Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản, khoa học về vệ sinh cá nhân. Bồi dưỡng cho trẻ những tình cảm, thái độ tích cực đối với việc thực hiện những hành vi văn hoá, tổ chức cho trẻ thực hiện các thói quen văn hoá vệ sinh trong sinh hoạt hàng ngày, giúp trẻ biết tự kiểm tra, đánh giá hành động vệ sinh của mình, của bạn…
Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 I TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:”MỘT SỐ GIẢI PHÁP TỔ CHỨC VỆ SINH CÁ NHÂN CHO TRẺ MẪU GIÁO 3-4 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON NĂM HỌC 2019-2020” II LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MƠ TẢ NỘI DUNG : Lí chọn đề tài : Sinh thời Bác Hồ nói: “Khơng bẩn, bẩn thỉu sinh bệnh tật” Bác yêu cầu kêu gọi: “Mọi người phải ý giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe” Thực lời dạy Bác, Đảng nhà nước ta khơng ngừng quan chăm sóc hệ trẻ trẻ em mầm non tương lai đất nước, hệ kế tục phát triển nghiệp cha ông Trẻ em phát triển tốt nhờ vào nhiều yếu tố quan trọng yếu tố vệ sinh phịng bệnh trẻ em nói chung trẻ mầm non nói riêng lứa tuổi dễ mắc bệnh thể trẻ giai đoạn sức đề kháng cịn yếu Vì cơng tác chăm sóc giáo dục vệ sinh cho trẻ mẫu giáo việc quan trọng cần thiết giúp trẻ có nề nếp, thói quen vệ sinh, tăng cường sức khỏe, hình thành kỹ sống đầu tiên, góp phần tạo nguồn nhân lực có chất lượng tương lai Thực tế lớp Mầm trường Mầm Non 3-Phường công tác đa số trẻ chưa biết tự phục vụ vệ sinh cá nhân tự phục vụ cho thân : tự mặc quần áo,chưa biết tự xúc cơm ăn.khi vệ sinh phải nhờ người lớn giúp đỡ… Vì việc chăm lo cho cháu bữa ăn, giấc ngủ nhận thức sâu sắc trách nhiệm tầm quan trọng việc rèn thói quen vệ sinh cho trẻ nhóm lớp phụ trách cần thiết Tơi ln canh cánh lịng tự hỏi mình: Làm sao? Làm nào? Và cần phải làm gì? để rèn cho trẻ cho trẻ thói quen vệ sinh cách tốt để trẻ tự phục vụ cho thân mà khơng cần nhờ người lớn giúp đỡ.Chính tơi chọn đề tài đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số giải pháp tổ chức tốt vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi” trường Mầm Non 3” Mô tả nội dung: Như biết, xã hội ngày phát triển với tốc độ không ngừng, sống người khơng ngừng nâng cao Vì thế, khơng khí bị nhiễm, nguồn nước nhiễm, bệnh tật, dịch bệnh gia tăng Sức khoẻ vốn quý người Ngoài yếu tố di truyền, chăm sóc sức khỏe chế độ dinh dưỡng hợp lý phần lớn sức khỏe phụ thuộc vào yếu tố chăm sóc vệ sinh Vì việc rèn thói quen vệ sinh cho trẻ việc làm thiết thực nhằm giúp trẻ khỏe mạnh, có thói quen vệ sinh phòng tránh bệnh tật cách tốt Việc giáo dục vệ sinh cho trẻ lồng ghép vào hoạt động ngày tạo điều kiện trải nghiệm, tích lũy vốn kinh nghiệm sống cho thân.Vệ sinh biểu nếp sống văn minh, biện pháp khoa học nhằm mục đích bảo vệ, nâng cao sức khỏe người Để vệ sinh trở thành thói quen văn hóa người cần phải có trình tập luyện, rèn luyện đấu tranh với thân Giáo dục thói quen văn hóa vệ sinh cho trẻ từ lứa tuổi mầm non nhiệm vụ giáo dục tồn diện có ý nghĩa lớn hình hành phát triển nhân cách trẻ sau Bởi giai đoạn đánh dấu tự lập sinh hoạt hàng ngày trẻ, giai đoạn định hình nhân cách Giáo dục thói quen văn hóa vệ sinh rèn luyện cho trẻ thói quen nếp sống văn minh như: tính GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 sẽ, ngăn nắp, gọn gàng… Đồng thời cung cấp cho trẻ kiến thức bản, khoa học vệ sinh cá nhân Bồi dưỡng cho trẻ tình cảm, thái độ tích cực việc thực hành vi văn hoá, tổ chức cho trẻ thực thói quen văn hố vệ sinh sinh hoạt hàng ngày, giúp trẻ biết tự kiểm tra, đánh giá hành động vệ sinh mình, bạn… Từ hình thành cho trẻ thói quen thực hành vi văn hoá vệ sinh, để trẻ tự bảo vệ mình, sống thoải mái thể chất tinh thần - sống khỏe mạnh 2.1 Kết khảo sát đầu năm: Nội dung Trẻ tự phục vụ Trẻ tự mặc quần áo Trẻ biết kêu người lớn vệ sinh Trẻ nhận biết số kí hiệu riêng cho Trẻ đạt / Số trẻ Tỉ lệ / trẻ 10/28 35% 5/28 17% 6/28 21% 5/28 17% 2 Nguyên nhân thực trạng : Thuận lợi: - Được quan tâm Phòng Giáo dục Đào Tạo, Ban Giám Hiệu trường Mầm Non Bản thân giáo viên lâu năm lại nhiệt tình, u nghề tâm huyết với nghề, có trách nhiệm, có tinh thần học hỏi bạn bè, đồng nghiệp, có lực sư phạm - Phụ huynh trẻ quan tâm, giúp đỡ phối hợp với giáo viên cơng tác chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ Khó khăn: - Một số trẻ đến trường, chưa học qua độ tuổi nhà trẻ nên chưa quen nề nếp vệ sinh, chế độ sinh hoạt trường số cháu nhỏ - Một số cháu cha mẹ cưng chiều mức, thường làm giúp trẻ nên khả tự phục vụ trẻ hoạt động vệ sinh cịn hạn chế - Cơng tác phối hợp với phụ huynh số giáo viên hạn chế 2.3 Đề giải pháp : Để thực việc tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ độ 3-4 tuổi tơi cần có giải pháp sau : Ở độ tuổi trẻ nhỏ chưa có khả tự phục vụ Chính thế, giáo viên cần có kĩ thực hành dạy trẻ vệ sinh cho trẻ mầm non : hướng dẫn trẻ biết tự GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 mặc quần áo, tự vệ sinh, nhận biết kí hiệu cho riêng mình, biết kêu người lớn vệ sinh … Thông qua hát câu chuyện trò chơi vào hoạt động vệ sinh cho chủ đề : gia đình, bác sĩ, thân… Từ thơ, hát câu chuyện trò chơi trẻ khắc sâu khả tự vệ sinh Trong hoạt động ngày lúc nơi cô thường xuyên nhắc nhỏ trẻ hướng trẻ vào hoạt động để giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ Động viên trẻ thực tuyên dương Ngoài giáo viên trao đổi với phụ huynh tình hình trẻ nhắc nhở phụ huynh việc vệ sinh cá nhân cho trẻ nhà 2.4 Những nội dung cần đạt: Nội dung Trẻ tự phục vụ Trẻ tự mặc quần áo Trẻ biết kêu người lớn vệ sinh Trẻ nhận biết số kí hiệu riêng cho Tỉ lệ 100% 98% 98% 99% III CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN “SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM”: Trong trình áp dụng đề tài triển khai thực tổ chức số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ tại trường lớp, tôi đã gặp thành công thất bại khơng Có biện pháp tơi đưa áp dụng đem lại hiệu cao song có biện pháp khơng đem lại kết mong đợi Trên sở nghiên cứu thực thông qua áp dụng thực tiễn rút biện pháp hữu hiệu thực tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ tuổi sau: Giải pháp 1: Chuẩn bị môi trường điều kiện vật chất tối thiểu cần thiết cho hoạt động vệ sinh * Môi trường xã hội: Muốn trẻ hứng thú với hoạt động vệ sinh việc phải gây hứng thú cho trẻ đến lớp Trẻ có thích đến lớp hứng thú tham gia vào hoạt động khác Chính mà cần xây dựng môi trường thân thiện giúp trẻ tích cực, hứng thú với hoạt động vệ sinh Mơi trường chăm sóc - giáo dục trường mầm non cần đảm bảo an toàn mặt tâm lý, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giáo dục kỹ xã hội cho trẻ Hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ giáo viên trẻ người khác mẫu mực để trẻ noi theo * Môi trường vật chất: GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 Môi trường cho trẻ hoạt động phịng, nhóm lớp: Giáo viên xây dựng góc “Rèn kỹ sống cho trẻ” với hình ảnh mang nội dung giáo dục vệ sinh dạng mở để trẻ thỏa sức lựa chọn hình ảnh - sai theo khả nhận thức trẻ Làm tốt công tác vệ sinh môi trường nề nếp lớp Các cháu lớp mẫu thời gian dài, cô xếp đồ dùng gọn gàng, sẽ, sinh hoạt lớp có nề nếp làm cho lớp học vui tươi đầm ấm Tất ảnh hưởng lớn đến hình thành thói quen cho trẻ Lớp học đẹp cháu không nỡ vứt rác bừa bãi, cháu không vứt đồ chơi lung tung, thứ lớp điều xếp theo chỗ quy định Ngoài giáo viên cần làm số sách, tranh có nội dung giáo dục vệ sinh góc thư viện Các hình ảnh sách, tranh phải rõ ràng, màu sắc tươi sáng, ngộ nghĩnh hấp dẫn với trẻ Cô cần tạo mơi trường gần gũi, phong phú hình ảnh ngộ nghĩnh bồn rửa tay hay trang trí góc vệ sinh cho trẻ * Đồ dùng, dụng cụ vệ sinh: Trong tất hoạt động trường mầm non đặc biệt hoạt động vệ sinh đồ dùng trực quan đóng vai trị quan trọng, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao kết ý thức vệ sinh cho trẻ Ví dụ: Cơ dạy cháu úp ca cốc lớp phải giá để cốc cốc cho trẻ thực úp, có phương tiện lại thực thường xuyên lớp nhà, cháu nhanh chóng hình thành thói quen vệ sinh Cơ gia đình kết hợp dạy trẻ lúc nơi, có điều kiện để rèn luyện kỹ thực hành vệ sinh cho trẻ Để đảm bảo đồ dùng phục vụ cho hoạt động vệ sinh cho trẻ từ đầu năm học thống kê đồ dùng, dụng cụ lớp để kịp thời tham mưu với nhà trường bổ sung thêm đồ dùng, dụng cụ vệ sinh đảm bảo cho trẻ hoạt động Vì thế,mơi trường vật chất môi trường xã hội ảnh hưởng đến việc tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ độ tuổi mầm non 3.2 Giải pháp 2: Tự học tập, bồi dưỡng kỹ thực hành thao tác chăm sóc - vệ sinh cho trẻ Bản thân tơi xác định muốn rèn luyện cho trẻ mẫu giáo bé có thói quen việc giữ gìn vệ sinh cá nhân việc làm giáo phải có kiến thức chuẩn xác kĩ thực hành , điều mà thân tơi ln tìm tịi học hỏi tài liệu có liên quan đến vấn đề vệ sinh để áp dụng vào dạy trẻ Giáo viên phải nắm yêu cầu rèn luyện kỹ thực hành cho trẻ.Thói quen vệ sinh cần rèn luyện.Ngồi thói quen vệ sinh lớp , giáo viên cần rèn luyện thêm cho cháu thói quen vệ sinh sau: Trẻ tự rửa mặt, rửa tay trước ăn, sau vệ sinh, chải đầu, đánh Có ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng người khác như: không nhổ bậy, không vứt rác lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước Trẻ tự mặc quần áo, biết địi hỏi người lớn phải cho ăn mặc gọn gàng -Biết gấp cất trải nệm, gối Biết giữ nhà cửa, đồ dùng đồ chơi gọn gàng Biết giúp cô lau bàn ghế, rửa đồ chơi, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp Khi nắng biết đội mũ nón biết mặc áo mưa trời mưa GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 Trẻ bắt đầu hình thành vững quy tắc vệ sinh cá nhân nếp sống văn minh Cô cần nắm kỹ cần rèn cho trẻ như: Trẻ phải thành thạo kỹ thực hành vệ sinh lớp mầm, ngồi cần rèn cho trẻ.Biết giúp giặt khăn, phơi khăn.Biết dùng tay - khăn che miệng hắt hơi, ho, ngáp, hỉ mũi… Bản thân tích cực sưu tầm, nắm vững nội dung nguyên tắc hướng dẫn thực hành thao tác vệ sinh: Rửa tay, rửa mặt Ví dụ: Khi hướng dẫn trẻ cách rửa tay xà phòng phải hướng dẫn trẻ thực theo quy trình bước: Bước1: Làm ướt tay vòi nước, lấy xà phòng xoa lòng bàn tay vào Bước 2: Dùng ngón tay lòng bàn tay xoay ngón bàn tay ngược lại Bước 3: Dùng lòng bàn tay chà xát chéo lên mu bàn tay ngược lại Bước 4: Dùng đầu ngón tay bàn tay miết vào kẽ ngón bàn tay ngược lại Bước 5: Chụm đầu ngón tay tay cọ vào lòng bàn tay cách xoay đi, xoay lại Bước 6: Xả cho tay hết xà phòng nguồn nước Lau khô tay khăn giấy Bản thân ln tìm tài liệu liên quan để nghiên cứu sau trao đổi với hiệu phó phụ trách chuyên môn, tổ trưởng giáo viên thực Manh dạn đăng kí hoạt động vệ sinh cho buổi hội giảng trường để BGH, giáo viên góp ý kiến, xếp loại Đây cách làm tạo động lực cho thân ý đến cơng tác chăm sóc- giáo dục vệ sinh cho trẻ Nghiên cứu số tài liệu nhà trường cấp phát: Bé giữ vệ sinh, bé sạch, thực hành vệ sinh lô tô vệ sinh để tham khảo hướng dẫn phụ huynh thực hành thao tác vệ sinh cho trẻ Đặc điểm trẻ hay bắt chước, bắt chước đúng, tốt, bắt chước sai, xấu Vì giáo người xung quanh cần phải tự rèn thân tuân thủ yêu cầu vệ sinh nhà trường, thực triệt để lời nói phải đơi với việc làm để thực gương sáng cho cháu noi theo 3.3 Giải pháp 3: Sưu tầm,vận dụng thơ, truyện, hát trò chơi vào hoạt động vệ sinh Tổ chức hoạt động vui chơi chứa đựng nội dung giáo dục thói quen văn hố vệ sinh: Chơi trình trẻ học làm người, trải nghiệm xúc cảm, tình cảm, hành vi người qua vai khác Với chủ đề chơi “gia đình”, “cửa hàng bách hố”, “trường mầm non”, “Bác sỹ”… Khi trẻ tham gia vào trò chơi q trình trẻ tiếp nhận tri thức, kỹ năng, hình thành xúc cảm, tình cảm cách tự nhiên khơng ép buộc… Ví dụ chủ đề “gia đình” giáo viên tiến hành cho trẻ chơi trò chơi với búp bê, kết hợp với dụng cụ vệ sinh, sử dụng trò chơi đóng kịch (bằng kịch có GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 nội dung ngắn gọn, giáo viên soạn thảo dựa hành vi trẻ quan sát được), để rèn luyện cho trẻ thói quen văn hố vệ sinh thơng qua bước tổ chức trị chơi như; Chuẩn bị cho trẻ chơi: Cho trẻ làm quen với đời sống xung quanh (qua dạo chơi, tham quan, trò chuyện, trao đổi với trẻ…) Trong q trình cần hướng trẻ ý tới hành động người, mối quan hệ họ, kết hợp với giải thích động hành động, tạo môi trường hoạt động, giúp trẻ dễ dàng sử dụng vật liệu có sẵn hoàn cảnh xung quanh để chơi Khi tổ chức cho trẻ chơi: Cho trẻ đàm thoại trước chơi, đàm thoại giúp trẻ có hội độc lập chuyển tri thức kỹ biết để đạt mục đích chơi, lập kế hoạch tổ chức thực xác định điều kiện cần thiết Trong trình tổ chức, điều kiển trình chơi trẻ, giáo viên tham gia trực tiếp vào trị chơi với trẻ, giúp trẻ phát triển mối quan hệ trò chơi cách mở rộng nội dung chơi, vai chơi, đánh giá vai chơi tình cụ thể, hướng dẫn trẻ, kịp thời giúp trẻ điều chỉnh hành vi phù hợp Sau kết thúc trò chơi, giáo viên với tư cách người điều khiển trò chơi đánh giá hành động trẻ, giao nhiệm vụ cho trẻ tiếp tục luyện tập sinh hoạt hàng ngày để củng cố hành vi Với đề tài ln nghiên cứu tìm hiểu kĩ trước dạy để xây dựng theo chủ đề câu chuyện để kích thích tị mị hứng thú trẻ Ví dụ: Ở hoạt động vệ sinh với nội dung “Đánh răng” chủ đề thân sử dụng truyện “Gấu bị đau răng”, cô dẫn dắt cho trẻ biết Gấu hay ăn kẹo, bánh mà lại lười đánh nên bị sâu Ngoài câu chuyện tơi cịn sử dụng số thơ, hát để gây hứng thú, phát huy tính tích cực trẻ tham gia hoạt động Ví dụ: Trước ăn cơm để rèn luyện thói quen ăn uống vệ sinh cho trẻ đọc thơ “Giờ ăn”: Giờ ăn đến Vào bàn bạn Nào thìa, bát, đĩa Xúc cho gọn gàng Chớ có vội vàng Cơm rơi, cơm vãi Hay với thơ “Bé ơi” “Bé nhớ Giờ ăn đến Rửa tay Trước ăn cơm Bé ngồi ngắn Mời cô, mời bạn Cùng bé xơi cơm Nếu có hắt GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 Bạn nhớ Quay đằng sau Tay che miệng mũi Nếu không Sẽ vệ sinh Bạn bè cười chê Chẳng đẹp tí Bé nhớ nhé” Đồng thời kết hợp số hát “ Khám tay”, “Tập rửa mặt”, “Thật đáng yêu” qua trẻ vui vẻ mạnh dạn hứng thú với học 3.4 Giải pháp 4: Giáo dục vệ sinh cho trẻ thông qua hoạt động giáo dục Giáo dục vệ sinh cho trẻ thông qua hoạt động vệ sinh: Tổ chức hoạt động vệ sinh cách thức tác động trực tiếp đến nhận thức hành vi trẻ Mục đích trang bị cho trẻ tri thức chủ yếu vệ sinh, giúp trẻ nắm thao tác thực hành động vệ sinh cách xác, đắn, làm sở để luyện tập sinh hoạt hàng ngày Các tiết vệ sinh tổ chức theo nhóm nhỏ từ – 10 trẻ vào thời điểm làm vệ sinh cá nhân, trước ăn cơm, trước ngủ trưa… Trong trình tổ chức tiết học vệ sinh cá nhân, giáo viên sử dụng dụng cụ trực quan tranh ảnh dụng cụ vệ sinh cá nhân (vật thật)… để giúp trẻ dễ dàng nắm cách thức thực hiện, có hứng thú với việc thực hành vi văn hoá vệ sinh Các cháu mẫu giáo bé nhỏ có khả tiếp thu kiến thức thơng thường cần phải hướng dẫn cho cháu biết điều cần thiết yêu cầu vệ sinh tác hại việc không thực u cầu đó, lời hướng dẫn phải đơn giản, rõ ràng, xác, dễ hiểu Để thực tốt hoạt động vệ sinh phải chuẩn bị tốt lời hướng dẫn động tác mẫu Các cháu thực cơng việc tự phục vụ thân việc làm mẫu cần chuẩn bị tốt lời hướng dẫn làm thành thạo động tác mẫu, vừa làm vừa giải thích, tập truớc cho cháu để cháu làm mẫu cho cháu khác làm theo Ví dụ: Thao tác đánh cháu thực cháu khác làm theo - cô đọc lời hướng dẫn Nhắc nhở cháu thực thường xun Muốn hình thành thói quen vệ sinh việc làm cho trẻ hiểu ý nghĩa có kỹ cần phải làm cho trẻ thực hành thường xuyên, có ăn sâu vào nếp sống trẻ Hành động trở thành thói quen đứa trẻ có nhu cầu từ bên Ví dụ: Cháu Nam Phương sau ăn xong cháu khơng đánh cháu thấy khó chịu không chịu ngủ Lồng ghép vào hoạt động học có chủ đích: Trong q trình tổ chức hoạt động học tập cho trẻ, thông qua môn học, học cụ thể như: Khám phá khoa học; Khám phá xã hội; Làm quen với tác phẩm văn học… Giáo viên tiến hành tích hợp nội dung giáo dục thói quen văn hố vệ sinh cho trẻ Tuy nhiên tiến hành lồng ghép giáo viên cần GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 ý đảm bảo tính tự nhiên, hợp lý, khách quan tri thức mơn học; đảm bảo tính hệ thống, trọn vẹn nội dung hoạt động học tập; đảm bảo tính vừa sức cho trẻ Để lồng ghép nội dung giáo dục hành vi văn hố cho trẻ thơng qua hoạt động học tập có hiệu quả, tiến hành tích hợp giáo viên cần nghiên cứu kỹ nội dung học, lựa chọn phương pháp, phương tiện dạy học phù hợp, từ xác định nội dung giáo dục thói quen hành vi văn hố cụ thể cần lồng ghép, thời điểm lồng ghép yêu cầu cần đạt Ví dụ: Qua làm quen văn học với đề tài: Truyện “Gấu bị đau răng” cô giáo dục trẻ biết vệ sinh miệng vào buổi sáng sau ngủ dậy buổi tối trước ngủ Hoặc kể chuyện theo tranh “Mẹ tắm cho em bé” Mục đích: Củng cố cho trẻ biết cách giữ gìn vệ sinh phận thể: mắt, mũi, miệng, tay, chân Chuẩn bị:Tranh to màu sắc đẹp “ Mẹ tắm cho em bé” Một số câu hỏi để hỏi trẻ xem tranh Một búp bê để minh hoạ Tiến hành: Đọc cho trẻ nghe thơ “Yêu mẹ” Cô hỏi trẻ nhà thường tắm cho con? Cô cho trẻ xem tranh “Mẹ tắm cho em bé” hỏi trẻ: Tranh vẽ con? Mẹ làm gì? Bé làm gì? Sau kể cho cháu nghe câu chuyện theo sáng tạo Có thể kể sau: Hôm qua chủ nhật, Băng nhà chơi với chị, trời nắng mà tay chân bị bẩn , mẹ tắm cho Băng, Băng thích Mẹ gội đầu, rửa mặt, kỳ cọ tay chân toàn thân cách nhẹ nhàng nước mát rượi Hay hoạt động khám phá khoa học đề tài “Tìm hiểu số loại quả” giáo dục trẻ trước ăn phải biết rửa tay, rửa hoa quả, gọt vỏ trước ăn biết bỏ rác nơi quy định Qua hoạt động học, hoạt động vui chơi, hoạt động lúc nơi trẻ ghi nhớ khắc sâu việc thực vệ sinh cá nhân cho thực theo hướn dẫn cô 3.5 Giải pháp 5: Giáo dục vệ sinh thông qua hoạt động ngày Tổ chức cho trẻ luyện tập trực tiếp, thường xuyên sinh hoạt hàng ngày: Trẻ lứa tuổi mầm non có đặc điểm mau nhớ, chóng qn, hành vi văn hố vệ sinh hình thành cho trẻ cần phải luyện tập củng cố cách thường xuyên Cho trẻ thực hành thường xuyên thời điểm sinh hoạt hàng ngày (khi đón, trả trẻ, tổ chức cho trẻ ăn, ngủ, chơi học ), cách luyện tập tốt để giúp trẻ biến kỹ hình thành trở thành kỹ xảo, thói quen Ví dụ tổ chức cho trẻ ăn giáo hướng dẫn trẻ rửa tay, lau miệng trước sau ăn; dạy trẻ trước ăn phải mời người, ăn phải nhai kỹ, không ngậm thức ăn miệng, không dùng tay bốc thức ăn, khơng vừa ăn vừa nói chuyện; Trong chơi cô giáo hướng dẫn trẻ cách chơi với đồ vật, đồ chơi, cách giao tiếp, giúp đỡ bạn trình chơi; khơng tranh giành đồ chơi với bạn, không đập, phá làm hỏng đồ chơi… Khi trẻ thực hành động cô giáo cần giám sát, kiểm tra, đánh giá, động viên khen ngợi kịp thời trẻ làm đúng, làm tốt, hướng dẫn, uốn nắn, điều chỉnh trẻ làm chưa Thông qua việc luyện tập thường xuyên, hàng ngày, với giúp đỡ giám sát chặt chẽ GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 giáo viên, trẻ có kỹ thực hành động có văn hố vệ sinh, kỹ trở thành thói quen, thành nhu cầu bên trẻ Rèn trẻ thông qua hoạt động lớp ngày Ví dụ: Lúc đón trẻ vào lớp phải chào cơ, hướng dẫn trẻ xếp mũ nón vào giá, chải đầu, dép chân Trong trò chuyện gợi hỏi: “Mỗi sáng thức dậy thường làm gì? + Khi đánh cầm bàn chải tay nào? + Chải xong làm gì? + Sau chải răng, rửa mặt xong làm gì? + Khi ăn có làm đổ cơm khơng? - Giờ ăn trưa: Dạy trẻ rửa tay lau mặt, mời cô, bạn, cầm muỗng tay - Ăn nhai từ tốn, khơng nhai nhồm nhồm nuốt vội - Khơng ngậm thức ăn lâu miệng - không vừa ăn vừa chơi, vừa nói chuyện, lại lung tung Khơng bỏ dở suất ăn, biết nhặt cơm rơi vào đĩa riêng - ăn xong lau miệng Uống nước từ từ, không làm đổ, khơng làm vỡ cốc, khơng rót nước q đầy, thị tay vào bình nước, khơng uống nước lã Mặc: Trang phục quần áo gọn gàng - không mặc quần áo bẩn, rách, đứt cúc, không ngồi lê sàn đất bôi bẩn vào quần áo - thường xuyên tắm rửa, thay quần áo Với bạn bè: Biết nhường nhịn bạn chơi chơi không đánh cãi gây gổ bắt nạt bạn yếu Với thiên nhiên môi trường: Biết yêu quý bảo vệ cảnh đẹp thiên nhiên, không hái hoa ngắt lá, bẻ cành trường, lớp vườn hoa Chăm tưới cây, nhổ cỏ, dọn vệ sinh Giờ chơi phản ánh sinh hoạt Dạy trẻ biết rửa chén, bát, đĩa, xoong, chảo… Dạy trẻ biết tơn trọng u kính người lớn tuổi, người gia đình… biết giúp đỡ lẫn Giờ vẽ: Dạy trẻ ngồi tư khơng nói chuyện Giờ trả trẻ: Cô nhắc nhở phụ huynh với cô, giáo dục cháu theo chủ điểm yêu cầu lớp học Thông qua hoạt động ngày trẻ có thói quen biết giữ gìn vệ sinh chung, vệ sinh cá nhân biết bảo vệ môi trường 3.6 Giải pháp 6: Phát động phong trào thi đua, khen thưởng Với trẻ nhỏ việc học tập, rèn luyện muốn đạt kết cao phải tạo cho trẻ cảm giác thoải mái Trẻ yêu thích việc hồn thành tốt việc Hiểu tâm- sinh lý trẻ từ đầu năm học mạnh dạn tham mưu với nhà trường, ban đại diện hội GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 phụ huynh phát động phong trào thi đua “Bé khỏe - vệ sinh” lập quỹ nhỏ để phát thưởng cho cháu có thành tích xuất sắc cơng tác vệ sinh 3.7 Giải pháp 7: Tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền phối hợp với phụ huynh cơng tác rèn thói quen vệ sinh cho trẻ Hồ Chủ Tịch dạy “Giáo dục nhà trường phần, cịn cần có giáo dục gia đình, ngồi xã hội Giáo dục nhà trường dù có tốt đến thiếu giáo dục gia đình ngồi xã hội kết khơng hồn tồn” Để phối hợp với gia đình việc giáo dục thói quen văn hố vệ sinh cho trẻ, giáo viên cần tiến hành trao đổi thường xun với phụ huynh trẻ thơng qua đón trả trẻ hàng ngày, qua nắm bắt đặc điểm, hành vi trẻ gia đình Đồng thời thơng báo cho gia đình biết tình hình, biểu trẻ lớp, nội dung, yêu cầu giáo dục trẻ Từ có cách thức tác động, phối hợp gia đình nhà trường việc giáo dục, rèn luyện hành vi văn hố cho trẻ Thói quen văn hố vệ sinh thể trình độ văn hố người, có thói quen văn hố vệ sinh cá nhân tự bảo vệ, nâng cao sức khỏe cho bản thân, có lối sống văn minh, lịch Chính vậy, cần thiết phải giáo dục cho trẻ thói quen văn hố từ cịn nhỏ Hoạt động muốn đạt hiệu cao, công tác giáo dục, giáo viên mầm non cần phải có trình độ chun mơn, lực sư phạm tốt, phải nắm vững nội dung chương trình giáo dục, biết cách lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục, linh hoạt sáng tạo tổ chức hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ Biết cách tạo cho trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động Để làm điều người giáo viên phải có lịng u trẻ, nắm vững đặc điểm trẻ, có kiên trì, nhẫn lại rèn luyện cho trẻ Luôn gương mẫu trước trẻ việc thực hành vi văn hoá, vệ sinh Thường xuyên trao đổi, kết hợp chặt chẽ với phụ huynh trình giáo dục trẻ Làm tốt điều biện pháp hữu hiệu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non Nếu hàng ngày cô thực nghiêm túc thời gian biểu cháu thực việc Vì việc làm tốt lặp lặp lại nhiều lần thành thói quen tốt Phối hợp với gia đình trình giáo dục trẻ Hàng ngày trẻ sinh hoạt trường mầm non với thời gian định, cịn lại trẻ sống gia đình, chịu giáo dục gia đình Vì thế, có kết hợp chặt chẽ gia đình nhà trường để thống nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục tác động đến trẻ cách đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển, hình thành hành vi văn hố vệ sinh cho trẻ Muốn trẻ hình thành thói quen vệ sinh nhà trường gia đình phải thống yêu cầu giáo dục vệ sinh trẻ Nhà trường giáo viên thông báo, yêu cầu biện pháp giáo dục vệ sinh cho phụ huynh biết, yêu cầu phụ huynh cần theo dõi giúp đỡ cho biết tình hình thực nhà để phối hợp giáo dục rèn luyện cho trẻ IV KẾT QUẢ THU ĐƯỢC TỪ “ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM” : Từ cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm thân, nỗ lực tập luyện cho trẻ tập thể giáo viên, thực tế trường Mầm Non đạt kết sau: GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 Nội dung Trẻ tự phục vụ Trẻ tự mặc quần áo Trẻ biết kêu người lớn vệ sinh Trẻ nhận biết số kí hiệu riêng cho Tỉ lệ đầu năm Tỉ lê cuối năm Tăng 35% 100% 65% 17% 98% 81% 21% 98% 77% 17% 99% 82% Tổ chức cho trẻ nắm mục đích, yêu cầu hoạt động vệ sinh cho trẻ trường mầm non Khai thác sâu nôi dung vệ sinh cho trẻ, xây dựng kế hoạch giáo dục vệ sinh cho trẻ theo chương trình GDMN phù hợp với trẻ nhóm lớp Nắm vững phương pháp giáo dục vệ sinh cho trẻ, lồng ghép, tích hợp cách sáng tạo nhằm rèn thói quen vệ sinh cho trẻ Giáo viên tự tin thực hoạt động vệ sinh cho trẻ Xây dựng nội dung, cách thức tuyên truyền với bậc phụ huynh cách phù hợp, làm chuyển biến nhận thức phụ huynh việc rèn thói quen vệ sinh cho trẻ Thu hút quan tâm phụ huynh với nhà trường: Hợp tác giáo viên rèn thói quen vệ sinh cho trẻ, ủng hộ số đồ dùng, dụng cụ vệ sinh Kết trẻ: - 100% trẻ biết tự phục vụ - 98% trẻ có kĩ tự mặc quần áo - 98% trẻ biết kêu người lớn vệ sinh - 99% trẻ nhận biết kí hiệu cho riêng Kết từ phía bậc phụ huynh: -Cha mẹ ln coi trọng trẻ tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục vệ sinh cho trẻ nhà trừơng -Nhận thức rỏ tầm quan trọng của việc cho trẻ chơi trò để giũ gìn vệ sinh cho trẻ -Trẻ về nhà được gia đình dạy nhiều hình thức giữ gìn vệ sinh cá nhân cho thân trẻ -Hỗ trợ một số nguyên vật liệu để cô trẻ cùng làm đồ chơi phục vụ các trò chơi Về phía giáo viên : - Biết thêm nhiều kinh nghiệm việc giữ gìn vệ sinh cà nhân GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 - Có kỹ làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ -Trong quá trình tổ chức giáo viên linh hoạt, sáng tạo thu hút sự hứng thú tham gia của trẻ V PHẠM VI ỨNG DỤNG VÀ KHẢ NĂNG NHÂN RỘNG : Qua việc thực giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ, thực lớp Mầm nhân rộng cho đồng nghiệp lớp Mầm 2, Chồi 1, Chồi 2, Chồi 3, Lá 1, Lá 2, Lá 3, Lá trường Mầm Non trường bạn thành phố vĩnh long thực đạt hiệu cao.Tất độ tuổi thực đạt 100% trẻ có khả tự phục vụ, 98% trẻ biết tự mặc quần áo, 98 % trẻ biết kê người lớn vệ sinh, 99% trẻ nhận biết số kí hiệu riêng cho Chính số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ trường Mầm Non thực rộng rãi trường bạn mang lại hiệu cao VI KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT : Kết luận: Việc rèn luyện thói quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo vô quan trọng Song cơng việc thật khơng đơn giản Trình độ nhận thức tiếp thu cháu khác nhau, điều kiện hồn cảnh sống gia đình cháu khơng đồng qua q trình thực tơi nhân thấy muốn thực tốt việc này, thân giáo viên cần phải: Trau dồi kiến thức vệ sinh hành vi văn minh cần thiết Cô giáo phải người có phẩm chất đạo đức tốt, mẫu mực, chịu khó, kiên trì tìm tịi học hỏi, ln có biện pháp sáng tạo giảng dạy chăm sóc giáo dục trẻ Cơ giáo dành thời gian, ý nhiều đến cháu cá biệt để có biện pháp giáo dục phù hợp, phải động viên khen thưởng sửa lại kịp thời cho trẻ nhằm kích thích việc làm tốt, hạn chế hành vi xấu trẻ Cơ giáo phải hết lịng u thương cháu, với tinh thần người mẹ thứ hai cháu, cô giáo phải nhạy bén trước diễn biến cháu, hiểu đặc điểm tâm sinh lý cháu, hiểu hoàn cảnh sống gia đình Gia đình phải thật mái ấm tình thương trẻ, bố mẹ phải gương sáng để trẻ noi theo, phải quan tâm, yêu thương trẻ, có trách nhiệm giáo dục trẻ từ chào đời Tuyên truyền với phụ huynh công tác giáo dục rèn luyện vệ sinh văn minh cho trẻ Do muốn giáo dục chăm sóc trẻ đạt kết tốt phải có thống phương pháp giáo dục cô giáo lớp phải có phối hợp chặt chẽ nhà trường, gia đình xã hội Đè xuất : Muốn dạy trẻ “Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ tuổi trường Mầm Non “ đạt hiệu cao tơi kính mong ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện sở vật chất cho để thực tốt nhiệm vụ giao Phường 3, ngày 05 tháng 06 năm 2020 Người viết Nguyễn Thị Mỹ Lan GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 NHẬN XÉT,ĐÁNH GIÁ HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG Đề tài: “ Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ 3-4 tuổi trường Mầm Non 3” Bà Nguyễn Thị Mỹ Lan – Chức vụ : Giáo viên SKKN áp dụng nhà trường đạt hiệu cao thông qua Hội đồng khoa học trường Mầm Non đánh giá vào ngày 09/06/2020 Đạt……… …điểm; Xếp loại: TM HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG HIỆU TRƯỞNG NHẬN XÉT,ĐÁNH GIÁ CỦA HĐKH TP VĨNH LONG (Phòng GD ĐT ) Đề tài: “ Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ 3-4 tuổi trường Mầm Non 3” Bà Nguyễn Thị Mỹ Lan – Chức vụ : Giáo viên SKKN áp dụng nhà trường đạt hiệu cao thông qua Hội đồng khoa học Phòng GD ĐT TP VĨnh Long : ………… đánh giá vào ngày… /…./ 2020 Đạt……… …điểm; Xếp loại: TM HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHỊNG GD VÀ ĐT TRƯỞNG PHỊNG Ngơ Thanh Sơn GVTH : Nguyễn Thị Mỹ Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long ... cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 NHẬN XÉT,ĐÁNH GIÁ HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG Đề tài: “ Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ 3- 4 tuổi trường Mầm. .. Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 giáo viên, trẻ có kỹ thực hành động có văn hố vệ sinh, kỹ trở thành... Lan - Trường Mầm Non 3- Phường – Thành Phố Vĩnh Long Sáng kiến kinh nghiệm : Một số giải pháp tổ chức vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo -4 tuổi trường Mầm Non 3- Năm học 2019-2020 Nội dung Trẻ tự