Hùng để thực hiện nhiệm vụ Đầu tháng 11/1947, hai tàu chiến và một ca nô đã cập bến tại khu vực Khe Lau để tiến hành các hoạt động quân sự.

Chiến dịch Điện Biên Phủ là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đánh dấu sự kết thúc của thực dân Pháp tại Việt Nam Với chiến thuật hợp lý và sự quyết tâm của quân và dân ta, chiến dịch này đã thể hiện tinh thần bất khuất và lòng yêu nước Kết quả của chiến dịch không chỉ giúp giải phóng Điện Biên Phủ mà còn mở ra một trang mới trong lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc.

Chợ Mới Khe lau Đèo Bông Lau Đài Thị

Ta phản công Ta bao vây

Nơi quân Pháp nhảy dù

Mũi tấn công của quân Pháp Quân Pháp rút lui

Trước khi tường thu t di n bi n đ t 1, tôi yêu c u các em nhìn lênậ ễ ế ợ ầ lược đ trên màn hình xem chú thích Sau đó tôi b t đ u tồ ắ ầ ường thu t, k t h pậ ế ợ nêu câu h i.ỏ

Giáo viên nêu câu h i: Chi n d ch Đi n Biên Ph b t đ u t bao gi và chiaỏ ế ị ệ ủ ắ ầ ừ ờ làm m y đ t ấ ợ

H c sinh tr l i: Chi n d ch Đi n Biên Ph b t đ u t 13 3 1954 đ nọ ả ờ ế ị ệ ủ ắ ầ ừ ế h t 7 3 1954 và đế ược chia làm 3 đ t.ợ

Giáo viên chi u các đ a đi m ti n công đ t 1 c a ta và nêu câu h i: D a vàoế ị ể ế ợ ủ ỏ ự lược đ em cho bi t đ t 1, ta ti n công đ ch đâu ? ồ ế ợ ế ị ở

H c sinh tr l i ng n g n, sau đó giáo viên tọ ả ờ ắ ọ ường thu t: Đ t 1, tậ ợ ừ ngày 13 3 quân ta b t đ u ti n công đ ch đ i Đ c L p, B n Kéo và đ iắ ầ ế ị ở ồ ộ ậ ả ồ Him Lam thu c phân khu B c.ộ ắ

Giáo viên nêu câu h i: K t qu ra sao? ỏ ế ả

Trong hai ngày qua, giáo viên đã thông báo rằng chúng ta đã hoàn thành việc di dời nhanh chóng đến hai điểm là Him Lam và Đắc Lấp Vào ngày 17 tháng 3, địa điểm Ban nệ đã được xác nhận để thực hiện các công việc cần thiết Đến nay, công tác di dời đã hoàn thành sau 5 ngày, cho thấy sự nỗ lực và hiệu quả trong quá trình này.

Vào năm 2000, tên địch đã huy động 12 máy bay để bao vây phân khu Trung tâm và uy hiếp sân bay Mế ường Thanh Tên Pi r t đã chỉ huy pháo binh địch tại Điên Biên Phố, gây ra sự choáng váng và hoang mang trong hàng ngũ quân đội ta.

Giáo viên chi u ti p các đ a đi m ti n công đ t 2 c a ta và nêu câuế ế ị ể ế ợ ủ h i: D a vào lỏ ự ược đ em cho bi t đ t 2, ta ti n công đ ch đâu? ồ ế ợ ế ị ở

H cuộc chiến diễn ra ác liệt, sau đó giáo viên tọa đàm đã thông báo: Đến 2 giờ chiều ngày 30/3, ta tiến công tiêu diệt các căn cứ phía đông phân khu Trung tâm Cuộc đánh chiếm ở A1 và C1 diễn ra suốt 4 ngày đêm, hai bên giành giật nhau từng thước đất Cuối cùng, mỗi bên chiến giành được những điểm cao.

Hệ thống hào trũng tại cánh đồng Mự ổ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế tại huyện Thanh Việc xây dựng một hệ thống hào mới đã gặp nhiều khó khăn do điều kiện địa hình phức tạp Các đơn vị thi công đang tích cực thi đua để hoàn thành dự án Hệ thống hào chính và nhánh đan xen nhau, kéo dài hàng trăm km, liên kết các vùng sản xuất Với hệ thống này, chúng ta đã cải thiện đáng kể khả năng thoát nước, giúp phân khu Nam và trung tâm phát triển mạnh mẽ, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của sân bay.

Mường Thanh Cu i tháng 4, ta đã bao vây ép ch t tr n đ a đ ch, m i chi uố ặ ậ ị ị ỗ ề ch còn h n 1km.ỉ ơ

Giáo viên chi u ti p các đ a đi m ti n công đ t 3 c a ta và nêu câuế ế ị ể ế ợ ủ h i: D a vào lỏ ự ược đ em cho bi t đ t 3, ta ti n công đ ch đâu ? ồ ế ợ ế ị ở

H c sinh tr l i ng n g n, sau đó giáo viên tọ ả ờ ắ ọ ường thu t: Đ t 3, t 1 ậ ợ ừ

Vào ngày 5 tháng 5, quân ta đã tiến công vào các điểm còn lại ở Phân khu trung tâm và Phân khu Nam Tới ngày 6 tháng 5, đường ngầm của ta đã đào vào tận đỉnh đồi A1, sử dụng một số vũ khí mới để phá tan độ phòng ngự cao điểm cuối cùng này Sau đó, quân ta tổng công kích trên toàn mặt trận Chiều ngày 7 tháng 5, quân ta đã đánh vào sở chỉ huy của Phân khu Trung tâm Vào lúc 17 giờ 30 phút cùng ngày, tại đường Đa Cát, toàn bộ ban tham mưu của địch đã ra đầu hàng.

Giáo viên chi u hình nh ế ả tướng Đ Ca xt ri cùng toàn b ban thamờ ơ ộ m u c a đ ch ra đ u hàng, lá c "quy t chi n quy t th ng" tung bay trên nócư ủ ị ầ ờ ế ế ế ắ h m Đ Ca xt ri ầ ờ ơ

Khi tường thuật một câu chuyện, giáo viên không chỉ cần nói một cách lưu loát và rõ ràng, mà còn phải thể hiện tình cảm của mình để phù hợp với tính chất của câu chuyện Để thu hút học sinh, giáo viên nên trình bày một cách sinh động và hấp dẫn, giúp các em chú ý và hứng thú theo dõi câu chuyện ngay từ đầu.

K t qu ế ả

Sau một thời gian dài học (từ tháng 11/2016 đến tháng 2/2017), tôi đã áp dụng các biện pháp như sử dụng công nghệ thông tin, làm việc nhóm, và sử dụng tài liệu văn học, âm nhạc trong dạy học lịch sử dân tộc từ 1919 đến 1975 Qua các bài kiểm tra miệng, 15 phút, 1 tiết, học kỳ, tôi thấy điểm bài làm của các em đã cải thiện rõ rệt, đặc biệt là lớp 12A với kết quả tăng lên đáng kể.

Gi iỏ Khá Trung bình Y uế Kém

K t lu n ế ậ

“Dân ta phải biết sử ta” không chỉ là mối quan tâm của Bác mà còn là trăn trở của những giáo viên dạy môn lịch sử Chúng tôi luôn mong muốn học sinh hiểu được nội dung bài học và ý nghĩa lịch sử của dân tộc, từ đó các em sẽ yêu quê hương đất nước hơn Các phương pháp giảng dạy đã và sẽ được áp dụng tại Trung tâm GDTX&DN Tam Đảo, giúp phát huy tính tích cực của học sinh, rèn luyện kỹ năng tổng hợp, phân tích và so sánh Học sinh biết sử dụng sách giáo khoa, vận dụng kiến thức cũ để hiểu kiến thức mới, giúp hiểu bài nhanh và thu hút sự quan tâm đối với môn học này Qua những đoạn văn, hình ảnh và âm nhạc mà giáo viên sử dụng, chúng tôi hy vọng sẽ khơi dậy lòng yêu nước của các em đối với lịch sử dân tộc, trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm và trong xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa.

Ki n ngh ế ị

Để đạt được mục tiêu và nội dung dạy học, cần áp dụng phương pháp dạy học theo triết lý lấy người học làm trung tâm một cách bài bản Vai trò của dạy học lấy người học làm trung tâm là phát huy cao độ tính tự giác, tích cực, độc lập và sáng tạo của người học Để thực hiện điều này, trước tiên, người giáo viên cần nhận thức rõ ràng về quy luật nhận thức của người học Người học là chủ thể hoạt động, không chỉ là “cái bình chứa kiến thức” mà còn là người tham gia tích cực vào quá trình học tập Việc sử dụng tài liệu văn học trong dạy học không chỉ tạo hứng thú cho học sinh mà còn giúp các em rèn luyện phương pháp học tập hiệu quả.

TÀI LI U THAM KH OỆ Ả

[1] Nguy n Th Côi, Đoàn Văn H ng, ễ ị ư (2008), Thi t k và s d ng b n đế ế ử ụ ả ồ giáo khoa đi n t trong d y h c l ch s trệ ử ạ ọ ị ử ở ường ph thôngổ , T p chí thi t bạ ế ị Giáo d c, s 35.ụ ố

[2] Nguy n Th Côi (Ch biên), Tr nh Đình Tùng, Nguy n M nh Hễ ị ủ ị ễ ạ ưởng và các tác gi ,ả (2009), Rèn luy n kĩ năng nghi p v s ph m môn L ch s ,ệ ệ ụ ư ạ ị ử

[3] Vũ Văn D ,ụ (2007), Các tr ng ĐHSP v i vi c th c hi n ch ng trìnhườ ớ ệ ự ệ ươ THPT phân ban, T p chí Giáo d c, s 156.ạ ụ ố

[4] N.G.Đairi, (1973), Chu n b gi h c l ch s nh th nàoẩ ị ờ ọ ị ử ư ế , NXB Giáo d c,ụ

[5] Đ ng C ng S n Vi t Nam,ả ộ ả ệ (1997), Văn ki n H i ngh l n 2, Ban ch pệ ộ ị ầ ấ hành Tr ng ư Ương khóa VIII (02/QG/HNTW,24/12/1996), NXB Chính tr qu cị ố gia, Hà N i.ộ

[6] Nguy n M nh Hễ ạ ưởng, (2010), Đ c tr ng c a vi c d y – h c l ch sặ ư ủ ệ ạ ọ ị ử và con đường hình thành ki n th c cho h c sinh v i s h tr c a công nghế ứ ọ ớ ự ỗ ợ ủ ệ thông tin, T p chí Giáo d c, s 235.ạ ụ ố

[7] Nguy n M nh Hễ ạ ưởng, (2011), Nâng cao ch t lấ ượng d y h c L ch s ạ ọ ị ử ở trường THPT v i s h tr c a công ngh thông tinớ ự ỗ ợ ủ ệ , Lu n án ti n sĩ, Đ i h cậ ế ạ ọ

[8] Phan Ng c Liên (Ch biên),ọ ủ Nguy n Th Côi, Tr nh Đình Tùng,ễ ị ị

(2009), Phương pháp d y h c l ch s t p 1,ạ ọ ị ử ậ Nhà xu t b n Đ i h c S ph mấ ả ạ ọ ư ạ

[9] Phan Ng c Liên (Ch biên), Nguy n Th Côi, Tr nh Đình Tùng,ọ ủ ễ ị ị

(2009), Phương pháp d y h c l ch s t p 2,ạ ọ ị ử ậ Nhà xu t b n Đ i h c S ph mấ ả ạ ọ ư ạ

[10] Phan Tr ng Lu n (T ng ch biên),ọ ậ ổ ủ (2011), Ng văn 12 t p hai, Nxbữ ậ Giáo d cụ

[11] Phan Tr ng Lu n (T ng ch biên),ọ ậ ổ ủ (2012), Ng văn 12 t p m t, Nxbữ ậ ộ Giáo d cụ

[11] T Minh,ạ (1982), Xây d ng h th ng đ dùng tr c quan đ gi ng d yự ệ ố ồ ự ể ả ạ ph n l ch s Vi t Nam t 1919 1929ầ ị ử ệ ừ , Lu n văn sau đ i h c.ậ ạ ọ

[12] Tr nh Đình Tùng,ị (2007), Đ nâng cao ch t lể ấ ượng d y và h c môn L chạ ọ ị s trử ở ường ph thông,ổ T p chí Giáo d c, s 155.ạ ụ ố

Ngày đăng: 21/01/2022, 11:11

TRÍCH ĐOẠN

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w